Transcript Η ιατρική εκπαίδευση

Η ιατρική εκπαίδευση
Σύγχρονες τάσεις και Ελληνική Πραγματικότητα
Μάριος Πυρπασόπουλος
Παθολόγος, Πρόεδρος ιατρικού Συλλόγου Χαλκιδικής
Στον 21ο αιώνα η ιλιγγιώδης αύξηση της γνώσης, των θεραπειών και ιατρικών τεχνολογιών
έχουν αλλάξει την άσκηση της ιατρικής.
1.
Μοντέλο Flexner (διαχωρισμός σε προκλινικά και κλινικά μαθήματα)
2.
Ο ιατρός για να είναι αποτελεσματικός πρέπει
να είναι εξειδικευμένος, να μπορεί να συνεργάζεται, να μελετά, να διαχειρίζεται την γνώση
και να αποφασίζει.
Case Western Reserve modules - Εκπαιδευτικές ενότητες προσαρμοσμένες
ανά όργανο .
3.
Ταυτόχρονα, οι πολιτισμικές αλλαγές που συντελούνται έχουν αλλάξει και την συμπεριφορά
τόσο των ιατρών όσο και των ασθενών.
Problem case learning (Mac Master University) -Εκπαίδευση βασισμένη σε επίλυση περιπτώσεων .
4.
Community based learning -Εκπαίδευση
μέσω κοινωνικής προσφοράς.
5.
Extend longitudinal clerkships - Εκπαίδευση που βασίζεται στην παρακολούθηση εξειδικευμένων τμημάτων
(rotation)
6.
Team Based learning - Εκπαίδευση βασισμένη σε ομάδες εργασίας.
7.
Entrustable professional activities - Ανάπτυξη Επαγγελματικών δεξιοτήτων .
8.
Competencies
Οι θεσμοί που εποπτεύουν την εκπαίδευση των
ιατρών έχουν χρέος να παρακολουθούν και να
προβλέπουν όλες αυτές τις αλλαγές και να αναπροσαρμόζουν τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα ανάλογα με τις συνθήκες, προκειμένου να
εφοδιάζουν τους ιατρούς επαρκώς.
Στις προηγμένες χώρες αυτό έχει γίνει πλήρως
κατανοητό από την δεκαετία του ΄50 και πλέον
η ιατρική εκπαίδευση αποτελεί εξειδικευμένο αντικείμενο των θεσμικών φορέων και των επιστημόνων.
Ειδικότερα
Προπτυχιακή εκπαίδευση
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα αναθεωρούνται
και συμπληρώνονται συνεχώς. Τα πανεπιστήμια βασιζόμενα σε μελέτες, εκπαιδευτικές θεωρίες και πειραματισμούς αποτελούν την αιχμή
του δόρατος στον τομέα της προπτυχιακής εκπαίδευσης των ιατρών. Από την παραπάνω
διαδικασία μέχρι σήμερα έχουν προκύψει διάφοροι μέθοδοι εκμάθησης που ενσωματώνονται στα εκπαιδευτικά προγράμματα των ιατρικών σχολών.
Συνοπτικά οι βασικότερες μέθοδοι είναι:
Στην Ελλάδα η προπτυχιακή εκπαίδευση των
ιατρών είναι σχετικά οργανωμένη με σαφές εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Υπάρχει συνεχής
προσπάθεια και διάθεση εκσυγχρονισμού των
μεθόδων διδασκαλίας. Στην πράξη όμως ζητήματα οργάνωσης και χρηματοδότησης εμποδίζουν την αποδοτικότητα τους.
2
Μεταπτυχιακή εκπαίδευση
Ο ιατρική προσεγγίζεται και αξιολογείται όχι ως
απλή εφαρμογή γνώσεων, αλλά ως συνδυασμός ικανοτήτων και συμπεριφορών στα πλαίσια της δεοντολογίας.
Σκοπός είναι ο ιατρός να εφαρμόζει την γνώση
σε ένα πλαίσιο συμπεριφοράς που χαρακτηρίζεται από:
1. Καλή γνώση και έμπρακτη εφαρμογή του
αντικειμένου. (Medical Expert)
2. Επαγγελματισμό (Professionalism)
3. Δεοντολογική επικοινωνία με τον ασθενή
(Communication)
4. Πνεύμα συνεργασίας & συναδελφικότητας
(Collaborator)
5. Φιλομάθειας Scholar)
6. Οργανωτικότητας (Leader)
7. Προάσπισης της υγείας των ασθενών
(Health Advocate)
Όλες αυτές οι ικανότητες (competencies) αποτελούν συγκεκριμένο αντικείμενο εκμάθησης
και ελέγχου στην εκπαίδευση των ειδικευόμενων.
Η εφαρμογή τους στην πράξη αξιολογείται και
πιστοποιείται με τα παρακάτω εκπαιδευτικά
εργαλεία
- Βιβλιάριο Ειδικευόμενου
- Θεσμοθέτηση της έννοιας του μέντορα (Υπεύθυνου εκπαίδευσης)
- Αξιολόγηση εξειδικευμένων επαγγελματικών
δεξιοτήτων (Entrustable professional activities)
- Δελτίο Αξιολόγησης Κλινική Πρακτικής (WBA
Workplace Based Assessment)
- Παρακολούθηση Σεμιναρίων
- Εξετάσεις
Την ευθύνη της εκπαίδευσης έχει ο πιστοποιημένος εκπαιδευτής ειδικός ιατρός. Ορίζεται ως
μέντορας που παρακολουθεί την πορεία, την
πρόοδο, συμβουλεύει, και υποστηρίζει στις δυσκολίες τον ειδικευόμενο.
Στην Ελλάδα η εκπαίδευση βασίζεται σε ένα υποτυπώδες πλαίσιο που ορίζει επιγραμματικά
το χρονοδιάγραμμα και τις θεματικές ενότητες
του γνωστικού αντικειμένου κάθε ειδικότητας.
Πρόκειται για εκπαίδευση χωρίς οργανωμένο
πρόγραμμα .
Δεν υπάρχει πιστοποίηση εκπαιδευτών & εκπαιδευτικών κέντρων. Δεν υπάρχει ενιαίο σύγγραμμα και εκπαιδευτική ύλη. Οι εξετάσεις πιστοποιούν μόνο γνώσεις και δεν έχουν ενιαίο
χαρακτήρα. Δεν υπάρχει θεσμοθετημένη έννοια
εκπαιδευτή.
Συνεχιζόμενη εκπαίδευση
Η συνεχιζόμενη εκπαίδευση σκοπό έχει την
διατήρηση και εξέλιξη των επαγγελματικών ικανοτήτων του ιατρού μετά τις σπουδές του.
Το σύστημα μοριοδότησης με CME-CPD
(Continus medical education -Continuing Professional Development) αποτελεί κοινή πρακτική παγκοσμίως αξιολόγησης της επαγγελματικής επάρκειας των ιατρών. Υπάρχει ετερογένεια όσο αναφορά την χρήση τους, π.χ. στις Ηνωμένες Πολιτείες για κάποιες ειδικότητες υπάρχει άμεση σύνδεση με την διατήρηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος, ενώ στην Ευρώπη δεν υπάρχει αυτή η σύνδεση.
Στην Ελλάδα η συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση ακολουθεί το παραπάνω πρότυπο σύμφωνα και με την U.E.M.S.
Η συλλογή τους είναι εθελοντική και αξιολογούνται κυρίως στις προσλήψεις του Ε.Σ.Υ.
Συμπερασματικά
Η εξέλιξη της ιατρικής εκπαίδευσης απαιτεί ιδιαίτερη και εξειδικευμένη ενασχόληση.
Η ιατρική δεν είναι μόνο γνώση είναι και σειρά
άλλων δεξιοτήτων που πρέπει να αποτελούν αντικείμενο εκπαίδευσης.
Στην Ελλάδα πάσχει σοβαρά η μεταπτυχιακή
εκπαίδευση των ιατρών και χρήζει σαφέστερης
οριοθέτησης.