Transcript Καρκίνος Θυρεοειδούς

Καξθίλνο Θπξενεηδνύο
Δύα Καζζή
Δλδνθξηλνιόγνο
Δπη.Καζεγήηξηα Ιαηξηθήο Σρνιήο ΔΚΠΑ
Δηζαγσγή
 -1% όισλ ησλ θαξθίλσλ
 Σπλήζσο έρεη θαιή πξόγλσζε
 Η αληηκεηώπηζε αθνξά πνιιέο εηδηθόηεηεο
Σπρλόηεηα (Ακεξηθή)
Hodgkin
Multiple Myeloma
Thyroid Cancer
22 000 new cases
1400 deaths
Thyroid
Kidney
Leukemia
Lymphoma
Colon
Lung
Prostate
Breast
0
50
100
150
200
New Cases, Thousands
250
Aλαηνκία
Σπρλόηεηα
 22.000 δηαγηγλώζθνληαη εηεζίσο.
 3 θνξέο ζπρλόηεξν ζηηο γπλαίθεο
 Ηιηθία εκθάληζεο ζπλήζσο 30-40s.
 Θειώδεο, Θπιαθηώδεο, κπεινεηδέο,
αλαπιαζηηθό, ιέκθσκα θαη ζάξθσκα.
Πξνέιεπζε
 Πξνέξρνληαη από 2 ηύπνπο θπηηάξσλ ηνπ
ζπξενεηδνύο.
 Τα ζπιαθηθά θύηηαξα δίλνπλ γέλεζε ζε ζειώδε,
ζπιαθηώδε θαη αλαπιαζηηθά.
 C-θύηηαξα δίλνπλ κπεινεηδέο Ca.
 Έθζεζε ζε αθηηλνβνιία (ζειώδεο).
 Πιεζπζκόο κε ρακειή πξόζιεςε ησδίνπ έρεη
κεγαιύηεξε πηζαλόηεηα λα αλαπηύμνπλ
ζπιαθηώδεο θαη αλαπιαζηηθό.
Δπηδεκηνινγία
 Οη όδνη είλαη παξόληεο ζην 4-7% ηνπ πιεζπζκνύ
 Οη πεξηζζόηεξνη είλαη θαινήζεηο
 5% είλαη θαθνήζεηο
Ιζηνξηθό
 Οη θαθνήζεηο είλαη αλώδπλνη
 Ξαθληθή επώδπλε δηόγθσζε  θαινήζεο.
 Βξάγρνο θσλήο παξαπέκπεη ζε θαθνήζεηα -
ζπκκεηνρή ιαξπγγηθνύ λεύξνπ.
 Γπζθαγία.
 Γπζαλεμία ζηε δέζηε, αίζζεκα παικώλ 
απηόλνκνη ππεξιεηηνπξγνύληεο όδνη.
 Οηθνγελεηαθό ηζηνξηθό (κπεινεηδέο ).
Παξάγνληεο θηλδύλνπ
 >60 ή <30 εηώλ
 Αθηηλνβόιεζε ηεο πεξηνρήο θεθαιήο-
ηξαρήινπ θαηά ηελ παηδηθή/εθεβηθή ειηθία
 Σπκπηώκαηα πίεζεο (ηδηαίηεξα βξάγρνο
θσλήο)
 Άξξελ θύιν
 Μεγάινη όδνη (>3 ή 4 cm)
 Αύμεζε κεγέζνπο ηνπ όδνπ
Κιηληθή εμέηαζε
 Πξνζεθηηθή εμέηαζε ηξαρήινπ:
 Θπξενεηδήο αδέλαο
 Μαιαθνί ηζηνί ηνπ ηξαρήινπ
 Σθιεξόο, καιαθόο, επθίλεηνο, ζηαζεξόο?
 Βξίζθεηαη ππό ηάζε?
O ζθνπόο καο είλαη…..
 Να δηαθνξνδηαγλώζνπκε έλαλ θαινήζε από έλαλ
θαθνήζε όδν.
 Να μερσξίζνπκε ηνπο αζζελείο πνπ ρξεηάδνληαη
παξέκβαζε θαη απηνύο πνπ ρξεηάδνληαη απιά
παξαθνινύζεζε.
 Να απνθύγνπκε ζε θάζε πεξίπησζε ρεηξνπξγείν
πνπ δελ είλαη ελδεδεηγκέλν.
Τα όπια καο…..
 Δξγαζηεξηαθόο έιεγρνο
 Απεηθνληζηηθόο έιεγρνο
 FNA ( Fine needle aspiration)
Δξγαζηεξηαθόο έιεγρνο
 TSH είλαη επαίζζεηνο δείθηεο ππεξ- ή ππνζπξενεηδηζκνύ,
δελ καο δίλεη πιεξνθνξία γηα ηε θύζε ηνπ όδνπ.
 TFTs δελ ελδείθλπληαη γηα ηελ δηεξεύλεζε ηνπ όδνπ, ζε
πξώηε θάζε. Παξ’ όια απηά αλ έρνπκε έλαλ πςειή TSH,
ηόηε ηε δηνξζώλνπκε θαη επαλεθηηκνύκε ηνλ όδν.
 Θπξενζθαηξίλε νξνύ, είλαη tumor marker αιιά κόλν
κεηεγρεηξεηηθά.
 Καιζηηνλίλε, απνηειεί επίζεο tumor marker αιιά κόλν
γηα ην κπεινεηδέο.
 CEA (κπεινεηδέο)
Απεηθόληζε
 Υπεξερνγξάθεκα ζπξενεηδνύο
 Σπινθηρογράθημα θσρεοειδούς (με Ι131,
Τc99m)
 CT θαη MRI ζπαλίσο ρξεζηκεύνπλ ζηνλ
ζπξενεηδή .
Υπεξερνγξάθεκα ζπξενεηδνύο
 Δμαηξεηηθό ζηνλ ΄πξνζδηνξηζκό
ηνπ κεγέζνπο θαη ησλ ινηπώλ
ραξαθηεξηζηηθώλ ηνπ όδνπ
(θπζηηθόο , ζπκπαγήο, κεηθηόο)
 Φξήζηκν ζηελ εληόπηζε ηνπ
όδνπ πξνθεηκέλνπ λα γίλεη FNA
 Γελ κπνξεί λα καο δηαθξίλεη
έλαλ θαινήζε από έλαλ
θαθνήζε όδν.
Υπεξερνγξάθεκα ζπξενεηδνύο
 Φαξαθηεξηζηηθά πνπ κπνξεί λα ζπληζηνύλ έλαλ
πςειόηεξν θίλδπλν γηα θαθνήζε όδν :
–
–
–
–
–
–
Αλώκαια ή αζαθή όξηα
Απώιεηα ηεο ππνερνγελνύο άισ
Υπνερνγέλεηα
Μηθξναπνηηηαλώζεηο
Απμεκέλε αηκαηηθή ξνή
Αύμεζε κεγέζνπο ζε δηαδνρηθά U/S
Υπεξερνγξάθεκα ζπξενεηδνύο
Υπεξερν- doppler ζπξενεηδνύο
Σπηλζεξνγξάθεκα ζπξενεηδνύο
 Παιηόηεξα ρξεζηκνπνηνύληαλ επξύηαηα ζηελ
δηεξεύλεζε ησλ όδσλ.
Τώξα ζεσξείηαη ε FNA ην gold standard
Σπηλζεξνγξάθεκα ζπξενεηδνύο
Σπηλζεξνγξάθεκα ζπξενεηδνύο
 Tν πξόβιεκα:
– Παξ’ όηη νη ζεξκνί όδνη είλαη ζηελ πιεηνλόηεηα
θαινήζεηο, κόλν ην 5% ησλ όδσλ είλαη ζεξκνί
– Tν ππόινηπν 90-95% είλαη ριηαξνί ή ςπρξνί
θαη απαηηείηαη FNA
Σπηλζεξνγξάθεκα ζπξενεηδνύο
Πνύ κπνξεί λα είλαη ρξήζηκν ην
ζπηλζεξνγξάθεκα:
– Σε θαηεζηαικέλε TSH (ππνδειώλεη απηόλνκν
ππεξιεηηνπξγνύληα όδν)
FNA ζπξενεηδνύο
Η πην απνηειεζκαηηθή, κε
κεγάιε εηδηθόηεηα θαη
επαηζζεζία εμέηαζε γηα ηε
δηεξεύλεζε ησλ όδσλ
 Η ρξήζε ηνπ U/S ερεη
επεθηείλεη ην ξόιν ηεο
ζηελ εθηίκεζε ησλ όδσλ
θαη ηελ εγθπξόηεηα ησλ
απνηειεζκάησλ
 Aπαηηεί θαιό
παζνινγναλαηόκν
 Γελ ρξεηάδεηαη λνζειεία
 Σπάληεο επηπινθέο
FNA ζπξενεηδνύο
Πηζαλά απνηειέζκαηα ηεο FNA
–
–
–
–
Καινήζεο: 70 -75 %
Καθνήζεο: έσο 5%
Ύπνπηνο: πεξίπνπ10%
Με δηαγλσζηηθή: πεξίπνπ 10 - 20%
FNA ζπξενεηδνύο
Πεξηνξηζκνί
 Χεπδώο αξλεηηθέο: (< 5% ησλ FNA) πην πηζαλό λα
ζπκβεί ζε όδνπο κεγάινπο (>4cm) ή κηθξνύο (<1cm)
 Ύπνπηε FNA (Θπιαθηώδε θαη λενπιάζκαηα εθ
Hurthle θπηηάξσλ): ρξεηάδεηαη όινο ν ζπξενεηδήο γηα
λα δεί θαλείο αλ δηεζείηαη ή δηαζπάηαη ε θάςα (10 –
30% είλαη θαξθίλνη)
 Με δηαγλσζηηθή (ND): ΓΔΝ ΣΗΜΑΙΝΔΙ ζε θακκία
πεξίπησζε νηη είλαη θαινήζεο ν όδνο (10% ησλ ND
FNA απνδείρζεθε νηη ήηαλ θαξθίλνο )
 ΓΙΑΓΙΓΝΨΣΚΔΙ ΤΑ ΘΗΛΨΓΗ θαη ΜΥΔΛΟΔΙΓΗ
Θειώδεο θαξθίλσκα
 Ο πην ζπρλόο (80-85%)
 Γπλαίθεο : 3 θνξέο πην ζπρλόο
 30-50 εηώλ
 Σπλήζσο ζπνξαδηθό, ζπαλίσο νηθνγελέο
 Αθηηλνβόιηζε θαηά ηελ παηδηθή ειηθία
 Αζζελείο κε Hashimoto’s ζπξενεηδίηηδα
 Αξγή αύμεζε, είλαη επαίζζεην ζηελ TSH, πξνζιακβάλεη
ηώδην.
Θειώδεο θαξθίλσκα
 Παζ. Αλ.: θαιά δηαθνξνπνηεκέλνο, ζπάληεο νη κηηώζεηο
 50% έρνπλ ςακκώδε ζσκάηηα ( ζπγθεληξηθέο
απνηηηαλώζεηο)
 Γελ πεξηβάιιεηαη από θάςα ζπλήζσο
 U/S  ζπκπαγήο όδνο
 Πνιπεζηηαθόο, κπνξεί λα επεθηείλεηαη θαη ζηνλ άιιν
ινβό. Η επέθηαζε γίλεηαη θπξίσο ιεκθαγγεηαθά.
Θειώδεο θαξθίλσκα
 Τνπηθή επέθηαζε κπνξεί λα δώζεη ζπκπηώκαηα από
ηνπηθή δηήζεζε (βξάγρνο θσλήο)
 Γηαζπείξεηαη ζηνπο ηξαρειηθνύο ιεκθαδέλεο (θεληξηθνύ
δηακεξίζκαηνο). Χειαθεηνί ιεκθαδέλεο (ή δηαηαξαγκέλε
ερνδνκή, ζην 1/3 ησλ πεξηπηώζεσλ)
 Απνκαθξπζκέλεο κεηαζηάζεηο ζπάληεο (πλεύκνλεο, νζηά)
(<5% θαηά ηε δηάγλσζε)
 Πνιύ θαιή πξόγλσζε, 10εηήο επηβίσζε  90-95%
 ****Tall cell  επηζεηηθό
Θπιαθηώδεο θαξθίλσκα
 Γεύηεξνο πην ζπρλόο (10%)
 Σπρλό ζε πεξηνρέο ησδνπελίαο
 3 θνξέο πην ζπρλό ζηηο γπλαίθεο
 Ηιηθία : 40’s
 Δπαίζζεην ζηε TSH, πξνζιακβάλεη ηώδην,
παξάγεη ζπξενζθαηξίλε
Θπιαθηώδεο θαξθίλσκα
 Παζ. Αλ: ζηξνγγπιόο, πεξηβάιιεηαη από θάςα,
θπζηηθέο αιινηώζεηο, ίλσζε, αηκνξξαγίεο.
 Γηαθνξνπνηείηαη από ηα ζπιαθηώδε αδελώκαηα
ιόγσ δηήζεζεο θάςαο θαη αγγεηαθήο δηήζεζεο.
 Δεν μπορεί να ηο διαγνώζει η FNA
Θπιαθηώδεο θαξθίλσκα
 Η ηνπηθή επέθηαζε έρεη ηελ ίδηα θιηληθή εηθόλα κε
ηνπ ζειώδνπο
 Η κεηαζηάζεηο ζε ηξαρειηθνύο ιεκθαδέλεο είλαη
ζπάληεο.
 Οη απνκαθξπζκέλεο κεηαζηάζεηο είλαη ζαθώο πην
ζπρλέο (20%), πλεύκνλεο, νζηά θαη ΚΝΣ.
Θεξαπεία θαη Πξόγλσζε
 Η αληηπαξάζεζε όζνλ αθνξά ηελ έθηαζε ηνπ
ρεηξνπξγείνπ ζπλερίδεηαη.
 Σαθώο ε αληηκεηώπηζε είλαη ρεηξνπξγηθή
 Η ολική θσρεοειδεκηομή ζεσξείηαη ε
ελδεηθλπόκελε αληηκεηώπηζε.
 Υπάξρνπλ επηπινθέο (ιαξπγγηθό λ.,
παξαζπξενεηδείο)
 Αθνινπζεί uptake κε ξαδηελεξγό ηώδην θαη
κεηά γίλεηαη ρνξήγεζε ζεξαπεπηηθνύ
ησδίνπ (ξαδηελεξγνύ).
Θεξαπεία θαη Πξόγλσζε
 Υθολική θσρεοειδεκηομή
 Λοβεκηομή και ιζθμεκηομή
 Σπαλίσο εθαξκόδνληαη
Τξάρεινο
 Δμεηάδνπκε ηνλ ηξάρειν γηα πηζαλή πξνζβνιή
ιεκθαδέλσλ πξν-εγρεηξεηηθά
 (θιηληθά θαη u/s)
 Σε πεξίπησζε πνπ ππάξρεη καθξνζθνπηθά
πξνζβνιή ιεκθαδέλα ηόηε γίλεηαη ιεκθαδεληθόο
θαζαξηζκόο ηνπ δηακεξίζκαηνο
 Γελ έρεη λόεκα λα αθαηξεζεί έλαο ιεκθαδέλαο
νύηε επηιεθηηθά θάπνηνη.
Μεηεγρεξεηηηθή ρνξήγεζε ζεξαπεπηηθνύ
ξαδηελεξγνύ ησδίνπ
 Αθνινπζεί uptake κε ξαδηελεξγό ηώδην θαη κεηά
γίλεηαη ρνξήγεζε ζεξαπεπηηθνύ ησδίνπ
(ξαδηελεξγνύ).
Θεξαπεία θαηαζηνιήο κε ζπξνμίλε
 Έλαξμε ζεξαπείαο κε ζπξνμίλε κεηά ηε




ζπξενεηδεθηνκή θαη ηελ ρνξήγεζε ηνπ ξαδηελεξγνύ
ησδίνπ.
Φακειή TSH κε ζθνπό λα κεησζεί ε πηζαλόηεηα
ππνηξνπήο
Σπλήζσο TSH <0.1 mU/l.
Follow-up θάζε 6 κήλεο κε κέηξεζε ζπξενζθαηξίλεο
θαη scanning νιόζσκν
Τα θαιά δηαθνξνπνηεκέλα θαξθηλώκαηα παξάγνπλ
ζπξενζθαηξίλε θη έηζη ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ tumor
marker.
Πξόγλσζε
 Ηιηθία : θαηά ηε δηάγλσζε.
 Υπνηξνπέο ζπκβαίλνπλ ζπρλόηεξα ζε ειηθία
κηθξόηεξε ησλ 20 εηώλ ή κεγαιύηεξε ησλ 60
εηώλ.
 Άλδξεο έρνπλ κεγαιύηεξε πηζαλόηεηα λα
απνβηώζνπλ ζε ζρέζε κε γπλαίθεο
 Όγθνη κεγαιύηεξνη από 4 cm έρνπλ κεγαιύηεξε
πηζαλόηεηα ππνηξνπήο θαη ζαλάηνπ
Πξόγλσζε
 Ιζηνινγηθόο ηύπνο Θειώδεο έρεη θαιύηεξε
πξόγλσζε (6% πεζαίλνπλ ζηα 30 ρξόληα)
 Τνπηθή δηήζεζε  ρεηξόηεξε πξόγλσζε.
 Οη ιεκθαδεληθέο κεηαζηάζεηο δελ επεξεάδνπλ
ηδηαίηεξα ην πξνζδόθηκν επηβίσζεο
 Οη απνκαθξηζκέλεο κεηάζηαζεηο απμάλνπλ ηελ
ζληόηεηα 68 θνξέο.
Καξθίλσκα εθ Hurthle θπηηάξσλ
 Παξαιιαγή ηνπ ζπιαθηώδνπο (νγθνθπηηαξηθό θαξθίλσκα)






5εηήο επηβίσζε 50%.
Σπρλόηεξν ζηηο γπλαίθεο από ηνπο άληξεο, εκθαλίδεηαη
ζηελ 5ε δεθαεηία ηεο δσήο.
Γελ δηαθνξνπνηείηαη σο θιηληθή εηθόλα
Γελ κπνξεί λα δηαγλσζηεί κε FNA
Γελ πξνζιακβάλεη ηώδην.
Δπηζεηηθή ρεηξνπξγηθή αληηκεηώπηζε
Καηαζηνιή κε ζπξνμίλε επίζεο έρεη πησρν απνηέιεζκα
Μπεινεηδέο θαξθίλσκα
 5%, γπλαίθεο > άλδξεο
 75% ζπνξαδηθό, 25% νηθνγελέο.
 Οη νηθνγελείο πεξηπηώζεηο ζπλήζσο είλαη
πνιπεζηηθέο ελώ νη ζπνξαδηθέο όρη..
 MEN 2A, MEN2B θαη FMTC ζύλδξνκα.
 Πξνέξρνληαη από ηα C θύηηαξα ηνπ ζπξενεηδνύο
Men 2a, 2b, FMTC
 MEN 2a κπεινεηδέο, θαηνρξσκνθύηησκα
ππεξπαξαζπξενεηδηζκόο
 MEN 2b είλαη κπεινεηδέο, θαηνρξσκνθύηησκα,
γαγγιηνλεπξώκαηα, καξθαλνεηδήο εκθάληζε
 Οηθνγελέο κπεινεηδέο
 Οη νηθνγελείο κνξθέο είλαη πην επηζεηηθέο,
εθδειώλνληαη ζε κηθξόηεξε ειηθία, έρνπλ ηαρεία
αύμεζε θαη κεηαζηάζεηο  ρεηξόηεξε πξόγλσζε
Mucosal neuromas
Βηνρεκηθόο έιεγρνο
 Καιζηηνλίλε.
 Γνθηκαζία δηέγεξζεο κε γιπθνληθό
αζβέζηην ή πεληαγαζηξίλε
 Μεηεγρεξεηηθά ρξεζηκνπνηείηαη πάιη ε
θαιζηηνλίλε θαη ην CEA
 Φξεζηκνπνηνύκε γελεηηθό έιεγρν (RET
πξσηννγθνγνλίδην) ζε πεξηπηώζεηο
ππόλνηαο νηθνγελνύο
Αληηκεηώπηζε
 Οιηθή ζπξενεηδεθηνκή
 Λεκθαδεληθόο θαζαξηζκόο ηνπ δηακξίζκαηνο VI.
 Αθαηξνύληαη θαη νη παξαζπξενεηδείο θαη
εκθπηεύεηαη έλαο ζην αληηβξάρην.
 Oη κεηαζηάζεηο ζηνπο ιεκθαβέλεο είλαη ζπρλέο
 Πξνθπιαηθηθή ζπξενεηδεθηνκή ζε παηδηά κε
MEN 2a,b.
 Παξαθνινύζεζε ηεο θαιζηηνλίλεο θαη CEA.
 Γελ πξνζιακβάλνπλ ξαδηελεξγό ηώδην.
 Γεθαεηήο επηβίσζε 65%.
Aλαπιαζηηθό θαξθίλσκα
 Δμαηξεηηθά επηζεηηθό κε πνιύ θαθή
πξόγλσζε.
 Παξεγνξεηηθή αληηκεηώπηζε