Transcript Voordracht Planuitwerkingsbesluit Fietsroute Plus Groningen

20 december 2016
Corr.nr. 2016-74.919, VV
Zaaknr. 665903
Nummer 90/2016
Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van
Groningen over het nemen van een planuitwerkingsbesluit voor de
Fietsroute Plus Groningen-Leek.
1. Samenvatting
In deze voordracht stellen wij u voor een planuitwerkings- en
reserveringsbesluit te nemen voor de Fietsroute Plus Groningen-Leek. Aan
deze route is momenteel € 6.250.000 gelabeld.
Op dit moment is er geen duidelijke fietsroute tussen Groningen en Leek.
Fietsers maken gebruik van verschillende routes waarbij ze veelal de weg
moeten delen met het autoverkeer. Met veel inzet van bewoners, gebruikers
en andere betrokken organisaties is onderzocht wat de beste oplossing is
voor de Fietsroute Plus Groningen-Leek met als doelstellingen een veilige
fietsverbinding en hoger fietsgebruik. Dit heeft geresulteerd in een route
langs de A7 (hoofdalternatief 2). Wij stellen u daarom voor met deze route
de planuitwerkingsfase in te gaan. In de nadere uitwerking zijn er nog
verschillende mogelijkheden voor de route zoals de noord- of zuidkant van
de A7. Ook de aansluiting (aanlanding) in zowel Groningen als Leek is nog
onderwerp van nadere uitwerking.
2. Doel en wettelijke grondslag
In uw vergadering van 26 juni 2013 heeft u met voordracht 23/2013 ingestemd met de
herbestemming van vrijgevallen RSP- en MIT-middelen. Voor de Fietsroute Plus Groningen-Leek
(in de voordracht hoogwaardige fietsverbinding Leek-Groningen genoemd) heeft u toen een
opname- en acceptatiebesluit genomen. Daarmee heeft u € 7 miljoen aan MIT-middelen gelabeld
aan dit project. Met voordracht 71/2015 heeft u op 16 december 2015 ingestemd om een bedrag
van € 872.000 van de beschikbare € 7 miljoen in te zetten voor cofinanciering van de Fietsroute
Plus Groningen-Haren. Daarbij hebben wij aangegeven dat op het moment dat mocht blijken dat
deze uitname geheel of gedeeltelijk moet worden teruggedraaid wij u zullen voorstellen hiervoor de
Algemene Investeringsruimte Infrastructuur aan te spreken.
Conform de MIT-systematiek stellen wij u in deze voordacht voor een planuitwerkingsbesluit te
nemen en een reserveringsbesluit voor een bedrag van € 6.250.000 prijspeil 2016.
3. Procesbeschrijving en planning
Al sinds onze eerste Beleidsnota Fiets uit 2002 zetten wij in op de realisatie van Fietsroutes Plus
tussen de stad Groningen en omliggende grotere kernen. Door de aanleg van deze fietsroutes
moet het fietsen prettiger en veiliger worden, waardoor op afstanden tot vijftien kilometer meer
mensen voor de fiets kiezen in plaats van de auto. In ons collegeprogramma 'Vol Vertrouwen'
hebben wij aangegeven dit beleid te willen voortzetten en dat wij naast de al geplande fietsroutes
naar Winsum, Bedum en Leek gaan werken aan snelle fietsroutes vanuit Groningen naar HarenZuidlaren en tussen Groningen en Assen. In onze Fietsstrategie nemen de Fietsroutes Plus ook
een prominente plaats in.
De ontwikkeling van de Fietsroute Plus Groningen-Leek is eind 2014 gestart met een fietsenquête
en workshop in het gebied. Voor de aansturing van dit project is gewerkt met een projectgroep en
een stuurgroep bestaande uit onze partners: de gemeenten Leek, Noordenveld en Groningen, de
provincie Drenthe, Rijkswaterstaat en de politie. Daarnaast heeft de omgeving een belangrijke rol
90-1
gespeeld. Op basis van de workshop met de betrokkenen zijn begin 2015 alternatieven ontwikkeld.
Omdat alternatief 3 door kwetsbaar natuurgebied loopt, is naar dit alternatief eind 2015/begin 2016
extra natuuronderzoek gedaan. Na de workshop met de omgeving, in april 2016, is door de
stuurgroep definitief bepaald om ten behoeve van de planuitwerkingsfase u voor te stellen om in de
volgende fase alleen alternatief 2 verder te onderzoeken.
In de planuitwerkingsfase zullen wij ook de omgeving weer nauw betrekken om te komen tot een
voorstel voor het definitieve tracé. Het gaat dan om de verschillende mogelijkheden voor de route
zoals de noord- of zuidkant van de A7, de aansluiting (aanlanding) in zowel Groningen als Leek,
maar ook de landschappelijke en ruimtelijke inpassing. Naar verwachting kunt u begin 2018 een
voordracht voor een realisatiebesluit van ons tegemoet zien. Bij een positief realisatiebesluit hangt
de uitvoering sterk af van de te doorlopen bestemmingsplanprocedures en
grondverwervingstrajecten. Daar waar de bestemming van de grond niet wijzigt en wij of een van
de overheidspartners de grond in bezit hebben, kan de uitvoering snel naar het realisatiebesluit
starten. Wij verwachten echter dat de uitvoering voor 2019 niet opportuun is.
4. Begroting
Op dit moment is nog niet duidelijk wat de precieze kosten voor de varianten voor de Fietsroute
Plus zullen zijn. Dit is sterk afhankelijk van de keuzes voor definitieve route en de uitvoering
hiervan. Het is onze ambitie om de route in een keer geheel aan te leggen, passend in het
landschap en met hoge belevingswaarde. De kosten hiervan schatten wij globaal in op tussen de
€ 11 en € 14 miljoen.
Dat is aanmerkelijk meer dan nu voor deze fietsroute beschikbaar is. Wij zullen aan het einde van
de planuitwerkingsfase ingaan op de vraag of onze ambitie om de route in één keer aan te leggen
financieel haalbaar is. Het ziet er op voorhand naar uit dat de uitname van € 872.000 moet worden
teruggedraaid. Daar hebben wij in de Algemene Investeringsruimte Infrastructuur rekening mee
gehouden. Terugvaloptie zou verder kunnen zijn om voor een gefaseerde uitvoering te kiezen.
Om dit project conform de MIT-werkwijze verder in het proces te brengen stellen wij u voor een
planuitwerkingsbesluit en, in financiële zin, een daarbij behorend reserveringsbesluit van
€ 6.250.000 te nemen. Deze € 6.250.000 wordt daarmee in de reserve MIT daadwerkelijk gelabeld
aan dit project. Volgens voordracht 41/2011, die betrekking heeft op de uitvoering van de RSP- en
MIT-projecten, wordt 3,2 % van het totaal van € 6.200.000 (oftewel € 200.000) gestort t.b.v.
dekking van de kosten voor planuitwerking en toezicht.
5. Inspraak/participatie
Als initiatiefnemer geven wij leiding aan dit project. Daarbij beseffen wij dat wij tot de beste ideeën
komen als wij dat samen met anderen doen. Naast onze bestuurlijke partners, verenigd in de
stuurgroep, is dat ook de omgeving: betrokken inwoners (frequente fietsers), dorpsbelangen en
belangverenigingen. De opzet is daarbij om geweest om samen in een interactief proces met
elkaar het beste alternatief te verkennen. In het bijgevoegde rapport "Fietsroute Plus GroningenLeek; Analyse, afweging en advies verkenningsfase" is in hoofdstuk 1.2 het proces rond
participatie verder beschreven.
Alternatief 3, een route door natuurgebied de Onlanden, zorgde voor weerstand op bij een aantal
belangenverenigingen. Ze verwachten ernstige schade door aanleg van de route. Wij hebben
daarvoor een aparte informatiebijeenkomst belegd voor een nadere toelichting. En daarbij ook
aangegeven dat wij een aanvullend natuuronderzoek zullen doen. In het volgende paragraaf gaan
wij daar inhoudelijk verder op in. Het natuuronderzoek is als bijlage bij deze voordracht
toegevoegd.
Op 30 november 2016 hebben wij een inloopbijeenkomst georganiseerd in het gebied. Bij deze
bijeenkomst zijn meer dan 40 bezoekers geweest. Er was sprake van veel interesse en
welwillendheid. De belangrijkste punten die wij daar hebben gehoord zijn:
De verkeersveiligheid is vaak genoemd. Fietsers zijn een kwetsbare groep. Specifiek wordt de
situatie op de Hoofdstraat vaak genoemd; fietsers delen de weg hier met auto- en
vrachtverkeer. Ook worden fietsers langs de A7 in het donker verblind door tegemoetkomend
autoverkeer.
90-2
-
Zorg waar de route komt te liggen. Hoewel bewoners het belang van een goede en veilige
fietsroute erkennen, hebben mensen liever niet dat de route te dicht langs hun woonhuis komt
te liggen of dat zij grond moeten afstaan.
Mensen zijn blij dat ze geïnformeerd en betrokken worden. Het leidde tot goede gesprekken.
In de reacties kwamen ook veel ideeën over mogelijke routes.
Een overzicht van alle reacties is bijgevoegd in de nota reacties en commentaar.
Vervolg planuitwerkingsfase
Als op basis van uw planuitwerkingsbesluit duidelijk wordt in welk gebied wij de Fietsroute Plus
verder gaan uitwerken, zullen wij ook kijken naar slimme combinatiemogelijkheden. Zo zijn
inwoners van Oostwold actief bezig met een onderzoek naar de mogelijkheden van een zonnewal
aan de noordkant van de A7. In de planuitwerkingsfase onderzoeken wij of een combinatie met de
Fietsroute Plus voor beide projecten aantrekkelijk is. Verder vindt afstemming plaats met inwoners
en gebruikers zoals wij dat ook voor deze fase hebben gedaan.
Daarnaast zullen wij onderzoeken hoe wij gestalte kunnen geven aan de duurzaamheid van deze
Fietsroute Plus.
6. Nadere toelichting
Voor de verkenningsfase van dit project is een overzichtelijk rapport opgesteld met als titel
'Fietsroute Plus Groningen - Leek, analyse, afweging en advies verkenningsfase'. In dit rapport
vindt u veel achtergrondinformatie over het procesverloop, interactie met de omgeving, de
inventarisatie en de totstandkoming en afweging van de alternatieven. In dit hoofdstuk volgt en
opsomming van de hoofdpunten uit het rapport. Het rapport is als bijlage toegevoegd aan deze
voordracht.
Fietsroute Plus
Onder een Fietsroute Plus wordt verstaan: een hoogwaardig fietspad waarbij de fietser extra
kwaliteit wordt geboden op de aspecten comfort, breedte en doorstroming. Achterliggend doel is
dat een Fietsroute Plus een belangrijke bijdrage kan leveren aan de verbetering van de
concurrentiepositie van de fiets ten opzichte van de auto. Het grootste gedeelte van de route is nu
geen apart fietspad beschikbaar. Fietsers delen de weg met lokaal autoverkeer.
Verkeersonveiligheid is dan ook een aspect wat vaak terugkomt. Naast het verbeteren van de
verkeersveiligheid is een belangrijke doelstelling dat er meer wordt gefietst tussen Groningen en
Leek.
Potentieel
Momenteel fietsen dagelijks zo'n 700 mensen tussen Groningen en Leek. Op basis van cijfers van
CBS en DUO is de totale dagelijkse pendel tussen Groningen en Leek ongeveer 3900 personen.
Er is dus ruimte voor groei en daar zetten wij met dit project ook vol op in.
Fietsenquête
Een belangrijke eerste stap in het project was een fietsenquête onder huidige gebruikers. Dit
leverde waardevolle informatie op over de gebruikte routes van fietsers, en herkomst en
bestemming. De meeste bestemmingen in de stad Groningen bevinden zich aan de zuidzijde en
centrum. Daarnaast gaven fietsers ons goede informatie over de knelpunten die zij ervaren
(onveilige punten, hinder van licht, geluid van de A7). Een aantal fietsers heeft daarna ook actief
meegedaan bij de verschillende workshops.
90-3
Onderzochte alternatieven
Alternatief 1: dit alternatief loopt via de Hoofdstraat door de dorpen Midwolde, Lettelbert en
Oostwold. Het wordt door fietsers veel gebruikt. Daarom hebben wij dit alternatief op haalbaarheid
voor de Fietsroute Plus onderzocht. Er is geen apart fietspad. Fietsers delen de rijbaan met
autoverkeer. Uit de inventarisatie blijkt dat het realiseren van een apart fietspad op grote delen niet
mogelijk is vanwege de bebouwing aan beide kanten van de weg. Daarnaast is de route voor veel
fietsers (met name met een bestemming aan de zuidkant van de stad) te ver om.
Alternatief 2: de bestaande route van alternatief 2 loopt parallel aan de zuidkant van de A7. Deze
route wordt nu het meeste door fietsers gebruikt omdat deze het kortst is. De route kent een aantal
knelpunten. Zo is er hinder van de A7 (zowel veiligheid, verblinding en lawaai), is de brug over de
Munnikesloot erg smal en is er combinatie met auto- en vrachtverkeer. In de plantuitwerkingsfase
werken we na positieve besluitvorming uwerzijds dit alternatief verder uit en lossen daarbij ook
zoveel mogelijk knelpunten op. Naast een route aan de zuidkant onderzoeken wij ook of een
nieuwe route aan de noordkant tot de mogelijkheden behoort.
Alternatief 3: dit nieuwe alternatief aan de zuidkant van het Leekstermeer zou voor veel fietsers de
beste route zijn. Het is de meeste directe en dus kortste route en vanwege weinig kruisingen met
overig verkeer ook het meest verkeerveilig. Daarnaast zou de route de beleving van het
Leekstermeer vanaf de zuidkant mogelijk maken en daarmee ook voor recreatieve fietsers
interessant zijn. Omdat deze route door Natura2000 gebied en NNN (voorheen EHS) loopt, hebben
we de haalbaarheid getoetst. Wij hebben deze toets ook gedaan om meer te weten te komen over
de mogelijkheden van ingrepen in natuurgebieden.
De conclusie voor alternatief 3 is al volgt:
"Uit de uitgevoerde verkennende natuuronderzoeken naar de potentiële effecten van de aanleg en
het gebruik van een Fietsroute Plus tussen Groningen en Leek blijkt dat tracéalternatief 3
waarschijnlijk geen haalbare optie is. Een significant negatief effect op de
instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied Leekstermeergebied kan niet op
voorhand worden uitgesloten.
Indien ook uit nader onderzoek (passende beoordeling) blijkt dat een significant negatief effect
niet is uit te sluiten, dan moet een ADC-toets (waarbij o.a. moet worden gekeken of er alternatieven
met minder/geen effecten op natuur zijn) met succes worden doorlopen voor het verkrijgen
van een Nbwet vergunning. Aangezien er een alternatief is (tracéalternatief 2) met minder/geen
effecten op Natura 2000, is de kans klein dat een Nbwet vergunning kan worden verleend.
In het kader van de Flora- en faunawet kunnen lokaal effecten op beschermde soorten optreden.
90-4
Een ontheffing lijkt op voorhand niet haalbaar omdat er een andere bevredigende oplossing
(tracéalternatief 2) mogelijk is met minder/geen effecten op beschermde soorten. In dat geval kan
er voor tabel 3-soorten geen ontheffing op grond van de Ffwet verleend worden.
Op grond van de vigerende provinciale ruimtelijke verordeningen van Drenthe en Groningen is
een bestemmingswijziging binnen de begrenzing van het NNN niet mogelijk. Aangezien sprake is
van een significante aantasting van de wezenlijke kenmerken en waarden van het NNN, is het
doorlopen van een “Nee, tenzij-toets” noodzakelijk. Wanneer er alternatieven met minder/geen
effecten op natuur (tracéalternatief 2) mogelijk zijn, dan kan de “Nee, tenzij-toets” niet met succes
worden doorlopen. Het bestemmingsplan kan dan op grond van de vigerende provinciale
verordening van Drenthe niet worden gewijzigd binnen de begrenzing van NNN."
Een uitgebreide toelichting treft in de bijgevoegde rapportages 'Verkennende natuurtoets
Fietsroute Plus Groningen-Leek Toetsing in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998' en
Toetsing in het kader van de Flora- en faunawet en het NNN beleid'.
Alternatief 4: dit alternatief volgt de bestaande infrastructuur (fietspaden en wegen) via
Roderwolde. Voor fietsers met als bestemming de zuidkant van de stad kan dit een aantrekkelijk
alternatief worden, ook omdat de provincie Drenthe een fietstunnel realiseert onder de provinciale
weg N372 Groningen-Peize. Voor de meeste fietsers betekent alternatief 4 een omweg. Daarom
wordt er ook nu weinig gebruik gemaakt van deze verbinding. Om deze reden heeft de stuurgroep
besloten om dit alternatief te laten afvallen.
Aandachtspunten planuitwerkingsfase
Wij stellen voor om alternatief 2 verder te onderzoeken in de planuitwerkingsfase. Wij leggen de
uitwerking van alternatief 2 te zijner tijd aan u voor met een voordracht realisatiebesluit. In het
realisatiebesluit zullen wij aangeven wat de voorgestelde definitieve route voor de Fietsroute Plus
wordt en hoe deze passend binnen het landschap wordt vormgegeven. Daarbij komen ook
aspecten als duurzame aanleg en beheer en onderhoud aan de orde. Dit in nauwe afstemming met
onze projectpartners en de omgeving.
7. Voorstel
Wij stellen u voor het in ontwerp bij deze voordracht gevoegde besluit vast te stellen.
Groningen,
Gedeputeerde Staten van Groningen:
F.J. Paas
, voorzitter.
H.J. Bolding
, secretaris.
Behandeld door : F. Woudstra
Telefoonnummer : 06-15868910
e-mail
: [email protected]
90-5
Bijlagen bij de voordracht
Nr.
1
2
3
4
Titel
Fietsroute Plus Groningen-Leek
Analyse, afweging en advies verkenningsfase, 20 oktober 2016
Verkennende natuurtoets Fietsroute Plus Groningen-Leek
Toetsing in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998,
4 april 2016
Verkennende natuurtoets Fietsroute Plus Groningen-Leek
Toetsing in het kader van de Flora- en faunawet en het NNN
beleid, 4 april 2016
Nota reacties en commentaar Fietsroute Plus Groningen-Leek
Soort bijlage
Rapport
Rapport
Rapport
Nota
90-6
Nr.
90/2016
Provinciale Staten van Groningen:
Gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten van 20 december 2016, corr.nr. 2016-74.919,
VV;
Gelet op
- op voordracht 23/2013 over de herbestemming van MIT- en RSP-middelen
- op voordracht 71/2015 over de provinciale bijdrage aan de realisatie van de Fietsroute Plus
Groningen-Haren(-Zuidlaren).
Besluiten:
1.
Overeenkomstig de provinciale MIT-methodiek een planuitwerkingsbesluit te nemen voor
alternatief 2 van het project Fietsroute Plus en een reserveringsbesluit van € 6.250.000 te
nemen.
Groningen,
Provinciale Staten voornoemd:
, voorzitter.
, griffier.
90-7