Transcript programma - De Oosterpoort

de oosterpoort
programma
maandag 23 januari, 20.15 uur
europa galante
fabio bondi viool & muzikale leiding
Programma
Vivaldi’s vaarwel
Baldassare Galuppi (1706-1785)
Adriano in siria – Ouverture (1740)
Antonio Vivaldi (1740-1741)
Sinfonia voor strijkers en b.c. in G RV 149
“Il coro delle muse” (1740)
Concerto voor viool, strijkers in D RV 222
“Per la Signora Chiara”
Johann Georg Reutter (1708-1772)
Sinfonia in D
pauze
Johann Georg Reinhardt (1686-1742)
Sonata a quattro violini e basso
Antonio Vivaldi
Concerto voor viool, strijkers en b.c. in C RV 189
Concerto voor viool, stijkers en b.c. in Bes RV 371
Europa Galante
Het ensemble Europa Galante werd in
1989 opgericht door violist Fabio Biondi
en vestigde zich binnen korte tijd tot het
symbool van de wedergeboorte van de
barokmuziek in Italië. Sinds de eerste
opname van Vivaldis ‘Vier Jaargetijden’
inspireert Europa Galante een wereldwijd
publiek met revolutionaire interpretaties
en een vrije, gepassioneerde uitvoering
van Italiaanse muziek. Ook in de
kamermuziek toont het ensemble een
heel eigen karakter, bijvoorbeeld in
de uitvoering van sonates van Tartini,
Legrenzi, Farina en Castello en de trios en
kwintetten van Boccherini.
Sinds 1998, na lange samenwerking met
het label OPUS 111, staat Europa Galante
onder contract bij Virgin Classics. De
opnamen met dit label, van o.a. ‘L’Estro
Armonico’ en ‘de Vier Jaargetijden’ van
Vivaldi, Antonio Caldaras oratorium ‘La
Passione di Gesu’, concerten van J.S.
Bach, en met de tenor Ian Bostridge
(Bach cantates) en countertenor David
Daniels (Vivaldi motetten), leidden tot
grote successen. Daarna verschenen
van Scarlatti de Concerti grossi, van
Boccherini de strijkkwintetten en
gitaarkwartetten, en van Vivaldi o.a. de
concertos voor mandoline — bekroond
met een Grammy nominatie, arias met
Vivica Genaux, de operas ’Bajazet’
en ‘Ercole sul Termodonte’ en de
vioolconcerten ‘La Stravaganza’.
Europa Galante is orkest-in-residence van
de Fondazione Teatro Due in Parma.
Fabio Biondi, viool
Fabio Biondi, geboren in Palermo, startte
zijn muzikale carrière op 12-jarige leeftijd,
als vioolsolist met het symfonieorkest
van de RAI. Zijn kennismaking, op
vroege leeftijd, met de pioniers van
de authentieke uitvoeringspraktijk,
is bepalend geweest. Als 16-jarige
speelde hij de vioolconcerten van Bach
in de Wiener Musikverein. Sindsdien
speelt hij met gerenommeerde oudemuziekensembles als La Capella Reial,
Musica Antiqua Wien, La Chapelle Royale
en Les Musiciens du Louvre. In 1989
richtte Fabio Biondi zijn eigen ensemble
Europa Galante op. Dit ensemble geldt als
een van de voorlopers van de authentieke
uitvoeringspraktijk in Italië. Fabio Biondi’s
spel kenmerkt zich door een continue
zoektocht naar stijl, en de taal die daaraan
ten grondslag ligt — vrij van dogmatisme.
Deze benadering bracht hem tot
samenwerking met ensembles zoals
Santa Cecilia in Rome, het Mozarteum
Salzburg, de kamerorkesten van Zürich,
Noorwegen en Rotterdam, de Opera’s van
Nice en Halle en het Orkestra Ciudad de
Granada. Recentelijk was hij als dirigent
te gast bij het Mozarteum Salzburg,
l’Orchestre de Montpellier, het Kamorkest
Bern, het Mahler Chamber Orchestra en
de English Concert. Sinds 2005 is Biondi
artistiek leider barokmuziek van het
Symfonieorkest van Stavanger.
Volgend seizoen is Fabio Biondi ook
actief als dirigent, o.a. bij het l’Orchestre
de Montpellier, het Orquesta de la
Comunidad de Madrid, het Orquesta de la
Coruña en Camerata Patras.
Fabio Biondi speelt op een Andrea
Guarneri (Cremona, 1686). Hij bezit ook
een Carlo Ferdinando Gagliano uit 1766,
die aan zijn leraar Maestro Salvatore
Cicero toebehoorde en hem is uitgeleend
door de stichting Salvatore Cicero in
Palermo.
Toelichting
Antonio Vivaldi was leerling van zijn
vader (violist aan de San Marco) en van
Giovanni Legrenzi. In 1703 werd hij tot
priester gewijd. Van 1703 tot 1740 was
Vivaldi achtereenvolgens als vioolleraar,
dirigent en componist verbonden
aan het Conservatorio dell’Ospedale
della Pieta, een van de vier beroemde
muziekscholen voor verweesde en
behoeftige meisjes in Venetie. Onder
zijn leiding ontwikkelde het instituut
zich tot grote muzikale hoogte. Ondanks
concertreizen en een dienstverband
van enige jaren bij de prins van HessenDarmstadt in Mantua bleef hij in functie
bij dit instituut, waarvoor hij vrijwel al zijn
composities heeft geschreven. Het grote
belang van Vivaldi als componist ligt in
de ontwikkeling van het vioolconcert,
dat bij hem in steeds sterkere mate de
allure van een echt soloconcert kreeg.
Door het invoeren van talrijke nieuwe
speelfiguren en de uitbreiding van het
aantal posities heeft hij bovendien een
bijdrage geleverd tot verbetering van de
viooltechniek. Behalve een zeer groot
aantal concerten en sonates voor een of
meer violen componeerde hij concerten
voor cello en voor blaasinstrumenten,
45 concerti grossi (aan het concerto
grosso gaf hij voorgoed de driedelige
vorm) en andere instrumentale werken,
bovendien kerkmuziek en ca. veertig
opera’s. Het werk van Vivaldi, die door
tijdgenoten meer werd geprezen als
violist dan als componist, werd na zijn
dood vrijwel geheel vergeten. Dankzij
het Bach-onderzoek raakte het weer
in de belangstelling; van zijn door
Bach bewerkte composities werden de
originelen teruggevonden en gaandeweg
begon men ook zijn belang voor de
ontwikkeling van het soloconcert te
erkennen. Zeer belangrijk voor het
Vivaldi-onderzoek was de herontdekking
in 1927 van meer dan 300 concerten,
negen opera’s en enkele bundels
kerkmuziek.
Van zijn concerti grossi verdienen vooral
de reeksen L’estro armonico, La Cetra en
Il cimento dell’armonia e dell’invenzione
vermelding. Van de laatstgenoemde
reeks zijn vooral de eerste vier concerti,
die in 1725 in Amsterdam verschenen
onder de titel Le quattro stagioni (De
vier jaargetijden), zeer bekend geworden.
Hij componeerde verder het dramatisch
oratorium Judith triumphans devicta
Holofernis barbarie (1716) en een
Stabat Mater. De tot nu toe volledigste
oeuvrecatalogi zijn die van Pincherle
(1948) en Ryom (1974).
Baldassare Galuppi
Galuppi, leerling van Lotti, was een van de
populairste en succesvolste Venetiaanse
achttiende eeuwse componisten en
oogstte veel lof voor zijn opera’s van
Burney in diens reisverslagen. Hij prees
de verfijnde melodieën en de dramatische
effecten. Aan het begin van de jaren
veertig achttiende eeuw was Galuppi
in Londen, waar hij veel succes had met
opera’s als Scipione in Cartagine en
Sirbace.
Terug in Venetië werd hij benoemd tot
kapelmeester van de San Marco in 1762;
hij kreeg toen ook meteen de leiding van
het conservatorium degli incurabili. Van
1765 – 1768 verbleef hij op uitnodiging
van Catharina de Grote aan het hof in St.
Petersburg.
Johann Georg Reutter
Zijn precieze geboortedatum is
niet bekend, wel weten we dat hij
op 3 november 1656 werd gedoopt.
Waarschijnlijk kreeg hij muzieklessen van
Johann Kaspar Kerli. Hij volgde deze op
als organist in de St.Stefans kathedraal in
Wenen in 1686. In 1695 verbleef hij enige
tijd in Italië. Tussen 1696 en 1703 was hij
werkzaam aan de Weense Hofkapel als
bespeler van de theorbe. Als zodanig werd
hij door Antonio Draghi, een van de meest
vruchtbare componisten van zijn tijd, bij
de keizer aanbevolen en hetzelfde deed
diens opvolger Johann Joseph Fux.
Reutter trad drie keer in het huwelijk
en kreeg uit deze huwelijken liefst 15
kinderen. Twee daarvan werden ook
componist nl. Karl en Georg jr.. In 1715
werd hij eerste kapelmeester aan de
bovengenoemde kathedraal en oefende
deze functie uit tot 1728. Een aantal
van zijn geestelijke composities zijn
waarschijnlijk gecomponeerd door zijn
zoon Georg jr. Hij stierf 29 augustus 1738
in Wenen.