Transcript Het eerste schrift hv123 - Wikiwijsleermiddelenplein

Het eerste schrift hv123
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
28 September 2016
Licentie
CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie
Webadres
http://maken.wikiwijs.nl/62211
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je
leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere
onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Inhoudsopgave
Het eerste schrift
Vooraf
Stap1
Stap2
Stap3
Stap4
Begrippenlijst
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Het eerste schrift hv123
Het eerste schrift
Vooraf
Het spijkerschrift, Egyptische hiërogliefen, Chinese karakters... mensen hebben vroeger allerlei
manieren bedacht om belangrijke gegevens vast te leggen in steen, klei of op papier. Dankzij die
slimme uitvindingen kunnen ook wij onze ingewikkelde samenleving op gang houden. Alleen hier en
daar in verborgen oerwouden leven nog mensen die het zonder schrift kunnen stellen.
Aan het eind van deze opdracht kun je
vertellen hoe verschillende schriftsoorten zijn ontstaan.
uitleggen hoe het schrift zich kon ontwikkelen tot een alfabetsysteem.
zelf iets schrijven in zo'n uitgestorven taal.
Eindproduct
Als eindproduct van deze opdracht maak je een geheime boodschap voor je klasgenoten in
spijkerschrift of hiërogliefen.
Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:
je boodschap is geschreven met behulp van een oud alfabet.
je je boodschap hebt laten ontcijferen door een medeleerling.
je deze boodschap vorm geeft zoals de Egyptenaren of Mesopotamiërs dat deden, in klei of
op papier, en zo inlevert bij je docent.
Activiteiten
Stap
Groepsgrootte
Activiteit
Stap 1
Alleen
Kennisbank 'Het eerste schrift' bestuderen en
vragen beantwoorden.
Pagina 2
Het eerste schrift hv123
Stap 2
Alleen
Tekst lezen over de taal van de farao's en vragen
beantwoorden.
Stap 3
Alleen
Tekst lezen over de ontwikkeling van het schrift.
Stap 4
Samen met een klasgenoot
Een kleitablet of papyrus beschrijven in spijkerschrift
of hiërogliefen.
Benodigdheden
Een computer met internet
Klei en een stokje of papier en tekenmaterialen.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Stap1
Spijkerschrift op klei
Het oudste schrift werd ontwikkeld in het Midden-Oosten, en werd eeuwenlang gebruikt en
aangepast aan allerlei talen. We noem het: spijkerschrift.
Lees eerst in de Kennisbank van het onderdeel De eerste stedelijke gemeenschappen – Het schrift.
KB: Het eerste schrift
Bekijk ook een voorbeeld van een kleitablet met spijkerschrift uit het British Museum in Londen.
Stap2
Pagina 3
Het eerste schrift hv123
De taal van de farao's
De oude Egyptenaren beschreven hun graven, tempels en paleizen met prachtige tekens:
hiërogliefen. Net als het spijkerschrift, werden ook de hiërogliefen pas in de loop van de negentiende
eeuw ontcijferd door de inspanningen van vele geleerden. Tegenwoordig kunnen specialisten alle
brieven, gebeden en verhalen uit die oude tijd lezen en vertalen.
Lees nu de informatie op de website van het Museum van Oudheden in Leiden, waar tal van oudEgyptische vondsten bewaard worden.
Kijk ook op deze pagina, over de Steen van Rosetta. Museum van Oudheden
Beantwoord daarna de vier vragen.
Beantwoord daarna de vier vragen.
1. Welke drie soorten schrijftaal ontwikkelden de oude Egyptenaren?
A. hiërogliefen, hiëratisch, akkadisch
B. hiërogliefen, akkadisch, demotisch
C. hiërogliefen, hiëratisch, demotisch
2. Waarom was de vondst van de Steen van Rosetta zo belangrijk voor onze kennis van Egypte?
A. Hierop werd de weg gewezen naar het graf van Toet-anch-Amon.
B. Hierop stond het hiërogliefen-alfabet geschreven.
C. Hierop stond een hiërogliefentekst met vertaling in het Grieks.
3. Waarvan werd papyrus gemaakt?
A. Van dun geitenleer.
B. Van geweekt linnen.
C. Van geplet riet.
4. Waarom stonden schrijvers in hoog aanzien?
A. Hun werk was van groot belang voor het Egyptische bestuur.
B. Zij kwamen uit hooggeplaatste families.
C. Alleen priesters mochten leren schrijven.
Stap3
Pagina 4
Het eerste schrift hv123
Van logogram tot alfabet.
Ook in andere landen ontwikkelden hoogontwikkelde volken een eigen schrift, bestaande uit
honderden, soms zelfs duizenden verschillende tekens. Maar pas na vele eeuwen schrijven
bedachten slimme mensen het alfabet: 26 tekens waarmee je alle woorden kunt schrijven die je maar
wilt. Dat was een enorme vooruitgang!
Ga naar wikipedia.org/wik/Schrift en scan de informatie. Gebruik deze site en eventueel nog
andere sites om de antwoorden op de volgende vragen te vinden.
1. Welke ontwikkeling zie je bij veel oude schriftsoorten?
A. Van afbeeldingen naar klanktekens.
B. Van alfabet naar pictogrammen.
C. Van kleine letters naar hoofdletters.
2. Van welke afbeelding is onze letter A afkomstig?
A. Van de afbeelding van een stier.
B. Van de afbeelding van de Aarde.
C. Van de afbeelding van een oog.
3. Welk volk heeft voor het eerst een alfabet ontwikkeld?
A. De Grieken
B. De Feniciërs
C. De Romeinen
4. Welk soort beeldschrift wordt tegenwoordig nog steeds gebruikt bijvoorbeeld op stations en
vliegvelden?
A. Karakters
B. Pictogrammen
C. Symbolen
Pagina 5
Het eerste schrift hv123
3. Welk volk heeft voor het eerst een alfabet ontwikkeld?
A. De Grieken
B. De Feniciërs
C. De Romeinen.
4. Welk soort beeldschrift wordt tegenwoordig nog steeds gebruikt bijv. op stations en
vliegvelden?
A. Karakters
B. Pictogrammen
C. Symbolen
Stap4
Eindproduct
Ga nu aan de slag om je klasgenoten te testen! Kies zelf wat je doet:
Pagina 6
Het eerste schrift hv123
A Een kleitablet maken met jouw geheime boodschap: gebruik daarvoor deze website over
spijkerschrift.
B Een stuk ‘papyrus’ maken met daarop jouw geheime boodschap in hiërogliefen. Gebruik nogmaals
de website van het Museum van Oudheden.
TIP: je kunt een stuk papier ‘oud’ maken door het in oude thee te drenken en daarna te drogen.
Wissel met je klasgenoten de geheime boodschappen uit en ontcijfer elkaars boodschappen!
Klaar?
Laat het eindproduct beoordelen door je docent.
Begrippenlijst
Einde Prehistorie
De ontwikkeling van het schrift betekende het
einde van de prehistorie. Het jaartal voor het
begin van de historie is: 3000 v.C.
Begin Historie
De ontwikkeling van het schrift betekende het
begin van de historie. Het jaartal voor het begin
van de historie is: 3000 v.C.
Schrift – kleitabletten
In het Nabije Oosten is het schrift ontwikkeld.
Bewaard bleven o.m. teksten op kleitabletten.
Vruchtbare Sikkel: Mesopotamië.
Gebied in het Midden-Oosten waar de eerste
steden zijn ontstaan en het eerste schrift is
ontwikkeld.
Pagina 7
Het eerste schrift hv123
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
28 September 2016 om 12:25
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder
de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij
bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland
licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2;
Leerinhoud en
Levenswijze van jagers en verzamelaars; Geschreven bronnen ontbreken; De
doelen
tijd van jagers en boeren (tot 3000 v C); Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
rearrangeerbare
Pagina 8
Het eerste schrift hv123