Geefwet

Conceptverkiezingsprogramma's - November 2016 VVD

Collectiemobiliteit - indemniteit & niet verzekeren Cultuureducatie Subsidiering & bekostiging

De Geefwet met gunstige belastingregels voor culturele instellingen moet dan ook worden voortgezet. Kunst hoort zo veel mogelijk te worden tentoongesteld. Daarom willen we drempels wegnemen, zodat onze rijke collectie meer zichtbaar wordt voor alle Nederlanders. Dat kan onder andere worden bereikt door als overheid garant te staan wanneer musea tijdelijk stukken uit een buitenlandse of privécollectie willen tentoonstellen. De hoge kosten van verzekeringen vallen op die manier weg. Daarnaast willen wij dat cultuurinstellingen meer samenwerking zoeken met onderwijsinstellingen om cultuuronderwijs vorm te geven. In de financiering van het cultuuronderwijs willen wij dat de onderwijsinstellingen leidend zijn in plaats van cultuurinstellingen. Bij het bepalen van de hoogte van de subsidie moet daarom mee worden genomen of een instelling over veel eigen financiële middelen beschikt en hier ook in de toekomst over zal blijven beschikken. Bijvoorbeeld doordat een instelling door de jaren heen zeer veel bezoekers aantrekt. In die gevallen kan een lagere subsidie worden toegekend, zodat er meer cultuurgeld beschikbaar is voor andere culturele instellingen.

Regionale spreiding

Wij willen dat het cultuuraanbod verspreid wordt over heel Nederland. Bij de verdeling van het geld willen we dan ook dat de Raad voor Cultuur meer rekening houdt met de balans tussen verschillende regio’s, zonder de kwaliteit uit het oog te verliezen. Dit doet recht aan de regionale culturele identiteit.

Cultuureducatie Subsidiering & bekos tiging

PVDA

Wij willen dat alle scholieren kunnen deelnemen aan cultuureducatie. Nu doet 70 procent van de basisscholen mee aan het programma ‘Cultuureducatie met kwaliteit’, en 90 procent van de mbo’ers heeft sinds kort een cultuurkaart. Dat moet naar 100 procent. We investeren in cultuureducatie op middelbare scholen; waarbij het vmbo de meest prioriteit krijgt omdat daar de grootse slag gemaakt moet worden. [...] Wij willen meer geld uittrekken voor muziekonderwijs. Cultuur nemen we volwaardig op in het curriculum, zodat het ook een plek krijgt bij vakken als taal, rekenen en geschiedenis. Goed werkgeverschap is een voorwaarde voor subsidie. […] Met de recente Erfgoedwet is een belangrijke stap gezet naar bescherming van ons culturele erfgoed. Wij willen voortgaan met de opbouw van de nationale collectie (be schermd erfgoed van nationale betekenis). [...] Kunst en cultuur dragen bij aan de onderlinge verbondenheid en weerbaarheid van de samenleving. Om dit kracht bij te zetten willen wij jaarlijks 100 miljoen extra investeren in kunst en cultuur. Pagina 1 van 6

Regionale spreiding Digitalisering & onderzoekstaken Werkgeverschap Divers publiek Cultuureducatie Subsidiering & bekostiging Regionale spreiding Overig Werkgeverschap

De vormgeving van het publieke stelsel voor kunst en cultuur verdient versterking en heroverweging. Wij willen dat de landelijke basisinfrastructuur, de landelijke fondsen en het lokale en regionale beleid beter op elkaar worden afgestemd. Stedelijke regio’s dagen we uit om samen te werken (zoals bijvoorbeeld in ‘We the North’ van de drie noordelijke provincies). Wij willen dat landelijk beleid een goede lokale en regionale afstemming ondersteunt en beloont. Spreiding en toegan kelijkheid gaan hier hand in hand. De kunstvakopleidingen spelen hierbij een belangrijke rol. Wij waar borgen de regionale spreiding ook door meer te investeren in de regionale kunst en cultuurinstellingen en -initiatieven. De opleidings- en onderzoeksfunctie van o.m. musea wordt versterkt. Digitali sering heeft prioriteit om materiaal te beschermen en toegankelijkheid te bevorderen. Er komt meer ondersteuning voor nieuw talent en carrièrepaden in de culturele sector. Arbeidsvoorwaarden worden verbeterd en lonen groeien mee met andere sectoren. Ook in de kunst en cultuursector komen er collectief onder handelde minimumtarieven voor zzp ’ers. Wij willen dat culturele instellingen nieuw en een meer divers publiek zoeken en werk maken van meerdiversiteit bij de makers en bestuurders. Instellingen moeten de code culturele diversiteit actief hanteren. Wij geven prioriteit aan festivals en andere initiatieven om nieuw publiek buiten de traditionele kaders te bereiken.

SP

We verdiepen de cultuureducatie in het onderwijs met een doorlopende leerlijn. In elk leerjaar worden hier structureel lesuren aan besteed. Dans, muziek, drama, beeldende kunst en digitale vaardigheden w orden zoveel mogelijk door vakdocenten gegeven. We willen daarnaast een goede buitenschoolse infrastructuur, zodat jongeren zich verder kunnen verdiepen in kunst en cultuur. We gaan extra investeren in onder meer theaters, festivals, orkesten en musea. We geven ruim baan aan festivals, omdat ze laagdrempelig zijn en een brede spreiding kennen in het land. Om ons nationaal erfgoed meer toegankelijk te maken worden de Rijksmusea minimaal één dag in de week gratis toegankelijk voor iedereen. […] We willen een Nationaal Historisch Museum, waar de geschiedenis van ons land, de ontwikkeling van onze politieke instituties en de gedeelde grondwaarden van onze samenleving op een aantrekkelijke wijze en voor een breed publiek toegankelijk worden gemaakt We bestrijden de ‘stille’ armoede onder kunstenaars, door hun sociale zeker heid te verbeteren Pagina 2 van 6

Regionale spreiding Overig Collectiemobiliteit - indemniteit & niet verzekeren Cultuureducatie Subsidiering & bekostiging Regionale spreiding Digitalisering & onderzoekstaken Aankoopfonds collectie

CDA

Wij willen dat overal in Nederland een volwaardig cultureel aanbod bestaat, met ruimte voor regionale differentiatie. In Limburg kan de harmonie de aanja ger zijn; in Groningen kan dat het Noorderslagfestival zijn. Wij bepleiten daarom een betere spreiding van de cultuurmiddelen. [...] Net als in de sport kiezen we voor een goede balans tussen amateurs en professionals, tussen de lokale fanfare en de topmusici van het Koninklijk Concertgebouworkest, tussen de re gionale herkenbaarheid van het streekmuseum en de internationale faam van de Rijksmusea. Het behoud van cultureel erfgoed is voor ons van groot belang om waardevolle monumenten, kerken, maar ook kunstwerken, archieven, documenten en boe ken voor komende generaties te bewaren.

D66

Door als overheid garant te staan voor een groter deel van de verzekering voor topstukken kunnen nog meer museumbezoekers in Nederland genieten van de mooiste werken. Cultuuronderwijs moet dan ook een vast onderdeel zijn van de lesprogramma’s in het lager en middelbaar onderwijs. We streven er daarbij naar om cultuur te integreren in de volle breedte van het onderwijs. […] Het budget voor cultuur educatie, bijvoorbeeld v oor het programma ‘cultuureducatie met kwaliteit’, wordt verhoogd en ook toegankelijk gemaakt voor primair onderwijs, voortge zet onderwijs en beroepsonderwijs. Musea, theaters en productiehuizen teren veelal in op eigen vermogens. Er zijn zo’n twintigduizend banen verloren gegaan en door beperkte loonstijging hebben de mensen die nog wel een baan hebben ook meebetaald. Er is niet alleen in het vet gesneden, het mes is te vaak tot het bot gegaan. D66 wil daarom gericht investeren in het herstel van cultuur. Daarbij houden we het versterkte ondernemerschap en de verwerving van steun van publiek uiteraard vast. De huidige Basis Infrastructuur (BIS) is gebaseerd op een evenwichtige sprei ding van culturele voorzieningen over het land, maar houdt te weinig rekening met regionale verschillen en behoeften. D66 is er voorstander van dat regio’s – culturele instellingen samen met de regionale en lokale overheden – voorstel len doen voor een samenhangend cultureel aanbod voor de regio, waarbij financiering van rijk, provincie en gemeenten gebundeld worden. En vooral ook oog blijven houden voor de onderzoekstaken van musea. Goed collectiebeheer is wellicht niet meteen zichtbaar voor de buitenwereld, maar wel een kerntaak van een museum en een voorwaarde voor succesvolle ten toonstellingen later. We moeten er dus voor waken dat de bezuinigingen die de sector te verduren heeft gehad ten koste gaan van het aantal conservatoren en de opleidings- en onderzoekstaken van een museum. Om die collectie vitaal te houden, moet het ook mogelijk blijven deze aan te vullen met nieuwe werken. Het Aankoopfonds en het Mondriaanfonds spelen daarin een belangrijke rol. Deze moeten dan ook de slagkracht hebben, om onze collectie levend en toekomstbestendig te houden. [...] Bij het beschermen van ons erf goed voor de toekomst en bij het toegankelijk maken voor een groot publiek, speelt digitalisering een cruciale rol. Hiervoor moeten dan ook voldoende middelen beschikbaar zijn, onder andere door aanvulling van het Aankoop fonds Collectie Nederland en een erfgoed trust Pagina 3 van 6

Overig Subsidiering & bekostiging Cultuureducatie Subsidiering & bekostiging Zichtbaarheid culturele instellingen Digitalisering Cultuureducatie Regionale spreiding Geefwet Voer VAR in Toegankelijkheid musea Subsidiering & bekostiging

Geen kind verlaat wat ons betreft de middelbare school zonder het Rijksmu seum te hebben bezocht.

PVV

Geen geld meer naar ontwikkelingshulp, windmolens, kunst, innovatie, omroep enz. Begrote bezuining: totaal 10 miljard.

* Opmerking: de MV heeft met de verkiezingprogrammacommissie van de PVV onze inbreng gedeeld, net als met alle politieke partijen.

Groenlinks

Kinderen hebben recht op cultuur. Zij moeten daar al vroeg kennis kunnen maken via kunst-, cultuur- en muziekonderwijs, beeldende vorming en media educatie. Kinderen leren informatie te zoeken, te filteren en kritisch te bekijken. […] De basisschool en de buitenschoolse opvang worden bij voorkeur georga niseerd in een brede school. Op deze brede scholen krijgen kinderen niet alleen les, maar is ook ruimte voor spelen, sport, natuur en cultuur. Er komt meer geld voor talentontwikkeling, cultuur, kunst en het behoud van erfgoed. Kunst en cultuur zijn de aanjagers in een open debat en moeten op straat zichtbaar en aanwezig zijn. Culturele instellingen en investeringen kunnen wijken nieuwe dynamiek geven en emancipatie bevorderen.

CU

Digitalisering kan helpen om het erfgoed voor iedereen toegankelijk te maken en bewaren voor toekomstige generaties. Alle kinderen krijgen cultuureducatie. Scholen bepalen zelf op welke wijze zij hier invulling aan geven. De overheidssubsidies voor culturele instellingen worden eerlijker over het land verdeeld. Van de 70% die nu naar de drie Randstadprovincies gaat, wordt een deel overgeheveld naar andere regio’s. Het fiscaal stimuleren van giften (Geefwet) voor de culturele sector en het lage BTW tarief blijven gehandhaafd. Voer de VAR weer in. De nieuwe regeling met modelcontracten is een forse stap terug, nodeloos complex en bureaucratisch. Met een beperkte aanpassing van de oude VAR-regeling had schijnzelfstandigheid ook beter gehandhaafd kunnen worden.

SGP

De toegankelijkheid van musea moet gewaarborgd zijn.

Partij voor de Dieren

Het budget voor kunst, cultuur en erfgoed wordt structureel verhoogd. Pagina 4 van 6

Cultuureducatie Regionale spreiding Musea

Cultuur- en muziekeducatie hebben een vaste plek in het lesprogramma van het basis-, voortgezet en mid delbaar beroepsonderwijs. Scholen worden een plek waar verbinding ontstaat tussen wijk, ouders, culturele instellingen, bibliotheken, kunstencentra, musea, ver enigingen en podia. Kunst en cultuur horen voor elke Nederlander toegankelijk te zijn: de overheid faciliteert kunst- en cultuur aanbod in heel Nederland, niet alleen in de Rand stad. Musea zijn minstens één dag in de week gratis toegankelijk.

Geefwet Collectiemobiliteit & niet-verzekeren Indemniteit & niet verzekeren Cultuureducatie

Inbreng Museumvereniging richting verkiezingsprogramma commissies van de verschillende politieke partijen

Met de Geefwet die op 1 Januari 2012 is ingegaan, is het fiscaal aantrekkelij ker om te schenken aan culturele instellingen, waaronder musea. Concreet mag bij de schenkingen 25% worden opgeteld, waardoor een aftrekpost van 125% ontstaat. Hierdoor is de Geefwet een multiplier van giften aan musea. De regeling loopt af op 31 December 2017. De Museumvereniging pleit ervoor om de duur van de Geefwet te verlengen, omdat de wet een steun in de rug is voor musea en andere culturele instellingen. Giften maken 7 % uit van de eigen inkomsten van musea (cijfers 2014). Daarmee vormen giften een belangrijk onderdeel van hun verdienmodel. De Geefwet ondersteunt dit verdienmodel. Bruikleenverkeer van museale objecten kan de zichtbaarheid van Nederlandse collecties enorm bevorderen. Maar daarbij is het zaak dat er geen hobbels zijn om voorwerpen tussen musea uit te wisselen. Verzekeringspremies zijn vaak de hoogste kostenpost van het binnenlandse bruikleenverkeer. De Museumvereniging is voorstander van een verruiming van de indemniteits regeling, die leidt tot een verlaging van de verzekeringskosten. De meest voor hand liggende manier is om de garantstelling van 30% op 100% te zetten. Een garantstelling van 100 % zou betekenen dat musea doorgaans bruiklenen uit het buitenland niet meer hoeven te verzekeren. Daardoor hebben ze niet langer te maken met stijgende verzekeringskosten, veroorzaakt door alsmaar oplopende taxatiewaarden van kunstwerken. Aangezien de huidige garantstel ling door de staat van 30% de musea al in staat stelt om lagere verzekeringen te bedingen voor het resterende bedrag, heeft een verhoging naar minder dan 100% slechts een beperkt voordeel. De Museumvereniging beveelt aan voor alle PABO-studenten de kennisbasis cultuureducatie verplicht in de opleiding op te nemen. Zittende leerkrachten zouden met de subsidie van Cultuureducatie met Kwaliteit verder bijgeschoold kunnen worden. De Museumvereniging beveelt aan de positie van de cultuur coördinator op alle fronten te versterken door: - Meer tijd en middelen vrij te maken voor verdere professionalisering van de cultuurcoördinator. - De lerarenbeurs die beschikbaar is voor leraren die een masterdiploma willen behalen ook in te zetten voor het volgen van een masteropleiding Cultuuredu catie. - Schoolbesturen aan te moedigen om de functiemix, de verdeling van uren en taken van leraren over de verschillende salarisschalen, in te zetten om de functie van ICC’er daadwerkelijk te waarderen met een hogere beloning. Pagina 5 van 6

Aankoopfonds van Mondriaanfonds Subsidiering & bekostiging Regionale spreiding Digitalisering & onderzoekstaken Aankoopfonds van Mondriaanfonds Samenwerkingsrege ling Mondriaanfonds

Afgelopen kabinetsperiode werd het budget van het Mondriaan Fonds voor incidentele aankopen gehalveerd tot 1,4 miljoen euro. De krimp in dit budget is een grote zorg voor de toekomst, mede omdat in veel gemeentes aankoopbud getten zijn wegbezuinigd. Als noodmaatregel heeft het fonds dit jaar een maximale bijdrage per aankoop gesteld. Zonder bekostigingsmaatregelen dreigen beide fondsen niet langer in staat te zijn om te voorzien in de behoefte aan aankoopbudget voor museale stukken. Wil de overheid het Mondriaan fonds een solide basis blijven bieden om belangwekkende stukken te verwerven, dan zou jaarlijks 3 miljoen extra nodig zijn.

Inbreng Museumvereniging via andere kanalen

De Museumvereniging heeft richting verschillende Kamerleden op 26 Mei 2016 en in verschillende reguliere overleggen met het Ministerie van OCW gecom municeerd dat het huidige BIS-budget krap is om de plannen uit voeren die het succes van musea voortzetten: 33 musea hebben 86 miljoen aan bekostiging voor hun publieksactiviteiten aangevraagd, terwijl het bekostigingsplafond 70 miljoen bedraagt. Onderlinge herverdeling lost die krapte niet op. Brief van MV aan Minister Bussemaker, 13 Oktober 2016: 'Over het criterium ‘regionale spreiding’ schrijft de Raad voor Cultuur in haar advies van 19 mei jl.: ‘met betrekking tot musea en ondersteunende instellingen is spreiding op basis van de vestigingsplaats geen toepasbaar criterium. Musea met een rijkscollec tie en ondersteunende instellingen hebben nu eenmaal een bepaalde vesti gingsplaats; daarin valt voor de raad weinig te kiezen.’ Wij sluiten ons aan bij de stellingname van de Raad voor Cultuur op dit punt en benadrukken dat aan dacht voor een breed publiek weliswaar wenselijk is, maar dat regionale spreiding op zich voor Rijkmusea niet haalbaar is. Brief van MV aan Minister Bussemaker, 11 juni 2015: 'Wij danken u voor het belang dat u hecht aan digitalisering. Voor veel musea is dit een belangrijk speerpunt voor de komende jaren. Door digitalisering van collecties wordt de zichtbaarheid en daarmee het publiek van de collecties vergroot. Wij zijn blij dat u het advies van de Raad voor Cultuur volgt en een sector brede onder steunende functie voor digitalisering opneemt in de basisinfrastructuur.' Brief van MV aan Minister Bussemaker, 8 mei 2015: ' Langs deze weg doen wij een beroep op u de dreigende halvering van het aankoopbudget van het Mondriaan Fonds tet voorkomen. Het is in het belang van publiek van nu en van morgen om de museumcollecties levend te houden. U heeft daarin middels het aankoopbudget van het Mondriaanfonds een belangrijke rol. [...] Met een budget van 4 miljoen euro per jaar is zicht op een blijvende ontwikke ling van de collectie Nederland, die de interesse houdt van het publiek uit binnen- en buitenland.' Brief van MV aan Minister Bussemaker, 11 juni 2015: 'Wij zijn blij dat de sa menwerkingsregeling voor musea via het Mondriaan Fonds de komende vier jaar voortgezet wordt. Het bedrag van € 1 miljoen per jaar is een mooi gebaar richting de musea. Wanneer lokale en provinciale overheden dit bedrag mat chen, kunnen hier goede samenwerkingen uit voortvloeien. Het is ons echter nog niet helder hoe het matchen door lokale overheden er precies uit gaat zien. Museumvereniging wil hier graag samen met musea een rol in spelen om gemeenten en provincies te stimuleren de regeling te matchen.' Pagina 6 van 6