Transcript Nieuwjaarstoespraak - Gemeente Oldenzaal

2 januari 2017 – Nieuwjaarstoespraak
burgemeester Theo Schouten
Beste mensen,
Wat een mooie gedachte om het nieuwe jaar mee te beginnen:
‘Geluk is vaak dicht in de buurt’. Geluk in ’n Tuk, om het op z’n
Twents te zeggen. En dat wens ik u allen, mede namens het
college van B&W en de gemeenteraad, van harte toe: dat 2017
een jaar mag worden waarin het geluk dicht in uw buurt is!
En dat geluk ook het afgelopen jaar dichtbij was, blijkt wel uit de
beelden die we net zagen… in kleine dingen, maar ook in grotere,
zoals onze Sanne Wevers, die op fenomenale wijze Olympisch
kampioene werd en hier grandioos werd gehuldigd. En ons
Koningspaar dat een bezoek bracht aan Noord-Oost Twente en
aan Oldenzaal... bijzondere momenten, die we niet ieder jaar
meemaken en waar we goed op terug kunnen zien.
In 2016 stonden we voor de opgave om vluchtelingen, met name
uit Syrië, op te nemen in onze gemeenschap. Samen met
ondermeer de mensen van de Stichting Palet, WBO Wonen en
1
Jarabee hebben we ervoor kunnen zorgen dat meer statushouders dan we tot nog toe gewend waren een plek hebben
gekregen in Oldenzaal. Dat deed iets met onze inwoners. Het gaf
hier en daar emotie, maar we zagen gelukkig ook dat veel
mensen een helpende hand uitstaken. Daaruit zijn nieuwe
initiatieven ontstaan om nieuwkomers op weg te helpen in onze
stad.
In 2016 zijn ook andere dingen gerealiseerd. Zo is het afgelopen
jaar veel werk verzet om onze binnenstad te verbeteren. Als ik
kijk naar de huiskamer van onze stad, de Groote Markt, dan
hebben we daar niet alleen het vloerkleed vernieuwd, maar
hebben we ook alles wat daaronder lag op orde gekregen: de
bestrating, riolering en leidingen. En dat alles op een dusdanige
manier dat de ondernemers, bezoekers en evenementen er zo
min mogelijk overlast van hebben ondervonden; een knap
staaltje samenwerking en afstemming. Na de huiskamer willen
we ook in de tuin aan de slag. We werken aan de realisatie van
een aaneengesloten groene plek in het hart van onze stad; een
echte stadstuin. Dat wordt heel bijzonder en vergt een goede
samenwerking tussen alle betrokkenen, waarbij respect voor
elkaars eigendommen belangrijk is.
2
De revitalisering van de Vijfhoek kwam een stap dichterbij, al
duurt het allemaal wel erg lang. De gemeenteraad heeft geld
beschikbaar gesteld en er zijn samenwerkingsafspraken
vastgelegd met onze partners. Het wachten is nog op een
uitspraak van de Rechtbank. Die verwachten we in het eerste
kwartaal. Vervolgens zal met de uitvoering worden begonnen.
Een mooie ontwikkeling is dat de ondernemers in de binnenstad,
de VVV, enkele andere partijen en de gemeente zich hebben
verenigd in de Stadsnoabers. Vanuit een centraal gelegen pand
aan de Grootestraat gaan deze Stadsnoabers samen aan de slag
om de leegstand te bestrijden en alle voorgenomen
ontwikkelingen goed op elkaar af te stemmen. Kwaliteit staat
daarbij voorop. Samen gaan we er iets moois van maken!
Ook hebben we gewerkt aan het verder duurzaam maken van
Oldenzaal. Zo hebben we in het stadhuis maatregelen genomen
om minder energie te gebruiken. En we hebben de tariefstelling
van de afvalinzameling gewijzigd als prikkel voor het
verminderen van de afvalberg. Maar het duurzamer maken van
de stad kunnen we niet alleen.
Daarom zijn energiecoaches actief om te adviseren over
duurzaam wonen en is er een energieloket waar eenieder terecht
3
kan met vragen hierover. In 2017 zal in Oldenzaal de eerste
volledig energieneutrale woning worden opgeleverd. Met de
huidige techniek is veel mogelijk, het is nu vooral een kwestie
van doen!
Binnen het sociale domein is het afgelopen jaar gewerkt aan het
doorontwikkelen van het familiegroepsplan, waarin niet de regels
centraal staan maar de mens en waarbij hulp wordt gezocht die
echt passend is. Dit is een goed voorbeeld van hoe we op een
andere manier willen werken – goed luisteren naar onze klanten
en samen met hen de ondersteuning regelen die nodig is.
Beste mensen,
We mogen ons anno 2017 gelukkig prijzen in Oldenzaal; een stad
waar we elkaar kennen en waar we elkaar helpen. Groot genoeg
om voldoende voorzieningen te hebben, en klein genoeg om
elkaar te ontmoeten en te kennen. En dat is een groot goed, een
groot geluk, want we hebben elkaar nodig. ‘We hoeven niet
allemaal vrienden te zijn, maar we kunnen niet zonder elkaar’,
aldus het lied dat u hoorde aan het begin.
We zijn vanavond hier samen in De Bond, maar mèt vele andere
inwoners ZIJN we ook echt Oldenzaal. Want het zijn de mensen
4
die samen de stad maken. Wij dus, u en ik, samen met alle
andere Oldenzalers.
Dat betekent bijvoorbeeld dat we omkijken naar elkaar; de Ons
helpt Ons gedachte. Even boodschappen meenemen voor een
buurvrouw, samen een kopje koffie drinken of iemand helpen
met vervoer; het lijken kleine zaken, maar het is van grote
betekenis. Zo zorgen we er samen voor dat niemand aan de kant
hoeft te staan. Gelukkig zien we in Oldenzaal nog steeds een
groot gevoel van saamhorigheid en stevige sociale netwerken. Ik
denk dan aan het grote aantal vrijwilligers in onze stad. Of je nu
trainingen geeft bij de voetbal, muziekles bij de harmonie, koffie
schenkt in een zorgcentrum, een ijsbaan runt op de Groote Markt
of nieuwe inwoners op weg helpt in Oldenzaal; zonder
vrijwilligers zouden veel activiteiten niet door kunnen gaan.
Vrijwilligers zorgen voor levendigheid, maar ook voor binding
onderling. De vele verenigingen en organisaties zijn netwerken
op zich, waardoor bijna iedere Oldenzaler op een of andere
manier verbonden is met andere inwoners.
Maar laten we vanavond ook verder kijken dan ons eigen knusse
Oldenzaal. In de wereld, in Europa, in ons land, in onze regio is
van alles in beweging. En niet altijd in een goede richting. “De
5
tied is an’t verandern”, zong cabaretier André Manuel - in
navolging van Nobelprijswinnaar Bob Dylan - vorige week in de
Twentse eindejaarsconference in Enschede.
In veel gebieden op de wereld is het oorlog. Als we de
verschrikkelijke beelden zien uit Syrië dan kunnen we ons goed
voorstellen dat mensen op de vlucht slaan. Zelfs hulpdiensten
die mensen proberen te helpen worden aangevallen. 2016 was
een jaar dat overschaduwd werd door geweld en terreuraanslagen in de hele wereld en het nieuwe jaar is daarmee
alweer begonnen, in Istanbul. Gevoelens van onmacht komen op
bij het zien van al die ellende. “Het houdt niet op, niet vanzelf”,
zo luidt de reclamespot tegen huiselijk geweld. Geldt dit ook
voor terreuraanslagen? En waarmee moet je dan beginnen om
het geweld te stoppen?
Eén ding is zeker: waakzaamheid en alertheid zijn in ieder geval
geboden. Ook in onze regio en in onze stad. Schroomt u vooral
niet om verdachte situaties te melden bij de politie. Bel, of maak
gebruik van de politie-app. Dat geldt ook voor acties die de
integriteit van de samenleving ondermijnen. Hebt u een nietpluis-gevoel, aarzel dan niet en meld het bij de politie. Alleen
samen kunnen we een veiligere stad creëren. Het is mooi om te
6
zien dat u die handschoen al samen oppakt in de vele
buurtpreventie-groepen.
Wereldwijd lijken veel zekerheden te verdwijnen. In Europa is de
samenwerking flink ter discussie komen te staan. Waren tot
enkele jaren geleden uitbreiding van de EU en intensivering van
de samenwerking op allerlei terreinen min of meer vanzelfsprekend, het afgelopen jaar werd met de Brexit plotseling
duidelijk dat het ook de andere kant op kan. De grenzen dicht en
het eigenbelang eerst. De voorgenomen tolheffing voor
personenauto’s op Duitse snelwegen is ook een symptoom van
deze beweging, waarbij nieuwe barrières in het grensgebied
worden opgeworpen in plaats van verder afgebroken. Een
slechte zaak, waartegen we ons in Euregio-verband nadrukkelijk
verzetten. Als u wilt helpen om deze boodschap verder uit te
dragen kunt u dit doen door middel van de stickers die u bij de
uitgang vindt.
En dan de ontwikkelingen in ons eigen land. ‘Zo veel verschil en
toch zo veel gemeen’, werd gezongen in het lied aan het begin.
Het lijkt wel of wij het steeds vaker hebben over de verschillen
dan over wat ons bindt. Je ziet dat vooral op social media.
Wanneer je de wereld vanachter je scherm bekijkt, kleurt dat je
7
wereldbeeld. Soms ontstaan daar discussies waarin veel wordt
geroepen (of gescholden) en waarbij minder goed of zelfs
helemaal niet meer wordt geluisterd naar anderen. Daardoor
geven social media niet altijd een betrouwbaar beeld van de
wereld om ons heen; verschillen worden uitvergroot. Social
media zijn een mooie manier om snel met elkaar in contact te
komen en informatie uit te wisselen. Maar een “ouderwets”
gesprek, waarbij je elkaar in de ogen kijkt, helpt vaak beter om
elkaar te begrijpen, om de mens te zien achter de mening. En
dan merk je dat we inderdaad verschillen, maar ook veel gemeen
hebben.
Toch zien we dat mensen in toenemende mate verongelijkt, boos
of ontevreden zijn en dat ook direct online zetten. Dat is hun
goed recht. Maar er zijn ook mensen die deze boosheid of hun
eigen frustratie gebruiken als stok om te slaan tegen
grondwettelijke instituties (parlement, rechtbank), om zichzelf
boven de wet te plaatsen, alleen omdat ze hun eigen zin niet
krijgen. En dat vind ik zeer verontrustend. De taal van de
onderbuik is de taal van het absolute gelijk van het eigen gevoel.
Het is een taal die geen tegenspraak duldt. En dat is precies
waar de democratie ophoudt: als er geen plaats meer is voor
tegenspraak, voor dialoog.
8
De geschiedenis heeft ons geleerd heeft dat het vaak het beste is
om situaties niet zwart-wit, maar met mildheid, redelijkheid en
geduld te benaderen. Laten er oog voor hebben dat er veel
dingen in Nederland zijn waar we wèl tevreden over kunnen zijn.
Want Nederland doet het zo gek nog niet in vergelijking met
andere landen. We staan wereldwijd in de top-tien op velerlei
gebied. “Een waanzinnig gaaf land”. Denkt u daar eens aan als u
in maart gaat stemmen voor de Tweede Kamer.
En dan tot slot onze eigen regio. “Twente, dat is een paradijs in
Nederland!” las ik in Tubantia van afgelopen zaterdag. Beseffen
wij als Twentenaren dat zelf wel voldoende? Als het gaat om
samenwerking in Twente steekt we hetzelfde verschijnsel de kop
op als in de Europese Unie: het eigen gemeentelijke belang lijkt
steeds meer voorop te staan. De samenwerking in de Regio
Twente heeft de afgelopen decennia onmiskenbaar zijn nut
bewezen. Taken waarvoor de 14 afzonderlijke gemeenten te klein
zijn geworden, worden met succes gezamenlijk uitgevoerd:
veiligheid, brandweer, afvalverwerking, GGD, jeugdzorg. De
Agenda van Twente, 10 jaar geleden opgezet om essentiële
projecten te realiseren op het gebied van innovatie en
infrastructuur, is aan revisie toe. Die staat voor dit jaar op stapel.
9
Dat vergt echter wel de bereidheid van gemeenteraden om
verder te kijken dan de eigen neus lang is, ten gunste van het
gezamenlijke Twentse belang. Ook als dat voor een individuele
gemeente op korte termijn meer kost dan het oplevert. Vaak
worden pas op langere termijn de voordelen van het gezamenlijk
optrekken duidelijk. Laten we samen die weg inslaan, want
samen hebben we er belang bij om als Twente het paradijs van
Nederland te blijven. En dat gaat niet vanzelf.
Beste mensen,
Jan Terlouw hekelde in De Wereld Draait Door het afnemende
vertrouwen in elkaar. Hij zei “Nu doe je geen zaken meer met een
handdruk, maar met vijf contracten.” Ik durf te stellen dat we in
Oldenzaal, of breder gezien in Noord-Oost Twente, nog met
vertrouwen in elkaar en met de beste bedoelingen samenleven.
Dat dit in sommige gevallen niet opgaat, hoort jammer genoeg
bij deze tijd. Maar het is aan onszelf hoe we daarmee omgaan.
Goed voorbeeld doet goed volgen. Verdraagzaamheid en
saamhorigheid zijn pijlers waarop we onze samenleving gezond
in stand kunnen houden. ‘Geluk is vaak dicht in de buurt’, dat
voelt u vast ook als u hier leeft, woont en werkt.
10
Vanuit die gedachte willen we ook open staan voor onze
omgeving. Onze stad laten we graag zien aan anderen. Daarom
hebben we een film gemaakt waarmee we in korte tijd een
impressie kunnen geven van onze stad. Aan bezoekende
gemeenten, ondernemers, nieuwe inwoners, toeristen of wie
maar geïnteresseerd is. U bent vanavond de eerste die hem te
zien krijgt. Een beeld van de stad waar we het komende jaar
samen verder aan gaan werken.
De Amerikaanse atoomgeleerde Albert Einstein heeft ooit
gezegd: “Ons eigen geluk hangt af van de glimlach van
anderen.” Als wij Oldenzalers erin slagen om bij anderen een
glimlach op het gezicht te toveren, dan worden wij daar zelf
gelukkig van. Als we dat in gedachten houden kunnen we anno
2017 met recht stellen: Samen zijn we Oldenzaal, de Glimlach
van Twente! Gelukkig nieuwjaar gewenst! Bedankt voor uw
aandacht!
11