Transcript Nieuwsbrief - Watererfgoed

Stichting Thuishaven Tilburg
Nr.37
december 2016
Stichting
Thuishaven Tilburg
Postbus 10424
5000 JK Tilburg
Caroline 0612146334
Thomas 0651689820
Nieuwsbrief
Bestemd voor Vrienden van de Thuishaven, vrijwilligers en belangstellenden
Op het moment dat deze nieuwsbrief verschijnt, nemen we afscheid van een lang en warm najaar en
kijken we terug op een succesvol recreatief Piushaven-seizoen. De (water)recreant heeft als nooit
tevoren het Piushavenqebied ontdekt. Er is nog nooit zoveel gevaren, gespetterd en gezwommen! Het
is tevens een goed seizoen geweest voor alle organisaties die op het water actief zijn. Het water en het
verkoelende groen blijken een enorme aantrekkingskracht
uit te oefenen. De twee nieuwe, kunststof
vlonders langs het toeloopkanaal nodigen oud en jong uit om van 'onze' stadsoase te genieten. De
vlonders maken deel uit van de herinrichting tot Havenpark die aan de noordoever inmiddels is
afgerond. De herinrichting van de zuidoever gaat in 2017 van start.
Welkom!
ruime
passantenhaven
na 1.000 meter
Stichting Thuishaven Tilburg plaatste afgelopen
zomer deze twee grote borden in aanvulling op de
vierkante bordjes die de gemeente vorig jaar plaatste
bij de afslag van het Wilhelminakanaal naar de
Piushaven.
De vier bordjes nodigen niet bepaald uit om in de
haven aan te leggen, integendeel! Het lijkt alsof je
alleen met een vergunning welkom bent.
Vandaar ons WELKOM IN DE PIUSHAVEN als
goedbedoelde, tijdelijke oplossing, aangeboden door
Stichting Thuishaven Tilburg ;-)
Try-out Sur Ie Ponton
Met gepaste trots blikken we terug op een zeer
geslaagd Sur Ie Ponton-concert, ook wel het miniPrinsengracht-concert genoemd. Met dit concert op het
water is een langkoesterde wens in vervulling gegaan.
Wat we in gedachte hadden is gelukt: een kleinschalig
evenement met een warme uitstraling, geen 'herrie',
een laag podium op het water, allerlei bootjes ervoor,
over de kademuur bungelende benen, een goed
gevulde tribune en gezelligheid op de kade!
De naam Sur Ie Ponton betekent 'op het ponton' en is
een knipoog naar de succesvolle varende concerten
Sous Ie Pont (onder de brug). Onze zusterstichting
Tilburg te Water heeft de organisatie voor haar
rekening genomen met hulp van ongeveer veertig
vrijwilligers. Horeca en ondernemers van de Piushaven
hebben bijna allemaal in natura ondersteund en
Piushaven Levend Podium dekte een deel van de
kosten. Etienne Grosveld zorgde voor de vleugel en
samen met HGL voor geluidskwaliteit en licht. EHBO
Tilburg West was er voor eventuele hulp aan het
publiek bij ongelukjes.
Op de zwoele zaterdagavond 27 augustus speelden de
Syrische zusjes Jawa en Shaza Manla (12 en 20 jaar
oud) de sterren van de hemel. Nou ja sterren ... het
bliksemde in de verte en tijdens het lied over Aleppo
vloog een groep zwarte kraaien over. De betoverende
sfeer bezorgde menigeen kippenvel.
En de hoofdact moest nog komen: Carel Kraayenhof op
bandoneon, vergezeld door de Argentijnse pianist Juan
Pablo Dobal. Dit duo trakteerde op Argentijnse tango
en nog meer zonnige Spaans getinte muziek. Het
publiek wist waarvoor het gekomen was. Staande
ovatie op en aan het water! Als toetje het ontroerende
Adios no Nifio, het nummer dat Carel speelde tijdens
het huwelijk van Willem-Alexander en Màxima.
Vele hartverwarmende reacties, dat smaakt naar
meer?!
Dus ben je, of ken je iemand die een jaarlijks vervolg
van dit unieke concert financieel wil ondersteunen?
Héél
graag!
Bewonersvaarten
In juni en juli hebben we samen met de Stichting
Tilburg te Water speciale zomeravondvaarten
gehouden voor bewonersgroepen van de diverse
appartementcomplexen en woonstraten rond het
water. Aan de beurt zijn geweest bewoners van de
Werftoren, de Hogendries, de Ijzergieterij, de
Admiraal, de Schipper, de 'silo'-toren (op de plek van
de oude graanloods, nu restaurant Shinzo), de
Vendeliersstraat en de Hopliedenflat. Doel van deze
vaarten is de bewoners eens vanaf het water hun
woonomgeving te laten ervaren. Tijdens de vaartocht
ging telkens een schipper mee van én
van de
schepen in de museumhaven en een aantal keren ook
de stadsecoloog van de gemeente.
Bewoners konden van alles vragen en kregen meer
begrip voor de bijzondere kwaliteiten van hun
woonomgeving. De vaarten waren interessant en reuze
gezellig, zó met je buren eens het water op! Komend
jaar krijgen weer andere bewonersgroepen de
gelegenheid.
Lichtjesfeest nieuwe stijl
STT organiseerde vijftien jaar lang het gezellige en
kleinschalige Lichtjesfeest rondom de korte havenarm,
ooit ontstaan ter verwelkoming van de winterse
fakkeltocht van de Kano Club Tilburg. Vorig jaar
moesten we om organisatorische redenen een jaartje
overslaan. Gelukkig namen ondernemers en Levend
Podium Piushaven de organisatie van dit winterse
evenement je over. Daar waren we blij mee en dit jaar
sluiten wij weer aan. Met bewoners, ondernemers,
levend Podium Piushaven én de STT komt het nu tot
een gezamenlijk Lichtjesfeest Piushaven.
Zaterdag 10 december van 20 tot 23 uur is de haven
het sfeervol verlichte decor voor een bijna kilometer
lange, doorlopende culturele voorstelling. Op ruim
twintig locaties aan de kade, bij ondernemers buiten of
binnen, op de Love Boat, in huifkarren en op enkele
schepen kan het publiek genieten van optredens,
variërend van dichters en verhalenvertellers tot
akoestische muziek en theater. Boy Jonkergouw
(Goed is Goed Producties) heeft de artistieke leiding.
De rode draad in de voorstellingen is liefde, licht en
warmte! Talenten uit eigen gebied zorgen voor licht en
projecties in Den Ophef en op wanden aan de kade.
Op alle locaties kunnen de bezoekers zich warmen aan
vuurkorven en genieten van een drankje en het
samenzijn met buurt- en stadsgenoten.
Het wordt een feeëriek geheel met lichtslingers aan de
noordkade, een lint van vuurkorven, een
lampionnenoptocht, verlichte kano's van de Kanoclub
en een lange sliert drijvende lichtkunstwerkjes van
leerlingen van De Nieuwste School.
Het Lichtjesfeest is mede mogelijk dankzij financiële
bijdragen van Piushaven Levend Podium, het
Spiegelglasfonds, Horeca Piushaven, Stichting
Thuishaven Tilburg en Verrijk je Wijk. Maar ook dankzij
naturabijdragen van EHBO Tilburg-West, van de vele
makers die voor deze gelegenheid hun prijzen
aangepast hebben en natuurlijk ... dankzij de
vele vrijwilligers!
Vrijwilligersfeest 2016
Op 1 oktober organiseerde STT samen met (zuster-)
Stichting Tilburg te Water het Vrijwilligersbedankt-feest
voor alle Piushavenvrijwilligers. Het middagprogramma
bestond uit en een aantal 'nautische excursies zonder
varen'. Groepen vrijwilligers bezochten met wederzijds
enthousiasme de centrale brugbediening van
Rijkswaterstaat en vier historische binnenvaartschepen
in de museumhaven: de Johanna, de Dankbaarheid, de
Fourage III en de Antoinette. Vervolgens toog iedereen
naar het ponton van Tilburg te Water, waar
Piushavenvrijwilliger én Perzische kok Vittorio Desikan
(Persian Delicacies) met zijn vrouw Narges en zoon
Massimo een heerlijke Perzische maaltijd verzorgde.
Het was een geslaagde en heel gezellige dag!
Wolken op de kademuren
Dat de Piushaven nog omzoomd wordt door de
originele kademuren mag gerust een van de grote
successen van de Stichting Thuishaven Tilburg (STT)
genoemd worden. Enkele jaren geleden dachten
techneuten vanachter hun bureau te weten dat de oude
kademuren op instorten stonden. Efficiënte
damwanden en beton moesten de kades daarvoor
behoeden. Ze hadden op het gemeentehuis al links en
rechts een paraafje voor deze ingrijpende renovatie.
Gelukkig kon STT aantonen dat met de stabiliteit van
de bijna 100 jaar oude kademuren niets aan de hand is.
De op elkaar gestapelde, liggende basalten zuiltjes
waaruit de kademuren zijn opgebouwd, vormen een
oersterk verband. Dat gaat nog wel een paar eeuwen
mee.
Wel zijn nu de voegen aan reparatie toe. En zelfs
voegen kunnen een bijzondere natuurwaarde hebben:
ze blijken een uitstekende biotoop voor zeldzame
muurvarens en bijzondere mossen. Sommige soorten
hebben een beschermde status.
Gemeentelijk ecoloog Mischa Cillessen was zich daar
zeer van bewust, bleek tijdens overleg van de
Groengroep van STT met de gemeente. Het opnieuw
voegen wordt daarom een minutieuze, fijnzinnige
operatie volgens de 'wolkenmethode'. Met voegmortel
van vooroorlogse receptuur worden kleinere gedeeltes
van de kademuur - de wolken - opnieuw gevoegd.
Vanuit de oude voegen kunnen de varens en mossen
deze nieuwe wolken koloniseren. En zodra de nieuwe
voegen begroeid zijn, kunnen de andere stukken oud
voegwerk vernieuwd worden. We zijn erg blij dat dit
werk met zoveel respect wordt uitgevoerd.
Wandel-vaar-fiets routekaart
In aanvulling op de educatieve route met
informatieborden die STT in 2014 heeft gerealiseerd,
hebben we als toefje op de taart begin juli van dit jaar
de nieuwe wandel-vaar-fietsroutekaart
over de
Waterkant van Tilburg uitgebracht. De kaart is gratis te
krijgen bij de horeca aan de Piushaven en langs het
Wilhelminakanaal. En ook bij KADEliving en Wetsports
aan de Piushaven, waar tevens de door STT
uitgegeven boeken nog verkrijgbaar zijn. De routekaart
voorziet blijkbaar in een behoefte; in de zomermaanden
zijn er heel wat meegenomen. Ieder jaar komt er een
bijgewerkte editie. Op de vaar-wandel-fietsroutekaart
is precies te zien waar de informatieborden staan, waar
museumschepen, monumenten, havens, eettentjes en
bootverhuurders zijn. Het wandelrondje Piushaven is
maximaal 4 kilometer, de fietsafstand van sluis III naar
Biest-Houtakker óf vice versa, is 12 kilometer. Route
'De Waterkant van Tilburg' heeft ook een eigen
internetsite www.dewaterkantvantilburg.nl
én mobiele
website m.dwvt.nl die onderweg op een smartphone
nog meer informatie biedt.
Vrijwilligers van STT hebben er hard aan gewerkt,
samen met vormgever Hans Lodewijkx, die al jarenlang
trouwe ondersteuning biedt met zijn ontwerpen voor
publicaties, folders, posters en boeken.
Voederplek voor de platanen
We kennen ze van idyllische dorpspleintjes in ZuidEuropa. Platanen zijn sterke bomen die het ook in
Tilburg op veel plaatsen goed doen. Soms al sinds
mensenheugenis, zoals de kanjers die rond het PaleisRaadhuis staan.
De rij platanen langs de noordoever van de Piushaven
ziet er echter niet gezond uit. Je kijkt dwars door de
kroon en er zijn veel dode takken. Het 'per ongeluk'
snoeien van de onderste zijtakken heeft de aanblik een
paar jaar terug ook geen goed gedaan.
De Groengroep van STT trok bij de gemeente aan de
bel: wat is hier mis, moet er ingegrepen worden? We
wezen op de dichtgevoegde bestrating en
ogenschijnlijk ondoordringbare boomspiegels: krijgen
de bomen zo wel voldoende lucht en water?
De gemeente liet bodemonderzoek doen en dat bracht
weinig hoop. Weliswaar is de leemgrond niet te droog,
eerder te nat zelfs, maar fnuikend is het vrijwel
ontbreken van zuurstof en de juiste voedingsstoffen.
Begin dit jaar leek het er op dat er geen remedie was
voor het kwijnende bestaan van de bomen. Uithuilen,
rooien, de kade open gooien om de arme grond te
vervangen en nieuwe boompjes planten - een kostbaar
scenario dreigde. Zoals dat gaat met moeilijke
besluiten: de knoop werd niet doorgehakt. Eerst nog
maar eens nieuw onderzoek. Gelukkig maar, want wat
bleek in de zomer: de platanen kwamen weer in blad,
aarzelend eerst, maar de groei zette door. De
bladerkroon leek iets dichter te worden. Zeker geen
verdere achteruitgang. Hebben de wortels ergens toch
een voedzame ader aangeboord?
Dit voorzichtige herstel geeft voldoende hoop om de
bomen een kans te geven. Het plan is nu om tussen de
platanen en de kademuur een strook grond weg te
graven en die ruimte te vullen met een speciale
groeiplaatsverbeteraar.
Met deze voederplek voor
boomwortels gaan de terrassen op de noordkade
hopelijk een lommerrijke toekomst tegemoet.
Natasja Rijsenbrij in het knusse ruim van de Trouwe Hulp.
Vlak voor de deadline van deze nieuwsbrief meerde in
de Piushaven de imposante rivierklipper Helena Jacoba
af, een tweemaster uit 1903 van 36 meter. Schipper/
bewoner Leendert Florusse hoopt een vaste ligplaats in
de museumhaven te veroveren, maar is vooralsnog
een wintergast.
Hij is niet de enige overwinteraar. Aan de middenpier
ligt de Trouwe Hulp, een charmant, groen tjalkje van
ruim 20 meter, bewoond door Natasja Rijsenbrij. Sinds
een vakantieweek op een botter is zij verknocht aan
klassieke zeilschepen. Zes jaar geleden ging zij in
Rotterdam-Delfshaven op de Trouwe Hulp wonen. In
1902 gebouwd voor schelpen vervoer op de
Waddenzee, is het nu een knus en comfortabel
woonscheepje. Niettemin zeilt Natasja er regelmatig
mee; in 2014 won de Trouwe Hulp zelfs de Bietenrace
in Zeeland.
Met een collega ging zij anderhalf jaar geleden op zoek
naar een vestigingsplaats voor een eigen
dierenartsenpraktijk. "Er moest een haven zijn voor
mijn tjalk. Ik kende Tilburg al als een toffe stad, de keus
was voor mij niet moelijk." Wat is er dan zo leuk hier?
"De mensen zijn lekker direct, daar hou ik wel van. En
de stad is zich altijd aan het door-ontwikkelen. Daarom
gebeurt er veel en kan er van alles." Ook Natasja wil
graag een permanente plek in de Piushaven. Nu
verkast zij 's zomers met pijn in het hart naar Kerkdriel.
Voorde boeg in2017
Op zaterdagochtend 11 maart houdt STT de jaarlijkse
Piushaven Natuurschoonmaakdag.
Zin om samen
buiten lekker de handen uit de mouwen te steken?
Noteer dan deze datum alvast in je agenda. Wil je meeorganiseren? Stuur een mailtje naar
[email protected]
Uw donatie als 'Vriend van de Thuishaven'
Hartelijk dank voor uw bijdrage in 2016! Mocht een
donatie er nog niet van zijn gekomen, dan stellen we
het bijzonder op prijs, als u dat alsnog wilt doen. Zoals
vorig jaar is uitgelegd, sturen we geen acceptgiroaarten meer. Het bankrekeningnummer van Stichting
Thuishaven Tilburg is: NL53 RABO 0162479921.
Vermeld daarbij uw naam/adres en 'donatie 2016'.