Transcript Verantwoord ondernemen - Nederlandse Vereniging van Banken

Factsheet Verantwoord ondernemen
Nederlandse banken ondernemen met oog voor de toekomst en respect voor mens en
milieu. Dat betekent dat zij sociale- en milieucriteria meewegen in hun financierings- en
investeringsbeslissingen. Daarnaast proberen banken oplossingen te bieden voor de grote
uitdagingen van deze tijd, zoals klimaatverandering, grondstoffenschaarste en mensenrechtenproblematiek. Zo brengen sommige banken hun klimaatimpact in kaart, experimenteren anderen met circulaire economie en werken banken samen met overheid, vakbonden
en NGO’s om mensenrechtenschendingen te voorkomen.
Milieu en klimaat
Klimaatstatement Banken
Eind 2015 hebben 12 banken het Klimaatstatement Banken ondertekend. Daarin beloven
banken onder meer transparant te worden over de gevolgen van hun leningen en investeringen voor het klimaat. Er is vooralsnog geen goede methode om die klimaatimpact te kunnen
inschatten. Een aantal banken werkt samen met andere financiële instellingen om die te
ontwikkelen. Intussen nemen banken diverse initiatieven om klanten te helpen energie te
besparen. Bijvoorbeeld door middel van informatiebijeenkomsten voor klanten, voordeligere
‘groene’ leningen voor bedrijven, energiebespaaradvies-op-maat voor nieuwe woningeigenaren of een app die vastgoedbeleggers die helpt om CO2-besparing en de terugverdientijd van bespaarmaatregelen te berekenen.
Groen sparen en beleggen
Initiatieven voor onder andere duurzame energie, natuurbescherming en de circulaire
economie krijgen een steuntje in de rug door de Regeling Groenprojecten. Dat is een samenwerkingsverband tussen banken en overheid, waardoor geld van spaarders en beleggers
voordeliger kan worden ingezet voor verduurzaming. Banken werken hier al aan mee sinds
1995.
Figuur 1
Groen sparen en beleggen in 2015
121.384
Totale inleg groenspaarders en -beleggers: 5 4,1 miljard
Aantal uitstaande leningen door groenbanken en -fondsen: 3.161
700 verstrekte leningen leverden een besparing CO -uitstoot
2
Aantal groenspaarders en -beleggers:
op vergelijkbaar met uitstoot van 41.000 huishoudens 1)
Energieakkoord & Expertisecentrum Financiering 2)
De bankensector is medeondertekenaar van het Energieakkoord voor Duurzame Groei, dat in
2013 werd gesloten. In de praktijk betekent dit dat banken actief meedenken en -werken
aan het realiseren van nationale doelen voor duurzame energie, energiebesparing en banen.
Eén van de activiteiten is het bijeenbrengen van technische en financiële kennis over het
financieren van duurzame energieprojecten. Financieringsvraag en -aanbod worden zo beter
op elkaar afgestemd, waardoor meer projecten van de grond komen.
Circulaire economie
In circulaire productieprocessen worden minder grondstoffen verbruikt en minder afval
geproduceerd. Banken willen daarom bijdragen aan de ontwikkeling van een circulaire
economie. Dat vraagt om nieuwe businessmodellen en eigendomsstructuren, waardoor ook
de wijze van financieren moet veranderen.
• Via de Regeling Groenprojecten kunnen bedrijven, die circulair willen gaan werken,
lenen met een korting;
• MVO Nederland is met drie banken een samenwerking gestart om de transitie naar een
circulaire economie te versnellen;
• In het kader van Nederland Circulaire Hotspot en de Circle Economy werken
verschillende banken met bedrijven aan circulaire projecten.
Green bonds
Green bonds zijn obligaties die investeringen mogelijk maken in specifiek ecologische en/of
sociale activiteiten. Door het uitgeven van groene obligaties maken banken het mogelijk
voor investeerders om met een relatief laag risico te investeren in duurzame projecten als
hernieuwbare energie en duurzame huisvesting. Nederlandse banken hebben momenteel
voor 1 6,5 miljard aan green bonds uitstaan 3).
Mens en ontwikkeling
Mensenrechten beter beschermen
De NVB heeft met overheid, maatschappelijke organisaties en vakbonden een convenant
gesloten over een betere bescherming van mensenrechten in internationale ketens. De
partners in het convenant willen onder meer systematisch kennis delen over mensen­
rechten­risico’s en hoe die aan te pakken. Daardoor kunnen bankmedewerkers eerder en
1 Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
2 Rapportages Expertisecentrum en Handreiking voor financiering van kleine zon- en windprojecten beschikbaar op nvb.nl.
3 Bron: Climate Bonds Initiative, peildatum eind oktober 2016.
beter signaleren waar mensenrechten in het gedrang komen in de ketens die zij financieren.
Gezamenlijk kunnen de partners problemen beter voorkomen of oplossen. Het convenant is
in 2016 gesloten voor een periode van drie jaar. Een onafhankelijke monitoringcommissie ziet
toe op de voortgang.
Een (basis)bankrekening voor iedereen
Om mee te doen in onze samenleving moet ieder volwassene over een eigen bankrekening
en pinpas kunnen beschikken. In samenwerking met het Ministerie van Financiën en het
Leger des Heils heeft de NVB in 2001 een convenant gesloten zodat iedereen toegang heeft
tot de belangrijkste betaaldiensten in de vorm van een basisbankrekening. Voor bijvoorbeeld
ex-gedetineerden en vluchtelingen is deze toegang in andere landen niet vanzelfsprekend.
Dankzij het convenant is ieder individu in Nederland ouder dan 18 jaar met een bekend
verblijfsadres toch verzekerd van de mogelijkheid om een bankrekening te openen.
Transparantie
Openheid over kredietverlening
Verantwoord ondernemen vraagt ook om openheid over welke bedrijfstakken een bank
financiert. Banken rapporteren daarover in hun jaarverslag, maar die informatie is niet
eenvoudig vergelijkbaar. De NVB heeft om deze reden een protocol opgesteld waarvan
banken gebruik kunnen maken. Het protocol maakt mogelijk dat banken op vergelijkbare
wijze en in grote mate van detail rapporteren over alle uitstaande leningen op de balans.
Banken worden zo nog makkelijker aanspreekbaar op hun financieringskeuzes. Meerdere
banken zijn van plan over 2016 volgens de NVB richtlijn te publiceren.
Aanspreekbaar bankieren
Banken staan open om over hun duurzaamheidsbeleid en –resultaten te praten. Dat
betekent dat banken met stakeholders in overleg treden en die input gebruiken om hun
beleid aan te passen waar dat nodig is. Banken maken hun duurzaamheidsbeleid openbaar
en rapporteren over hun prestaties volgens de meest actuele internationale standaarden.
De rapportages van banken worden door de Transparantiebenchmark van het Ministerie van
Economische Zaken bovengemiddeld beoordeeld.
• De twaalf grootste banken in Nederland rapporten volgens de internationale standaard
van het Global Reporting Initiative.
• Banken scoren gemiddelde hoog op de Transparantiebenchmark van het Ministerie van
Economische Zaken 4).
Figuur 2
Gemiddelde plaats banken op de Transparantiebenchmark
92
2015
60
2014
2013
42
4 Bron: www.transparantiebenchmark.nl
plaats op lijst van 487 organisaties
plaats op lijst van 430 organisaties
plaats op lijst van 460 organisaties
Verantwoord ondernemen
Toekomstgericht bankieren
Verantwoord ondernemen is voor Nederlandse banken verankerd in de Code Banken en het
Maatschappelijk Statuut van de sector. Op grond daarvan dient elke Nederlandse bank
beleid te hebben op het gebied van duurzaamheid, in lijn met internationale richtlijnen.
Daarnaast dient het risicobeleid van banken zowel op de korte als lange termijn gericht te
zijn en ook rekening te houden met niet-financiële risico’s. De onafhankelijke Monitoring
Commissie Code Banken ziet toe op de naleving.
Internationale standaarden
In de financiële sector bestaan verschillende initiatieven en standaarden voor verantwoord
ondernemen. Een groot deel van banken in Nederland is daarbij aangesloten.
Figuur 3
Internationale standaarden voor verantwoord ondernemen
10 Nederlandse banken; voor zover bekend
5 Nederlandse banken; marktaandeel in NL: 83%
alle banken actief in projectfinanciering
• In 2014 werd voor 1 16 miljard duurzaam gespaard (4,8% van Nederlandse spaarmarkt)
en werd voor 1 8,2 miljard (7,6%) duurzaam belegd via banken 5).
• Eén Nederlandse bank scoort al jaren hoog (86 van 100 punten in 2015) in de Dow
Jones Sustainability Index, een toonaangevende benchmark voor duurzaamheid. Andere
Nederlandse banken worden in zulke dergelijke internationale vergelijkingen niet mee­
genomen. Er bestaat geen integrale ‘prestatiemeting’ voor verantwoord ondernemen in
de financiële sector.
Conclusie
Ondernemen brengt sociale en ecologische uitdagingen met zich mee. Nederlandse banken
zijn zich daarvan bewust en vinden verantwoord ondernemen van strategisch belang. Banken
werken volgen internationale standaarden en nemen zelf nieuwe initiatieven. De impact van
die initiatieven laat zich echter niet eenvoudig meten. Mede daarom blijven de NVB en haar
leden werken aan vergroting van transparantie, in goed overleg met klanten,
maatschappelijke organisaties en andere stakeholders.
5 Bron: VBDO ‘Duurzaam Sparen en Beleggen 2015’.
Nederlandse Vereniging van Banken Factsheet Verantwoord ondernemen
© December 2016, Nederlandse Vereniging van Banken, www.nvb.nl
15 Nederlandse banken; marktaandeel in NL: 27%
22 Nederlandse banken;
marktaandeel in NL: 82,7%