Transcript εδώ - didefth.gr

Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2016
Ιστορική ομιλία
ΑΘΗΝΑ, 16/11/2016
ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ
Ομπάμα
«Είκοσι πέντε αιώνες αφότου
η Αθήνα έδειξε πρώτη τον δρόμο,
η πίστη μου στα δημοκρατικά
ιδανικά και στις οικουμενικές
αξίες παραμένει η ίδια»
Γ
εια σου, Ελλάδα! (χειροκροτήματα). Γεια σας,
καλησπέρα! (στα ελληνικά). Στην κυβέρνηση και
στον λαό της Ελλάδας,
περιλαμβανομένου του
Πρωθυπουργού Τσίπρα,
τον οποίο ευχαριστώ για
τη συνεργασία του και για
το γεγονός ότι βρίσκεται
εδώ μαζί με τόσο πολλούς νέους ανθρώπους
– το μέλλον της Ελλάδας. Σας ευχαριστώ για
το θερμό και γενναιόδωρο καλωσόρισμά σας.
Οπως ξέρετε πολλοί από εσάς, αυτό είναι
το τελευταίο μου ταξίδι στο εξωτερικό ως
προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Ημουν
αποφασισμένος, στο τελευταίο μου ταξίδι, να
έρθω στην Ελλάδα, εν μέρει γιατί είχα ακούσει
για τη μυθική φιλοξενία (στα ελληνικά, χειροκροτήματα) του ελληνικού λαού και εν μέρει
Μια γυναίκα εδώ,
στην Ελλάδα, είπε για τους
πρόσφυγες που φτάνουν στις
ακτές: «Ζούμε κάτω από
τον ίδιο ήλιο. Ερωτευόμαστε
κάτω από το ίδιο φεγγάρι.
Είμαστε όλοι άνθρωποι.
Πρέπει να τους βοηθήσουμε».
Γυναίκες σαν κι αυτήν
μου δίνουν ελπίδα
επειδή ήθελα να επισκεφθώ την Ακρόπολη και
τον Παρθενώνα. Αλλά κι επειδή ήρθα εδώ με
αισθήματα ευγνωμοσύνης για όλα αυτά που
η Ελλάδα, «αυτός ο μικρός, ο μέγας κόσμος»,
έχει δώσει στην ανθρωπότητα διά μέσου των
αιώνων.
Οι καρδιές μας έχουν σκιρτήσει από τις τραγωδίες του Αισχύλου και του Ευριπίδη. Οι
πνευματικοί μας ορίζοντες άνοιξαν από την
ιστορία του Ηροδότου και του Θουκυδίδη. Η
αντίληψή μας για τον κόσμο και η θέση μας
σε αυτόν διευρύνθηκε από τον Σωκράτη και
τον Αριστοτέλη.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες είμαστε ευγνώμονες για τη φιλία τόσο πολλών υπερήφανων Ελληνοαμερικανών. Στην πατρίδα μου, το Σικάγο
(χειροκρότημα), μπορείτε να τους βρείτε στο
Γκρίκταουν με τις φουστανέλες τους (γέλια).
Και μαζί γιορτάσαμε την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης στον Λευκό Οίκο – με λίγη
σπανακόπιτα και λίγο ούζο (γέλια). Οι Ελληνες
της Αμερικής πολέμησαν για να κρατήσουν τη
χώρα μας ελεύθερη. Οι Ελληνες της Αμερικής
διαδήλωσαν με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ για
να μας κάνουν πιο δίκαιους. Οι Ελληνες της
Αμερικής πανηγυρίζουν για τον Γιάννη Αντετοκούνμπο (χειροκροτήματα), ο οποίος δείχνει
να τα πηγαίνει όλο και καλύτερα χρόνο με τον
χρόνο. Και αν κάποιος αναζητά μια απόδειξη
του κοινού μας πνεύματος, της δύναμης να
ανακάμπτουμε, χρειάζεται να πάει πιο μακριά
από τη Νέα Υόρκη, κοντά στο Σημείο Μηδέν,
όπου η ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Νικολάου αναδύεται και πάλι από τα ερείπιά της.
Οι περισσότεροι από εμάς χρωστάμε στην
Ελλάδα τα περισσότερα από τα δώρα που έχουμε – την αλήθεια, την αντίληψη ότι ως άτομα
ελεύθερης βούλησης έχουμε το δικαίωμα να
κυβερνούμε τον εαυτό μας (χειροκροτήματα).
Γιατί ήταν εδώ, πριν από 25 αιώνες, στους
βραχώδεις λόφους αυτής της πόλης, που αναδύθηκε μια νέα ιδέα. Η δημοκρατία (στα ελληνικά, χειροκροτήματα). Το κράτος – η εξουσία
– προέρχεται από τον δήμο – τον λαό. Το ίδιο
και η έννοια του πολίτη – όχι του δούλου αλλά
του κύριου του εαυτού μας
– με τα δικαιώματα και τις
υποχρεώσεις που συνεπάγεται αυτή η ιδιότητα.
Οπως και η πίστη στην
ισονομία – όχι μόνο για
λίγους αλλά για τους
πολλούς, όχι μόνο για
την πλειονότητα αλλά
και για τις μειονότητες.
Αυτές είναι οι αρχές που
αναπτύχθηκαν σε αυτό
το βραχώδες έδαφος.
Φυσικά, οι πρώτες
μορφές της δημοκρατίας εδώ στην
Αθήνα ήταν κάθε άλλο παρά
τέλειες – όπως
κάθε άλλο παρά
τέλειες ήταν οι
πρώτες μορφές
δημοκρατίας και
στις Ηνωμένες
Πολιτείες. Τα δικαιώματα των αρχαίων Αθηναίων δεν
είχαν αναγνωριστεί στις
γυναίκες και στους δούλους.
Αλλά όπως εξηγούσε ο Περικλής, «οι νόμοι
μας προστατεύουν τους πολλούς έναντι των
λίγων… και αυτό είναι η δημοκρατία».
Οι Αθηναίοι ήξεραν επίσης ότι, όσο ευγενείς
και να ήταν οι ιδέες, δεν ήταν από μόνες τους
αρκετές. Για να έχουν περιεχόμενο, οι αρχές
πρέπει να μετουσιώνονται σε νόμους και να
προστατεύονται από τους θεσμούς, καθώς και
να εξελίσσονται μέσα από τη συμμετοχή των
πολιτών. Και γι’ αυτό συγκεντρώνονταν στην
αγορά προκειμένου να συζητήσουν και να
αποφασίσουν για τις υποθέσεις του κράτους,
έχοντας κάθε πολίτης το δικαίωμα να μιλήσει, να ψηφίσει σηκώνοντας το χέρι του ή να
΄ γυριστε σελιδα
15
Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2016
16
Ιστορική ομιλία
΄ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ
επιλέξει με ένα βότσαλο – λευκό για το «ναι»,
μαύρο για το «όχι». Οι νόμοι χαράσσονταν σε
πέτρες για να μπορούν να τους βλέπουν όλοι
και να τους υπακούουν. Δικαστήρια, με πολίτες
ενόρκους, προστάτευαν το κράτος δικαίου.
Οι πολιτικοί δεν ήταν πάντα ευτυχείς επειδή
κάποιες φορές τα βότσαλα χρησιμοποιούνταν
για τον εξοστρακισμό τους.
Στους αιώνες που ακολούθησαν, υπερίσχυσαν συχνά άλλες απόψεις για την εξουσία και
τη διακυβέρνηση. Στον ρου της ανθρώπινης
Ιστορίας υπήρχαν εκείνοι που υποστήριζαν
ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να χειριστούν
τη δημοκρατία, ότι δεν μπορούν να χειριστούν
τον αυτοκαθορισμό τους και ότι κάποιοι άλλοι
πρέπει να τους λένε αυτό που πρέπει να κάνουν. Υποστήριζαν ότι ένας ηγεμόνας πρέπει
να τηρεί την τάξη με τη βία, την καταπίεση ή
τη σιδηρά πυγμή. Υπήρχε μια άλλη αντίληψη
που έλεγε ότι μια ανεξέλεγκτη εξουσία μπορεί
να περνάει από γενιά σε γενιά. Υπήρχε η πεποίθηση ότι κάποιοι είναι ανώτεροι χάρη στα
προσόντα τους, τη φυλή τους ή την εθνικότητά
τους. Κι αυτές οι πεποιθήσεις χρησιμοποιήθηκαν συχνά για να δικαιολογηθούν κατακτήσεις,
εκμετάλλευση και πόλεμοι.
Αλλά στον ρου της Ιστορίας, η φλόγα που
άναψε εδώ στην Αθήνα δεν έσβησε ποτέ. Αντίθετα, δυνάμωσε από τον σπουδαίο Διαφωτισμό.
Διαδόθηκε από τους ιδρυτές της Αμερικής που
διακήρυξαν ότι «εμείς, ο λαός, θα κυβερνούμε»,
ότι όλοι οι άνθρωποι γεννήθηκαν ίσοι και
προικίστηκαν από τον Δημιουργό με ορισμένα
αναλλοίωτα δικαιώματα.
Τώρα, καμιά φορά, ακόμη και σήμερα, αυτά
τα ιδανικά αμφισβητούνται. Κάποιοι μας είπαν
ότι αυτά είναι ιδανικά της Δύσης. Μας είπαν
ότι κάποιοι πολιτισμοί δεν είναι φτιαγμένοι για
τη δημοκρατική διακυβέρνηση και ότι μάλιστα
προτιμούν τα αυταρχικά καθεστώτα. Και θα πω
πως, έπειτα από οκτώ χρόνια στην προεδρία
των Ηνωμένων Πολιτειών κι έχοντας ταξιδέψει
σε πολλά μέρη του πλανήτη, είναι απολύτως
αλήθεια πως κάθε χώρα έχει πάρει τον δικό της
δρόμο, έχει τις δικές τις παραδόσεις. Αλλά αυτό
που πιστεύω επίσης έπειτα από οκτώ χρόνια
είναι ότι η βασική λαχτάρα για μια αξιοπρεπή
ζωή, η θεμελιώδης επιθυμία να ελέγχει κανείς
τη ζωή του και το μέλλον του και να θέλει να
διαμορφώνει την πορεία της κοινότητάς του
και του έθνους του είναι οικουμενικές. Καίνε
σε κάθε ανθρώπινη ψυχή.
Είναι ακριβώς γι’ αυτό που ένας έλληνας
επίσκοπος ύψωσε τη σημαία της ανεξαρτησίας
στην κορυφή ενός βουνού. Είναι γι’ αυτό που
λαοί από την αμερικανική ήπειρο έως την
Ασία και την Αφρική αποτίναξαν τον ζυγό
της αποικιοκρατίας. Είναι γι’ αυτό που οι λαοί
πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα γκρέμισαν εκείνο το τείχος και ενώθηκαν μαζί σας
σε μια μεγάλη ένωση δημοκρατιών. Είναι γι’
αυτό που σήμερα υποστηρίζουμε το δικαίωμα
των Ουκρανών να επιλέγουν τη μοίρα τους
και που συνεργαζόμαστε με τους Τυνήσιους
και τον λαό της Μιανμάρ στην ιστορική τους
μετάβαση προς τη δημοκρατία.
Αυτή ήταν η εξωτερική μου πολιτική στη
διάρκεια της προεδρίας μου. Εξ ανάγκης, συνεργαζόμαστε με όλες τις χώρες και πολλές
από αυτές δεν είναι δημοκρατίες. Κάποιες από
αυτές είναι δημοκρατίες υπό την έννοια ότι
έχουν εκλογές. Δεν είναι όμως δημοκρατίες
με την έννοια της συμμετοχής και της ελευθερίας της έκφρασης. Αλλά η επιλογή μας ως
χώρας ήταν να στηρίξουμε τις προσπάθειες
εκείνων που πιστεύουν στην αυτοκυβέρνηση,
που πιστεύουν σε αυτές τις ιδέες οι οποίες
γεννήθηκαν εδώ πριν από πολλά χρόνια.
Και δεν είναι μόνο δικό μας θέμα να είμαστε
συνεπείς με τις αξίες μας. Δεν είναι μόνο θέμα
ιδεαλισμού. Πιστεύω ότι είναι προς το συμφέ-
Ομπάμα
ρον των Ηνωμένων Πολιτειών να στηρίζουν
τις δημοκρατίες (χειροκροτήματα). Γιατί η
ιστορία μας έχει δείξει ότι οι δημοκρατικές
χώρες τείνουν να είναι πιο δίκαιες, πιο στέρεες
και πιο επιτυχημένες.
Οι ανοικτές, δημοκρατικές κοινωνίες μπορούν να φέρουν περισσότερη ευημερία. Γιατί
όταν οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να σκέπτονται και να μοιράζονται ιδέες και να ανακαλύπτουν και να δημιουργούν – όλα αυτά που
μπορούν να κάνουν οι νέοι άνθρωποι εδώ μέσω
του Διαδικτύου και της τεχνολογίας –, τότε η
καινοτομία ξεπετάγεται, τότε η οικονομία ανθεί πραγματικά. Αντίθετα με τα καταπιεστικά
καθεστώτα, οι δημοκρατίες έχουν τις ρίζες
τους στη συναίνεση των πολιτών. Οι οποίοι
γνωρίζουν με τη σειρά τους ότι υπάρχει ένας
δρόμος ειρηνικών αλλαγών και ότι σε αυτόν τον
δρόμο περιλαμβάνεται και ηθική δύναμη της μη
βίας. Γνωρίζουν επίσης ότι όλα αυτά οδηγούν
σε μια σταθερότητα που πολύ συχνά μπορεί
να διευκολύνει την οικονομική ανάπτυξη.
Η Ιστορία των τελευταίων δυο αιώνων αποδεικνύει ότι είναι λιγότερο πιθανό να πολεμήσουν οι δημοκρατίες μεταξύ τους. Επομένως
η δημοκρατία είναι ιδανική για ολόκληρο τον
κόσμο. Είναι όμως ιδανική και για την εθνική
μας ασφάλεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον
οποίο οι πιο στενοί φίλοι της Αμερικής είναι
δημοκρατίες – όπως η Ελλάδα. Αυτός είναι ο
λόγος για τον οποίο είμαστε μαζί στο ΝΑΤΟ
– σε μια συμμαχία δημοκρατιών.
Τ
α τελευταία χρόνια επενδύσαμε
πολύ στο ΝΑΤΟ, ενισχύσαμε την
παρουσία της Αμερικής στην Ευρώπη. Και σήμερα το ΝΑΤΟ, η μεγαλύτερη συμμαχία στον κόσμο,
είναι πιο δυνατό και πιο έτοιμο
από ποτέ. Και είμαι πεπεισμένος πως, όπως
η δέσμευση της Αμερικής στη διατλαντική
συμμαχία διαρκεί εδώ και επτά δεκαετίες είτε
με κυβερνήσεις Δημοκρατικών είτε με Ρεπουμπλικανών, αυτή η δέσμευση θα συνεχιστεί,
περιλαμβανομένης και της υποχρέωσης που
απορρέει από το Σύμφωνο να υπερασπιστούμε
κάθε σύμμαχο.
Οι δημοκρατίες μας έχουν αποδείξει ότι
είναι πιο ισχυρές από τους τρομοκράτες και
τους φονταμενταλιστές και τους απόλυτους
που δεν ανέχονται τη διαφορετικότητα, δεν
ανέχονται ιδέες που διαφέρουν από τις δικές
τους, που προσπαθούν να αλλάξουν τον τρόπο
ζωής των άλλων μέσω της βίας και που θα
ήθελαν να μας κάνουν να προδώσουμε ή να
συρρικνώσουμε τις αξίες μας. Η δημοκρατία
είναι πιο ισχυρή από οργανώσεις όπως το ISIS.
Επειδή οι δημοκρατίες μας είναι ανοιχτές
σε όλους, είμαστε σε θέση να καλωσορίσουμε
κόσμο στις χώρες μας και πρόσφυγες που
έχουν ανάγκη. Και πουθενά αλλού δεν είδαμε τη συμπόνια να είναι τόσο φανερή απ’
ό,τι εδώ στην Ελλάδα (χειροκροτήματα). Η
γενναιοδωρία του ελληνικού λαού απέναντι
στους πρόσφυγες που έφτασαν στις ακτές σας
ενέπνευσαν τον κόσμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι
πρέπει να αντιμετωπίσετε αυτή την κατάσταση
μόνοι σας (χειροκροτήματα).
Και μόνο μια πραγματικά συλλογική απάντηση από την Ευρώπη και τον κόσμο μπορεί
να διασφαλίσει ότι αυτοί οι απελπισμένοι άνθρωποι θα λάβουν τη στήριξη που χρειάζονται.
Δεν μπορούμε να περιμένουμε να σηκώσει
όλο το βάρος μόνη της η Ελλάδα, αλλά είναι
γεγονός ότι η δημοκρατία σας ανοίγει την
καρδιά της σε ανθρώπους που βρίσκονται σε
ανάγκη, με τρόπο που δεν θα ήταν εφικτός
υπό άλλες συνθήκες.
Οπως ακριβώς οι δημοκρατίες είναι διατεθειμένες να παρέχουν ειρηνική διευθέτηση
διαφωνιών μέσα στις κοινωνίες μας, έτσι πιστεύουμε ότι η συνεργασία και ο διάλογος είναι
ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστούν
οι προκλήσεις ανάμεσα σε έθνη. Επομένως
πιστεύω ότι είναι πιο πιθανό να προσπαθούν
οι δημοκρατίες να αντιμετωπίζουν διαμάχες
μεταξύ χωρών με έναν τρόπο που δεν οδηγεί
σε πόλεμο. Με αυτό τον τρόπο, με τη διπλωματία, μπορέσαμε να σταματήσουμε το πρόγραμμα των πυρηνικών του Ιράν χωρίς να
πέσει ούτε μία σφαίρα. Με τη διπλωματία, οι
ΗΠΑ μπόρεσαν να συσφίγξουν σχέσεις με την
Κούβα. (χειροκροτήματα). Με τη διπλωματία
μπορέσαμε μαζί με την Ελλάδα και σχεδόν
200 χώρες να πετύχουμε την πιο μακρόπνοη
Με τη διπλωματία, μπορέσαμε
να σταματήσουμε το
πρόγραμμα των πυρηνικών
του Ιράν χωρίς να πέσει ούτε
μία σφαίρα. Με τη διπλωματία,
οι ΗΠΑ μπόρεσαν να
συσφίγξουν σχέσεις με την
Κούβα. Με τη διπλωματία
μπορέσαμε να πετύχουμε την
πιο μακρόπνοη συμφωνία,
ώστε να σώσουμε τον πλανήτη
μας από την κλιματική αλλαγή
συμφωνία της Ιστορίας, ώστε να σώσουμε
τον πλανήτη μας από την κλιματική αλλαγή
(χειροκροτήματα).
Μιλώντας για κλιματική αλλαγή, θα ήθελα να σημειώσω ότι υπάρχει σχέση μεταξύ
δημοκρατίας και επιστήμης. Προϋπόθεση
για την επιστήμη είναι ότι παρατηρούμε και
δοκιμάζουμε τις υποθέσεις μας, τις ιδέες μας.
Βασίζουμε αποφάσεις σε δεδομένα, όχι σε
προλήψεις. Οχι σε ό,τι μας λέει η ιδεολογία
μας, αλλά στο τι μπορούμε να παρατηρήσουμε.
Και σε μια εποχή που ο κόσμος έρχεται όλο
και πιο κοντά και πρέπει να αναλαμβάνουμε
συλλογική δράση για να αντιμετωπίζουμε
προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η παρουσία του δημοκρατικού διαλόγου επιτρέπει
στην επιστήμη να ανθεί και να διαμορφώνει τις
συλλογικές μας απαντήσεις στα προβλήματα.
Βέβαια η δημοκρατία, όπως όλοι οι θεσμοί
των ανθρώπων, δεν είναι τέλεια. Μπορεί να
είναι αργή. Μπορεί να μας προκαλεί απογοήτευση. Μπορεί να είναι δύσκολη. Μπορεί να
προκαλεί προβλήματα. Οι πολιτικοί συνήθως
δεν είναι δημοφιλείς στις δημοκρατίες, ανεξάρτητα από το κόμμα στο οποίο ανήκουν, επειδή
εξ ορισμού στις δημοκρατίες δεν παίρνει κανείς
το 100% όσων θέλει. Η δημοκρατία απαιτεί
συμβιβασμούς. Ο Γουίνστον Τσόρτσιλ είπε
τη διάσημη φράση ότι η δημοκρατία είναι η
χειρότερη μορφή κυβέρνησης – με εξαίρεση
όλες τις άλλες (γέλια). Και σε μια πολυεθνική, πολυφυλετική, πολυπολιτισμική κοινωνία
όπως είναι οι ΗΠΑ, η δημοκρατία μπορεί να
είναι ιδιαίτερη σύνθετη. Πιστέψτε με, ξέρω
(γέλια).
Ωστόσο η δημοκρατία είναι καλύτερη από
τις εναλλακτικές λύσεις επειδή μας επιτρέπει
να επιλύουμε ειρηνικά τις διαφορές μας και να
πλησιάζουμε πιο κοντά στα ιδανικά μας. Μας
επιτρέπει να δοκιμάζουμε νέες ιδέες και να
διορθώνουμε τα λάθη. Οποιαδήποτε ενέργεια
ενός προέδρου ή οποιοδήποτε αποτέλεσμα
μιας εκλογικής αναμέτρησης ή οποιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση που έχει αποδειχθεί
ότι έχει ψεγάδια, μπορεί να διορθωθεί σε μια
δημοκρατία.
Και σε όλη την Ιστορία μας, έτσι μπορέσαμε
να διασφαλίσουμε ότι όλοι οι άνθρωποι είναι
ίσοι – παρά το γεγονός ότι όταν ιδρύθηκε η
χώρα μας αυτό δεν ίσχυε. Μπορέσαμε να εργαστούμε, να επεκτείνουμε τα δικαιώματα
που προσδιορίστηκαν κατά την ίδρυση του
κράτους μας στους Αφροαμερικανούς, στις
γυναίκες, στους Αμερικανούς με αναπηρίες,
στους ιθαγενείς Αμερικανούς. Σήμερα όλοι οι
Αμερικανοί έχουν την ελευθερία να παντρευτούν το άτομο που αγαπούν (χειροκροτήματα).
Για αυτό υποδεχόμαστε όλους τους ανθρώπους
από όλες τις φυλές και όλες τις θρησκείες, και
τους μετανάστες που προσπαθούν να προσφέρουν μια καλύτερη ζωή στα παιδιά τους και
που κάνουν τη χώρα μας ισχυρότερη.
Κι έτσι εδώ, όπου γεννήθηκε η δημοκρατία,
επιβεβαιώνουμε ακόμη μία φορά τα δικαιώματα
και τα ιδανικά και τους θεσμούς πάνω στους
οποίους έχει χτιστεί η ζωή μας. Την ελευθερία
του λόγου και το δικαίωμα της συνάθροισης,
επειδή η πραγματική νομιμότητα μπορεί να
προέλθει μόνο από τον λαό, ο οποίος πρέπει
να έχει πάντα το δικαίωμα να εκφράζεται. Επιβεβαιώνουμε την ελευθερία του Τύπου για να
αποκαλύπτονται οι αδικίες και η διαφθορά και
να είναι υπόλογοι οι ηγέτες. Την ανεξιθρησκία,
επειδή είμαστε όλοι ίσοι στα μάτια του Θεού.
Τα ανεξάρτητα δικαστήρια, για να επιβάλλουν
τον νόμο και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τον
διαχωρισμό των εξουσιών, για να περιορίζεται
η εμβέλεια οποιουδήποτε κυβερνητικού κλάδου. Τις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, επειδή
οι πολίτες πρέπει να μπορούν να εκλέγουν
τους ηγέτες τους, ακόμη και αν ο δικός μας
υποψήφιος δεν κερδίζει πάντα (γέλια).
Λαμβάνουμε μέρος σε σκληρές αναμετρήσεις
στην Αμερική και εδώ στην Ελλάδα. Μετά τις
εκλογές, όμως, η δημοκρατία εξαρτάται από
την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας, ειδικά όταν δεν έχει κανείς το αποτέλεσμα που
επιθυμεί (χειροκροτήματα).
Και όπως μπορεί να έχετε προσέξει, ο επόμενος πρόεδρος της Αμερικής δεν θα μπορούσε
να έχει περισσότερες διαφορές από εμένα
(χειροκροτήματα). Εχουμε πολύ διαφορετικές
απόψεις, αλλά η αμερικανική δημοκρατία είναι
κάτι πιο μεγάλο από ένα και μόνο άτομο (χειροκροτήματα). Για αυτό διατηρούμε την παράδοση να υποδέχεται ο απερχόμενος πρόεδρος
τον νέο, όπως έκανα εγώ την προηγούμενη
εβδομάδα. Για αυτό τον λόγο, τις επόμενες
εβδομάδες η κυβέρνησή μου θα κάνει τα πάντα για να επιτευχθεί η ομαλότερη δυνατή
μετάβαση, επειδή έτσι πρέπει να λειτουργεί
η δημοκρατία (χειροκροτήματα).
Για αυτό, όσο δύσκολο και να δείχνει μερικές
φορές, είναι σημαντικό ειδικά για τους νέους
ανθρώπους που τώρα αρχίζουν να συμμετέχουν στα δρώμενα των χωρών τους, να καταλαβαίνουν ότι η πρόοδος ακολουθεί έναν
ελικοειδή δρόμο – άλλοτε προς τα εμπρός,
άλλοτε προς τα πίσω –, όσο όμως διατηρούμε
την πίστη μας στη δημοκρατία, όσο διατηρούμε
την πίστη μας στον λαό, όσο δεν απομακρυνόμαστε από αυτές τις βασικές αρχές που
διασφαλίζουν μια ανοιχτή, ζωηρή συζήτηση,
τότε το μέλλον μας θα είναι καλό επειδή η
δημοκρατία παραμένει η πιο αποτελεσματική
μορφή διακυβέρνησης που έχει επινοήσει
ποτέ ο άνθρωπος.
Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2016
www.tanea.gr
Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι τα τελευταία
αρκετά χρόνια έχουμε δει δημοκρατίες να
αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις. Και θέλω να αναφέρω δύο προκλήσεις που έχουν
επίπτωση εδώ στην Ελλάδα, που είχαν επίπτωση στις ΗΠΑ και που έχουν επίπτωση σε
όλο τον κόσμο.
Η πρώτη πρόκληση αφορά το παράδοξο
της σύγχρονης παγκόσμιας οικονομίας. Οι
ίδιες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης και
της τεχνολογίας και της ολοκλήρωσης που
έχουν φέρει τόσο μεγάλη πρόοδο και έχουν
δημιουργήσει τόσο πλούτο, έχουν επίσης αποκαλύψει και βαθιές διαχωριστικές γραμμές. Σε
όλο τον κόσμο η ενοποίηση και η στενότερη
συνεργασία και το περισσότερο εμπόριο και το
Διαδίκτυο έχουν βελτιώσει τις ζωές δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Εχουν βγάλει οικογένειες
από τη μεγάλη φτώχεια, έχουν θεραπεύσει
ασθένειες, έχουν βοηθήσει ανθρώπους να
ζήσουν περισσότερο, τους έχουν προσφέρει
μεγαλύτερη πρόσβαση στην εκπαίδευση, τους
έχουν δώσει περισσότερες ευκαιρίες από κάθε
άλλη χρονική στιγμή στην ανθρώπινη Ιστορία.
Εχω πει πολλές φορές σε νέους ανθρώπους
στις ΗΠΑ ότι αν είχατε να διαλέξετε μια στιγμή
στην Ιστορία κατά την οποία θα μπορούσατε
να γεννηθείτε και δεν ξέρατε από πριν ποιος
θα είστε – δεν ξέρατε αν θα γεννηθείτε σε ευκατάστατη ή σε φτωχή οικογένεια ούτε σε ποια
χώρα θα γεννηθείτε ούτε αν θα είστε άνδρας
ή γυναίκα – αν θα έπρεπε να διαλέξετε στα
τυφλά ποια χρονική στιγμή θα θέλατε να έλθετε
στον κόσμο, η στιγμή αυτή θα ήταν το τώρα.
Επειδή ο κόσμος δεν ήταν ποτέ, συλλογικά,
πιο ευκατάστατος, πιο υγιής, πιο μορφωμένος
και λιγότερο βίαιος από όσο είναι σήμερα.
Αυτό είναι δύσκολο να το φανταστούμε με
βάση όσα βλέπουμε στις ειδήσεις, αλλά είναι
αλήθεια. Και πολλά από αυτά έχουν να κάνουν
με τις εξελίξεις σε μια ενοποιημένη, παγκόσμια
οικονομία.
Ο
μως οι τάσεις τις τελευταίες
δεκαετίες δείχνουν πως σε
πολλές χώρες και σε πολλές
κοινότητες υπάρχουν μεγάλες
σημαντικές ανατροπές. Η τεχνολογία και ο αυτοματισμός
σημαίνουν ότι τα αγαθά μπορούν να παραχθούν από λιγότερους εργάτες. Σημαίνουν ότι
θέσεις εργασίας και βιομηχανίες μπορούν να
μεταφερθούν σε χώρες όπου οι μισθοί είναι πιο
χαμηλοί ή δεν προστατεύονται τα δικαιώματα.
Και αυτό σημαίνει ότι εργαζόμενοι και συνδικάτα συχνά έχουν λιγότερα πλεονεκτήματα για
να διεκδικήσουν καλύτερους μισθούς, καλύτερες παροχές, έχουν μεγαλύτερη δυσκολία
ανταγωνισμού στη διεθνή αγορά. Οικογένειες
βιοπαλαιστών ανησυχούν ότι τα παιδιά τους
δεν θα ζήσουν καλύτερα στο μέλλον λόγω του
διεθνούς ανταγωνισμού.
Αυτό που επίσης βλέπουμε είναι ότι αυτή η
διεθνής ενοποίηση μεγαλώνει τις τάσεις προς
την ανισότητα, τόσο μεταξύ κρατών αλλά και
μέσα στα ίδια τα κράτη, με αυξητικό ρυθμό.
Και όταν βλέπουμε ανθρώπους – παγκόσμιες
ελίτ, πλούσιες επιχειρήσεις – να ζουν υπό καθεστώς διαφορετικών κανόνων, αποφεύγοντας
φόρους, εκμεταλλευόμενοι παραθυράκια του
νόμου –, όταν οι πλούσιοι και ισχυροί εμφανίζονται να χειραγωγούν το σύστημα και να
συσσωρεύουν τεράστιο πλούτο την ώρα που
οικογένειες της μεσαίας και της εργατικής
τάξης αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα, όλα
αυτά τροφοδοτούν μια βαθιά αίσθηση αδικίας
αλλά και ότι οι οικονομίες μας γίνονται όλο
και πιο άδικες.
Αυτή η ανισότητα σήμερα αποτελεί μία από
τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις οικονομίες
και τις δημοκρατίες μας. Μια ανισότητα που
ήταν κάποτε ανεκτή επειδή ο κόσμος δεν ήξερε
πόσο άνισα ήταν τα πράγματα. Ενώ τώρα δεν
είναι ανεκτή επειδή όλοι διαθέτουν ένα κινητό
τηλέφωνο και μπορούν να διαπιστώσουν τις
ανισότητες. Οι κάτοικοι του πιο μικρού αφρικανικού χωριού μπορούν να δουν πώς ζουν
οι άνθρωποι στο Λονδίνο ή στη Νέα Υόρκη.
Το πιο φτωχό παιδί σε οποιαδήποτε από τις
χώρες μας σήμερα έχει την αίσθηση πως δεν
κατέχει εκείνα που άλλοι κατέχουν. Αρα δεν
πρόκειται μόνο για αυξανόμενη ανισότητα
αλλά και μεγαλύτερη επίγνωση της ανισότητας.
Και αυτό αποτελεί ένα εκρηκτικό μείγμα για
τις δημοκρατίες μας.
Γι’ αυτό ακριβώς η αντιμετώπιση της ανισότητας υπήρξε ένας από τους βασικούς
τομείς ενδιαφέροντος της οικονομικής μου
πολιτικής. Στις χώρες μας, στην Αμερική και
στις πιο προηγμένες οικονομίες της αγοράς,
θέλουμε οι άνθρωποι να επιβραβεύονται
για τα επιτεύγματά τους. Πιστεύουμε ότι οι
άνθρωποι θα πρέπει να ανταμείβονται εάν
δημιουργήσουν ένα νέο προϊόν ή μια νέα
υπηρεσία που είναι δημοφιλής και βοηθά τον
κόσμο. Ομως όταν ένας πρόεδρος εταιρείας
λαμβάνει σήμερα περισσότερα χρήματα σε
μία μέρα από ό,τι ο μέσος εργαζόμενος σε
έναν χρόνο, όταν είναι πιο δύσκολο για τους
εργάτες να ανέλθουν οικονομικά, όταν βλέπουν ένα εργοστάσιο που κάποτε στήριζε μια
ολόκληρη πόλη να κλείνει, αυτό πυροδοτεί
την αίσθηση ότι η παγκοσμιοποίηση ωφελεί
μόνο εκείνους που βρίσκονται ψηλά. Και η
αντίδραση μπορεί να συμπαρασύρει την ανάπτυξη μιας χώρας και να προκαλέσει ύφεση.
Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε πολιτικές που
δημιουργούν μη υγιή ανταγωνισμό μεταξύ
κρατών. Αντί να κερδίζουν όλοι, οι περισσότεροι αισθάνονται ότι εάν κάποιος κερδίσει,
εκείνοι θα χάσουν. Και έτσι υψώνονται τείχη
και εμπόδια.
Στις προηγμένες οικονομίες υπάρχουν κάποιες φορές κινήσεις τόσο από τα αριστερά
όσο και από τα δεξιά για να σταματήσει η
ενσωμάτωση, για να εμποδιστεί η τεχνολογία
ώστε να επιστρέψουν θέσεις εργασίας και
βιομηχανίες που έχουν εξαφανιστεί εδώ και
δεκαετίες. Υπό αυτό το φως, η παρόρμηση να
υποχωρήσουμε από την παγκοσμιοποίηση
είναι κατανοητή. Εάν οι άνθρωποι αισθάνονται
ότι χάνουν τον έλεγχο του μέλλοντός τους, θα
αντιδράσουν. Το είδαμε εδώ στην Ελλάδα. Το
είδαμε σε όλη την Ευρώπη. Το είδαμε στις
ΗΠΑ. Το είδαμε στην απόφαση των Βρετανών
να αποχωρήσουν από την ΕΕ.
Ομως, με δεδομένη τη φύση της τεχνολογίας,
πιστεύω πως είναι αδύνατον να αποκοπούμε
ο ένας από τον άλλο. Ζούμε σήμερα σε μια παγκόσμια αλυσίδα προσφοράς. Η ανάπτυξή μας
εξαρτάται από την καινοτομία και από ιδέες
που διασχίζουν σύνορα διαρκώς. Οι δουλειές
του αύριο αναπόφευκτα θα είναι διαφορετικές
από τις δουλειές του παρελθόντος. Αρα δεν
μπορούμε να αναζητήσουμε απαντήσεις πίσω,
πρέπει να τις κοιτάξουμε μπροστά.
Δεν μπορούμε να διακόψουμε τις επαφές
που μας επέτρεψαν τέτοια πρόοδο και τόσο
πλούτο. Πιστεύω ακράδαντα ότι η σημαντικότερη ελπίδα για την ανθρώπινη πρόοδο παραμένουν οι ανοιχτές αγορές σε συνδυασμό με
τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ωστόσο θεωρώ ότι το σημερινό μονοπάτι της
παγκοσμιοποίησης απαιτεί να διορθώσουμε
την πορεία μας. Στα χρόνια και στις δεκαετίες
που θα ακολουθήσουν, οι χώρες μας πρέπει
να φροντίσουν ώστε τα οφέλη από μια ενοποιημένη διεθνή οικονομία να διανεμηθούν
σε περισσότερους ανθρώπους και το ίδιο να
ισχύσει και για τις αρνητικές επιπτώσεις. (Χειροκροτήματα)
Κι όμως, γνωρίζουμε τον τρόπο για να φτιάξουμε οικονομίες που θα συμπεριέχουν περισσότερους και θα αποκλείουν λιγότερους. Απλά,
συχνά δεν έχουμε την πολιτική βούληση ή την
επιθυμία να το καταφέρουμε. Γνωρίζουμε ότι
χρειάζονται τολμηρές πολιτικές που να ευνοούν την ανάπτυξη και να δημιουργούν θέσεις
εργασίας. Ξέρουμε ότι χρειάζεται να δώσουμε
στους εργάτες περισσότερα πλεονεκτήματα
και καλύτερους μισθούς. Μάλιστα, όταν δίνουμε καλύτερους μισθούς, οι επιχειρήσεις
πηγαίνουν καλύτερα επειδή οι πελάτες τους
έχουν περισσότερα χρήματα να ξοδέψουν.
Γνωρίζουμε ότι πρέπει να επενδύσουμε
περισσότερα στους ανθρώπους μας – στην
Η σημαντικότερη θέση σε
οποιαδήποτε χώρα δεν είναι ο
πρόεδρος ή ο πρωθυπουργός.
Ο σημαντικότερος τίτλος
είναι «πολίτης». Και σε όλες
τις χώρες μας, οι πολίτες
θα είναι πάντα αυτοί που
θα αποφασίζουν το είδος
των χωρών που θα είμαστε,
τα ιδανικά τα οποία θα
επιδιώκουμε και τις αξίες
που μας καθορίζουν
εκπαίδευση των νέων μας, στις ικανότητες και
στην εκπαίδευση, ώστε να είναι πιο ανταγωνιστικοί στην παγκόσμια οικονομία. Πρέπει
να εξασφαλίσουμε ότι είναι εύκολο για τους
νέους που διψούν για γνώση και για δουλειά
να έχουν πρόσβαση στη μόρφωση που χρειάζονται, στην εκπαίδευση που έχουν ανάγκη,
χωρίς να συσσωρεύουν τεράστια χρέη.
Ξέρουμε ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε την
επιχειρηματικότητα ώστε να είναι πιο εύκολο
να ξεκινήσει κάποιος μια επιχείρηση και να τη
λειτουργήσει. (Χειροκροτήματα). Γνωρίζουμε
ότι πρέπει να ενισχύσουμε τις κοινωνικές
δομές ώστε το δίχτυ ασφαλείας που είναι διαθέσιμο για τους ανθρώπους – μεταξύ άλλων
η ποιοτική υγειονομική περίθαλψη και οι συντάξεις – να προσφέρεται ακόμα και όταν οι
πολίτες δεν εργάζονται στην ίδια δουλειά επί
30 ή 40 ή 50 χρόνια.
Πρέπει να εκσυγχρονίσουμε τις δομές μας,
κάτι που θα μειώσει την ανεργία. Πρέπει να δεσμευθούμε στην επιστήμη, την έρευνα και την
ανάπτυξη που δημιουργεί νέες βιομηχανίες.
Στις εμπορικές μας σχέσεις, πρέπει να διασφαλίσουμε πως το εμπόριο λειτουργεί υπέρ
μας και όχι εις βάρος μας. Και αυτό σημαίνει να
επιμείνουμε στην ανάγκη υιοθέτησης υψηλών
προτύπων σε όλες τις χώρες για τη στήριξη
των θέσεων εργασίας, στην ανάγκη ισχυρών
μέτρων προστασίας για τους εργαζομένους,
ισχυρών μέτρων προστασίας για το περιβάλλον, ώστε ενόσω συναλλασσόμαστε ελεύθερα,
οι πολίτες και οι εργαζόμενοι σε όλες τις χώρες
να βλέπουν τα οφέλη του εμπορίου στη ζωή
τους, όχι να βλέπουν απλώς οφέλη για τις
μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις.
25
Αυτό είναι το είδος της πολιτικής, αυτή είναι η κατεύθυνση που ακολούθησα κατά τη
διάρκεια της θητείας μου ως προέδρου. Μην
ξεχνάτε πως ανέλαβα καθήκοντα εν μέσω της
χειρότερης κρίσης μετά τη Μεγάλη Υφεση. Και
επιδιώξαμε μια ανάκαμψη την οποία μοιράζεται
τώρα η μεγάλη πλειονότητα των Αμερικανών.
Δώσαμε ξανά δουλειές σε κόσμο χτίζοντας
γέφυρες και δρόμους (χειροκροτήματα). Ψηφίσαμε φοροελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη.
Ζητήσαμε από τους πλουσιότερους Αμερικανούς να πληρώσουν λίγο περισσότερους
φόρους, το δίκαιο μερίδιό τους. Παρενέβημεν
για να σώσουμε την αυτοκινητοβιομηχανία
μας, επιμείναμε όμως να γίνει η αυτοκινητοβιομηχανία πιο αποδοτική ενεργειακά, να
παράγει καλύτερα αυτοκίνητα που μειώνουν
τη ρύπανση.
Εφαρμόσαμε πολιτικές ώστε να βοηθήσουμε
τους φοιτητές με δάνεια και να προστατεύσουμε τους καταναλωτές από την εξαπάτηση. Περάσαμε τις ισχυρότερες στην Ιστορία
μεταρρυθμίσεις της Γουόλ Στριτ ώστε να μην
ξανασυμβούν ποτέ οι ακρότητες και οι καταχρήσεις που πυροδότησαν την παγκόσμια
χρηματοπιστωτική κρίση ή τουλάχιστον να
μην ξεκινούν από τη Γουόλ Στριτ.
Κ
αι σήμερα, οι επιχειρήσεις μας
έχουν δημιουργήσει περισσότερες από 15 εκατ. νέες θέσεις
εργασίας. Τα εισοδήματα πέρυσι
στην Αμερική αυξήθηκαν ταχύτερα από ό,τι οποιαδήποτε άλλη
περίοδο μετά το 1968. Η φτώχεια μειώθηκε με
τον ταχύτερο ρυθμό μετά το 1968. Οι ανισότητες περιορίζονται. Και έχουμε αρχίσει να
μειώνουμε το μισθολογικό χάσμα ανάμεσα
στα δύο φύλα.
Διακηρύξαμε πως η ιατροφαρμακευτική
περίθαλψη στην Αμερική δεν είναι προνόμιο
των λίγων αλλά καθολικό δικαίωμα. Το ποσοστό των ανασφάλιστων είναι σήμερα στα
χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί
ποτέ. Και τα κάναμε όλα αυτά διπλασιάζοντας
παράλληλα την παραγωγή καθαρής ενέργειας,
μειώνοντας τη ρύπανση εξαιτίας του διοξειδίου του άνθρακα ταχύτερα από οποιοδήποτε
άλλο προηγμένο έθνος. Αποδείξαμε λοιπόν
πως μπορείς να αναπτύξεις την οικονομία
και ταυτόχρονα να περιορίσεις τις εκπομπές
διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούν την
κλιματική αλλαγή (χειροκροτήματα).
Δεν τα λέω όλα αυτά επειδή έχουμε λύσει
όλα τα προβλήματα. Το έργο μας απέχει ακόμα
πολύ από την ολοκλήρωσή του. Εξακολουθούν
να υπάρχουν υπερβολικά πολλοί άνθρωποι
στις ΗΠΑ που ανησυχούν για το μέλλον τους.
Εξακολουθούν να υπάρχουν υπερβολικά πολλοί άνθρωποι οι οποίοι αμείβονται με μισθούς
που δεν τους επιτρέπουν να ζουν πάνω από
το όριο της φτώχειας. Εξακολουθούν να υπάρχουν υπερβολικά πολλοί νέοι που δεν βλέπουν μπροστά τους ευκαιρίες. Οι πολιτικές
που περιγράφω, ωστόσο, δείχνουν προς την
κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε
οικοδομώντας οικονομίες που ευνοούν την
κοινωνική ένταξη. Και αυτός είναι ο τρόπος με
τον οποίο μπορούν οι δημοκρατίες να φέρουν
την ευημερία και την ελπίδα που χρειάζονται οι
πολίτες μας. Και όταν οι πολίτες έχουν ευκαιρίες και νιώθουν εμπιστοσύνη για το μέλλον,
έχουν λιγότερες πιθανότητες να στραφούν ο
ένας εναντίον του άλλου και έχουν λιγότερες
πιθανότητες να υποκύψουν σε κάποιες από
τις σκοτεινότερες δυνάμεις που υπάρχουν σε
όλες τις κοινωνίες μας – εκείνες που μπορούν
να μας διαλύσουν.
΄ γυριστε σελιδα
Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2016
26
Ιστορική ομιλία
΄ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ
Ανάλογες αλλαγές επιτελούνται και εδώ, στην
Ελλάδα. Το πρώτο βήμα ήταν να οικοδομηθούν
τα θεμέλια που θα σας επιτρέψουν να επιστρέψετε στην ισχυρή οικονομική ανάπτυξη. Και
δεν χρειάζεται να εξιστορήσουμε όλα τα αίτια
της οικονομικής κρίσης εδώ, στην Ελλάδα. Αν
θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, μπορούμε να
αναγνωρίσουμε πως ήταν ένα μείγμα τόσο
εσωτερικών όσο και εξωτερικών δυνάμεων.
Η ελληνική οικονομία και το επίπεδο του χρέους είχαν γίνει μη βιώσιμα. Και σε αυτή την
παγκόσμια οικονομία, οι επενδύσεις και οι
θέσεις εργασίας κατευθύνονται προς χώρες
όπου οι κυβερνήσεις είναι αποτελεσματικές και
ευκίνητες, όπου οι κανόνες είναι ξεκάθαροι.
Προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστική,
προκειμένου να προσελκύσει επενδύσεις που
δημιουργούν θέσεις εργασίας, η Ελλάδα έπρεπε
να ξεκινήσει μια διαδικασία μεταρρυθμίσεων.
Φυσικά ο κόσμος, δεν νομίζω πως κατανοεί
πλήρως τον μεγάλο πόνο που συνεπάγονταν
αυτές οι μεταρρυθμίσεις ή τις τεράστιες θυσίες
που εσείς, ο ελληνικός λαός, έχετε κάνει. Εγώ
το γνωρίζω και είμαι υπερήφανος για όλα
όσα έχει κάνει η κυβέρνησή μου θέλοντας να
στηρίξει την Ελλάδα σε αυτές τις προσπάθειες
(χειροκροτήματα) Και ένας από τους λόγους
της επίσκεψής μου είναι να αναδείξω για τον
κόσμο τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει
εδώ, στην Ελλάδα.
Σήμερα ο προϋπολογισμός είναι και πάλι πλεονασματικός. Το Κοινοβούλιο ψήφισε
μεταρρυθμίσεις για να κάνει την οικονομία
περισσότερο ανταγωνιστική. Ναι, υπάρχει
ακόμη πολύ περισσότερη δουλειά να γίνει.
Θέλω να συγχαρώ τον Πρωθυπουργό Αλέξη
Τσίπρα για τις πολύ δύσκολες μεταρρυθμίσεις
που προωθεί η κυβέρνησή του προκειμένου να
σταθεροποιήσει την οικονομία. Τώρα, καθώς
η Ελλάδα κάνει προσπάθειες να προσελκύσει
περισσότερες επενδύσεις, και να εμποδίσει
την επανεμφάνιση παλιών ανισορροπιών,
και να θέσει την οικονομία σας πάνω σε μια
ισχυρότερη βάση, θα συνεχίσετε να έχετε την
απόλυτη στήριξη των ΗΠΑ.
Τ
αυτόχρονα, θα συνεχίσω να προτρέπω τους πιστωτές να κάνουν
τα βήματα που χρειάζονται ώστε
να μπει η Ελλάδα στον δρόμο της
βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης (χειροκροτήματα). Καθώς
η Ελλάδα συνεχίζει να εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις, το ΔΝΤ έχει πει πως η ελάφρυνση του
χρέους θα είναι απαραίτητη προκειμένου να
επιστρέψει στην ανάπτυξη. Εχουν δίκιο. Είναι
σημαντικό διότι, προκειμένου να είναι βιώσιμες εδώ οι μεταρρυθμίσεις, οι πολίτες πρέπει
να δουν ελπίδα και πρέπει να δουν πρόοδο.
Και οι νέοι που παρίστανται σήμερα εδώ και
σε ολόκληρη τη χώρα πρέπει να γνωρίζουν
πως υπάρχει μέλλον, υπάρχει εκπαίδευση και
εργασίες που είναι αντάξιες του απίστευτου
δυναμικού σας. Δεν χρειάζεται να ταξιδέψετε
στο εξωτερικό, μπορείτε να ριζώσετε εδώ στην
πατρίδα σας, στην Ελλάδα, και να επιτύχετε
(χειροκροτήματα).
Και είμαι βέβαιος πως αν επιμείνετε στην
προσπάθειά σας, όσο δύσκολη και αν είναι,
η Ελλάδα θα δει καλύτερες μέρες. Διότι αυτή
η θαυμάσια αίθουσα και το Κέντρο, αυτό το
σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού και της
δύναμης, μας θυμίζουν πως, όπως ακριβώς η
δύναμη και η αποφασιστικότητά σας σας έχουν
επιτρέψει να ξεπεράσετε μεγάλες αντιξοότητες
στον ρου της Ιστορίας σας, τίποτα δεν μπορεί
να κάμψει το ηθικό του ελληνικού λαού. Θα
ξεπεράσετε αυτή τη δύσκολη περίοδο όπως
ακριβώς ξεπεράσατε άλλες δυσκολίες στο
παρελθόν.
Ομπάμα
Η οικονομία είναι λοιπόν κάτι κεντρικής
σημασίας για την προστασία των δημοκρατιών
μας. Οταν οι οικονομίες μας δεν λειτουργούν,
οι δημοκρατίες μας διαστρέφονται και, σε μερικές περιπτώσεις, καταρρέουν. Αυτό όμως με
φέρνει σε μια άλλη επιτακτική πρόκληση που
αντιμετωπίζουν οι δημοκρατίες μας – πώς θα
διασφαλίσουμε ότι ο ποικιλόμορφος, πολυπολιτισμικός, πολυφυλετικός, πολυθρησκευτικός
κόσμος μας και τα διαφορετικά έθνη μας προστατεύουν τόσο τα ατομικά δικαιώματα όσο και
μια θεμελιώδη προσχώρηση των πολιτών σε ένα
κοινό σύστημα ηθικών αξιών που μας ενώνει.
Η δημοκρατία είναι απλούστερη όταν όλοι
σκέπτονται με τον ίδιο τρόπο, έχουν παρόμοια
όψη, τρώνε το ίδιο φαγητό, λατρεύουν τον ίδιο
θεό. Η δημοκρατία γίνεται πιο δύσκολη όταν
υπάρχουν άνθρωποι που προέρχονται από
διαφορετικά υπόβαθρα και προσπαθούν να
συμβιώσουν. Στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο
μας, με τη μετανάστευση ανθρώπων και την
ταχεία κυκλοφορία ιδεών, πολιτισμών και παραδόσεων, βλέπουμε ολοένα και περισσότερο
αυτό το μείγμα δυνάμεων να ανακατεύεται με
τρόπους που συχνά εμπλουτίζουν τις κοινωνίες
μας, δημιουργούν όμως και εντάσεις.
Στην εποχή της πληροφορίας, η χωρίς προηγούμενο ανταλλαγή πληροφοριών μπορεί
Σήμερα όλοι οι Αμερικανοί
έχουν την ελευθερία να
παντρευτούν το άτομο που
αγαπούν. Υποδεχόμαστε όλους
τους ανθρώπους από όλες τις
φυλές και όλες τις θρησκείες,
και τους μετανάστες που
προσπαθούν να προσφέρουν
μια καλύτερη ζωή στα παιδιά
τους και που κάνουν τη χώρα
μας ισχυρότερη
πάντα να οξύνει τις διαφορές ή να δείξει ότι
απειλεί αγαπημένους τρόπους ζωής. Κάποτε
δεν γνωρίζαμε πώς ζουν οι άνθρωποι σε άλλες
περιοχές της χώρας μας, ο άνθρωπος της πόλης
δεν γνώριζε πώς ζει ο άνθρωπος της επαρχίας.
Τώρα όλοι γνωρίζουν πώς ζουν οι άλλοι και ο
καθένας μπορεί να αισθανθεί ότι απειλείται
όταν οι άλλοι δεν συμπεριφέρονται ακριβώς
όπως περιμένει. Κι έτσι πολλοί αρχίζουν να
θέτουν ερωτήματα για την ταυτότητά τους. Κι
έτσι η πολιτική αποκτά έναν ασταθή χαρακτήρα.
Απέναντι σε αυτή τη νέα πραγματικότητα
όπου συγκρούονται οι πολιτισμοί, είναι αναπόφευκτο κάποιοι να αναζητούν καταφύγιο
στον εθνικισμό ή στη φυλή ή στην εθνότητα
ή στην αίρεση. Σε χώρες που τα σύνορά τους
χαράχθηκαν από αποικιακές δυνάμεις, περιλαμβανομένων πολλών χωρών της Μέσης
Ανατολής και της Αφρικής, κάποιοι αντιμετωπίζουν τον πειρασμό να επιστρέψουν στην
υποτιθέμενη ασφάλεια των θυλάκων και των
φυλετικών διαχωρισμών.
Σε έναν κόσμο όπου οι ανισότητες αυξάνο-
νται, υπάρχει μια όλο και μεγαλύτερη καχυποψία – ακόμη και περιφρόνηση – προς τις ελίτ
και τους θεσμούς που μοιάζει να βρίσκονται
μακριά από την καθημερινή ζωή των συνηθισμένων ανθρώπων. Τι ειρωνεία, αλήθεια, σε
μια εποχή όπου μπορούμε να επικοινωνήσουμε
με ανθρώπους στις πιο μακρινές γωνιές του
πλανήτη, τόσο πολλοί πολίτες να αισθάνονται
μακριά από τις κυβερνήσεις τους.
Οπως λοιπόν πρέπει να έχουμε μια οικονομική στρατηγική ανοιχτή σε όλους, έτσι πρέπει
να έχουμε και μια πολιτική και πολιτισμική
στρατηγική ανοιχτή σε όλους. Σε όλες τις χώρες, πρέπει να συνεχίζουμε τις προσπάθειες
να κάνουμε τις κυβερνήσεις πιο αποτελεσματικές στον τρόπο που ανταποκρίνονται στις
καθημερινές ανάγκες των πολιτών. Οι θεσμοί
που κυβερνούν, είτε βρίσκονται στην Αθήνα
είτε στις Βρυξέλλες, στο Λονδίνο ή στην Ουάσιγκτον, πρέπει να ανταποκρίνονται στις
ανησυχίες των πολιτών. Οι άνθρωποι πρέπει
να γνωρίζουν ότι εισακούονται.
Εδώ στην Ευρώπη, ακόμη και απέναντι στις
σημερινές προκλήσεις, πιστεύω ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση και η Ευρωπαϊκή Ενωση, χάρη
στην πρόοδο που έχει σημειωθεί τις τελευταίες
δεκαετίες – χάρη στη σταθερότητα και στην
ασφάλεια που έχουν προσφέρει – παραμένουν
ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά και οικονομικά επιτεύγματα της ανθρώπινης Ιστορίας
(χειροκροτήματα). Και σήμερα περισσότερο
από ποτέ, ο κόσμος χρειάζεται μια Ευρώπη
που να είναι ισχυρή και να ευημερεί και να
είναι δημοκρατική.
Πιστεύω όμως ότι όλοι οι θεσμοί στην Ευρώπη πρέπει να αναρωτηθούν: πώς μπορούμε
να εξασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι στις διάφορες χώρες αισθάνονται πως οι φωνές τους
εισακούονται, πως οι ταυτότητές τους γίνονται
σεβαστές, πως οι αποφάσεις που θα έχουν
επιπτώσεις στη ζωή τους δεν λαμβάνονται
κάπου μακριά ώστε να μην μπορούν να τις
επηρεάζουν;
Πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι οι κυβερνήσεις υπάρχουν για να υπηρετούν το
συμφέρον των πολιτών, και όχι το αντίστροφο.
Αυτός είναι ο λόγος που, ως πρόεδρος των
ΗΠΑ, προώθησα πρωτοβουλίες όπως η Σύμπραξη για μια Ανοιχτή Κυβέρνηση, με στόχο
να ενισχυθούν η διαφάνεια και η ευθύνη, και
οι συνηθισμένοι άνθρωποι να γνωρίζουν περισσότερα για τις αποφάσεις που επηρεάζουν
τη ζωή τους. Αυτός είναι ο λόγος που τόσο
στη χώρα μας όσο και στον υπόλοιπο κόσμο
έχουμε κάνει βήματα για την καταπολέμηση
της διαφθοράς, η οποία μπορεί να προκαλέσει
σήψη από τα μέσα σε μια κοινωνία.
Ενώ οι αυταρχικές κυβερνήσεις προσπαθούν
να κλείσουν τους χώρους από τους οποίους
εξαρτώνται οι πολίτες για να οργανώνονται και
να αρθρώνουν τη φωνή τους, εμείς ενισχύουμε
την κοινωνία των πολιτών, υπερασπιζόμαστε
τις δημοκρατικές αξίες και προωθούμε λύσεις
στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κοινότητές μας. Κι ενώ πολλοί άνθρωποι σε όλο
τον κόσμο καταφεύγουν συχνά στον κυνισμό
και στην αποχή από τα κοινά επειδή πιστεύουν
ότι οι πολιτικοί και οι κυβερνήσεις δεν νοιάζονται γι’ αυτούς, εμείς δημιουργούμε δίκτυα
για νέους ηγέτες και επενδύουμε σε νέους
επιχειρηματίες επειδή πιστεύουμε ότι η ελπίδα
για την αναγέννηση των κοινωνιών μας ξεκινά
από τις φωνές της νεολαίας (χειροκροτήματα).
Ο παγκοσμιοποιημένος πλανήτης μας διέρχεται μια περίοδο βαθιάς αλλαγής. Ναι, υπάρχει
αβεβαιότητα και υπάρχει ανησυχία και κανείς
από εμάς δεν γνωρίζει το μέλλον. Η Ιστορία δεν
κινείται σε μια ευθεία γραμμή. Τα ανθρώπινα
δικαιώματα στην Αμερική δεν κινήθηκαν σε
μια ευθεία γραμμή. Η δημοκρατία στην Ελλάδα
δεν κινήθηκε σε μια ευθεία γραμμή. Η εξέλιξη
της ενωμένης Ευρώπης ασφαλώς και δεν κινήθηκε σε μια ευθεία γραμμή. Και η πρόοδος
δεν είναι ποτέ εγγυημένη. Η πρόοδος πρέπει
να κερδίζεται από κάθε γενιά. Αλλά πιστεύω
ότι η Ιστορία μάς δίνει ελπίδα.
Είκοσι πέντε αιώνες αφότου η Αθήνα έδειξε
πρώτη τον δρόμο, 250 χρόνια μετά την έναρξη της μεγάλης αμερικανικής περιπέτειας, η
πίστη μου και η αυτοπεποίθησή μου, η βεβαιότητά μου στα δημοκρατικά ιδανικά μας
και στις οικουμενικές αξίες, παραμένουν οι
ίδιες. Είμαι πιο βέβαιος από ποτέ ότι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είχε δίκιο όταν είπε ότι «το
τόξο του ηθικού σύμπαντος είναι μακρύ, αλλά
κλίνει προς τη δικαιοσύνη» (χειροκροτήματα).
Ωστόσο κλίνει προς τη δικαιοσύνη όχι επειδή
αυτό είναι αναπόφευκτο, αλλά επειδή εμείς το
κάνουμε να κλίνει. Οχι επειδή δεν υπάρχουν
εμπόδια στην επίτευξη της δικαιοσύνης, αλλά
επειδή υπάρχουν άνθρωποι σε κάθε γενιά που
έχουν το όραμα και το θάρρος και τη βούληση
να κάνουν το τόξο της ζωής μας να κλίνει προς
την κατεύθυνση ενός καλύτερου μέλλοντος.
Σ
τις ΗΠΑ, και σε κάθε χώρα που
επισκέφθηκα τα τελευταία οκτώ
χρόνια, συνάντησα πολίτες, ιδιαίτερα νέους ανθρώπους, που
επέλεξαν την ελπίδα έναντι του
φόβου, που πιστεύουν ότι μπορούν να διαμορφώσουν τη μοίρα τους, που
αρνούνται να δεχθούν τον κόσμο όπως είναι
και είναι αποφασισμένοι να τον κάνουν όπως
θα έπρεπε να είναι. Οι άνθρωποι αυτοί με
έχουν εμπνεύσει.
Σε κάθε γωνιά του πλανήτη έχω συναντήσει
ανθρώπους που αποδεικνύουν στην καθημερινή τους ζωή ότι παρά τις διαφορές στη φυλή,
τη θρησκεία, την πίστη ή στο χρώμα, μπορούν
να βλέπουν στον άλλον τον εαυτό τους. Οπως
η γυναίκα εδώ, στην Ελλάδα, που είπε για τους
πρόσφυγες που φτάνουν σε αυτές τις ακτές:
«Ζούμε κάτω από τον ίδιο ήλιο. Ερωτευόμαστε κάτω από το ίδιο φεγγάρι. Είμαστε όλοι
άνθρωποι. Πρέπει να βοηθήσουμε αυτούς
τους ανθρώπους». Γυναίκες σαν κι αυτήν μου
δίνουν ελπίδα (χειροκροτήματα).
Σε όλες τις κοινότητές μας, σε όλες τις χώρες
μας, εξακολουθώ να πιστεύω ότι υπάρχει όλο
και περισσότερο από αυτό που οι Ελληνες ονομάζουν φιλότιμο (χειροκροτήματα). Υπάρχει
αγάπη και σεβασμός και καλοσύνη για την
οικογένεια και την κοινότητα και τη χώρα.
Και μια αίσθηση ότι είμαστε όλοι μαζί σε αυτό
και έχουμε υποχρεώσεις ο ένας απέναντι στον
άλλο. Το φιλότιμο το βλέπω κάθε μέρα και αυτό
μου δίνει ελπίδα (χειροκροτήματα).
Γιατί, τελικά, εξαρτάται από εμάς. Δεν είναι
δουλειά κάποιου άλλου, δεν είναι ευθύνη κάποιου άλλου, είναι ευθύνη των πολιτών των
χωρών μας και των πολιτών του κόσμου να
κάνουν αυτό το τόξο της Ιστορίας να κλίνει
προς τη δικαιοσύνη.
Και αυτό είναι που μας επιτρέπει η δημοκρατία να κάνουμε. Αυτός είναι ο λόγος που
η σημαντικότερη θέση σε οποιαδήποτε χώρα
δεν είναι ο πρόεδρος ή ο πρωθυπουργός. Ο
σημαντικότερος τίτλος είναι «πολίτης» (χειροκροτήματα). Και σε όλες τις χώρες μας, οι
πολίτες θα είναι πάντα αυτοί που αποφασίζουν
το είδος των χωρών που θα είμαστε, τα ιδανικά
τα οποία θα επιδιώκουμε και τις αξίες που μας
καθορίζουν. Σε αυτό το μεγάλο, ατελές αλλά
αναγκαίο σύστημα αυτοδιοίκησης, η ισχύς
και η πρόοδος θα απορρέουν πάντα από τον
δήμο – από «εμάς, τον λαό». Και είμαι βέβαιος
ότι όσο είμαστε πιστοί σε αυτό το σύστημα
αυτοδιοίκησης, το μέλλον μας θα είναι λαμπρό.
Σας ευχαριστώ πολύ (χειροκροτήματα). Ζήτω
η Ελλάς! (χειροκροτήματα).