Transcript Project Oeffelt: eenvoudig effectief - Provincie Noord

Project Oeffelt: eenvoudig effectief
Vraag van de minister
De minister van Infrastructuur en Milieu heeft de regio gevraagd een gezamenlijk voorstel voor
rivierverruiming langs de Maas tot 2028 op te stellen. De minister stelt € 100 miljoen beschikbaar
voor de meerkosten van rivierverruimende projecten langs de Maas, die op korte termijn
kunnen starten. Voorwaarde van de minister is, dat het voorstel een effectieve bijdrage aan
waterveiligheid moet hebben, reële kansen voor synergie en draagvlak op gebiedsniveau en
cofinanciering vanuit de Regio.
Regionaal Voorstel Maas
In het Regionaal Voorstel Maas hebben Rijk en Regio afspraken gemaakt om kansen te verzilveren
om de Maas tegelijkertijd veiliger en mooier te maken, door opgaven en ambities te combineren
waar het kan. Dat levert meer waarde op dan afzonderlijke oplossingen, leidt tot een efficiënte inzet
van collectieve middelen en beperkt de overlast bij de realisatie.
Het project Oeffelt is één van de rivierverruimende maatregelen uit het Regionaal Voorstel Maas.
Met deze maatregel wordt een flessenhals in de Maas opgelost die ver bovenstrooms doorwerkt en
de verhogingsopgave voor de geprogrammeerde dijkversterkingen fors verlaagt.
Project Oeffelt en het Maasheggengebied
Op de grens tussen Brabant en Limburg in de noordelijke Maasvallei ligt het Maasheggengebied.
Het projectgebied ligt in de het Maasheggengebied, aan de westzijde van de Maas, en concentreert
zich rond de brug in de provinciale weg (N264) aan de Brabantse zijde van de Maas.
Kenmerkend voor het Maasheggengebied zijn de kleinschalige graslandpercelen gescheiden door
dichte heggen (met name meidoorn), die in vrijwel het gehele gebied voorkomen. Zowel
cultuurhistorisch, als ecologisch gezien kennen deze heggen grote waarden.
Foto: het kleinschalige Maasheggenlandschap
De N264 ligt op een verhoging in het winterbed van de Maas. Parallel aan het grondlichaam van de
N264 ligt het zogenaamde ‘Duits lijntje’: een 19e-eeuwse verlaten spoordijk. Van het Duits Lijntje
zijn de spoordijk en enkele pijlers van de in de jaren ’70 van de vorige eeuw gesloopte spoorbrug
over. Het Duits Lijntje verbond Boxtel met het Duitse Wesel. Parallel aan de Maas loopt van zuid naar
noord de Viltsche Graaf; deze beek kruist via een onderdoorgang de N264.
Flessenhals
Bij Oeffelt is sprake van een flessenhals bij hoge waterstanden in de Maas. Het brede winterbed van
de Maas wordt ter plekke Oeffelt abrupt “geknepen” tot een smalle doorgang onder de brug in de
N264 door: aan de Oeffeltse zijde van de Maas steken het grondlichaam van de N264 en het Duits
Lijntje bijna 1 km het winterbed in. Met als gevolg een grote barrière in de afvoer van
Maashoogwater.
Foto: de brug over de Maas met op de voorgrond een deel van het grondlichaam van de N264 en Duits Lijntje
Eenvoudig doch effectief en toekomstvast
De oplossing van deze flessenhals is eenvoudig maar bijzonder effectief: op twee plekken wordt het
grondlichaam van de weg en het ‘Duits- Lijntje’ open gemaakt: een doorstroomopening van 250 m
aan de Maas, in combinatie met weerdverlaging van de Maasoever, en een doorstroomopening ter
hoogte van de beek de Viltsche Graaf van 120 m. Een hoogwatergolf kan daardoor veel
gemakkelijker de flessenhals via het winterbed van de Maas passeren.
De waterstandsdaling als gevolg van deze maatregel bedraagt maar liefst 21 cm. Het
waterstandsverlagend effect werkt in bovenstroomse richting door tot aan Belfeld. De geboden
oplossing van de flessenhals is een toekomstvaste, haalbare en betaalbare zogenaamde ‘geen spijt’
maatregel .
Meekoppelen
De verruiming van het grondlichaam van de weg (N264) en de dijk van het ‘Duitse-lijntje’ biedt een
aantal concrete meekoppelkansen in de vorm van natuurontwikkeling langs de Maas en langs de
Viltsche Graaf. De openingen in de grondlichamen bieden flora en fauna de mogelijkheid om
ongestoord door het Maasheggengebied te migreren. Voor de recreant worden recreatieve
verbindingen gemaakt.
Governance
Provincie Noord-Brabant is trekker van het project Oeffelt. De provincie werkt in een bestuurlijke
begeleidingsgroep nauw samen met de gemeenten Boxmeer, Cuijk, Gennep, Bergen, Mook en
Middelaar, de provincie Limburg, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat Zuid Nederland en de
Waterschappen Aa en Maas en Peel en Maasvallei.
Kostenraming
De kosten voor het realiseren de twee openingen in het grondlichaam van de N264 en het Duits
Lijntje, inclusief weerdverlaging, bedragen ca. € 41miljoen euro.
Vervolg
Onder trekkerschap van provincie Noord-Brabant gaat het project Oeffelt conform de zogenaamde
MIRT systematiek de Verkenningsfase in. In de Verkenningsfase wordt de geboden oplossing van de
flessenhals verder geconcretiseerd. Na afronding van de Verkenningsfase, die normaalgesproken 2
jaar duurt, gaat het project over in de Planstudiefase. Het project moet conform de afspraken met de
minister zijn afgerond in 2028.