Transcript Απάντηση στην ανοιχτή επιστολή του Γιάννη Γλέζου

Απάντηση στην ανοιχτή επιστολή του Γιάννη Γλέζου
Την Τρίτη 11 Οκτωβρίου δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών ανοιχτή επιστολή του
συνθέτη και προέδρου του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης «Αυτοδιαχείριση» Γιάννη
Γλέζου, στην οποία κατηγορεί το υπουργείο Πολιτισμού και μέλη της Κοινουβουλευτικής
Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ για την καθυστέρηση κατάθεσης του νομοσχεδίου για τα πνευματικά
δικαιώματα, καθώς και για αλλαγές που έγιναν στο νομοσχέδιο για τις οποίες ο κ. Γλέζος
θεωρεί ότι ευνοούν σκανδαλωδώς την έτερη εταιρεία διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων
μουσικών και συνθετών, δηλαδή την ΑΕΠΙ, υπονοώντας ούτε λίγο ούτε πολύ πως
υπαγορεύτηκαν από αυτήν. Στην επιστολή αυτή, η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ
αισθάνεται υποχρεωμένη να απαντήσει διευκρινίζοντας κάποια ζητήματα που θέτει ο κ. Γλέζος
και υπερασπιζόμενη μια διαδικασία διαβούλευσης με τους κοινωνικούς φορείς η οποία θα
έπρεπε να αποτελεί πρότυπο κοινοβουλευτικού έργου.
Κατ’ αρχάς, ας επισημάνουμε ότι ο χώρος της διαχείρισης και της προστασίας των
πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων των δημιουργών αποτελεί ένα πεδίο στο οποίο
εμπλέκεται μεγάλο τμήμα κάθε κοινωνίας. Αφενός και πρωτίστως αφορά τους ίδιους τους
καλλιτέχνες-δημιουργούς όλων των τεχνών, καθώς και τις επιχειρήσεις που παράγουν, στο
υλικό επίπεδο, και διακινούν τα έργα τους. Αφετέρου, επίσης, αφορά χιλιάδες εμπορικές
επιχειρήσεις και άτομα που κάνουν χρήση έργων που υπόκεινται σε πνευματικά ή συγγενικά
δικαιώματα και υποχρεούνται να καταβάλλουν αμοιβή στους δημιουργούς. Στους καιρούς που
ζούμε, τόσο λόγω των τεχνολογικών αλλαγών όσο και εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, τα
έσοδα από τη διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων αποτελούν σημαντικό ποσοστό των
εσόδων πολλών δημιουργών και αιμοδοτούν συχνά την περαιτέρω παραγωγή καλλιτεχνικού
έργου.
Το Δεκέμβριο του 2015 το υπουργείο Πολιτισμού θέτει προς δημόσια διαβούλευση
νομοσχέδιο που θα εναρμόνιζε την ελληνική νομοθεσία με πρόσφατη κοινοτική οδηγία
σχετικά με τη λειτουργία των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης και προστασίας των
πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, τις σχέσεις μεταξύ οργανισμών, δικαιούχων και
χρηστών αλλά και τις σχέσεις των οργανισμών μεταξύ τους όταν αυτοί συνεργάζονται, τόσο σε
εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Με το νομοσχέδιο ωστόσο το υπουργείο
επιχειρεί να πάει ένα βήμα παραπέρα, προκειμένου να αντιμετωπίσει χρόνια προβλήματα του
εν λόγω χώρου και να διορθώσει αδικίες και παθογένειες του παρελθόντος.
Από τότε ακριβώς η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, και ειδικότερα οι βουλευτές που είναι
επιφορτισμένοι με την επεξεργασία ζητημάτων του ΥΠΠΟ, επιδόθηκε σε μια μακρά
διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους οργανισμούς αλλά και εκπροσώπους των
καλλιτεχνών, μέσα από μια σειρά συναντήσεων μαζί τους με σκοπό να ακούσει τα αιτήματά
τους και να επιλύσει τα όποια προβλήματα ή ασάφειες δημιουργούσε εκείνο το πρώτο σχέδιο
νόμου. Παράλληλα λοιπόν με τη δουλειά του υπουργείου, έγινε στην ελληνική Βουλή μια
διαδικασία πρότυπο κοινοβουλευτισμού και διαβούλευσης με την κοινωνία.
Στις πολυάριθμες συναντήσεις των βουλευτών με εκπροσώπους των οργανισμών και των
δημιουργών τέθηκαν, τόσο από την ΚΟ, όσο και από την πλευρά οργανισμών και καλλιτεχνών,
μια σειρά ζητημάτων, όπως το θέμα της διαμεσολάβησης για την επίλυση διαφορών, η μορφή
των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο των πνευματικών δικαιωμάτων, οι
δυνατότητες ελέγχου της διαχείρισης προς όφελος των καλλιτεχνών, τα ζητήματα της
διαδικτυακής πειρατείας, η δυνατότητα δημιουργίας εισπρακτικής ομπρέλας ανά κατηγορίες
δικαιωμάτων, ο κίνδυνος άλωσης των οργανισμών από ξένους εκδότες μουσικής, το ζήτημα
της τοποθέτησης επιτρόπου σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης κ.ά. Μέσα από αυτήν τη
διαδικασία, αναδείχθηκαν αρκετά προβλήματα του πρώτου σχεδίου νόμου για τα οποία
συμφωνούσε η πλειονότητα των οργανισμών και των καλλιτεχνών και διατυπώθηκαν ποικίλα
αιτήματα. Ας σημειώσουμε ότι ο μόνος από τους οργανισμούς που δεν είχε καμία αντίρρηση
και κανένα περαιτέρω αίτημα σε σχέση με εκείνο το σχέδιο νόμου ήταν ο κ. Γ. Γλέζος και η
«Αυτοδιαχείριση», καθώς επίσης και οι ενώσεις των χρηστών, με τις οποίες δεν έγινε
διαβούλευση, απέστειλαν όμως συγχαρητήριες επιστολές στην ΚΟ. Βασιζόμενη στο προϊόν της
διαβούλευσης με τους κοινωνικούς φορείς, η κοινοβουλευτική ομάδα παρενέβη στον υπουργό
με στόχο τις νομοτεχνικές βελτιώσεις του πρώτου σχεδίου νόμου.
Στη διαδικασία της διαβούλευσης με τους κοινωνικούς φορείς και στην επεξεργασία του
νομοσχεδίου, η κοινοβουλευτική ομάδα όφειλε να σεβαστεί τους περιορισμούς που θέτει
τόσο η ευρωπαϊκή οδηγία, όσο και οι νόμοι του ελληνικού κράτους, ενώ ταυτοχρόνως να έχει
πάντα ως γνώμονα της παρέμβασής της την αταλάντευτη βούλησή μας υπέρ της προστασίας
των Ελλήνων καλλιτεχνών και του προϊόντος της εργασίας τους.
Ένα νομοσχέδιο δεν μπορεί να στοχεύει είτε θετικά είτε αρνητικά προς κάποιον από τους
δραστηριοποιούμενους στο χώρο. Αντιθέτως, στόχος του ήταν και είναι η ρύθμιση του πεδίου
της διαχείρισης των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, η μέγιστη δυνατή διαφάνεια
στη λειτουργία των οργανισμών, η εξασφάλιση των δικαιωμάτων των δημιουργών έναντι κάθε
είδους καταχρήσεων, η αποκατάσταση αδικιών όπως ήταν η κατάργηση της εύλογης αμοιβής
από την εισαγωγή και πώληση ηλεκτρονικών συσκευών που κατεξοχήν χρησιμοποιούνται για
παράνομη αναπαραγωγή περιεχομένου το οποίο εμπίπτει στο νόμο των πνευματικών
δικαιωμάτων. Σε καμία περίπτωση, επομένως, το νομοσχέδιο δεν είχε στόχο είτε να ευνοήσει,
είτε να ζημιώσει την ΑΕΠΙ. Νομοθετείται εντούτοις, για πρώτη φορά στη χώρα μας, η
υποχρέωση κάθε Ανεξάρτητης Οντότητας Διαχείρισης που δραστηριοποιείται ή πρόκειται να
δραστηριοποιηθεί στο χώρο της διαχείρισης πνευματικών ή συγγενικών δικαιωμάτων και
διαθέτει δεσπόζουσα θέση στην ελληνική αγορά, να έχει εποπτικό συμβούλιο το οποίο θα
εκλέγεται από τους συμβεβλημένους με αυτήν δικαιούχους και θα διαθέτει γνωμοδοτικές,
ελεγκτικές και αποφασιστικές αρμοδιότητες. Παρέχει έτσι στους δημιουργούς τη δυνατότητα
να συμμετέχουν στη διοίκηση και τη χάραξη στρατηγικής της εταιρείας και να την εποπτεύουν.
Παράλληλα επιβάλλονται σ’ αυτού του τύπου τις Ανεξάρτητες Οντότητες Διαχείρισης οι ίδιοι
κανόνες διαφάνειας που ισχύουν και για τους σωματειακούς οργανισμούς διαχείρισης.
Στην επιστολή του, ο κ. Γλέζος, παρά την πολύχρονη εμπειρία του στο χώρο της συλλογικής
διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων, επιδεικνύει αδικαιολόγητη άγνοια όσον αφορά την
ευρωπαϊκή οδηγία, θεωρώντας ότι αυτή δήθεν παρεμβαίνει στη μορφή των σχετικών
εταιρειών (ενώ αντίθετα ζητά να εξασφαλίζεται υπό συγκεκριμένους όρους η δυνατότητα
σχετικής δραστηριοποίησης σε μια σειρά εταιρειών, από σωματειακές μέχρι ανώνυμες
εταιρείες), καθώς και ότι απαγορεύει τη δυνατότητα δραστηριοποίησης στην ελληνική
επικράτεια οργανισμού που έχει έδρα σε άλλη χώρα της ΕΕ. Δεν μπορούμε παρά να
υποθέσουμε ότι συνειδητά παραπληροφορεί.
Στη διάρκεια των μηνών που προηγήθηκαν από την πρώτη κατάθεση του νομοσχεδίου μέχρι
σήμερα, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μερίμνησε
ώστε αφενός να διαβουλευτεί εξαντλητικά με όλους τους ενδιαφερόμενους, πρωτίστως δε με
τους Έλληνες καλλιτέχνες, και αφετέρου να επεξεργαστεί με τον πλέον ενδελεχή τρόπο το
συγκεκριμένο νομοσχέδιο ώστε να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του πεδίου της
διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων και να προστατευτούν τα δικαιώματα των
δημιουργών. Αυτή την υποδειγματική λειτουργία υπερασπιζόμαστε έναντι οποιασδήποτε
κακόβουλης αιτίασης και των όποιων υπαινιγμών.
Εκ μέρους του προεδρείου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ
οι βουλευτές
Χριστόφορος Παπαδόπουλος
Σωκράτης Φάμελος