w

I N T E R V I E W

VPOV wil boeren leren handelen met (voor)kennis

Tekst en beeld: Franky De Letter

De Vlaamse varkenshouderij heeft een eerste erkende productenorganisatie (PO). De Vlaamse Producenten Organisatie voor Varkenshouders telt inmiddels 130 leden, genoeg voor 14 procent van de zeugenstapel en 12 procent van de vleesvarkens in Vlaanderen.

V.l.n.r. Bart Vergote, Dries Vanpeteghem, Tom Mertens en Bart Teuwen. Varkensbedrijf sprak met Tom Mertens, Dries Vanpeteghem, Bart Vergote en Bart Teuwen.

- Wat beoogt de VPOV?

Mertens:

“VPOV wil werk maken van het versterken van de marktpositie van de varkenshouder. En wel concreet door ons als varkenshouders te verenigen en ons vervolgens slimmer te maken door kennis te ontwikkelen en informatie te delen.”

Vergote:

“De voorbije maanden hebben we algemene markt- en prijsinfor matie tot bij de leden gebracht. De volgende fase is het uitrollen van een benchmark-systeem, zodat we onze eigen prijzen kunnen vergelijken ten aanzien van de prijzen van onze collega’s, uiteraard anoniem.”

- Wat is dat eigenlijk: benchmarking?

Teuwen:

“Bij benchmarking bepaalt men een referentie en gaat men na wat de eigen afstand tot die referentie is. De techniek wordt door bedrijven in andere sectoren veelvuldig toegepast. Die bedrijven willen immers hun eigen positie t.o.v. de collega’s, meestal ook hun concurrenten, kennen.”

Vanpeteghem:

“We worden als varkenshouders al sinds jaar en dag gebenchmarkt op gebied van technische resultaten, zoals bijvoorbeeld het productiegetal of de voederconversie. Dat is nuttig gebleken omdat het ons aanzet tot verbetering. We willen dit nu ook toepassen op de economische kant van het verhaal.”

- Het gaat om het vergelijken van prijzen, begrijp ik dat goed?

Vergote:

“We willen marktdata verzamelen bij onze leden, die data ver werken en teruggeven aan de leden-varkenshouders, zodat wij met meer kennis van zaken ons bedrijf kunnen runnen. Daar zullen zeker prijzen tussen zitten. Prijs is echter slechts één van de aspecten van vermarkting. Uiteindelijk doel is om de aangesloten leden te begeleiden om hun finan ciële parameters ‘top’ te krijgen.”

Vanpeteghem:

die benchmarks heel belangrijk. De varkenshouderij is internationaal een zeer concurrentiële sector. We mogen en kunnen in deze barre tijden geen geld laten liggen. Dat is gewoon goed economisch beheer.“

Mertens: Vergote:

“We willen gewoon goed geïnformeerd zijn. Daarvoor zijn “Superbelangrijk hierbij is dat de vergelijkingsbasis zo ruim en zo breed mogelijk is. Hoe meer vergelijkingspunten je hebt, verspreid over de hele sector, hoe correcter en dus waardevoller de resultaten zijn.”

- Hoe gaat dat dan concreet?

Vanpeteghem:

“De kracht van het verhaal zit hem in het feit dat we als boer enkel de factuur moeten insturen. Dit maakt het tegelijk eenvoudig én geloofwaardig. Vervolgens ontvangen we periodiek een individuele terugkoppeling. De basisvoorwaarde waaraan we deze info verstrekken is echter dat die info enkel ter beschikking van leden gesteld wordt die zelf ook desbetreffende informatie instuurden.” “Het functioneert al voor de aankoop van stookolie. Onze secre taris krijgt al die facturen toegestuurd vanwege de leden. Al die informatie wordt verzameld en verwerkt, en ieder VPOV-lid krijgt vervolgens een persoonlijk vergelijking zodat iedereen kan zien waar hij zich positioneert t.o.v. zijn – anonieme - collega’s.”

– Stookolie is een eenvoudig product, de liters zijn netjes onderling vergelijkbaar. Met varkens zal dat een stuk moeilijker zijn, niet?

Mertens:

“Klopt, maar het vergelijken van technische parameters is óók niet eenvoudig. Hoe meer data je hebt, hoe gemakkelijker het is analyses te maken. Ziedaar één van de belangrijkste redenen waarom we streven naar één brede horizontale samenwerking. Indien we er in slagen om de hele sector op die manier in beeld te brengen, kunnen we als varkenshouder bij elkaar ‘over het muurtje kijken’ en tegelijk een goede samenwerking opzetten met onze ketenpartners.”

Vanpeteghem:

“De benchmarking is intussen ook gelanceerd voor slacht 24 | WWW.VARKENSBEDRIJF.BE

/ NR 10 / OKTOBER 2016 / INTERVIEW

zeugen. Zullen nog volgen: medicijnen, biggen en vleesvarkens. Althans dat staat er op het programma voor de komende maanden.”

Mertens:

“We zijn nu aan het bekijken samen met IVB hoe we de slacht gegevens van IVB in groep kunnen aangeleverd krijgen. Nu we erkend zijn als PO kunnen we hier concrete stappen in zetten.”

- En blijft het beperkt tot benchmarking?

Vergote:

“Zeer zeker niet. En daarmee komen we op onze 3e focus: een betere vraag-aanbodmatching. Dit zowel op gebied van kwaliteit maar ook van kwantiteit. Het aanbod bepaalt in grote mate de prijs. Het aanbod in kaart brengen laat ons dus toe om ons voor te bereiden op wat komen gaat. Dat geldt evenzeer voor de slachthuizen. Indien wij meer duidelijk heid kunnen verschaffen over het varkensaanbod de komende maanden kunnen de slachthuizen hun verkoopmachine daarop afstellen.”

Vanpeteghem:

“Met het toenemend belang van concepten en kwaliteit neemt de nood aan samenwerking alleen maar toe. Dus als boeren willen we werken aan goede informatie over het aanbod. Terwijl de slachthuizen de experts zijn op gebied van de vraag. Als we die informatie kunnen samenleggen en delen komen we er als keten sterker uit.”

Mertens:

“De drie accenten - kennis, benchmarking en het in kaart brengen van het aanbod - moeten concreet leiden tot betere beslissingen voor de individuele boer, maar evenzeer tot een betere vraag-aanbod matching en transparantie op sectorniveau.”

- Hoe reageren de landbouworganisaties? Het verbaasde me toch enigs zins dat Boerenbond noch ABS het zitje dat de VPOV hen aanbood in de raad van bestuur niet wensten te benutten. Bart?

Vergote:

“Het ABS heeft die kans heel bewust niet benut omdat het ABS van mening is dat de PO niet mag gestuurd worden door de landbouw organisaties. Een mening die volgens mij trouwens gedeeld werd door Boerenbond.”

- Tom, hoe kijk je daar als voorzitter én lid van de sectorvakgroep Varkens van Boerenbond persoonlijk op terug?

Mertens:

“De landbouworganisaties hebben ieder hun reden om een zekere neutraliteit ten overstaan van VPOV te behouden. Dat respecteren we. Gezien we beurtelings vergaderen in de lokalen van ABS en Boeren bond voelen we ons alleszins gesteund.”

- Nu moeten jullie de representativiteit van de VPOV opdrijven. Hoe ga je dat doen?

Mertens: Vergote:

“Nu we erkend zijn kunnen we voluit gaan, met name voor wat betreft benchmarking en vraag-aanbod matching. We waren aanwezig op de Nocturne in Geel, en op de VarkensAcademie die op 27 november in Roeselare wordt gehouden kunnen de boeren opnieuw kennismaken met de VPOV. Daarna volgt Agriflanders, enz. Bovendien rekenen we op mond-aan-mond-reclame. Dat is nog steeds de beste ledenwerving.”

Vanpeteghem:

“We willen tegen midden 2017 een significant deel van de varkensproductie in Vlaanderen verenigen binnen de VPOV. Dan spreek je al snel over 20 procent van het volume.” “Eigen aan een producentenorganisatie is dat de boer het voor het zeggen heeft binnen een PO. Specifiek voor VPOV komt daar bij dat we geen top-down model of centrale aansturing nastreven. We gaan vooral de autonomie en vrijwilligheid benadrukken.”

- Wat bedoel je daar mee?

Mertens:

“Cruciaal is dat de VPOV vrijwilligheid als basisprincipe hanteert inzake marktwerking. Geen generieke maatregelen, geen algemene pro ductiebeperkende maatregelen. Laat de boer autonoom ondernemen. Zoals wettelijk vereist is de VPOV opgezet als een CVBA. In de eerste plaats is er dan ook de Algemene Vergadering, waartoe alle leden behoren. Die heeft de Raad van Bestuur als volgt samengesteld: Tom Mertens (voorzitter), Stijn Merckx (onder voorzitter), Joost Bultinck, Dries Vanpeteghem, Gino Lippens, David Martain, Piet Paesmans, Frederik Vande Kerckhove, Kristof Verschelde, Bert Stoop en Filip Van Laere. Daarnaast wordt ook Bart Vergote zeer nauw betrokken bij het bestuur. En Bart Teuwen is in een halftijdse betrekking secretaris van de VPOV.

De Raad van Bestuur wordt bijgestaan door 5 werkgroepen. We onderscheiden met hun respectievelijke verantwoordelijken (trekkers): Mark- en Prijs Informatie Systeem (Lippens Gino), ledenwerving+ interne werking + Public Relations & UPO-België (Vanpeteghem Dries), UPO EU + EU-commissie + Europese financiering PO’s (Verschelde Kristof), Contacten Vlaamse & Federale overheid + Vlaamse financiering PO’s (Vergote Bart) en Ketenwerking + Branche Organisatie + retail + concepten + afzet (Merckx Stijn).

- Besluitend?

Mertens: Vergote:

< Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is. Wij willen dat de ondernemer ondersteund wordt in plaats van gestuurd. Een varkenshouder wil zélf sturen.”

Vergote:

“We zullen de zelfstandigheid van de boer op elk moment res pecteren. We willen hem gewoon beter doen handelen. En door vanuit de informatie door VPOV verzameld en verwerkt te tonen dat het haalbaar is zich te verbeteren. En zo komen we tot onze base line: ‘Handelen met (voor)kennis.’ We willen de boer immers slimmer maken.”

Vanpeteghem:

“De boer zal hoe dan ook voelen dat hij op die manier minder centen laat liggen. En hij kan zelf beslissen om wél in het systeem mee te stappen voor stookolie en slachtzeugen, maar niet voor de vlees varkens bijvoorbeeld.”

- En dat maakt geen verschil naar zijn lidmaatschap toe?

Mertens:

“Neen en dan zijn we weer bij het principe ‘geven-om-te-krijgen’. Wie enkel informatie geeft over zijn slachtzeugen- en stookoliefacturen zal geen informatie over medicijnen en vleesvarkens terugkrijgen. Dit is overigens ook nodig om te vermijden dat bepaalde leden zich op een zeker moment met al te veel informatie overdonderd zouden gaan voelen. We willen dat iedereen op zijn eigen ritme werk maakt van handelen met (voor)kennis.” “Doel is een brede horizontale samenwerking tussen varkens houders, waarin we met ons allen slimmer omgaan met de markt. Waar we constructief, respectvol en ketenefficiënt samenwerken met de andere partners in de keten, vertrekkend vanuit een sterkere positie voor de primaire producent, de boerende boer. En dat is trouwens ook altijd de betrachting geweest van de Europese Commissie.” “En we leggen ons inhoudelijk toe op drie accenten: kennis, benchmarking en het in kaart brengen van het aanbod.”

Vanpeteghem:

“Hier start dus effectief onze ledenwervingsactie. Nog maals, we willen een constructief verhaal brengen. We zullen bewijzen dat we uiteindelijk alle boeren kunnen helpen om minder centen te laten liggen. Zodat de varkensboer van morgen handelt met (voor)kennis van zaken. Dat is waar de VPOV voor staat. ” < WWW.VARKENSBEDRIJF.BE

/ NR 10 / OKTOBER 2016 / INTERVIEW | 25