Transcript Weergaloze totaalbeleving van Craigie Horsfield

KunstKrant
EENENTWINTIGSTE JAARGANG NUMMER 1
JANUARI/FEBRUARI 2017
Informatiekrant voor beeldende kunst
M
E
E
N !
e
e
m
art KARLSRUHE
THE WEATHER
DIARIES
www.kunstkrant.com
In dit nummer o.a.
In dit nummer o.a.
• Ontdekken, liefhebben en verzamelen op Art Karlsruhe
• Theo Kuijpers op zoek naar de oorsprong in Art Gallery O-68
• Weergaloze totaalbeleving van Craigie Horsfield
• Galerie Helder: hedendaagse kunst op een heldere manier
• Dubbeltalent Henk Spreeuwenberg in Het Depot
• Keramische beelden Carolein Smit verkennen de dood
• Hollandse Meesters uit Boedapest terug in Haarlem
• Schilderijen Roland Schimmel tarten onze ogen
• Het genie Rodin: Denker met doeners en navolgers
• De futuristische sculpturen van Nick Ervinck
• Nul-kunstenaar Emile Circkens herontdekt
• Vanaf 1 november in CODA Museum: The Weather Diaries – Scandinavische mode en kunst
• Herwaardering Daubigny door striptekenaar Cromheecke
• Nieuwe serie: portretten jonge talenten in de kunstwereld
Work No. 2661, 2016
Photo: Hugo Glendinning
Courtesy the artist & Hauser & Wirth
PAGINA 2 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Martin Creed
SAY CHEESE!
Voorlinden Museum & Gardens — Buurtweg 90 Wassenaar — www.voorlinden.nl
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 3
O-68
C a s p e r Ve r v o r g & R o e l H e r e m a n s
H O R R O R VA C U I
Art Gallery O-68 preseneert moderne en hedendaagse
kunst van Nederlandse en buitenlandse kunstenaars.
Op zondag 11 december van 15 - 17
uur opent Art Gallery O-68 in Velp de
expositie ‘Horror vacui” met Schilderijen
van Casper Verborg (NL) en een
performance van Roel Heremans (BE).
De tentoonstelling loopt tot en met
zondag 22 januari 2017, finissage 15.00
tot 17.00 uur.
Openingstijden tijdens de expositie:
dinsdag t/m vrijdag 14.00 - 17.00 uur en
op afspraak. Gesloten van 24 december
tot en met 9 januari 2017.
Casper Verborg (1981) studeerde aan ArtEZ, Hogeschool
voor de kunsten in Arnhem voor zijn BA, en deed
vervolgens een MA aan KASK, ‘School of Arts’ in Gent
België. Casper was een van de 3 finalisten van de O-68
Award 2014.
Verborg
vertelt verhalen op doek. Onderlinge
verbanden zijn nauwelijks te leggen. Het perspectief
blijkt niet te kloppen. Het zijn eerder parallelle werelden
die samenkomen, dan coherente gebeurtenissen. De
opeenvolging van gebeurtenissen ondermijnt de logica.
Mogelijke verhalen spreken elkaar tegen. De tijd is
opgeheven. Het is een universum van gelijktijdigheid
waarin het onderscheid tussen heden en verleden is
verdwenen. Voor deze expositie zal hij werk tonen
geïnspireerd op een Vlaams middeleeuws werk gemaakt
door een anonieme kunstenaar rond Jeroen Bosch.
Anoniem, De Bekroing van Sint Antonius, Vlaamse school midden 16de eeuw paneel 81,5 x 112,5 cm, omgeving
Jan Mandyn (1502-ca1560), Foto Anne Mie Emons
Roel Heremans (1990) studeerde Radio aan het RITS
Via een hoofdtelefoon krijgen zij de opdracht de ogen
in Brussel en vervolgde deze studie met een opleiding
ArtScience in Den Haag. In zijn werk gaat hij steeds op
zoek naar hybride kunstvormen, met combinaties van
performance, conceptuele kunst, radio, literatuur en
klankkunst. Hij geeft een performance: ‘Duet’ A.
Twee deelnemers maken bewegingen waardoor
herinneringen worden gereconstrueerd.
te sluiten en zich situaties in te beelden. Ze krijgen
onder meer instructies om zichzelf op andere plaatsen
voor te stellen, in andere kamers, met andere mensen.
De combinatie van inbeelding en ruimtelijke compositie
zorgt voor een spel van menselijke introspectie, reflectie
en projectie. Elke luisteraar krijgt andere instructies
waardoor een alternatieve compositie en ervaring groeit.
Het wordt een bewegende installatie van de bezoekers
in de ruimte. Kijken en bekeken worden, binnendringen
in het hoofd van een ander. Iedere bezoeker neemt op
eigen manier en vanuit een eigen beleving deel aan een
spel van de verbeelding.
Casper Verborg, 2016, Procession, olieverf op doek, 120 x 220 cm, 2016, foto: Casper Verborg
Rotterdam Contemporay 2017 in WTC Rotterdam
Art Gallery O-68 neemt deel aan Rotterdam
Contemporary. Deze beurs zal plaatsvinden van 8-10
february 2017 in WTC Rotterdam.
Els van ’t Klooster, 1985, geometrische werken van acryl
op doek en beschilderde houten reliëfs. Ze gebruikt
een op onderzoek gebaseerde benadering. Vorm, kleur,
O-68 presenteert de volgende kunstenaars:
ritme, afstand, ruimte, laagvorming en materiaal zijn
elementen die de basis vormen van haar werk.
http://elsvantklooster.com/cv
Maureen Bachaus, (1969): video en conceptueel werk.
Maureen becomentarieert maatschappelijke thema’s
vanuit een persoonlijk perspectief. Haar werk is
gebaseerd op onderzoek naar de artistieke weergave
van gedachten van mensen uit verschillende culturen.
Steeds terugkerende thema’s zijn de menselijke geest,
uitdrukkingsvrijhed, en identiteit.
http://www.maureenbachaus.com
Mariska de Groot, 1982, performances met licht en
geluid. Zij won de O-68 prijs voor Nederlandse/Duitse
beeldende kunstenaars 2014. Zij zal tijdens Rotterdam
Contemporary 2017 enkele performances geven met
haar werk Nibiru. Nibiru is de 9de planeet die ons
zonnestelsel passeert eens per 3000 jaar. Tijdens haar
performance bij Rotterdam Contemporary zal Mariska
Roel Heremans, 2015, Duet A, foto van’ imagination
choreography for two’, foto: Roel Heremans
O-68 Award 2017
Art Gallery O-68 reikt in 2017 voor de tweede keer
de O-68 prijs uit, een stimuleringsprijs van €10.000,voor beeldend kunstenaars uit de Nederlandse
grensprovincies, Rheinland Westfahlen in Duitsland,
en Vlaanderen in België, die afstudeerden tussen
7 en 14 jaar geleden. De prijs beoogt kunstenaars
te stimuleren in de periode waarin voor velen een
kantelpunt in hun carrière plaatsvindt. Selectiecriteria
zijn kwaliteit van werk en een plan voor de
aanwending van de prijs t.b.v. de ontwikkeling van
hun carrière. Indienen kan van 1 maart tot 1 augustus
2017.
De jury voor deze prijs bestaat uit:
Hermine De Groeve, Galerie De Buck, Gent België
Marcel Doorduin, kunstenaar en docent ArtEZ
Klaus Ebbers, Galerie Ebbers, Kranenburg, Duitsland
Coen Vernooij, beeldend kunstenaar, Nijmegen
Edgar Knoop, 1936) Oostenrijk, collages van ribkarton
op papier uit de serie Horizonte. Werk van Knoop
het afgelegde traject en de vorm van Nibiru volgen met
een apparaat dat zij zelf gemaakt heeft. Haar ritmische
lichaamsbewegingen activeren de machine, waardoor
bevindt zich in museum van Bommel van Dam in Venlo,
https://de.wikipedia.org/wiki/Edgar_Knoop
complexe mathematische beelden ontstaan. Geluiden
worden uitvergroot en licht-sensitieve luidsprekers
Coen Vernooij,(1952): draadsculpturen.
die de veranderende geometrische beelden scannen
vormen geluidspatronen. Dit traceren van Niburu wordt
Voor Rotterdam Contemporary maakt Coen een
volledig nieuw project: een grote sculptuur, die deels
geprint op glasplaten, die als tastbare kunstobjecten te
koop zijn. De performance zelf zal enkele malen tijdens
Open tijdens expositie
di-vr, 14.00 - 17.00
tegen de muur en deels op de grond staat
http://www.coenvernooij.nl/.
de beurs uitgevoerd worden.
http://www.mariskadegroot.com
[email protected]
www.gallery-o-68.com
Art Gallery O-68
Oranjestraat 68
6881 SG Velp
PAGINA 4 KUNSTKRANT januari/februari 2017
KNSTNWS
Zwolle krijgt
Herman Brood Museum
Kunsthandelaar Ivo de Lange van galerie
IQ in Zwolle wil een museum openen voor
Herman Brood. De kunst van de in Zwolle
geboren muzikant en schilder moet een
vaste plek krijgen in het Celecomplex aan
de Blijmarkt, vlakbij museum De Fundatie.
In het pand komt een permanente expositie van Broods kunst en is verder ruimte
voor jong talent en culturele activiteiten.
‘Royal’ Hollanders
langer in Mauritshuis
De tentoonstelling Hollanders in huis. Vermeer en tijdgenoten uit de Britse Royal Collection is wegens succes verlengd tot en met
5 februari. Het Mauritshuis in Den Haag
ontving gedurende de eerste twee maanden van de tentoonstelling al meer dan
100.000 bezoekers. Er zijn topstukken in
opgenomen van onder anderen Johannes
Vermeer, Jan Steen en Gerrit Dou, afkomstig uit de kunstverzameling van het Britse
koningshuis.
ARTomaat in Tilburg
In Tilburg komt de eerste ARTomaat, een
omgebouwde sigarettenautomaat met pakjes kunst. Volgens initiatiefnemer Ro-Nalt
Schrauwen is het een laagdrempelige manier om lokale kunstenaars onder de aandacht te brengen. Hij won er al een prijs
mee van de Awesom Foundation. Het is de
bedoeling dat er tevens een ARTomaat in
Oisterwijk komt. Ook kunnen andere kunstenaars en steden zich aanmelden.
Meer informatie via Facebook of
ro-nalt.wixsite.com
Vroegste werk Rafaël
komt naar Enschede
Het vroegst bekende werk dat de Italiaanse
kunstenaar Rafaël heeft geschilderd komt
naar Enschede. In Rijksmuseum Twenthe
is vanaf 11 februari de tentoonstelling In
het hart van de Renaissance. Aan de presentatie die eerder al in Warschau en Helsinki
Warschau te zien was, wordt nu in Enschede het schilderij van een engelenhoofd
toegevoegd, dat Rafaël op zijn achttiende
schilderde. Een ander topstuk van hem,
Zegenende Christus, zat al in de tentoonstelling. Er komen nog meer extra werken naar
Enschede, waaronder een Tintoretto.
Jeroen Krabbé op tv in
het spoor van Picasso
Anderhalf jaar geleden was Jeroen Krabbé
op televisie al op zoek naar Van Gogh. Op
donderdag 26 januari start op NPO2 een
nieuwe serie waarin Krabbé het spoor volgt
van Pablo Picasso, met name diens roerige
en turbulente liefdesleven. Wat was de
weerslag van de vele vrouwen in Picasso’s
leven op de veranderingen in zijn werk? In
acht afleveringen laat Jeroen Krabbé zien,
dat de kunst van Picasso zich laat lezen als
een dagboek.
Winnaar ets Reinder Homan
De ets van Reinder Homan is deze keer gewonnen door
mevrouw M. Donkers uit Vught. Van harte gefeliciteerd!
De ets komt naar u toe.
Ets van Eddy Roos verloot onder abonnees
Ook kans maken op zo’n fraai kunstwerk? Word abonnee
en u krijgt de KunstKrant thuisgestuurd. Iedere twee
maanden wordt onder de abonnees een origineel
kunstwerk verloot. Vanaf nu is dat een ets van Eddy
Roos. Zie de bon in deze krant of kijk op
www.kunstkrant.com
Twee musea plaatsen Daubigny in breder perspectief
Cromheecke tekent Daubigny: Met een kater zie je de kleuren beter!
In het stripverhaal De tuin van Daubigny laat de Vlaamse striptekenaar Luc Cromheecke hoofdpersoon Charles-François Daubigny
na een avondje stevig doorzakken met vrienden in Fontainebleau
zeggen: ,,Met een kater zie je de kleuren veel beter!’’ Of de Franse impressionist deze woorden ook daadwerkelijk onder vergelijkbare omstandigheden heeft uitgesproken blijft de vraag, maar
ondanks de dichterlijke vrijheden die Cromheecke zich permitteert
is het aannemelijk dat de dagelijkse realiteit in het leven van
Daubigny niet sterk afwijkt van het stripverhaal. Verwonderlijk is
dat niet, want Cromheecke verdiepte zich vijf jaar intensief in het
leven en werk van de kunstenaar die hij bewondert. Daardoor is
hij in staat om in diens huid te kruipen, zoals de aanhangers van
method acting dat ook doen. Hij gebruikt zijn eigen inzichten en
ervaringen om het karakter van Daubigny zo waarachtig mogelijk
weer te geven.
Luc Cromheecke, tekening voor De tuin van Daubigny.
DOOR WIM
VAN DER
BEEK
Charles-François Daubigny (1817-1878) is bekend
geworden als wegbereider van het en plein air-schil-
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 5
Charles François Daubigny, De oogsters, 1875, Collectie Museum Gouda, Gouda. Foto Tom Haartsen.
deren. Zijn invloed op de impressionisten was groot.
Daubigny introduceerde Monet bij de belangrijke
Franse kunsthandelaar Paul Durand-Ruel, die geprezen werd om zijn tomeloze energie en zijn niet aflatende inspanningen om het impressionisme tot een
succesvolle nieuwe stroming te maken. Hij zond het
werk van de impressionisten niet alleen in voor tentoonstellingen in Frankrijk, maar presenteerde hun
schilderijen ook in België, Duitsland, Nederland, Italië,
Noorwegen, Engeland en vooral in de Verenigde Staten, waar hij een filiaal van zijn kunsthandel opende
in New York, naast zijn galerie in Londen en een agentschap in Brussel. Via Daubigny maakte Durand-Ruel
in Londen kennis met Monet en Pissarro. Durand-Ruel
was de eerste kunsthandelaar die het Europese impressionisme winstgevend maakte. Hij probeerde het alleenrecht voor de verkoop van het werk van bepaalde
kunstenaars te krijgen en bouwde een eigen voorraad
op met de bedoeling de veilingprijzen op te drijven.
Buitenmens
Daubigny was minder zakelijk aangelegd. Hij nam
het op voor in zijn ogen ondergewaardeerde collega’s.
Als jurylid van de Salon zorgde hij er voor dat schilderijen van Bazille, Morisot en Pissarro werden geaccepteerd. Toch kon hij ondanks zijn heftige protesten
niet voorkomen dat Manets inzendingen De Fluitspeler
en De Kunstenaar en alle ingezonden werken van Cézanne voor de Salon van 1866 werden geweigerd. Monets Vrouw in een groene jurk werd wel goedgekeurd en
kreeg zelfs veel lof toegezwaaid.
Daubigny’s eigen stijl was sterk beïnvloed door de
Hollandse en Engelse landschapsschilderkunst. Cromheecke laat ons kennismaken met een avonturier, buitenmens en levensgenieter die er zijn levensdoel van
maakte om de kracht van de natuur vast te leggen. Hij
wil de ziel van de rotsen schilderen en aantonen dat
de natuur indrukwekkender is dan de duivel. Tijdens
een studiereis naar de Dauphiné in 1839 raakt hij
voorgoed verslaafd aan het werken in de buitenlucht.
De publicatie van het stripverhaal van Luc Cromheecke (1961) was voor De Mesdag Collectie in Den
Charles-François Daubigny, Le bateau atelier, 1862, pen en
inkt op calqueer papier, Jill Newhouse Gallery en Thomas
French Fine Art, New York.
Haag een goede aanleiding om Daubigny in een breder perspectief te plaatsen. Het museum bezit meer
dan 25 werken van Daubigny. Dat is de grootste en
belangrijkste collectie van deze schilder buiten
Frankrijk. In Den Haag worden schilderijen en tekeningen van Daubigny geëxposeerd in combinatie
met blow ups en originele tekeningen uit het stripverhaal van Cromheecke. Tegelijkertijd zijn in het
Van Gogh Museum in Amsterdam andere schilderijen van Daubigny uit de Mesdag Collectie te zien
als onderdeel van de tentoonstelling Daubigny, Monet
en Van Gogh – Impressies van het landschap. Sinds 1990
is De Mesdag Collectie onderdeel van het Van Gogh
Museum, maar naast werk uit de Mesdag Collectie
maken ook enkele tientallen museale en particuliere
bruiklenen uit het buitenland deel uit van de groots
opgezette tentoonstelling in Amsterdam.
Deining
Tijdens een reis naar Italië in 1835 laat bon vivant
Daubigny zich tegenover een vriend ontvallen wat
zijn grootste wens is: ,,Ik zou later een eigen bootje
willen hebben, waarin ik lekker door de natuur kan
varen!’’ In 1857 gaat die droom in vervulling, maar
al snel ontdekt de schilder dat het bezit van de zaak
meestal ook het einde van het vermaak betekent.
,,Schilderen op een bootje met al die deining is toch
niet zo prettig als het lijkt,’’ verzucht hij teleurgesteld. Toch blijft hij zijn leven lang verkocht aan de
boot.
Ook als schilder krijgt Daubigny te maken met de nodige deining. Aanvankelijk werden zijn schilderijen
niet door iedereen gewaardeerd. ,,Schilderen zoals je
zelf wilt, is als Don Quichot vechten tegen de gevestigde orde,’’ laat Cromheecke hem zeggen. Tijdens
een gesprek met collega en vriend Corot constateert
laatstgenoemde een beetje zuur: ,,Zoals gewoonlijk
gaat alle aandacht uit naar de brave, afgelikte werkjes… En wij? Wij moeten eerst maar leren schilderen
in plaats van strepen verf uit te smeren.’’ Waarop
Daubigny nogal zuinig reageert: ..Dan zullen we wel
weer niet veel verkopen.’’ Met die verkoop viel het
in de praktijk overigens nog wel mee. Daubigny verdiende zelfs zo veel dat hij af en toe financiële steun
kon verlenen aan armlastige collega’s. Zijn voorliefde voor het schilderen op een boot bracht Daubigny
over op Claude Monet. In navolging van Daubigny
liet die een eigen atelierboot bouwen. In 1874 voltooide Edouard Manet een schilderij waarop we Monet
aan het werk zien op zijn boot in Argenteuil.
Vluchtig
Corot en Daubigny waren in veel opzichten geestverwanten. ,,Niets in de natuur is lelijk,’’ beweerde
Corot ooit. In het stripverhaal van Cromheecke stelt
Daubigny vol overtuiging vast: ,,Mijn mond valt af en
toe open als ik zie hoe vluchtig alles in de natuur is.
Dat valt pas goed op als je buiten schildert en langer op dezelfde plek blijft. Je denkt: ik schilder hier
gewoon wat ik voor me zie! Simpel toch? Het juiste
soort geel, een beetje blauw. Maar voordat je het
goed en wel beseft is er al weer een uur verstreken en
is alles intussen weer veranderd. Totdat de kleuren
in de natuur niet meer lijken op die van het schilderij.’’ Toch bleef Daubigny tot zijn dood volharden
in het schilderen in de buitenlucht. Vaak ging hij er
met zijn bootje op uit, maar even vaak zocht hij te
voet de natuur op. Daar voelde hij zich omringd door
schoonheid.
Terwijl de expositie in De Mesdag Collectie vooral
inzoomt op het kleurrijke en flamboyante leven van
Daubigny dat Luc Cromheecke in geuren en kleuren
vastlegt in zijn stripverhaal, gaat de tentoonstelling
in het Van Gogh Museum dieper in op de invloed van
de Franse schilder op tijdgenoten, geestverwanten en
volgende generaties. Opvallend onderdeel van de eigen stijl die Daubigny ontwikkelde, is zijn schetsmatige manier van schilderen, waardoor een schilderij
van hem ook na voltooiing er onafgewerkt blijft uitzien. Met die schetsmatige werkwijze profileerde hij
zich als voorloper en grondlegger van het impressionisme. Voor vertegenwoordigers van deze stroming
(onder wie Vincent van Gogh) werd de atelierwoning
van Daubigny in Auvers-sur-Oise een pelgrimsoord.
De schilderijen die Daubigny inzond voor de jaarlijkse Salon in Parijs werden door de pers bejubeld en
zijn werk werd goed verkocht.
Innovatief
Het kan vreemd gaan in de kunstwereld. Daubigny
genoot al op relatief jonge leeftijd veel aanzien in
de kunstwereld. Commercieel ging het hem voor de
wind en als jurylid van de Salon had hij de nodige
invloed. Later werd dat minder, doordat hij werd ingehaald door het succes van de jongere generatie die
zich nota bene door hem liet inspireren en die ook
door hem financieel gesteund werd en in het zadel
werd gehesen. De impressionisten zijn schatplichtig
aan kunstenaars als Daubigny, Camille Corot, Jean
François Millet en Théodore Rousseau, die met hun
directe realistische werkwijze een nieuwe toon aansloegen. Zij rekenden af met de neoclassicistische
schilders die lange tijd de Franse landschapsschilderkunst domineerden. Impressionisten als Pissarro
en Monet werden na een aanvankelijke stroom van
kritiek aan het eind van de negentiende eeuw zó succesvol dat de aandacht voor Daubigny en de zijnen
enigszins op de achtergrond raakte.
Inmiddels is de herwaardering voor Daubigny een
feit. De Franse schilder werkte keihard en relatief
snel, waardoor zijn productie hoog was. Er is veel
werk van hem bewaard gebleven en wereldwijd verspreid over diverse museale en particuliere collecties.
Gezichten op het Franse platteland, boomgaarden en
rivieroevers die hij schilderde vanaf zijn atelierboot
zijn weer even populair als ze vroeger waren, niet in
de laatste plaats omdat ze het innovatieve karakter
van Daubigny’s schildertrant onderstrepen. Met zijn
originele benadering van het landschap, het werken
vanuit een atelierboot, de schetsmatige aanpak en
de voorliefde voor het schilderen in de openlucht gaf
hij nieuwe impulsen aan de landschapschilderkunst,
waar de impressionistische vernieuwers hun voordeel mee deden.
QTentoonstellingen:
- Cromheecke tekent Daubigny: een kunstenaarsleven
verbeeld. T/m 5 maart in De Mesdag Collectie,
Den Haag. www.demesdagcollectie.nl
- Daubigny, Monet, Van Gogh. T/m 29 januari in het
Van Gogh Museum, Amsterdam.
www.vangoghmuseum.nl
PAGINA 6 KUNSTKRANT januari/februari 2017
HENK
SPREEUWENBERG
5 februari 2017 - 28 mei 2017
Permanente en wisselende
tentoonstellingen van ruim
350 torsen en fragmenten van
hedendaagse beeldhouwers.
SPREKENDE BEELDEN
Thematentoonstelling
Mythologie, verhalen en
bibliotheken
2 oktober 2016 - 19 maart 2017
Het Depot
HENK SPREEUWENBERG
5 februari 2017 - 28 mei 2017
Villa Hinkeloord benedenzaal
ARBORETA DE DREIJEN
& HINKELOORD
Permanente tentoonstelling
Het Depot
EJA SIEPMAN
VAN DEN BERG
Permanente tentoonstelling
Villa Hinkeloord
Henk Spreeuwenberg
Koningin, 2002, brons, 51 cm
De activiteiten van Stichting Het Depot
worden mogelijk gemaakt door Stichting
Utopa. De doelstelling van Stichting
Utopa is het actualiseren en stimuleren
van creatieve talenten van mensen,
daar waar de aanleg van enkelingen, om
welke reden dan ook, geen kans krijgt.
Beeldengalerij Het Depot is een museaal
podium voor de hedendaagse beeldhouwkunst en stelt daarbij de ontplooiingskansen van de kunstenaar centraal:
van mensen voor mensen. De collectie
beelden bestaat uit torsen en fragmenten
van het menselijk lichaam.
Beeldhouwkunst
Architectuur
Rijksmonument
Arboreta
Beeldengalerij Het Depot
Arboretumlaan 4
6703 BD Wageningen
Locatie Villa Hinkeloord
Generaal Foulkesweg 64
6703 BV Wageningen
T 0031 (0)317 467 720
E [email protected]
I www.hetdepot.nl
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 7
Henk Spreeuwenberg, een retrospectief in Het Depot, Wageningen
Architect/Beeldhouwer, Beeldhouwer/Architect
,,Bij introducties in een gezelschap presenteer ik mijzelf, afhankelijk
van de doelgroep, als beeldhouwer/architect of architect/beeldhouwer,
waarbij er altijd belangstellend wordt geknikt.’’ Henk Spreeuwenberg is
een dubbeltalent en autodidact. Binnen de collectie van Beeldengalerij
Het Depot bevindt zich een tiental beelden van zijn hand. In 2016 vierde
Spreeuwenberg zijn zeventigste verjaardag: een goed moment om eens
terug te kijken.
,,Als er iets is wat mijn karakter uitdrukt en een eigenschap is van alles wat ik aanpak, is het wel het
houwen van een beeld, met die trage interactie tussen ontstaan en ontwikkeling. Het reeds aanwezige
beeld uit een steen halen is hetzelfde als het ontwerpen van een programma binnen de architectuur.
Het is mij slechts een paar maal overkomen dat na
maanden werk er toch teveel was afgehakt, of dat na
de aanbesteding bleek dat het ontwerp belangrijk gewijzigd moest worden. Dit zijn de momenten dat ik
leerde luisteren naar het proces van het maken, en
het is juist deze traagheid die verdieping geeft aan
de vorm. De relatie die dit legt tussen vorm en materiaal is onontkoombaar in een sculptuur, en zo ook
in de bouwkunst.’’
Na zijn afstuderen maakte hij een bewuste splitsing
in de manier van vormgeven binnen beide disciplines; abstract voor architectuur en figuratief voor
sculptuur. ,,Er zijn in mij grote overeenkomsten
maar ook grote tegenstellingen tussen beide disciplines, zoals de fysieke bijna gedachteloze inspanning
van hakken en schuren tegenover het gepieker achter
een beeldscherm. Het volstrekt solistische handelen
in het atelier, dat diepte geeft aan je ontwikkeling,
en de rijke sociale omgeving van de voortdurend wisselende ontwerpopgaven die juist de breedte geven
aan je opvattingen.’’
Henk Spreeuwenberg.
Voor de professionele omgeving is zijn dubbeltalent
interessant maar ook verwarrend. Een galeriehouder ziet zich genoodzaakt uit te leggen dat de beeldhouwer de kunst maakt en niet de architect. Een
opdrachtgever voor een bouwwerk moet het vertrouwen hebben dat de architect bij zijn opdracht blijft.
Een paar jaar geleden besloot hij achter zijn carrière
als architect een punt te zetten. Dat is anders wat
betreft het beeldhouwen. Henk Spreeuwenberg is tot
de conclusie gekomen dat er tussen de beide disciplines die hij beheerst wederzijds weinig uitwisseling
van kennis en ideeën plaatsvindt. ,,Niet omdat er
weinig belangstelling voor is, maar omdat er te weinig inzicht is en er te weinig woorden zijn.’’
Henk Spreeuwenberg beschrijft zichzelf als autodidact omdat, zo vindt hij, in de zeventiger jaren de
studie vormgeving niet erg hoog stond aangeschreven. Het beeldhouwen heeft hij zichzelf letterlijk
aangeleerd. Tijdens zijn studie was er slechts in zijn
vrije tijd ruimte voor beeldhouwen.
Dat is op zijn minst een opmerkelijke uitspraak. In
het begin van de vorige eeuw was dat heel anders:
beeldhouwkunst was meestal functioneel van aard
en nauw verbonden met de architectuur. Beelden
waren soms wat ondergeschikt, maar in ieder geval
mede beeldbepalend voor de architectuur. Die ‘functionele’ beelden en reliëfs werden bouwbeeldhouw-
Henk Spreeuwenberg, Buste M, 2011, diabaas, 26 cm.
kunst genoemd. Het Rijksmuseum (1885) en het Centraal Station in Amsterdam (1889) van Cuypers, maar
ook de Beurs van Berlage (1903) zijn daarvan bekende voorbeelden. Onder leiding van Berlage werden
meerdere kunstvormen, zoals schilderkunst, literatuur en beeldhouwkunst, geïntegreerd binnen een
totaalconcept. In het Scheepvaarthuis (1913-1928)
werd de vorm van de beeldhouwkunst van Hendrik
van den Eijnde aangepast aan de architectuur van
Joan Melchior van der Mey. Het was niet alleen de
beeldhouwkunst die geïntegreerd acte de présence
gaf, maar ook de meubel- en siersmeedkunst, schilderkunst en de glazeniers van de gebrandschilderde
ramen.
Later in de vorige eeuw vond een verandering plaats
in de verhouding tussen de beide kunstdisciplines.
Na verloop van tijd werd de beeldhouwkunst de inspiratie voor de architectuur.
Het kan dus niet anders zijn dat Henk Spreeuwenberg dit gemis aan communicatie en ‘beeldtaal’ als
een persoonlijke, misschien Nederlandse of Amsterdamse ervaring heeft gevoeld. Zelf heeft hij in optima
forma zijn beide talenten aangewend in het ontwerp
van zijn eigen woon-/werkhuis: een torenhuis op een
zeer klein oppervlak met een gevel gesierd door een
bronzen tors van zijn hand. Een ontwerp-maquette is
op de tentoonstelling te zien.
Ook in zijn beeldhouwwerk is de wisselwerking terug
te vinden. Bij het beeld Bacchus zijn sokkel en beeld
tot één versmolten. In twee reliëfs van een man en
vrouw, die elk uit een voor- en achterzijde bestaan,
is de hand van de architect duidelijk voelbaar. In zijn
beelden Snede op tenen lopend en Rug in driehoek doet
zich de bouwmeester gelden die gewend is om met
de gulden snede om te gaan.
QTentoonstelling
Henk Spreeuwenberg, 5 februari t/m 28 mei in Villa
Hinkeloord, Beeldengalerij Het Depot, Wageningen.
Beeldengalerij Het Depot is een particulier initiatief
op een particulier terrein. De gebouwen zijn geheel
rolstoeltoegankelijk en de toegang is gratis.
www.hetdepot.nl
PAGINA 8 KUNSTKRANT januari/februari 2017
MARCEL
DURAN
8 t / m 2 3 apr i l 2 0 1 7
TENTOONSTELLING
80 jaar
Karmelklooster Drachten
Schilder Streken
Kloosterkerk, Thesinge
Kapelstraat 2A
Geopend op zaterdag, zondag en paasmaandag van 13.00 tot 17.00 uur.
Tevens op afspraak.
www.marcelduran.nl
mail @ marcelduran.nl
050 5778101
22 oktober 2016 - 26 februari 2017
do t/m zo 13.00 - 17.00 uur
m.u.v. 31 dec. en 1 jan.
Burgemeester Wuiteweg 162 • www.karmelklooster.nl
Er wordt gewerkt met Augmented Reality, download de app!
VAN DER LINDE
KUNSTSCHILDERS
MATERIALEN
ART SUPPLIES
alle materialen voor de beeldende kunst
Voor kunstenaars
in alle kleuren
scherpe prijzen, interessante kortingen
kom naar de winkel in Amsterdam
Rozengracht 36-38, 1016 NC Amsterdam | T 020-62 42 791
bezoek de showroom in Weesp
Flevolaan 60 C, 1382 JZ Weesp | T 0294-415150
of ga naar de webshop
www.vanderlindewebshop.com
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 9
Art KARLSRUHE 2017: Focus op Frankrijk
Ontdekken, liefhebben, verzamelen
Van 16 tot en met 19 februari is de veertiende editie van
art KARLSRUHE. De kunstbeurs staat bekend om haar veelzijdige
aanbod uit ruim honderd jaar moderne en hedendaagse kunst.
Speciale aandacht is er dit jaar voor kunst uit Frankrijk.
Talrijke solo-tentoonstellingen, veel ruimte voor
sculpturen en exclusieve exposities – dat is al jaren
het handelsmerk van art Karslruhe, de internationaal
succesvolle beurs voor moderne en hedendaagse
kunst. Onder de titel Entdecken Lieben Sammeln presenteren ruim 200 internationaal bekende galerieën
hun kunst in de Messehallen van Karslruhe. Naast
trouwe en bekende exposanten uit bijvoorbeeld
Frankfurt, Londen en Barcelona, is er dit jaar ook
weer een aantal nieuwkomers op de beurs. Onder
hen: Bernheimer Contemporary (Berlijn), Tobias
Naehring (Leipzig), island6 (Shanghai) en Galerie
Springer (Berlijn). Uit Nederland zijn Chief & Spirits
(Den Haag), De KunstSalon VOF (Utrecht) en Galerie
Kunstbroeders (Amersfoort) aanwezig. Galerie Franzis Engels uit Amsterdam presenteert onder meer
werk van Kees de Vries. Hij experimenteerde de afgelopen tijd met objecten van zout. Sinds kort gebruikt
hij dat materiaal ook in zijn schilderijen, waarmee
hij een nieuwe stijl ontwikkelde met heldere en geconstrueerde kleurvlakken.
Impressie van art Karlsruhe in 2016, met een sculptuur van Hannes Helmke. Foto Jürgen Rösner.
Bruisende artfair
Ewald Karl Schrade is al vele jaren curator en projectmanager van de beurs. Voor de veertiende keer laat
hij weer het complete spectrum aan kunst zien van
pakweg de afgelopen honderd jaar - van het vroege expressionisme tot de recente uitingen in hedendaagse
kunst, en van figuratie en realisme tot concrete schilderkunst en beelden. De kunstbeurs wordt omkleed
door een gevarieerd activiteitenprogramma. Zo is er
een tweedaags congres, Artima, waarbij bekende kunstenaars, curators en verzamelaars elkaar ontmoeten
en discussies voeren over de huidige ontwikkelingen
in de kunstmarkt. art Karslruhe trekt jaarlijks 50.000
kunstliefhebbers uit heel Europa, wat de Zuid-Duitse
stad tot een bruisende kunstfair maakt.
Focus op Frankrijk
art Karlsruhe schenkt dit jaar extra aandacht aan
kunst uit Frankrijk. Niet alleen komen er dertien
galerieën uit het buurland naar de beurs, er zijn
ook twee uitgebreide tentoonstellingen met kunst
uit Frankrijk. Allereerst is er een grote presentatie
van werk van Tomi Ungerer uit de Würth Collectie, ter gelegenheid van de 85ste verjaardag van de
Franse illustrator, graficus en beeldend kunstenaar.
Hij schreef zo’n tachtig kinderboeken en zestig uitgaven voor volwassenen. Op art Karlsruhe komt een
overzicht van zijn schetsen, collages en objecten. De
tweede expositie is Retour de Paris en bevat werk van
kunstenaars die de afgelopen dertig jaar in de Franse
hoofdstad artist in residence zijn geweest.
Gunter Damisch, Oranges Leuchtklangfeld, 2013, Galerie Ernst Hilger.
Prijzen op art Karslruhe
Op de openingsdag, donderdag 15 februari, ontvangt
Jonathan Meese de Hans Platschek Preis für Kunst und
Schrift. De Duitse, overigens in Tokyo geboren, kunstenaar combineert op een zeer veelzijdige manier
beeldende kunst met schrift. Niet alleen maakt hij
schilderijen, tekeningen, collages en beelden, maar
ook installaties, video’s, performances en theater. In
2015 had Meese een confronterende tentoonstelling
in GEM in Den Haag.
Op de tweede beursdag wordt de art Karlsruhe-prijs
des Landes Baden-Württemberg und der Stadt Karlsruhe
uitgereikt. Die gaat naar een nog te bepalen soloexposant op de beurs. Voor het bedrag van 15.000,zal kunst worden aangekocht van de uitverkorene,
waarmee gewerkt wordt aan een kunstcollectie van
art Karlsruhe-winnaars. Deze collectie is te zien in de
gemeentelijke galerie van Karlsruhe.
Qart KARLSRUHE 2017, Entdecken Lieben Sammeln,
internationale beurs voor moderne en hedendaagse kunst.
16 t/m 19 februari in Messe Karlsruhe, Messeallee 1,
D-76287 Rheinstetten.
Open: donderdag t/m zaterdag 12.00-20.00 uur,
zondag 11.00-19.00 uur.
Meer informatie op www.art-karlsruhe.de
Twee werken van Tomi Ungerer: Florida Welcome (2010) en Partyfrau (1970-1980).
Foto voorkant: Kendall Island, een hyperrealistisch beeld
van Carole A. Feuerman, vorig jaar op art Karlsruhe.
PAGINA 10 KUNSTKRANT januari/februari 2017
KNSTNWS
Mirjam Offringa wint
Van Lanschot Prijs
De Groningse kunstenares Mirjam Offringa
heeft de Van Lanschot Kunstprijs gewonnen. Deze prijs is voor een hedendaagse
kunstenaar die het beste de tijdgeest weet
vast te leggen. De jury vond Offringa’s video Het contact ‘intrigerend vanaf het eerste beeld’. Er zijn vijf wachtende mensen te
zien in een metrostation, die ieder in zijn
eigen ‘smartphone-wereld’ zit, zonder contact met anderen in de omgeving. De video
is vanaf 18 februari te zien in De Nieuwe
Kerk in Amsterdam, als onderdeel van de
Meesterwerk-serie waarin deze keer El Greco’s schilderij Pentecostés centraal staat.
Tiendschuur Tegelen
toont giga-gift
Afgelopen jaar ontving de Tiendschuur
in Tegelen een gigantische collectie internationale keramiek. Die was verzameld
door Pieter Doensen (1944), oorspronkelijk afkomstig uit het nabijgelegen Venlo.
Hij zocht een goed onderkomen voor zijn
verzameling met 1300 objecten en vond
die in het keramiekcentrum Tiendschuur.
De collectie laat de ontwikkelingen zien
in hedendaagse keramiek in Nederland en
Europa tussen 1950 en 1995. Van 20 januari
tot 14 mei is er een expositie met hoogtepunten uit deze verzameling.
Milena Naef wint Sybren
Hellinga Kunstprijs
Hollandse meesters uit Boedapest in Frans Hals Museum
De Gouden Eeuw begon in Haarlem
Het Frans Hals Museum heeft ruim tachtig werken tentoongesteld uit de
collectie van het Museum voor Schone Kunsten (Szépmüvészeti Múzeum) in Boedapest. Dankzij een verbouwing van het Hongaarse museum
kreeg het museum in Haarlem de kans om voor de tentoonstelling
een selectie te maken uit een rijke verzameling Nederlandse 17deeeuwse schilderijen en tekeningen. Natuurlijk werden vooral Haarlemse
meesters gekozen. Zo wordt zichtbaar wat voor belangrijke rol Haarlem
destijds als centrum van kunstzinnige vernieuwing heeft gespeeld.
DOOR AERNOUT HAGEN
Aan het eind van een warme dag in juni van het jaar
1986 loop ik door de zalen van het Museum voor
Schone Kunsten in Boedapest. De houten vloeren
kraken bij iedere stap. Het doorbreekt de stilte in het
grote, classicistische gebouw. Afgezien van een klein
aantal andere bezoekers, kan ik vrijelijk dwalen door
de lege, hoge zalen. Wel is er een museummedewerkster met een grijs schort voor. Ze zit op een kruk en
kijkt voor zich uit. Iedere keer als ik naar een volgende zaal ga, tilt zij de kruk op om ook in die volgende
zaal plaats te nemen. Naast de aanwezigheid van
topstukken geschilderd door Italiaanse meesters als
Rafaël, Giorgione en Bellini, verbaas ik mij over het
grote aantal werken van Nederlandse kunstenaars
uit de 17de eeuw. En niet de minste: bijvoorbeeld
Rembrandt, Gerrit Dou, Jan Lievens, Jan Steen en ook
Frans Hals.
Voor het grootste deel maakten ze ooit deel uit van
De Amsterdamse kunstenares Milena Naef
heeft de Sybren Hellinga Kunstprijs 2016
ontvangen. De stimuleringsprijs voor
startende kunstenaars werd uitgereikt in
Kunsthuis Syb in Beetsterzwaag. Er is 3.000
euro aan verbonden. De jury was verrast
door de combinaties van huid en marmer,
steen en lichaam, die Naef in haar werk samenbracht. Objecten van haar zijn onder
meer te zien in de groepstentoonstelling
Selected by… graduation show in Corrosia in
Almere (t/m 21 januari).
Plan voor tijdelijk
designmuseum
Het Nieuwe Instituut (HNI) wil een nationaal designmuseum openen. Het moet zich
richten op de rijke vormgevingsgeschiedenis van Nederland. Dergelijke collecties en
archieven zijn nu verdeeld over verschillende musea. Een gezamenlijk beleid en
visie zijn de afgelopen jaren wegbezuinigd.
Het in Rotterdam gevestigde HNI heeft al
enkele presentaties omtrent vormgeving
georganiseerd, waar positieve respons op
kwam. Het idee is dat er eerst een tijdelijk
designmuseum in Amsterdam komt, waar
collecties uit andere musea en archieven
getoond worden. Het HNI verwacht in de
loop van 2017 met concretere plannen te
kunnen komen.
Johannes Vermeer Prijs
voor Steve McQueen
Steve McQueen heeft uit handen van minister Jet Bussemaker de Johannes Vermeer
Prijs gekregen. De in Amsterdam wonende
kunstenaar van Britse komaf kreeg de prijs
voor zijn indrukwekkende films waarin
hij universele menselijke aspecten belicht,
vaak in situaties van onderdrukking, kwelling en onvrijheid. Aan de Nederlandse
staatsprijs voor de kunsten is € 100.000,verbonden. Eerdere winnaars zijn onder
anderen Pierre Audi, Marlene Dumas en
Erwin Olaf.
Willem Buytewech, Vrolijk gezelschap, ca. 1620.
Frans Pietersz de Grebber, Portret van een jonge vrouw, 1632.
de privéverzameling van de familie Esterházy. Met
name vorst Miklós (hij leefde eind 18de en begin
19de eeuw) was een groot liefhebber van Nederlandse kunst. Toen de familie in geldnood verkeerde,
kon de staat in 1870 de hele collectie aankopen. Met
het oog op een toekomstig nationaal museum werden daar andere verzamelingen aan toegevoegd. De
bouw van het museumcomplex begon in 1900 en de
opening was in 1906.
Kunstcentrum
In juni 1987, precies een jaar na mijn eerste kennismaking, zie ik enkele van die Nederlanders uit
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 11
COLUMN
KLEINE KUNSTIRRITATIES
Paradoxale vrijheid
Floris van Dyck, Banket met kan, fruit en kaas, ca. 1615.
Boedapest terug. Het Centraal Museum in Utrecht
organiseert dan een tentoonstelling van Nederlandse 17de-eeuwse schilderijen uit het museum in Boedapest. Vijftig schilderijen geven een overzicht van
deze rijke collectie. En nu, bijna dertig jaar later, is
er dus de tentoonstelling in het Frans Hals Museum.
Het gaat om 57 schilderijen en 27 tekeningen van
kunstenaars die in Haarlem werden geboren of die
er werkzaam waren, en ook een paar van kunstenaars uit andere steden, om de context aan te geven.
Dat kiezen voor Haarlemse kunstenaars is hier begrijpelijk, maar ook een goede invalshoek. Haarlem
was aan het begin van de 17de eeuw een belangrijk
kunstcentrum waar verschillende artistieke ontwikkelingen in gang werden gezet.
In de 17de eeuw gingen Nederlandse kunstenaars
zich specialiseren. Velen kozen voor het landschap
als hun hoofdonderwerp. Nadat eeuwenlang het
landschap slechts als achtergrond voor een verhaal
had gefunctioneerd, en bovendien grotendeels gefantaseerd, begonnen Haarlemse kunstenaars hun
eigen omgeving als hoofdonderwerp uit te beelden.
De duinen rond Haarlem inspireerden verschillende
kunstenaars. Op een schilderij van Pieter de Neyn zie
je een boerenkar, volgepropt met mensen, die over
de duinen wordt getrokken door twee magere paarden. Op een vergezicht van Jan Vermeer van Haarlem
kijk je vanaf een duintop in Overveen in de richting
van Haarlem, waar aan de horizon de Grote Bavokerk
precies een baan zonlicht vangt. Jacob van Ruisdael
richtte zijn scherpe blik op een bijna dode eik waarvan elk blaadje afzonderlijk lijkt te schitteren.
Zintuigen
Op de portretten zie je geen edelen of geestelijken,
maar hardwerkende burgers, vastgelegd op een be-
langrijk moment in hun leven. De jonge vrouw op het
portret van Frans Pietersz de Grebber is 25 jaar oud
(dat staat erbij) en waarschijnlijk net getrouwd. Haar
zwarte jurk heeft prachtige, ingeweven patronen in
een net iets andere tint zwart. Om haar hals draagt
zij een molensteenkraag van kantwerk. Ze kijkt ons
zelfbewust aan, met haar (trouw)handschoen stevig
vast. Van Frans Hals zijn er twee portretten van mannen, waarvan er één vroeger Karel du Jardin werd genoemd en daarna Jan Asselijn, maar nu alleen: een
onbekende man. Hij is met vlotte penseelstreek door
Hals neergezet. De andere man steunt stoer met een
hand op zijn heup, net als een over zijn schouder kijkende man die door Johannes Verspronck is geportretteerd.
Onder ‘genre’ wordt de uitbeelding van scènes uit
het dagelijks leven begrepen. Willem Buytewech, die
als bijnaam ‘geestige Willem’ had, vond het thema
‘vrolijk gezelschap’ uit, van frivole, jonge heren en
dames. Met hun losbandige activiteiten als roken,
drinken, voelen (onder de rokken), musiceren en paraderen in opzichtige kleding, verwijzen zij tegelijk
naar de vijf zintuigen, nog versterkt door de aanwezigheid van een ondeugend aapje. Ook bij het dronken hoertje, in glanzend zijde gekleed, dat Jan Steen
schilderde, zijn alle remmen los. Recht achter haar
hangt een ‘schilderij in een schilderij’ aan de wand
met een toepasselijke scène van de Verloren Zoon die
uit een bordeel wordt gejaagd. Verder zijn overal om
haar heen verwijzingen naar de wellust te vinden.
Cornelis Dusart legde zich juist toe op het uitbeelden
van bonkige boeren met karikaturale koppen. Op de
tentoonstelling is ook een rode en zwarte krijttekening die Dusart heeft gemaakt van een boer die, op
de tafel waar hij op hangt, tegelijk een getal schrijft
(misschien de drankjes die hij nog moet betalen aan
een herbergier?).
Meesterlijk
Vroege stillevens zijn ook goed vertegenwoordigd.
Bijvoorbeeld het ‘banketje’ van Floris van Dyck, waarop een zogenoemde ‘pijpkan’, kazen, boter, broodjes,
appels en noten van bovenaf gezien en naast elkaar
zijn geplaatst, bijna zonder overlappingen. Een mes
steekt, uitnodigend, net een beetje uit over de tafelrand. Het lege glas over de tuit van de kan zou kunnen verwijzen naar de vergankelijkheid, zoals een
17de-eeuws gezegde: ‘Het glas is leegh, de tijd is om…’.
Van Pieter Claesz is er een later stilleven in gedempt
kleurenpalet waarop een roemer met witte wijn en
een smakelijke pastei voorkomen. Een schijfje citroen hoorde toen bij de wijn. Vooral de naar beneden hangende schil van een citroen is meesterlijk
weergegeven.
Het zijn allemaal onderwerpen waarin Haarlemse
kunstenaars zich specialiseerden en uitblonken.
Hun werken zijn nu even terug in de stad waar ze
ooit werden vervaardigd.
QHollandse meesters uit Boedapest. Topstukken uit het
Szépmüvészeti Múzeum. T/m 12 februari in het Frans Hals
Museum, Groot Heiligland 62, Haarlem (verhoogde
toegangsprijs). www.franshalsmuseum.nl
Cornelis Dusart, Tellende boer, ca. 1680.
olgens het idee van de artistieke autonomie zijn beeldend kunstenaars vrij. Niet meer in dienst van kerk of staat, kunnen zij vorm
en inhoud van hun werk zelf bepalen. Dit idee is al twee eeuwen
oud, maar was slechts tweemaal actueel: aan het begin en aan
het einde van de 20ste eeuw. Tijdens deze momenten waren kunstenaars en critici onzeker: er bestonden immers nog geen regels
voor het maken van de nieuwe kunst en dus ook geen criteria
voor het beoordelen ervan. Kunstinstellingen hadden hierdoor
minder greep op kunstenaars en dit leverde veel vrijheid op.
Hoewel er nu een enorme veelsoortigheid van kunstpraktijken
bestaat, betalen kunstenaars vaak voor hun vrijheid. Hun roem
en inkomsten zijn gering en hun werk bereikt niet de internationale kunstinstellingen. Officieel kan en mag van alles in de kunst,
maar er is een kleine groep topkunstenaars van wie verwacht
wordt dat zij een bepaalde soort kunst maakt en dat is nu geengageerde kunst. Hierbij moet er samengewerkt en tegen de
wetenschappen aangeschurkt worden; nog onlangs te zien in de
Engaged Art Fair te Amsterdam.
Dat deze kunst een problematische vrijheid kent, wil ik laten zien
aan het voorbeeld van Renzo Martens, die naar eigen zeggen tot
de ‘mondiale subtop’ van kunstenaars behoort. Martens werd in
2009 bekend met zijn film Episode III: Enjoy Poverty. Hij merkte dat
westerse fotografen goed verdienden aan de armoede in Afrika
en zag daarin een kunstproject. In Congo, waar de armoede schrijnend is, trainde hij plaatselijke fotografen om de ellende in beeld
te brengen en zo daaraan te verdienen. Toen fotoagentschappen
die foto’s niet accepteerden, raadde hij de fotografen aan om in
hun armoede te berusten. Zijn film, waarin hij zich als aanklager
van westerse uitbuiting en als een soort missionaris opstelde,
kreeg veel kritiek, maar trok ook veel belangstelling in de kunstwereld. Martens werd voor exposities en lezingen uitgenodigd en
kreeg geldprijzen.
De kritiek was onder andere dat hij kapitalistische uitbuiting aan
de kaak stelde met werk dat daaraan meedeed. De film was immers door westerse kunstinstellingen gesubsidieerd en leverde
in het westen veel geld op, terwijl de Congolezen er niets aan
verdienden. In 2010 vertrok Martens weer naar de Congo om The
Insititute for Human Activities op te richten. Hij wilde nagaan of
‘artistieke kritiek echt kon bijdragen tot het opheffen van economische ongelijkheid’. Hiervoor organiseerde hij kunstsymposia in
het regenwoud en werkte samen met voormalige plantagearbeiders. Zij maken sculpturen, die uitgevoerd in chocolade, in het
westen verkocht worden, waarna een deel van de opbrengst naar
de makers terugvloeit.
Martens is nu bezig om zijn gentrificatie-project uit te breiden.
In 2017 zal het Lusanga Research Centre on Art and Economic
Inequality, ontworpen door het architectenbureau OMA, zijn deuren openen op het terrein van een voormalige Unilever-plantage.
Hiervoor moet er veel westerse aandacht komen, opdat het gebied economisch opbloeit en het land teruggegeven kan worden
aan de arbeiders.
Nu zou je kunnen zeggen, wat is die Martens toch geweldig bezig
en misschien is dat ook zo. Hier gaat het echter om de ‘vrijheid’
van geëngageerde kunstenaars, die bij Martens goed waarneembaar is. Teneinde wereldwijde roem te verkrijgen, kan zo’n kunstenaar niet in zijn atelier blijven. Van hem wordt verwacht dat
hij het kapitalisme en de kunstwereld bekritiseert, de instellingen
die deze kunst mogelijk maken. Dus moet hij op zoek naar misstanden, niet zozeer uit menslievendheid, maar omdat dergelijke
projecten goed gesubsidieerd worden. Voor het legitimeren van
zijn werk heeft hij de wetenschappen nodig en aan sommige
waarden en normen ervan moet hij zich committeren. Bovendien
werkt hij vaak met mensen, zodat hij ook morele normen in acht
moet nemen.
Een dergelijke afhankelijkheid van financiers, geldende ideologieën en moraal was het lot van kunstenaars voor de autonomie.
Nu denk ik niet dat een totale autonomie mogelijk is en ik ben
ook niet tegen geëngageerde kunst. Maar ik maak mij wel zorgen
over de dwang van ‘modes’, ik zie engagement niet als de enige
artistieke functie en vind dat geen enkele soort kunst een ruilmiddel mag zijn voor roem en geld alleen. Martens zegt dat hij tot
de mondiale subtop behoort, maar daar ook snel weer uit wil. Hij
beseft dus zijn ‘gevangenschap’, maar weet waarschijnlijk ook dat
een ontsnapping zonder verlies van roem onmogelijk is.
Katalin Herzog
Zie weblog http://kunstzaken.blogspot.com en weblog
Beautifulworld, katalinherzog.tumblr.com
KLEINE KUNSTIRRITATIES
PAGINA 12 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Beelden in Gees
Internationale
porseleintentoonstelling
DEELNEMERS:
“ Het begint bij
de komvorm.....”
PIET STOCKMANS (B)
SASHA WARDELL (UK)
VICKY SHAW (UK)
VICTOR GREENAWAY (AUS)
ANIMA ROOS (B)
MIEKE EVERAET (B)
PAULA BASTIAANSEN (NL)
JEROEN BECHTOLD (NL)
JEANNE OPGENHAFFEN (B)
WILLY VAN BUSSEL (NL)
YASUYO NISHIDA (JP)
MAMI KATO (JP)
HIROMI ITABASHI (JP)
SIMON ZSOLT JOZSEF (HON)
PATTY WOUTERS (B)
KARIN BABLOK (D)
A
A
J
E
N
A
M N
P
E DE
I
S N
G
R
A
V
BE
JUDITH DE VRIES
Geopend op vrijdag, zaterdag en zondag,
van 12.00 tot 17.00 uur, van 13 januari
tot en met 19 februari 2017
HORST GÖBBELS
NETTY JANSSENS
GERRIT BUWALDA
7863 TE Gees
Telefoon 0524 582141
I.S.M. GALERIE KEMPRO,
E-mail [email protected]
www.beeldeningees.nl
STERKSEL
KLASSIEKEACADEMIE
6
01
2
er 1 7
b
em ri 20ag
v
no rua zond00
0
2 f e b e.m. t 1 8 :
.
2 6 ag t 0 t o k
Projectruimte
Hoofdstraat17
Beetsterzwaag,
Hoofdstraat 17, 9244 CL
:0 aa
ijd
Vr n 1 3 f s p r
a
v op a
of
Tel: +31 (0)512 72 90 80
www.projectruimte-hoofdstraat17.com
[email protected]
E
Schaapveensweg 16
A
M
R
O
D
N
TR
GABRIELE HAIN (OOS)
SIERADEN:
J
I
M
G
N
LI
ON
VLADIMIR GROH (CZ)
R
I
K
I
NC
THÉRÈSE LEBRUN (B)
RE
DAVID JONES (UK)
Dutch accent gallery
voor beeldende kunst
VAKOPLEIDINGEN SCHILDEREN EN BEELDHOUWEN
klassieke-academie.nl
Klassieke Academie voor beeldende kunst
Telefoon: 050 3189202
Akerkhof 43C 9712 BC Groningen
Email: [email protected]
Berenstraat 41 / de 9 straatjes / Amsterdam / www.dutch-accent.nl
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 13
-OLENEIND.:O:0$RACHTENOTELEFOONOWWWKUNSTUITLEENVEENSTRANL
Casper Verborg, 2016, Procession, olieverf op doek, 120 x 220 cm, 2016, foto: Casper Verborg
Expositie: Horror Vacui
Casper Verborg & Roel Heremans
11 december t/m 22 januari 2017, gesloten: 24 december t/m 9 januari
Opening: 11 december 15.00 - 17.00 uur
Art Gallery O-68, Oranjestraat 68, 6881 SG Velp, GLD
Openingstijden tijdens expositie: di - vr, 14.00 -17.00 uur
[email protected], www.gallery-o-68.com
g
rf
ai
k
seriële grafiek in
vele technieken
foto’s en kunstboeken en
mixed media
borken
Stadthalle Vennehof
D-46325 Borken
börse
vrij entree
duits-nederlandse
grafiekbeurs 2017
Vr. 03 maart 17 — 21 uur
17 uur Opening
Za. 04 maart 11 — 18 uur
Zo. 05 maart 11 — 17 uur
Stadt Borken, Tel. 0049/2861/939 243
[email protected]
www.grafikboerse.borken.de
MAGNA POSTMA
Stillevens in olieverf
Lijstenmakers
die van inlijsten weten
www.magnapostma.nl
tel. 06-55336532
[email protected]
Verbindingsweg 23 –Veelerveen
KIJK VOOR EEN LIJSTENMAKER IN DE BUURT OP:
www.art-frame.nl / winkels
PAGINA 14 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Hét draadloze muzieksysteem voor muziekliefhebbers én kritische luisteraars
Van alle kunstvormen wordt muziek vaak de meest universele
genoemd. Het is de enige taal ter wereld die iedereen spreekt én
verstaat. Maar helaas hebben we steeds meer moeite om onze muziek
goed en gemakkelijk ten gehore te brengen. Onze langspeelplaten
staan op zolder, de cd-speler begint af te takelen en de mp3-tjes die
we met veel moeite op onze smartphone hebben gezet laten zich niet
op de geluidsinstallatie thuis afspelen. Zou het niet geweldig zijn als er
een mogelijkheid was om al onze muziek op één apparaat af te spelen?
Zonder dat daarvoor een diploma elektronica vereist is? In elke kamer
van ons huis? En dan ook nog eens draadloos? Die mogelijkheid is er.
Met Bluesound.
Bluesound - gemak en
kwaliteit in muziekbeleving
6
PRODUCT OF THE YEAR
Bluesound Generation 2
Door Max Delissen
De Bluesound familie bestaat uit compacte en fraai
vormgegeven muziekspelers en luidsprekers die
elkaar perfect aanvullen. Zo kan heel het huis draadloos via WiFi - van muziek worden voorzien.
Eigen muziek vanaf een harde schijf ? Staat keurig
gesorteerd klaar. Liefhebber van BBC4? Luister
ernaar via internetradio. Een abonnement op
Spotify, Qobuz of een andere online muziekdienst?
Bluesound speelt ze allemaal af. Downloads in échte
studiokwaliteit? Geen enkel probleem. Alle denkbare
muziek wordt door Bluesound kristalhelder
weergegeven. Oók vanaf een telefoon, met de
nieuwste Bluetooth technologie. De bediening
gaat via de overzichtelijke gratis Bluesound app
(iOS of Android) en bij elk Bluesound apparaat
worden alle benodigde kabels meegeleverd. Zo zijn
de enige verrassingen het gebruiksgemak en de
geluidskwaliteit. Dát is Bluesound.
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 15
20 jaar Kunst & Antiek Weekend in Grote Kerk · 25 t/m 29 januari
Naarden pakt uit
Het Kunst & Antiek Weekend opent van 25 t/m 29 januari voor de twintigste keer zijn deuren in de imposante Grote Kerk van Naarden-Vesting. Al twintig
jaar is het Kunst & Antiek Weekend dé beurs waar een
grote diversiteit aan Oude, Moderne en Hedendaagse
Kunst wordt aangeboden. Tijdens deze feestelijke editie geniet de bezoeker ook dit jaar weer van een hoge
kwaliteit moderne, hedendaagse kunst en antiek.
In de twintig jaar dat het Kunst & Antiek Weekend bestaat, is het uitgegroeid tot een nationaal bekendstaande kunst- en antiekbeurs. In de loop der jaren
zijn niet alleen de bezoekersaantallen fors toegenomen, ook de hoeveelheid exposanten heeft een grote
groei gekend. Zo begon het Kunst & Antiek Weekend in
1997 met zo’n kleine veertig deelnemers in de Grote
Kerk van Naarden. Nu, twintig jaar later, is dit aantal
gestegen tot ruim zestig exposanten, waarvan een
groot deel in de sfeervolle tent naast de kerk staat.
Het succes van het Kunst & Antiek Weekend is tevens
terug te zien in de kwaliteit van het aanbod die in
de loop der jaren gestegen is. Nationale en internationale exposanten worden voor aanvang van de
beurs nauwkeurig geselecteerd en gekeurd door een
commissie van experts. Inmiddels behoort het Kunst
& Antiek Weekend tot de top van Nederland en kijken
kunstliefhebbers elk jaar weer uit naar deze sfeervolle en hoogwaardige kunstbeurs.
Ook dit jaar wordt het publiek weer getrakteerd op
een uitgewogen mix van kunst en antiek uit alle
culturen en perioden. Bezoekers ontmoeten diverse
vaste exposanten als Hamadi Oriental Art en Frederik Muller uit België, maar maken ook kennis met
nieuwe deelnemers als Galerie Pictura en Galerie
Tandem. Het Kunst & Antiek Weekend is daarmee een
feest van herkenning, maar biedt ook gelegenheid
voor nieuwe ontdekkingen.
Speciaal voor deze twintigste editie staat alles bij
het Kunst & Antiek Weekend in het teken van het getal
20. Zo worden er drie soorten rondleidingen van 20
minuten gegeven over 20 juwelen, objecten en schilderijen. Ook de deelnemers zorgen met hun aanbod
voor een feestelijke tint aan deze 20ste editie van het
Kunst & Antiek Weekend.
Kunst & Antiek Weekend
25 t/m 29 januari in De Grote Kerk in NaardenVesting. Open: do-zo 11-18, vr 11-21.30.
Entree: € 16,50 p.p. aan de kassa; € 14,-- p.p.
met kortingsbon (zie in deze krant) of online
voorverkoop; 20-jarigen gratis (op vertoon paspoort).
www.kunstenantiekweekend.nl
‘Stop Thinking’ een overzichtstentoonstelling
van de Chinese kunstenaresse Wei Ping
bij Galerie Kunstbroeders in Amersfoort.
Wei Ping ( 1971) is in 1999
afgestudeerd aan het Hubei Institutue
of Fine Arts en behaalde haar doctoraat
in 2006 aan de Shanghai University
of Fine Art waar zij als professor les
geeft aan studenten in het maken van
houtsnedes en silkscreens.
Met deze laatste techniek is Wei Ping
beroemd geworden. Zij beheerst
als geen ander de techniek om met
meticuleus geduld haar silkscreens te
maken met als leidraad de tekst:
‘Stop Thinking’.
Deze tekst gebruikt Wei Ping sinds een
tiental jaren om haar silkscreens mee te
maken. De keuze voor dit thema kwam
bij het zoeken naar een verbindend
thema tussen de kunstwerken. Wei
Ping was erg druk met de creatie
van haar werk, het doceren, haar
moederschap etc. en realiseerde dat
zij net zoals haar omgeving alleen maar
bezig was met denken en vond dat
dit ons handelen erg belemmerde.
Vandaar dat zij het motto
‘Stop Thinking’ ging gebruiken.
Stoppen met denken en het simpel
doen is haar motto geworden.
Op afstand zien haar silkscreens eruit
als mooie tekeningen maar van dichtbij
valt op dat de teksten het lijnenspel
vormen. Opvallend; eigen, vrolijk en
soms confronterend. Zij hoopt dat de
kijker van haar kunst kan genieten en
ook de innerlijke rust kan vinden zoals
zij heeft gevonden.
Wei Ping heeft op vele tentoonstellingen
haar werken mogen tonen en elke
keer weer het publiek verrast met haar
fabelachtige techniek en mooie kleuren
en fascinerende onderwerpen, die
veelal ‘snapshots’ zijn van de mensen
in haar directe omgeving zoals haar
zoontje, nichtje, zuster en vader.
Werken van Wei Ping hangen in vele
Chinese musea zoals oa Liu Haisu
Art Museum, Chongming Art Gallery,
Shanghai Tou-Se-We Art Museum en
de Shanghai Art Library, en hebben ook
in het buitenland inmiddels hun weg
gevonden naar vele verzamelaars in
Europa en de USA.
Van 14 januari tot 14 maart geeft
Galerie Kunstbroeders in Amersfoort,
die Wei Ping exclusief voor Europa en
de Verenigde Staten vertegenwoordigt,
een grote overzichts tentoonstelling van
dit multitalent.
Open vrijdag, zaterdag en zondag van
13.00-17.00 uur en op afspraak.
Weverssingel 22, 3811 GK AMERSFOORT
Geopend vrijdag - zondag 13.00 - 17.00 uur (M) 06 14 133 123 www.kunstbroeders.com
Galerie Kunstbroeders
PAGINA 16 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Dirk Beintema
Cornjum 1999, olieverf op paneel, 40 x 35 cm.
Dirk Beintema in Pictura
Overzichts- en verkooptentoonstelling van
Noordelijke landschappen in de bovenzaal van
het Kunstlievend Genootschap Pictura in Groningen. Het overzicht laat de ontwikkeling van
Beintema’s schilderkunst zien van klassiek in
1977, tot kleurrijk expressionistisch in 2016. Bij
de tentoonstelling is een catalogus in boekvorm
samengesteld.
QT/m 22 januari, openingstijden: wo t/m zo
13.00 -17.00 uur. Bezoekadres: Pictura,
St. Walburgstraat 1, 9712 HX Groningen.
Portret van Barbara Beintema 1977, olieverf op doek, 45 x 35 cm.
Dirk Beintema bij Collectie Harms
QT/m 15 januari, verkoopexpositie kleurrijke landschappen van
Dirk Beintema bij Collectie Harms Rolde in Hof van Saksen,
Veldweg 22-24 te Nooitgedacht, Drenthe.
De schilderijen zijn iedere dag van 08.00 tot 22.00 uur te bezichtigen.
Oranjekanaal bij Elp 2016, olieverf op doek, 70 x 90 cm.
Atelier Dirk Beintena
In open Atelier Dirk Beintema is van 22 december as. tot 22 april een expositie met kleurrijke Friese
landschappen te zien.
QAtelier Dirk Beintena, Turfmarkt 8 (naast het oude Fries Museum) 8911 KT Leeuwarden.
Openingstijden do t/m za van 13.00 tot 17.30 uur en op afspraak
Mob. 0629238982
E [email protected]
www.dirkbeintema.nl
Tarwestoppelveld van boer Annema 2016, olieverf op doek 60 x 80 cm, ‘en plein air’
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 17
Wit, terug naar nul
Het werk van de nul-kunstenaar Emile Circkens stond jarenlang op
een zolder en in BKR-depots. De herontdekking bleek een huiveringwekkende ervaring. Dertig reliëfs, tekeningen en schilderijen
zijn nu voor het eerst te zien.
DOOR BERT KUIPERS
Aflopend horizontaal reliëf.
Emile Circkens.
Emile Circkens heeft iets in te halen als hij in 1946
op De Oranje de haven van Rotterdam binnenvaart,
gerepatrieerd uit Nederlandsch-Indië. Met overgave
stort hij zich in het artistieke klimaat van het kille
naoorlogse Nederland, dat geen aandacht kan opbrengen voor landgenoten uit de overzeese gebiedsdelen. Hij moet zich maar zien te redden. Na enige
omzwervingen belandt hij in Amsterdam, waar hij
een opleiding tot decorateur volgt. Met zelfstudie,
museumbezoek en lessen van Friso ten Holt schoolt
hij zich tot zelfstandig werkend kunstenaar.
Zoals bij veel naoorlogse schilders ontwikkelt Circkens’ werk zich geleidelijk van het figuratieve naar
de abstractie. Ook hij kent een expressionistische en
informele periode in de vroege jaren zestig. Maar anders dan bij Armando, Van Bohemen en Schoonhoven die in de materie het autobiografische probeerden uit te bannen, bleven in Circkens’ experimenten
de reminiscenties aan zijn Indische jaren bestaan.
Zij leveren bijvoorbeeld naast enkele materiewerken
in de stijl van Jaap Wagemaker, een groot abstract
gitzwart schilderij op, getiteld Verbrand landschap,
waarin boven pasteus geschilderde bergcontouren
een rode gloed doorschemert. Het is het bezonken
rood van de Japanse bezetting en de Bersiap. De vergelijking met Armando’s informele zwarte schilderij
met prikkeldraad dringt zich op.
Optische werking
Hoewel de kunst hem volledig in beslag neemt, beginnen oorlogservaringen hem na verloop van tijd
parten te spelen. In zijn zoektocht naar een definitieve vorm gaat Circkens van zwart naar wit, terug
naar nul en naar nieuwe uitdrukkingswijzen. Naast
de witte reliëfs vertonen ook de latere tekeningen in
potlood en dik grafiet dan steeds meer optische effecten. Het worden werken die kenmerken bezitten van
de vigerende stromingen uit zijn tijd; minimal en optical art, nul, zero en de formele kunst van Ben Akkerman. Zijn wandobjecten gaan het licht in bewe-
ging, ruimte en tijd faciliteren. Niet de uitbeelding
of voorstelling is doorslaggevend, maar juist het faciliteren; er treedt wisselwerking op tussen reliëf en
licht. Zijn werken bestaan veelal uit banen van gesneden of gevouwen papieren vormen die horizontaal
of verticaal geordend zijn. Door het verspringen van
lijnen, blokjes, stroken of gevouwen papier ontstaat
optische werking. Wanneer de beschouwer beweegt
en de tijd verstrijkt, ontstaat steeds een nieuwe schaduwwerking op het achterliggende beeldvlak, in de
ruimte van de constructie, en bij gevolg steeds een
ander object.
Het tijdrovende maakproces van zo’n wandobject
krijgt iets therapeutisch. Het minutieuze werken eraan creëert rust in het hoofd en in zijn werk komt het
licht. Het wordt een bezwering van ‘het zwart’, een
steeds manifester wordend post traumatisch stress
syndroom, dat bitter-ironisch ook zijn seriële en herhalende aspecten had. Zo was hij avond aan avond
drie uur bezig met het op slot doen van de voordeur,
het sluiten van de ramen, het dichtdraaien van de
gaskraan en het keer op keer obsessief controleren
daarvan. Telkens terug naar nul, overdag opnieuw
beginnend met vormen van wit papier en perspex.
Ondanks dwangneurosen en angsten die voor toenemend isolement zorgen, creëert hij werk dat in galeries en tijdens tentoonstellingen vele kopers vindt.
Zo voegt het AMC in Amsterdam een groot aantal
werken van hem toe aan zijn kunstverzameling. Deze
erkenning kan echter niet verhinderen dat Circkens
in de BKR belandt. De uitkering stopt uiteindelijk
in 1985 als zijn zwakke mentale en fysieke toestand
hem het werken vrijwel onmogelijk maakt. Hij haalt
‘de kwantum eigen verkoop’ niet meer. Omgekeerd
evenredig neemt zijn kwantum aan psycho-sociale
ellende toe. Hoeveel kan een mens verdragen? Tot
aan zijn dood in 1997 - hij sterft tijdens het oorverdovende geknal van de jaarwisseling - leeft hij voort
samen met vrouw en kind, anoniem en als kunstenaar vergeten.
Buitenkampers
Emile Circkens (1924) werd geboren in Soerabaja.
Zijn ouders hadden de Belgische nationaliteit en
woonden voor hun komst naar Nederlandsch-Indië
onder andere in Zandvoort. Emile voelde zich Nederlander, maar in zijn aderen stroomde behalve Vlaams
en Indonesisch, ook Frans, Duits en Joods bloed. Pas
in 1974 werd hij tot Nederlander genaturaliseerd. Al
in de derde klas van de lagere school in Soerabaja
viel op dat Emile niets liever deed dan tekenen. Zijn
vader was niet zo gecharmeerd van zijn artistieke
aspiraties. Hij pleitte voor een opleiding tot decorateur, maar omdat de oorlog uitbrak kwam daar niet
veel van terecht. De familie Circkens werd niet geinterneerd in een jappenkamp omdat ze niet de Nederlandse nationaliteit had. Ze behoorde plotseling
tot de zogenaamde ‘buitenkampers’. Deze groep was
tijdens de Japanse bezetting vogelvrij en beroofd van
al haar bronnen van inkomsten, en maar al te vaak
op een gruwelijke wijze slachtoffer van Japanse willekeur. Het gezin leefde gedurende deze periode van
spaargeld en ambulante handel. Er vonden regelmatig huiszoekingen plaats en de familie had veel last
van dronken Japanners die een nabijgelegen bordeel
frequenteerden. Ook moest Circkens eens toezien
hoe de Kempeitai (militaire politie) het ontzielde lichaam van de overbuurman over het hek in de tuin
van hun huis gooide.
Het is in deze tijd dat vrees, mishandeling en verne-
dering zich aandienden. De angst culmineerde tot
doodsangst in de periode na de Japanse capitulatie,
toen Indonesische opstandelingen en rampokkende
bendes onder de kreet ‘Bersiap!’ (Wees paraat!) huizen binnendrongen en op een afschuwelijke manier
tekeer gingen onder de buitenkampers. Ook de familie Circkens ontkwam niet aan deze uiterst gewelddadige en bandeloze rancune. Na een razzia belandde de jonge Circkens na onder meer spitsroeden
gelopen te hebben, in de beruchte Kalisosokgevangenis aan de Werfstraat in Soerabaja. Na een aantal
weken werd hij tijdens een bliksemactie bevrijd door
een eenheid Ghurka’s van het Engelse leger, die juist
op tijd verhinderde dat de opstandelingen de gevangenis in brand konden steken. Nadat het leven weer
min meer kon worden opgepakt, werd al snel duidelijk dat de toekomst van het gezin Circkens niet
langer in Nederlandsch-Indië zou liggen. Het keerde
terug naar Nederland, weliswaar met een vooruitziende blik op wat nog komen zou, maar geenszins
vermoedend dat de spoken uit het verleden hun enige zoon Emile zouden blijven bezoeken.
Het is verbluffend hoe uit diep zwarte ellende uiteindelijk zoveel schoonheid kan ontstaan. Zijn werk
uit 1979 met de klinische titel Aflopend horizontaal reliëf getuigt daarvan. Het bevat insnijdingen in natgespannen aquarelpapier die aan het werk van de Italiaan Lucio Fontana doen denken. Bij Circkens zijn de
snedes echter kaarsrecht en zeer zorgvuldig uitgerekend over het beeldvlak verdeeld. Het papier krult na
droging op en er ontstaat een variant van een Concetto spaziale. Water en lucht - zo men wil - worden door
de twee langste opkrullende insnijdingen in het midden van de compositie van elkaar gescheiden, boven
de horizon zijn wolken te zien die weerspiegeld worden in het water. Het geheel is gevat in een doos van
perspex die optisch meedoet. We zien een ritmische
beweging, een verstilling in wit papier, die aanzet tot
contemplatie. Eenvoud maakt de verbale benadering
overbodig. Rust en sereniteit dienen zich aan, de gevoelstoestand die deze ten onrechte vergeten kunstenaar ook voor zichzelf zal hebben gewild.
QVan 4 tot 26 februari zijn 32 werken van Emile Circkens
te zien tijdens een verkooptentoonstelling bij Bert Kuipers
Kunsthandel, Lonnekerspoorlaan 104 in de wijk Roombeek
te Enschede.
Meer informatie op www.bertkuiperskunsthandel.nl
PAGINA 18 KUNSTKRANT januari/februari 2017
KNSTNWS
Galerie Roger Katwijk
naar Prinsengracht
De Amsterdamse galerie Roger Katwijk
heeft vanaf 1 januari een nieuw adres:
Prinsengracht 737. De eerste expositie is
Wenkende Verten II (8/1 t/m 11/2) van Tessa
Verder (Vleuten, 1967). De fotografe reisde
naar twee onbewoonde eilandjes voor de
Finse kust. Daar legde ze in alle rust het
schouwspel van licht, land en zee vast.
Vanaf 18 februari is de expositie Flows and
interruptions met poëtische tekeningen van
Nelleke Beltjens en Alexandra Roozen. Zie
www.rogerkatwijk.com
Gebreide deken voor
kleinste huis Groningen
Kunstenares Agnes Bakker is samen met
Milieudefensie een actie begonnen om het
kleinste huisje van Groningen in te pakken
met een deken van breiwerk. Ze doet dit uit
solidariteit met de bewoners in het aardbevingsgebied. De warme deken staat symbool voor het isoleren van huizen, zodat er
geen gas meer nodig is. Bakker organiseert
regelmatig Breicafé’s, waar vrijwilligers samenkomen en bijdragen leveren aan de deken. Het inpakken van het huisje in Rottum
staat gepland op 3 maart. Meer informatie
op www.breienmetagnes.nl
Stad Lommel wil Forum
van de Mensenrechten
De stichting Charlotte van der Seijs heeft
plannen voor een nieuw kunstproject in
Lommel. Ze wil in de Belgische stad een Forum van de Mensenrechten oprichten. De stichting roept kunstenaars op een hedendaags
kunstwerk te ontwerpen. Centraal staan
zes historische figuren: voorvechters van
de Rechten van de Mens. Het kunstwerk zal
in de zomer van 2018 gerealiseerd worden.
Aanmelden kan tot 10 januari. Informatie is
te vinden op onder meer www.lommel.be/forum. De initiatiefnemende stichting is vernoemd naar de Nederlandse Charlotte van
der Seijs (1937-2007). Zij bracht haar laatste
levensjaren door in Lommel en liet een geldbedrag na voor culturele activiteiten in de
stad.
De Vriesstipendium voor
Scholten en Molema
Bert Scholten en Dennis Molema ontvingen
op 10 december het Hendrik de Vriesstipendium. Dit is een aanmoedigingsprijs voor
jonge, talentvolle kunstenaars in Groningen. Ze krijgen elk 6.000 euro om nieuw
werk te realiseren. Scholten verbindt muziek met beeldende kunst en wil met performances en optredens de interactie met
het publiek vergroten. Molema gaat de
voormalige concertzaal De Harmonie virtueel tot leven brengen. De tentoonstelling
met alle nominaties is nog tot 7 januari te
zien bij CBK Groningen.
Craigie Horsfield verandert Centraal Museum in mysterieuze tempel
Adembenemende reis naar Golgotha
Het is ongebruikelijk om de beschrijving van een tentoonstelling
waarin beeldende kunst alle snaren van de ziel raakt, te beginnen
met een lofzang op het geluid. Toch rechtvaardigt How the World
Occurs van Craigie Horsfield deze uitzondering. Speciaal voor zijn
tentoonstelling in het Centraal Museum in Utrecht ontwikkelde de
Britse kunstenaar samen met sound engineer en componist Reinier
Rietveld het geluidskunstwerk ‘Utrecht Soundwork’. Sonore klanken
met minimal music-achtige variaties begeleiden de bezoekers tijdens hun verkenningstocht langs de imponerende kunstwerken van
Horsfield. Het geluidskunstwerk duurt acht uur en bestaat uit meer
uit de expositie bestaat, zie ik als een serie bewegingen,’’ licht hij toe. Maar dat hij met kunstwerken
over de terroristische aanslagen in New York, het
uitsterven van diersoorten en religieuze rituelen in
het Italiaanse Nola anticipeert op een apocalyptisch
slottoneel, valt bijna niet te ontkennen. De deels religieuze thematiek van Horsfields recente werk gaat
hand in hand met magie en mystiek. Er schuilt een
merkwaardige combinatie van rust, troost, gelatenheid, melancholie en overweldigende schoonheid in
de expositie, waardoor je als kijker gaat denken: als
het einde der tijden er zó uitziet als Horsfield ons wil
doen geloven, laat de Apocalyps dan maar komen.
De frictie tussen verwoesting en lijden enerzijds en
de ervaring van stilte, bezinning en berusting anderzijds maakt het oeuvre van Horsfield tot een aaneenschakeling van contemplatieve hoogtepunten.
Ondanks de indrukwekkende wijze waarop Horsfield
zijn fascinaties heeft ingevuld en vastgelegd, is een
waarschuwing vooraf niet overbodig. How the World
Occurs is alles behalve lichtvoetig en haalt de bezoekers uit hun comfortzone. De Britse kunstenaar
(Cambridge, 1949) die in 1996 genomineerd werd
voor de Turner Prize, graaft diep in het onderbewustzijn van de mens. Hoofddoel is om het publiek
bewust te maken van de grote en vaak onbevattelijke
levensvragen. Horsfield maakt kunst die de kern van
ons bestaan bevraagt. Complexe onderwerpen als
bewust-zijn, slow time versus hedendaagse hectiek,
conversatie en clichés, stoffelijkheid en onstoffelijkheid drukken zwaar op zijn werk. Toch ervaar je als
kijker ook ongekende schoonheid en overweldigende
melancholie in de kunstwerken die een directe confrontatie veroorzaken met lijden en verwoesting.
Schatplichtig
Het werk van Horsfield is in alle opzichten eigentijds.
Toch zijn de verwantschappen met kunstwerken van
oude meesters opvallend. Zo doen de gezichten van
de mannen die tijdens een ritueel in het Italiaanse
Nola een stapeling van acht loodzware obelisken
op hun schouders dragen, denken aan de verbeten
koppen van de mannen die in een meesterwerk van
Jeroen Bosch Christus bespotten, terwijl hij gebukt
gaat onder de last van het kruis. Over Horsfields
adembenemende fresco Via Carozza, Nola valt nog
veel meer te vertellen. Zo zien de verbeten gezichten
en de kleding van de mannen die geknipt en geschoren zijn volgens de laatste trends, er eigentijds uit.
Opvallend is het technische procedé dat de kunstenaar heeft toegepast. Op ingenieuze wijze zijn hypermoderne beeldmiddelen toegepast om zo dicht
mogelijk uit te komen bij de sfeer van eeuwenoude
fresco.
En dan is er nog het feit dat de ernstige sfeer die het
tafereel beheerst op gespannen voet staat met de
waargenomen werkelijkheid. Horsfield, die jarenlang in de omgeving van Napels woonde, maakte
tientallen foto’s van het Festa dei Gigli, waarop zijn
fresco gebaseerd is. In werkelijkheid zijn vrolijkheid
en uitbundigheid troef tijdens dat jaarlijks weerkerende rituele feest. De kunstenaar transformeerde de
gebeurtenissen echter tot een eigentijdse variant op
het lijdensverhaal.
Op vergelijkbare wijze is ook het wandtapijt waarop
de baai van Napels bij nacht te zien is, zowel dreigend als sfeervol. We zien een spel van vuur, lucht en
water. Drama en schoonheid omarmen elkaar. Ook
hier geldt dat de kunstenaar een eeuwenoude techniek revitaliseert. Het traditionele wandtapijt wordt
dankzij de toepassing van revolutionaire nieuwe
technieken naar de hedendaagse kunst verplaatst.
Opnieuw is Horsfield schatplichtig aan illustere
voorgangers, maar hij kopieert hen niet. Hij gaat op
hun schouders te staan om een breder zicht te krijgen op het grote geheel.
Apocalyps
Zelf spreekt de kunstenaar in relatie tot de tentoonstelling over ‘een soort reis naar Golgotha’: een concrete verwijzing naar de plek waar Christus heeft
geleden en is gestorven. Deze zware omschrijving
wordt door een andere uitspraak van de kunstenaar
enigszins gerelativeerd. ,,De tien onderdelen waar-
Referenties
Dat is wat Horsfield voortdurend en op sublieme
manier doet: hij verbindt het heden met het verleden én met de toekomst. Zijn werk staat bol van referenties aan oude meesters en toch is het extreem
actueel, zoals ook de thema’s tijdloos, universeel
en tegelijk hedendaags zijn. Zo zijn in de serie The
dan twintig stemmen, gevonden geluiden, opgenomen muziek en
improvisaties. Het fungeert als een mysterieus bindmiddel. Hoe
sterk de thema’s in de tentoonstelling ook uiteenlopen, de uitwerking van de muziek is op elk moment en op elke plek even effectief
en indringend. Het geluid golft mee met het grote geheel en past
zich moeiteloos aan elk afzonderlijk kunstwerk aan. Daardoor wordt
de tentoonstelling een weergaloze totaalbeleving waarin de kunstgeschiedenis op onovertroffen manier wordt herschreven.
DOOR WIM
VAN DER
BEEK
Goede hoop? Zuid-Afrika
in het Rijksmuseum
Vanaf 17 februari toont het Rijksmuseum
in Amsterdam voor het eerst een grote
tentoonstelling over de relatie tussen ZuidAfrika en Nederland. 400 jaar bewogen
geschiedenis wordt getoond in 300 voorwerpen, voornamelijk afkomstig uit ZuidAfrika. Blikvangers zijn de meterslange
landschapspanorama’s van Robert Jacob
Gordon uit de 18de eeuw en de fotoportretten die Pieter Hugo maakte van kinderen,
geboren na de afschaffing van de apartheid in 1994. Rond de tentoonstelling Goede
hoop? zijn tal van activiteiten. De NTR zendt
vanaf 18 maart een gelijknamige tv-serie
uit, gepresenteerd door Hans Goedkoop.
Broadway, 14th day, 18 minutes after dusk, New York, September 2001 (2012).
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 19
de miniatuurafmetingen. Maar het duistere (schrik)
effect is er niet minder door.
In de sublieme landschappen van Horsfield doemen
herinneringen op aan Caspar David Friedrich en William Turner. Het meest intrigerend is de duisterheid.
Topstuk in deze categorie is The tree at the edge of the
world, just before dark. Het silhouet van een eenzame
boom tekent zich vaag af tegen de omringende duisternis. De serie van zeven stillevens die in meerdere
inktlagen op verstevigde houten panelen zijn aangebracht en vervolgens werden afgewerkt met een waslaag, doet denken aan de geschilderde vanitas-stillevens van Hollandse meesters. Horsfields stillevens
zijn weliswaar via een digitaal computerprogramma
uitgewerkt in een speciale fresco-techniek die ontwikkeld werd in Madrid, maar de gloed van stillevens
uit de 16de en 17de eeuw is er stevig in verankerd.
De bloedstollend uitgebalanceerde composities met
varkenspoten, een octopus en ambachtelijk brood
overbruggen moeiteloos een eeuwenoude kloof. En
zo zijn er nog veel meer relaties en dwarsverbanden
aan te wijzen in het werk waarin Horsfield de kunstgeschiedenis herschrijft en van nieuwe connotaties
voorziet.
Via Carozza, Nola. June 2008 (2012).
Utrecht Portraits verbanden aan te wijzen met Jan van
Scorel, de caravaggisten en Pyke Koch, terwijl twee
wandtapijten die gebaseerd zijn op foto’s van neushoorns in Oxford Zoo, verwijzen naar de beroemde
houtsnede van een neushoorn die Albrecht Dürer
in de zestiende eeuw maakte. De horrorachtige kop
met opengesperde ogen en lange baard die Horsfield
in 2016 voltooide, bezit verwantschappen met het
werk van Goya en doet tegelijk denken aan Rasputin
en Charles Manson. De droge print op aquarelpapier
met de titel Villa of the mysteries, Pompeii valt tussen de
enorme formaten van enkele wandtapijten op door
Carillon
,,In mijn werk wil ik het hebben over de ideeën die
mijn hele leven hebben bepaald en die mijn denken
hebben geïnspireerd,’’ licht Horsfield toe. Over de
serene portrettenserie The Utrecht Portraits zegt hij:
,,Elk portret is onderdeel van een gesprek. Het portret maak ik als kunstenaar samen met degene die ik
portretteer. Daarom draagt elk portret de naam van
de geportretteerde. Het wordt geboren uit een gemeenschappelijke waarneming. We kunnen samen
denken en handelen, al is het maar voor even, om
het samenvallen van het heden, de toekomst en het
verleden te bewerkstelligen.’’
Lydia Gadellaa, één van de geportretteerden, herkent zich in de procesomschrijving van Horsfield.
Zij kende de kunstenaar niet, maar tijdens de sessie
die leidde tot het uiteindelijke portret van haar (dat
door het museum werd aangekocht) ontstond een
open en diepzinnig gesprek waarin onder meer het
aspect ouderdom aan de orde kwam. ,,Het gesprek
was heel ontspannend. De tijd vloog om. Hoewel
ik mezelf anders zie dan het portret dat Horsfield
van me maakte, vind ik in het portret wel de ontmoeting terug die ik met hem had. Ik herinner me
het gesprek vooral als een meditatieve ervaring. Op
een gegeven moment ging het carillon spelen. Dat
versterkte de kloosterachtige sfeer die er tijdens het
gesprek hing.’’
Distantie
Hoewel het werk van Craigie Horsfield ogenschijnlijk wordt gekenmerkt door diversiteit, valt op dat
de tentoonstelling als geheel een sterke eenheid laat
zien. Alle onderdelen openbaren een vorm van realisme waarin distantie besloten ligt. De specifieke
identiteit van Horsfield schuilt in zijn vermogen tot
mystificatie. Al zijn werk straalt een serene rust uit
en is tegelijk ongrijpbaar. De kunstenaar heft het
onderscheid tussen afstand en nabijheid op. En wat
nog opmerkelijker is: door zijn werk neemt hij de
angst bij de toeschouwer weg. Dat doet hij op een
manier die doet denken aan Christus die de last
van de schouders van de mensheid af wil halen en
over wil nemen. De religieuze referenties zijn alom
tegenwoordig en toch blijft Horsfield ver weg van
bekeringsdrift. Religieus besef en christelijke lading
zijn door hem vertaald in algemeen menselijke dilemma’s, angsten, duistere gevoelens en hoopgevende schoonheidservaringen. Dat levert hedendaagse
kunst op waarin het woord ‘sensatie’ nieuwe inhoud
en betekenis krijgt.
In het Centraal Museum worden de bijzondere kwaliteiten van Horsfield doorgetrokken naar een boeiende randprogrammering. Zo staat er elke zondagochtend een preek op het programma. Filosofen,
schrijvers, een rabbijn en een theoloog geven vanuit
hun eigen deskundigheid verdieping aan het werk
van Horsfield. Maar echte exegese heeft het werk
niet nodig. Het spreekt voor zichzelf en daar waar
het hiaten in de interpretatie laat vallen, stemt het
tot nadenken.
QCraigie Horsfield – How the World Occurs.
T/m 5 februari in het Centraal Museum, Utrecht.
Informatie: www.centraal museum.nl
Five Peonies. Foto Alex Delfanne.
PAGINA 20 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Albert Moore • Over schoonheid en esthetiek
Museum De Buitenplaats in Eelde organiseert vanaf 10
december een expositie die gewijd is aan de negentiendeeeuwse schilder Albert Moore. Het is voor het eerst dat er in
Nederland een tentoonstelling wordt gewijd aan het werk
van deze kunstenaar.
Albert Moore (1841-1893) was een tijdgenoot van
Sir Lawrence Alma-Tadema van wie momenteel een
grote overzichtstentoonstelling wordt gepresenteerd
in het Fries Museum in Leeuwarden. Zowel Albert
Moore als Alma-Tadema staan bekend om hun schilderijen van prachtig in klassieke gewaden geklede
vrouwen in een setting geïnspireerd op de klassieke
oudheid.
De tentoonstelling Albert Moore. Over schoonheid en esthetiek laat niet alleen de artistieke ontwikkeling zien
van zijn werk, maar toont ook zijn zoektocht naar
schoonheid en esthetiek. Albert Moore was één van
de kunstenaars die zich net als bijvoorbeeld James
McNeill Whistler bezighield met ‘art for art’s sake’
ofwel kunst omwille van de kunst. Hij was daarom
niet zozeer geïnteresseerd in het zo dicht mogelijk
benaderen van een correcte weergave van de klassieke oudheid, maar koesterde veel meer belangstelling voor beweging, een plooival, houding en decoratieve elementen zoals bloemrijke achtergronden.
Ook liet hij de hedendaagse wereld toe in zijn werk
en schilderde hij bijvoorbeeld in draperieën gehulde
vrouwen met badminton rackets.
Met de tentoonstelling Albert Moore. Over schoonheid en
esthetiek wil Museum De Buitenplaats een aanvulling
en extra dimensie geven aan de grote Alma-Tadema
Albert Moore, Midsummer, 1887, oil on canvas, 158,6 x 152,2 cm, Russel-Cotes Art Gallery Bournemouth.
expositie. Moore was in zijn tijd een gewaardeerde
en vooruitstrevende schilder die lange tijd in de
schaduw van grote meesters als John William Waterhouse en Frederic Leighton opereerde.
Bent u fan van het werk van Sir Lawrence Alma-Tadema, dan is deze tentoonstelling zeker ook iets voor u!
De tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met York Art Gallery, UK, en zal daar te zien
zijn van 7 april t/m 1 oktober 2017.
QAlbert Moore. Over schoonheid en esthetiek,
10 december t/m 19 maart in Museum De Buitenplaats,
Hoofdweg 76, Eelde.
Open: di-zo 11-17 uur
T. 050-3095818
E. [email protected]
www.museumdebuitenplaats.nl
De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door
bijdragen van de Businessclub Museum De Buitenplaats en
Vrienden Museum De Buitenplaats en:
Albert Moore. A Venus, 1869, oil on canvas, 159,8 x 76,1 cm
York Art Gallery.
Albert Joseph Moore, Kingcups, 1883, oil on canvas, 39,3 x
20,9 cm, collection York Museums Trust (York Art Gallery).
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 21
Lucy Sarneel - Private Territory in Public
CODA Museum | 15.01 t/m 09.04.2017
www.coda-apeldoorn.nl/sarneel
Het sieraad als beginpunt van communicatie, als medium
dat zowel het sacrale als het aardse omvat, als reflectie van
tradities en gewoonten, onze verlangens en interpretaties en
van dat wat we belangrijk vinden. Met de tentoonstelling
Private territory in public geeft CODA Museum van 15 januari tot
en met 9 april een mid-career overzicht van het werk van
Lucy Sarneel. De wisselwerking tussen het private en het
publieke voor zowel de maker als de beschouwer vormt de
leidraad. Door het sieraad te tonen en te dragen wordt het
private opgeven terwijl het tegelijkertijd verscherpt wordt.
DOOR EVA SCHAAP
De sieraden van Lucy Sarneel laten zich omschrijven
als gecomponeerde bundelingen van verschillende
figuratieve en abstracte onderdelen. Kleurrijke
elementen, natuurlijke materialen, kunststof en
textiel zijn veelal gecombineerd met zink. Sarneel:
“Zink is een belangrijk materiaal in mijn werk. De
grijze kleur associeer ik met de Hollandse luchten,
evenals het onderbewuste. Grijs is de lichtkracht
tussen zwart en wit, licht en donker, leven en
dood.” De vele uiteenlopende grijstinten van zink
vormen bovendien een prachtig basis voor kleurrijke
elementen. “Ik laat materialen graag spreken, ik geef
ze een bestemming en betekenis. De verbeelding van
de beschouwer is daarbij een belangrijk ingrediënt;
de magische stof.” De combinatie van het grijze zink,
de verschillende materialen, de sprekende kleuren
en de veelal figuratieve vormen geven het oeuvre van
Sarneel het herkenbare, eigen idioom.
Starry Sky Drive, collier, 2011.
Lucy Sarneel (Maastricht, 1961) stapt in 1985 over
van de traditionele opleiding in Maastricht naar
de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Onno
Boekhoudt staat op dat moment aan het hoofd
van de afdeling Edelsmeden. Zijn benadering
Cradle, collier, 2016.
van het sieraad als autonoom kunstwerk en een
lesmethode die gericht is op het ontwikkelen van
de eigen, artistieke beeldtaal sluit naadloos aan op
de behoeften van Sarneel. Terwijl veel kunstenaars
zich nog altijd proberen te ontworstelen aan de
dogma’s van de jaren zeventig, kiest Sarneel voor een
grotendeels figuratieve beeldtaal. Niet als reactie op
ontwikkelingen in voorafgaande decennia maar als
middel om te kunnen communiceren.
Daily offer, collier, 2012.
Hoewel haar werk een grote ontwikkeling heeft
doorgemaakt, is de behoefte te communiceren
met en door het sieraad een constante factor. De
inspiratie voor het sieraad is bij Sarneel meestal een
ervaring, waarbij het haar niet gaat om een letterlijke
verbeelding van dat verhaal maar om de verbinding
met de ander: “Het sieraad is een soulmate. Een
soulmate is iemand die communiceert zonder
woorden en dat geldt ook voor mijn sieraden en de
beeldtaal waarvan ik me bedien. Het is een visuele en
intuïtieve taal waarmee ik probeer te communiceren
op een manier die niet per se rationeel is. Het
sieraad heeft een eigen bestaan en nodigt uit tot
reflectie en communicatie terwijl het daarnaast
ook de mogelijkheid biedt gedragen te worden. Mijn
sieraden zijn ‘slow art in a fast world’. Het vraagt om
aandacht en concentratie maar verbindt beschouwer
en drager in gesprek. De interpretatie van de inhoud,
het materiaal en de vorm bepalen de waarden die we
er aan toekennen en hoe we het gebruiken.”
Het verdwijnen van culturen en tradities door
modernisering en globalisering is een constante
Private Territory, broche, 2015.
factor in de sieraden van Sarneel. Haar interesse
in klederdracht ontstaat aan het begin van deze
eeuw als ze zich verdiept in de klederdracht van
Marken. Deze kleurrijke, geborduurde kleding werd
generaties lang doorgegeven van moeder op dochter
terwijl het tegenwoordig online te koop is en zo
ook de weg vindt naar de Amerikaanse patchworkateliers. Sarneel verwerkte onderdelen van de Marker
klederdracht in haar broches en colliers.
QPrivate Territory in Public van Lucy Sarneel,
15 januari t/m 9 april in CODA Museum, Apeldoorn.
www.coda-apeldoorn.nl/sarneel
PAGINA 22 KUNSTKRANT januari/februari 2017
kunstkrabbels
KNSTNWS
La Grande Finale in
Studio van Dusseldorp
Vijftien jaar lang hebben Wil en Anneke
van Dusseldorp intensief en met veel genoegen hun galerie in Tilburg gerund. Maar nu
gaan ze met een feestelijke tentoonstelling
hun activiteiten in Studio van Dusseldorp
beëindigen. Een reeks van zestig mooie en
interessante tentoonstellingen wordt afgesloten met La Grande Finale. Een aantal exposanten waarmee de galeriehouders een
speciale band hebben opgebouwd, komt
nog één keer voorbij. Onder hen Marc Mulders, Stephan Vanfleteren, Claudy Jongstra
en Inez van Lamsweerde/Vinoodh Matadin.
Studio van Dusseldorp is nog t/m 29 januari te bezoeken.
Taocheng Wang wint
Volkskrant Kunstprijs
In het Stedelijk Museum te Schiedam is
de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs uitgereikt aan Evelyn Taocheng Wang. De in
China geboren transgender is opgeleid in
de traditionele schilderkunst en ontdekte
in De Ateliers in Amsterdam artistieke vrijheid en een persoonlijke stijl. De jury prees
Taocheng Wang om haar ‘dappere beslissingen’ in haar werk met ‘hedendaagse
vragen’. Haar schilderijen en die van haar
medekandidaten zijn tot 22 januari tentoongesteld in het Stedelijk van Schiedam.
Bezoekers kunnen daar nog stemmen voor
de publieksprijs. Evelyn Taocheng Wang
heeft vanaf 21 januari haar eerste museale
solotentoonstelling in De Hallen in Haarlem.
Noordenaars
Negen kunstinstellingen in Noord-Nederland bundelen hun krachten in het nieuwe
platform Noordenaars. Het gaat om onder
meer Academie Minerva, NP3, Noorderlicht, VHDG, Kunsthuis Syb en KiK. Door
gezamenlijk naar buiten te treden, willen
ze hun zichtbaarheid en herkenbaarheid
versterken. De presentatie-instellingen
benadrukken dat zij essentiële plekken
zijn voor het innovatieve kunstklimaat in
Noord-Nederland en voor de ontwikkeling
van veelbelovende (internationale) kunstenaars. In 2017 willen ze verschillende gezamenlijke activiteiten ontplooien
Michelinster voor Rijks
Rijks, het restaurant van het Rijksmuseum,
is bekroond met een Michelinster. Chefkok
Joris Bijdendijk ontving in 2013 al eens een
ster voor zijn restaurant Bridges. In Rijks
introduceerde hij zijn ‘nieuwe keuken van
de lage landen’, gekenmerkt door het Hollands product en eenvoud. Rijks is gevestigd in de Philipsvleugel van het Rijksmuseum. Het heeft een eigen ingang, maar is
nauw verbonden met het museum.
Fries Museum
uur eerder open
Wegens het succes van de tentoonstelling
Alma-Tadema, klassieke verleiding is het Fries
Museum een uur eerder open. Tot het
einde van de expositie op 7 februari is het
museum vanaf 10.00 uur toegankelijk. In
de eerste maand kwamen al 50.000 bezoekers af op het werk van Sir Lawrence AlmaTadema.
Hubert de Givenchy in Gemeentemuseum Den Haag
Opgedragen aan Audrey Hepburn
H
et Gemeentemuseum Den Haag heeft een ambitieuze tentoonstelling in huis gehaald,
waarbij couturier Hubert de Givenchy een eerbetoon brengt aan zijn muze Audrey
Hepburn. De tentoonstelling is een groots opgezet retrospectief van het oeuvre van de
Franse couturier Hubert de Givenchy, een van de grote modeontwerpers van de 20ste eeuw
en een levende legende in de geschiedenis van de haute couture.
De tentoonstelling geeft een uniek inzicht in zijn werk, dat de tijdspanne van een halve eeuw
omvat - van de opening van Maison de Givenchy in 1952 tot zijn terugtreden bij het modehuis in 1995. De couturier zelf heeft talrijke van zijn meest geliefde creaties geselecteerd,
waarvan sommigen nog nooit eerder voor publiek werden tentoongesteld. De tentoonstelling is deels speciaal gewijd aan de bijzondere vriendschap en professionele samenwerking
tussen Hubert de Givenchy en Audrey Hepburn. Deze creatieve band begon in 1953 en bleef
voortbestaan gedurende Hepburns leven. Als actrice droeg Audrey Hepburn de creaties van
De Givenchy in enkele van haar meest bekende films, zoals How to steal a Million en Breakfast
at Tiffany’s, waarbij zij aangaf:
‘Givenchy’s clothes are the only ones I feel myself in. He is more than a designer, he is a
creator of personality.’
Dit was voor Monsieur Hubert de Givenchy aanleiding om de tentoonstelling de titel To
Audrey with Love mee te geven. Deze is tot en met 26 maart in het Gemeentemuseum Den
Haag. Het museum brengt overigens nog een ode, aan Sol LeWitt (1928-2007). Tien jaar na zijn overlijden wordt de pionier van de minimal art en conceptuele
kunst herdacht met een tentoonstelling waar verschillende internationale kunstenaars aan meewerken. www.gemeentemuseum.nl
Oeuvre-tentoonstelling in DunaAtelier Katwijk
Beeldhouwer Gerard Brouwer
“D
at ik niet meer kan, waar ik goed in was: met mijn handen werken en hardlopen,’’ zegt beeldend kunstenaar Gerard Brouwer (1951). ,,Dat vind
ik zo erg…’’ In juli kreeg hij te horen dat hij lijdt aan de ongeneeslijke spierziekte ALS. Bij de opening van zijn overzichtstentoonstelling in het
DunaAtelier – een eerbetoon van de Kunstvereeniging Katwijk – is hij al niet meer in staat iemand de hand te schudden. ,,Ik besef dat ik daar heel
veel mensen voor het laatst heb gezien.’’
Slechts weinigen in Katwijk beseffen dat Brouwer de meest succesvolle kunstenaar is die het dorp heeft voortgebracht. Kunstliefhebbers in tal van landen
erkennen zijn werk dat te vinden is in zeker vijftig landen waaronder de Verenigde Staten, China, Rusland, Egypte en Nieuw-Zeeland. Galeries zoals Smelik &
Stokking (Amsterdam en Den Haag) zorgen daar al vele jaren
voor. Zijn forse bronzen beelden verlevendigen het straatbeeld
in tal van steden en dorpen.
Gerard Brouwer volgde vanaf 1969 zijn opleiding aan de Academie van Beeldende Kunsten Artibus te Utrecht, waar hij
les kreeg van Jan van Luijn. Vervolgens studeerde hij aan de
Rijksacademie in Amsterdam bij Piet Esser, Paul Grégoire en
Theresia van de Pant. Wie zijn diverse beelden ziet, ontdekt
aan kleine details in vorm, inhoud en huid, dat hij een ontvankelijk oog heeft voor mensen en dingen die langskomen in het
leven. Rake en sobere beelden zijn het. Beelden van doeners
en denkers, gezinnen en zakenlui, sporters en muzikanten,
zelfs de dieren in zijn werk stralen evenwicht en rust uit.
De Haringeters is het meest recente werk van Brouwer. De
kunstenaar voelt zich sterk geïnspireerd door en verbonden
met de zee. Het is daarom zijn grote wens dat zijn Haringeters
– die indirect verwijzen naar de historie van het voormalige
vissersdorp – levensgroot een plek krijgt op ‘zijn’ Boulevard.
Het DunaAtelier aan de Boulevard 73 / hoek Voorstraat in Katwijk toont t/m 5 februari een overzicht van zijn werk. Open:
vr-zo 14-16. Zondag 25/12 en 1/1 dicht.
Eerbetoon aan Louis van Gasteren
Signalen in Nagele
M
useum Nagele brengt een eerbetoon aan de afgelopen jaar overleden cineast en kunstenaar Louis
van Gasteren (1922-2016). Er zijn zowel kunstwerken als films van hem te zien.
Louis van Gasteren was een homo universalis, werkzaam op allerlei fronten, onbegrensd nieuwsgierig, zich met alles bemoeiend en alles met elkaar
verbindend. Kritisch naar wat er om hem heen gebeurde. In zijn beeldende kunst, die bijna een halve
eeuw omvat, is een volstrekt authentieke lijn te bespeuren. Van de geknoopte breinaald in 1947 tot de
grote waterprojecten in de jaren ‘80 en ’90 - ze dragen
het onmiskenbare stempel van een onderzoeker naar beweging, materie en de menselijke soort. Bovenal lopen de werken vooruit op, of becommentariëren ze de tijd waarin ze zijn gemaakt, waarmee dit
oeuvre naadloos aansluit bij het cinematografische werk van de maker.
Van Gasteren heeft circa 70 documentaires gemaakt en twee speelfilms. Zijn onderwerpen haalde hij
uit de realiteit van alledag: de strijd tegen het water, woningbouw (o.a. Een nieuw dorp op nieuw land,
Terug naar Nagele), Europese landbouwpolitiek, het posttraumatisch stresssyndroom en Amsterdam in
de jaren ‘60. Hij schuwde het experiment niet, was altijd bezig met nieuwe technieken. De overgang van
analoge naar digitale film heeft hij zeer bewust meegemaakt.
Vooral in de jaren 1960 was Van Gasteren bezig met beeldende kunst. Hij raakte bevriend met de Canadese filosoof Marshall McLuhan en omarmde zijn ideeën. ‘De wereldbol is een kunstwerk op zichzelf.’ Van
Gasteren liet tijdens zijn expositie (in het Stedelijk Museum, van Abbemuseum en Museum Fodor) de
bezoeker kijken naar de schoonheid van stukken plaveisel, of kapotgeschoten schietschijven.
Signalen van Louis van Gasteren, t/m 28 mei in Museum Nagele. Gedurende de expositieperiode wordt
een aantal films vertoond. Zie www.museumnagele.nl
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 23
kunstkrabbels
Lessons of Adolescence in galerie with tsjalling:
Kinderjaren en jongerencultuur
A
lbert Westerhoff laat zich in zijn werk inspireren door zijn kinderjaren en het speelgoed van toen. Esmay Groot Koerkamp is gefascineerd door jongerencultuur en
opgroeien. Een mooi verband om in een tentoonstelling het werk van deze kunstenaars te combineren.
Westerhoff (Groningen, 1979) probeert in zijn atelier het plezier dat hij vroeger had met
speelgoed te herontdekken. Zijn bronzen Mr-bustes zijn samengesteld uit fragmenten
van speelgoed waar hij vroeger mee speelde. De serie bestaat nu uit 27 beelden en
wordt voor het eerst compleet getoond. In het drieluik Lessons of Adolescence verandert
hij op puberale wijze beelden uit de kunstgeschiedenis. Bij de nieuwe Fractus Monstrussculpturen her-assembleert Westerhoff onderdelen van simpele houten dinosaurus-,
straaljager- en insectenbouwpakketten. Deze nieuwe surreële wezens worden vervolgens uitvergroot tot soms wel 2,5 meter hoog.
Esmay Groot Koerkamp (1993) studeerde dit jaar af aan de AKI in Enschede, waar haar
monumentale tekeningen meteen opvielen door het grote gebaar en het tekenplezier
dat eraf spatte. Ze haalt veel inspiratie uit straatcultuur en gebruikt elementen daaruit voor haar complexe tekeningen met een rauw aandoend
verhaal. In haar allernieuwste tekeningen beeldt ze verschillende levensfasen uit. Ze gaan bijvoorbeeld over de wens zich geborgen te voelen als
kind en de woede in de zoektocht naar haarzelf.
Lessons of Adolescence, t/m 28 januari in galerie with tsjalling: Kostersgang 26-a, Groningen. Open wo-vr 12-17, za 11-17. Entree gratis.
Meer informatie op www.withtsjalling.nl
Beelder van Deelder
De Kunsthal Rotterdam presenteert het Locomotrutfantje, Spartapiet, Cubaanse vlieg, Doorzager, Blauwwerker en meer beelden van Jules Deelder. Deelder, beter bekend als dichter en nachtburgemeester van Rotterdam, laat de
poëzie van zijn verbeelding spreken. Zoals een echte dichter betaamt geeft
hij zijn creaties de meest toepasselijke namen. In de tentoonstelling zijn elf
unieke ‘Beelder’ te zien, gemaakt van kleurrijk plastic.
Sinds anderhalf jaar verzamelt J.A. Deelder pennen, cocktailstampertjes,
injectiespuiten, pijpjes, rietjes, lepeltjes, tandenborstels, speelgoed en
lensdopjes, om ze daarna op kleur te sorteren. Met lijm verwerkt Deelder
al deze materialen tot driedimensionale objecten, waarmee hij een nieuwe
dimensie aan zijn rijke oeuvre van poëzie en performances toevoegt. Hij
zegt daar zelf over: ,,Je zit gewoon een beetje te klootzakke en op een
gegeven moment wordt het wat.’’
Als Deelders dochter Ari in 2015 een film maakt over Willem Koopman alias
Willem de wielrenner, vindt zij haar vader bereid een aantal ruimteschepen
te maken zoals Willem altijd deed in de kroegen van Rotterdam. Koopman,
een ex-wielrenner en voormalig zwerver met een bovennatuurlijke missie,
zag Rotterdam als een ruimteschip dat elk moment uit het heelal geschoten kon worden. Deelder daarentegen ziet zijn creaties niet opstijgen tot
in de verre uithoeken van het heelal, maar juist landen in de Kunsthal.
Beelder… van J.A. Deelder is er tot 19 maart te zien. Foto Vincent Mentzel.
Van 1 februari t/m 14 mei in het Teylers Museum
Eerste tentoonstelling Watteau
B
aanbrekend en een van de belangrijkste schilders uit de
kunstgeschiedenis, dat is Jean-Antoine Watteau (16841721). Met zijn poëtische scènes vol subtiele maar veelzeggende gebaren en blikken, creëerde hij een nieuw genre in
de kunst dat licht, luchtig en elegant was. Zijn vernieuwende
kunst betekende het begin van de Rococo. Teylers Museum
presenteert vanaf 1 februari de eerste grote tentoonstelling
van de kunstenaar in Nederland, met meer dan zestig schilderijen en tekeningen van Watteau en navolgers.
Watteau was een avant-garde kunstenaar pur-sang. Zijn werk
leek in niets op het strenge en sombere classicisme uit de periode van Zonnekoning Lodewijk XIV. Vier jaar voor zijn dood, hij
was pas 36 jaar jong, werd hij opgenomen in de officiële Académie Royale de Peinture et de Sculpture. Toen de kunstenaar
zijn toetredingsschilderij inleverde, bleek dit maar amper te
classificeren als een echt ’historiestuk’. Er werd uiteindelijk de
naam fête galante voor bedacht, een term die voor altijd aan
Watteau verbonden is gebleven.
Hoop, spanning, verwachting, plezier, verlegenheid, verliefdheid. Het werk van Watteau zit vol emotie. Als geen ander wist
de Franse kunstenaar de sfeer van feestende jonge mensen of
elegante stelletjes te vangen. Zijn schilderijen en tekeningen
lijken scènes uit kostuumfilms als Dangerous Liaisons, de getekende gezichten en blikken ogen nog altijd modern. Alsof
de vrouwen zo uit de Vogue zijn gestapt. Watteau gaf echte
gevoelens weer, baanbrekend in die tijd. Door gewone mensen
te combineren met theaterpersonages uit de commedia dell’arte voegde hij nog een symbolische laag toe en versterkte hij
de weergegeven emoties.
Watteau, 1 februari t/m 14 mei in Teylers Museum, Haarlem.
www.teylersmuseum.nl
Reuzenkosmonaut geland in
Stedelijk Museum Vianen
E
en kosmonaut van 2.75 meter hoog is deze winter te zien in het
Stedelijk Museum Vianen. Het gigantische beeld maakt deel uit van
de expositie Paul de Reus. Beelden & tekeningen. De kosmonaut is zo
groot dat de ruimtevaarder van buitenaf op de eerste verdieping van het
museum getakeld is.
Paul de Reus maakt reusachtige maar ook piepkleine beelden van mensen en alledaagse voorwerpen. In de expositie zijn tweeëntwintig beelden en twintig tekeningen te zien. De Reus’ werk bevindt zich in collecties van toonaangevende musea als het Stedelijk Museum Amsterdam
en het Groninger Museum. Ook zijn zijn werken in openbare ruimtes in
bijvoorbeeld Almere Haven en Den Haag geplaatst.
Conservator Afiena van IJken: ,,Het is een eer om beelden en tekeningen
van Paul de Reus te mogen exposeren, vooral omdat zijn kunst benaderbaar is en zijn werk niet zelden sterke emotiewisselingen oproept.’’
De expositie Paul de Reus. Beelden & tekeningen is tot en met 29 januari
te bezichtigen in Stedelijk Museum Vianen, Voorstraat 97 in Vianen. Open
di-vr 10.30-16.30, za/zo 12-16. Meer informatie op stedelijkmuseumvianen.nl
Overzichtstentoonstelling in Singer Laren
Desiree Dolron
G
ezichten breekbaar als porselein. Beelden van mensen die de vreselijkste kwellingen ondergaan om verlossing van het lichaam en
bewustzijn te bereiken. Verstilde onderwaterportretten. Landschappen en interieurs die de gelatenheid van het leven op Cuba weergeven.
De foto’s en videokunstwerken van Desiree Dolron (Haarlem, 1967) zijn
mysterieus, aangrijpend en beeldschoon tegelijk. Dolron geniet zowel nationaal als internationaal grote bekendheid en is zonder twijfel een van de
meest succesvolle fotografen van dit moment te noemen. Het Guggenheim
Museum in New York, het Victoria & Albert Museum in Londen en het Reina
Sofia Museum in Madrid hebben werk van Dolron in de collectie. Van 17
januari t/m 14 mei toont Singer Laren een overzicht van het werk van
Desiree Dolron. In deze tentoonstelling zijn voor het eerst alle portretten
uit de bekende serie Xteriors bij elkaar te zien, evenals een aantal nooit
eerder vertoonde videokunstwerken. www.singerlaren.nl
PAGINA 24 KUNSTKRANT januari/februari 2017
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 25
Giclée
ur ?
u
d
ij te clée
r
e
i
ld
Sch i ee n G
r
g
Han de muu
aan
Is een concept van:
www.giclee-shop.nl
Art Revisited, De Holm 34, 9356 VB Tolbert 0594-643020 www.artrevisited.com [email protected]
Erik van Ommen
schilder van vogels in de natuur
Erik van Ommen is een gepassioneerde
natuurliefhebber, die voor het maken van
zijn vogelboeken de hele wereld bereisde.
Zo vloog hij met de zwaluwen naar Zuidelijk
Afrika en maakte daarover het boek De zwaluwen van Singraven. Hij volgde de kiekendief
tot in Senegal. En hij reisde met de kluut naar
het zuiden van Portugal.
Maar ook dichterbij wordt Van Ommen gegrepen door vogels. Zo geeft hij in zijn boek
Mijn Pastorietuin een fascinerend beeld van de
vogels in zijn eigen tuin.
51557 met lijst € 170,- 37 x 47 cm
Uit een gesprek met
Henk Helmantel
Waarom werk je mee aan het uitgeven van
Giclée’s? Je kunt toch beter je origineel verkopen?
Ik geloof in een goede reproductie.
Met een Giclée kunnen veel mensen
genieten van een schilderij dat ze
niet kunnen kopen. Een Giclée komt
heel ver, maar een reproductie blijft
51048 met lijst € 135,- 34 x 37 cm
een reproductie. Je moet niet suggereren dat het een origineel is. Beter
een goede reproductie van een goed
schilderij dan een slecht origineel.
Wat deed het je toen je in 2008 verkozen
werd tot kunstenaar van het jaar?
51436 met lijst € 250,- 64 x 84 cm
Ton%DODQFHUHQWXVVHQÀ
Dubbeldam JXUDWLHHQDEVWUDFWLH
Ik vind het wel een waardering, een
waardering van vakmensen uit de
cultuur en van het publiek. Na 2
nominaties denk je wel het moet er
een keer van komen. Eervol, maar
niet met de gedachte: ‘nu ben ik er!’.
Ik ben blij dat mijn werk voor veel
mensen van betekenis is.
In zijn 30-jarige schilderscarriere
heeft Ton Dubbeldam een
geheel eigen stijl ontwikkeld met
een combinatie van realisme,
impressionisme, pointillisme en
luminisme. Hij schildert een
wereld vol vorm, kleur en licht in
een aangenaam ritme.
Wim Ellens,
directeur Art Revisited
7RQV ZHUN LV ÀJXUDWLHI HQ DEVWUDFW
tegelijkertijd. De versmelting van deze
twee tegenpolen heeft Dubbeldam
na jarenlang experimenteren en
doorwerken tot zijn handelsmerk
JHPDDNW +HW LV GH]H VSHFLÀHNH VWLMO
die de visuele wereld verbindt met
zijn eigen beleving.
51541met lijst € 690,- 106 x 146 cm
www.giclee-shop.nl
GicléeShop
Giclée-shop is een succesvol shop-in-shop
concept van Art Revisited, passend bij gevestigde
lijstenmakers, woonwinkels, galeries en cadeauwinkels. Men vindt er een doorsnee van de Art
Revisited Giclée collectie en wordt deskundig
geadviseerd.
Deze winkels worden ondersteund door een
uitgekiend en uitgebreid promotiepakket en
SURÀWHUHQ YDQ GH YHUNRSHQ YLD GH ZHEZLQNHO
www.giclee-shop.nl.
Lachen
tot het bittere einde
Kunst is een serieuze zaak, toch?
Maar wie kijkt naar het werk van
Pieter Breughel, Jan Steen of
René Margritte, om maar eens
een paar namen te noemen, weet
wel beter. Er mag wel degelijk gelachen worden. Dit geldt ook voor
het werk van kunstenaar Marius
van Dokkum.
“De mensen op
mijn schilderijen,
zijn uiterlijk niet
volmaakt. Hier en
daar komen ze wat
karikaturaal over,
maar nooit is het cynisch bedoeld.
Ze zijn nogal gezet, of juist aan de
magere kant, vaak zijn het ouderen.
Waarom? Tegenwoordig wordt vaak
alle nadruk gelegd op uiterlijkheden.
Mooi, slank, jong en succesvol en
veel geld zijn belangrijke waarden.
De mensen op mijn schilderijen zijn
juist geen Hollywood sterren. Ze zijn
mooi door wat ze uitstralen. Ze zijn
rijk door hoe ze met elkaar omgaan.
Zonder masker. Het zijn mensen die
ondanks hun eigenaardigheden toch
sympathiek overkomen. Ik ben altijd
op zoek naar een manier om deze
mensen op een anekdotische manier
neer te zetten en toch hier en daar een
boodschap te vertellen.”
51511 met lijst € 390,- 64 x 84 cm
51552 met lijst € 455,- 44 x 124 cm
www.giclee-shop.nl
51505 met lijst € 99,- 44 x 34 cm
50411 met lijst € 140,- 44 x 34 cm
Giclée-shop in voor uw winkel of galerie?
‹SHTLU^LYRLUTL[LU[OV\ZPHZ[LWHY[ULYZ
‹HLYRLUIHYLLUYV`HSLWYLZLU[H[PL]HU
PUNLSPQZ[L.PJStL»Z
‹FYHHPLLUNVLKVUKLYOV\KLU>LI^PURLS
^^^NPJSLLZOVWUS
‹>LI^PURLSPZVUKLYKLLS]HUWYLZLU[H[PL
PUKL^PURLS
In diverse regio’s is nog ruimte
voor deze formule.
Interesse of meer weten?
Bel Wim Ellens 0594 643 020
3L]LYHUJPLYLUKL[HPSSPZ[SL]LYLUZHTLUPUZWHUUPUNLULUIPLKLUOPLYTLLLSRHHYUPL\^LRHUZLULU]LYRVVWTVNLSPQROLKLU
www.giclee-shop.nl
www.giclee-shop.nl
51178 met lijst € 135,- 29 x 34 cm
www.giclee-shop.nl
“The making of”
a Giclée
Veel mensen genieten erg van kunst, maar kunnen zich vaak
geen origineel schilderij veroorloven. Een Giclée vormt dan een
mooi en betaalbaar alternatief, dat het gevoel van het origineel
zo goed mogelijk overbrengt. Kortgezegd is een Giclée een super
gedetailleerde reproductie van een schilderij. Het maken ervan is
een tijdrovend proces dat Art Revisited als geen ander beheerst.
Kunst en kunde komen daarbij prachtig samen.
Het begint allemaal met het maken van een digitaal beeld van het
originele schilderij. De studio van
Art Revisited is speciaal hiervoor
ingericht. Het is een donkere
ruimte met een zwart plafond
en zwarte wanden. De fotograaf
van Art Revisited, Peter de Jong,
stelt de camera en belichting in
en bedient daarna vanuit een andere ruimte de camera. Er worden maar liefst 64 opnames van
1 schilderij gemaakt! Elk detail,
alle kleuren en alle nuances worden op deze manier optimaal vast
gelegd. Deze 64 digitale opnames worden vervolgens samengevoegd tot één groot digitaal
bestand van ettelijke honderden
Mb’s (ter vergelijking: uw eigen
digitale foto’s zijn meestal maar
een paar Mb groot).
Dan volgt er een proces van
beeldbewerking. Dit gebeurt in
een speciale beeldbewerkingsruimte voorzien van speciale verlichting. Met behulp van een gekalibreerd beeldscherm worden
kleuren beoordeeld, gemeten en
aangepast naar het origineel. Een
proefafdruk moet dan bewijzen
of het goed is gedaan, eventueel
64 opnames
Beeldbewerking
volgen er dan nog correcties tot
de Giclée vrijwel niet meer van
het originele schilderij verschilt.
Vervolgens gaat de Giclée met
het origineel naar de kunstenaar,
is hij of zij tevreden dan wordt in
overleg het formaat en de oplage
bepaald. De kunstenaar nummert
HQ VLJQHHUW GDQ GH FHUWLÀFDWHQ
hecht daarmee goedkeuring aan
de Giclée en controleert zo tevens de oplage. Bij iedere Art Revisited Giclée wordt zo’n gesigQHHUG HQ JHQXPPHUG FHUWLÀFDDW
meegeleverd. U bent daardoor
verzekerd van een reproductie
met een optimale kwaliteit en levensduur!
De printers maken gebruik van
elf kleuren inkt, dit zorgt voor
een enorm kleurbereik. Deze
inkten bevatten kleurechte pigmenten, waardoor de giclée zijn
kleur onder gemiddelde omstandigheden maar liefst 75 jaar behoudt!
Giclée Feiten
Vergelijking
‹Betaalbaar
‹HVNLR^HSP[LP[
‹GL]VLSHSZ]HULLUVYPNPULLS
‹BLWLYR[LVWSHNLZK\ZVW$VW
‹ML[NLZPNULLYKJLY[PÄJHH[
‹LL]LUZSHUNRSL\YILOV\K
‹KL\aL\P[OVUKLYKLUR\UZ[^LYRLU
‹K\UZ[]HU[VWR\UZ[LUHHYZ
Goedkeuring
‹MVNLSPQROLPKVTKLSPQZ[aLSM\P[[LaVLRLU
www.giclee-shop.nl
PAGINA 26 KUNSTKRANT januari/februari 2017
KUNST ALS
CADEAU?
Expositie
A.G. Gerritsen (1897-1989)
Een schilderij is een uniek cadeau,
voor jezelf of voor een ander.
In onze online kunstgalerij vind je
authentieke kunstwerken
van opkomende kunstenaars
aan betaalbare prijzen.
Ontdek nu onze collectie
en cadeaubons op
www.novelarte.be.
Stadsgezichten
Landschappen
Portretten
Stillevens
Bergkerk Deventer
4 maart t/m 19 maart 2017
di t/m zo 11.00 - 17.00 uur
info: www.aggerritsenstichting
www.deventer.info
ONLINE ART GALLERY
www.novelarte.be
c e n t r u m e x 10.12
t/m
beelden po
19.02
d e k u n s t s i 2017
emmen t i e
Ermerweg 88b
7812 BG Emmen
wo t/m zo
13.00 - 17.00 uur
gratis toegang
www.cbkemmen.nl
de klassieke wintersalon
klassieke academie: alumni en docenten
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 27
Grootste Rodin-tentoonstelling in Nederland, uniek in Europa
Denker met doeners
Het eerste beeld dat we in het voorportaal van de tentoonstelling te zien krijgen is de ‘Hand van God’. Niet de hand
die in Michaelangelo’s beroemde plafondschildering van de
Sixtijnse Kapel door het aanraken van een vinger leven geeft
aan Adam, en ook niet de hand van Maradonna die een doelpunt maakte, maar een hand die uit een brok een vrouw en
een man creëert. Het is de hand van de Schepper, en tegelijk
die van Auguste Rodin. De marmeren sculptuur benadrukt
het genie van deze Franse beeldhouwer. Maar of de hand van
Rodin ook aanwezig is in elk beeld dat zijn atelier verliet, is
maar zeer de vraag. Op het hoogtepunt van zijn carrière had
de beeldhouwer vijftig medewerkers. Met de tentoonstelling Genius at Work geeft het Groninger Museum dan ook
een inkijkje in de werkwijze van een van de beroemdste en
invloedrijkste beeldenmakers uit de kunstgeschiedenis. Het
Fugit Amor, 1887, gips, Musée Rodin Parijs.
houwkunst uit de klassieke oudheid en de Renaissance en voegde aan dat realisme meer dynamiek
en drama toe. Opmerkelijk is dat we in een beeld als
Meditatie een vrouw in zó’n overdreven ‘contrapost’
(leunend op een been, met gedraaide heup en het
hoofd ook nog eens extra geknikt) zien staan, dat
het onmogelijk een rustgevende houding te noemen
is. Zelfs peinzen was bij Rodin een inspanning, gezien de vele spieren die de kunstenaar bij De Denker
aanbracht. In een serie foto’s van Erwin Olaf, die hij
naar aanleiding van Rodins werk maakte, komt echter naar voren dat bij een persoon in deze houding
helemaal niet zo veel pezen zichtbaar zijn.
is de grootste Rodin-expositie ooit in Nederland. En na presentaties in Amerika en Canada is Groningen de enige plek in
Europa, waar deze Genius-tentoonstelling te zien is.
DOOR ILLAND PIETERSMA
Eigenlijk is het ontluisterend te zien dat al die beroemde beelden – De Denker, De Kus, noem maar op –
misschien niet of nauwelijks gemaakt of aangeraakt
zijn door Rodin zelf. Aan de andere kant is het de
kunstpraktijk die de afgelopen jaren steeds duidelijker naar voren wordt gebracht: Meesterschilders als
Rembrandt en Rubens hadden al ateliers met verschillende assistenten en in de hedendaagse kunst
gebeurt hetzelfde rond kunstenaars als Jeff Koons,
Adam, 1881, brons, Art Gallery of Ontario, Toronto. AGO.
Damien Hirst of Studio Job. Wat dat betreft is er niets
nieuws onder de zon. Maar het lijkt een stap verder
te gaan, wanneer je in een volgende zaal in het Groninger Museum een hele verzameling gipsen onderdelen ziet van het menselijk lichaam: losse hoofden,
armen en benen in allerlei standen. Daarnaast staan
torso’s zonder hoofden of ledematen. Met zulke onderdelen werden beelden samengesteld en mensen
of mythologische figuren tot leven gewekt.
De Denker, 1903, gepatineerd gips, Musée Rodin Parijs.
Foto Christian Baraja.
Gips
Om dit verhaal over het atelier van Rodin met zijn
vele uitvoerders – van modelleerders en marmerhakkers tot bronsgieters en fotografen – te vertellen,
zijn in het Groninger Museum veel gipsen beelden
te zien. Ze zijn afkomstig uit de nalatenschap van
ruim 5000 originele modellen, die het Musée Rodin
in Parijs momenteel beheert. Zo staat bijvoorbeeld
De Denker in het middelpunt van de tentoonstelling,
maar wel in een gipsen uitvoering (die overigens
geen afbreuk doet aan de kwaliteit van Rodins bekendste beeld). De gipsen modellen vormen nu eenmaal een belangrijk onderdeel in het maakproces
van een beeld. Dat proces begon overigens altijd met
een kleimodel. Maar die kleistukken gingen tijdens
de productie verloren, zodat het bewaard gebleven
gipsmodel nog het dichtst bij de hand van de maker
staat.
En hoewel het assembleren van losse onderdelen
associaties oproept met de lopende band die Henry
Ford rond dezelfde tijd voor zijn autofabriek ontwikkelde, moeten de gipsen modellen niet als minderwaardig worden opgevat. Als we door het materiaal
waar de gietpunten soms nog op zitten, heen kijken,
zien we nog steeds fantastische beelden waarin mensen, goden en halfgoden om elkaar heen kroelen
en krioelen. Rodin ging duidelijk voort op de beeld-
Brons en marmer
Natuurlijk zijn in de expositie met 140 werken nog
steeds veel bronzen en marmeren beelden opgenomen. Bijzonder zijn bijvoorbeeld de vijf uitvoeringen
van Het bronzen tijdperk, een beeld van een jongeman
dat telkens met een ander patin een andere uitstraling heeft. Het laat ook weer zien, dat werken in serie toch ook unieke sculpturen opleverde. In enkele
beelden uit de serie De burgers van Calais, omtrent een
groep mannen die zich tijdens de Honderjarige Oorlog opofferden om hun stad te redden, stijgt het drama tot grote hoogte en kijken de desperate mannen
je indringend aan. Interessant is ook een bronzen
torso, zonder ledematen, die heel wonderlijk Lopende
man heet. Terwijl je nauwelijks een been ziet, zit in
dat bovenlichaam toch beweging.
De marmeren sculpturen komen wat ‘clean’ over.
Rodin wordt dan wel beeldhouwer genoemd, hij hakte zelf geen beelden. Dat liet hij aan anderen over.
Misschien komt het door het spierwitte en gladde
marmer, dat deze sculpturen minder bekoren, dan
de gipsen modellen. Die zullen dan wat minder wit
zijn, maar laten in hun ruwheid en directheid het
creatieve proces zien. Het benadrukt nog eens, dat
Rodin de ‘genius’ was, de creatief denker, en dat anderen zijn ideeën uitvoerden.
De hele tentoonstelling wordt heel mooi omvat door
een beeld van twee handen die voorzichtig toenadering tot elkaar zoeken, aan het begin van de tentoonstelling, en aan het eind twee mensen die elkaar
gevonden hebben in een innige omhelzing in De Kus.
Rodin, genius at work, t/m 30 april in Groninger Museum,
Museumeiland 1, Groningen. Open di-zo 10-17.
Meer Rodin
- In het Gemeentemuseum Den Haag is tot 22
januari nog de tentoonstelling Van Rodin tot
Bourgeois: sculptuur in de 20ste eeuw, met enkele
werken van Rodin.
- Het Von der Heydt-Museum in Wuppertal besteedt
tot en met 26 februari aandacht aan Rodin en
Degas in de tentoonstelling Giganten der
Moderne.
- In de Kunsthalle Bremen opent op 7 maart de
voorjaarstentoonstelling Auguste Rodin.
Meisterwerke zum 100. Todestag (t/m 11 juni).
PAGINA 28 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Rodin en Roos, inspiratie en studie
In het Museum Rodin in Meudon en Parijs bracht beeldhouwer Eddy Roos reeds vele uren door met studeren en
tekenen naar de beelden van Rodin. Hiervan zijn prachtige
studietekeningen uitgezocht die nu in Museum Eddy Roos te
Uithuizen in Groningen te zien zijn, naast de vaste collectie
beelden en tekeningen van Roos. Tevens zijn er twee originele beelden van Rodin te bezichtigen.
Beeldhouwen heeft alles te maken met kennis over
compositie, ruimte, architectuur, arabesk, vorm,
proporties, anatomie en geometrie. Deze kennis
werd vaak van de ene generatie beeldhouwers op de
volgende generatie doorgegeven. Deze kennisoverdracht en het bestuderen en leren van het werk van
voorgangers, ziet Eddy Roos als essentieel voor het
beeldhouwen. Ook het werk van Roos valt in een bepaalde traditie en lijn van voorgangers te plaatsen.
Vanuit deze traditie heeft hij als beeldhouwer kennis
en inspiratie opgedaan om vervolgens goed gefundeerd verder te kunnen en zijn eigen weg te vinden.
Eddy Roos bewerkt het beeld Liesbeth.
Achtergrond
Maar eerst even een kort overzicht uit de kunstgeschiedenis. Jean-Baptiste Carpeaux (1827-1875) bracht
in de 19de eeuw een sterke emotionele lading in de
beeldhouwkunst. Zijn leerling Hector Lemaire gaf
op zijn beurt in 1891 weer kennis door aan Charles
Despiau, een beeldhouwer die ook als assistent in de
werkplaats van Rodin gewerkt heeft. Carpeaux was
een voorloper van Rodin en zijn emotionele invloed
is duidelijk in Rodins werk te herkennen.
Ook Rodin (1840-1917) is inspirator voor velen geweest, en is dat eigenlijk nog steeds. Het beeld kreeg
een grotere vrijheid van expressie. Rodins leerlingen
waren beeldhouwers zoals: Antoine Bourdelle, Aristide Maillol, Charles Despiau en Constantin Brancusi.
Al deze beeldhouwers vonden hun eigen vorm vanuit de door Rodin overgedragen expressie, ziel, mathematiek en ervaring. ,,Beeldhouwwerk heeft geen
originaliteit nodig maar het leven zelf.’’
Als reactie op het Classicisme en de toen geldende
opvattingen van een klassiek schoonheidsideaal zoals deze in de salons gedicteerd werden, zocht Rodin
naar een manier om zich van deze opvattingen vrij te
maken. ,,Bekijk vormen nooit in hun oppervlak maar
altijd in hun diepte.’’
Pure vorm
Rodins leerlingen wilden vervolgens vaak juist deze
emotionele vorm weer loslaten omdat deze zo overweldigend was. Er werd gezocht naar een meer ruimtelijke werking van het beeld. Brancusi en Despiau
kwamen zo tot een nieuwe interpretatie die leidde
tot pure vorm. De zoektocht van Brancusi was er één
van abstractie en vereenvoudiging van de vorm tot in
zijn essentie. Daarmee is de abstractie van de beeldhouwkunst organisch ingezet in de 20ste eeuw.
Charles Despiau (1874-1946) was meer geïnspireerd
door de Griekse beeldhouwkunst en werkte op een
nieuwe en eigen wijze lang door aan een beeld. Zijn
opvatting over compositie is subtiel en in eerste
instantie slechts voor de aandachtige beschouwer
zichtbaar. Lijnen in het beeld vangen elkaar op, bepalen de ruimtelijke werking van het beeld en maken zo een sterke compositie en lijnen van profielen
mogelijk.
Nederlandse beeldhouwers zagen de schoonheid en
waarde van Despiau’s onderzoek en mede hierdoor
kreeg de Nederlandse beeldhouwkunst een sterke
opleving en onderging een Franse invloed. De beeldhouwers Bertus Sondaar en Paul Grégoire waren
leerlingen van Despiau. Maar ook beeldhouwers als
Piet Esser en Han Wezelaar gingen naar Parijs om
Despiau te bezoeken en van hem te leren.
Kathedralen
De werkwijze van Despiau sloot ook aan op de invloed van professor J. Bronner (1881- 1972) die aan
de Rijksacademie te Amsterdam les gaf en een groot
bewonderaar was van Rodin. Net als Rodin maakte
hij een diepgaande studie van de Franse kathedralen. Rodin heeft zelfs nog een boek over de Franse
kathedralen geschreven. Hoogleraar Jan Bronner
benadrukte: ,,Beeldhouwkunst is architectuur en
architectuur is beeldhouwkunst.” Paul Grégoire was
een leerling van Bronner en volgde hem later op als
professor aan de Rijksacademie. Hij schreef het boekje Armatuur voor zijn leerlingen, waarin hij onder andere de arabesk uitlegt.
Eddy Roos is een leerling van Paul Grégoire en heeft
7 jaar aan de Rijksacademie gestudeerd (1965-1972)
en daar de invloed van al deze generaties en kennis
van de Nederlandse maar ook de Franse traditie van
de beeldhouwkunst opgenomen.
Vanuit deze lijn van Carpeaux – Lemaire – Rodin –
Despiau – Grégoire heeft Roos invloeden en inspiratie opgedaan en is tegelijkertijd ook weer verder
gegaan, zijn eigen weg ingeslagen. Roos ontwikkelde
in de figuratie een vrije vorm die niet los staat van
de ontwikkelingen in de abstracte beeldhouwkunst.
Deze ontwikkeling zette zich in na zijn studiejaren
aan de Rijksacademie. Het nam zo twaalf jaar in beslag aan (zelf)studie om zijn eigen vorm te vinden.
Zelf zegt hij nooit uitgestudeerd te zijn en dat dat
juist zo boeiend is aan zijn vak.
Het werk van Roos sluit zich aan bij een ontwikkeling binnen de Nederlandse beeldhouwkunst die omschreven wordt als de figuratieve abstractie.
Dans
Naast de feitelijke lijn van overlevering zijn er meer
verbanden te leggen tussen het werk van Roos en Rodin. Na de sterk mathematische basis van compositie
en plaatsing, werkt Roos zijn beelden vervolgens uit
met een handschrift dat een ‘emotionele huid’ laat
zien en dat menigeen wel aan Rodin doet denken.
Maar bovenal is er de dans als inspiratiebron en overeenkomst. Aan het einde van zijn leven was Rodin geboeid door dans. Een inspiratiebron die ook in Roos’
werk de boventoon voert.
Roos raakte in zijn jonge jaren geïnspireerd door
de eigentijdse dans van choreografe Pina Bausch en
maakte zelf ook enkele choreografieën en dansfilms.
Zijn fascinatie voor dans heeft geresulteerd in vele
tekeningen en beelden, die niet vanuit een pose zijn
ontstaan maar juist beweging en expressie ademen.
Rodin maakte prachtige losse tekeningen, de contouren volgend van modellen die niet poseerden maar
vrij in zijn atelier liepen. Ook Roos’ grote tekeningen
zijn vanuit dansbewegingen van dansers door middel van improvisatie op muziek gemaakt.
Vrijheid
Wat Roos bedoelt met de vrije vorm en abstractie, is
bijvoorbeeld te zien
in diens beelden Water en Liesbeth te zien waar de ondervorm van het beeld vrij wordt van de sokkel en
de geometrie van de architectuur met het beeld mee
gaat werken.
In het beeld Water zijn dat de horizontale lijnen die
corresponderen met de buxushagen en de tuinarchitectuur van de Borg Verhildersum in Leens. Bij
Liesbeth het doorvoeren van driehoeken die vanuit
de Gulden Snede-gegevens speels zijn toegepast. Ook
de lessen van Dom van der Laan over het plastisch
getal verdiepte Roos’ kennis. Ondanks de deels mathematische insteek worden de beelden nergens theoretisch maar blijven ze dynamisch van beweging,
gevoel en harmonie.
De luchtdanseres in Rotterdam.
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 29
Andere voorbeelden van de vrijheid van vorm zijn De luchtdanseres (Rotterdam) en het Spanje Monument (Amsterdam) waarin de beelden helemaal vrij in de ruimte zijn en roestvrijstaal als abstracte drager samenwerkt met de figuur. Het laat het onderzoek zien van de jaren ‘70 van de
afgelopen eeuw, in het samengaan van de figuratieve beeldhouwkunst
met abstractie waardoor Roos de figuratie als het ware een nieuwe impuls gegeven heeft, die niet losstaat van de abstracte beeldhouwkunst
die in die jaren sterk de boventoon voerde.
Maar er is toch sprake van een voortgezette ontwikkeling en van eigen
oplossingen van het beeld in de ruimte en de expressie. Daarom zijn de
beelden van Roos van deze tijd en niet los te zien van de abstractie. De
abstracte verworvenheden zijn uitgaanspunten en bepalend voor zijn
beelden.
Tekeningen
Vaak denkt men in de weg van vernieuwing en dat is ook belangrijk.
Maar er zijn ook kunstenaars die verder gaan op hun eigen werk en niet
los te zien zijn van het hedendaagse tijd. Zij gaan door met een eigen
onderzoek dat er vanuit gaat verworven kennis verder te brengen. De
inspiratie is altijd terug te vinden in het verleden en neemt zo belangrijke verworvenheden met zich mee naar het heden, net als in de wetenschap en muziek. Juist deze studie maakt de herhaling bewust van een
universeel evenwicht.
Dat Roos een diepgaande studie van Rodin, Bourdelle, Donatello, Michelangelo en de Griekse beeldhouwkunst heeft gemaakt is te zien in
zijn tekeningen en studies. Maar Roos bestudeerde ook beeldhouwers
als Lipschitz, Brancusi en Manzu, die de vorm als abstracte eenvoud benaderde. Bij Manzu in Italië leerde Roos de sensuele vorm niet te schuwen in tegenstelling tot de Nederlandse beeldhouwers die hun huid
van de vorm niet doorwerkten om de architectuur van het beeld niet
af te leiden.
0XVHXP(GG\5RRV
52',1
,QVSLUDWLH
(GG\5RRV
VWXGLHVYDQ
5RGLQ
De studies van Rodin zijn prachtige tekeningen die Roos tussen zijn
twintigste en dertigste levensjaar gemaakt heeft in Meudon en Parijs
in de musea van Rodin. Een selectie is daarvan is nu ook naast het Museum Eddy Roos te bezichtigen. Ook twee originelen van Rodin zijn te
bewonderen. Tevens zijn er 120 boeken over Rodin in te zien. Een bezoek aan het Eddy Roos Museum laat zich goed combineren met de bezichtiging van de tentoonstelling van Rodin in het Groninger Museum.
Het Eddy Roos Museum in Uithuizen ligt 30 km verderop.
Rodin & Roos
ϭϳĚĞĐ͘ƚͬŵϯϬĂƉƌŝůǀƌŝũĚĂŐ
͕njĂĞŶnjŽ
ϭϯ͘ϬϬƚŽƚϭϳ͘ϬϬƵƵƌ
ĞĚĚLJƌŽŽƐϰϵΛŐŵĂŝů͘ĐŽŵ
ǁǁǁ͘ĞĚĚLJƌŽŽƐ͘ĐŽŵ
QMuseum Eddy Roos, open van 17 december 2016 t/m 30 april 2017 op vrijdag,
zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur of op telefonische afspraak.
Adres: Emmaweg 48-50, 9981VC, Uithuizen.
Telefoon: 0595-431067 / 432504. Mobiel: 06-33833332.
www.eddyroos.com youtube; eddyroosdans
&#!!$!
$$!
w
i
t
terug naar nul
#!$!
%! ##"##"!!"
!"#!
# "!!$%#""$!
!%
"#!!%&!"#%#$!
""" ("!%'$& )"!
!
PAGINA 30 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Franz Bodner
Sculpturen
Romero Britto
Popart
HAIT... PORTRET VAN EEN HEMD EXPOSITIEPERIODE:
ZONDAG 11 DECEMBER T/M ZONDAG 29 JANUARI 2017
Hendrik Elings - Schilderijen
meer info: www.lawei.nl/kunst
Baukje Venema - Fotografie
Borowski
glaskunst
Franz Bodner
Buitensculpturen
Romero Britto
Sculpturen
Franz Bodner
Popart
Galerie Happy Art
Graftermeerstraat 20 2131 AC Hoofddorp
T. 023 5623406 M. 06 53866897
www.galeriehappyart.nl
Facebook : galeriehappyart | Instagram: galerie_happy_art
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 31
Beeldhouwer Jon Gardella
In het licht van Rodin
Jon Gardella vóelt zich niet alleen verwant aan Gustave Rodin, hij kan
de directe connectie met de legendarische beeldhouwer ook aantonen. Onder invloed van Rodin ontwikkelde hij een eigen stijl, waarin
beweging en vloeiende lijnen de hoofdrollen spelen, terwijl figuratie
en abstractie elkaar afwisselen. Onder de titel In the light of Rodin houdt
Jon Gardella verschillende malen Open Atelier in zijn studio in Garnwerd, even boven Groningen.
DOOR
DE REDACTIE
Jon Gardella (1948) is geboren in New York, groeide
op in Massachussets en vestigde zich in 1975 in Nederland. In het Groningse Garnwerd heeft hij zijn
atelier, in een voormalig schoolgebouw. Hoewel hij
nog met een mooi Amerikaans accent spreekt, voelt
hij zich na ruim veertig jaar op en top Nederlander.
Wie zijn studio betreedt, raakt onder de indruk van
de grote collectie bronzen beelden, kleurrijke tekeningen en grafische werken. Al zijn kunst is vol van
beweging en emotie. In Gardella’s werk zit een diepgaande compassie voor de natuur en alle levensvormen. Zijn kunst bevat vloeiende lijnen, de arabesk,
de gulden snede en soepele overgangen van de ene
vorm naar de andere vorm.
Figuratief of abstract – vaak worden die begrippen
los van elkaar gezien. Voor Gardella is er geen verschil. In zijn beelden koppelt hij ze aan elkaar en laat
hij de stijlen in elkaar overlopen. Een goed voorbeeld
is de sculptuur die Gardella enkele jaren geleden
maakte voor de gemeente Middag-Humsterland. Het
is geplaatst bij Museum Wierdenland in Ezinge. Van
een afstandje lijkt het een abstract beeld, een soort
totempaal. Van dichtbij is het een zuil met tal van
details en figuratieve elementen, die samen de geschiedenis vertellen van de streek en zijn bewoners:
vanaf de prehistorie, via de Romeinse tijd en de wierdenbouwers, die strijden tegen het water, gaat het in
een golvende beweging naar boven.
Gardella praat met gebaren, alsof hij tegelijkertijd
met zijn beelden aan de gang is en zijn woorden
boetseert. In zijn werk gaat het vooral om beweging,
Centaur. Foto Joost Sizoo.
zegt hij: Net als in het leven. Als
er geen beweging is, is er geen
leven.
De Groep
Jon Gardella is uitgegroeid tot
een van de bekendste beeldhouwers van zijn generatie. Hij
behoort tot ‘De Groep van Figuratieve Abstractie’. Gardella
studeerde aan de Academia di
Belli Arti in Rome onder de professoren Venanzo Crocetti en Pericle Fazzini. Hij vervolgde zijn
studie aan de Rijksacademie in
Amsterdam met onder anderen Paul Grégoire, Piet Esser en
Vaarzon Morel als leermeesters.
Gardella’s intense studiereizen
naar Frankrijk, Italië en Griekenland en zijn onderzoek naar
de Franse periode van Rodin zijn
van grote invloed geweest op de
ontwikkeling in zijn oeuvre.
Het bestuderen van de Etruskische cultuur heeft een magisch,
Etruskische licht gebracht in
Gardella’s werk.
In 1986 ontwierp Gardella de
decors voor de opera Medea voor
de Opera Company of Boston
– meer dan twintig monumentale beelden en reliëfs (24 meter
lang) en architectonische structuren. In Israël werden de sets onder zijn begeleiding gebouwd.
Gardella werkt regelmatig in opdracht van gemeentes en andere overheden en instellingen. Daarom
kom je zijn monumentale overal in Nederland tegen.
Ze staan op pleinen en bij bedrijven in bijvoorbeeld
Amsterdam, Eindhoven en Groningen. In 1997 vereerde toenmalig koningin Beatrix hem met een bezoek aan zijn atelier. De NPS maakte een film over
Gardella en zijn werk, getiteld Vaart in de Beelden. Zijn
werk is opgenomen in diverse collecties van onder
andere de Gasunie, Philips Nat. Lab. in Eindhoven, de
Rijksuniversiteit Groningen, Jumping Amsterdam,
Menzis en Heineken.
Lijntje met Rodin
Via zijn leermeesters is Gardella rechtstreeks verbonden met een van zijn belangrijkste inspiratiebronnen, Rodin. Gardella behoort zelf tot de
zogenaamde derde generatie van de Groep van de
Figuratieve Abstractie van de Rijksacademie Beeldende Kunsten Amsterdam. Zijn docenten Paul
Grégoire en Piet Esser zijn van de tweede generatie,
terwijl zij het beeldhouwvak leerden van Jan Bronner, die tot de eerste generatie gerekend wordt. In
een tijdlijn maakt Gardella zijn verwantschap met
Rodin duidelijk:
Schilderij van Jon Gardella. Foto Joost Sizoo.
Jon Gardella en torso man, detail.
Auguste Rodin (1840-1917) ➛ Antoine Bourdelle (18611929) ➛ Charles Despiau (1874-1946) ➛ Jan Bronner
(1881-1972) ➛ Paul Grégoire (1915-1988) ➛ Piet Esser
(1914-2005) ➛ Jon Gardella (1948)
Open Atelier: In the light of Rodin
Gedurende de tentoonstelling over Rodin in
het Groninger Museum is het atelier van Jon
Gardella in verschillende weekenden te bezoeken:
28 – 29 januari
11 – 12 februari
25 – 26 maart
22 – 23 april
Open van 13.00 tot 17.00 uur.
Ook mogelijk op andere tijdstippen na telefonische afspraak: 06-42258338 en 0594-622043
of per email: [email protected]
Entree: 3 euro
Adres: Studio Gardella, Hunzeweg 14
(vm school), 9893 PC, Garnwerd (Gn).
www.jongardella.com
PAGINA 32 KUNSTKRANT januari/februari 2017
MARTEN ALKEMA
Oude Trekweg 98 - Harlingen
Bezoek op afspraak - www.mazl.nl
Onderneming Op Kunstgebied
Galerie Atelier ‘De Bisshop’
Mariëtte Schouten
op hoog niveau leren
tekenen & schilderen
en colleges
kunstbeschouwing
doorlopende expositie dieren in brons
van Mariëtte Schouten en wisselende
exposities schilderijen
Svetlana Tartakovska en Milan Smidt,
Workshop Marmerschilderen door Gabriëlle Westra & Randolph
Algera, een Workshop Collages maken door Antonia Rehnen en
een Special Schilderen door Topkunstenaar Kenne Grégoire.
Korte lessencycli door
TENTOONSTELLINGEN
KUNST
PROJECTEN
Broekstraat 13 Hummelo T 0651837889
[email protected]
www.galeriedebisschop.nl
BEDRIJVENTERREIN EEMSPOORT SKAGERRAK 22-1 9723 JR GRONINGEN
06-34 38 98 20 WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGOPKUNSTGEBIED
Dorpsstraat 14 | Laag Keppel | 0314 381808
www.espaceenny.nl
www.ondernemingopkunstgebied.nl
Expositie Gemeentehuis De Bilt
15 januari | 7 maart 2017
Een ets van Eddy Roos
voor een abonnee
Word nu abonnee van de
KunstKrant en maak kans
op een originele, ets/aquatint
van Eddy Roos.
CANDELA LUMEN LUX
Udo Prinsen
Casper Prager
Hanne van Baarle
Iedere twee maanden verloot
de KunstKrant een kunstwerk
onder de abonnees.
Foto’s en ruimtelijk werk
www.arttraverse.nl
A b o n n e m e n t
KunstKrant
Ja,
Ik vind het gemakkelijk
Ja, ik
ik wil
wil op
op de
de hoogte
hoogteblijven
blijvenvan
vande
debeeldende
beeldendekunst
kunstininNederland.
Noordoost-Nederland.
Ik vind het om
gemakkelijk
de bezorgd
KunstKrant
thuis bezorgd
krijgen.
Voor €18,(verzend- en admini
stratie
de
KunstKrantom
thuis
te krijgen.
Voor €te19,50
(verzenden administratiekosten)
krijg
ik de
kosten)6 krijg
ik de thuisgestuurd.
eerste 6 nummers
thuisgestuurd.
Zonder
wordt
het abonnement
eerste
nummers
Zonder
opzegging wordt
hetopzegging
abonnement
automatisch
verlengd.
automatisch verlengd.
Abonnement
in België en Duitsland € 25,naam
adres
postcode
woonplaats
Hierbij machtig
19,50afafteteschrijven
schrijvenvan
van
Hierbij
machtig ik
ik de
de abonnementenservice
abonnementenservicevan
vande
deKunstkrant
KunstKrantom
om€€18,mijn bank-/girorekening
bank-/girorekening (België en Duitsland € 25,-)
bank-/gironummer
t.n.v.
w w w . a r t h u u s . n l
Wisselende exposities
Exclusieve cadeaus
Sieraden
Workshops schilderen/koken
Schildercursussen
Nieuwe expositie 12 januari
t/m 5 maart 2017
Ook met Isabella Schot en
Mieke Diekmann
plaats
datum
Galerie Atelier
handtekening
Deze bon invullen en in een voldoende gefrankeerde envelop opsturen naar:
Abonnementenservice KunstKrant — Postbus 7 — 9780 AA Bedum
Be J. Birza
Elk weekend geopend
Vrijdag, zaterdag en zondag:
11.00 – 17.00 uur, en op afspraak.
Frida Spaink
Of mail naar [email protected] • www.kunstkrant.com
Eerbeekseweg 13a – 7371 CA Loenen (Gld) – Tel. 055 505 0623 – M 06 5144 7588 – [email protected]
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 33
Nederlandse talenten in de internationale kunstwereld
‘Betrek jongeren bij musea’
Het is een ingewikkelde wereld, ook in de kunsten. Om een idee te krijgen
COLUMN
BOSZICHT
Een Victoriaanse Rothko
In Musée Jacquemart André in Parijs was in 2013
op de tentoonstelling Désir et volupté de confrontatie met het werk van Albert Moore (1841-1893)
een bijzondere ervaring, al wist je niet precies wat
je zag. Ja, mooie vrouwen in mooie kleren in een
mooie omgeving. Maar dat gold ook voor de andere
exposanten, Victoriaanse schilders onder wie AlmaTadema, Edward Poynter, Frederic Leighton, John William Godwin. Het was echter het werk van Albert
Moore dat in de herinnering bleef hangen. Vooral
de stilte in die voorstellingen, en bovenal de kleur.
Fondantkleuren, was je geneigd te denken.
wie wat doet in de kunstwereld en waarom, maakt Jakomijn Y. Kersten een
serie portretten over jonge Nederlandse talenten die hun eerste stappen
hebben gezet in de internationale kunstwereld. Tegelijk geeft het een kijkje
achter de schermen van die kunstwereld. De spits wordt afgebeten door de
30-jarige Katrien van de Linde. Zij is een ruimdenkende, maatschappelijk
betrokken jongedame die haar zinnen had gezet op een functie bij Tate
Modern in Londen. En die ook wist te bemachtigen. Inmiddels werkt ze er
een jaar.
DOOR JAKOMIJN Y. KERSTEN
Albert Moore, Beads, olieverf op doek (1875), Museum
De Buitenplaats.
Katrien van de Linde was onder meer betrokken bij de
overzichtstentoonstelling van de Amerikaanse pop artkunstenaar Robert Rauschenberg in Tate Modern,
Londen (t/m 2 april).
Katrien van de Linde
Patrons Manager bij Tate Modern in London
Katrien van de Linde heeft Europese Studies gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam (2012) en
liep stage bij de Nederlandse Ambassade in Londen
(afdeling Politiek) en bij Human Rights Watch in
New York. ,,Ik wilde bijdragen aan het waarborgen
van mensenrechten,’’ vertelt ze. Tijdens die stages
ontdekte ze het enorme belang van fondsenwerving
voor non profit organisaties. Ook kwam ze in contact
met the Young Patrons van New Yorkse musea: jonge,
gedreven mensen die fondsen werven voor musea en
culturele instellingen.
Weer terug in Amsterdam richtte zij op vrijwillige
basis de Van Loon club 100 op, een club voor mensen
tussen de 25 en 35 jaar, om er voor te zorgen dat Museum Van Loon over honderd jaar nog bestaat. In dezelfde tijd werd het Stedelijk Museum na lange jaren
weer geopend. ,,Ik was nieuwsgierig,’’ zegt ze. ,,De
verhalen over Rudi Fuchs en Gilbert & George kende
ik wel. Maar ik wist niet beter dan dat het Stedelijk
een dicht museum was!’’ Ze lacht. ,,Na zoveel jaren
heb je een heel nieuw publiek nodig. Dan moet je
als museum een inhaalslag maken. Wanneer je daar
dan jonge mensen bij betrekt, laat ze dan ook bijdragen en houd ze er dicht bij betrokken, zoals ik dat in
New York heb gezien en geleerd. Het werkt!’’
Balans
,,In een tijd dat overheden zich terugtrekken en subsidies wegvallen of minimaliseren moet je mensen
wel betrekken bij het in stand houden van belangrijke instituten en musea. Met dit idee ben ik naar
het Stedelijk gegaan en ze waren enthousiast. Ik heb
voor hen het ‘Young Stedelijk’ opgericht en werd
coördinator particuliere begunstigers. Mijn eerste
baan.’’
Bang voor verzakelijking is ze niet: ,,Bij ieder museum en elke culturele instelling is het uitgangspunt
de kunstenaar. Er moet een juiste balans zijn; de kunstenaar moet kunnen werken en groeien. Maar zonder geld helaas geen kunst! Om inmenging te voorkomen moet je in de Raden van Advies en Bestuur
zelfstandige en onafhankelijke mensen uit verschillende disciplines bij elkaar zoeken. Alles hangt natuurlijk af van de objectiviteit van de instelling zelf.’’
Inhoudelijk
Waarom ze internationaal wilde werken is ze duidelijk: ,,Een nieuwe cultuur, op grotere schaal, sterker en soms ook beter. Ik wilde naar Tate in Londen
en heb hun vacatures in de gaten gehouden. Toen
de Patrons-baan werd aangeboden heb ik gewoon
gesolliciteerd en ben ik aangenomen. Ik ben daar
verantwoordelijk voor de giften van de patronen, de
begunstigers. Dat varieert van 1200 tot 12.000 pond
per jaar.’’
,,En ja, het liefst wil ik in de kunstwereld blijven. Ik
kom daar met de politiek in aanraking en ik heb een
enorm maatschappelijk bereik. Het lijkt misschien
niet inhoudelijk wat ik doe, maar als Tate een tentoonstelling van bijvoorbeeld Ai Weiwei wil maken
– een kunstenaar met een urgente politieke boodschap en wereldberoemd – dan moet ik daar bepaalde patrons op aanspreken. Want zo’n tentoonstelling
organiseren kost een hoop geld. Dat zijn grote projecten en die zijn ook heel belangrijk voor de naam
van het museum. Daardoor draag ik een dubbele verantwoordelijkheid. Dan moet ik heel creatief zijn en
die begunstigers overtuigen van het maatschappelijk
en het economisch belang van zo’n tentoonstelling.’’
En nu is er tot 19 maart een complete expositie met
werk van Albert Moore voor het eerst in Nederland
te zien, in Eelde, in het kleine en qua architectuur
bijzondere museum De Buitenplaats. Albert Moore,
over schoonheid en esthetiek heet de tentoonstelling. En opnieuw verbaas je je over die schilderijen.
Want wat zien we eigenlijk? Dat weten we niet. Dat
wist het publiek in Moore’s tijd ook niet, al meenden
ze heel iets anders te zien dan wij. Wij zien allereerst veel te mooie plaatjes. Sculpturale vrouwen
in doorkijkjurken, dure vazen en bloemen, mooie
stoffen en marmer, net als op de schilderijen van
Lourens Alma-Tadema in het Fries Museum. Mooi
geschilderd, hoewel de verf bij Moore opvallend
schraal is aangebracht. Je ziet het canvas er vaak
doorheen. Het lijkt ook of je naar fresco’s staat te
kijken, krijtachtige kleuren, decoratieve patronen,
weinig dieptewerking. Maar als we dat zien, zijn we
al een heel eind.
Het ging Albert Moore namelijk niet om het traditionele schilderen van illusies, waar olieverf zo geschikt
voor is. Het ging hem om een samengaan van lineaire en chromatische aspecten. Om het analytisch
onderzoek naar kleur en abstractie. Eigenlijk zien
we zijn werk nog het beste door ons voor te stellen dat we naar een doek van Mark Rothko kijken,
naar een arrangement van vlakken en kleuren die
een bepaald gevoel wekken. Dat Moore koos voor
figuratieve elementen, zoals een Griekse entourage
met vrouwen, gewaden en marmer, had met zijn
tijd te maken. Maar tegelijkertijd zijn z’n voorstellingen niet van deze wereld. Een tijdgenoot schreef
dat Moore met zijn manier van schilderen als enige
van de Victoriaanse schilders het gevoel van de
Oudheid wist op te roepen. Albert Moore was geen
mooie plaatjesschilder, maar een zoeker naar een
nieuwe manier van uitdrukken, door het sentimentele of literaire onderwerp uit te bannen en de kunst
zichtbaar terug te brengen tot haar kern: doek, verf,
kleur, lijn en harmonie.
Eric Bos
BOSZICHT
PAGINA 34 KUNSTKRANT januari/februari 2017
VAN
OP
KLARE
TOON
09.10 ––
12.02
2017
museummore.nl
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 35
Jubileum HazArt, 25 jaar beelden in Soest
Out-of-the-Box is een internationaal tentoonstellingsdrieluik,
waarmee kunststichting Hazart in Soest haar 25-jarig jubileum
viert. ,,Elke kunstenaar denkt Out-of-the Box,’’ zegt galeriehoudster Ali van den Berg enthousiast.
DOOR ANNE BERK
Van den Berg stuurde een uitnodiging naar alle kunstenaars waar ze mee samenwerkte. Negentig doen
er mee. Een kwart eeuw tentoonstellingen, van 1991
tot nu, laat zien hoe de grenzen van sculptuur zijn
opgerekt. Kunstenaars boetseren, hakken of assembleren beelden uit de meest uiteenlopende materi-
Karola Veldkamp, One happy I, keramiek.
alen - van honingraten
of fietsbanden tot een
flitsende combinatie van
neon, hout en zaaddozen
uit Kaapverdië.
Bij HazArt exposeren kunstenaars die een liefde
delen voor het materiaal en ambacht. En geen
wonder.
Kunststichting
HazArt is innig verweven
met de Hazelaar Art Supplies, opgericht door Jan
Hazelaar, de partner van
Ali. Het eerste dat opvalt
als je het moderne, lichte
gebouw betreedt, is de geweldige hoeveelheid materialen en gereedschappen,
van brokken steen, boomstammen, beitels, vijlen,
raspen, klei, gips, was, enzovoorts. ,,Er is heel wat Deel van de beeldentuin.
voor nodig om een beeld
te maken,’’ verklaart Van
den Berg. ,,En als het er eenmaal is, moet het ook
getoond worden. Zo ontstond het idee voor een expositieruimte, die nu in de benedenruimte en de tuin
is gevestigd. Maar de galerie vaart wel zijn eigen artistieke koers,’’ benadrukt ze.
De geschiedenis gaat terug tot 1964, toen Jan Hazelaar zich meldde bij bronsgieterij Joosten in Soest.
,,Door de wederopbouw was er veel werk, van oorlogsmonumenten tot beelden voor de openbare
ruimte,’’ vertelt Jan. ,,In 1971 begon ik mijn eigen
bronsgieterij en al snel openden we een winkeltje
waar we klei, was en spatels verkochten. Ali had een
kunstopleiding gevolgd, Artibus in Utrecht. We hebben veel contact met kunstenaars, het is een manier
van leven. Ik vind het fascinerend om te ervaren wat
kunstenaars beweegt, te zien wat ze maken. Geweldig hoe divers dat is!’’
Na de eerste expositie Beelden in Soest in 1991, volgden
hoogtepunten als A cire perdue (1993), over de histo-
It’s FOR REAL! REALISME wordt FOR REAL
De kunstbeurs die 13 jaar lang in januari werd gehouden in de
Passenger Terminal Amsterdam onder de naam REALISME gaat
verder onder de naam: FOR REAL.
niet eerder deelnam zal met actuele figuratieve kunst op de beurs
aanwezig zijn, zoals Qlick Editions, Untitled, with tsjalling, Kers
Gallery en Vroom & Varossiau, terwijl een aantal oud-deelnemers
zoals Wit, Rademakers en Wagemans weer terugkeerden.
Een nieuwe huisstijl zet samen met de nieuwe naam de accentverschuiving richting actualiteit kracht bij. Op de beurs wordt
schilder- en beeldhouwkunst, grafiek en fotografie van honderden
gerenommeerde en jonge kunstenaars te koop aangeboden door
33 geselecteerde galerieën.
MEAM – Barcelona
99 Uitgevers,Publisher, Eugene Brands.
For Real wil de op actuele kunst gerichte kunstliefhebbers nog
beter bedienen. De nieuwe naam gaat dan ook gepaard met een
vernieuwing van het beursaanbod. Een aantal galerieën dat nog
Het Museu Europeu d’Art Modern uit Barcelona zal tijdens For
Real een presentatie maken op het panoramadeck van de Passenger Terminal. Dit museum is net als For Real gespecialiseerd in de
promotie van contemporaine figuratieve kunst. Het museum, dat
eigendom is van de Fundacío de les Arts i les Artistes en werk bezit
van honderden kunstenaars uit de hele wereld, houdt tentoonstellingen en organiseert een jaarlijkse internationale competitie. De
collectie bestaat voor het grootste deel uit de verzameling van de
Catelaanse architect José Manuel Infiesta. Het museum, gevestigd
in Palau Gomis, is open sinds 2011 en presenteert zich op For Real
voor het eerst in het buitenland. Speciale aandacht zal worden besteed aan het werk van de nonconformistische hyperrealistische
schilder István Sándorfi (Budapest, 1948 – Parijs, 2007).
rie van het bronsgieten via de verloren-was-methode.
Een solo met een levensgrote papieren Spitfire van
de Brit Anthony Heywood op vliegveld Soesterberg
(1995). Ecce Homo (Zie de mens) (1997) met toekomstvisioenen op de 21ste eeuw. En een presentatie van
de Amsterdamse beeldhouwschool (2016), die door
ruim 2000 bezoekers werd bezocht. ,,We zitten nog
vol plannen,’’ zegt Ali. ,,Onze liefste wens is het realiseren van een buitenpaviljoen.’’
Tentoonstellingen
Out-of-the-Box I, t/m 28 januari.
Out-of-the-Box II, 12 februari t/m 18 maart.
Out-of-the-Box III, 2 april t/m 6 mei.
HazArt, Pimpelmees 3, Soest
Open wo-vr, 10-17, za 10-16. www.hazart.nl
Workshop Kenne Grégoire bij OOK
Eén van de meest bijzondere kunstenaars op het gebied
van figuratief schilderen is Kenne Grégoire uit Deest.
Deze virtuoze kunstenaar komt uit een grote kunstenaarsfamilie en is behalve schilder ook beeldhouwer.
Exclusief voor Onderneming Op Kunstgebied (OOK) in
Groningen komt Kenne Grégoire naar het Noorden om
een meerdaagse workshop Modelschilderen in de ruimte
te verzorgen. Hij past een 17de-eeuwse techniek toe,
een grisaille met daaroverheen kleuren glacerend aangebracht. Kenne Grégoire schildert met acrylverf. Een
zeldzame mogelijkheid om wat van zijn grote vakkennis op te doen. De workshop is van 20 t/m 22 februari,
10.00 tot 16.00 uur.
OOK in Groningen organiseert teken- en schilderlessen en colleges Kunstbeschouwing. Daarnaast worden
regelmatig bijzondere workshops georganiseerd. Vaste
docenten zijn Svetlana Tartakovska, Milan Smidt, Liesbeth Honders en Eric Bos. Aanmelden workshop Kenne
Grégoire kan via http://o-o-k.nl/model-in-de-ruimte/
For Real
Woensdag 18 januari opening 14.00 - 21.00 uur; opening verricht
door de Consul Generaal van Spanje, Z.E. Javier Garrigues om
18.30 uur.
Donderdag 19 t/m zondag 22 januari beursdagen 11.00 - 19.00 uur,
in de Passenger Terminal Amsterdam, Piet Heinkade 27, Amsterdam.
Kenne Grégoire.
Ador†ble, Nicolette Bernard, Sponskoraal.
PAGINA 36 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Art Gallery “Diesselweerd” is
gevestigd in het buitengebied van
de Hanzestad Zutphen.
Onze collectie omvat beelden in
steen en brons, multimedia kunst
objecten, glaskunst van diverse
kunstenaars en unieke sieraden
van de Amerikaanse kunstenaar
Tommy Singer.
Ons bezoekadres:
Vierakkersestraatweg 6
7207 DH Zutphen
www.diesselweerd.com
Openingstijden:
Elke zondag 12:00-17:00 uur en op afspraak
via tel. 0575-571990 of
[email protected]
www.facebook.com/ArtGalleryDiesselweerd
11 december 2016 t/m
22 januari 2017
Dirk Beintema
Noordelijke landschappen
Peter O. Gerrits
Stoeien met ‘thematisch abstract’
Groninger Kunstkring De Ploeg
Op de bank voor:
Jet van Oosten
UIT!
NAARDEN PAKT EK
END
20 JAAR KUNST &
VERWACHT > 29 januari - 12 maart 2017
Masterpiece / Roel Endendijk /
PRINT presenteert: ‘Prikkels I - typografie,
een tentoonstelling over letters’
woensdag t/m zondag 13.00 - 17.00 uur
st. walburgstraat 1 9712 hx groningen
050 312 29 53 [email protected]
www.pictura-groningen.nl
25-29 januari 2017
ANTIEK WE
GROTE KERK
NAARDEN-VESTING
WISSELENDE EXPOSITIES
www.kunstenantiekweekend.nl
2 VOOR € 20,- NAAR HET KUNST & ANTIEK WEEKEND
Bij inlevering van deze strook ingevuld met uw e-mailadres, bezoekt u met 2 personen voor € 20,het Kunst & Antiek Weekend (maximaal 2 personen en niet geldig in combinatie met andere acties).
Singel 82 - Sneek 0515 – 422 772 [email protected]
E-mail:
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 37
kunstkrabbels
100 jaar De Stijl
I
n 2017 is het honderd jaar geleden dat De Stijl werd opgericht, de legendarische kunstenaars- en architectengroep rond Theo van Doesburg, Piet Mondriaan en Gerrit Rietveld. Dat wordt in Nederland door verschillende musea groot gevierd onder het thema Mondriaan tot
Dutch Design. Het Stedelijk Museum in Amsterdam wijdt bijvoorbeeld een jaar lang presentaties aan onverwachte kanten van De Stijl,
zoals een tentoonstelling over Chris Beekman (8 april t/m 17 september), het afvallige lid van groep. In de reeds gestarte eerste tentoonstelling (t/m 21 mei) legt het Stedelijk verbanden tussen De Stijl en latere kunstenaars als Roy Lichtenstein, Bas Jan Ader en Isa Genzken.
Museum Arnhem toont t/m 19 maart het werk van Peter Alma (1886-1969), een vriend van Piet Mondriaan en betrokken bij de oprichting van De Stijl. Hij voelde zich aangetrokken om nieuwe kunst te maken. Vanuit zijn communistische achtergrond vond hij de abstracte
vormentaal echter onbegrijpelijk voor de gewone man, en koos hij een vereenvoudigde, figuratieve beeldtaal. Het Centraal Museum in
Utrecht brengt een ode aan Gerrit Rietveld en zijn Schröderhuis met de tentoonstelling Leve De Stijl! (vanaf 4 maart.
Het Kröller-Müller Museum besteedt eerst aandacht aan de Frans-Duitse kunstenaar Jean Arp, die bevriend was met Theo van Doesburg
(20 mei t/m 17 september). In het najaar volgt De mecenas en de ‘verversbaas’, over de artistieke en zakelijke relatie tussen beschermvrouw Helene Kröller-Müller en kunstenaar Bart van der Leck, wat tot een van de basiscollecties van het museum leidde. Museum
Drachten haakt op het themajaar aan met de expositie De Stijl in kunst en typografie (29 januari t/m 2 april) over schilder en graficus Cesar
Domela, en vanaf 16 april met De Stijl in Drachten – Theo van Doesburg, kleur en architectuur. In Leiden, waar kunstbeweging werd opgericht,
is in de zomer op het Pieterskerkhof een buitententoonstelling met werk van hedendaagse kunstenaars in relatie tot De Stijl.
Palmyra in Deventer
D
eze winter is de tentoonstelling Palmyra, Stad van Duizend Zuilen in Deventer te zien in Museum De Waag. De tentoonstelling toont
de Syrische stad door de eeuwen heen, van haar ontdekking door de Westerse wereld in de zeventiende eeuw, tot de recente
dramatische gebeurtenissen die
de stad wereldwijde bekendheid hebben
gegeven.
Aanleiding voor de tentoonstelling zijn de
recente vernielingen door IS in de belangrijkste archeologische site van Syrië én de
bijzondere band van die stad met Deventer. Meer dan drie eeuwen geleden liet
de Deventer geleerde en burgemeester
Gisbert Cuper (1644-1716) een kolossaal
schilderij van Palmyra maken, dat het begin markeert van een eeuwenlange fascinatie voor de mythische stad.
In 1694 arriveerde het ruim vier meter
brede schilderij Gezicht op Palmyra van
de Nederlandse schilder Hofstede in het
woonhuis van Gisbert Cuper aan het Grote
Kerkhof in Deventer. Het is de oudste verbeelding van de Syrische oase en staat
aan het begin van de ontdekking van
Palmyra door de Westerse wereld. Dit
imposante schilderij wordt nu bewaard
in het Allard Pierson Museum in Amsterdam. Na drie eeuwen afwezigheid keert
het voor deze tentoonstelling even terug
naar Deventer.
Meer dan driehonderd jaar later heeft de
stad niets van haar mythische aantrekkingskracht verloren. Tal van topstukken
uit diverse Nederlandse musea en bibliotheken en uit de stedelijke erfgoedcollectie van Deventer laten een voortdurende
veranderende stad zien: de Stad van Duizend Zuilen heeft vele gezichten.
T/m 12 februari in Museum De Waag,
Brink 56 te Deventer. Open di-zo 10-17.
www.museumdewaag.nl
Rembrandts eerste schilderijen
De vier zintuigen
T
ot en met 12 februari presenteert Museum Het Rembrandthuis de vroegst bekende
schilderijen van Rembrandt: De vier zintuigen. Het is een reeks van vier schilderijen
die het zicht, het gehoor, de reuk en het gevoel verbeelden. Rembrandt schilderde
de werken zeer waarschijnlijk als een volledige serie van de vijf zintuigen maar van De
smaak ontbreekt tot op heden elk spoor. Lange tijd waren slechts drie paneeltjes uit
de reeks bekend. Vorig jaar dook De reuk op bij een veiling in New Jersey. De Franse
kunsthandelaar die het ontdekte verkocht het door aan de New Yorkse verzamelaar
Thomas Kaplan. Na restauratie werd deze spectaculaire vondst gedurende de afgelopen
editie van TEFAF in Maastricht gepresenteerd. Het is de eerste keer dat de vier kleine
panelen in Nederland bij elkaar worden gebracht, en wel in het voormalige woonhuis
van Rembrandt. Na de presentatie in het Rembrandthuis reizen de werkjes door naar
Musée du Louvre in Parijs.
De werken dateren uit omstreeks 1624 en zijn in Leiden geschilderd. Rembrandt (16061669) was op dat moment zo’n 18 jaar oud. De schilderijen laten de jonge kunstenaar
volop in ontwikkeling zien: talentvol, met bravoure en naarstig op zoek naar manieren
om verhalen en menselijke emoties overtuigend in beeld te brengen.
Rembrandts eerste werken. De vier zintuigen, in het Rembrandthuis, Jodenbreestraat 4,
Amsterdam. Open dagelijks van 10 tot 18 uur.
Linking Pieces: gescheiden en gehecht
M
et de tentoonstelling Linking Pieces geeft Museum Bredius in Den
Haag als eerste museum in Nederland breder inzicht in de reden en
wijze waarop schilderijen in het verleden in tweeën gedeeld zijn en
door toeval of jarenlange research weer bijeen komen. Er wordt toegelicht
hoe paren van schilderijen uit elkaar kunnen raken om vervolgens ook weer
(tijdelijk) bij elkaar te komen. Er zijn diverse voorbeelden van schilderijen
die gescheiden zijn geweest en nadien weer tot één geheel zijn teruggebracht. Vragen als waarom stukken zijn opgedeeld, wat de waarde is van een
opgedeeld doek en welke ethische aspecten een rol spelen, komen in de
tentoonstelling aan bod.
Een belangrijk stuk op de tentoonstelling is Portret van een negenjarige jongen
en een zevenjarig meisje van Jacob Gerritsz Cuyp en zijn zoon Aelbert Cuyp. Dit
grote portret van twee kinderen is vóór 1864 in twee delen gesneden. In de
jaren negentig van de vorige eeuw zijn de twee helften, die altijd bij elkaar
zijn gebleven, weer samengebracht. Andere stukken die centraal staan in de
tentoonstelling zijn: De allegorie op het leven van een man van Hendrik Aerts,
het Damesportret van Willem Drost en De Bruidsnacht van Tobias en Sara van
Jan Steen, waarvan Museum Bredius in 1990 de twee afzonderlijke delen al
samenvoegde.
Linking Pieces, t/m 5 maart in Museum Bredius, Lange Vijverberg 14, Den
Haag. Open di-zo 11-17.
PAGINA 38 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Verzorging van
• Boeken • Catalogi • Brochures
www.scholmaonline.nl
Uitgeverij Profiel verzorgt publicaties met een hart.
Met oog voor inhoud en kwaliteit, kunst en cultuur.
Snel en goedkoop
• Advies
• Voorbereiding
DRUKWERK
• Vormgeving
• Drukken
• Publiciteit
sScherpe prijs
sSnel en eenvoudig
sGrafisch Vakmanschap
sScholma kwaliteit
sEigen productie
• Verkoop
Profiel kan de realisatie van een publicatie verzorgen
van begin tot eind, samen met u. Alles in een hand.
Voor meer informatie:
Carola van der Bruch – Linde
mailadres: info@profiel.nl;
tel. 06 5338 0268;
www.profiel.nl
www.scholmaonline.nl
Vragen: [email protected]; 050 – 3653517
Profiel maakt onderdeel uit van ScholmaPrintenMedia (grafisch bedrijf) en
PrintMedia (de uitgever van de KunstKrant)
Geef een jaarabonnement
op de KunstKrant
KunstKrant
Informatiekrant voor beeldende kunst
TWINTIGSTE JAARGANG NUMMER 5
SEPTEMBER/OKTOBER 2016
NEEMe!
me
NUMMER 4
JAARGANG
S 2016
JULI/AUGUSTU
t NE e!
KunstKran me
EM
ldende
rant voor bee
t.com
www.kunstkran
IJER S
E:ERAETIN
HEDRRDAIARIE
IN ESSTEHNETIW
Informatiek
kunst
er o.a.
In dit numm
ry O-68
er o.a.
in Art Galle
In dit numm
oorsprong
re manier
veelzijdige naar de
op een helde
MORE eert ers op zoek
de dood
• Musem • Theo Kuijp
-1986)
daagse kunst
r (1899
verkennen
Helder: heden
Rein Draije
r
Carolein Smit
• Galerie
onze ogen
k deze zomebeelden
mel tarten
k
oetingsple
• Keramische
Roland Schim
erdam
Nick Ervinc
’16: dé ontm
Kerk Amst
uren van
• Schilderijen
Oude
• Sonsbeek
sculpt
e
in
kunst
Enny
stisch
mode en
nkelijkheid
ie Espace • De futuri
inavische
g en verga
aard in galer
erslootDiaries – Scand
• Herinnerin
s tonen ware
lijn Mand
Weather
Marjo
n vanMuse
um: The riaan
• Kunstenaar
huis
diere
tigeber
in CODAers
en in Mond
• Raadselach
n
1 novemKunst
broed
• VanafLiu
raat Vorde
Ye bij
•
bij A quad
amp solo
• Peter Harsk
www.scholma.nl
KunstKran
t
Informatiek
rant voor bee
ldende kun
st
www.veeew.com
TWINTIGSTE
JAARGANG
NUMMER 6
NOVEMBER/D
ECEMBER 2016
NEEM
mee!
www.kunstkran
t.com
THE WWEHAATTHRE
REMDAIA
INRSIES
TWINTIGSTE
THEROSEMIN
WEATHERHENDRIKS
DIARIES
www.kunstkrant.com
In dit nummer o.a.
In dit nummer o.a.
• De vele gezichten van Rosemin Hendriks
• Theo Kuijpers op zoek naar de oorsprong in Art Gallery O-68
• Het onschuldige wit van Svetlana Tartakovska
• Galerie Helder: hedendaagse kunst op een heldere manier
• Wandelen door Italiaanse straatjes in Teylers Museum
• Keramische beelden Carolein Smit verkennen de dood
• Adriana van Zoest geeft dode dieren nieuw leven
• Schilderijen Roland Schimmel tarten onze ogen
• Levi van Veluw solo in RonMandos Gallery
• De futuristische sculpturen van Nick Ervinck
• Mythische Banksy in Beurs van Berlage
• Vanaf 1 november in CODA Museum: The Weather Diaries – Scandinavische mode en kunst
• Vroege Van Gogh in Kröller-Müller
• Hélène Grégoire: Feest!
• Vanaf 1
november
in CODA
• Theo Kuijp
In dit numm
ers op zoek
er o.a.
• SchoonheidIn dit numm
naar de
• Galerie
oorsprong en verval er o.a.
Helder: heden
CODA
Gallein
daag • Verrassendine Art
ry O-68
• Keramische
Picasso aan
• Margotse kunst op een
Homan: beeld heldere
beeld
Zee
en
mani
en uit haar
er
in Smit verke
• SchildCarole
• Schilderijen
er van
hart
nnen de dood
tegenlicht
• Nieuw Roland hetmel
Kees Blom
• De futuriMuseumSchim
tarten onze
Voorl
Museum:
stisch
inden
•
e sculpturen meteen ogen
The Weat Schitterend
her Diarie eerste
succes
• Sensatione
Nick Ervinc
s – Scandoverzichtvan
k
el mach
inavische van De Laires
• Veelzijdig
inesp
se
ektakel vanmode en kunst
PAN Amst
erdam - prikk
Jean Tingu
ely
elende bron
van inspir
atie
Stuur een mail naar
[email protected]
of kijk op www.kunstkrant.com
De Veeew App brengt de wereld van drukwerk op een
perfecte manier samen met de digitale wereld.
Vernieuwend, effectief en direct.
Veeew geeft:
extra beleving aan brochures, flyers e.d.
extra achtergrondinformatie,
een gezicht aan statische informatie,
registratie van bezoekersgedrag.
Download de
app en scan deze pagina.
Veeew biedt extra mogelijkheden voor uw
marketing en communicatie. Kijk op www.veeew.com
Of neem contact met ons op: 0503013636
en vraag naar de mogelijkheden.
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 39
OF-THEϭϮĨĞďƌƵĂƌŝƚͬŵϭϴŵĂĂƌƚϮϬϭϳ
BOX II
30 kunstenaars tonen recente werken
ƐĐŚŝůĚĞƌŝũĞŶ͕ŝŶƐƚĂůůĂƟĞƐ͕ƐĐƵůƉƚƵƌĞŶ
ϮĞĞĚŝƟĞǀĂŶĚĞũƵďŝůĞƵŵĞdžƉŽƐŝƟĞ
HA
AZ
R
T
k u n s t s t i c h t i n g
a r t f o u n d a t i o n
25 JAAR HAZART
,HGHUHHQ
NDQOHUHQVFKLOGHUHQ
3(5+:*/(77,5:;033,=,5:+0,9,5769;9,;46+,3
A,,.,A0*/;,5)36,4,54050(;<9,5;,2,5,5
4(.0:*/9,(30:4,/@7,99,(30:4,
<SLLY[OL[HSSLTHHSVWWYVMLZZPVULSL^PQaLHHUKL
(JHKLTPL]VVY9LHSPZ[PZJOL:JOPSKLYR\UZ[PU+L]LU[LY
.9(;0:WYVLÅLZ
VW]YQHUVMaHQHU
VM
VW]YMLIYVMaHMLIYV
M
VW]YTY[VMaHTY[
3LLYPU KHNLUKLYLSL]HU[LÄQUZJOPSKLY[LJOUPLRLU
]YPQKHNLU
NYVLW:[HY[VWUV]LTILY
NYVLW:[HY[VWMLIY\HYPº
NYVLW:[HY[VWHWYPSº
aH[LYKHNLU NYVLW:[HY[VWUV]LTILY
NYVLW :[HY[VWMLIY\HYPº
NYVLW:[HY[VWTHHY[º
.9(;0:796,-3,::,5
;PQKLUZ KLaL KYPL \\Y K\YLUKL WYVLÅLZ THHR[ \ RLUUPZ
TL[KL[LJOUPLRLU]HUOL[ÄQUZJOPSKLYLULUZJOPSKLY[\
LLUZ[PSSL]LU;L]LUZRYPQN[\HSSLPUMVYTH[PLV]LYKL
HJHKLTPLLUKLVWSLPKPUN
6WSLPKPUNLUHS]H
WLYTUK
€
=HU/L[LUZ[YHH[
;;+L]LU[LY
;LSLMVVU! VM
$FDGHPLHYRRU5HDOLVWLVFKH6FKLOGHUNXQVW'HYHQWHU
ZZZILMQVFKLOGHUHQQOLQIR#ILMQVFKLOGHUHQQO
Novel Monday Graphic Design
< SLLY[ PU KHNLU KL ILSHUNYPQRZ[L ZJOPSKLY
[LJOUPLRLUPUKL[YHKP[PL]HUKLV\KLTLLZ
[LYZ+LaLNLKLNLUVWSLPKPUNYLHSPZ[PZJOÄQU
ZJOPSKLYLU PZ ILKVLSK ]VVY aV^LS ILNPUULYZ
THHY VVR ]VVY KL TLLY NLVLMLUKL ZJOPSKLY
KPLKL[LJOUPLRLU^PS\P[IV\^LULU]LYÄQULU
5HHZ[KLIV]LUNLUVLTKL[OLTH»ZPZLY]LLS
HHUKHJO[]VVYVUKLYHUKLYLZ[VM\P[KY\RRPUN
WLYZWLJ[PLM JVTWVZP[PL NSHJLLY[LJOUPLR
RSL\YLUSLLY LU KP]LYZL WLUZLLS]VLYPUNLU +L
SLZZLU ^VYKLU RSHZZPRHHS NLNL]LU PU RSLPUL
NYVLWLU ]HU TH_PTHHS WLYZVULU KVVY
]HRR\UKPNLKVJLU[LU
HazArt
ŬƵŶƐƚƐƟĐŚƟŶŐ
WŝŵƉĞůŵĞĞƐϯͲϯϳϲϲy^ŽĞƐƚ
ǁǁǁ͘ŚĂnjĂƌƚ͘ŶůͲdϬϯϱϲϬϭϯϭϱϬ
ŚĂnjĂƌƚΛƉůĂŶĞƚ͘Ŷů
ŽƉĞŶŝŶŐƐƟũĚĞŶ͗ǁŽͲǀƌϭϬͲϭϳƵƵƌ
njĂϭϬͲϭϲƵƵƌ
ŵĞƚƐƚĞƵŶǀĂŶĚĞ,ĂnjĞůĂĂƌZd^hWW>/^^K^d
PAGINA 40 KUNSTKRANT januari/februari 2017
30ste Duits-Nederlandse grafiekbeurs
Grafiekkunst kent geen grenzen
V
oor de 30ste keer komen grafiekkunstenaars en
grafiekvrienden uit heel Duitsland en Nederland bij
elkaar in Borken. Van vrijdag 3 maart tot zondag 5
maart vindt in de stadthalle Vennehof de Duits-Nederlandse grafiekbeurs plaats. De organisatoren verwachten 55
exposanten met hun werken. 30 drukkunstenaars komen
uit Duitsland, 25 uit Nederland. Ze zijn gekozen door een
vakjury. De geselecteerde kunstenaars komen onder andere uit Berlijn, Düsseldorf, Hamburg, Leipzig, Amsterdam,
Den Haag en Rotterdam.
De specialisten in de druktechniek presenteren actuele en
antiquarische druktechnieken. Daartoe behoren houtsneden, etsen, kopergravuren, lithografieën, linoleumsneden
en zeefdruk. Verder zijn vertegenwoordigd fotografen, galerieën en antiquariaten. Naast de geselecteerde
exposanten heeft de organisatie enkele gasten uitgenodigd: Kunstvereniging Borken Artline und mehr, boekengilde Artclub uit Frankfurt, de Aldegrever-Gesellschaft uit Münster, de Bielefelder Druckgrafik, Stiftung
des Künstlerdorfes Schöppingen en ook kunststudenten uit Bochum, Hamburg Enschede en Osnabrück.
Het districtshoofd van de Kreis Borken, Dr. Kai Zwicker, opent de grafiekbeurs vrijdag 3 maart om 17.00 uur,
die daarna tot 21.00 uur geopend is; zaterdag 11.00-18.00 en zondag 11.00 en 17.00 uur. De entree is alle
dagen gratis. Verdere informatie: www.grafikboerse.borken.de.
Van houtskool tot high-res
ZWART
In de tentoonstelling ZWART. Van
houtskool tot high-res presenteert museum Kranenburgh kunstenaars die
kleur laten voor wat het is. Ook al
maken digitale technieken alle kleuren, vormen en bewerkingen mogelijk, deze kunstenaars kiezen juist nu
voor eenvoud, voor restrictie en het
contrast van donker en licht. Houtskooltekeningen,
zwart/wit-foto’s,
wandreliëfs en sculpturen balanceren
tussen abstract en figuratief, tussen
het waarneembare en het onzichtbare.
Het vertrekpunt van de tentoonstelling is het kunstwerk Come on Charley,
this is the right path dat Awoiska van
der Molen (1972) in 2013 aan Kranenburgh schonk. De monumentale
zwart/wit-foto portretteert de museumtuin en is het resultaat van uren
wachten op de juiste verhouding tussen donker en licht. Of dat in de vroege ochtend of late avond is onthult de foto niet, net zomin als het
jaargetijde. De foto lijkt de tijd stil te zetten zonder voor een bepaald moment te kiezen. De keuze voor
zwart-wit versterkt dit nog eens.
Veel kunstenaars in de tentoonstelling zetten het zwart in om tot een zo kernachtig mogelijk werk te komen.
Zij gebruiken het zwart op zoek naar een universele betekenis
van hun werk. Bob Eikelboom onderzoekt de fundamenten
van de schilderkunst en breekt elk heilig huisje af. Zijn monochrome canvassen zijn bespoten met autolak. De figuratieve
elementen op deze doeken zijn stickers of magneten. De
jonge fotograaf Tom Callemin maakt furore met zijn verstilde,
donkere en vervreemdende foto’s. Personages of objecten
worden omringd door inktzwarte duisternis, losgemaakt van
een context die hun bestaan betekenis kan geven. De abstracte schilderijen van Paul Beumer presenteren zich als een landschap: laag over laag over laag. In zijn recente werk dringt de
natuur zelfs letterlijk door; Beumer mengt plantenresten en
aarde met bijvoorbeeld waterverf en inktzwarte inkt.
ZWART. Van houtskool tot high-res, t/m 19 maart in Kranenburgh, Hoflaan 26, Bergen NH. Open di-zo 11-17.
StedelijkMuseumKampen
ZES KERAMISTEN UIT KERAMIEKSTAD HöHR-GRENZHAUSEN
MONIKA DEBUS – MARTIN GOERG – ANDREAS HINDER
KIHO KANG – FRITZ ROSSMANN – MARLEN SCHULZE
29 JANUARI T/M 1 APRIL 2017
LOES
& REINIER
‡,17(51$7,21$/&(5$0,&6‡
MINIATUREN EN
OUDE HANDSCHRIFTEN
UIT DE IJSSELSTREEK
28 januari t/m 26 maart 2017
Oudestraat 133 | 8261 CK | Kampen | 038 331 73 61 | www.stedelijkmuseumkampen.nl
KORTE ASSENSTRAAT 15, 7411 JP DEVENTER
WWW.LOES-REINIER.COM TEL. 0570-613004
Donderdag, VRIJDAG 11-18 UUR, ZATERDAG 11-17 UUR
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 41
expositieagenda
Groningen
APPINGEDAM
De Groninger Zilverkamer Oude Kerkstr. 1, T 0596-626940, open
di-vr 11-17, za 11-16. T/m 5 feb Berend Kunst, rondreizend portretschilder.
BAD NIEUWESCHANS
LaKaserna Molenstr. 5, T 0597-856422, open do-zo 12-17. 2 feb t/m
12 mrt Wim Biewenga, Anna Rudolf.
BELLINGWOLDE
Museum De Oude Wolden Hoofdweg 161, wo-vr 11-17, za/zo 13-17.
T/m 8 jan Nelleke Bouman-Hulshoff. T/m 19 mrt Duizend dingen,
speelse verkenning van de MOW-collectie.
DEN ANDEL
Galerie Den Andel Streekweg 1, T 0595-422726, open op afspr. T/m
Hélène Grégoire, overzichtstentoonstelling.
GRONINGEN
Harry Arling Westerhavenstr. 16, T 06-46158152, open vr-zo 15-18
en op afspr. T/m 29 jan Kosmotronics, Harry Arling.
Forma Aktua Nieuwstad 10, T 050-3133342, open do-zo 13-17. T/m
15 jan Artistproof, Wim Jonkman, Marchien Cordes.
GRID St. Jansstr. 2, T 050-5256497, di-zo 10-17. T/m 15 jan Nieuwe
binding, Noordelijke boekkunst. Ode aan de lino.
Groninger Museum Museumeiland 1, open di-zo 10-17. T/m 30 apr
Rodin – genius at work. 18 feb t/m 24 sept Maarten Baas.
Nederlands Stripmuseum Westerhaven 71, T 050-3178470, open
di-zo 10-17. T/m 31 jan Willem Retour, Bernhard Holtrop.
Galerie Noord Nieuwstad 6, T 050-3113322, open wo-zo 13-17. 7 jan
t/m 2 feb La terreur, Faisel Saro.
Noorderlicht fotogalerie Akerkhof 12, T 050-3182227, open wo-zo
12-18. T/m 29 jan Lasse Hoile & Atelier Jùnn.
Galerie with tsjalling: Kostersgang 26R, open wo-vr 12-17, za 11-17.
T/m 28 jan Albert Westerhoff, Esmay Groost Koerkamp.
GROOTEGAST
Galerie Kunsthof Hoflaan 1, T 0594-852275, open ma-vr 8-17. T/m
16 feb Hannie Hemkes, Klaas Klazema.
MIDWOLDA
Galerie Maya Wildevuur Ennemaborg, Hoofdweg 100, T 0597552950, open vr-zo 14-17. Permanent schilderijen Maya Wildevuur.
NIEZIJL
Galerie Ruigewaert Rijksstraatweg 1, T 0594-213738, open za/zo 1218 en op afspr. T/m 26 feb 10 jaar verborgen schatten, o.a. De Ploeg,
Noordelijke Realisten.
ONNEN
Galerie Appèlbergen Zuidveld 31, T 06-55740700, open zo 13-17.
T/m 26 feb Jentsje Popma, schilderijen.
TER APEL
Klooster Ter Apel Boslaan 3-5, T 0599-581370, open di-za 10-17, zo
13-17. T/m 1 feb Exodus, a home away from home.
UITHUIZEN
Museum Eddy Roos Emmaweg 50, T 0595-431067, open mei t/m
okt za/zo 13-17 en op afspr. Eigen werk. T/m 30 apr open vr-zo 1317, Rodin inspiratie, Eddy Roos.
VEENDAM
Doe Museum Transportweg 5, T 050-4096900, open wo 12-17, do-zo
11-17. T/m 12 feb Eva Ouden Ampsen, 12 objecten. T/m 5 mrt 200
Greatest paintings, prints.
Veenkoloniaal Museum Museumplein 5, T 0598-364224, open di-do
11-17, vr/za 13-17. T/m 15 jan Klasse kunstwerken, Escher, Appel,
Corneille e.a.
ZEERIJP
Boerderij De Diek’n Dijkumerweg 2, T 0598-581199, open dagl v.a.
9 u. T/m 25 jan Mary en Jessy Ritsema, schilderijen.
Kunstroutes Groningen
Noorder 7
1e zo vd mnd 12-17. 30 km lange route door NO-Groningen.
Info o.a. bij VVV en locatie Waarkunst (in ’t Waar). www.
noorder7.nl
Open Ateliers Westerkwartier
1e zo vd mnd 12-17. 11 kunstenaars in de regio Westerkwartier. Info: www.openatelierswesterkwartier.nl
Friesland
BAKHUIZEN
Homan-Hupkens in prent en beeld Gaestwei 14, T 0514-581312/0613020602, open vr-zo 12-17 en op afspr. T/m 31 dec De lithografie,
Daumier, Voerman, Whistler e.a.
BEETSTERZWAAG
Projectruimte Hoofdstr. 17, open vr-zo 13-18 en op afspr. T/m 26 feb
Rencontre, Eja Siepman vd Berg, Riki Mijling, Armando.
DRACHTEN
De Galerij Burg. Wuiteweg 24, ing. Boelensstr., T 0512-335025, open
do-zo 14-17 en rond voorstellingen De Lawei. T/m 8 jan Fotoclub
Noorderlicht 50 jaar. T/m 29 jan Hait, portret van een hemd, Hendrik
Ellings, Baukje Venema. 12 feb t/m 2 apr Ceramic, Pearau Corneal,
Han Boerrigter.
Karmelklooster Burg. Wuiteweg 162, T 0512-512103, open do-zo
13-17. T/m 26 feb Wat bezielt je - het leven van Karmelietessen.
Kunstroute Friesland
Kunst aan de Kust Harlingen
9 galeries, ateliers en een museum in Harlingen. Info o.a. bij
VVV en www.kunstaandekust.nl
Museum Dr8888 Museumplein 2, T 0512-515647, open di-za 11-17,
zo, feestd. 13-17. T/m 15 jan Daan & Daan, Daan Ekkel, Daan Levy,
Dada-kunst. Kurt Schwitters in Friesland. 29 jan t/m 2 apr Cesar
Domela, De Stijl in kunst en typografie.
EERNEWOUDE
Galerie Koopmans De Stripe 14, T 0511-539575, open vr-zo 14-17
en op afspr. T/m 5 mrt Ferwûndering, An Luthart, Hans Jouta e.a.,
div. techn.
FOCHTELOO
Centrum voor Prentkunst Zuideinde 26b, T 06-38392840, open do-zo
13.30-16.30. 26 jan t/m 12 mrt Tom Thijsse, Frans Dille.
GORREDIJK
Galerie Hoogenbosch Stationsweg 66, T 0513-465178, open do-zo
13.30-17.30 en op afspr.
Museum Opsterlân Hoofdstr. 59, T 0513-462930, open di-vr 11-17,
za/zo 13-17. T/m 26 feb Vurige aarde, gouden grûn, viltgroep Flues.
HARLINGEN
Hannemahuis Voorstr. 56, open di-vr 11-17, za/zo 13.30-17. T/m 8
jan Marius van Dokkum, schilderijen. 21 jan t/m 2 apr Verbinding,
Herman vd Made, Loes Vreedeveld.
Galerie De Vis Noorderhaven 40, T 0517-417116, open do/vr 12.3017, za 11-17 en op afspr. T/m 14 jan Torens en vergezichten, Harrie
Gerritz. T/m 4 mrt Annelies van Voorst.
HEERENVEEN
Museum Belvédère Oranje Nassaulaan 12, T 0513-644999, open dizo 11-17. T/m 8 jan Heimwee naar de toekomst, Sjoerd de Vries. 14
jan t/m 9 apr Collectie anoniem, Armando, Schoonhoven, Rosenquist
e.a.
Melklokaal Heremaweg 20-1, open vr, zo 13-17. 15 jan t/m 19
feb Milkshake, Erica Scheper e.a. 26 feb t/m 2 apr Ton Kints, Piet
Dieleman.
JOURE
Museum Joure Geelgietersstr. 1-11, T 0513-412283, open di-vr 10-17,
za/zo 14-17. T/m 16 apr 2017 Nieuw! 200 jaar innovatie en vakmanschap, Jouster bedrijfsleven.
LEEUWARDEN
Dynamische Keramiekwinkel Kleine Hoogstr. 9, open do-za 1316.30. T/m 25 feb Greetje Hoving, Jan Laferte e.a.
Fries Museum Wilhelminaplein 92, T 058-2555500, open di-zo 11-17
(t/m 7 feb 10-17). T/m 8 jan Ancient light, Claudy Jongstra. T/m 7
feb Alma-Tadema, klassieke verleiding.
Keramiekmuseum Princessehof Grote Kerkstr. 11, T 058-2948958,
open di-zo 11-17. T/m 9 juli Sexy Ceramics, Alexandra Engelfriet,
Michel Gouéry e.a.
Galerie De Roos van Tudor Eewal 47-49, T 058-2161636, open wo-vr
13.30-17, za 11-17. T/m 29 jan Ton Bouchier, Renée Marcus Jansen,
Corjan Nodelijk, div. techn.
OFFINGAWIER
Galerie Offingawier Fiifgeawei 25, T 06-39860172, open za/zo 1317. T/m 5 feb Gert-Jan Veenstra, schilderijen.
OLTERTERP
Galerie Lauswolt bij De Slag, Selmien West 2, T 0512-301695, open
di-za 10-12, 13.30-17, zo 13.30-17. T/m 31 dec Naguib Moein, Clary
Mastenbroek e.a. 7 t/m 29 jan Pieter Knorr, Jan vd Kooi e.a.
OUDEMIRDUM
Kunst & Colf Clubhuis, Sminkewei 10, open dagl 10-17. T/m 8 jan
South West paintings, Evert van Hemert. 8 jan t/m 12 mrt Blumen
aus Deutschland, Essig Blumen.
RIED
Fabriek Ried Hoofdstr. 7, T 06-50597558, open za/zo 14-17 en op
afspr. 1 t/m 29 jan Fred Thoolen.
SNEEK
Bas 10 Suupmarkt 10, T 0515-426383, di-vr 13-17, za 12-16. T/m 30
jan De Fryske winters, 40 kunstenaars.
Galerie Bax Kunst Singel 82, T 0515-422772, open di-vr 13.30-18, do
19-21, za 10-17. T/m 31 dec Jikke vd Waal, François Lodewijckx.
WIJNJEWOUDE
Galerie De Wouden Merkebuorren 54, T 0516-481964, open op afspr.
T/m 1 mrt Joop van Bergen, beelden.
Drenthe
ASSEN
Adventskerk Lindelaan 49, open vr 10-12, zo 10.30-12. T/m begin
jan, Verbeelding van verbinding, 25 kunstenaars.
Drents Museum Brink 1, T 0592-377773, open di-zo 11-17. T/m 5
mrt Alle vogels op een stokje. T/m 12 mrt Van Giffen, ’t Spittertien
van Drenthe. Post Mortem, Adriana van Zoest. T/m 2 apr Peredvizhniki, Russisch Realisme rond Repin.
De Nieuwe Kolk Weiersstr. 1, open di-zo 11-17. T/m 8 jan Broeikas,
Hopmann & Lisek.
Galerie Vanderveen Koopmansplein 16, open op winkeltijden. T/m
7 jan HOLT, grafiek. 14 jan t/m 25 feb Flip Drukker, Albert Rademaker,
grafiek.
BALLOO
Galerie Drentsche Aa Balloo 27, T 0592-241214, open vr-zo 13-17.
T/m 21 jan Wintersalon, Toos van Holstein, Eelco Maan. 29 jan t/m
26 feb Open Art Sale, 12 kunstenaars.
Stuur expositiegegevens en persberichten voor de KunstKrant van maart/april
uiterlijk 10 februari naar het volgende adres: KunstKrant, Postbus 494, 9700 AL Groningen,
of e-mail naar [email protected]
COEVORDEN
Stedelijk Museum Haven 4, T 088-0128315, open di-za 9.30-17, zo
12-17. T/m 2 apr Het enige kasteel van Drenthe.
Museum Thijnhof Kerkstr. 38, open mrt-dec vr-zo 13-17. T/m 15 jan
Arnoud Kruithof, Mika Stam e.a.
Vechtstromen waterschapshuis, Burg. Feithsingel 2, open ma-vr. 27
jan t/m 30 juni Vreemd verlangen, Coby Bos, Hugo Galama e.a.
EELDE
Museum De Buitenplaats Hoofdweg 76, tel. 050-3095818, di-zo 1117. T/m 19 mrt Over schoonheid en esthetiek, Albert Moore.
EMMEN
CBK De Fabriek, Ermerweg 88b, T 0591-685820, wo-zo 13-17. T/m 8
jan Wat een theater!, AKE Emmen. T/m 19 feb De Klassieke Wintersalon, alumni, docenten Klassieke Academie.
GEES
Beelden in Gees Schaapveensweg 16, T 0524-582141, open di-zo
11-17 (na 1 sept wo-zo 12-17). 13 jan t/m 19 feb, vr-zo 12-17, 25
internationale kunstenaars, porselein.
HOOGHALEN
Galerie Wildevuur Zwiggelterweg 4, T 0593-592411, open vr-zo
12-18. 20 jan t/m Aarde in perspectief, Peter Durieux.
MEPPEL
Kunsthuis Secretarie Hoofdstr. 22, T 0522–850644, open di-zo 13–17,
do 10–17. T/m 8 jan Mahmoud Al Nahas, Gerda Elsenaar e.a.
NIEUW ANNERVEEN
Egbert Lent Hunzeweg 30, open vr-zo. 7 t/m 29 jan Neie boeren,
gezien door kunstenaars Drents Portret.
NIEUW BUINEN
Goedewaagen Keramisch museum, Glaslaan 29a, T 0599-616090,
open ma-vr 10-16, za/zo 13-17. T/m 27 mrt Nederland breit in de
keramiek. T/m 2 apr Chris Lanooy en Hein Andrée, glazuurtovenaars
van de Veluwe.
PATERSWOLDE
Galerie Lemferdinge Lemferdingelaan 2, T 050-3091377, open za/zo
12-17. 8 jan t/m 5 mrt Vogels, Mariëlle Bickinx, Wout Wachtmeester
e.a., div. techn.
Galerie Paterswolde Hoofdweg 161, open ma 13-18, di-vr 10-18, za
10-17. T/m 12 jan Het hele circus, div. kunstenaars.
ROLDE
Collectie Harms Rolde Hoofdstr. 38, T 0592-242521, open za 13-17
en op afspr. Realistische schilderkunst 20ste eeuw tot heden.
RODEN
K38 Kanaalstr. 38, open wo-zo 13-17. T/m 1 jan KerstSalon. 7 t/m
29 jan Wool is cool, Joke Blaauw, Janny Smit e.a. 4 t/m 27 feb Ritme,
Henk Dijkman, Gonny Fournier e.a.
VLEDDER
Museums Vledder Brink 1, T 0521-383352, open apr t/m kerstvak.
wo-zo 11-16. T/m 8 jan Geblazen bellen, Marinke van Zandwijk, glas.
Art Sale.
ZWEELOO
Herv. Kerk De Wheem 10, open wo, za/zo 13-17. 18 feb t/m 12 mrt
Zweeler Palet, div. techn.
Overijssel
ALMELO
Stichting Indigo Kunsthal Hof 88, Hofkamerstraat, Elisabethhof 6,
open di-zo 13.30-17. T/m 8 jan Natura Mystica.
BORNE
Synagoge Ennekerdijk 17, open zo 14-17. T/m 5 feb Rosa Everts, div.
techn. 12 feb t/m 26 mrt Hans Jansen, etsen.
DELDEN
Kunststation Stationsweg 1/5, open do-za 14-16.30. T/m 16 mrt
Crimp, minikunstwerken van 60 kunstenaars.
DEVENTER
Bergkerk Bergkerkplein 1. 4 t/m 19 mrt, di-zo 11-17, A.G. Gerritsen
(1897-1989), schilderijen.
Galerie Het Bouwhuis Grote Overstr. 63, open wo-za 10-17.30. T/m
8 jan Schwere Worte, Peter Kalkowsky.
Galerie Koningshof Grote Overstr. 16-18, T 0570-672753, open ma,
di, do-za 11-18. T/m 31 dec Jan te Wierik, Peter Meyer.
Kunstenlab Scheepvaartstr. 12, T 0570-611848, open di-zo 13-17.
T/m 8 jan In excelsis, de Vrienden van Job e.a.
Loes & Reinier International Ceramics, Korte Assenstr. 15, T
0570-613004, open do-vr 11-18, za 11-17. T/m 31 dec Celadon, JeanFrançois Fouilhoux, Takeshi Yasuda e.a. 29 jan t/m 2 apr 6 keramisten
uit Höhr-Grenzhausen.
Museum De Waag Brink 56, open di-zo 10-17. T/m 12 feb Palmyra,
stad van duizend zuilen in Deventer.
DIEPENHEIM
Galerie Àlafran Grotestr. 45, T 0547-351718, open wo-zo 12-17 en op
afspr. T/m 31 dec Eyal Radwinowitz.
Drawing Centre Kuimgaarden 1, open wo-zo 12-16. T/m 26 feb The
life of Lines, Robbie Cornelissen. Intermezzo, Bets Hölscher.
Kunstvereniging Diepenheim Grotestr. 17, T 0547-352143, open
wo-zo 12-186 T/m 26 feb Modus operandi, Bonno van Doorn, Dieke
Venema e.a.
Galerie Visée Grotestr. 41, T 06-18653279, open vr/za 13-17 en op
afspr. 13 t/m 28 jan Ineke van Haalen, Hélène Grégoire e.a.
ENSCHEDE
Galerie Beeld & Aambeeld Walstr. 13, T 053-4300357, open wo-za
10-17, do 10-21. T/m 31 dec Today and tomorrow, Japanese contemporary jewellery exhibition.
Concordia Langestr. 56, T 053-4300999, open di-vr 10-18, za 10-17,
zo 12-17. T/m 5 feb Bijna geen mens, Saskia Boelsums, foto’s. T/m
26 feb Vlieg- en kunstwerk, kinderexpo.
Kunsthandel Bert Kuipers Lonnekerspoorlaan 104, open wo, vr-zo
13.30-17.30 en op afspr. 4 t/m 26 feb Wit, terug naar nul, Emile
Circkens.
Fotogalerie Objektief Walstr. 33, T 053-4322507, open wo-za 12.3017. 11 jan t/m 18 feb Lucia, Fleur Wiersma.
TETEM Stroinksbleekweg 16, T 053-2308791, open dagl 11-17. 2 t/m
15 jan All is transformed, Willemijn Calis, Hanan Klei, Marie Janin. 2
t/m 29 jan Doron Sadja, installatie.
Rijksmuseum Twenthe Lasondersingel 129-131, T 053 4358675,
open di-zo 11–17. T/m 22 jan Eindelijk! De Lairesse, schilderijen. T/m
7 mei Of beauty and doubt, Silvia B. 11 feb t/m 18 juni In het hart
van de Renaissance, Rafaël, Titiaan, Bellini e.a.
GIETHOORN
Galerie Duine-Rhee Molenweg 36, T 0521-360210, open zo 14-17
en op afspr. T/m 29 jan Famke Hajonides, Kees Blokland. 12 feb t/m
mei Reinder Homan, Greetje Feenstra e.a.
HAAKSBERGEN
Galerie te Lintelo Spoorstr. 38, open vr-zo 13-17. T/m 15 jan Kari
Alakoski, Sini Majuri, Marja Hepo-Aho, Fins glasdesign.
HEINO/WIJHE
Kasteel Het Nijenhuis ’t Nijenhuis 10, T 0572-388188, open di-zo
11-17. T/m 21 jan Martine Antonie, Marte Röling. 28 jan t/m 14 mei
Leap of faith, Joseph Klibansky.
HENGELO
Galerie Oswin Gesselli Kastanjelaan 6, T 06-12791140, open do-za
13-17 en op afspr. Oswin Gesselli e.a.
Heart Gallery Drienerstr. 35, open wo-zo 13-17, do 13-21, za 10-17.
Galerie De Pook Deldenerstr. 77, T 074-2919759, open do-zo 13-18. 5
feb t/m 26 mrt Wim van Oostrom, schilderijen.
HOLTEN
Galerie Maats Dorpsstr. 53, open t/m 31 dec, do-za 14-17. Anna
Feddema, Hans Wissink, Gerrie Meilink e.a.
Nagelhoutzaal Kulturhus, Smidsbelt 6, open ma-vr 11-17, za 11-15.
T/m 31 dec De abstractie van het alledaagse, Dirk van Brink. 13 jan
t/m 6 mei De Nagelhoutreis van Breetvelt.
KAMPEN
Galerie De Andere Tijd Voorstr. 46, T 038-3323674, open do-za
10-18.
’t Huys der Kunsten Voorstr. 20, T 038-3337100, open za 14-17.
Galerie LuS Oudestr. 143, T 038-2307989 open vr/za en op afspr.
Stedelijk Museum Oudestr. 133, T 038-3317361, di-za 10-17, zo
13-17.
LETTELE
Het Bouwhuis Cröddendijk 8, T 06-12624418, open za/zo 13-17. T/m
8 jan Schwere Worte, Peter Kalkowsky.
OOTMARSUM
Ton Schulten galerie & museum, Marktstr. 4-6/Ton Schultenplein
1, T 0541-291760, open di-za 11-17, zo 12-17. Ton Schulten en
gastexposanten.
Museum Ootmarsum Kerkplein 16-17, open vr-zo 13-17. T/m 31 dec
Rein Pol. Permanent: Marius van Dokkum, schilderijen.
SCHALKHAAR
School van Frieswijk Avergoorsedijk 2, T 0570-530115, open za 1317 en op afspr. T/m 20 jan Op de huid, Frans Rentink, foto’s. 21 jan
t/m 17 mrt Marijke Dijkstra, aquarellen.
STAPHORST
Galerie Hein Elferink Kastanjelaan 5, T 0522-242414, open do 14-18,
vr/za 10-18 en op afspr. T/m 28 jan Linda Karshan.
ZWARTSLUIS
Sluuspoort, Schoonewelle Handelskade 25, T 038-386555, open
di-za 11-17, zo 13-17. T/m 11 feb Natuur dozen, Han Ferwerda, Fries
Driesen.
ZWOLLE
Museum De Fundatie Blijmarkt 20, T 0572-388188, open di-zo 11-17.
T/m 15 jan Zie de mens – 100 jaar, 100 gezichten, Brancusi, Dumas,
Picasso e.a. SlowBade, David Bade. T/m 19 mrt Blikvangers, 100e
geboortedag Fiep Westendorp. 28 jan t/m 14 mei Werner Tübke,
meesterschilder tussen Oost en West.
Galerie IQ kunstuitleen Marsweg 42, T 038-4605656 open ma-vr
10-17, za 11-17. Theo Koster, Herman Brood, Peter Meijer e.a.
Galerie de Langenhof Brinkhoekweg 8, wo-vr 10-17. T/m 10 mrt
Gertia Schikking, Hans Jouta, Dirry Bloem e.a., div. techn.
Stedelijk Museum Melkmarkt 41, T 038-4214650, open di-zo 11-17.
T/m 5 jan Microminiaturen, Mykola Syadristy. T/m 8 jan Leven met
aandacht. 21 feb t/m 7 mei Veronique Schrama, houtskooltekeningen.
Kunstroute Overijssel
Kunststappen
1e zo vd mnd 13-17. Galeries en ateliers in Almelo en
Wierden. Info: www.kunststappen.nl
Flevoland
ALMERE
Corrosia Markt 43, T 036-5215929, open di-za 12-17. T/m 21 jan
Selected by, Bente Wilms, Ruby-Jane Fu, Milena Naef e.a.
DRONTEN
Aeres Bedrijvencentrum De Drieslag 30, open ma-vr 9-17. T/m 20
jan Sonja Reedijk, Annelies Rademakers, Lei Hannen.
Aeres Hogeschool De Drieslag 4. T/m april Carlos Caluwier, Jikke vd
Waal, Louk Weyers e.a.
De Meerpaal De Rede 80-82. T/m 5 jan Janneke Hogerheijde,
textiel.
PAGINA 42 KUNSTKRANT januari/februari 2017
expositieagenda
ESPEL
Galerie de Paardenstal Noordermiddenweg 2-1, T 0527-612654,
open do-za, 1e, 3e, 5e zo vd mnd 13.30-17. T/m 1 jan div. kunstenaars. 29 jan t/m 25 mrt Marjolijn van Ginkel (schilderijen), Edith
Stoel (beelden). Beeldentuin open.
LELYSTAD
Art&Leen kunstuitleen, Agorabaan 3, T 0320-246942, open wo-vr
12-16. T/m half jan Organic art in composition, div. kunstenaars. v.a.
half jan Members Art Wall.
Nieuwland Erfgoedcentrum Oostvaardersdijk 113, open di-vr 10-17,
za/zo 11.30-17. T/m 8 jan Pompen of verzuipen. Scherp geschoten.
Stadhuis Stadhuisplein 2. 2 jan t/m feb The perfect match, Ronald
Boonacker e.a.
NAGELE
Museum Nagele Ring 23, T 0527-653077, open do-zo 13-17. T/m 28
mei Signalen van Louis van Gasteren, div. techn.
Kunstroutes Flevoland
Kunst Route Lelystad
Ltst zo vd mnd 14-17. Open ateliers kunst en kunstnijverheid. Info: www.kunstroutelelystad.com
Land Art Flevoland
DIY-route langs 6 land-art kunstwerken van o.a. Libeskind en
Serra. Tours: mrt-okt, ltst zo vd mnd.
www.schouwburgalmere.nl/landart
Gelderland
ALMEN
Galerie Blauwe Deur Bakkersteeg 2, T 0575-433447, open di-zo
13-17. 7/8, 21/22 jan, 4/5, 25/26 feb za/zo 13-17, Door kinderogen,
Geert de Groot, foto’s.
APELDOORN
CODA Museum Vosselmanstr. 299, T 055-5268400, open di-vr 1017.30, za 10-17, zo 13-17. T/m 8 jan Private confessions, sieraden,
tekeningen. T/m 22 jan What remains, Hugo Tieleman, Ken’ichiro
Taniguchi, Martine Feipel e.a. 29 jan t/m 28 mei ADO collectie.
Paleis Het Loo Amersfoortseweg 7313, T 055-5772400, di-zo 10-17.
T/m 5 feb Anna Paulowna, kleurrijke koningin.
ARNHEM
Museum Arnhem Utrechtseweg 87, T 026-3775300, open di-zo 1117. T/m 29 jan Millennials, Melanie Bonajo, Thomas Kuijpers e.a. 14
jan t/m 5 mrt Wild zone 3, L.A. Raven, video. T/m 19 mrt Van De Stijl
naar communisme, Peter Alma.
Bronbeek Velperweg 147, di-zo 10-17. T/m 12 mrt Van KNIL-militair
tot meester-architect, Charles en Richard Schoenmaker.
BARNEVELD
Museum Nairac Langstr. 13, T 0342-415666, open di-vr 11-17, za
13-17. T/m 4 feb Richard Long – Prenten.
BERG EN DAL
Afrika Museum Postweg 6, T 024-6847272, open di-zo 10-17. T/m
26 mrt Carnaval wereldwijd.
DOESBURG
Lalique Museum Gasthuisstr. 1, T 0313-471410, open di-zo 12-17.
T/m 18 juni 2017 Een nieuwe golf, Art Nouveau & Japonisme, Mesdag, Hokusai, Mankes e.a.
DOORWERTH
Museum Veluwezoom Kasteel Doorwerth, Fonteinallee 2, di-zo
11-17. T/m 29 jan Bezield landschap, Johannes Warnardus Bilders
(1811-1890).
ELBURG
Museum Elburg Jufferstr. 6-8, open di-za 11-17. T/m 25 feb Tour
d’Europe – Langs ideaalsteden uit de late middeleeuwen.
EPE
De Ring gemeentehuis, Marktplein 1, open di-vr 10-12, 14-16. T/m 6
jan 4 jaargetijden in 24 schilderijen, Anneke Boot.
OTTERLO
Kröller-Müller Museum Houtkampweg 6, T 0318-591241, open di-zo
10-17. T/m 22 jan Jos Kruit. T/m 9 apr De vroege Van Gogh. T/m 23
apr Move on, Constant, Tom Claassen, Panamarenko e.a.
RUURLO
Kulturhus KunstKring Ruurlo, Nieuweweg 5, T 0573-451245, open
ma-vr 9-17. T/m 26 jan Annette Olthof, schilderijen. 27 jan t/m 30
mrt Gerda Oonk-Jansen, schilderijen.
ULFT
Nederlands IJzermuseum Hutteweg 32, open di-vr 10-17, za/zo 1317. T/m 8 jan Loek Lafeber, Hub Laumen e.a., emaillekunst.
VELP
Art Gallery O-68 Oranjestr. 68, 026-3639222, open di-vr 14-17. 10
t/m 22 jan Horror vacui, Casper Verborg, Roel Heremans.
VORDEN
Galerie De Burgerij Zutphenseweg 11, T 06-51112390, open vr-zo
13-17. 22 jan t/m 26 feb Plein air, Sonja Brussen, Henk Winkelman
e.a.
Galerie Agnes Raben Nieuwstad 20, T 0575-551647, open vr-ma
11-17 en op afspr. T/m 15 jan Nicolas Dings, Han Klinkhamer e.a.
WAGENINGEN
Museum De Casteelse Poort Bowlespark 1a, open di-vr 12-16, za/zo
13-17. T/m 12 feb Gabrëlla Willekens, Astrid Koppen.
Beeldengalerij Het Depot Arboretumlaan 4, T 0317-467720, open
do-zo 11-17. T/m 19 mrt Sprekende beelden – mythologie, verhalen
en bibliotheken.
Villa Hinkeloord Generaal Foulkesweg 64, open do-zo 11-17. T/m 22
jan Jeroen Meijs. 5 feb t/m 28 mei Henk Spreeuwenberg. Permanent
Eja Siepman vd Berg, beelden.
WINTERSWIJK
Villa Mondriaan Zonnebrink 4, T 0543-515400, open za/zo 11-17.
T/m 26 feb Kunst van Komrij, Toorop, Willink, Verwey e.a.
ZELHEM
Galerie Bibliotheek Zelhem Burg. Rijpstrastr. 4. T/m 14 jan Achterhoek 2, Jacobus Bakkers, Thea Zweerink e.a.
ZEVENAAR
Liemers Museum Kerkstr. 16, open di-zo 14-17. T/m 26 feb Slotstuk
Kunstenaars uit de Streek, Marga Brey, Kees Veltman e.a.
ZUTPHEN
Dat Bolwerck Zaadmarkt 112, T 06-20437979, open do-zo 11-17.
T/m 3 jan Wouter Hooijmans, foto’s. 19 jan t/m 5 mrt Unveiled, Karin
Hoogesteger, schilderijen.
Kunstroutes Gelderland
Culturele Zondag Doesburg
1e zo vd mnd, 12-17. Culturele route langs ca. 25 locaties in
Doesburg. www.culturelezondagdoesburg.nl
Een rondje kunst Zutphen
1e zo vd mnd, 12-17. 11 open ateliers.
Utrecht
AMERSFOORT
Museum Flehite Westsingel 50, T 033-2471100, open di-vr 11-17,
za/zo 12-17. T/m 8 jan Rik Wouters. 29 okt t/m Ontwerpwedstrijd
Belgenmonument.
Galerie De Ploegh De Flint, Coninckstr. 58, T 033-4750770. 8 jan t/m
4 mrt Grafiekmanifestatie & multiples.
KAdE Eemhuis, Eemplein 77, T 033-4225030. T/m 1 jan David
Altmed, Friedrich Kunath. 21 jan t/m 17 apr Goed gemaakt, ode aan
het maakproces, Fernhout, Balkenhol, Picasso e.a.
Galerie Kunstbroeders Weverssingel 22, T 06-14133123, open
do-zo 13-17 en op afspr. T/m 14 jan Yin & yang: vrouw en man, div.
kunstenaars.
Mondriaanhuis Kortegracht 11, T 033-4600170, open di-vr 11-17,
za/zo 12-17.
De Vensterbank Bergstr. 32, dagl 8-24 vanaf straat te zien. T/m 29
jan Marjolijn vd Assem, tekeningen.
GORSSEL
Museum MORE Hoofdstraat 28, di-zo 10-17. T/m 15 jan Isabella
Werkhoven, schilderijen. T/m 12 feb Johan van Hell. 26 feb t/m 11
juni Der Pinsel hat gesprochen, Johannes Grützke, schilderijen.
Dorien Plaat Nijverheidsplein, open wo-zo 12-17.
BAARN
Kasteel Groeneveld Groeneveld 2. 6 t/m 29 jan, di-zo 11-17, Heelmeesters, Annemiek Wolters, Wim Zorn e.a.
HATTEM
Anton Pieck Museum/Voerman Museum Achterstr. 46-48, T 0384442897, open di-za 10-17. T/m 31 mei Sprookjes van Grimm.
BILTHOVEN
ArtTraverse gemeentehuis, Soestdijkseweg Zuid 173, T 030-2288111,
open ma-vr 8.30-17, di 8.30-19. T/m 10 jan Birgitta Sundstrom
Jansdotter, Ludmilla vd Spoel. 15 jan t/m 7 mrt Udo Prinsen, Casper
Prager, Hanne van Baarle, div. techn.
NIJKERK
Galerie Polhus Spoorstr. 1a, T 033-2456986, open vr-zo 13.30-17. 15
jan t/m Sjoerdtje Hak, Cees Vegh e.a.
NIJMEGEN
Museum het Valkhof Kelfkensbos 59, T 024-3608805, open di-vr 1017 en za/zo 11-17. T/m 5 mrt Gladiatoren, helden van het colosseum.
NUNSPEET
Noord-Veluws Museum Winckelweg 17a, open zo 13-17, di-za 10-17.
T/m 15 jan Jan van Vuren in perspectief. T/m 2 apr Jaap Hiddink
(1910-2000), een veelzijdig Nunspeets impressionist.
OOSTERBEEK
Airborne Museum Utrechtseweg 232, open ma-za 11-17, zo 12-17.
27 jan t/m aug Moederliefde, het geheim van Ella & Audrey Hepburn.
T/m 31 dec Ego, vergeet mij niet.
Kunstgalerij Albricht Utrechtseweg 107, T 026-3611876, open wo-za
11-17 en op afspr.
BUNNIK
Museum Oud Amelisweerd Koningslaan 9, o.a. Armando collectie.
T/m 5 mrt Lodewijk Napoleon – tragisch heerser, o.a. Armando.
LEERSUM
Kunstgilde Heuvelrug Kerkplein 10, open vr-zo 14-16.30. 7 jan t/m
2 feb Tineke Blankenstijn, Bram Faasse e.a. 4 feb t/m 2 mrt Ims vd
Tempel, Paulus Sloots, Joke van ’t Loo.
SOEST
HazArt Pimpelmees 3, T 035-6013150, open wo-vr 10-17, za 10-16.
T/m 28 jan 4e Miniatuur Biënnale, 12 feb t/m 18 mrt, 2 apr t/m 6
mei 25 jaar HazArt, Out of the box, 95 kunstenaars.
Museum Soest Steenhoffstr. 46 open za/zo 13.30-17. T/m 1 jan
Maurice Heerdink, schilderijen.
UTRECHT
Bos Fine Art kantoor Eelman Nienhuys Makelaars, Nachtegaalstr. 3,
T 06-16484645, open ma-vr 10-17, za/zo 14-17. T/m 15 jan Miranda
Rikken, Monica Maat, Roland de Jong Orlando.
Stuur expositiegegevens en persberichten voor de KunstKrant van maart/april
uiterlijk 10 februari naar het volgende adres: KunstKrant, Postbus 494, 9700 AL Groningen,
of e-mail naar [email protected]
Catharijneconvent Lange Nieuwstr. 38, T 030-2313835, open di-vr
10-17, za/zo 11-17. T/m 8 jan Heilig schrift, Tanach – Bijbel – Koran.
Centraal museum Agnietenstraat 1, T 030-2362362, open di-zo 1117. T/m 5 feb How the world occurs, Craigie Horsfield.
GrachtenGalerie Oudegracht 185, wo-zo 12-17. 15 jan t/m 11 mrt
Natuur-like, Cees Vegh, Marieke Peters e.a.
Galerie Quintessens Nieuwegracht 53, T 030-2322351, open wo-za
12-17.
VIANEN
Stedelijk Museum Voorstr. 97, T 0347-371648, open di-vr 10.3016.30, za/zo 12-16. T/m 29 jan Paul de Reus, beelden & tekeningen.
WIJK BIJ DUURSTEDE
Galerie Mignon Peperstr. 52a, T 06-44671389, open za/zo 13.3017.30. jan Salman Ezzammoury, Jeannie Hoovers. feb Shirley Weiffenbach e.a., div. techn.
IJSSELSTEIN
Museum IJsselstein Walkade 2-4, T 030-6886800, open wo-zo 13-17.
T/m 26 feb Verlicht MIJ, eigentijds licht in de kunst, Nicky Asman,
Lynne Leegte e.a.
WOERDEN
Stadsmuseum Kerkplein 6, T 0348-481057, open di-za 10-17, zo 1317. T/m 15 jan Jeugdvrienden, Leo Gestel vs Cornelis Vreedenburgh.
21 jan t/m 28 mei KunstStof 2017, Mae Engelgeer, Tanja Smeets e.a.
ZEIST
Galerie Kortom Voorheuvel 48, T 06-54303725, open do-za 12-18
en op afspr. 10 dec t/m Wouter Stips, div. techn. 11 feb t/m 11 mrt
Uncle Ron’s hyperbolic roadshow, kunstenaars WAR Amersfoort.
Slot Zeist Zinzendorflaan 1, T 030-6921704, open di-vr 11-17, za/zo
13-17. 14 jan t/m 12 feb De Slotlaan, foto’s, prenten. 26 feb t/m 11
juni 25 jaar passie voor bloemen, Janneke Brinkman-Salentijn.
Kunstroutes Utrecht
OpenKunstZondag IJsselstein
1e zo vd mnd 13-17. 3 open ateliers aan Walkade, IJsselstein.
Cultureel Rondje Wijk bij Duurstede
1e zo vd mnd 13-17 alle galeries open in Wijk bij Duurstede.
Noord-Holland
ALKMAAR
Grafisch Atelier Doelenstr. 23, T 072-5128075, open ma-vr 10-17. 4
jan t/m 7 feb De laatste fase, Sietse Bakker.
Koel 310 Koelmalaan 310, open vr-zo 13-17. T/m 1 jan Cave of
forgotten dreams, Bram Bus, Manja vd Storm e.a.
Stedelijk Museum Canadaplein 1, T 072-5489789, di-zo 10-17, vr
10-19. T/m 22 jan Vleiend penseel, Caesar van Everdingen.
AMSTELVEEN
Cobra Museum Sandbergplein 1, T 020-5475050, open di-zo 11-17.
T/m 22 jan Pierre Alechinsky.
Museum Jan van der Togt Dorpsstr. 50, T 020-6415754, open di-zo
11-17. T/m 8 jan 25 jaar Jan. De Schatkamer. Sam Francis & friends –
Ting, Appel en Alechinsky.
AMSTERDAM
Div. locaties centrum, t/m 22 jan Amsterdam Light Festival, Mels
Crouwel, Ben van Erkel e.a., lichtobjecten.
Amsterdam Museum Kalverstr. 92/St. Luciensteeg 27. T/m 7 mei
100 jaar Schiphol, klaar voor vertrek.
De Appel Prins Hendrikkade 142, open di-zo 11-18. T/m 15 jan
Incidental music.
Galerie Artacasa Kerkstr. 411, open do-za 13-18. 14 jan t/m 13 feb
HJ Hofstra, schilderijen. 18 feb t/m 20 mrt Irma Braat (schilderijen),
Anna Hulzink (beelden).
Beeldend Gesproken Hannie Dankbaarpassage 23, T 020-3090390,
open di-vr 11-18, do 11-21, za 11-16. T/m 31 dec Klein geluk, 30
kunstenaars.
Beurs van Berlage Damrak 243. 27 t/m 30 dec This Art Fair, 120
kunstenaars.
Bijbels Museum Herengracht 366-368, open di-zo 11-17. T/m 8 jan
Gelijkenissen – close reading, close drawing.
De Brakke Grond Nes 45, ma-vr 10-18, za/zo 13-18. T/m 29 jan
Back-up, Jan Rosseel, foto’s.
Rento Brattinga galerie Lauriergracht 80, T 020-6241491, open
wo-za 13-17.30. T/m 30 dec Maze de Boer. 7 jan t/m 11 feb Sandra
Kruisbrink, Ilona Plaum.
C&H art space 2de Kostverlorenkade 50, T 020-7530964, open wo-za
13-18. T/m 14 jan Gerbrand Burger.
Galerie Franzis Engels Nieuwevaart 200, T 020-6264487, open do-za
13-18. T/m 28 jan The electric acid color test, Ib Jorn.
EYE IJpromenade 1, open dagl 11-18. T/m 8 jan Celluloid, Tacita
Dean, Rosa Barba e.a.
Foam fotografiemuseum, Keizersgracht 609, T 020-5516500, dagl
10-18, do-vr 10-21. T/m 22 jan Sofia Borges. T/m 19 feb Harley Weir.
T/m 8 mrt Hiroshi Sugimoto. 24 feb t/m 16 apr Stéphanie Solinas.
F.O.T.O. 45 Gallery Spaarndammerstr. 45, open do-zo 12-18. T/m 17
jan Bevroren stilte, Sujata Majumdar, foto’s.
Huize Frankendael Middenweg 72, open zo 12-17. T/m 15 jan
Collectie Flip Bool, Veronica Hekking, div. fotografen. T/m zomer 2018
Wild care, tame neglect, Edward Clydesdale Thomson.
Van Gogh Museum Paulus Potterstr. 7, T 020-5705200, open dagl.
10-18, vr 10-22. T/m 29 jan Impressies van het landschap, Daubigny,
Monet, Van Gogh.
Galerie Hamer Leliegracht 38, open wo-za 14-17.30. T/m 31 dec
Seth Prime, El Sirio, Henry Faust e.a.
Hendrikje tassenmuseum, Herengracht 573, open dagl 10-17. T/m
26 feb Royal bags.
Hermitage Amstel 51, T 020-5308755, open dagl. 10-17, wo 10-17.
T/m 5 juni China, outsider art. T/m 17 jan Cahtarina, de Grootste.
T/m De nieuwe schuttersgalerij, Mariecke vd Linden. T/m 28 mei
ABN AMRO Kunstprijs, Marijn van Kreij.
Joods Historisch Museum Nieuwe Amstelstr. 1, T 020-5310380, open
dagl. 11-17. T/m 8 jan De glorie van het joodse boek.
Galerie Roger Katwijk Prinsengracht 737, T 020-6373808, open woza 12-18, zo 13-17. 8 jan t/m 11 feb Tessa Verder. 18 feb t/m 18 mrt
Flows and interruptions, Nelleke Beltjens, Alexandra Roozen.
Kers Gallery Lindengracht 148, open vr/za 12-17. T/m 7 jan In a
state of flux, Hadassah Emmerich, Joris Kuipers e.a.
KochxBos 1e Anjeliersdwarsstr. 36, open wo-za 13-18. T/m 7 jan Ray
Caesar. 21 jan t/m 11 feb Sarah Maple.
Galerie Rob Koudijs Elandsgracht 12, open wo-vr 12-18, za 12-17. 7
jan t/m 18 feb Felieke vd Leest, Marion Blume, objecten.
Galerie Ron Mandos Prinsengracht 282, open wo-za 12-18. T/m 7
jan Looking voor Langston, Isaac Julien.
Huis Marseille Keizersgracht 399-401, T 020-5318980, open di-zo 1118. T/m 5 mrt Wat natuur betreft, Chrystel Lebas. After Baldus, Theo
Baart, Cary Markerink, foto’s.
The Merchant House Herengracht 254, T 020-8455955, open vr 1218 en op afspr. T/m 25 feb Judit Reigl, div. techn.
Moco Museum Honthorststr. 20, open dagl. 10-18. T/m 31 dec
Banksy.
Galerie Mokum Oudezijds Voorburgwal 334, T 020-6243958, do-zo
12-17. T/m 5 feb Wintertentoonstelling. 4 feb t/m 5 mrt Karel Buskes
& Mario ter Braak.
Nieuw Dakota Ms. Van Riemsdijkweg 41b, open do/vr 11-18, za/zo
12-18. T/m 15 jan Body betrays itself, Danaë Moons.
Nieuwe Kerk Dam, T 020-6386909, open dagl. 10-17. T/m 5 feb
Happy birthday Marilyn. 18 feb t/m 9 apr Meesterwerk 2017: El
Greco’s Pentecostés.
Atelier Oosterbosch Vinkenstr. 154, T 06-41398637, open zo 12-17
en op afspr. 8 jan t/m 9 apr Nicola Kloosterman, collages.
Oude Kerk Oudekerksplein, de Wallen, open ma-za 10-18, zo 1317.30. T/m 26 mrt Marinus Boezem, div. techn.
Passenger Terminal Piet Heinkade 27. 19 t/m 22 jan, do-zo 11-19,
For Real 2017 (vh Realisme), kunstbeurs.
Percipi Gallery Rozenstr. 277, T 06-16798134, open do 14-17, za
12-18 en op afspr.
Galerie Petit NZ Voorburgwal 270, T 020-6267507, open wo-za 1217. T/m 14 jan Gea Karhof, Herman Gordijn.
Eduard Planting Gallery Eerste Bloemdwarsstr. 2 links, T 0203206705, open wo-za 13-18. T/m 7 jan Hans Withoos, foto’s.
Pllek TT Nerveritaweg 59, T 020-2900020, dagl 9.30-22. T/m 30 dec
Cil Laurens.
The Ravestijn Gallery Westerdoksdijk 603-a, T 020-5306000, open
ma-vr 9-17, za 12-17. T/m 4 feb The situation room, Ruth van Beek,
gem. techn. 17 feb t/m 1 apr Originals, Ferry vd Nat.
Rembrandthuis Jodenbreestr. 4, T 020-5200400, open dagl. 10-17.
T/m 8 jan In de ban van Hercules Segers, Rembrandt en de Modernen. T/m 12 feb Rembrandts eerste schilderijen, de vier zintuigen.
Rijksmuseum Jan Luijkenstr. 1, T 020-6747470, open dagl. 9-18. T/m
8 jan Animals in Brazil, Frans Post, schilderijen. Hercules Segers. 17
feb t/m 21 mei Goede hoop? Zuid-Afrika – Nederland vanaf 1600.
Scheepvaartmuseum Kattenburgplein 1, T 020-5232222, open dagl.
9-17. T/m 2 juli Drijfveer, 100 jaar verzamelen.
Schilt Gallery Peter Martensstr 121, T 020-3305929, open dagl (even
bellen). T/m 18 feb Reflection, Pavel Banka (foto’s), Jindra Vykova
(keramiek).
Sofitel Legend Oudezijds Voorburgwal 197. 19 jan t/m La Parisienne,
Emanuele Scorcelletti e.a., foto’s.
Stadsarchief Vijzelstr. 32, open di-vr 10-17, za/zo 12-17. T/m 5 feb
Amsterdam 1900, Olie, Breitner, Eilers e.a., foto’s.
Stedelijk Museum Museumplein 10, T 020-5732911, dagl 10-18, vr
10-22. T/m 5 feb Manic/love; 18 feb t/m 23 apr Truth/love, Jordan
Wolfson. T/m 5 mrt Machinespektakel, Jean Tinguely. 4 feb t/m 28
mei De verliefde camera, Ed vd Elsken. T/m 21 jan De Stijl in het
Stedelijk.
Stopera Amstel 1, T/m 6 jan, dagl 7-23, Winter Wonder Wasteland,
installatie, Dirty Beach, Plastic Soup Foundation.
Storage Room JM Kemperstr. 80, open do-zo 13-18. T/m 5 feb
Beyond black, Marjolein Wintjes.
Tropenmuseum Linnaeusstr 2, T 020-5688200, open di-zo 10-17.
T/m jan De Boeddha, van levensverhaal tot inspiratiebron.
Van Zijll Langhout Brouwersgracht 161, T 020-7708990, open wo-zo
10-17. T/m 13 nov Leonard van Munster, foto’s.
Zuiderkerk Zuiderkerkhof 72. 26 t/m 28 jan, do-za 11-18, vr 11-23,
Amsterdam Art & Antiques Salon, ruim 50 exposanten.
BERGEN
Museum Kranenburgh Hoflaan 26, T 072-5898927, open di-zo 11-17.
T/m 19 mrt Zwart – van houtskool tot high-res, Awoiska vd Molen,
Levi van Veluw, Anouk Griffioen e.a. Hemelrijk, Toorop, Kuijten,
Weijand e.a.
BREUKELEVEEN
Galerie Wijdemeren Herenweg 73, vr-zo 13.30-17. T/m jan Hollandse wintertaferelen, Dirk Smorenberg, Louis Apol e.a.
BUSSUM
Spant Dr A Kuyperlaan 3. T/m 31 mrt Wall of memories, Pim
Westerweel, foto’s.
CASTRICUM
Huis van Hilde Westerplein 6, open di-vr 9-17, za/zo 11-17. T/m 31
mrt Romeinse kust.
DEN HELDER
Kunsthal 45 Koningstraat 43-45, open do-zo 13-17. T/m 26 feb
IJzingwekkend 3, Annemie Bogaerts, Henk Oelen e.a.
HAARLEM
Het Dolhuys Schotersingel 2, di-vr 10-17, za/zo 12-17. T/m 10 mrt
De maakbare mens.
De Hallen Grote Markt 16, T 023-5115775, open di-za 11-17, zo 1217. T/m 8 jan Marcel Ruijters, Cecile B. Evans, Meiko Koizumi. 21 jan
t/m 7 mei Kasper Bosmans, Evelyn Taocheng Wang, Richard Tuttle.
Frans Hals Museum Groot Heiligland 62, T 023-5115775, open di-za
11-17, zo 12-17. T/m 12 feb Hollandse Meesters uit Boedapest.
Museum Haarlem Groot Heiligland 47, open di-za 11-17, zo/ma
12-17. T/m 31 dec Kunstlijn Haarlem. T/m 8 jan Dik Box. T/m 28 mei
Haarlem Sportstad.
Teylers Museum Spaarne 16, T 023-5160960, open di-za 10-17, zo
12-17. T/m 8 jan Jan Weissenbruch. Bloemenpracht. 1 feb t/m 14 mei
Jean-Antoine Watteau.
Paviljoen Welgelegen Dreef 3, open ma-vr 9-17. T/m 13 jan Kees
Bierman, Marjolein Loppies e.a.
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 43
expositieagenda
Kunstroutes Noord-Holland
Spaarne kunstroute Haarlem
1e zo vd mnd, 13-17 (beh. juli/aug). Open ateliers 15
locaties. www.spaarnekunstroute.nl
Kunsteilanden Amsterdam
2e zo vd mnd, 12-17. 14 ateliers en galeries op Westelijke
eilanden (o.a. Prinseneiland, Haarlemmerbuurt). www.
kunsteilandenamsterdam.nl
West Wednesdays, Amsterdam
2de wo vd mnd 18-21 (sept-juni). Diverse activiteiten
in verschillende kunstinstellingen in Amsterdam West/
Hallenkwartier; start puntWG, WG-plein t/o 80. www.
westwednesdays.com
HILVERSUM
Galerie Hilversum Langestr. 52, T 0345-6237121, di-za 12-17, zo 1417. T/m 31 dec De kunst van het geven, div. kunstenaars.
Museum Hilversum Kerkbrink 6, open ma-zo 11-17. T/m 11 jan
World Press Photo. 5 feb t/m 12 mrt Zilveren Camera.
HOOFDDORP
Galerie Happy Art Graftermeerstr. 20, open do-za 12-17. Pop it up,
James Rizzi, Keith Harring, Burton Morris e.a.
De Meerse Raadhuisplein 3. T/m 30 dec Uppie – kunst en eenzaamheid, div. kunstenaars.
HOORN
De Boterhal Kerkplein 39, open di-zo 14-17. T/m 8 jan Hall of fame,
leden Boterhal. 14 jan t/m 26 feb Urban landscapes.
HUIZEN
Huizer Museum Achterbaan 82, T 035-5250223, open di-za 13.30-17.
T/m 18 mrt TheePotterij.
De Trappenberg Crailoseweg 116, T 035-6929600, open ma-vr 9-18,
zo 13.30-18. T/m 9 jan Hans Almekinders, schilderijen.
LAREN
Singer Museum Oude Drift 1, T 035-5393939, open di-zo 11-17. T/m
8 jan Schoonheid te koop, Kunsthandel Frans Buffa & zonen. 17 jan
t/m 14 mei Desiree Dolron, foto’s.
NAARDEN
Comenius Museum Kloosterstr. 33, T 035-6943045, open di-zo 12-17.
T/m 22 jan Wereld beeld, Marcel Bastiaans, Elganan Jelsma, Diklah
Zoh e.a.
Grote Kerk Marktstr. 13. 25 t/m 29 jan Kunst & Antiek Weekend
20 jaar.
Galerie Pouloeuff Turfpoortstr. 35a, T 035-6940406, open vr/za
11-17, zo 12-17. 6 t/m 8 jan Vergankelijkheid, Roosmarijn Broersen,
Thijs Rijkers e.a. 15 jan t/m 5 mrt Vertellers, Sigrid Nora vd Mersch,
Ralf Kokke e.a.
WESTZAAN
Kunstgalerie Staphorsius J.J Allanstr. 287b, open di-za 9-17. 14 jan
t/m 1 mrt Abraham en de Muze, galerie 50 jaar, div. kunstenaars.
WIJK AAN ZEE
Kop van WaZ Voorstr. 12, open vr-zo 13-17. T/m 1 jan Frans Duin,
Saskia Keyer e.a. 6 t/m 8 jan Wijnanda Smink. 13 jan t/m 2 feb Nikki
Kröder, Evelien Andree Wiltens.
Zuid-Holland
DELFT
Galerie Inkt Choorstr. 29, T 015-2138650, open wo-vr 12.30-17.30,
za 12-17 en op afspr. 20 jan t/m 18 feb Annemarie Petri. 24 feb t/m
1 apr Wim Zurné.
Galerie Terra Nieuwstr. 7, open wo-vr 11-18, za 11-17, 1e zo vd mnd
13-17. T/m 7 jan Roberts & Silvertant.
Museum Het Prinsenhof Sint Agathaplein 1, T 015-2602358, open
di-zo 11-17. T/m 5 mrt Strandbeesten, Theo Jansen.
DEN HAAG
Galerie 44 Molenstr. 44, open wo, vr 13.30-17, za 13-17. T/m 4 jan
Geschonden schoonheid, Lefteris Olympios.
Museum Beelden aan Zee Harteveltstr. 1, open di-zo 11-17. T/m 5
feb Mountain, Anish Kapoor. T/m 12 feb Hieke Luik, Frits van Hall.
T/m 5 mrt Picasso aan Zee. T/m 31 aug Natural chaos, Arne Quinze.
Museum Bredius Lange Vijverberg 14, open di-zo 11-17. T/m 5 mrt
Linking pieces, Hendrik Aerts, Jan Steen e.a.
Louis Couperus Museum Javastr. 17, open wo-zo 12-17. T/m 8 mei
Schilderen met woorden.
GEM/Fotomuseum Stadhouderslaan 43, open di-zo 12-18. T/m 12
mrt Werner Bischof. Lara Gasparotto e.a. foto’s. Sol LeWitt, Esther
Tielemans, Rana Begum e.a.
Gemeentemuseum Stadhouderslaan 41, T 070-3381111, open di-zo
10-17. T/m 22 jan Sculptuur in de 20ste eeuw, Rodin, Moore, Bourgeois e.a. T/m 12 feb Schilder van de ziel, Alice Neel. T/m 26 mrt To
Audrey with love, Hubert de Givenchy. T/m 9 apr Sol LeWitt, a tribute.
Haagse Kunstkring Denneweg 64, open wo-za 11-17, zo 13-17. 4
t/m 29 jan Vers bloed, div. nieuwe leden.
Historisch Museum Korte Vijverberg 7, di-vr 10-17, za/zo 12-17. T/m
9 apr Gezichten van de Gouden eeuw, Jan van Ravesteyn.
Huis Huguetan Lange Voorhout 34, open wo-zo 12-18. T/m 27 feb
See how the land lays, Saâdane afif, Guillaume Bijl e.a.
Van Kranendonk Westeinde 29, 070-3650406, open op afspr. T/m 14
jan Frédérique van Rijn.
Livingstone Gallery Anna Paulownastr 70 A/B, T 070-3609428. open
wo-za, ltst zo vd mnd 12-17. T/m 7 jan Klaas Gubbels, Roger Wardin,
Nadja Schöllhammer. 15 jan t/m 18 mrt Arie van Geest. Bacon,
Lewitt, Rauschenberg e.a.
Mauritshuis Korte Vijverberg 8, T 070-3023456, open di-za 9-17, zo
11-17. T/m 5 feb Hollanders in huis, Vermeer en tijdgenoten uit Britse
Royal Collection,
Meermanno Prinsessegracht 30, open di-zo 11-17. T/m 22 jan Russische boekkunst. T/m 5 feb Het sportboek – de mooiste sportverhalen.
De Mesdag Collectie Laan van Meerdervoort 7f, T 070-3621434,
open wo-zo-12-17. T/m 5 mrt Luc Cromheecke tekent Daubigny.
Nationaal Archief Prins Willem-Alexanderhof 20, open di 10-21,
wo-vr 10-17, za/zo 11-17. T/m 8 jan Onderweg, Ed vd Elsken, Henri
Cartier-Bresson, Robert Capa e.a., foto’s.
Nest De Constant Rebecqueplein 20b, 070-365-3186, open do-zo
13-17. T/m 22 jan Games people play.
Panorama Mesdag Zeestr. 65, open ma-za 10-17, zo 12-17. T/m 26
mrt Kidd & the city, Jeremy Kidd, foto’s.
Parts Project Toussaintkade 49, open do-za 12-17, zo 13-17. T/m 6
feb Bodyscanning, Peter Bogers, videokunst.
Pulchri Studio Lange Voorhout 15, T 070-3461735, open di-zo 11-17.
T/m 22 jan Winterschilder, div. kunstenaars.
Stroom Hogewal 1-9, T 070-3658985, open wo-zo 12-17. 8 t/m 29
jan Monira Al Qadiri. 12 feb t/m 5 mrt Jean Katambayi Mukendi.
Twelve Twelve Gallery Prinsenstr. 53, open wo-zo 11-18, zo 12-17. 13
jan t/m 26 feb Tamara Drees, installatie.
West Groenewegje 136, open wo-za 12-18. T/m 27 feb Gagarin,
Slominski & Beuys.
Galerij Prins Willem V Buitenhof 33, open di-zo 12-17.
DORDRECHT
Dordrechts Museum Museumstr. 40, T 078-7708708, open di-zo
11-17. T/m 8 jan Gerard Verdijk, retrospectief. T/m 28 apr Het
oudste goud van de wereld, schatten uit Varna. T/m 7 mei Wout van
Heusden.
Hof van Holland Hof 6, open di-zo 11-17. T/m apr Feesten voor de
vrijheid, prenten collectie Simon van Gijn.
Patriciërshuis Wolwevershaven 9, open wo-zo 13-17. T/m 30 apr
Cornelis & Hendrik Kuipers en hun Dordtse tijdgenoten.
GORINCHEM
Gorcums Museum Grote Markt 17, T 0183-632821, open di-za 10-17,
zo 13-17. T/m 19 mrt Seventies, music-fashion-design.
GOUDA
Firma Van Drie Achter de Kerk 13, open di-zo 12-17. 10 jan t/m
5 feb Lievelingen van vrienden, div. kunstenaars. 7 feb t/m 5 mrt
Nieuwe firmanten.
Kunstuitleen Blekerssingel 40, open wo-vr 13-17, do 13-18, za 1115. T/m 31 dec Ruben van Veen, schilderijen.
Museum Gouda Achter de kerk 14, T 0182-331000, open di-zo 11-17.
T/m 29 jan Oog voor detail, Courbet, Tholen, Bonvin e.a. T/m 5 feb
Jaap vd Berg. 2 feb t/m 18 juni Floris Arntzenius en zijn passies.
HARDINXVELD-GIESSENDAM
Museum De Koperen Knop Binnendams 6, T 0184-611366, di-vr
13-17, za 11-17. T/m 7 jan Licht in de donkere dagen voor Kerstmis.
14 jan t/m 25 mrt Radio’s.
KATWIJK
DunaAtelier Boulevard 73, T 06-17210202, open vr-zo 14-17. T/m 5
feb Retrospectief, Gerard Brouwer, beelden.
Katwijks Museum Voorstr. 46, T 071-4013047, open di-za 10-17. T/m
25 feb Vondsten en vergezichten, Ab van Overdam, Lux Buurman,
schilderijen.
LEERDAM
Nationaal Glasmuseum Lingedijk 28-30, open di-za 10-17, zo 12-17.
T/m 12 mrt Optic!, Hans van Bentem e.a. Zwart glas, 4 Surinaamse
kunstenaars. Ispirazione, Ettore Sottsass e.a.
LEIDEN
Rijksmuseum van oudheden Rapenburg 28, T 071-5163163, di-zo
10-17. T/m 17 apr Koninginnen van de Nijl. T/m 31 dec 2017 Pracht
& precisie, objecten.
Rijksmuseum Volkenkunde Steenstraat 1, T 071-5168800, open
di-zo 10-17. T/m 8 jan Vroege fotografie uit China. T/m 29 jan
Indonesische bronzen. Helden in Japanse portretten. T/m 5 mrt
Wereld vol veren.
Sieboldhuis Rapenburg 19, T 071-5125539, open di-zo 10-17. T/m 5
mrt Kunisada, koele geisha’s en gepassioneerde acteurs. T/m 4 juni
De dingen die voorbijgaan, Casper Faassen, foto’s.
LISSE
Kunstgalerie Kompaen Oranjelaan 124, T 06-46366233, open za 1117, wo 9.30-17.30 en op afspr. T/m 28 jan Ed van Heck – fine artist.
Museum De Zwarte Tulp Grachtweg 2a, T 0252-417900, open di-zo
13-17. T/m 30 jan, Botanische tekenaressen: vrouwen in manneberoep. T/m 19 feb Bollenschuren, iconen van de Bollenstreek.
MAASLAND
Tavenu Pynasplein 5, open wo-zo 13-17. 7 t/m 29 jan Textiel & acryl,
div. kunstenaars. 3 t/m 26 feb De kracht van de eigen weg, Adriënne
Rombout, div. techn.
MAASSLUIS
Gallery RitsArt Veerstr. 3, T 06-55876513 open vr 14-17.30, za 1117.30, zo 13-17.30. T/m 12 feb In retrospect, Geert Kollau, foto’s.
NOORDWIJK
Museum Noordwijk Jan Kroonsplein 4, T 071-3617884, open di-za
11-17, zo 13-16. T/m 27 jan Bij Noordwijkers aan de muur.
Palace Hotel Picképlein 8, T 071-3653000, open dagl. T/m 14 jan
(He)art Fishing, Scaponi, schilderijen op 3D-canvas.
RV galerie Van Limburg Stirumstr. 17, T 06-24954772, open wo-za
13.30-17. T/m dec Kunstenaarscollectief KuCo e.a. 10 jan t/m div.
kunstenaars.
ROTTERDAM
ArtAttack Aelbrechtskolk 25 c, open za/zo 13-17. T/m 15 jan Bill de
Kimpe, Krin Rinsema, Martine de Heij e.a.
Boijmans van Beuningen Museumpark 18-20, T 010-4419400, open
di-zo 11-17. T/m 15 jan De goddelijke renaissance, Fra Bartolommeo.
11 feb t/m 28 mei Gek van surrealism, Dalí, Ernst, Miró e.a.
Chabot Museum Museumpark 11, T 010-4363713, open di-vr 1116.30, za 11-17, zo 12-17. T/m 19 feb Bauhaus Dessau – Branding
Rotterdam.
Deelen Art Admiraliteitskade 90b, open wo-za 12-17. T/m 28 jan
Absent Mind, Rosa Boomsma & Erik Tierolf e.a.
Garage Goudsewagenstr. 27, T 010-7370875, open wo-zo 12.3017.30. T/m 15 jan Sparkling like the surface of the ocean at night,
Yael Davids, Robert Zandvliet e.a. 8 feb t/m 16 apr How to disappear
completely, Karin Arink, Awoiska vd Molen e.a.
De Kiefhoek Hendrik Idoplein 2. T/m 19 feb Simultaan Modernisme.
Kunsthal Museumpark, Westzeedijk 341, T 010-4400301, open di-za
10-17, zo 11-17. T/m 12 feb Peter Lindbergh, modefotografie. T/m
Stuur expositiegegevens en persberichten voor de KunstKrant van maart/april
uiterlijk 10 februari naar het volgende adres: KunstKrant, Postbus 494, 9700 AL Groningen,
of e-mail naar [email protected]
5 mrt Bakeliet, wie kent het niet. 9 feb t/m 9 apr Human/digital,
a symbiotic love affair. 25 feb t/m 4 juni Hyperrealisme, 50 jaar
schilderkunst, Chuck Close, Duane Hanson e.a.
Het Nieuwe Instituut Museumpark 25, open di-za 10-17, zo 11-17.
T/m 8 jan The life fair – new body products. Munich 1972. Control
syntax Rio. Space embodied – the Russian art movement 1920-1930.
Root Zaagmolendrift 12, open wo-vr 12-18, za 12-17. T/m 30 dec
Sophie Vos, Daniel van Dijck. 5 jan t/m 12 feb Seems like a drawing,
Isra Páez, Leon Moleveld e.a.
SS Rotterdam 3de Katendrechtsehoofd 25. 10 t/m 12 feb, vr-zo 1119. Object, designbeurs, 75 internationale ontwerpers.
Huis Sonneveld Jongkindstr. 12, open di-za 10-17, zo 11-17. T/m 19
feb Simultaan Modernisme.
TENT Witte de Withstr. 50, open di-zo 11-18. T/m 19 feb nominaties
Dolf Henkes prijs, Daan Botlek, Rana Hamadeh e.a.
Van Nelle fabriek Van Nelleweg 1, open di-vr 11-16.30, za 11-17, zo
12-17. 9 t/m 12 feb Art Rotterdam, kunstbeurs. T/m 19 feb Simultaan
Modernisme.
World Trade Center Beursplein 37. 8 t/m 12 feb Rotterdam Contemporary Art Fair 2017, kunstbeurs.
Wereldmuseum Willemskade 25, T 010-2707172, open di-zo 10.3017.30. T/m 8 jan Afrika 010, Meschac Gaba e.a. 10 feb t/m 30 juli
Keukengeheimen, door Abdelkader Benali & Alexandra Gaba-van
Dongen.
Zerp Galerie Van Oldebarneveldstr. 120a, open wo/do 11-18, vr 1121, za/zo 11-17 en op afspr. T/m 15 jan Harmen Verbrugge.
RIJSWIJK
Museum Rijswijk Herenstr. 67, T 070-3903617, open di-zo 11-17.
T/m 2 apr Crowned, Royal designs (ook in Zilvermuseum Schoonhoven).
SCHIEDAM
De Ketelfactory Hoofdstr. 125, open vr-zo 13-17. T/m 8 jan Is there
life after lifestyle, Sharon Houkema.
Stedelijk museum Hoogstr. 112, open di-zo 10-17. T/m 22 jan
10 jaar Volkskrant BK Prijs, Taocheng Wang e.a. T/m 12 feb Geert
Mul, 25 jaar mediakunst. 25 feb t/m 18 juni Eye attack, op-art en
kinetische kunst.
SCHOONHOVEN
Nederlands Zilvermuseum Kazerneplein 4, di-za 11-17, zo 12-17.
T/m 2 apr Crowned, Royal designs (ook in Museum Rijswijk).
SPIJKENISSE
Galerie Regio Art Rijnmond Noordeinde 7, open za/zo 13-17. 15 jan
t/m 11 feb Sale. 20 feb t/m 25 mrt Nieuwe leden.
VOORBURG
Galerie Frans Kokshoorn Kerkstr. 33a, T 06-50291821, open za/zo
13-17. T/m 16 jan Winter Kunstkoopjes Expositie.
WADDINXVEEN
Kunstzicht Tussenzicht 3, T 06-21851053, open do/vr 13-17, za 1117. T/m feb Jelle Verwerda, Janny Buijs e.a.
WASSENAAR
Museum Voorlinden Buurtweg 90, open dagl 11-17. T/m 8 jan
Ellsworth Kelly. Full Moon, Sluijters, Borremans, Hirst e.a. 21 jan t/m
7 mei Say cheese!, Martin Creed.
Zeeland
AXEL
Museum Het Warenhuis Markt 2, open wo-za 11-17. T/m 14 jan
Wisselstromen, AaquaArt, Anne Mannaerts, Frans Kegels e.a.
MIDDELBURG
Black Hill Sanctuary for fine art, photography and design, Domburgs
Schuitvlot 3, T 0118-774385, open wo-za 10-17, 1e zo vd mnd 13-17
en op afspr.
CBK Zeeland Balans 17, T 0118-611443, open ma-vr 9-17, 1e zo vd
mnd 13-17. T/m 20 jan DNA ZLD. 5 feb t/m 10 mrt Zeeuwse lichting
2016.
De Vleeshal Markt en Zusterstr. 7, T 0118-652000, open wo-vr 13-17,
za/zo 11-17. T/m 1 jan dagl 13-17 Zeeuwse Kunst Kring.
Zeeuws Museum Abdij 3-4, T 0118-653000, open di-zo 11-17. T/m
29 okt 2017 Uyt eygen ervarentheyd, de wondere insectenwereld van
Johannes Goedaert.
VEERE
Museum Veere Stadhuis, Kaai 25-27, T 0118-501744, open dagl.
10-17. T/m 26 mrt Between light and darkness, Theodora Plas,
schilderijen. T/m 4 apr Drie generaties fotografen, Ilse Bing, Leonard
den Beer Portugael, Ilona Kamps.
Kunstroutes Zeeland
Kunst & Cultuurroute Middelburg
1e za/zo vd mnd, 13-17. Route langs alle galeries en
kunstateliers van Middelburg.
Noord-Brabant
BEUGEN
Museum van Alle Tijden Oeffeltseweg 21, altijd open. T/m 15 feb
Monali Meher, installatie.
DEURNE
De Wieger Oude Liesselsweg 29, T 0493-322930, open di-zo 12-17.
T/m 15 jan Een vriendschap, Zadkine en Wiegersma.
EERSEL
Kempenmuseum Kapelweg 2, open ma-vr 10-17, za/zo 13-17. T/m
31 jan Boerenkolen.
Galerie Hans Persoon Hees 4, open di-vr 10-17.30, za 9-17.
Kunstroutes Zuid-Holland
Kunstrondje Dordt
1e zo vd mnd, ca. 50 galeriën, ateliers, antiquairs, etc.
www.kunstrondje.nl
Culturele Route Gorinchem
2e zo vd mnd 13-17. Route langs 20 ateliers, galerieën en
div. locaties. www.cultureleroute.nl
Lisse, een rondje sfeer en meer
Permanente kunst- en antiekroute langs 7 galerieën, kunsthandels en antiekzaken op loopafstand in Lisse. Brochure
o.a. bij VVV en Het Grachthuisje, Kanaalstr. 39.
EINDHOVEN
Van Abbemuseum Bilderdijklaan 10, T 040-2381000, open di-zo 1117. T/m 6 jan Eva Olthof. T/m 22 jan Magic centre, Ade Darmawan.
T/m 26 mrt Pracht und Prinzip, Bas van Beek. T/m 9 apr Lidwien vd
Ven, foto’s. T/m 30 apr Van wie is de straat?
Piet Hein Eek Halvemaanstr. 30, open ma-za 10-18, do/vr 10-19.30,
zo 12-18. T/m 26 feb Sjimmie Veenhuis.
Kazerne Paradijslaan 2-8, open dagl 11-24. T/m 24 feb Escape,
Oksana Anilionyte, Studio Drift, Carina Wagenaar e.a.
MU Strijp S Torenallee 40-46, T 040-2961663, open ma-vr 10-17. T/m
26 feb Fluid Matter, Cecilia Jonsson, Pei-Ying Lin e.a.
Galerie Pennings Geldropseweg 61b, T 040-2930270 open do/vr
13-18, za 13-17. T/m 7 jan Unframededitions, div. fotografen.
Philips Museum Emmasingel 31, open di-zo 11-17. T/m 30 apr Space
Age Design - sixties en seventies.
GELDROP
De Ruimte Molenstr. 2, T 06-33023129, open vr/za 14-17, zo 12-17.
T/m 29 jan Rob Roag, Gonneke Verschoor e.a. 3 feb t/m 26 mrt Dik
Verberne, Marianne Collet e.a.
HELMOND
Gemeentemuseum Kasteelplein 1, T 0492-587716, open di-vr 10-17,
za/zo 13-17. T/m 12 feb Yinka Shonibare MBE. T/m 12 mrt Un à un,
Vlisco.
‘S HERTOGENBOSCH
Dutch Art & Design Salon Lange Putstr. 10, T 06-22593817, open
di-za, 1e zo vd mnd 13-17. T/m 21 jan Doppio nuove, Edwin vd Bert,
Gerna Scheepens.
Grang de Paul Art Handelskade 14, open do-za 13-17. T/m 22 jan
Eternal life, Elly Fuchs, Hans Clauzing e.a.
Jan van Hoof Galerie Vughterweg 58-60, T 073-6142343, open do-zo
14-18 en op afspr.
Noordbrabants Museum Verwersstr. 41, T 073-6877877, open di-vr
10-17, za/zo 12-17. T/m 8 jan Claire Morgan. T/m 29 jan De zeven
hoofdzonden, Gurt Swanenberg, Pieter Bruegel.
Galerie Mark Peet Visser Bastion Vught 35, open do-zo 12-18. 5 t/m
8 jan Urban Works of art, Tjalf Sparnaay, foto’s.
Museum Slager Choorstr. 8, T 073-6133216, open di-zo 13.30-17.30.
T/m 22 jan Dagelijks brood, Giovanni Dalessi, div. techn. 29 jan t/m
22 mei Desolate Romantiek, Diederik Kraaijpoel (1928-2012).
Stedelijk Museum De Mortel 4, T 073-6273680, open di-vr 10-17,
za/zo 12-17. T/m 5 feb Heaven, hell & earth, Chapman, Rist, Lester,
installaties. T/m 26 mrt Cult, sieraden.
Kunstlocatie Würth Het Sterrenbeeld 35, open zo-vr 11-17. T/m 29
jan Waanzin en werkelijkheid, div. kunstenaars.
HEUSDEN
Galerie Oocker Botermarkt 17, T 0416-662239, open vr-zo 13-17.
Beelden, schilderijen.
Galerie Lilja Zakirova Engstr. 5, T 0416-661830, open do-zo 13-17 en
na afspr. T/m 15 jan Anwar Abdoullaev, schilderijen.
OSS
Museum Jan Cunen Molenstr. 65, T 0412-629328, open di-zo 11-17.
T/m 29 jan Van Armando tot Tajiri.
Galerie K26 Kruisstr. 26, T 0412-795209, open do 17-21, vr-zo 13-17.
T/m 22 jan Kunst en religie, div. kunstenaars.
RUCPHEN
Galerie Dom’Arte Langendijksestr. 3, T 0165-563415, open do-za
11-17 en op afspr. T/m jan Armando, Marc Mulders e.a.
STERKSEL
Peter van den Braken Centrum Heezerweg 2, T 040-2266019, open
za/zo 14-17. T/m 8 jan Frans Manders, schilderijen.
TILBURG
Studio van Dusseldorp Wilhelminapark 110, T 013-5420468, open
do-zo 13-17 en op afspr. T/m 29 jan La grande finale, Marc Muldes,
Stefan Vanfleteren, Inez van Lamsweerde e.a.
De Pont Wilhelminapark 1, T 013-5438300, open di-zo 11-17, 3e do
vd mnd 17-20. T/m 8 jan Hester Oerlemans & René Daniëls. T/m 29
jan David Claerbout. T/m 26 feb I’ll close my eyes, Callum Innes,
schilderijen.
Galerie De Roos Veldhovenring 27, open za/zo 14-17. 8 jan t/m Op
de huid, Daisy Kurthaus, schilderijen.
Textielmuseum Goirkestr. 96, open di-vr 10-17, za/zo 12-17. T/m 12 mrt
Switch, Dutch design on the move, Marcel Wanders, Piet Hein Eek e.a. T/m
28 mei Rafelranden van schoonheid, Tanja Smeets, Bart Hess e.a.
UDEN
Kunststation Prior van Milstr. 14, open vr-zo 13-17. 13 jan t/m 12
feb Aris Engel, Miriam Meulepas, Jeannette van Dun.
VELDHOVEN
Galerie De Kunstpraktijk Dorpsstr. 6a, open do/vr, zo 13-17. 5 feb
t/m 19 mrt Our scene Anja Kok, Lieven de Munter, Jeannet Klement,
div. techn.
Kunstroute Noord-Brabant
Halvezolenroute
20 km lange route langs Langstraat, vm Halve Zolen spoorlijn, omgeving Geertruidenberg. 6 kunstwerken + gedichten,
animaties. Wandel- en fietsroute-app Brabant Vertelt.
PAGINA 44 KUNSTKRANT januari/februari 2017
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 45
expositieagenda
Stuur expositiegegevens en persberichten voor de KunstKrant van maart/april
uiterlijk 10 februari naar het volgende adres: KunstKrant, Postbus 494, 9700 AL Groningen,
of e-mail naar [email protected]
Limburg
DUISBURG
Museum DKM Güntherstr. 13-15, T +49-203-9355547-0, open za/
zo, 1e vr vd mnd 12-18. 6 jan t/m 5 feb Johannes Brus. T/m 5 mrt
Antagomorph, Gereon Krebber.
België
AIJEN
Galerie Pictura Aijenseweg 16b, T 0485-341970, open di-za 14-17.
T/m 21 jan 20-jarig jubileum, Meg den Hartog, Romee Kanis e.a.
DÜREN
Leopold Hoesch Museum & Papiermuseum, Hoeschplatz 1, T +492421-252593, di-zo 10-17, do 10-19. T/m 19 mrt Horizonte, Klaus
Staudt. Hoesch Talents. Unsere Werte?
BRUNSSUM
Arthouse Heugerstr. 20, T 06-21210466, open wo 10-15, do-za 10-18.
T/m 22 jan Manipulators, Wiel Heemskerk, Macel Jongen e.a.
HEERLEN
Schunck Glaspaleis, Bongerd 18, T 045-5772200, open di-zo 11-17.
T/m 29 jan Als het zieltje erin zit, Aad de Haas, div. techn.
HEYTHUYSEN
Galerie Bont & Blauw Vlasstr. 30, T 0475-487435, open za/zo 13-17
en op afspr. T/m 3 mrt Paul Beckers, beelden.
HORST
Museum de Kantfabriek Americaanseweg 8, open di-zo 14-17. T/m
9 apr Tex-Tiel, wearable art, Tiel Janssen. 15 jan t/m 26 mrt Remember me, Karin vd Linden, textiel.
KERKRADE
Cube designmuseum, Museumplein 2, T 045-5676050, open di-zo
10-17. T/m 22 jan Designing the world. T/m 30 apr 3D Print now!
T/m 11 juni Meat the future.
LANDGRAAF
Ipomal Galerie Charles Frehenstr. 5, open vr 17-20, za/zo 14-17. 15
jan t/m 19 feb Gisela Engeln-Müllges, div. techn.
MAASTRICHT
Bonnefantenmuseum Avenue Céramique 250, open di-zo 11-17.
T/m 3 apr Ton Boeljouwer. T/m 1 mei Cai Guo-Qiang, schilderijen.
T/m 11 juni Aura, Hao Liang. T/m 27 nov 2017 Ernst Caramelle.
Marres Capucijnenstr. 98, T 043-3270207, open wo-zo 12-19. T/m
12 feb Running time, div. pas afgestudeerde kunstenaars uit regio
Nederland, België en Duitsland.
Museum aan het Vrijthof Vrijthof 18, T 043-3211327, open di-zo 1017.30. T/m 19 feb Luma, Jean-Marc Spaans, Jürgen Reichert e.a.
ROERMOND
Cuypershuis Pierre Cuypersstr. 1, open di-zo 11-16.30. T/m 26 mrt
Cuypers’ glasnegatieven.
ECI Cultuurfabriek ECI 13, ma-zo 11-19, do/vr 11-20. 20 jan t/m 12
feb Global Draw, div. internationale kunstenaars.
Galerie Wansink Neerstr. 76, T 06-55851452, open do-za 14-17 en
op afspr.
TEGELEN
Tiendschuur keramiekcentrum, Kasteellaan 8, T 077-3260213, open
di-za 14-17, zo 11-17. T/m 15 jan Dutch Design, topontwerpen in
keramiek. 20 jan t/m 14 mei Hoogtepunten uit Collectie Doensen.
VENLO
Museum Van Bommel Van Dam Deken Van Oppensingel 6, T 0773513457, open di-zo 11-17. T/m 29 jan Van Bommel van Dam prijs.
T/m 26 mrt Nothing, if not beautiful, eigen collectie.
VENRAY
Odapark Merseloseweg 117, T 0478-513690, open wo-zo 11-17. T/m
19 feb Cul-de-sac, Edith Eussen, Romy Finke e.a., foto’s
Duitsland
BEDBURG-HAU
Schloss Moyland Am Schloss 4, T +49-2824-9510-60, open okt t/m
mrt di-zo 11-17. 19 feb t/m 18 juni Liebling Moyland, eigen collectie.
T/m 17 sept Jochen Stücke, tekeningen.
BERLIJN
Deutsches Historisches Museum Unter den Linden 2, open dagl 1018. T/m 26 feb Kameroen en Congo, Andréas Lang, foto’s.
Martin Gropius Bau Niederkircherstr. 7, open ma 10-19, wo-zo 1019. T/m 8 jan Pina Bausch en het danstheater. De Britse blik, Dürer,
Friedrich, Richter e.a. T/m 5 mrt Robert Doisneau, foto’s. T/m 12 mrt
Praten is niet altijd de oplossing, Omer Fast, nieuwe media.
Hamburger Bahnhof Invalidenstr. 50-51, open di-vr 10-18, za/zo
11-18. T/m 26 feb Hieroglyphen, Ernst Ludwig Kirchner.
BONN
Bundeskunsthalle Friedrich Ebert Allee 4, T +49-228-9171200, open
di/wo 10-21, do-zo 10-19. T/m 22 jan De Rijn - Europese rivierbiografie. T/m 12 mrt Touchdown.
Landesmuseum Colmantstr. 14-16, open di-zo 11-18, za 13-18. T/m
22 jan Eva’s beautycase, sieraden en styling. De Rijn en de fotografie
2016-1853. T/m 26 mrt Zero ist gut für Dich – Mack, Piene, Uecker. 16
feb t/m 17 apr Met de ogen denken, Rudolf Knubel.
BREMEN
Focke Museum Schwachhauser Heerstr. 240, open di 10-21, wo-zo
10-17. T/m 16 juli Oh yeah, popmuziek in Duitsland.
Kunsthalle Am Wall 207, T 0421-329080, open di 10-21, zo 10-17.
T/m 1 jan Rembrandt, Dürer, Picasso e.a. T/m 19 feb Mary Reid
Kelley, films WO I. T/m 26 feb Van vrije tijd tot moderne sport, Max
Liebermann. 1 feb t/m 28 mei Im Zeichen der Lilie, Franse grafiek ttv
Lodewijk XIV.
Paula Modersohn-Becker Museum Böttcherstr. 6-10, T 04213365077, open di-zo 11-18. T/m 29 jan Emil Nolde. 12 feb t/m 21
mei Annelise Kretschmer, foto’s 1922-1975.
Weserburg Museum Teerhof 20, open di-vr 11-18, do 11-20, za/zo
11-18. T/m 5 feb Duitse Karikatuurprijs 2016. T/m 26 feb Mir ist das
Leben lieber, Gerhard Richter, Carolein Smit, Anselm Kiefer e.a. 4 feb
t/m 27 aug Dreamaholic, kunst uit Finland.
BRÜHL
Max Ernst Museum Comesstr. 42, open di-zo 11-18. T/m 15 jan Die
innere Sicht, Jaume Plensa, beelden.
DÜSSELDORF
Kunstpalast Ehrenhof 4-5, open di-zo 11-18, do 11-21. T/m 22 jan
Achter het gordijn – verhullen en onthullen sinds de Renaissance, van
Titiaan tot Christo.
EMDEN
Kunsthalle Hinter dem Rahmen 13, T +49-49-21975050, open di 1020, wo-vr 10-17, za/zo 11-18. T/m 22 jan Nikolai Astrup: Norwegen,
eine Entdekkung. 4 feb t/m 7 mei Das neue Bestiarium, Maxim
Kantor.
FRANKFURT
Museum Giersch Schaumainkai 83, open di-do 12-19, vr-zo 10-18.
T/m 22 jan Komen en gaan, van Courbet tot Kirkeby.
Bernhard Knaus Niddastrasse 84, T +49-69-24450768, do/vr 13-18,
za 11-15. T/m 28 jan Katharina Hinsberg, Lena von Gödeke.
Städel Museum Schaumainkai 63, open di-zo 10-18, do/vr 10-21.
T/m 15 jan Watteau. T/m 19 mrt Battle of the sexes, Franz von Stuck
tot Frida Kahlo. 15 feb t/m 14 mei In de derde dimensie, ruimteconcepten van Bauhaus tot heden.
HAMBURG
Ernst Barlach Haus Baron Voght Str. 50a, T +49-40826085, di-zo
11-18. T/m 15 jan George Grosz, het grote tijdverdrijf.
Bucerius Kunst Forum Rathausmarkt 2, +49-403609960, dagl 11-19,
do 11-21. T/m 15 jan Venetië, stad van kunstenaars.
Deichtorhallen Deichtorstr. 1, T +49-40-321030, open di-zo 11-18.
T/m 12 feb Peter Keetman, Richard Avedon e.a. foto’s.
Museum für Kunst und Gewerbe Steintorplatz, T +49-40-428134880,
open di-zo 10-18, do 10-21. T/m 23 apr Game masters. T/m 1 okt
2017 Eigensinn, GEDOK-kunstenaressen.
Kunsthalle Glockengiesserwall, open di-zo 10-18, do 10-21. T/m
22 jan Surreal encounters, Dalí, Ernst, Miró, Magritte e.a. T/m 21
mei Drawing rooms II, Robbie Cornelissen, Marcel van Eeeden, Ulrich
Rückriem e.a.
HAMM
Gustav Lübcke Museum Neue Bahnhofstr. 9, open di-za 10-17,
zo 10-18. T/m 21 mei Lievelingsplaatsen – kunstkolonies, van
Worpswede tot Hiddensee. 15 jan t/m dec Wanneer de ziel brandt,
Wilhelm Morgner.
HANNOVER
Galerie Robert Drees Weidendam 15, open wo-vr 10-18.30, za
11-14. T/m 21 jan Het eigentijdse portret, Sam Jackson, Danielle van
Zadelhoff e.a. 2 feb t/m Roma-Napoli, Thomas Dillmann.
Landesmuseum Willy Brandt Allee 5, open di-vr 10-17, za/zo 10-18.
T/m 26 feb Heikles Erbe, koloniale sporen tot in het heden.
Sprengel Museum Kurt Schwitters Platz, open ma-zo 10-18. T/m 19
mrt Und plötzlich diese Weite, Werkstatt für Photographie 1976-1986.
T/m 7 mei The Big shots, Niki de Saint Phalle.
HERFORD
Marta Herford Goebenstr. 2-10, open di-zo 11-18. T/m 5 feb Der
fremde Raum, Peter Buggenhaut, Monika Grzymala e.a. T/m 12 mrt
Retrospective, Anders Petersen, foto’s.
KARLSRUHE
Messe Karslruhe Messeallee 1. 16 t/m 19 feb, do-za 12-20, zo 11-19.
Art Karlsruhe, kunstbeurs.
KLEVE
BC Koekkoek-Haus Koekkoekplatz 1, open di-za 14-17, zo 11-17. T/m
29 jan 500 jaar kunstgeschiedenis, Collectie Wörner, Nolde, Kollwitz,
Marcks e.a.
Museum Kurhaus Tiergartenstr. 41, open di-zo 11-17. T/m 29 jan 500
jaar kunstgeschiedenis, Collectie Wörner.
MÜNSTER
Kunsthalle Hafenweg 28, di-vr 14-19, za/zo 12-18. T/m 19 feb
About painting, Cornelius Völker.
LWL-Landesmuseum Domplatz 10, T +49-251-5907-01, di-zo 10-18,
do 10-21. T/m 19 mrt Henry Moore, impuls voor Europa.
Picasso Museum Picassoplatz 1, T +49-2514144710, open di-zo 1018. T/m 12 feb De hand laten zingen, Matisse.
NEUSS
Langen Foundation Raketenstation Hombroich 1, open dagl 10-18.
T/m 5 mrt On the other side, Richard Deacon.
OLDENBURG
Augusteum Elisabethstr. 1, open di-zo 10-18. Galerie Alte Meister:
Van Scorel, Salviati e.a. T/m 22 jan De wereld in deze woeste
kleuren, Pechstein, Kirchner e.a.
Schloss Schlossplatz 1/Damm 1, T 0049-441-2207306, open di-zo
10-18. T/m 22 jan Meesterwerken Brücke-Museum Berlijn.
Staublau Staugraben 9, open di-zo 11-17. T/m 8 jan Mar de Hoog,
foto’s.
OSNABRÜCK
Kunsthalle Hasemauer 1, +49-541-3232190, open di 13-18, wo-vr
11-18, za/zo 10-18. T/m 8 jan Jan Tichy. 29 jan t/m 2 apr Back Shuffle, Icaro Zorbar, installaties.
Felix Nussbaum Haus Lotterstr. 2. T/m 15 jan Fritz Ascher. 22 jan
t/m 23 apr Deine Anne, een meisje schrijft geschiedenis. Danse
macabre, Kirchner, Barlach, Disney e.a.
STEINFURT
Heinrich Neuy Bauhaus Museum Kirchplatz 5, open wo-vr, zo 11-17.
T/m 15 jan Emil Bert Hartwig, grafiek. 21 jan t/m 14 mei Meisterin
der Weberei, Gunta Stölzl.
WUPPERTAL
Von der Heydt-Museum Turmhof 8, open di-zo 11-18. T/m 19 feb
Elemental Gestures, Terry Fox. T/m 26 feb Degas & Rodin, giganten in
wedloop naar modernisme. Cosmos, Lutz Fritsch.
KunstKrant
Informatiekrant voor beeldende kunst in Nederland
ANTWERPEN
FotoMuseum Waalsekaai 47, open di-zo 10-18. T/m 29 jan Saul
Leiter, retrospectief. T/m 4 juni 2017 Herman Selleslags pakt uit.
MAS Hanzestedenplaats 1, open di-vr 10-17, za/zo 10-17. T/m 19
mrt Buddha & mind.
Modemuseum Nationalestr. 28, T +32-3-4702770, open di-zo 10-18.
T/m 26 feb Rik Wouters & het huiselijk utopia.
Middelheimmuseum Middelheimlaan 61, open dagl 10-17. T/m 2
apr Projet pour un jardin, Roman Signer, beelden.
MuHKa Leuvenstr. 32, T +32-3-2609999, open di-zo 11-18, do 11-21.
T/m 5 feb Van Broodthaers tot Braeckman, foto’s. Ademgaten,
Michèle Matyn.
Rockoxhuis Keizerstr. 10-12, open di-zo 10-17. T/m juni Het gulden
cabinet, Van Eyck, Rubens, Memling e.a.
Galerie Ludwig Trossaert Museumstr. 29, T +32-475955339, open
wo-za 14-18. 14 jan t/m 11 feb De ziel gevangen, Gerard ‘t Hart,
Marcella Maltha, div. techn.
Galerie Van Campen & Rochtus Leopold de Waelplaats 24a, open
do/vr 12-18. 12 t/m 22 jan A winter solstice, Graeme Wilcox e.a. 26
jan t/m 5 mrt Kim de Molenaar, foto’s.
BRUGGE
Groeningemuseum Dijver 12, open di-zo 9.30-17. T/m 21 jan Pieter
Pourbus en de vergeten meesters. T/m 5 feb De kunst van het Recht.
Sint-Janshospitaal Mariastr. 38, open di-zo 9.30-17. T/m 22 jan Drawings from the heart, Thierry Delva. T/m 5 mrt A caring eye, Danielle
van Zadelhoff, portretten.
BRUSSEL
Bozar Ravensteinstr. 23, open di-zo 10-18, do 10-21. T/m 22 jan The
power of the avant-garde now and then. A feverish era in Japanese
art. T/m 5 mrt Picasso - sculptures.
Museum van Elsene Jean Van Volsemstr. 71, open di-zo 9.40-17. T/m
22 jan Constant Lambrecht. Johan van Mullem.
ING Art Center Mont des Arts/Place Royale 6, open di-zo 10-18, wo
10-21. T/m 12 feb Guggenheim - full abstraction.
Jubelparkmuseum Jubelpark 10, open di-vr 9.30-17, za/zo 10-17.
T/m 12 feb Ukiyo-e, de mooiste Japanse prenten.
Maison Particulière Kasteleinstr. 49, T +32-26498178, open di-zo
11-18, do 11-19.30. T/m 30 apr From here to eternity, Angelo Musco,
David Altmejd, James Turell e.a.
Vanhaerents Art Collection Anneessensstr. 29, open 1e za vd mnd
14-17. T/m 15 apr Michael, Adel Abidin. T/m 28 okt Man in the
mirror, div. kunstenaars.
Wiels Van Volxemlaan 354, T +32-2-3400050, open wo-zo 11-18. T/m
8 jan Erik van Lieshout.
DEURLE
Museum Dhondt-Dhaenens Museumlaan 14, di-zo 10-17. T/m 15
jan Richard Aldrich, Lieven De Boeck.
GENT
S.M.A.K. Citadelpark, open di-zo 10-18. T/m 8 jan Victor Man, Avery
Singer e.a. T/m 19 feb Nairy Baghramian.
HORNU
Grand Hornu Rue Sainte-Louise 82, open di-zo 10-18. T/m 26 feb
Ceci n’est pas un copie, design. 22 jan t/m 30 apr Telling time, div.
kunstenaars.
Mac’s Rue Sainte-Louise 82, open di-zo 10-18. T/m 22 jan Rebel,
rebel, art+rock. 19 feb t/m 21 mei LaToya Ruby Frazier. Sites of
technology, Lewis Baltz.
KAPELLEN
Elim centrum voor psychotherapie en kunst. T/m 26 mrt Johan
Tahon, beelden.
KEMZEKE
Verbeke Foundation Westakker, open do-zo 11-18. 5 jan t/m 2 apr
Itineris Magna, Willem Buijs, Oey Tjeng Sit e.a.
MACHELEN
Roger Raveelmuseum Gildestr. 2-8, wo-zo 11-17. T/m 26 feb Ensor,
Goya, Kentridge e.a., prenten.
OOSTENDE
Mu.Zee Romestr. 11, open di-zo 10-18. T/m 5 feb Carsten Höller,
video. T/m 5 mrt Jules Schmalzigaug.
www.kunstkrant.com
Uitgave, vormgeving & opmaak
Connect Printmedia, ISSN 1389-8462
Industrieweg 4, 9781 AC Bedum/Postbus 7, 9780 AA Bedum
E-mail: [email protected], telefoon: 050-3013636,
fax: 050-3012732
Abonnementen
Aanmeldingen, adreswijzigingen en andere mutaties graag
doorgeven via bovenstaand (e-mail)adres
Opzeggen van een los abonnement kan schriftelijk of via de
e-mail worden gedaan, voor 1 december
Abonnementsgeld bedraagt € 19,50 per kalenderjaar
Voor België en Duitsland € 25,- per kalenderjaar
Uitgiftepunten
Aanmeldingen, adreswijzigingen en andere mutaties graag
doorgeven via bovenstaand (e-mail)adres
Redactie
Hoofdredacteur: Illand Pietersma, Postbus 494,
9700 AL Groningen
E-mail: [email protected], telefoon: 06-18535018
Aan dit nummer werkten mee: Wim van der Beek, Jakomijn
Y. Kersten en Aernout Hagen.
Vertaling: Illand Pietersma
Advertentiewerving
Eddy van den Berg, T: 038-4220364/06-53170662
E-mail: [email protected]
Advertenties
Aanleveren van advertenties bij voorkeur als pdf- of
jpgbestand via de e-mail: [email protected]
Deadlines
Het aanleveren van zowel kopij als advertenties kan tot uiterlijk de 10e van de maand voor verschijning. Voor de editie
van januari/februari is de deadline 1 december.
Verschijning
6 keer per jaar: januari/februari, maart/april, mei/juni, juli/
augustus, september/oktober, november/december
Verspreiding
Gratis verspreiding in heel Nederland via galeries, musea,
VVV-kantoren, openbare bibliotheken, culturele centra
(theaters etc.), instituten, opleidingen, boekhandels en
hotels.
www.kunstkrant.com
Frankrijk
LE CATEAU-CAMBRÉSIS
Musee Matisse Place du Commandant Richez, open wo-ma 10-18.
T/m 12 mrt Marginalia, plume et pinceau, Alechinsky.
PARIJS
Domaine de Rentilly 1 rue de l’Eting, open wo-za 14.30-17.30,
zo 10.30-13, 14.30-17.30. T/m 22 jan Animal on est mal, Picasso,
Shimabuku, Paul de Vos e.a.
Musée de la Chasse et de la Nature 62, Rue des Archives, open dizo 11-18. T/m 12 feb Hunting scenes in Germany, Rayski/Baselitz.
Musée Picasso 5 rue de Thorigny, open di-vr 11.30-18, za/zo 9.3018. T/m 5 feb Picasso-Giacometti.
TONGEREN
Gallo-Romeins Museum Kielenstr. 15, di-vr 9-17, za/zo 10-18. T/m
30 juni Timeless beauty, Marc Lagrange, foto’s.
De redactie van
de KunstKrant
wenst u prettige Feestdagen
en een voorspoedig 2017
PAGINA 46 KUNSTKRANT januari/februari 2017
‘Stop Thinking’
Silkscreens van Wei Ping
Als kunstenares is de Chinese Wei Ping een multi-talent. In China zijn haar werken
behoorlijk ‘hip’ en populair onder jongeren. Haar silkscreens met de titel ‘Stop Thinking’,
zijn fris van kleur en allemaal grotendeels geschreven. De éne met Chinese karakters,
de andere in Europees schrift. Een techniek die Wei Ping als geen ander beheerst!
Wei Ping’s werk is opvallend, eigen, vrolijk en soms ook confronterend. Haar naakten zijn
groots, haar portretten lijken ‘snapshots’ van mensen uit haar eigen omgeving.
De handgesigneerde en genummerde silk screens van Wei Ping zijn exclusief
verkrijgbaar in diverse maatvoeringen bij Galerie Kunstbroeders.
ling
onstel
o
t
n
e
t
p
7
Verkoo januari 201
4
17
van 1
aart 20
m
4
1
t
to
,XBSUmOBMJTU(BMFSJF
WBOIFUKBBS
:HYHUVVLQJHO*.$0(56)2257‡*HRSHQGGRQ]RQGDJXXU‡0‡ZZZNXQVWEURHGHUVFRP *DOHULH.XQVWEURHGHUV
KUNSTKRANT januari/februari 2017 PAGINA 47
!
T
I
U
T
K
A
P
N
E
D
R
A
A
N
EKEND
E
W
K
E
I
T
N
A
&
T
S
N
20 JAAR KU
25-29 januari 2017
GROTE KERK
NAARDEN-VESTING
GEOPEND: WO 16-21 UUR • DO / ZA / ZO 11-18 UUR
VR 11-21.30 UUR
20 JAAR KUNST & ANTIEK WEEKEND IN NAARDEN
Kunst & Antiek Weekend opent van 25 t/m 29 januari 2017 voor de
20ste keer haar deuren in de imposante Grote Kerk van Naarden-Vesting.
Al 20 jaar is het Kunst & Antiek Weekend dé beurs waar een grote
diversiteit aan Oude, Moderne en Hedendaagse Kunst wordt aangeboden.
Tijdens deze feestelijke editie van de beurs geniet de bezoeker ook dit jaar
weer van een hoge kwaliteit moderne, hedendaagse kunst en antiek.
Meer informatie & arrangementen:
www.kunstenantiekweekend.nl
SPECIAAL VOOR DE LEZERS VAN DE KUNSTKRANT “2 VOOR 20” NAAR HET KUNST & ANTIEK WEEKEND NAARDEN 2017
Bij inlevering van deze strook ingevuld met uw e-mailadres, bezoekt u met 2 personen voor € 20,-- het Kunst & Antiek Weekend
(maximaal 2 personen en niet geldig in combinatie met andere acties).
E-mail:
PAGINA 48 KUNSTKRANT januari/februari 2017
Naakt, olieverf op doek, 65 x 46 cm
7 januari t/m 29 januari
Kunstwerken in Stock-expositie 2017
Opening zat. 7 januari 13.30 - 17.00 uur, hapje en drankje, vrij entree
19 jan. t/m 22 jan., Passenger Terminal, Piet Heinkade 27, A’dam
Opening wo. 18 jan. 18.00 uur, voor genodigden
NGA
===========================
bij Juwelier De Slag
Stel uw tomtom in op: Olterterp, Aldhof 9, schuin tegenover nummer 9 vindt u onze galerie
Lid van de Ned.
Galerie Associatie
De moeite van een reisje waard en u bent van harte welkom
Toegelaten tot de
KunstKoop
Jacomijn Steen
Selmien West 2 in Olterterp
Galerie Lauswolt
Gerard Schriemer
Aan de rekstok, brons, hoog
26,5 cm, met rekstok 62 cm
Love is a game olieverf op
doek, 120 x 120 cm
Iris Frederix
Blowing Toddler, olieverf op
paneel, 74 x 53,5 cm
Yt Osinga
Even uitrusten, ROLHYHUIRS¿MQOLQQHQ
24 x 18 cm
Bij ons gratis kaarten beschikbaar
Schilderijen: Janhendrik Dolsma, Ewoud Dubois, Flip Gaasendam, Ellen Geerts
Marcel van Hoef, Piet van de Hoef, Marten Huitsing, Alexandra Klimas, Reinout
Krajenbrink, Tjeerd Landman, Clary Mastenbroek, Simeon Nijenhuis
Ingrid Smuling, Ruud Verkerk, Suzan Visser, Gabriëlle Westra
Beelden: Margriet Barends, Sanive Chikotora, Coos van Eijk, Andrijana Martinovic
Alied Nijp-Holman, Margot Homan, Naguib Moein, Edith Stoel
Foto’s hieronder: FOR REAL 2017
Eigen collectie
Schilderijen: Willem
Eickelberg, Arnold Gorter
Germ de Jong, Geo
Poggenbeek e.a.
Hedendaags: Ytjen de
Jong, Pieter Knorr
Jan van der Kooi
Hinke Posthuma, e.a.
(Voorheen REALISME beurs)
FOR REAL 2017
Tjerk Bottema
[email protected] Tel. 0512 - 30 16 95
www.lauswolt.com
Naakt, olieverf op doek
65 x 46 cm
Flip Gaasendam
Het restaurant, olieverf
op doek, 24 x 18 cm
di. t/m zat. 10.00 - 12.00 uur en 13.30 - 17.00 uur, zo. 13.30 - 17.00 uur.