Transcript CanMEDS-rollen in de veranderde wijkverpleging

CanMEDS-rollen
in de veranderende
wijkverpleging
praktische toepassingen voor
werkbegeleiders en opleiders
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages 2016
introductie
/2
Om de competenties die horen bij de CanMEDS-rollen te ontwikkelen, moet je begrijpen wat deze rollen inhouden. Werkbegeleiders hebben een belangrijke taak bij het vertalen van de rollen
naar stage-activiteiten voor studenten. Om de werkbegeleider
hiervoor handvatten te geven, ontwikkelden we als werkplaats
‘Kwaliteit hbo-v stages in de wijkverpleging’ een overzicht van
voorbeeldactiviteiten voor studenten tijdens hun stage in de
wijk. Het gaat om activiteiten die de student tijdens de stage kan
uitvoeren en kan integreren in de schoolopdrachten. Het is de
bedoeling dat deze activiteiten integraal onderdeel uitmaken van
de stage en in werktijd worden gedaan.
De CanMEDS-rollen omvatten meerdere kernbegrippen. Voor
het formuleren van de voorbeeldactiviteiten kozen we kernbegrippen die aansluiten bij actuele thema’s in de hedendaagse
wijkverpleging in de wijk die ook voor begeleiders en opleiders
wellicht relatief nieuw zijn. We zijn daarbij niet volledig of uitputtend, maar willen benadrukken dat het gaat om mogelijke
voorbeelden waaruit de werkbegeleider een keuze kan maken.
Naast deze voorbeelden zijn er nog vele andere te bedenken.
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages 2016
veranderende wijkverpleging /3
canmeds-rol / zorgverlener
Gekozen kernbegrip
Zelfmanagement
versterken
Voorbeeldactiviteit student (jaar 2, 3, 4)
• • Zoek naar screeningsinstrumenten die gebruikt
kunnen worden om de situatie van de zorgvrager in kaart te brengen. Sluit daarbij aan
bij de instrumenten die in de stageverlenende
organisatie gebruikt worden. Maar zoek ook
naar andere instrumenten.
Leg uit wat je gaat doen met de uitkomsten van
deze screening en welke gevolgen dat heeft
voor het zelfmanagement van de zorgvrager.
Toelichting
Denk aan het screenen van de belasting van de mantelzorger (bijvoorbeeld met behulp van de CSI, EDIZ
etc), de zelfredzaamheid van de zorgvrager (bijvoorbeeld met behulp van RADAR, Barthel-index, zelfredzaamheidsmatrix, etc), ondervoeding, depressie, etc.
Zie ook www.effectieveouderenzorg.nl,
www.zorgvoorbeter.nl.
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages Gekozen kernbegrip
Indiceren
van zorg
Voorbeeldactiviteit student (jaar 1, 2, 3, 4)
• • Verdiep je in het classificatiesysteem dat de
stageverlenende organisatie gebruikt. Denk
daarbij aan de verschillende fasen van het
verpleegkundig proces (anamnese, diagnose,
resultaten, interventies, evaluatie).
Welke systemen zijn er nog meer? Zie je overeenkomsten en verschillen? Waarom heeft de
organisatie voor deze systemen gekozen?
Toelichting
Denk aan de ICF, NANDA, NIC, NOC, OMAHA, DSM5,
RAIview etc.
2016
veranderende wijkverpleging /4
canmeds-rol / communicator
Gekozen kernbegrip
Informatie en
communicatie
technologie (ICT)
Voorbeeldactiviteit student (jaar 3, 4)
• • Zoek een aandachtspunt (bijvoorbeeld in de
continuïteit en coördinatie van zorg) op de
werkplek en zoek daarvoor een e-health-oplossing.
Kies een zorgvrager en ga na op welke manier
je ICT kunt gebruiken om de
gezondheid van deze zorgvrager te bevorderen.
Toelichting
In de wijkverpleging gebruikt men verschillende
informatie- en communicatietechnologieën. Enkele
voorbeelden: gebruik van iPad/tablet in de zorg (om
de zorg te registreren in het zorgsysteem, voorlichting te geven etc.), medicatiedispenser Medido, Caren
zorgt (om in eigen ECD te kijken), ZWIP, domotica,
zorg op afstand, gebruik van apps etc.
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages 2016
veranderende wijkverpleging /5
canmeds-rol / Samenwerkingspartner
Gekozen kernbegrip
Gezamenlijke
besluitvorming
Voorbeeldactiviteit student (jaar 1, 2, 3, 4)
• • • Ga na of beslissingen met betrekking tot de
individuele zorg tot stand komen
via Shared Decision Making (SDM).
Verwoord bevorderende en belemmerende
factoren bij het gebruik van SDM.
Hoe worden zorgvragers en naasten betrokken
bij de besluitvorming in het verpleegdossier,
wat vind je daarvan en wat past bij jou?
Toelichting
Geen twee cliënten reageren op dezelfde manier op
(dreigende) gezondheidsproblemen. Daarom wordt
SDM steeds meer de norm. Op basis van zijn/haar
kennis praat de wijkverpleegkundige met de cliënt
over de kernvraag en mogelijke oplossingen, maar
het is de cliënt die uiteindelijk de prioriteiten stelt.
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages 2016
veranderende wijkverpleging /6
canmeds-rol / reflectieve EBP professional
Gekozen kernbegrip
Inzet EBP en
onderzoekend
vermogen
Voorbeeldactiviteit student (jaar 2, 3, 4)
• Zoek een artikel uit een vakblad en bespreek
dat in het team. Dat kan bijvoorbeeld een onderzoeksartikel zijn dat past bij een vraag die
leeft in het team. Overleg met je collega’s om te
kijken waar behoefte aan is.
Toelichting
Als verpleegkundige is het belangrijk dat je werkt volgens de principes van Evidence-Based Practice (EBP).
Daarbij zijn drie pijlers belangrijk: 1. Evidence volgens
de literatuur (onderzoeksliteratuur, richtlijnen) en
best practices 2. De tweede pijler is de cliënt:
hoe past de cliënt de interventie toe in zijn leven?
3. De derde pijler is de expert die geraadpleegd
wordt. Dat kan een verpleegkundige zijn met een
bijzondere specialisatie of een verpleegkundig
specialist, maar ook een psycholoog of een arts.
De bevindingen uit de drie pijlers worden gekoppeld
aan het zorgdossier van de betreffende cliënt.
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages 2016
veranderende wijkverpleging /7
canmeds-rol / Gezondheidsbevorderaar
Gekozen kernbegrip
Preventiegericht
analyseren
Voorbeeldactiviteit student (1, 2, 3, 4)
• • • • • • Eerstejaars kijken alleen op individueel
niveau.
Zoek eens uit wat positieve gezondheid is en
wat preventiegericht analyseren inhoudt (zowel in de literatuur als bij je collega’s).
Onderzoek wat er in het wijkteam gedaan
wordt aan preventiegericht
analyseren.
Op welke gezondheidsrisico’s zou jij je in deze
wijk willen richten en waarom?
Je kunt een wijkanalyse maken om daar goed
antwoord op te geven.
Wat zou je willen oppakken /verbeteren? Kijk
op individueel en wijkniveau. Ga hierover in
gesprek met een zorgvrager, andere professionals en vrijwilligers in de wijk.
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages Toelichting
Als wijkverpleegkundige ben je ook gericht op de
wijk en niet alleen op de individuele zorgvragers.
Met deze activiteit verdiep je je in een wijkanalyse
en preventiegerichte activiteiten op wijkniveau.
Bijvoorbeeld: projecten rondom kwetsbare ouderen,
voeding, alcoholgebruik, bewegen, eenzaamheid,
Alzheimercafé, etc. Kijk ook op www.platform31.nl,
www.loketgezondleven.nl,
www.allesisgezondheid.nl en bij het VKI voor een
stappenplan wijkanalyse maken.
www.vankleefinstituut.nl
2016
veranderende wijkverpleging /8
canmeds-rol / organisator
Gekozen kernbegrip
Verpleegkundig
ondernemerschap/
leiderschap en
coördinatie van zorg
(ketenzorg)
Voorbeeldactiviteit student (jaar 2, 3, 4)
• • • Voorbeeldactiviteit student (jaar 1, 2, 3, 4)
• • • • Beschrijf de zorgketen van een van je zorgvragers: hoe ziet het zorgtraject eruit?
Hoe hebben de overdrachten plaatsgevonden?
Wat is een warme overdracht, transmurale
zorgbrug? Wat vind je van de manier waarop
de overdrachten hebben plaatsgevonden? Wat
zijn verbeterpunten? Presenteer die aan je collega’s.
Bezoek de zorgvrager in het ziekenhuis, voordat hij naar huis gaat.
Als de zorgvrager tijdelijk in het ziekenhuis ligt,
ga op bezoek en kijk kritisch naar de manier
waarop de gegevens worden overgedragen en
hoe het contact is tussen beide organisaties en
betrokken professionals.
• Zoek eens uit hoe de wijkverpleging wordt
bekostigd.
Welke invloed heeft de bekostiging op het werk
van de wijkverpleegkundige en hoe kan de
wijkverpleegkundige op haar beurt de kosten
beïnvloeden?
Wat vraagt de zorgverzekeraar en wat is zijn
rol?
Welke invloed heb je als verpleegkundige op
de zorgverzekeraar?
Toelichting
Als toekomstig verpleegkundig ondernemer kun je
de financieel-economische en organisatiebelangen
overzien.
Ook toon je verpleegkundig leiderschap: je neemt
initiatief, bent ondernemend en resultaatgericht.
Verdiep je in wat dit concreet kan inhouden bijvoorbeeld bij de beroepsorganisatie V&VN.
Toelichting
Als coördinator van zorg neem je initiatief in het
organiseren van de zorg. Deze zorg vindt plaats in
samenspraak met de cliënt en zijn naasten wordt
vastgelegd in een zorgplan. Hierbij is afstemming
tussen verschillende disciplines en (zorg)organisaties
van belang.
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages 2016
veranderende wijkverpleging /9
canmeds-rol / professional en
kwaliteitsbevorderaar
Gekozen kernbegrip
Participeren in
kwaliteitszorg
Voorbeeldactiviteit student (jaar 1, 2, 3, 4)
• • • • • Ga na met welk kwaliteitssysteem de
organisatie werkt.
Wat zie je hiervan terug in het team?
Ga in gesprek met je collega’s en/of een
kwaliteitsfunctionaris.
Bekijk hoe de MIC/MIP procedure is in de
organisatie.
Wat is de zin (en onzin) van deze procedure?
Toelichting
Als verpleegkundige (in spé) wordt verwacht dat je
een proactieve bijdrage kan leveren aan de kwaliteitszorg van de organisatie. Daarvoor is het belangrijk dat je nu kritisch kijkt naar de manier waarop
de zorgorganisatie aan kwaliteitszorg werkt. Denk
bijvoorbeeld aan: JCI, INK-model, LEAN, HKZ, ISO etc.
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages 2016
Colofon / 10
Gemaakt door de werkplaats
‘Kwaliteit hbo-v stages in de
wijkverpleging’
Anne Elsinghorst | Buurtzorg
Ellie van Eijkeren | Rivas Zorggroep
Jacqueline Dijkstra | HU Hogeschool Utrecht
Katinka Eggels | ZuidZorg
Manon Metselaar | Vilans
Nicole Janmaat | Hogeschool Windesheim
Ria van der Leer | Vitras
Rita Scholten | Utrechtzorg
Willy Deinum | Icare
Marjan Hoeijmakers | Gezondheid in beweging
Deze publicatie is mogelijk
gemaakt door ZonMw.
Voor meer informatie en andere producten
over hbo-v stages in de wijkverpleging
www.zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages
November, 2016
ILLUSTRATIES
Het schema op pagina 5 komt uit: Leren van de
toekomst Verpleegkundigen & Verzorgenden 2020.
Redactie: Johan Lambregts, Ans Grotendorst en
Cuno van Merwijk, Bohn Stafleu Van Loghum Houten (2012)
De illustratie op het omslag is van The Video Factory.
Grafisch Ontwerp
Jenny Lindhout, BNO
Zorgvoorbeter.nl
is het kennisplein voor de langdurige zorg
(VVT). Het kennisplein biedt betrouwbare
en actuele informatie die zorgmedewerkers,
opleiders en bestuurders in de praktijk kunnen gebruiken om de ouderenzorg en zorg aan
chronisch zieken te verbeteren.
Zorgvoorbeter.nl is een initiatief van ActiZ,
BTN, Vilans, V&VN en ZonMW.
zorgvoorbeter.nl/hbov-wijkstages 2016