Transcript Over de vallende boom en het bos dat groeit! We leven niet

Nieuwjaarsspeech burgemeester Hillenaar, 1 januari 2017
Over de vallende boom en het bos dat groeit!
We leven niet een tijdperk van verandering, maar beleven de verandering van een
tijdperk (Rotmans, 2014). We zeggen dit al een tijdje, maar het lijkt bij deze
jaarwisseling echt voelbaar. Het knarst, het scheurt. De oude systemen lijken niet
meer te passen bij de nieuwe problemen. De Financial Times zei het vorig jaar nog
iets stelliger: Uit het lood, beschadigd en verstrikt – de wereld is nerveus.
Waar te beginnen als we terugblikken op 2016? Bij de enorme stroomvluchtelingen
die ons allen leek te gaan raken, maar die uiteindelijk toch beperkt bleef? Bij de
aanslagen in Brussel, Nice en Berlijn? Om Boedapest en Istanbul niet te vergeten. Bij
de ‘Blanke Boze Man’ die de strijd aan gaat met de elite? Wat is dat voor een
tegenstelling: graag de handen omhoog wie zich elite noemt en nu wie zich de
Blanke Boze man noemt.
Onze koning gaf in zijn kerstrede aan geworsteld te hebben dit jaar, omdat 2016
tegenstrijdige gevoelens oproept. Extreem is het nieuwe normaal, zei hij. En
inderdaad gaan we steeds meer ondenkbare dingen gewoon vinden.
We beleven de verandering van een tijdperk en zo een transitie gaat bepaald niet
vanzelf. De samenleving, de economie en de machtsorde zijn fors aan het
veranderen. En dat brengt onzekerheden met zich mee, angsten en ook boosheid.
Je zult immers eerst moeten loslaten om het onbekende nieuwe toe te laten. Dat is
door de geschiedenis heen nooit anders geweest. Nu we er zelf in zitten voelen we
dat er wel heel veel tegelijk verandert.
Tijdens mijn installatie nu bijna 6 jaar geleden haalde ik de woorden van kerkvorst
Augustinus aan, meer dan 1600 jaar geleden zei hij: Wij zijn de tijden. Zoals wij zijn,
zijn de tijden…. Ook toen werd er al geklaagd over de tijd waarin ze leefden, maar
klagen heeft niet zo veel zin, want we zijn zelf als eerste verantwoordelijk om er iets
goeds van te maken. [Met een dikke streep onder ‘zelf’]. Staan we open voor het
nieuwe tijdperk, of ontneemt de onzekerheid, de angst en de boosheid ons het zicht
op de kansen?
Een mooi Chinees gezegde luidt: Eén vallende boom maakt meer kabaal, dan een
heel bos dat groeit. Wij horen elke dag in het nieuws het luide kabaal van een
vallende boom. Ik voel daarom een grote behoefte om u ook iets te vertellen over
het groeiende bos. Het gaat namelijk beter met de wereld dan ooit! U zult schrikken
van deze bewering en me misschien ook direct tegen willen spreken.
1
In het boek Vooruitgang, noemt Johan Norberg tien redenen om naar de toekomst
uit te kijken. Het boek staat vol met onbetwistbare feiten die hoopgevend zijn en
het nodige tegengif vormen tegen het modieuze doemdenken. [Dames en heren
houdt u vast:] Nooit was er zo weinig extreme armoede. Nooit was er zo weinig
ondervoeding. Nooit hadden zoveel mensen toegang tot schoon water. De
levensverwachting is wereldwijd spectaculair toegenomen. Zelfs het geweld in de
wereld is – ondanks alle terreur en oorlogen van dit moment – in de loop van de
geschiedenis steeds verder afgenomen. Nog nooit waren er zo weinig ongeletterde
op de wereld. En nooit eerder leefden er zoveel mensen in een vrij land, waar
gelijke rechten gelden. De toestand van het milieu is heel krititsch. Het is geen vijf,
maar twee voor twaalf om de gevolgen voor het klimaat in te perken, maar er
wordt weldegelijk vooruitgang geboekt. Er zijn technologische oplossingen én
wereldwijde afspraken. Afspraken waar ook wij vanuit Cuijk onze bijdragen
aanleveren met ons onlangs vernieuwde ambitieuze Programma Duurzaamheid.
Allemaal feiten. Feiten die niet bedoeld zijn om ons in slaap te sussen. En feiten die
er ondanks hun positieve lading maar moeilijk een ingaan. We zien immers dagelijks
de problemen om ons heen van over de hele wereld. Alles wat er op de wereld
gebeurt komt bij ons binnen. We horen wel de bomen vallen, maar niet het bos
groeien…
Als je de woorden van 2016 ziet, kun je daar niet direct uit concluderen dat we met
zijn allen de verandering van een tijdperk beleven! In Nederland stond
Treitervlogger op 1. Dan doen ze dat in België toch wat gezelliger, daar stond
Samsonseks op 1! Andere woorden waren Pokémonterreur en Trumpisme! Kinderen
introduceerden blijere woorden: Duimpie en de Dab. [Kent u die?]
In politiek Cuijk hebben we – zoals ik ook tijdens de laatste raadsvergadering
vermeldde – onze portie wel gehad. Tonnie Geboers ontviel ons en Ton Lobbe en
René Crouwers moesten om gezondheidsredenen hun raadslidmaatschap
beëindigen. Wethouder Nielen kreeg een herseninfarct [wat ontzettend fijn Jos, dat
je in ons midden bent] en verloor zijn vrouw Marijke. In dat opzicht mag 2016 met
recht een rampjaar genoemd worden.
Het werk ging door. Met een goed team en een kritische, maar altijd constructieve
raad. In cijfers: de raad nam 88 besluiten, kreeg 137 raadsinformatiebrieven, stelde
25 schriftelijke vragen, diende 36 moties en 30 amendementen in en had in totaal
(van raadsvergadering tot training) 37 bijeenkomsten. En er kwam een partij bij: 8
partijen bemensen de 19 raadszetels. Het college nam in 2016 in totaal 648
besluiten.
Het gaat natuurlijk niet over deze getallen, maar over wat u ziet. Het Centrum richt
het gezicht meer en meer naar de Maas. Fijn dat ook de ontwikkelingen in het
2
Regouincomplex van de grond komen. Volgend jaar zal met de herinrichting van de
Grotestraat het Centrumplan ook echt invulling krijgen. Ook de FAD en het
Toeristisch ontmoetingspunt zullen worden opgeknapt.
De economie trekt aan. Een ondernemer zei mij laatst dat “het zindert”! We zien
dat ook terug op de bedrijventerreinen. Wie zien gezellige en succesvolle
restaurants. En ja, we zien ook files op de A73. Om ondernemers nog beter van
dienst te kunnen zijn, wordt een ondernemersloket ingevoerd.
Afgelopen jaren hebben we met een gemiddelde van 125 woningen per jaar fors
doorgebouwd. We zien de Heeswijkse Kampen groeien en er worden ook plannen
gemaakt voor de kerkdorpen. Onder andere door collectief particulier
opdrachtgeverschap in Beers en Haps.
Jeugdzorg, WMO en participatiewet. De drie grote transities zijn – zeg ik met trots
– op professionele wijze opgevangen door onze CGM-organisatie. Voor de
Jeugdhulp trekken we de kar voor het Land van Cuijk. Op WMO-gebied krijgen we
een heel positieve beoordeling van cliënten; we staan in de top 10 van Nederland.
Voor de uitvoering van de participatie zijn regionaal stevige afspraken gemaakt en
krijgt IBN een heel belangrijke rol.
De digitale dienstverlening gaat steeds verder. We hebben een nieuwe website en
steeds meer diensten en producten kunnen helemaal digitaal worden aangevraagd.
Bijvoorbeeld via de app Fixi waarmee u de meldingen openbaar gebied kunt doen.
Op de foto’s [dank je wel Arjan Broekmans] ziet u weer de vele evenementen van
Cuijk in 2016 [nieuw waren de Kennedymars en de triatlon]. En wat werd er
enthousiast gereageerd op de aanwezigheid van onze Koning bij de Vierdaagse!
U hoef ik niet te overtuigen over de kwaliteiten van ons mooie Cuijk, maar in 2017
zullen we wel meer moeite doen om dat ook aan de buitenwereld kenbaar te
maken. Met een stevig communicatieoffensief gaan wij duidelijk maken dat het
hier goed wonen, werken en recreëren is! Met behulp van ambassadeurs zullen we
die boodschap actief gaan uitdragen.
Wat we in 2017 ook zullen doen is een experiment met de Burgerbegroting. Bij een
verandering van tijdperk, hoort ook een andere overheid, die meer ruimte laat aan
de burger. De werkgroep is al gestart en de campagne mondt in april uit in een
grote bijeenkomst in de schouwburg waarin iedereen op heel interactieve wijze kan
meebepalen waar we als gemeente ons geld aan moeten besteden.
Behalve de genoemde activiteiten in het centrum zullen in 2017 twee nieuwe
scholen [Merlet en IKC Padbroek] de deuren openen, zal Nutricia de nieuwe fabriek
in Haps in gebruik nemen en zal de verkenning naar een intensiever samengaand
Land van Cuijk worden afgerond.
3
Kansen en uitdagingen genoeg dus! Ik hoop van harte dat we de tijd nemen om te
luisteren naar het bos dat groeit. Dat we luisteren naar het goede, want – zoals
onze nieuwe bisschop De Korte zegt – het kwade schreeuwt en het goede fluistert.
Dat we de oplossing niet zoeken in het creëren van tegenstellingen of het oproepen
van angsten. Dat we juist de brug willen slaan. Dat we durven dromen. Dat we er
samen de schouders onder willen blijven zetten. Dan biedt dat nieuwe tijdperk
volop kansen.
Te beginnen in 2017!
Ik wensen u een goed en gezond nieuwjaar!
4