Transcript recensie - Stadsschouwburg Utrecht

Regisseur Daniël van Klaveren situeert Le nozze di Figaro in
een groot poppenhuis, maar in het hokkerige decor komen de
jonge zangers van Opera Zuid matig uit de voeten.
Le Nozze di Figaro.
Foto Morten de Boer
Rechts: Miranda van Kralingen.
Foto Ivo van der Bent
Hoewel Opera Zuid zich richt op
jong talent, acteerde juist het
oudere koppel het best.
GUIDO VAN OORSCHOT
Le nozze di Figaro ***
Opera
Almaviva. Van de dienstmeid tot de
dochter van de tuinman: geen
vrouw gaat veilig over zijn landgoed
bij Sevilla. Maar tot zijn spijt is
Almaviva stom geweest. Onlangs
heeft hij het droit du seigneur
afgeschaft, het feodale recht om
een vrouw aan de vooravond van
haar huwelijk te ontmaagden.
Vooruit, denkt hij, nog eentje dan.
Om het af te leren. Een
Mozartopera later komt hij van een
koude kermis thuis. Le nozze di
Figaro (de bruiloft van Figaro) toont
hoe het personeel samenspant
tegen zijn adellijke baas. In het
stuk, voltooid in 1786, horen
sommigen hoe de Franse revolutie
aan komt sluipen. Anderen houden
het erop dat Mozart en zijn
tekstschrijver Lorenzo da Ponte
hun Weense publiek wilden
amuseren met een klucht.
Tot die laatste stroming behoort
Daniël van Klaveren. De regisseur
tekende bij Opera Zuid voor een
nieuwe productie van Le nozze, die
zaterdag in Maastricht zijn première
kreeg. Almaviva's kasteel was een
verstikkende biotoop, moet Van
Klaveren hebben gedacht. Op het
toneel van het Theater aan het
Vrijthof verschijnt dan ook een
poppenhuis. In dat benarde decor
zitten ze op elkaars lip: de graaf die
de dienstmaagd Susanna wil
pakken voor haar huwelijk met de
kamerdienaar Figaro, de twee
tortelduifjes, Figaro en Susanna,
die in hun nieuwe slaapkamer
samenspannen tegen de graaf, en
de gravin die treurt om vervlogen
liefde en van harte in het complot
stapt.
Door Wolfgang Amadeus Mozart.
Regie Daniël van Klaveren.
Philharmonie Zuidnederland o.l.v.
Arjan Tien. 12/11, Theater aan het
Vrijthof, Maastricht. Tournee t/m
13/12.
Als één machthebber leeft volgens
het principe grab them by the
pussy, is het de Spaanse graaf
© de Volkskrant
Bij de klappen die Mozart uitdeelt in
de ouverture, komt het poppenspel
schokkerig op gang.
Speeldoosfiguurtjes lijken het, met
stramme scharnieren die nog
moeten wennen. Dat is goed
gevonden. Librettist Da Ponte heeft
de veer van Le nozze di Figaro
immers zo strak mogelijk
opgewonden. Mozart levert de
maandag 14 november 2016
bijpassende, stuwende noten met
mechanische precisie. De
componist was 30 jaar toen hij ze
schreef. Niet te oud dus voor Opera
Zuid, het gezelschap dat een
springplank wil vormen voor jong
talent. Als Mozart had kunnen
aanschuiven, zou hij met plezier
hebben geluisterd naar zijn
generatiegenoten in het
Theaterkoor Opera Zuid.
Fraai onderdeel was de blozende
zang van de bloemenmeisjes.
Grote kans dat hij ook bravo had
geroepen na de aria waarin Figaro
zijn gal spuwt over de vrouwelijke
soort. Rozen die steken, vossen vol
streken, de Griekse bariton Nikos
Kotenidis zette ze met verve neer.
Een scène later legt Susanna hem
inderdaad in de luren. Met de aria
Deh vieni, non tardar (kom, niet
talmen) verspreidde de Russische
sopraan Anna Emelianova een
geurwolk van verleiding.
Helaas zaten aan de jonge, soms
nog niet volledig gerijpte
stembanden jonge acteurs vast.
Die hadden het lastig in het
poppenhuis van ontwerper Douwe
Hibma. Zie ook maar eens kluchtig
te doen in een hok van een paar
vierkante meter. Een ouder koppel
had die kunst beter onder de knie:
het tweedekansechtpaar Bartolo
(Stefan Stoll) en Marcellina
(Miranda van Kralingen). Als Van
Kralingen de indruk wekte dat ze
overacteerde, zei dat vooral iets
over het onderacteren van
anderen.
De verkleedpartij aan het slot,
waarin de overspelige graaf wordt
betrapt, is berucht moeilijk te
regisseren. De maskerade ging
Daniël van Klaveren vlot af. Hij liet
de spelers afdalen uit het
poppenhuis en iedereen kreeg de
ruimte. Van de weeromstuit
verbeterde het contact met de
orkestbak. Dirigent Arjan Tien liet
het motortje van Philharmonie
Zuidnederland een avond lang
Pagina 7 (1)
soepel snorren.
Limburger van verdienste
Miranda van Kralingen werd
onderscheiden voor haar
verdienste voor talent-ontwikkeling
als directeur bij Opera Zuid.
Na de première van Le nozze di
Figaro kreeg Miranda van
Kralingen, de vertrekkend directeur
van Opera Zuid, een Limburgse
onderscheiding. De
plaatsvervangend Commissaris van
de Koning, Ger Koopmans (CDA),
tooide haar met de titel Limburger
van Verdienste. Hij roemde de
prioriteit die Van Kralingen na haar
aantreden in 2004 heeft gegeven
aan talentontwikkeling. 'Vlieguren
maken is voor jonge zangers
cruciaal', reageerde Van Kralingen
in haar dankwoord. Intussen speurt
Opera Zuid naar een opvolger. Die
vindt in Maastricht geen gespreid
bedje. Sinds de
cultuurbezuinigingen van het eerste
kabinet-Rutte leeft het Limburgse
operagezelschap op een schoen en
een slof. Bovendien eist de Raad
voor Cultuur voor de periode 20172020 een herschreven
subsidieaanvraag. Die moet uitzicht
bieden op 'verbetering van de
artistieke kwaliteit'.
© de Volkskrant
maandag 14 november 2016
Pagina 7 (2)