Transcript Discussie tussen MKB- metaal en politici

politiek
forum
BEELD: SANDER VAN DER TORREN
SPIJKERS MET KOPPEN SLAAN!
Discussie tussen MKBmetaal en politici
Als (voorlopig) hoogtepunt van het uitdragen van het Koninklijke Metaalunie
‘Verkiezingsprogramma voor een gezonde maakindustrie’ onder politici,
vond 10 oktober jl. in het centrum van politiek Den Haag het Metaalunie
Politiek Forum plaats. Een unieke happening waarbij politici van verschillende partijen rechtstreeks in discussie gingen met ondernemers uit het
MKB-metaal.
Op het podium van Sociëteit De Witte aan het
Plein gaven acte de présence Agnes Mulder
(CDA), Sharon Gesthuizen (SP) Kees Verhoeven
(D66), Mei Li Vos (PvdA) en Eppo Bruins
(ChristenUnie). De VVD ontbrak helaas: op het
allerlaatste moment besloot Michiel van Veen af
te zien van deelname vanwege zijn benoeming
als burgemeester van de gemeente GemertBakel. Het maakte niet veel verschil voor de
circa 60 gedreven Metaalunieleden in de zaal.
Zij legden met veel betrokkenheid hun dagelijkse problemen voor aan de politici, afsluitend
met de dringende vraag ‘hoe gaan jullie dit
oplossen?’. Niet geheel toevallig betrof het de
punten die Metaalunie in haar verkiezingspro-
gramma de afgelopen maanden uitdraagt via
verschillende media. Punten met betrekking tot
de arbeidsmarkt, regelgeving, innovatie en
onderwijs waarvan Metaalunie hoopt dat een
nieuw kabinet ze oppakt in een nieuw te schrijven regeerakkoord.
VAKMENSEN: SCHAARS GOED?
Het eerste thema betrof de steeds moeilijker
beschikbaarheid van vakmensen. Of zoals
Metaalunielid Paul Verdurmen het omschreef:
“We weten allemaal dat er veel technologische
ontwikkelingen op ons afkomen: robotica, productieautomatisering, Internet of Things, noem
het maar op. Dan is het belangrijk om mede-
werkers te hebben die goed opgeleid zijn en
die kwaliteiten bezitten die wij als bedrijf
nodig hebben. Dat kan alleen als het onderwijs
begrijpt wat wij willen. Ik heb niets aan een
jongen die vloeiend Engels spreekt maar niet
fatsoenlijk kan frezen of een lasrobot niet
begrijpt.” Het probleem werd kamerbreed
erkend, waarbij Eppo Bruins (ChristenUnie) het
meest concreet was in het geven van oplossingen: “Ik geloof niet in generalisten maar in
vakmensen”, betoogde hij. “Het vmbo leidt nu
te breed op, de profielen moeten versmald worden en technisch onderwijs zou gratis moeten
zijn.”
KENNISTRANSFER
Het meest uitgebreid werd gesproken over innovatie. Allereerst kwam de kennistransfer van
(fundamenteel en toegepast) onderzoek naar het
mkb aan bod. Dit gebeurt volgens de ondernemers in de praktijk te weinig. “Kennis wordt
moeilijk aangeboden”, beaamde Kees Verhoeven
(D66). “Kennisinstellingen denken te weinig aan
het mkb. Daarom ben ik ook geen voorstander
Vlnr Sharon Gesthuizen
(SP), Mei Li Vos (PvdA),
Agnes Mulder (CDA),
Kees Verhoeven (D66)
en Eppo Bruins (CU).
28 • november 2016 • METAAL & TECHNIEK
Metaalunieleden in de
zaal legden hun
dagelijkse problemen
voor aan de politici.
van het Topsectorenbeleid, dat gaat ook voorbij
aan kleine bedrijven.” “Wetenschappers moeten
een vertaalslag maken en zich daarbij richten
op de mkb’er”, vulde Vos (PvdA) aan. Bruins
bleek ook geen voorstander van het Topsectorenbeleid: “Je mag alleen meedoen als je meebetaalt”, stelde hij. “Mkb’ers moeten juist wel
meepraten en meeleren.”
PROCESINNOVATIE
Ook de inrichting van de voor het MKB-metaal
belangrijke subsidieregeling WBSO werd aan de
orde gesteld. Een voor het MKB-metaal zeer
belangrijke regeling. “Binnen het MKB-metaal is
de WBSO een zeer succesvolle subsidievorm
gebleken”, lichtte mkb-metaalondernemer
Guido Slump toe. “Het is een regeling die innovatie stimuleert, laagdrempelig en niet al te
gecompliceerd is. Een regeling die goed gevonden wordt door veel ondernemingen.” Volgens
Slump subsidieert de huidige WBSO-regeling
uitsluitend nieuwe machines, materialen of
computerprogramma’s en gaat het volledig
voorbij aan procesinnovaties die bij het mkb leiden tot betere prestaties binnen het specialisme
van de toeleverende bedrijven. “Dat wil zeggen
dat het grootste deel van de mkb-metaalbedrijven geen stimulering vanuit de WBSO heeft om
de voortbrengingsprocessen op een hoger
niveau te brengen”, aldus Slump. Hij vroeg de
politici concreet of WBSO-subsidie ook nadrukkelijk kan worden toegekend op technologische
procesinnovaties van toeleverende bedrijven.
Agnes Mulder (CDA) reageerde met de wedervraag: ‘Waarom is het überhaupt verdwenen uit
de regeling?’ Verder: “Nederland is goed in procesinnovatie. Het is dus logisch dat het weer
opgenomen wordt maar we moeten wel kijken
naar het financiële plaatje.” De politici waren
het er over eens dat dit punt aangekaart moet
worden bij EZ-minister Kamp. (Inmiddels is dit
ook gebeurd zie kader).
HUIVERIG
Na innovatie kwam het onderwerp arbeidsmarkt aan bod. Metaalunielid Nicol van Hoof
stelde dat ondanks dat ondernemers staan te
springen om nieuwe werknemers in vaste
dienst te nemen, ze huiverig zijn dit te doen.
“Het gaat nu wat beter in de sector, de behoefte
aan nieuwe vakmensen stijgt maar we zijn nog
steeds voorzichtig”, zei ze. “Dat komt voornamelijk door alle verplichtingen en risico’s die eraan
vastzitten. Aan het ontslagrecht is de laatste
jaren behoorlijk gesleuteld. Het idee achter de
aanpassingen is een gelijker speelveld tussen
vaste en flexibele contracten, maar in de praktijk werkt dit niet zo uit. Zeker niet met de
explosie aan zzp’ers. De risico’s bij ziekte
nemen ook alleen maar toe en gelden nu ook na
beëindiging van tijdelijke contracten. We zijn
volgens mij met z’n allen volledig doorgeslagen.” Vos wilde de Wet werk en zekerheid nog
niet afschrijven: “Laten we het nog een kans
geven”, zei ze. “Maar ik heb ook de verhalen
gehoord dat mkb-bedrijven de regels ondoorzichtig vinden. En ik begrijp dat een klein
bedrijf niet twee jaar lang kan doorbetalen.”
PROBLEMATIEK
Verhoeven herkende de problematiek van
bedrijven die om economische redenen flexibel
willen zijn in het aannemen en afstoten van
personeel: “Bedrijven moeten flexibel kunnen
zijn in deze tijd. Kijk daarom kritisch naar te
lange loonbetaling.” “Het probleem is dat bedrijven te maken hebben met snelle groei en snelle
krimp”, vulde Bruins aan. “De huidige arbeidsmarktrelaties zijn nu te strak geregeld.” Sharon
Gesthuizen (SP) vroeg de zaal wat ze het liefst zo
snel mogelijk geregeld wil hebben, ontslagrecht
of doorbetalen bij ziekte? Het volmondige antwoord was helder: allebei.
Verhoeven pleitte bij doorbetaling bij ziekte
voor een onderscheid tussen werk en niet-werk
gerelateerde oorzaken. Bij alle partijen was er
bereidheid om voor de niet goed functionerende
arbeidsmarkt in de komende kabinetsperiode
met verbeteringen te komen.
u
METAAL & TECHNIEK • november 2016 •
29
Tweede Kameroverleg
Tijdens het algemeen Tweede Kameroverleg
over het Bedrijfslevenbeleid en Innovatie met
minister Kamp heeft Agnes Mulder het tijdens
het Politiek Forum ingebrachte actiepunt ‘procesinnovatie terug in de WBSO’ aangekaart bij
minister Kamp. Hierna de betreffende, letterlijke tekst uit het verslag van het overleg en
het antwoord van Kamp.
THINK SMALL FIRST
Tot slot stond het onderwerp ‘think small first’
op de agenda. Ondernemer Gelbrig
Hoekstra-Mozes legde uit dat regels voor ondernemers lastig zijn, maar voor mkb-bedrijven
vaak helemaal een crime. “Die hebben geen
mannetje die dat voor hen uitzoekt”, zei ze. “En
vaak komen uit de regels grote risico’s voort die
een klein bedrijf kwetsbaar maken. Verder is
niet altijd duidelijk welke regels voor wie gelden: De ene keer ligt de grens bij tien werknemers, de andere keer bij 25 of 50. Denk maar
het aanbesteden of onnodig ingewikkelde subsidieregelingen.” Hoekstra vond dat bij alle regelgeving wordt uitgegaan van grote bedrijven. “En
dat terwijl 98 procent van alle bedrijven een
klein bedrijf is, bedrijven die kleiner zijn dan 50
werknemers. Is het niet logischer om de basisregels voor kleine bedrijven te maken en die paar
procent grotere bedrijven uit te zonderen?”,
stelde ze. “Volmondig mee eens!”, riep
Verhoeven. “Ik heb een motie ingediend met
daarin het verzoek het mkb als maat te maken,
maar het is een langdurig traject.” Dat beaamde
Vos ook: “Wieden in het regelwoud is lastig
omdat er verschillende partijen zijn met verschillende belangen.” Mulder pleitte voor meer
openheid bij de overheid om aan te tonen wat
ze met regeldrukvermindering doet: “Regeldrukvermindering moet gebaseerd zijn op harde
feiten en niet gebaseerd zijn op een gevoel dat
we iets aan het doen zijn.”
Jos Kleiboer, directeur Beleid Metaalunie vatte
de middag samen met de hoop dat de besproken
thema’s in de komende periode tot daadwerkelijke verandering leiden: “Zodat het MKB-metaal
zijn rol als stabiele factor in de maakindustrie
kan blijven spelen.”•
Tijdens het Politiek Forum kaartte ondernemer Gelbrig Hoekstra-Mozes het thema regelgeving aan.
30 • november 2016 • METAAL & TECHNIEK
Agnes Mulder (CDA)
‘Tijdens het politiek forum afgelopen maandag
was niet alleen collega Bruins er, maar ook
mevrouw Mei Li Vos, mevrouw Gesthuizen en
collega Verhoeven. Wij hebben allemaal
dezelfde vraag gekregen: hoe kan het dat procesinnovaties die bij het mkb echt leiden tot
goede verbeteringen, met name in de keten
van toeleveranciers, eruit zijn gevallen? Is de
minister bereid om na te gaan of deze er in
2017 weer in kunnen komen? Alleen, wat betekent dat dan voor de rest? Daarom is het relevant om te weten hoe de WBSO er in 2017??
uitziet.’
Antwoord minister Kamp
‘Procesinnovatie is lastig te hanteren. We moeten ervoor zorgen dat de middelen voor WBSO
voor echte innovatie beschikbaar zijn. Het
moet niet zo zijn dat we als een soort Sinterklaas geld uitdelen voor dingen die allemaal al
gebeuren. Dat risico lopen we bij procesinnovatie. Het is moeilijk om dat goed te beoordelen. Als we er goed induiken, betreft het ook
vaak dingen waarvan wij vinden dat die niet
echt innovatief zijn. Procesinnovatie waarbij er
iets nieuws ontwikkeld wordt, waarbij nieuwe
technieken worden toegepast, komt zeker voor
WBSO in aanmerking. Het is echter niet meer
zo dat activiteiten onder het kopje ‘procesinnovatie’ vrij gemakkelijk voor de WBSO in aanmerking komen. Daarin treedt dus een verandering op. Ik denk dat het ook absoluut nodig
is om dat te doen, om de regeling zuiver te
houden. Ik pak de suggestie van mevrouw
Mulder op om in de brief op de procesinnovatie in te gaan.’
Actie
Voor de begrotingsbehandeling van het deel
Energie, Economie en Innovatie komt er een
brief met daarin o.a. een toelichting op de
WBSO en de procesinnovatie waar meerdere
leden naar gevraagd hebben.