Nieuwsbrief Bijstandsdebiteuren en -fraudestatistiek November 2016 Doel van de nieuwsbrief

Deze nieuwsbrief dient ter informatie voor gemeenten en berichtgevers bij het interpreteren en tijdig invullen van gegevens voor de Bijstandsdebiteuren en – Fraudestatistiek (BDFS). Mocht u over de inhoud van deze nieuwsbrief of in het kader van de levering van bestanden vragen hebben of tegen problemen aanlopen, verzoekt CBS u dringend om contact op te nemen. Dan kunnen wij een en ander toelichten of gezamenlijk naar een werkbare oplossing zoeken.

Informatie

Nadere informatie over de bijstandsstatistieken vindt u op

de website van CBS, onder www.cbs.nl/sz. Behalve informatie per statistiek, waaronder richtlijnen en nieuwsbrieven, heeft u hier ook de mogelijkheid de rubriek ‘Veelgestelde vragen’ te raadplegen. Mocht u de gewenste informatie hier niet aantreffen dan kunt u gebruik maken van het ‘Contactformulier SZ’.

Statline CBS

Er zijn op dit moment cijfers gepubliceerd over de eerste 6 maanden van 2016. U vindt de gegevens over bijstandsvorderingen op CBS Statline.

Colofon Tekst

Karin Oosterlaken en Ron Pieper Team Sociale Zekerheid

Contact

[email protected] 070 – 337 5619 www.cbs.nl | twitter.com/statistiekcbs

Datum

dinsdag 15 november 2016

Algemeen

In verband met de aanpassing van de Fraudewet en het Boetebesluit is de uitvraag voor de BDFS aangepast. De datum van inwerkingtreding is 1 januari 2017. In deze nieuwsbrief treft u informatie over de aanpassing in de uitvraag voor de BDFS.

Aanpassing terminologie rond fraude

Waar in de richtlijnen werd gesproken over fraude, is dit vervangen door ‘overtreding van de inlichtingenplicht’. Het merendeel van de personen dat op grond van de Fraudewet zwaar wordt beboet, pleegt niet doelbewust fraude, blijkt uit onderzoek van de Nationale ombudsman. Er zijn redenen waarom mensen wel willen voldoen aan de inlichtingenplicht, maar dit niet kunnen. Volgens hen is er geen sprake van fraude, maar van een vergissing of een andere reden waarom zij niet aan de inlichtingenplicht konden voldoen. Spreken over fraude in deze gevallen, en in de situatie dat een benadelingsbedrag niet aan de orde is wordt dan als onrechtvaardig ervaren. In navolging van advies van de Ombudsman en uitspraken van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) is in de richtlijnen ‘fraude’ vervangen door ‘overtreding van de inlichtingenplicht’.

Nieuw waardebereik Hoogte bestuurlijke boete

Voor alle boetes op basis van het nieuwe boeteregime wordt in de BDFS bij het kenmerk ‘Hoogte bestuurlijke boete’ opgegeven of sprake was van ‘aantoonbare opzet’ (code 4), ‘grove verwijtbaarheid’ schuld’ (code verwijtbaarheid’ (code 7). 6) (code of 5), ‘normale ‘verminderde Voor boetes die tijdelijk zijn gecodeerd met code 9 ‘(tijdelijke code) nog nader te bepalen door het CBS’ geldt dat deze door de gemeente worden omgezet naar de van toepassing zijnde code op basis van het nieuwe boeteregime. Voor boetes op grond van het oude boetebesluit wijzigt de hoogte bestuurlijke boete niet, behalve als de gemeente daarop een herberekening heeft toegepast.

Nieuwsbrief Bijstandsdebiteuren en -fraudestatistiek

November 2016 | 1

Nieuwsbrief Bijstandsdebiteuren en -fraudestatistiek

November 2016

Op grond van de oude Fraudewet met ingang van 2013 was het voor de gemeente verplicht om een boete op te leggen indien er sprake was van een verwijtbare schending van de inlichtingenplicht. De boete bedroeg bij een eerste fraudeleuze handeling 100% van het benadelingbedrag, met een minimum van 150 euro. Bij recidive bedroeg de boete 150% van het benadelingsbedrag, wederom met inachtneming van het minimumbedrag dat aan boete moet worden opgelegd. Aan dit boeteregime kwam een eind op het moment dat de Centrale Raad van Beroep (CRvB) uitsprak dat de hoogte van de boete moet worden afgestemd op de ernst van de overtreding, de mate van verwijtbaarheid en de omstandigheden van betrokkene zelf. Dit betekent dat een boete van maximaal 100% van het benadeelde bedrag alleen mag worden opgelegd wanneer sprake is van opzettelijk overtreden van de inlichtingenplicht. De boete bij grove schuld is vastgesteld op maximaal 75%, bij normale verwijtbaarheid op maximaal 50% en bij verminderde verwijtbaarheid op maximaal 25% van het benadeelde bedrag. Bij overtreding zonder benadelingsbedrag is in beginsel de hoogte van de boete vastgesteld op 150 euro, tenzij een afwijkend bedrag noodzakelijk is voor de vaststelling van een evenredige boete afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid. De minimale boete van 150 euro is komen te vervallen. Het aangepaste boeteregime is van toepassing vanaf de datum uitspraak CRvB, zijnde 24 november 2014. Om de nieuwe situatie te kunnen registreren heeft het CBS tijdelijk gebruik van code 9 toegestaan. Van belang is dat deze code wordt omgezet naar één van de nieuwe codes 4, 5, 6 of 7.

Recidive en Hoogte bestuurlijke boete worden ingevuld voor bestuurlijke boetes vanaf januari 2017

Met ingang van verslagmaand januari 2017 wordt informatie over ‘recidive’ en de ‘hoogte bestuurlijke boete’ ook ingevuld voor nieuwe boetes wegens overtreding van de inlichtingenplicht zonder benadelingsbedrag (voorheen ‘Boete niet wegens fraude’, code 59). Deze gegevens werden al geleverd voor boetes wegens overtreding van de inlichtingenplicht met benadelingsbedrag (voorheen ‘boete wegens fraude’, code 58). De informatie hoeft niet met terugwerkende kracht te worden ingevuld voor boetes op grond van eerder afgegeven boetebesluiten. In de richtlijnen voor de BDFS, versie januari 2013, wordt onderscheid gemaakt tussen boetes wegens fraude en boetes niet wegens fraude. Bij de boetes wegens fraude werd aanvullende informatie geleverd over ‘recidive’, ‘robuuste incasso’ en de ‘hoogte bestuurlijke boete’. Het belang van statistische informatie rond bestuurlijke boetes neemt toe. Met ingang van verslagperiode januari 2017 wordt, rekening houdende met de overige wijzigingen, voor alle nieuwe boetes, dus met en zonder benadelingsbedrag, informatie geleverd over ‘recidive’ en de ‘hoogte bestuurlijke boete’.

Robuuste incasso uit de BDFS

Als gevolg van de aanpassingen in de Fraudewet vervalt het kenmerk robuuste incasso uit de BDFS. In de Participatiewet is geregeld dat verrekening van recidiveboetes gedurende 3 maanden kan plaatsvinden zonder inachtneming van de beslagvrije voet. Of hiervan sprake was wordt opgegeven in kenmerk ‘Robuuste incasso’. Als gevolg van de wijzigingen in de Fraudewet vervalt Artikel 60b in de Participatiewet. Dit artikel gaf de wettelijke grondslag voor de robuuste incasso. Hierdoor is de toepassing van robuuste incasso met ingang van 1 januari 2017 niet meer mogelijk.

Tot Slot

Het streven is om nog voor eind 2016 te komen met een nieuwe versie van de Richtlijnen voor de Bijstandsdebiteuren en –fraudestatistiek, versie januari 2017. Wij willen voorts alle medewerkers bij gemeenten en berichtgevers die in het afgelopen jaar betrokken zijn geweest bij de BDFS leveringen hartelijk bedanken voor hun inzet.

Nieuwsbrief Bijstandsdebiteuren en -fraudestatistiek

November 2016 | 2