Transcript Een gendarme te paard aan het IJzerfront Un gendarme à cheval
Een uitzonderlijk oorlogsboek met nog nooit eerder gepubliceerde informatie
- - - - -
Un livre de guerre exceptionnel contenant des informations inédites
Een gendarme te paard aan het IJzerfront Het oorlogsdagboek van Hector Souffriau Un gendarme à cheval sur le front de l’Yser Le journal de guerre d’Hector Souffriau Kamiel Mertens
(red.)
Studium Generale
vzw-asbl 2016
Mertens, Kamiel (redacteur) & Van Canegem, Marc (vertaler / traducteur): “Een gendarme te paard aan het IJzerfront - het oorlogsdagboek van Hector Souffriau” /
“Un gendarme à cheval sur le front de l’Yser – le journal de guerre d’Hector Souffriau”.
Balen, Studium Generale vzw / asbl, 2016; ± 350 pp, formaat/format A4; softcover – gelijmd/collé – (het boek is volledig tweetalig - le livre est bilingue) ISBN 978-90-76967-56-1 Intekenen voor 15 december 2016 door overschrijving van 35 € op Argenta-rekening
BE72.9730.6004.1216 op naam van Studium Generale vzw, Holven 11 te 2490 Balen, met
vermelding: “Souffriau” + uw adres. Het boek is beschikbaar vanaf 20 (?) december 2016. U kan het bestelde boek na afspraak afhalen op twee adressen: -ofwel op de zetel van Studium Generale vzw, te Balen - tel 014-81.33.75 -ofwel op het Museum van de geïntegreerde politie te Brussel, Luchtmachtlaan 33 te 1040 Etterbeek - tel 02-642.69.28 en 29. Ofwel wenst u het boek thuis te ontvangen per post. Dan moet u voor België 8 € extra betalen bij inschrijving. (buitenland: prijs vragen) Souscription avant le 15 décembre 2016, par versement de € 35 sur le compte Argenta
BE72.9730.6004.1216 de Studium Generale a.s.b.l., Holven 11 à 2490 Balen, en
mentionnant: « Souffriau » + votre adresse. Le livre sera disponible dès le 20 ( ?) décembre 2016. Vous pouvez retirer l’exemplaire commandé après rendez-vous : - soit au siège de Studium Generale asbl à Balen - Tél. 014-81.33.75 - soit au « Musée de la Police Intégrée » à Bruxelles : avenue de la Force Aérienne 33, 1040 Etterbeek. (tél. 02-642.69.28 et 29.) Si vous préférez recevoir le livre par envoi postal: ajoutez à votre versement la somme de
€ 8 pour la Belgique. Pour l’étranger : veuillez vous informer du prix.
Na 15 december 2016 wordt de definitieve verkoopprijs 45 € + verzendingskosten. Le prix d’achat définitif après le 15 décembre 2016 sera de 45 € + frais d’envoi.
Over het boek
De in Aaigem (Oost-Vlaanderen geboren Hector Souffriau (*1887- †1975) was uitgeloot voor de verplichte legerdienst, maar ging in 1907 als vervanger tegen betaling bij de cavalerie in het Kamp van Beverlo. Na zijn 4 jaar legerdienst ging hij in 1911 bij de rijkswacht, op voorwaarde dat hij te paard zou kunnen dienen. Na zijn opleiding werkte hij in verschillende plaatselijke brigades (zoals dat toen de gewoonte was), tot op 4 augustus 1914 de oorlog uitbrak. Na de eerste oorlogsmaanden waarin de verschillende eenheden van de rijkswacht vochten aan de zijde van ons leger, kwam hij in oktober 1914 aan het IJzerfront terecht. Daar heeft hij de ganse duur van de oorlog als lid van de “provoostdienst” gewerkt in de moeilijkste omstandigheden. Door de soldaten – tegenover wie de gendarmen als een soort militaire politie moesten optreden - werden ze gehaat. En ze kregen dan ook al gauw de scheldnaam piottenpakkers. Door hun oversten werden de gewone rijkswachters dikwijls onredelijk behandeld en voor de minste misstap of fout kregen ze draconische straffen. De gewone gendarm stond dus tussen twee vuren: enerzijds zijn strenge oversten, anderzijds de militairen waarbij ze de orde en tucht moesten handhaven. Hector, een eenvoudige volksjongen zonder veel scholing, had als jonge knaap op eigen houtje Frans geleerd, wat bij de rijkswacht en het leger in die tijd een pluspunt was. Hector schreef elke dag –met potlood en in het Frans- alle gebeurtenissen en handelingen op in zijn kleine, verweerde notaboekjes. Dat heeft hij de ganse oorlog door volgehouden, tot en met de jaren dat hij als lid van een provoostpeloton dienst deed in het bezette Rijnland.
Zijn aantekeningen geven ons een schat aan informatie over het leven aan het IJzerfront. Er bestaan enkele oorlogsdagboeken van andere rijkswachters, maar die zijn allemaal veel beknopter dan het huidige boek. Het is verlucht met tientallen foto’s! Een uniek document dat thuishoort in de bibliotheek van ieder die zelfs maar van ver geboeid wordt door de Eerste Wereldoorlog en het leven in de modder van de IJzer. Het federaal politiemuseum in Brussel verleende zeer gewaardeerde hulp bij het ontcijferen en vertalen van het dagboek.
Note concernant le livre
Hector Souffriau (° 1887- + 1975) est né à Aaigem (Flandre Orientale). Exempté de service militaire par le sort, il se rendit quand même en 1907 au Camp de Beverlo (section cavalerie) en tant que remplaçant payé. Après un service militaire de 4 ans, il rejoignit la gendarmerie en 1911 à condition de pouvoir servir à cheval. Sa formation accomplie, il travailla dans plusieurs brigades cantonales, comme c’était la coutume, jusqu’au début de la guerre, le 4 août 1914. Après les premiers mois de guerre – où plusieurs unités de la gendarmerie se battaient aux côtés de notre armée -, il arriva en octobre 1914 sur le front de l’Yser. Il y a travaillé pour le reste de la guerre en tant que membre de la Prévôté. En tant qu’espèce de police militaire, ils étaient haïs par les soldats (de la leur surnom injurieux de « piottenpakker »). Les simples gendarmes étaient souvent traités de façon déraisonnable par leurs supériers : des punitions draconiennes étaient infligées pour la moindre faute. Le simple gendarme se trouvait ainsi pris entre deux feux: d’un côté ses supérieurs rigides et de l’autre côté les militaires au sein desquels ils devaient maintenir l’ordre et la discipline. Hector, simple garçon du peuple sans beaucoup d’érudition, avait assimilé le français dés son jeune âge assimilé le français, ce qui -dans la gendarmerie et dans l’armée- signifiait un avantage. Hector notait journellement –en crayon et en français- tous les événements et activités dans ses petits calepins, rongés par le temps. Il a pratiquée cette habitude pendant toute la guerre, y compris ses années de service dans un peloton de prévôté en Rhénanie. Ses annotations nous constituent un véritable trésor d’informations concernant la vie au front de l’Yser. Les quelques journaux d’autres gendarmes, qui nous sont connus, sont beaucoup plus restreints que le livre présent, qui est d’ailleurs illustré par des dizaines de photos. Un document unique qui doit figurer dans la bibliothèque de chacun de ceux qui s’intéresse –ne fût-ce que de loin- à la Première Guerre Mondiale et la vie dans la bourbe de l’Yser. Le musée fédéral de la police à Bruxelles a prêté son aide très apprécié pour le déchiffrement et la traduction de ce journal.
Over de redacteur en de vertaler
Redacteur Kamiel Mertens was hoofdbibliothecaris van de Katholieke Hogeschool Kempen in Geel en publiceerde sinds 2001 meer dan 55 titels. Vertaler Marc Van Canegem was zijn ganse loopbaan docent aan het departement Economische Wetenschappen van dezelfde hogeschool en is nog steeds vrijwillig medewerker aan Van Dale Lexicografie.
Note concernant le rédacteur et le traducteur
Le rédacteur Kamiel Mertens a été bibliothécaire en chef de la «Katholieke Hogeschool Kempen» à Geel et a publié depuis 2001 plus de 55 titres. Le traducteur Marc Van Caneghem a été pendant toute sa carrière professeur de français au département « Sciences économiques » du même Institut et reste toujours collaborateur volontaire de « Van Dale Lexicografie ». Meer info: www.studiumgeneralevzw.be
Pour de plus amples informations : www.studiumgeneralevzw.be
Studium Generale vzw - asbl Leverbare boeken - prijslijst 01.11.2016
Livres en dépôt - prix courant au 01.11.2016
Selectie “oorlogsboeken” – Sélection “livres de guerre” (Prijzen te verhogen met verzendingskosten, tenzij afhaling op afspraak op ons kantoor) (Prix à augmenter des frais d’expédition, ou bien enlèvement au secrétariat sur rendez-vous)
ISBN-978-90-76967 xx.x
ISBN + Auteur(s)
09-7 14-1 21-9 22-6 Mertens, Kamiel Mertens, Kamiel Buerbaum, J. (†) & Mertens, K. (red.)
Titel & ondertitel
Milac-Balen en De Kruier; 1954-1971 (A4; 648.pp, 1,630.kg) Balen tijdens de Tweede Wereldoorlog (A4-756.pp, 2,400.kg) Gedenkschriften van Janus Droogstoppel 1914-18 (bundeling en heruitgave van driedelige memoires) - (A4-516.pp, 1,660.kg) Waterschoot, E. (†) &Mertens, K. (red) De Duitschers in de Kempen – Memorandum v.d. Oorlog 1914 1918 (uitgebreide heruitgave) (A4-206.pp, 0,730.kg)
Euro
45 50 35 25 30
24-0 25-7 26-4 28-8 Paquay, Jan (†) & Mertens, K. (red.) Mertens, Kamiel Buerbaum, J. (†)
/Mertens, K. (red.)
Paquay, J. (†) & de Corswarem, P.(†) & Mertens, K. (red) De Duitsche inval in Limburg – Augustus-October 1914 (uitgebreide herdruk van boek uit 1919) (A4-261.pp, 0,900.kg) Balen tijdens de Eerste Wereldoorlog (A4-743.pp, 1,960.kg) Janus Droogstoppel – Antwerps sluikschrijver tijdens de Eerste Wereldoorlog (bundeling sluikschriften) (A4-449.pp, 1,170.kg) Tongeren gedurende de Duitsche bezetting 1914-1918 (uitgebreide heruitgave) (A4-272.pp, 0,750.kg) 31-8 35-6 38-7
45-5 46-2
Mertens, Kamiel Vrancken, Jan (†) & Tongeren en omgeving in 1914-1918 – door de ogen van Nicolas(†) Mertens, K. tijdsgetuigen (A4-191.pp, 0,642.kg) Mertens, Kamiel (red.) Mertens, Kamiel ad 45-5 nn Vleugels, Jan (†) & Mertens, K. (red) Mol in de Eerste Wereldoorlog – door de ogen van tijdsgetuigen (A4-617.pp, 1,570.kg) Limburg in de Eerste Wereldoorlog – de oorlogsdagboeken van Nicolaas Theelen (stichter HBVL) (A4-536.pp, 1,700.kg) Duitse oorlogsmisdaden in Balen – september 1944 – De feiten – Het onderzoek. (A4, 105.pp, 0,375.kg) Inclusief reproductie Gedenkplaat slachtoffers Malou (A3) Reproductie Gedenkplaat slachtoffers Malou (A3) afzonderlijk De Rakkers der Grenzen (uitgebreide heruitgave met nooit eerder gepubliceerde foto’s) (A4, 176.pp, 0,590.kg)
47-9 49-3 53-0
Mertens, Kamiel (red.) Mertens, Kamiel Sint-Truiden in de Eerste Wereldoorlog – bronnenboek
(A4, 474.pp, 1,915.kg)
De laatste vlucht van de Lancaster ME846 – Mol-Postel, 22 juni 1944. (Monument Mol-Postel – inhuldiging 03.09.2006) (A4, 172.pp, 0,565.kg) Engelse versie in voorbereiding Mertens, Kamiel (red) Het tragische einde van de Limburgse burgerwacht in 1914 (A4, 368.pp., 1,515.kg)
54-7 55-4
Akersen, J. (†) Mertens, K. (red.) Mertens, K. (red) Geteisterd België – of De inval der Duitschers (uitgebreide heruitgave van boek uit 1919) (A4, 750.pp., 1,790kg) Minderbroeder Hilarion Thans o.f.m. in de Groote Oorlog – Compilatie van zijn getuigenissen (A4, ± 430.pag; ? kg)
Studium Generale vzw / asbl
Holven 11 – 2490 Balen Tel 014-81.33.75 www.studiumgeneralevzw.be
BTW-TVA: BE 0474.235.671
55 40 30 40 25 45 19 5 20 40 34 30 50 35