Transcript Klimaatneutrale steden en regio`s

Rijkswaterstaat
Ministerie van Infrastructuur
en Milieu
Klimaatneutrale steden en regio's
Deze beleidsontwikkeling heeft bij gemeenten een vlucht genomen sinds de start van het BANS
Klimaatconvenant (2002-2008), opgevolgd door de SLOK-regeling (Stimulering Lokale
Klimaatinitiatieven (2008-2012). In 2011 werd de Lokale Klimaatagenda vastgesteld, die in 2015 is
opgevolgd door het Lokaal Klimaat Actieprogramma.
De Waterschappen hebben de Lokale Klimaatagenda ook ondertekend en zijn partner in het Lokaal
Klimaat Actieprogramma. Daarnaast participeren zij in de MeerJarenAfspraken-3 en hebben
verschillende green deals gesloten.
Ambities vastleggen
Er zijn verschillende manieren om een lokale of regionale ambitie vast te leggen. Gangbare
formuleringen zijn in termen van CO2-neutraal, energieneutraal of klimaatneutraal. Ook het benoemen
van de tussendoelen en jaartallen is van belang.
•
•
•
CO2-neutraal: over een jaar gemeten is er binnen het grondgebied netto geen CO2-uitstoot door
het gebruik van fossiele brandstoffen
Energieneutraal: over een jaar gemeten wordt er binnen het grondgebied net zoveel energie
opgewekt als er wordt gebruikt
Klimaatneutraal: over een jaar gemeten is er bunnen het grondgebied netto geen uitstoot van
broeikasgassen (CO2 én andere, zoals methaan of koelmiddelen)
Logische stappen zijn:
1.
2.
3.
Bekijk eerst de huidige situatie of doe een nulmeting. De klimaatmonitor biedt hiervoor goede
handvatten.
Bepaal op basis van de huidige situatie wat het potentieel is, eventueel met deskundig advies.
Zet een stip op de horizon en bepaal de route daar naar toe. Bedenk goed wat de functie is van het
zetten van deze ambitie en bepaal aan de hand daarvan hoe je je ambitie formuleert. Afhankelijk
daarvan is het raadzaam om ook een meer of minder uitgebreid actieprogramma met
tussendoelen op te stellen. Samenwerking tussen de lokale en regionale overheden (inclusief
waterschappen) heeft altijd meerwaarde.
Voorbeelden van gemeentelijke ambities:
•
•
•
CO2-neutraal: Breda (2044)
Energieneutraal Rotterdam (2030), Nijmegen (2045)
Klimaatneutraal: Utrecht (2030), Wageningen (2030), Zoetermeer (2040), Tilburg (2045)
Lees meer over deze ambities en tussendoelen in de klimaatmonitor.
Soms is het (voorlopig) niet haalbaar om binnen het grondgebied van de gemeente voldoende
duurzame energie op te wekken. Bijvoorbeeld omdat windmolens niet mogelijk zijn. In dat geval kan
worden gekeken of dit op regionale schaal wel mogelijk is.
Trias Energetica of niet?
Klimaatneutrale steden en regio's
1
Bij het formuleren van ambities en tussenresultaten werd sinds de jaren negentig vaak de zogenaamde
Trias Energetica aangehouden, waarbij verschillende stappen worden geprioriteerd:
1.
2.
3.
Beperk het energieverbruik door verspilling tegen te gaan.
Maak maximaal gebruik van energie uit duurzame bronnen, zoals wind-, water- en zonne-energie
.
Maak zo efficiënt en schoon mogelijk gebruik van fossiele brandstoffen om in de resterende
energiebehoefte te voorzien.
Tegenwoordig wordt deze volgorde niet meer zo strikt aangehouden, mede door de prijsdaling van
duurzame energie en het stimulerende effect dat juist het opwekken van duurzame energie heeft. In de
praktijk blijkt bijvoorbeeld dat mensen die zonnepanelen hebben aangeschaft ineens veel bewuster
omgaan met energie en juist door de zonnepanelen gaan proberen hun energieverbruik te verminderen,
zodat ze maximaal in hun eigen verbruik kunnen voorzien. In dit voorbeeld begint men dus met stap 2
en volgen 1 en 3.
Speerpunten en contact Lokaal Klimaat Actieprogramma
Voor meer informatie over klimaatneutrale steden en regio’s kunt u contact opnemen met Martien Das,
e-mail: [email protected].
De betrokken klimaatambassadeur is Berend de Vries, wethouder gemeente Tilburg.
Vanuit de Waterschappen is als speerpunt opgenomen om met gemeenten samen te werken in de
afvalwaterketen en met Rijkswaterstaat in het watersysteem. Contactpersoon is Evrim Akar, e-mail:
[email protected]. Coördinator vanuit de Unie van Waterschappen is Rafaël Lazaroms.
Publicaties en downloads
•
•
Deal pilots regionale energiestrategie
Evaluatie Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden
Voor waterschappen:
•
•
•
•
•
MJA3
Green deal Energie Unie van Waterschappen - Rijk 2016-2018
Kansenkaart, Nieuwe kansen voor klimaatbeleid waterschappen
Routekaart Afvalwaterketen 2030
Whitepaper Klimaatactieve stad
Op de pagina Publicaties staat een uitgebreider overzicht.
Zie ook:
•
•
•
•
•
•
•
•
Filmpje klimaatambassadeur Berend de Vries
Unie van Waterschappen – klimaatbeleid
VNG - Ondersteuningsprogramma Energie
IPO
Klimaatcoalitie
Klimaatverbond
Overzicht publieke energiefondsen
Topsector Energie
Klimaatneutrale steden en regio's
2
•
Duurzame financiering bij de Bank Nederlandse Gemeenten
Klimaatneutrale steden en regio's
3
Colofon
URL: http://www.rwsleefomgeving.nl/onderwerpen/energie-en/thema'/klimaatneutrale/
Datum: 28 december 2016
Over Rijkswaterstaat Leefomgeving
Sinds 1 januari 2013 voert Rijkswaterstaat diverse kennis- en uitvoeringstaken uit op het gebied van
milieu en leefomgeving. Rijkswaterstaat is nu dé uitvoeringsorganisatie van beleid en regelgeving van
het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM).
Hiermee bundelt IenM alle uitvoeringstaken op het gebied van milieu en leefomgeving.
Rijkswaterstaat voert ook programma's uit voor andere opdrachtgevers, zoals decentrale overheden en
andere ministeries.
Als beheerder van het wegennet, vaarwegennet en watersysteem voert Rijkswaterstaat belangrijke
leefomgevingtaken uit. Denk aan het terugdringen van blauwalg, het saneren van waterbodems, maar
ook de aanleg van natuurvriendelijke oevers, ecoducten en wildtunnels.
Meer informatie over Rijkswaterstaat vindt u op de website van Rijkswaterstaat.