Rijkswaterstaat

Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Rijkswaterstaat Leefomgeving

Natuurlijk Kapitaal

28 december 2016

Inhoudsopgave

Natuurlijk Kapitaal Praktijkvoorbeelden

Nieuws over Natuurlijk Kapitaal RSS-feeds over Natuurlijk kapitaal

Colofon

3 3 6 6 10

Natuurlijk Kapitaal

Onder natuurlijk kapitaal verstaan we het vermogen van de natuurlijke omgeving ons te voorzien van nuttige goederen en diensten (ecosysteemdiensten).

Bodem+ voert het programma Natuurlijk Kapitaal (NK) uit in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu/Directie Duurzaamheid (DGMI). Het programma is in 2015 gestart en loopt (naar verwachting) door tot 2020. Het programma wil bereiken dat duurzaam gebruik van NK een vanzelfsprekend onderdeel wordt bij beleids- en investeringsbeslissingen van overheden, bedrijven en andere organisaties.

Praktijkvoorbeelden

Breda, klimaatadaptatie

Binnen deze pilot kijken we onder andere naar het praktisch toepasbaar maken van het concept van ecosysteemdiensten (ESD). We verbinden ze aan gemeentelijke beleidsopgaven (klimaat, wonen, werken, mobiliteit, afval, water, groen).

Breda

Tilburg Groene daken

Natuurlijk Kapitaal Rijkswaterstaat Leefomgeving | 3

De gemeente Tilburg is bezig met beleid voor groene daken in de stad. Rijkswaterstaat/Bodem+ onderzoekt samen met Alterra en Deltares de mogelijkheden van groene daken in Tilburg. Het eerste deel van het onderzoek is eind 2015 afgerond.

Tilburg

Biobermen

Voorbeeldprojecten hoe bermen en geluidswallen een grotere bijdrage kunnen leveren aan bijvoorbeeld biodiversiteit en omgevingskwaliteit.

Tiel

RWS/Overheden

Natuurlijk Kapitaal Rijkswaterstaat Leefomgeving | 4

Natuurlijk Kapitaal Zeeland, de Provincie Zeeland en RWS-ZD brengen het natuurlijk kapitaal van de droge provinciale en rijksinfrastructuur in kaart. We kijken hierbij naar de bruikbaarheid van de Atlas Natuurlijk Kapitaal.

Zeeland

Verduurzaming MIRT

De verbreding A1, dient als pilot voor Verduurzaming Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport. Wat is nodig in het MIRT om tot duurzamere projecten te komen? Waar loop je tegenaan in een concreet project?

A1 Natuurlijk Kapitaal Rijkswaterstaat Leefomgeving | 5

Nieuws over Natuurlijk Kapitaal

Vernieuwde bodemvizier, de Routeplanner, wijst de weg naar het juiste instrument

De zoekmachine BodemVizier is verbeterd met een nieuwe grafische zoekingang en een herstructurering van de bestaande ingang voor uitgebreid zoeken.

BodemVizier heeft als doel om de meest relevante instrumenten en informatie voor professionals op het gebied van (water)bodem(beheer), ondergrond en gebieds- of stedelijke (her)ontwikkeling te selecteren.

20 oktober 2016

Kennisagenda bodem en ondergrond geactualiseerd

Kennis over het bodem-water-sedimentsysteem kan de overheden helpen om de maatschappelijke uitdagingen waar zij voor staan tot oplossingen te brengen. Met de actualisatie van de Kennisagenda Bodem en Ondergrond is een belangrijke afspraak in het nieuwe Bodemconvenant nagekomen.

29 april 2016

Groene daken in Tilburg: natuurlijk kapitaal op je dak

WUR-Alterra heeft in opdracht van Rijkswaterstaat een studie uitgevoerd voor de gemeente Tilburg naar de mogelijkheden en de meerwaarde van groene daken. Hiermee worden gemeenten ondersteund in hun zoektocht naar maatregelen voor een duurzame toekomst en het inzetten van natuurlijk kapitaal.

11 april 2016

Basis voor Europese, strategische onderzoekagenda landgebruik en landbeheer

In het Horizon 2020 project INSPIRATION is recent een rapport beschikbaar gekomen waarin voor meer dan 17 Europese landen de maatschappelijke opgaven gerelateerd aan landgebruik en landbeheer zijn geïnventariseerd. Een van die landen is Nederland.

16 maart 2016

De ideale tool bestaat niet, maar 4D tools helpen ruimtelijke planning wel

Bij complexe en actuele opgaven als stedelijke (her)ontwikkeling, gebiedsgericht grondwaterbeheer en bij het opstellen van gemeentelijke en provinciale omgevingsvisies helpt visualisatie dit efficiënter te doen. De voordelen liggen niet alleen op het gebied van betere samenwerking tussen de verschillende werkvelden, maar vooral ook in het vroegtijdig signaleren van functies die elkaar kunnen versterken.

Door die vervolgens te koppelen kunnen kosten worden bespaard.

20 oktober 2015

RSS-feeds over Natuurlijk kapitaal

Tweede Kamer wil dat kwaliteit van natuurcompensatie wordt geborgd

Groeneruimte 28 december 2016 om 13:07

Wijziging besluiten in verband met Wet natuurbescherming

Natuurlijk Kapitaal Rijkswaterstaat Leefomgeving | 6

Groeneruimte 28 december 2016 om 13:06

Provincies willen meer instrumenten om zich te wapenen tegen afvalcriminaliteit

Groeneruimte 28 december 2016 om 10:05

Verbreding A27 wordt gecombineerd met natuurontwikkeling

Groeneruimte 27 december 2016 om 17:16

Borgingscommissie Energieakkoord: Alle 5 doelen van het Energieakkoord binnen bereik

Groeneruimte 27 december 2016 om 16:17

Nieuwe voorzitter Branche Organisatie Grondbanken

De Branche Organisatie Grondbanken (BOG) staat voor verantwoord gebruik van grond en baggerspecie en de promotie daarvan. De BOG behartigt de belangen van zowel overheids- als private grondbanken.

Het gebruik van grond en baggerspecie is onderdeel van de Circulaire economie, speerpunt van de Rijksoverheid.

Bodem+ 23 december 2016 om 12:47

Duurzame handel en het behoud van natuurlijk kapitaal

Gecertificeerde productie van tropische grondstoffen – zoals soja, palmolie, cacao en hout – houdt beter rekening met het natuurlijk kapitaal. Maar het financiële voordeel voor de producenten is vaak beperkt.

Naast certificering moet daarom ook naar andere oplossingen worden gezocht. Voor grote cacaoplantages is het overstappen van monoculturen naar schaduwteelt voordelig. De opbrengst van cacao […]Het bericht Duurzame handel en het behoud van natuurlijk kapitaal verscheen eerst op Natuurlijk Kapitaal.

Natuurlijkkapitaal 16 december 2016 om 09:21

Kleine ondernemers jagen verduurzaming van de voedselsector aan

Kleine, innovatieve voedselbedrijven spelen een belangrijke rol in de verduurzaming van de voedselproductie door in de praktijk te bewijzen dat duurzaamheid economisch haalbaar is. De overheid kan deze ontwikkeling stimuleren, bijvoorbeeld door instrumenten voor innovatie beschikbaar te stellen. Dit blijkt uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving onder 15 kleine innovatieve voedselbedrijven.

PBL 15 december 2016 om 00:00 Natuurlijk Kapitaal Rijkswaterstaat Leefomgeving | 7

Landelijke registratie van landschapselementen lijkt haalbaar

Landschapselementen in het landelijk gebied zijn belangrijk. Zowel de Landschapsbrief van de staatssecretaris van EZ van oktober 2016, als het advies ‘Verbindend landschap’ van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur van november 2016 onderstreept het belang van het landschap. De RLI wijst daarbij ook op de verantwoordelijkheid van de overheid om de kwaliteit van het landschap te borgen. Ondanks de relevantie van landschapselementen, ontbreekt het aan een goede registratie ervan.

Anne van Doorn van Wageningen Environmental Research (Alterra) heeft nu in samenwerking met LandschappenNL in opdracht van het ministerie van EZ een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar mogelijkheden om deze registratie in te voeren.

Wageningen UR 13 december 2016 om 11:30

Presentatie advies ’Verbindend landschap’ gemist? Bekijk hier de video’s

RLI 13 december 2016 om 09:57

Kan Afrika zichzelf voeden?

Wanneer tegen 2050 de Afrikaanse populatie twee en een halve keer zo groot is als nu, zal het continent nauwelijks in staat zijn voldoende voedsel voor de eigen bevolking te produceren. Zelfs indien alle huidige landbouwgronden veel hogere opbrengsten leveren, is verdere ontginning van ‘woeste gronden’, ten koste van de biodiversiteit en klimaat of met flinke importafhankelijkheid, een groot risico. Dat concludeert een team van onderzoekers van Wageningen University, diverse Afrikaanse instellingen en de University of Nebraska op basis van lokale cijfers en modelberekeningen in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS van deze week.

Wageningen UR 12 december 2016 om 20:00

Maak je meerwaarde voor biodiversiteit zichtbaar

Met het systeem van natuurpunten kunnen bedrijven bepalen wat hun impact is op natuurlijk kapitaal.

Het instrument is effectief, goedkoop, objectief en eenvoudig toe te passen. Op de Veluwe bij Ermelo onderzoekt een aantal bedrijven of ze het verlies van biodiversiteit door activiteiten van de één kunnen compenseren bij de ander. Bijvoorbeeld door gesloten naaldbos […]Het bericht Maak je meerwaarde voor biodiversiteit zichtbaar verscheen eerst op Natuurlijk Kapitaal.

Natuurlijkkapitaal 11 december 2016 om 10:35

Samen werken aan natuur

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) organiseert op 25 januari 2017 het symposium ‘Samen werken aan natuur’. PBL-directeur Hans Mommaas overhandigt tijdens deze bijeenkomst de publicatie Lerende Evaluatie van het Natuurpact aan Martijn van Dam, staatssecretaris EZ, en gedeputeerde Jan Jacob van Dijk. Het is een lerende evaluatie van de ambities van het in 2013 gesloten Natuurpact.

Duidelijk wordt waar de provincies en het Rijk nu staan, wat er goed gaat en wat de uitdagingen zijn.

Natuurlijk Kapitaal Rijkswaterstaat Leefomgeving | 8

PBL 6 december 2016 om 00:00

Brochure ‘natuurlijk kapitaal – ondernemen met oog voor de toekomst’

Meer dan vijftig ondernemers maken, samen met Platform BEE, werk van natuurlijk kapitaal. Op en om hun bedrijf, in de keten of door te investeren in natuurgebieden. Hiermee maken zij hun bedrijven toekomstbestendig. In de brochure leest u hun verhalen. Het boekje werd uitgebracht ter gelegenheid van de conferentie Let’s Talk Business op 23 en […]Het bericht Brochure ‘natuurlijk kapitaal – ondernemen met oog voor de toekomst’ verscheen eerst op Natuurlijk Kapitaal.

Natuurlijkkapitaal 25 november 2016 om 09:22

Nederlandse bedrijven pioniers in duurzaam gebruik natuurlijk kapitaal

Den Haag – 23 november 2016 Niet alleen grote multinationals, maar ook veel ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf maken werk van natuurlijk kapitaal en het duurzaam omgaan met grondstoffen.

Vandaag en morgen delen ruim driehonderd ondernemers hun ervaringen bij de conferentie ‘Natural Capital | Let’s talk business‘ in de Fokker Terminal in Den Haag. […]Het bericht Nederlandse bedrijven pioniers in duurzaam gebruik natuurlijk kapitaal verscheen eerst op Natuurlijk Kapitaal.

Natuurlijkkapitaal 23 november 2016 om 07:48 Natuurlijk Kapitaal Rijkswaterstaat Leefomgeving | 9

Colofon

URL: http://www.rwsleefomgeving.nl/onderwerpen/bodem-en-ondergrond/natuurlijk-kapitaal/ Datum: 28 december 2016

Over Rijkswaterstaat Leefomgeving

Sinds 1 januari 2013 voert Rijkswaterstaat diverse kennis- en uitvoeringstaken uit op het gebied van milieu en leefomgeving. Rijkswaterstaat is nu dé uitvoeringsorganisatie van beleid en regelgeving van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM).

Hiermee bundelt IenM alle uitvoeringstaken op het gebied van milieu en leefomgeving.

Rijkswaterstaat voert ook programma's uit voor andere opdrachtgevers, zoals decentrale overheden en andere ministeries.

Als beheerder van het wegennet, vaarwegennet en watersysteem voert Rijkswaterstaat belangrijke leefomgevingtaken uit. Denk aan het terugdringen van blauwalg, het saneren van waterbodems, maar ook de aanleg van natuurvriendelijke oevers, ecoducten en wildtunnels.

Meer informatie over Rijkswaterstaat vindt u op de website van Rijkswaterstaat.