Transcript Klik dan hier - the Textile Research Centre

Een internationale schatkamer
met borduurwerk: het TRC
5
Enkele leden van de redactie volgden in mei een workshop bij het Textile Research
Centre in Leiden (TRC). De directeur Gillian Vogelsang-Eastwood, van huis uit textielarcheologe, gaf een lezing over proeflappen en merklappen (in het Engels samples
en samplers). We zagen prachtige merklappen en bedachten dat het centrum ook
voor andere leden van MerkWaardig interessant kon zijn. Reden om terug te gaan.
Ten eerste voor de tentoonstelling van dit moment. Ten tweede met de vraag: hoe
kunnen leden gebruik maken van het centrum, maar ook: kunnen leden een bijdrage
leveren aan het werk van het centrum?
n de tentoonstelling ‘Van Zweden tot
Grote diversiteit
tjeswerk. Hemden en bloezen van linnen
Sardinië: Geborduurde kleding uit heel
In de (bescheiden) expositieruimte hangen
of katoen, soms bescheiden geborduurd
Europa’ toont het TRC een aantal recente
en liggen een kleine honderd stukken:
en soms heel uitbundig. Prachtige fijne
aanwinsten: geborduurde kledingstukken
kledingstukken en delen daarvan, hele
kanten mutsjes en hoofdkapjes. Gebor-
uit de 19 en 20 eeuw. Ze zijn afkomstig
outfits, kanten mutsjes, handdoeken en
duurde kapjes ook, met kruissteken en
van de Duitse Magdalena Kircher. Na
kleedjes. Ze komen uit heel Europa:
allerlei andere steken. We laten u, op
tientallen jaren verzamelen bereikte zij
Tsjechië, Denemarken, Frankrijk,
de volgende pagina, foto’s zien van een
de leeftijd dat zij haar verzameling tradi-
Duitsland, Hongarije, Italië, Noorwegen,
aantal mooie stukken.
tionele kleding moest wegdoen.
Polen, Zweden en ook uit Nederland.
Dit voorjaar kwamen de dozen aan bij het
Er zitten werkelijk prachtige stukken bij!
Patronen
TRC. Daar stond men verbaasd over de
Een grote sjaal, geborduurd met kleu-
De tentoonstelling is nog te zien tot
omvang van de verzameling. Het zijn on-
rige abstracte bloempatronen in een-
27 februari 2017. Van sommige stukken
geveer zestig geborduurde kledingstuk-
satijnsteek, zo vol dat de achtergrondstof
borduurwerk is een patroon gemaakt,
ken uit Hongarije en ruim 1.400 onderde-
niet meer te zien is. Vilten vestjes, ge-
onder andere van de kralenrand met
len van klederdrachten uit heel Europa,
borduurd in bonte kleuren. Soms vrij grof,
konijnen en vogeltjes. Ze zijn te vinden
waarvan er ook veel geborduurd zijn. Het
met dikke garens; soms ook fijn met heel
op de website, in de TRC blog. Er verschij-
TRC is blij met deze mooie verzameling
regelmatige steekjes. Een schort met een
nen er nog meer.
en heeft er allerlei plannen mee.
rand konijnen en vogeltjes in bont kraal-
e
e
Het Textile Research Centre
2
7
3
De Stichting Textile Research Centre is in
1991 opgericht met het doel om de studie
en presentatie te stimuleren van textiel
en kleding. Sindsdien heeft het TRC een
collectie verzameld van kleding en accessoires uit de hele wereld: letterlijk vanaf
de Andes in Zuid-Amerika, via Zanzibar
bij de oostkust van Afrika, tot Japan.
De collectie omvat meer dan 10.000
voorwerpen. Er is veel materiaal uit het
Midden-Oosten. De hele collectie wordt
op dit moment digitaal ontsloten met een
6
online catalogus. Alle objecten zijn daarin
vermeld, maar nog niet allemaal met
een foto en gedetailleerde beschrijving.
Daarnaast is er een digitale encyclopedie
over borduren: TRC Needles.
8
1
4
28
|
nr. 1 1 1
nr. 1 1 1
|
29
Onderzoekscentrum
rollen. Als er over stukken uit de collectie
Het TRC heeft een kleine expositieruimte,
artikelen worden geschreven, kunnen
waar steeds een deel van de verzameling
deze toegevoegd worden aan de digitale
tentoongesteld wordt. Toch is het geen
catalogus.
museum, maar vooral een onderzoekscentrum. De collectie wordt dus gebruikt
Het TRC krijgt subsidies en bijdragen voor
voor onderzoek, onderwijs en publicaties.
projecten en leeft verder van donaties.
Ook worden stukken beschikbaar gesteld
Het centrum geeft een digitale nieuws-
voor tentoonstellingen elders. Het TRC
brief uit en u kunt vriend worden van
heeft bijvoorbeeld in 2009 kleding uitge-
het centrum. De tentoonstellingen zijn
leend voor de grote Oman-tentoonstel-
gratis toegankelijk, maar een bijdrage is
ling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.
welkom.
Er worden lezingen verzorgd en er
wordt samengewerkt met de Universiteit
Textile Research Centre
Leiden. Het TRC heeft een papieren
website www.trc-leiden.nl
bibliotheek en er is een winkeltje.
Overige gegevens: zie agenda
De collectie
Tekst Nelleke Ganzevoort en Suzan van Soest
Het TRC heeft drie specialisaties. Ten eer-
Foto’s TRC en Nelleke Ganzevoort
ste is er een grote verzameling kleding
9
voor mannen, vrouwen en kinderen uit
1 overzicht tentoonstellingsruimte
satie is Nederlandse regionale kleding.
Hoe kunnen wij een bijdrage
leveren aan het TRC?
In de derde plaats richt het TRC zich op de
Het TRC krijgt regelmatig schenkingen.
der satijnsteek, kettingsteek, festonsteken en
studie en presentatie van de technieken
Gillian Vogelsang liet ons een paar nieuw
Perzisch ajour. Midden 20e eeuw
en vormen van borduurwerk. Met name
binnengekomen stukken zien: een
3 detail vrouwenblouse Balkan
deze laatste specialisatie is voor leden
prachtige stoplap uit 1781, met tussen
4 damessjaal met borduurwerk in satijnsteek
van MerkWaardig interessant. De kleding
de stoppen bloemetjes in een heel fijne
uit de collectie is veelal rijk geborduurd en
kettingsteek, en een ongedateerde
kan een bron van inspiratie zijn. Daarnaast
merklap. Deze stukken worden opge-
rozetten in kruissteek, in rode katoenen
bevat de collectie merklappen, stoplappen,
nomen in de digitale catalogus, maar
perlé. Hoewel het borduurwerk een eenheid
witwerk, Perzisch ajour en applicaties.
ze moeten ook worden beschreven en
lijkt te vormen, zijn er verschillende motieven
onderzocht. Leden van MerkWaardig
gebruikt. Midden 20e eeuw, Balkan.
het Midden-Oosten. De tweede speciali-
Wat kun je bij het TRC doen?
2 details van een Tsjechisch vrouwenkapje met
kruissteek en andere technieken, waaron
(midden 20e eeuw, Hongarije)
5 religieuze gewaden met banden van
zouden daarbij kunnen helpen.
6 schort met band van kraaltjes,
Het TRC wil graag dat er op een veelzij-
Hongarije, 1930
dige manier gebruik wordt gemaakt van
7 detail van een katoenen vrouwenblouse.
de collectie. Behalve tentoonstellingen
Midden 20e eeuw, Balkan
in eigen huis, geeft het TRC regelma-
8 vrouwenblouse met een geometrisch
tig workshops op woensdagochtend.
kruissteekpatroon in groen en paars, onder
Er is een intensieve textielcursus van
broken door een bloemenrand. De vierkanten
een week; voor 2017 is deze tweemaal
op het voorpand zijn uitgevoerd in kruis- en
gepland. Er worden ook tweedaagse
platsteken. Midden 20e eeuw, Balkan
cursussen gegeven. Bij sommige cursus-
9 midden 20e eeuw, Hongarije
sen is de voertaal Engels.
10 detail stoplap 1781, MRVDB oud 13 jaar
Het is mogelijk om voor kleine groepen
een afspraak te maken en een specifiek
deel van de collectie te bekijken.
Bijvoorbeeld om inspiratie op te doen
10
over een bepaald onderwerp of bepaalde
stukken, en er daarna zelf mee aan de
Binnen onze vereniging is er ten slotte
slag te gaan. Het TRC ziet daar dan graag
veel kennis over (oude) merklappen,
weer de resultaten van.
stoplappen, stekenlappen en pronk-
30
|
nr. 1 1 1