Transcript aan de slag met 5 urgente dijkverleggingen - Provincie Noord

Een veilige en aantrekkelijke Maasvallei: aan de slag met 5 urgente dijkverleggingen Vraag van de minister De minister van Infrastructuur en Milieu heeft de Maasregio gevraagd om een gezamenlijk voorstel voor rivierverruiming langs de Maas tot 2028. De minister stelt €100 miljoen beschikbaar voor de meerkosten van rivierverruimingsprojecten langs de Maas die op korte termijn kunnen starten. Voorwaarden van de minister zijn dat het voorstel effectief bijdraagt aan waterveiligheid, reële kansen voor synergie, draagvlak op gebiedsniveau en cofinanciering vanuit de regio heeft. Regionaal Voorstel Maas, waaronder 5 urgente dijkverlegging In het Regionaal Voorstel Maas hebben Rijk en regio afspraken gemaakt om kansen te verzilveren om de Maas tegelijkertijd veiliger en mooier te maken, door opgaven en ambities te combineren waar het kan. Dat levert meer waarde op dan afzonderlijke oplossingen, leidt tot een efficiënte inzet van collectieve middelen en beperkt de overlast bij de realisatie. Om deze reden heeft de minister besloten de dijkver‐
legging Baarlo, Venlo‐Velden, Arcen en Well en inrichting van het bergingsgebied bij Thorn direct te com‐
bineren met de urgente dijkversterkingen. Foto Arcen: zoekgebied dijkverlegging Urgente waterveiligheidsopgave als katalysator voor ruimtelijke ontwikkeling De vijf locaties kennen concrete meekoppelkansen op het gebied van natuur‐ en landschapsontwikkeling, recreatie en economische ontwikkeling. De combinatie van dijkverlegging of inrichting van een bergings‐
gebied, dijkversterking en ruimtelijke ontwikkeling levert synergie op. Zo maakt de dijkverlegging bij Ven‐
lo‐Velden de ontwikkeling van een jachthaven, oefenplas en nevengeul met natuurontwikkeling mogelijk. Dit zorgt niet alleen voor rivierverruiming en daardoor lagere waterstanden, maar maakt ook door‐
ontwikkeling van de industriehaven‐bargeterminal van Venlo mogelijk als onderdeel van de nationale logistieke hotspot. Governance: Samen werken en sturen aan een veilige en mooie Maas Deze vijf maatregelen liggen allemaal in het beheergebied van Waterschap Peel en Maasvallei. Water‐
schap Peel en Maasvallei treedt als uitvoerder van het hoogwaterbeschermingsprogramma 2017‐2021 op als trekker van deze vijf urgente rivierverruimingsmaatregelen en neemt deze mee in de lopende verken‐
ning in het kader van het hoogwaterbeschermingsprogramma. Deze verkenning kent een gezamenlijke aansturing door betrokken bestuurlijke partners: Rijk (Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswater‐
staat), provincie Limburg, het waterschap en de bij deze vijf locaties betrokken gemeenten Bergen, Venlo, Peel en Maas en Maasgouw. Financiering door Rijk en regio De dijkverleggingen zijn niet zonder bijbehorende dijkversterking op die locaties te realiseren. De bijdrage voor de dijkversterking van circa €140 miljoen wordt ingebracht door Waterschap Peel en Maasvallei (10% eigen bijdrage en 90% bijdrage vanuit het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2017‐2021, die ge‐
voed wordt door Rijk en waterschappen). Het combineren van deze dijkversterking met de noodzakelijke dijkverlegging resp. de inrichting van het bergingsgebied kost uiteraard meer. De meerkosten van circa €51 miljoen worden gedragen door het Rijk en de provincie Limburg. Vervolg In de verkenningsfase worden oplossingsrichtingen verder uitgewerkt tot een voorkeursalternatief. De verkenningsfase wordt afgesloten met een voorkeursbeslissing voor elke locatie. Na de verkenningsfase start de planuitwerkingsfase. Het streven is de realisatie af te ronden rond 2020. Toelichting op de vijf urgente dijkverleggingen: werk met werk maken Tijdelijke keringen in de Limburgse Maasvallei Na de overstromingen in 1993 en 1995 zijn op veel plaatsen in Limburg (nood)keringen aangelegd, deels in de veronderstelling dat het tijdelijke maatregelen betroffen. De noodkeringen zijn in het winterbed van de Maas gelegd, om laaggelegen bebouwing in de Maasvallei te beschermen. Om de waterstanden in de Maasvallei en de Bedijkte Maas niet verder op te laten lopen zijn de waterkeringen in de Maasvallei zo ontworpen dat ze bij een maatgevende afvoer overstromen (kans van 1/50 – 1/250 per jaar). Dit is een uitzonderlijke situatie in Nederland. Waterkeringen in Maasvallei krijgen gelijke status De waterkeringen in de Maasvallei krijgen met de gewijzigde Waterwet, die op 1 januari 2017 in werking treedt, dezelfde status als alle andere primaire waterkeringen in Nederland: de overstroombaarheid bij maatgevende afvoer komt dan te vervallen. Dat is winst voor de bewoners die hiermee een betere hoog‐
waterbescherming krijgen. De basis weer op orde brengen door dijkverlegging en ruimte houden voor berging Consequentie is dat de Maas een deel van haar waterbergend gebied verliest. De rivier moet daarom op andere plaatsen meer ruimte krijgen om ongewenste waterstandstijging te voorkomen. Hiertoe is het noodzakelijk enkele dijken te verleggen en op enkele locaties ruimte voor berging te behouden. Deze opgave, aangeduid als ‘verbetering systeemwerking Maas’, geldt specifiek voor de Maas en is nodig naast de waterveiligheidsopgave als gevolg van de nieuwe normering en de klimaatverandering. Rijkswaterstaat heeft samen met Rijk, provincies, waterschappen, betrokken gemeenten en lokale be‐
langhebbenden twaalf effectieve locaties geselecteerd om ongewenste waterstandstijging te compense‐
ren: het verleggen van dijken op zeven locaties en het inrichten van vijf bergingsgebieden om een deel van de piekafvoer tijdelijk te kunnen bergen. Met deze maatregelen blijft de bergings‐ en afvoercapaciteit van de Maas behouden en blijft sprake van een robuust en goedwerkend waterveiligheidssysteem. Werk met werk maken: Vijf urgente maatregelen in één keer goed Vijf locaties vallen samen met urgente dijkversterkingen uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2017‐2021. De minister heeft besloten de noodzakelijke dijkverlegging en de inrichting van het bergings‐
gebied direct te combineren met de urgente dijkversterkingen, zodat de dijken direct op de goede plaats worden gelegd en versterkt. Het gaat om de volgende vijf locaties: 1.
2.
3.
4.
5.
Thorn‐Wessem: bergingsgebied, Baarlo: dijkverlegging, Venlo‐Velden: dijkverlegging, Arcen: dijkverlegging, Well: dijkverlegging. Foto: dijk Venlo‐Velden