1:

Nieuwjaarstoespraak John Berends dd. 5 januari 2017 1730 uur Nieuwjaarsreceptie

Dames en heren Fijn dat u er bent. Het begint stukje bij beetje weer een traditie te worden. De nieuwjaarsreceptie in ons gemeentehuis. En graag maak ik van de gelegenheid gebruik om u en uw naasten alle goeds toe te wensen voor 2017. Dames en heren. Laat ik met de deur in huis vallen. Het gaat goed met Apeldoorn! Wij hebben de stijgende lijn te pakken! Ja, ik weet dat deze opening contrasteert met het actuele nationale humeur. Maar, ik herhaal, wij hebben de stijgende lijn te pakken. De feiten spreken voor zich. Wij bouwen weer in Apeldoorn. Vrijwel wekelijks worden er eerste stenen gelegd. Op Zuidbroek is het afgelopen jaar de 1500e woning verrezen. De sociale woningbouw krijgt een impuls. En met een mooie advertentie in de Stentor hebben wij vorige week de bijna 50 bedrijven die zich in 2016 in Apeldoorn vestigden, van harte welkom geheten. Natuurlijk zijn er ook bedrijven gestopt, failliet gegaan of vertrokken uit Apeldoorn maar ik kan u verzekeren, de balans is meer dan positief. En er was méér positief nieuws. Wij hebben het op één na schoonste winkelgebied van het land, wij zijn gekwalificeerd als een Excellente Evenementenstad terwijl onze grote toeristische attracties onverminderd hoge bezoekersaantallen blijven trekken. Zowel de Apenheul, de Julianatoren als het Loo maken deel uit van de landelijke Top 50 van best bezochte publieksattracties. En dan was er natuurlijk ook Julia, een wolk van een baby, onze 160.000ste inwoner. Wat ik mooi vind is, dat wij bij deze expansie, met elkaar oog blijven houden voor zaken die Apeldoorn uniek maken. De impulsen die wij het afgelopen jaar hebben gegeven aan de beken en de sprengen. De bijdrage voor het opknappen van het Theehuis op Berg en Bos, de verbouwingen op Het Loo. Besturen is niet alleen ontwikkelen, besturen is ook koesteren.

FOTO ZONNEPANELEN

Besturen is ook samen optrekken met je inwoners en je bedrijven. Onze inwoners nemen meer en meer het initiatief. Op het terrein van duurzaamheid, ik noem Kerschoten Energie Neutraal, ik noemen de zonneparken die overal verrijzen en ook op het terrein van de zorg nemen inwoners meer en meer het voortouw.

2:

Dat is hartstikke waardevol. Maar het is tegelijkertijd ook complex. Wie doet wat. En welke houding neem je als gemeente aan. Als je als gemeente forse ambities formuleert op het terrein van duurzaamheid, is het dan passend om de bal volledig bij de samenleving neer te leggen? Of moet je als gemeente – zo af en toe – ook zelf op de bok plaatsnemen? Deze discussie kristalliseert zich in 2017 vast verder uit. Het goede voorbeeld geven doen wij gelukkig wel. Onze gymzalen worden beter geïsoleerd en het concept van ons nieuwe Huis van de Stad ademt in alles duurzaamheid uit. Samen optrekken betekent niet dat wij het altijd met elkaar eens zijn. Ik noem de discussies over de ontsluiting van Zuidbroek en de verkeersituatie in Apeldoorn west. In dit soort kwesties is 100% commitment een volstrekte illusie. En dat is vaker het geval. Denk aan de kwestie rond het winkelcentrum Anklaar, de invulling van Westpoint en de vestiging van een supermarkt aan de Vlijtsweg. Zaken die stuk voor stuk volop de aandacht trokken. En dan blijft het doorhakken van knopen, de core business van de overheid. Dames en heren. Vanaf 1 januari 2015 zijn wij als gemeente verantwoordelijk voor zorg, participatie en het jeugdbeleid. Wij liggen op schema. Maar dat gaat niet vanzelf. Betere zorg leveren voor minder geld is een grote opgave. Dat leidde in 2016 onmiskenbaar tot spanningen. Bijvoorbeeld op het terrein van de huishoudelijke hulp. Ik spreek de hoop uit dat wij, ook binnen het sociale domein, in 2017 de rijen kunnen sluiten in Apeldoorn. Zodat alle aandacht uit kan gaan naar hen die de zorg het meest nodig hebben. De economie trekt aan maar het aantal bijstandsgerechtigden in Apeldoorn groeit. Apeldoorn telt op dit moment 3848 bijstandsgerechtigden. Dat zijn er 3848 teveel. Zorgen heb ik over de teruglopende opvangcapaciteit van onze zorginstellingen. Dit leidt onder andere tot een toename van het aantal verwarde personen op straat. Onze veiligheidsmensen, van politie tot BOA, maken zich daar zorgen over. Alleen in Apeldoorn al hebben wij het over een groep van 800 verwarde mensen. Deze groep zorgt in toenemende mate voor overlast. Dat is niet alleen vervelend voor ons als samenleving maar bovenal voor de mensen zelf. Laten wij vooral ook compassie hebben met deze groep. Deze zorgen laten onverlet dat ik Apeldoorn ook anno 2017 als een sociale gemeente durf te kwalificeren. Van onze 160.000 inwoners is 46% actief als vrijwilliger en 13% als mantelzorger. Wij kijken nog altijd naar elkaar om in Apeldoorn.

3:

En dat sociale gezicht ervaar rond de vestiging van het Asielzoekerscentrum op de GGNet locatie aan de Deventerstraat. Natuurlijk zijn er vragen en zorgen bij de buurt. En daarvoor heb ik alle begrip. Net voor de Kerst heb ik ruim 3 uur met de buurt gesproken over de vestiging van het AZC. En naast zorgen en vragen bespeur ik ook absoluut begrip. Apeldoorn houdt niet op bij de gemeentegrenzen. En ik ben trots op de volwassen wijze waarop wij – een enkele uitzondering daargelaten – in deze gemeente de discussie over de huisvesting van ontheemden met elkaar voeren. Die uitzondering heeft betrekking op de wijze waarop het Comité Passend AZC actie voert. Als bestuurder heb je enig eelt op ziel en moet je tegen een stootje kunnen. Maar tegelijkertijd hoef je je niet alles te laten zeggen. De wijze waarop dit comité actie voert raakt mij echt persoonlijk. En echt, er is niks mis mee om ergens op tegen te zijn. Maar met het herhaaldelijk rondstrooien van onwaarheden en steeds opnieuw in twijfel trekken van de integriteit van bestuurders en ambtenaren overtreedt het Comité de grenzen van het betamelijke. Fair play is niet alleen is van en voor de overheid. Ik tipte zojuist het thema veiligheid al even aan. Vorig jaar kon ik u melden dat het aantal misdrijven in Apeldoorn in 2015 met 14% was gedaald. Daarmee lag de lat voor 2016 hoog. Ik vind het daarom echt geweldig om u vandaag te kunnen vertellen dat aantal misdrijven in 2016 opnieuw is gedaald. En wel met 7%. Ook het aantal woninginbraken is met 6% gedaald, zo blijkt uit de voorlopige cijfers van de politie. Uit deze cijfers blijkt verder dat met een ophelderingspercentage van 29% 1 op de 3 zaken wordt opgelost. Verder heeft de politie eenheid Oost Nederland in 2016 zo’n € 25 miljoen van criminelen afgepakt. Wat opvalt is een verschuiving van de criminaliteit naar de internetfraude en de “cybercrime”. Hier is een forse groei te zien; van 140 naar 225 aangiftes. De overlastmeldingen laten een wisselend beeld zien. De jeugd zorgt voor minder overlast. Maar de meldingen over verwarde personen - ik noemde het al - en de meldingen over alcohol- en drugsmisbruik stijgen. Alles bij elkaar opgeteld is het aantal overlastmeldingen in 2016 met 6% gedaald. Dit met de kanttekening dat de term overlast natuurlijk op vele manieren uitgelegd kan worden. Dat ligt voor iedereen eigenlijk anders. Ik maak graag van de gelegenheid gebruik om mijn waardering uit te spreken voor het werk van het team Apeldoorn van de politie Oost-Nederland. En ik heb ook veel waardering voor de wijze waarop de Apeldoorners aandacht hebben voor de eigen buurt en meedoen met buurtpreventie activiteiten in bijvoorbeeld whatsapp-groepen. Fijn is ook te kunnen melden dat de jaarwisseling in Apeldoorn in betrekkelijke rust is verlopen. Wij hadden een mooi Aftelfeest op het Marktplein en er was – anders dan elders in het land – geen sprake van geweld tegen de hulpverlenende instanties. Jammer is wel dat er in totaal voor een bedrag van € 16000 aan schade is aangericht aan openbare eigendommen. Dat is minder dan in eerdere jaren maar dat is nog altijd € 16000 teveel. Bovendien is dit nog een voorlopige raming. Later deze maand maken wij in definitieve zin de stand op. Daarnaast is voor bijna € 5000 vernield aan de containers van Circulus-Berkel en ook dat is zonde geld.

4:

Dames en heren Apeldoorn heeft de stijgende lijn te pakken! Ik sprak al over de aantrekkende woningbouw en de komst van nieuwe bedrijven. Maar ik proef meer enthousiasme en elan in onze gemeente. Bijvoorbeeld rond de binnenstad. Met dank aan de provincie Gelderland hebben wij de binnenstad mooi kunnen opknappen. Maar nog belangrijker vind ik eigenlijk de komst van het binnenstadfonds. De ondernemers en de gemeente slaan de handen nu echt in een. En dat is wel eens anders geweest. De recente uitverkiezing van Apeldoorn tot MKB vriendelijkste grote stad van het land is een mooie bevestiging van de verbeterde relatie tussen ondernemend Apeldoorn en de gemeente Apeldoorn. Deze uitverkiezing schept wel verplichtingen. Een goede relatie is niet vanzelfsprekend. Sprekend over enthousiasme en elan kan ik natuurlijk niet om die roze eerste week van mei heen. Ik maakte op de ochtend van de tijdrit een korte wandeling door de stad en je voelde Apeldoorn tintelen. Een prachtig zonnetje, veel volk op de been, allemaal in gespannen afwachting van de eerste etappe van de 99 e editie van de Giro ‘d Italia. Ik sta binnen dit huis niet bekend als een groot sportkenner. Ik kan het daarom niet laten om met name de leden van het college te wijzen op feit dat ik de winst van Tom Dumoulin in mijn nieuwjaarstoespraak van januari 2016 al aankondigde. Heren ik ga er vanuit dat ik vanaf nu, ook als het om sportprestaties gaat, serieus word genomen! Maar wat een prachtig evenement die Giro ‘d Italia. En dat smaakt naar meer. Apeldoorn ontpopt zich meer en meer als een evenementenstad. En dat is goed. Niet alleen voor de economie. Maar dat is vooral ook goed voor de verbondenheid en de samenhang. Samen naar iets toeleven, samen iets beleven, gedeelde herinneringen creeren. Dat is belangrijk in een tijd waarin het woord ik vaker wordt gebruikt dan het woord wij.

FOTO SR 17

Voor 2017 kijken wij natuurlijk met elkaar uit naar Serious Request. De steun van de bedrijven is er al en ik ben er van overtuigd dat heel Apeldoorn Serious Request 2017 gaat omarmen. Wij gaan er alles aan doen om een mooi bedrag bij elkaar te brengen.

5:

Gewoon omdat het kan in Apeldoorn! En ik spreek deze zin niet voor niets ietwat gedragen uit. Apeldoorners zijn nuchtere mensen. Doe maar gewoon in plaats van kijk mij eens goed zijn. Tegelijkertijd heeft Apeldoorn ook gewoon heel erg veel te bieden. Deze beide componenten vormen de basis voor de promotiecampagne zoals die met ingang van nu door het gloednieuwe Apeldoorn Marketing uitgevoerd gaat worden. De promotiecampagne Gewoon in Apeldoorn. En het leek mij een goed moment om u vandaag, tijdens deze nieuwjaarbijeenkomst, de eerste contouren van deze campagne te presenteren (beelden nieuwe publiekscampagne) Dames en heren. Er is nog ongelofelijk veel werk te verrichten in Apeldoorn. Maar wij hebben de stijgende lijn te pakken. De feiten spreken voor zich. Ik noemde ze u. Maar het allerbeste nieuws van 2016 kwam op 15 december van de provincie Gelderland. Gedeputeerde Jan Markink hechtte er waarde om de gemeenteraad persoonlijk mee te delen dat het preventief toezicht op de gemeente Apeldoorn per 1 januari 2017 wordt beëindigd. Dit met dank aan de gemeenteraad, aan onze loyale ambtenaren corps onder leiding van Ina Sjerps, onze bedrijven en onze inwoners. Met elkaar toonden wij veerkracht. Wij hebben onze eigenwaarde terug. Geachte aanwezigen. Aan het begin van mijn verhaal heb ik de term nationaal humeur laten vallen. Een veelbesproken en beschreven thema. De democratie verkeert in een crisis. Althans, dat is beeld dat ons dagelijks via de tv, de kranten en het internet wordt gepresenteerd. Wij zijn en masse boos. Signalen van onbehagen, onvrede voeren de boventoon. Polarisatie lijkt een verdienmodel voor de media. Het debat is gekaapt door de mensen met de felste mening. Beleving is de werkelijkheid, zo hoor ik vaak. Maar is dat zo? De Koning sprak er over tijdens zijn kersttoespraak.

6:

‘Het fundament van het dagelijks leven wordt drijfzand als beleving het zicht op de werkelijkheid verdringt’, zo stelde hij. Rake woorden. Wij lijken het zicht op de werkelijkheid zo af en toe een beetje kwijt. En die werkelijkheid leert ons dat de stemming in ons land eigenlijk helemaal niet zo beroerd is. Ik ervaar dat eigenlijk dagelijks. Natuurlijk word ik, als burgemeester van deze stad, geregeld geconfronteerd met de problemen maar tijdens de wijk- en bedrijfsbezoeken die wij als college vrijwel wekelijks ondernemen ervaar ik zeker zoveel – en herhaal ik de woorden nog maar eens – elan en enthousiasme. En deze persoonlijke ervaring wordt gestaafd door de uitkomsten van de driemaandelijkse peiling van het Sociaal Cultureel Plan bureau naar de stemming in het land. Het vertrouwen in rechtsspraak, bestuur en politiek is de laatste jaren weliswaar gedaald maar heeft zich in 2016 hersteld. En vergeleken bij de ons omringende landen is het institutionele vertrouwen gewoon groot. De democratie verkeert niet in een crisis! Maar tegelijkertijd, zo voeg ik er meteen aan toe, kan enig onderhoud geen kwaad. Wij laten ons als openbaar bestuur teveel meeslepen door de waan van de dag. Ook wij laten ons te veel leiden door de mensen met de felste mening. En daarmee doen wij een grote meerderheid van onze inwoners te kort. Een meerderheid voor wie nuance en redelijkheid nog altijd kernbegrippen zijn. Een meerderheid die niet zwijgt zoals wel eens wordt geschreven maar die het in de beeldvorming aflegt tegen de luidruchtige minderheid. Naar die meerderheid moet wij, meer dan wij ooit gedaan hebben, op zoek in 2017. Ik dank u voor uw aandacht.