Transcript de genomineerden

de gen omin ee r d en
AWARDS 2016
Het meest ICT-verbonden
overheidsproject
JURY
Michel Renard
Verantwoordelijke e-Notification
Tuc Rail
Kristen Voglaire
Directrice-Expert
Services Marchés publics et Juridique
Philippe Laurent
Counsel
Marx Van Ranst Vermeersch & Partners
Anja Palmaerts
Zaakvoerder APeXPRO
expert in procurement
2
AWARDS 2016
01 Vestiging van een e-loket
GIAL (Informaticadienst van de stad Brussel)
Met het oog op de administratieve vereenvoudiging en een beter onthaal van het publiek
stelt het departement Demografie van de stad Brussel een elektronisch loket voor voor bepaalde eenvoudige verrichtingen. De burgers kunnen op hun computer of bij gebrek hieraan
op computerterminals met een eID-lezer zeven dagen op zeven documenten bestellen en
afdrukken. Begeleiding is voorzien.
02 “SecuriQam” - Diepenbeek
Nextel
Om overlast en sluikstorten te beperken koos de gemeente Diepenbeek voor zeer gemakkelijk verplaatsbare en technisch geavanceerde camera’s van Nextel uit Wommelgem. Deze
SecuriQams worden aangesloten op het net van de straatverlichting. De opnames blijven
bewaard op een ingebouwde geheugenkaart. Het uitlezen van de kaart kan via wifi.
03 Videobescherming
Informaticacentrum van het Brusselse Gewest (CIRB)
Een platform centraliseert de videostreams die worden verspreid in het Brusselse Gewest
en beheerd door verschillende actoren (politiezones, de Haven van Brussel, de MIVB, Brussel
Mobiliteit) om beelden te spreiden, ervaringen te groeperen, de digitale opslag van beelden
te verzekeren en in het licht van de jongste dramatische gebeurtenissen te beschikken over
een echte crisisbeheertool.
04 Project e-Services
Famifed (federaal agentschap voor de kinderbijslag)
3
Famifed heeft een online portal voor gezinnen gecreëerd. Die bevordert de elektronische
informatie-uitwisseling tussen burgers en Famifed dankzij een website, een app voor smartphones en tablets en een andere speciaal hiertoe ontwikkelde toepassing.
AWARDS 2016
05 Police Zone – It infrastructure intégration - Zennevallei
T Lebon services
Lebon IT Services nv uit Hooglede-Gits (gedelegeerd bestuurder Lowie Schaubroeck) centraliseerde en integreerde de computer- en netwerkinfrastructuur voor de Politiezone Zennevallei. De politietoepassingen werden beschikbaar op het terrein zodat de 21+3 medewerkers flexibel, locatieonafhankelijk en veel efficiënter kunnen werken.
06 « Weigh In Motion »
Tein Technology en Yvan Paque
Plaatsing van dynamische weegbruggen op het Waalse autosnelwegennet om overbelaste
zwaargewichten te identificeren die schade toebrengen aan de wegbedekking. Wanneer ze
gespot worden, worden deze zwaargewichten onderschept en naar een nauwkeurige weging
geleid, waarbij eventueel proces-verbaal wordt opgesteld.
07 « Fix my street »
Informaticacentrum van het Brusselse Gewest (CIRB)
De toepassing Fix My Street stelt de burger in staat om iedere onvolmaaktheid in de
openbare ruimte (kuilen, beschadigde voet- of fietspaden, defecte openbare verlichting,
gewiste markering, …) via één enkel elektronisch contactpunt aan de administratie te
melden. Fix My Street telt 25 deelnemers, waaronder de 19 gemeenten van het Brusselse
Gewest. De toepassing ontvangt gemiddeld 4.500 bezoeken per maand en wordt eveneens
gebruikt door de wegbeheerder..
4
AWARDS 2016
De meest duurzame
overheidsopdracht
JURY
Natacha Zuinen
Coördinator van de afdeling
Duurzame Ontwikkeling van S.P.W
Christian Geldhof
Directeur aankopen bij de federale politie
Samuel Wauthier
Adjunct-auditeur - Rekenhof
Erik Van Eecke
Co-oprichter van EBP Consulting
Bernard Mazijn
Professor aan de Gentse Universiteit en
voorzitter van het Instituut voor Duurzame
Ontwikkeling
5
Sylvie Aerts
Directeur Financiën & Logistiek
Politiezone Zuid
AWARDS 2016
01 Cleaning services
Farys/TMVW Gent
FARYS/TMVW wil via een raamovereenkomst voor schoonmaakopdrachten het prijsaspect
minder doorslaggevend maken en meer de nadruk leggen op kwaliteit en maatschappelijk
verantwoord ondernemen. Zowel middelen- als resultaatsverbintenissen zijn mogelijk.
Slechts de helft van de te verdienen punten bij de evaluatie van de gunningscriteria gaan
naar de financiële voorwaarden. 25% gaat naar het plan van aanpak en 25% naar maatschappelijk verantwoord ondernemen (10% heeft betrekking op de milieu-impact van de
voorgestelde schoonmaakmiddelen en hun verpakkingen). De opdracht werd gegund aan
ISS, GOM en Euroclean.
02 Groene mobiliteit
Sint-Truiden
De stad Sint-Truiden wil een voortrekker zijn in duurzaamheid, innovatie en groene mobiliteit.
Bij de overheidsopdracht ‘vervanging van het rollend materieel’ van 2015 was duurzaamheid
primordiaal. De opdracht werd gegund aan J&T Autolease nv, die hiervoor samenwerkt met
Stagobel, Group Pashuysen en Maris. 31 klassieke auto’s en bestelwagens werden vervangen door 22 elektrische en 20 vrachtwagens op cng worden binnenkort besteld.
03 Brandweerkazerne - Charleroi
Samyn & Partners
Deze nieuwe brandweerkazerne tracht duurzaam te zijn door haar inplanting in het hoge en
vlakste gedeelte van het terrein om uitgravingen en ophogingen te beperken, door hoogteverschillen om de impact van het gebouw op deze zeer groene site te beperken en door
de compacte volumes, rationeel energiebeheer, bijzondere aandacht voor de verlichting, beweegbare lamellen, pv-panelen, dakramen, een daktuin, enz.
04 Bouw van een duurzaam
administratief gebouw - Verviers
SWDE (Société Wallonne des Eaux)
Overeenkomstig het milieubeleid van de SWDE beantwoordt het nieuwe gebouw aan drie
doelstellingen: een benadering die een eigen architecturale lijn viseert met een duurzame
ontwikkeling voor ogen; de valorisering van duurzame materialen; hernieuwbare energievormen en de verbetering van de energieprestatie van het gebouw; en de beste verhouding tussen energieprestatie en kostprijs zodat het het meest reproduceerbaar is. Het project wordt
gerealiseerd door de tv van de architectenbureaus Syntaxe - Yannick Sante.
6
AWARDS 2016
05 Vervoer met de post en interne colli’s
Actiris - Brussel
Vervoer met de post en colli’s per (al dan niet elektrische) fiets en/of 100% elektrische kleine voertuigen tussen de zowat twintig gedecentraliseerde sites en antennes van Actiris in
Brussel. Sociale clausules werden eveneens opgenomen in deze markt, die werd toegewezen
aan het coöperatieve bedrijf “Dioxyde de Gambettes”.
06 Integraal afvalbeheer
Politiezone Nijvel-Genappe met MCA Recycling-Nijvel
Realisatie van een doeltreffend recyclagesysteem bij het commissariaat van de politiezone:
papiermanden, containers voor vertrouwelijke documenten, verzamelbakken in gerecycleerd
karton voor blikjes, plastiek en andere materialen, een verzamelpunt voor glas en batterijen,
houten buitencontainers met pictogrammen, enz. De inzamelingen worden aangepast aan de
afvalstroom en de chauffeurs van MCA Recycling hebben een opleiding preventief en ecologisch rijden gevolgd. Een jaarlijks milieurapport stelt een inventaris op en nieuwsbrieven
informeren over de wettelijke verplichtingen in dit verband. Al het gesorteerde afval wordt
verstuurd naar recyclagesystemen in de buurt.
07 Vademecum voor hergebruik buiten de bouwsite
Vzw Rotor- Brussel
7
Publicatie van een vademecum om kwaliteitsmaterialen opnieuw in roulatie te brengen, lokale kmo’s te steunen door ze een directe toegang te bieden tot openbare bouwplaatsen en
de milieu-impact van bouwplaatsen verminderen. Twee types werkinstrumenten zijn voorzien: het vademecum zelf dat de openbare bouwheer begeleidt en 32 volledige types documenten die worden gepost met het oog op een snelle uitvoering door de project manager. En
dat alles met respect voor de wetgeving overheidsopdrachten.
AWARDS 2016
Het technisch meest
vernieuwende openbare
bouwwerk
JURY
Pascale Hardy
Raadgevend ingenieur
Belgische Betongroepering
Gabriel Delporte,
Secretaris-generaal van
de Confederatie Bouw
Françoise Genicot
Hoofdredactrice van La Chronique
Johan Lambrechts
Hoofdredactrice van Bouwkroniek
8
AWARDS 2016
01 Het Glazen Huis - Lommel
Samyn & Partners
Het ontwerp van dit Vlaamse centrum voor moderne kunst stemt overeen met de kunst om
een onafscheidelijk geheel te vormen. Zijn multifunctioneel karakter laat verschillende vernieuwende toepassingen van glas toe, waaronder een zeer heldere glazen vliesgevel omlijst
met inox en een glazen kegel die het gebouw identificeert.
02 Kinderdagverblijf “KaDeeke”
Stad Vilvoorde
Tien kleine “huisjes” met elkaar verbonden door een centrale speelruimte vormen dit nieuwe kindvriendelijke, energiezuinige en duurzame concept dat volledig geïntegreerd is in
de groene omgeving van park Rolleveld. De passiefhuisstandaard wordt gerealiseerd door
een ver doorgedreven isolatie (20 cm rotswol) en goede luchtdichtheid van het gebouw, een
geothermische warmtepomp, twee zonneboilers die een buffervat van 300 l voeden en een
pv-installatie.
03 Nieuw stadhuis - thv Hassalink
Autonoom Gemeentebedrijf Stads­ontwikkeling Hasselt
9
Het nieuwe Hasseltse stadhuis nestelt zich op de site van de oude rijkswachtkazerne in de
Guffenslaan. De beschermde rijkswachtkazerne wordt gerenoveerd tot vergaderlokalen,
kantoorruimtes en een nieuwe raadzaal. Daarachter verrijst een nieuwbouw volgens de
strengste energievoorschriften. Een uniform glasgevelsysteem maakt de nieuwbouw erg
performant inzake luchtdichtheid, isolerend vermogen en akoestiek. Een kwo-installatie,
warmtepompinstallaties, hoogwaardige pv-panelen, led-verlichting met daglichtsturing en
energierecuperatie door warmtewisselaars creëren een complex dat zelfs 25% energiezuiniger is dan een ben-gebouw met K19 en E29 als epb-waarden. Geothermische warmtepompen zullen op basis van de aardwarmte het gebouw verwarmen en er is een groendak
voorzien.
AWARDS 2016
04 Soleoproject - Charleroi
Igretec
Deze ingrijpende renovatie van het Soleo-gebouw met een uitbreiding en een parking voor
het nieuwe hoofdkwartier van Igretec maakte zijn vernieuwende en duurzame objectieven
helemaal waar: K30, zo klein mogelijke glasoppervlakken die desondanks voldoende daglicht toelaten, nachtkoeling, full led-verlichting, gebruik van regenwater voor het sanitair,
een condensatieketel op elke verdieping, planten aan de voorzijde, enz. Binnen bevorderen
ontspanningsruimtes en ‘open spaces’ het gezamenlijke werk.
05 Bouw van een trainingscentrum
Politiezone Nijvel-Genappe Nijvel
Deze politiezone heeft besloten een trainingscentrum te bouwen met een schietstand die
voldoet aan haar behoeften. Het complex heeft tevens aandacht voor het ecologische aspect: een optimale “box-in-the-box” geluidsisolatie en ventilatie, de ingraving van de schietstand, een zo klein mogelijke voetafdruk, een doeltreffende isolatie (K22), thermische inertie van het beton, esthetisch ingepast in de omgeving,…
06 Zetel van de Europese Raad en de Europese Unie
Samyn and Partners
De renovatie van blok A van Résidence Palace in de Europese wijk in Brussel behelst o.m.
de bouw van twee nieuwe gevels en de omvorming van een buitenruimte in een atrium. Dit
laatste herbergt een nieuw volume in de vorm van een lantaarn waarvan elke verdieping een
ellipsvormig plan in verschillende dimensies heeft, maar met hetzelfde centrum en dezelfde
hoofdas.
07 Campus Hardenvoort - Stedelijk Onderwijs Antwerpen
Buro II & Archi+I
Deze nieuwe kinder- en jongerencampus volgens de passiefhuisstandaard aan de rand van
Park Spoor Noord brengt twee bestaande scholen en een nieuwe school samen op een
nieuwe locatie. Luchtdichte sandwichpanelen met een dikkere isolatie, de doorgedreven
aandacht voor luchtdichtheid, zonwering, een ventilatiesysteem met warmterecuperatie
en passief buitenschrijnwerk met drievoudige beglazing maken van het complex een passiefschool. Omwille van het beperkte bouwperceel werd een deel van de speelplaatsen op
de daken ingeplant. Vele ruimtes van deze “brede school” kunnen bovendien tevens door de
buurt worden gebruikt.
10
AWARDS 2016
08 Transfo Duiktank - Zwevegem
Provinciebestuur West-Vlaanderen- Zwevegem
Het West-Vlaamse provinciebestuur coördineerde en realiseerde dit unieke herbestemmingsproject van industrieel erfgoed, waarbij een oude mazouttank op de site Transfo een
nieuw leven kreeg als duiktank. Om het industriële uitzicht van de buitenzijde te behouden,
werd het tank-in-tankprincipe toegepast, waarbij in de bestaande tank een nieuwe tank
werd geplaatst met daarin de kuip zelf en de logistieke ruimtes. De duiktank heeft de vereiste waterdiepte van 15 m om bepaalde brevetten te behalen en een diameter van 20 m.
09 Cultureel en dienstencentrum Samyn & Partners
Izegem
De zaal en het podium vormen het middenschip van het gebouw. Het wordt geflankeerd door
twee zijvleugels die de cafetaria, technische lokalen, loges, de foyer van de artiesten en polyvalente zalen huisvesten. Het volume van het gebouw volgt zo nauw mogelijk de functionele noden.
ouw van een administratieve passiefstad - Stad Se10 Braing
Eriges
11
Dit eerste en grootste administratief passiefgebouw van Wallonië maakt gebruik van verschillende vernieuwende technieken om het passieflabel te bekomen: inox gevelbekleding, compactheid om de energiebehoeften te verminderen, gebouwbeheer, free-cooling ’s
nachts, warmtepomp, automatische opening van de vensters, pv-panelen, vaste en mobiele
zonnefilters, K17, drievoudig glas, enz. De verschillende passiefmaatregelen beperken het
totale jaarlijkse verbruik tot 60% van dat van een gelijkaardig nieuw administratief gebouw
dat de gangbare K45-normen respecteert.
AWARDS 2016
De Matexi Award voor
het meest verbindende
buurtinitiatief
12
AWARDS 2016
Wat is de Matexi Award voor het meest verbindende buurtinitiatief?
“De Matexi Award voor het meest verbindende buurtinitiatief” bekroont succesvolle,
tijdelijke of permanente, initiatieven die huidige en nieuwe buren bij elkaar brengen.”
De Matexi Prijs bekroont een Belgisch lokaal bestuur dat, alleen of met partners, een
vernieuwend initiatief heeft genomen om nieuwe buurtbewoners te verwelkomen en/of om
de kennismaking tussen de huidige bewoners te stimuleren, op een manier die het samenleven in de buurt ten goede komt.
Waarom deze Award?
Gaëtan
Hannecart,
CEO
van
Matexi:
“Aangename
buurten worden vooral gemaakt door de mensen die er samenleven. Met de Matexi Award willen we de lokale besturen, onze
partners, en de initiatiefnemers belonen voor het harde werk dat zij samen ondernemen om hun buurten te doen bruisen.”
Een onafhankelijke jury maakte een selectie
Tom Meeuws
directeur Vicinia
Mark Suykens
directeur VVSG
Louise-Marie Bataille
secretaris-generaal van de UVCW
Eric Corijn
emeritus professor VUB
Gaëtan Hannecart
CEO Matexi
Herman Van Rompuy steunt de Matexi Award
13
Herman Van Rompuy, voormalig voorzitter van de Europese Raad: “Vandaag zijn we dankzij
de modernste technologieën mobieler dan ooit. We onderhouden moeiteloos vriendschappen met mensen uit de hele wereld, we posten real-time status updates waar we ook zijn,
en ga zo maar verder. Daarbij is echter het contact met onze naaste buur minder vanzelfsprekend geworden. In deze context en gezien de multiculturele uitdagingen van vandaag,
blijft het des te meer belangrijk om oog te houden voor de mensen in de directe woonomgeving. Vanuit die overtuiging ondersteun ik van harte de Matexi Award voor het ‘Meest
verbindende buurtinitiatief’.”
AWARDS 2016
01 “La Place Verte”
Doornik
Wat?
La Place Verte in Doornik was een leeg doorgangsplein, omzoomd met bomen, vooral gebruikt door passanten onderweg heen en terug van het station naar het historisch centrum.
De omwonenden kennen elkaar nauwelijks. Er gebeurt zelden wat op het plein. Vanaf 2011
heeft de stad Doornik van dit plein met hulp van Europa en het Waals gewest, een ‘urban
lifestyle point’ gemaakt. Een slimme combinatie van minimale herinrichting met maximale
organisatie van originele animatie-activiteiten. De bedoeling? Van het plein een meer levendige publieke ruimte maken. Met een grote en actieve inbreng van de omwonenden. Zo komen er tuinbakken, een pleinbib, los pleinmeubilair die allemaal ontmoeting en samenpleinen
mee mogelijk maken.
Beoordeling van de jury
De jury looft de politieke wil en het inzicht om in een eerder moeilijke wijk, deze problematische publieke ruimte met eenvoudige middelen op te laden met betekenis. Zoals Jane Jacobs
het had gewild, kregen bewoners hierin een prominente rol: ze krijgen verantwoordelijkheid
en worden een soort van pleinconciërges die leren zorg dragen voor de publieke ruimte. Onverwachte maar fijne neveneffecten zoals elkaar beter leren kennen en bij koude dagen hulp
bieden in de private sfeer, maken deel uit van deze succesvolle aanpak.
Dit initiatief in een stad met vele uitdagingen, is eigenlijk gemakkelijk overdraagbaar naar
andere stadswijken met dode publieke ruimte en bewoners die elkaar nauwelijks kennen.
14
AWARDS 2016
02 “De Pretcamionette”
Herenthout
Wat?
De Pretcamionette in Herenthout is een outreachende methodiek van het OCMW. Met een
mobiele speelkar, een bus vol spelmateriaal, trekken sociaal werkers iedere woensdagnamiddag naar kwetsbare wijken om spelkansen te bieden aan kinderen en de ouders rond de
bus te verzamelen. Zo krijgen kinderen nieuw spelimpulsen Ouders leren elkaar ongedwongen kennen bij een kop koffie. Die babbels helpen werkers vertrouwen winnen bij ouders die
daar in andere omstandigheden, aan het loket, niet om durven vragen. Gemiddeld bereikt de
camionette 80 kinderen en een veertigtal ouders.
Els Alen: “Als de pretcamionette uitrijdt, komt de buurt weer tot leven en dat willen wij graag delen!”
Beoordeling van de jury
15
De jury looft de originaliteit waarmee een klassieke uitleen in een creatief en mobiel concept
wordt verwerkt. De welgekende spelkoffer krijgt hier wielen die als een vliegwiel werken
voor het spelplezier en de ontwikkeling van kwetsbare kinderen. Tegelijk zet het ook ouders
in beweging die zonder dit initiatief niet of nauwelijks de weg naar ambtelijke diensten of
hulpverlening vinden. De pretcamionette vergt wel wat investering en een meer aanklampende houding van professionals. Pas dan is echte verbinding verzekerd. Daarom verdient
dit initiatief een nominatie.
AWARDS 2016
03 “Fantastische buur(t)”
Astene
Wat?
Fantastische buur(t) is een deurhangeractie van beweging.net in Astene in samenwerking
met KWB en het stadsbestuur. Buurtbewoners krijgen een deurhanger en kunnen via een
aanvinklijst vertellen waarom een buurvrouw/man zo fantastisch is (-je altijd goeiendag
zegt, -je trager rijdt wanneer kinderen op straat spelen). Daarna hangen buren deurhangers
met complimenten aan de deur van de buur. Ieder huis van Astene krijgt een deurhanger. Enkele uitvergrote deurhangers kleuren het straatbeeld en ondersteunen deze actie visueel.
Op deze manier worden contacten tussen jong en oud, tussen inwoners vergroot.
Tine Vandecasteele: “Als lokale vereniging ervaren we het echter als zeer bemoedigend dat ook een
private buurtontwikkelaar als Matexi verbindende buurtinitiatieven naar waarde weet te schatten.”
Beoordeling van de jury
De jury looft dit simpel en origineel hergebruik van een beproefde reclamestunt tot een activerende burentechniek. Buren die elkaar via deze weg complimenten geven, dat creëert
een bijzonder hefboomeffect. Hier kunnen heel wat onverwachte, verbindende effecten
optreden die niet altijd in grote beleidsdoelen zijn te vatten maar zeer belangrijk zijn voor
het buurtleven in randstedelijke gemeentes. Het tovert een glimlach op het gezicht van de
juryleden en verdient daarom een nominatie.
16
AWARDS 2016
04 sociale moestuin “De Lochting”
Ronse
Wat?
De sociale moestuin ‘De Lochting’ in Ronse is een gezamenlijk initiatief van de stad, de sociale huisvestingsmaatschappij De Nieuwe Haard en een aantal welzijnsorganisaties (Samenlevingsopbouw, CAW, Vormingplus, de sociale kruidenier en de Vrolijke kring). In de Lochting
staat tuinieren met maatschappelijk kwetsbare buurtbewoners centraal. Tuinieren versterkt
activiteiten onder buurtbewoners. Het helpt ook om het over gezonde voeding te hebben. En
uiteraard is een moestuin van die omvang ook een ontmoetingsplaats. De Moestuin wordt
ingericht in de aandachtsbuurt Prinskoute.
Stijn Ovaere: “Met deze prijs kunnen we het waardevolle werk van de vrijwilligers nog eens extra in de
verf zetten. Zij slaagden er op een jaar tijd in om een braakliggend terrein om te toveren in een gezellige
buurttuin.”
Beoordeling van de jury
17
De jury looft de stad Ronse en de initiatiefnemers om in een stedelijke en multiculturele
context te durven kiezen voor een vrij grootschalige ingreep. Moes- en volkstuinen zijn een
klassieke methodiek die ook in een moeilijke stedelijke context, verdiend te worden uitgebouwd. In de Lochting gebeurt dat professioneel en met veel aandacht voor diversiteit en
inclusie. De jury gelooft sterk in de verbindingskansen die de moestuin biedt en nomineert
ze daarom graag.
AWARDS 2016
05 “School in zicht”
Lokeren, Sint-Niklaas, Mechelen
Wat?
School in zicht in Lokeren (en ook in Sint Niklaas en Mechelen) maakt van concentratiescholen terug echte buurtscholen: scholen die een afspiegeling zijn van hun buurt, en waar kansrijke en kansarme kinderen samen in de klas zitten. School in zicht organiseert doorheen een
schooljaar een resem activiteiten voor kansrijke ouders die voor een schoolkeuze staan. Zo
leren ouders buurtscholen kennen en ontstaan er netwerken van ouders. Op die manier raken
kansrijke kinderen ingeschreven in buurtscholen, vaak in groepsverband. De sociale mix in
een buurtschool stijgt. Kinderen van allerhande afkomst ontmoeten elkaar en leren samen
te leven.
Een school in de buurt betekent ook een netwerk in de buurt: zowel voor ons als ouders als voor ons
dochtertje, en dat is leuk!” Saloua & Abdel, deelnemende ouders aan School in Zicht en ouders van Yara.
Beoordeling van de jury
De jury is erg onder de indruk van de structurele manier waarop dit initiatief de buurtschool
in ere hersteld. School in zicht gebruikt de vrije schoolkeuze (de grafdelver van de buurtschool van weleer) via een groepsproces als hefboom om buurtgerichtheid van het kleuteren basisonderwijs in te zetten voor een beter buurtleven. Dit is een bijzonder slim project
dat al jaren op de tellers heeft staan. School in zicht krijgt jaar na jaar navolging en de jury is
van oordeel dat die effecten tot in lengte van dagen kunnen doorwerken. Vandaar een zeer
terechte genomineerde. Want elke buurt heeft recht op een kwalitatieve school.
18
AWARDS 2016
06 “Kippegem”
Roeselare
Wat?
Kippegem is een pop-up ontmoetingsplaats op een centraal plein in de wijk Krottegem in
Roeselare. In die oude arbeidersbuurt is er heel weinig groen in een zeer functioneel ingerichte publieke ruimte. Inwoners zijn zelf beginnen nadenken hoe ze de buurt meer levendig
konden maken en kwamen met het idee van een ontmoetingsplaats met bloembollen, een
kippenren en zelf geknutseld pleinmeubilair. Een tiental vrijwilligers begonnen vol enthousiasme te knutselen en te klussen. Een ondernemer in de buurt leverde materiaal. De stad
gaf toestemming voor het gebruik van het openbaar domein. Kippegem wordt intussen druk
bezocht door jonge gezinnen, mensen die werken in de buurt komen er lunchen in openlucht
en ouderen en minder mobielen genieten er van een rustplekje.
“We willen aantonen dat ook een klein vrijwilligersproject een grote positieve invloed kan hebben op de
buurt én zijn bewoners, en zo andere gemotiveerden aanzetten gelijkaardige projecten uit te bouwen.”
Beoordeling van de jury
19
Er zijn vele boer- en tuinderactiviteiten in vele steden en gemeenten. De jury vindt Kippegem
eruit springen om vele redenen. Buurtbewoners zelf zijn met het idee gekomen en hebben
zich zeer actief ingezet. Een lege, stedelijke plek wordt organisch ingevuld. Er is een grote
aandacht voor alle soorten omwonenden en pleingebruikers. De activiteiten en onverwachte
ideeën blijven aan een tempo opborrelen waarmee de kippen zelf eieren leggen. Dagelijks
dus. Dit is een uitmuntend voorbeeld van een pleinproject waarin bewoners handen uit de
mouwen steken en de stad helpen om een nieuw soort centraliteit te creëren op een gemarginaliseerde plek in de stad waar iedereen nu wil bij zijn. En het gekakel maakt ook blij.
AWARDS 2016
07 “Lab van Troje: leefstraten”
Gent
Wat?
Het Leefstraat-experiment van Lab van Troje in Gent is erop gericht bewoners en beleidsmakers ervaringsgericht te laten zoeken hoe straten echt kunnen bijdragen tot leven in
de buurt en tot een goed functionerend openbaar domein. Bewoners gaan in co-creatie
met vrijwilligers van Lab van Troje, de stad en partnerbedrijven aan de slag rond hun duurzame droomstraat. Ze zoeken in de praktijk oplossingen voor meer groen, meer speelruimte, minder autogebruik, meer samenleven. Dat gebeurt heel experimenteel. De meeste verantwoordelijkheid wordt bij de bewoners zelf gelegd. Betrokkenheid van allen en
iedereen staat voorop.
“Door onze deelname willen we de kracht tonen van bewoners die samen dromen, praten, discussiëren
én de handen uit de mouwen steken om hun droomstraat zichtbaar te maken. We zijn ervan overtuigd
dat dit vele steden, gemeenten, ondernemers en (project)ontwikkelaars kan inspireren.”
Beoordeling van de jury
Lab van Troje gaat dit jaar haar vierde jaar in. De jury looft leefstraten voor de manier waarop
ze een nieuwe vorm van lokale democratische expertise heeft uitgevonden en opgebouwd.
In leefstraten leren bewoners zelf ambtenaren straten en buurten anders vorm te geven.
Weinig initiatieven vertrouwen zo erg op directe bewonerskracht. Weinig initiatieven slagen
erin om toch een breed draagvlak te creëren. Alhoewel het wachten blijft op een succesvolle
export naar andere steden of meer landelijke buurten, wenst de jury leefstraten graag te nomineren omwille van de sociale innovatie op vlak van hyperlokaal zelfbestuur met de straat
in een presidentiële rol.
20
AWARDS 2016
08 “Buurtwerking Elisabethwijk - Levende zielen”
Sint Niklaas
Wat?
Levende zielen is een kortfilmproject in de Elisabethwijk in Sint-Niklaas. De stedelijke buurtwerking is een groep buurtbewoners die, ondersteund door een stedelijke buurtwerkster,
een fictieve film draaien met tal van inwoners en verenigingen uit de buurt. De film speelt
zich af in de wijk, meer bepaald op de Paterssite die de komende jaren herbestemd en herontwikkeld wordt. De bewoners kozen voor een kortfilm omdat die de kans biedt om maximaal het bestaande verenigingsleven én nieuwe bewoners te betrekken. Het project loopt
volop. De première van de film is voorzien op 6 augustus 2016. De draaidagen leverden heel
wat animo en onverwachte ontmoetingen op. Bewoners leerden elkaar beter kennen en heel
wat ongekende talenten werden aangeboord.
“De Matexi Award winnen zou voor ons een stimulans zijn om op een stevige fundering en een onderbouwde erkenning verder te werken aan een leefbare buurt.”
Beoordeling van de jury
21
De jury is onder de indruk van dit vrij groots en origineel sociaal-artistiek project. Naast de
kansen op sociaal-culturele ontplooiing en de bewuste organisatie van burenbetrokkenheid,
is de jury ook onder de indruk van de slimme manier waarop hier aan co-productie wordt gedaan en aan buurtbewuste voorbereiding op een lange termijn herontwikkelingsproject. Het
sociale gaat hier letterlijk de fysieke ingreep vooraf. Dat creëert op een verbindende wijze
een ongezien draagvlak voor stadsontwikkeling. Daarom nomineert de jury vol overtuiging
Levende Zielen.
AWARDS 2016
09 “Buurtgezellen”
Neerpelt
Wat?
Buurtgezellen is een project van RIMO Limburg en de gemeente Neerpelt. Buurtgezellen
zijn inwoners die op vrijwillige basis contact houden met anderen in de buurt en hulp bieden voor kleine taken en/of gezelschap. Het kan gaan om de vuilniszak buiten plaatsen, de
was ophangen, planten water geven, een oogje in het zeil houden, … Bij de mensen thuis, aan
de keukentafel wordt de basis gelegd. De taken die buurtgezellen uitvoeren zijn steeds een
aanvulling op het bestaande, professionele zorgaanbod en de eventuele mantelzorg. Een coördinator van het zorgnetwerk zorgt voor de professionele matching tussen buurtgezellen
en hulpvragers.
“Een verbindend buurtinitiatief, dat is precies
wat we nastreven met onze buurtgezellen:
structureel de verbondenheid tussen bewoners versterken door mensen te koppelen die
iets voor elkaar kunnen betekenen en zo een
warme en zorgzame buurt creëren.”
Beoordeling van de jury
De jury waardeert de inclusieve insteek van dit initiatief. Buurtgezellen vervangt niet zomaar de bestaande professionele dienstverlening waarin een overheid als financier en kadersteller een rol in heeft te spelen. Buurtgezellen erkent op een zeer correcte wijze dat
aanvullend op openbare dienstverlening, vrijwilligers een rol kunnen spelen in buurtzorg en
in het versterken van buurtcohesie. Daarom verdient buurtgezellen een nominatie.
22
10 “De Kruitfabriek & De Kruittuin”
Vilvoorde
Wat?
De Kruitfabriek uit Vilvoorde is een buurtontmoetingsprogramma op een stadsvernieuwingssite. Een forse waterfrontontwikkeling (nieuwe buurt, 950 wooneenheden) wordt
geflankeerd door tijdelijke herbestemmingsacties (tijdelijke bar, evenementenplek, cultuurruimte, …). Op die manier draagt de Kruitfabriek als nieuwe creatieve ontmoetingsplek bij
tot een positieve beeldvorming over een grootschalige stadsvernieuwing. Met een uitgebreide agenda aan evenementen en de invulling van werkstudio’s door creatievelingen wordt
de site letterlijk op de mentale kaart gezet van omwonenden en bezoekers.
Harte Truyens: “ De Kruitfabriek en de Kruittuin zijn een plaats geworden in Vilvoorde waar het aangenaam vertoeven is en waar mensen elkaar ontmoeten, het brengt leven in de buurt en zorgt ervoor
dat deze plek die volop in vernieuwing is op de kaart gezet wordt bij Vilvoordenaars en mensen uit de
ruimere regio.”
Beoordeling van de jury
De jury beklemtoont de tour de force die de Kruitfabriek uithaalt door niet alleen een plek of
Vilvoorde op een creatieve manier op de kaart te zetten, maar gezien de ligging, wordt hier
via samenlevingsopbouw een centrale plek sociaal opgeladen, een buurthuis gecreëerd voor
de bredere grootstedelijke rand rond Brussel. Omwille van deze hefboom op grote schaal en
omwille van de vele verbindingskansen, verdient Kruifabriek deze nominatie.