Transcript Woordenaar
24e jaargang - nr 3: september 2016 NIEUWSBRIEF De nieuwsbrief is een informatiekanaal, dat via het internet wordt verspreid. Wie wil gebruik maken van deze gratis service van het NTSV vzw, of wie deze nieuwsbrief wenst te ontvangen mag gerust een berichtje sturen aan: Chantal Naessens - [email protected] Dank aan alle fotografen en medewerkers van dit nummer: Overkoepelende Taalcommissie - OTC: Puzzelopgaven: Ronny Rutten, Jos & Bert Leyssens Nana Van Den Bossche [email protected] Verdere medewerking werd verleend door: Marc Stepman - Henk Jongepier - Bertrand De Bouvere Jos Leyssens - Ronny Rutten - Conny De Rouck - Rita Meurrens - Bert van der Loo - Chantal Naessens - Nana Van Den Bossche Eindredactie De Woordenaar: Nana V.D. Bossche Seizoensplanning 22-10-2016 06-11-2016 12-11-2016 19-11-2016 26-11-2016 03-12-2016 INHOUDSOPGAVE IC Coxhyde Koksijde RK Vl. Brabant en Brussel te Rotselaar RK West-Vlaanderen A-B-C-kampioenschap te Overmere RK Limburg te Lommel Clubbekerwedstrijd te Tielt Op de clubbekerwedstrijd te Tielt (03-12-2016) worden de Woordenaars 2016/4 bedeeld Deadline artikels Woordenaar 2016/4: 04-11-2016 Deadline insturen puzzel van deze Woordenaar 2016/3 is 30-10-2016. Artikels en/of puzzeloplossingen overmaken aan: [email protected] (Quercus Ronse - clubnr. 17) 2 Voorwoord SWL 2017 en nevenpublicaties IC Chipka Aalst Godsdienst en taal IC Littera Tessenderlo In memoriam Sandra Aarts-Klaasen IC De Wase Sint-Niklaas Taalzaken Integratie Jubileumtoernooi Arendsoog Amsterdam Interland België-Nederland IC Quercus Ronse Ons Puzzelhoekje Seizoensranking top 100 3 4 6 8 10 11 12 13 14 15 16 19 20 23 Beste scrabbelaars, Het is allerminst komkommertijd. Deze Woordenaar is weer aardig gevuld met reportages over de voorbije toernooien en interessant taalnieuws. Binnenkort mogen we de nieuwe SWL verwachten - die in voege treedt in 2017 - en de groeiende reeks van afgeleide woordenlijsten. Er komen een pak drieletterwoorden bij en onwaarschijnlijk moeilijke woorden uit het Surinaams-Nederlands. Studeren geblazen dus! Hoedje af voor het monnikenwerk van onze overkoepelende taalcommissie (+ enkele vrijwillige taalspeurneuzen). Binnen onze bestuursploeg wordt al hard gewerkt om het jubileumjaar 2017 niet onopgemerkt voorbij te laten gaan. Eén van de initiatieven in dat kader is een Ardennenweekend waarvoor je later kan inschrijven. Kruis alvast 8 tot 10 september 2017 aan in je agenda. Misschien zal 2017 ook de geschiedenis ingaan als het eerste jaar zonder IRK of A-B-Ckampioenschap. Daarom wil ik nog een ultieme oproep richten aan alle clubbesturen om zich kandidaat te stellen om gastheer te worden voor één van deze leuke wedstrijden. Een unieke kans voor een jonge club (of een tandem van twee naburige clubs) om eens te proeven van een dergelijke organisatie. Uiteraard met de onvoorwaardelijke steun van een andere tandem (Marc & Marianne) en de NTSVbestuursleden. Zonnige groeten van uw voorzitter, Marc. 3 SWL 2017 + nevenpublicaties In september 2016 verschijnt de nieuwe Officiële Scrabblewoordenlijst (editie 2017), gebaseerd op de downloadversie van de 15de uitgave van de Grote Van Dale. In november zullen ook de overige publicaties die hiervan zijn afgeleid, worden gedrukt. De OTC is – tijdens de opmaak van dit artikel – nog volop bezig met het beoordelen van de woordvormen van enkele duizenden samenstellingsvoorbeelden, maar we hopen dit werk begin november te kunnen afronden. De clubs kunnen in de maand oktober de bestellingen van de clubleden verzamelen. Ze ontvangen eind september het bestelformulier, waarop de bestellingen van de clubleden kunnen worden getotaliseerd. Uiterlijk 31 oktober moeten deze bestellijsten worden ingeleverd bij de Raad van Bestuur. Op het A-B-C-kampioenschap van 19 november is de verdeling van de SWL 2017 en de nevenpublicaties die dan gereed zijn. De overige woordenlijsten worden op de clubbekerwedstrijd van 3 december verdeeld. Let wel: de meeste uitgaven kunnen alleen in deze periode worden besteld. Er worden geen voorraden aangehouden, behalve van de SWL (het boek), de 3L-lijsten, query en het taalreglement. Hieronder het overzicht van de diverse uitgaven met de ledenprijzen 1. SWL 2017 in luxe uitvoering (uitgave Van Dale Uitgevers): hierin staan alle toegelaten woorden van 2 t/m 9 letters. Het totale woordbestand is nu gestegen tot 242.374 woorden. De winkelprijs is € 24,99, de leden krijgen korting: bij voorintekening is de ledenprijs € 15,00, na 31 oktober wordt de prijs € 19,00. 2. De woordenlijsten van 10, 11 en 12 letters: als aanvulling op de SWL t/m 9 letters brengen de bonden zelf de lijsten uit met alle toegestane woorden van 10, 11 en 12 letters. A. In de 10L-woordenlijst staan ruim 130.000 woorden. Het boek omvat 206 bladzijden op A4-formaat, gelijmd, met een stevig plastic kaft. De ledenprijs is € 8,50. B. In de 11L-woordenlijst staan ruim 140.000 woorden. Het boek omvat circa 250 bladzijden op A4-formaat, gelijmd, met een stevig plastic kaft. De ledenprijs is € 10,00. C. In de 12L-woordenlijst staan ruim 140.000 woorden. Het boek omvat circa 250 bladzijden op A4-formaat, gelijmd, met een stevig plastic kaft. De ledenprijs is € 10,00. 3. SWL per aantal letters: alle woorden van 4 t/m 9 letters, gesorteerd per aantal letters. Deze lijst is bedoeld voor gebruik op clubs als de spelleider meespeelt en er geen computer is. Er zijn in totaal 320 bladzijden, losbladig, op A4-formaat. De ledenprijs is € 11,50. 4. Retrogradelijst: alle woorden van 2 t/m 10 letters, alfabetisch gesorteerd op eindletter. Het boek bevat ruim 365.000 woorden. Uitgebracht op A4-formaat, gelijmd, met steelcoverband, circa 500 pagina’s. De ledenprijs is € 22,50. 5. Drieletterwoordenlijst: dubbelzijdig bedrukt op stevig gekleurd karton. De clubs kunnen deze alleen bestellen in sets van 8 stuks voor € 1,00 (niet los verkrijgbaar). Na 31 oktober: 6 stuks voor € 1,00. Deze lijst wordt ook op de website geplaatst. 4 6. Query: dit boekje bevat alle woorden met Q, X en Y van 2 t/m 10 letters. Omvang 44 pagina’s op A5formaat, met gekleurde omslag. Prijs bij voorintekening € 1,25. Na 31 oktober is de ledenprijs € 2,00. 7. ABC-woordenlijsten van 7 en 8 letters (met anagrammen). Hierin zijn alle 7- en 8-lettercombinaties alfabetisch gerangschikt, met daarnaast de SWL-woorden die hiermee gevormd kunnen worden. Voor de combinaties, waarmee meerdere SWL-woorden mogelijk zijn, kan de lijst ook dienen als anagrammenlijst. Zie ook het artikel in De Woordenaar van juni 2016, pagina 17. Uitvoering: 2 lijsten op A4-formaat (resp. 146 en 230 pagina’s), beide gelijmd en met een stevig plastic kaft. De lijsten worden alleen gezamenlijk aangeboden; de combinatieprijs voor de leden is € 15,00. 8. Taalreglement 2017: de inhoud is aangepast aan de digitale Grote Van Dale 15de uitgave. Omvang 60 pagina’s op A5-formaat, met gekleurde omslag. De prijs is € 1,25 bij voorintekening, na 31 oktober wordt de ledenprijs € 2,00. Elke publicatie wordt alleen uitgebracht als daarvan voldoende afname is. Namens de OTC, Bertrand De Bouvere Henk Jongepier De digitale DIKKE VAN DALE 15.0 Inhoudelijke informatie Naast de driedelige Grote Van Dale met 241.558 trefwoorden is er een online-editie, waarin ongeveer 80.000 extra trefwoorden staan, vooral veel samenstellingsvoorbeelden (ssvb’s). Van deze editie wordt de downloadversie afgeleid, dus deze bevat ook ruim 320.000 trefwoorden en ssvb’s. De online-editie wordt 2x per jaar aangevuld met nieuwe lemma’s, de prijs van een abonnement hierop is € 75 per jaar. De downloadversie 15.0 (met alle trefwoorden per eind 2015) kan op de eigen computer worden geïnstalleerd en blijft dus ongewijzigd. De SWL 2017 is op deze versie gebaseerd. De verkoopprijs van deze editie is € 179. De intekening op de deze versie geldt voor 3 computers. Intekening kan direct op de website van Van Dale: http://webwinkel.vandale.nl/dikke-van-dale/ digitale-dikke-van-dale-15.html Downloaden en installatie Na bestellen ontvangt u een e-mail met een downloadlink en een activeringscode. Klik op de link in de e-mail en volg de aanwijzingen op het scherm. Na installatie van de software moet dit standalone-product geactiveerd worden. Dit kan maximaal 3 keer. 5 IC Chipka Aalst - 11-6-2016 Verslaggeving: Jos Leyssens JAN DE RIDDER CHIPKA’S HEER EN MEESTER 134 deelnemers zakten op 11 juni af naar Lede voor Chipka’s 21 ste interclub. Littera vaardigde met 18 eenheden de grootste delegatie af maar ook denderbuur ’t Peirt kwam met 15 spelers opdagen. Beide clubs vulden de zaal voor een kwart en waren dan ook favoriet voor het winnen van het clubklassement. Vooraleer de wedstrijd aan te vangen werden de 2 aanwezige jarigen gehuldigd: Louise Van ’t Hooft en Geert Decresson. Dames eerst, dacht Jantje spelleider en zij mocht dan ook de eerste 7 blokjes uit de letterzak halen. Voor de eerste scrabble DUURDE het tot de 4de beurt, via VUNZIG en KOMT. De Litteranen Stefaan Roels en Herman Theys deelden in die beurt de topzet EENKANTE. Maar voor de tweede scrabble van de dag was het wachten tot beurt 9. Welke scrabble kon men leggen met de lettertrekking MNOOOS* ? Een ware beproeving voor de scrabbelaars. Enkel Jan De Ridder (ONROOMSE) en Carla Adelaar (LOONSOM) wisten elk een geldige scrabble te leggen terwijl 23 andere deelnemers met LEDE ogen een nul incasseerden. Maar de scrabble van Carla was meer waard en dus werd zij prompt beloond met Chipka’s biologisch biertje ‘13’. Ook de laatste beurt voor de pauze was verraderlijk. Wie hoopte op de scrabble OPWEEFDE was gezien voor de moeite. Ditmaal werden er 27 nullen uitgedeeld. Bij de pauze waren Carla en Jan dan ook de nummers 1 en 2 van het voorlopige klassement. Na het verorberen van de rijsttaartjes mocht nu de jarige Geert Decresson 7 blokjes uit de zak halen met als resultaat HEKSJE. Nadien werd het puntentotaal nog wat aangedikt met RUIG, NAVI, CEDER en KWEBJE. KWEBJE zal de scrabblegeschiedenis ingaan als een unieke solo, want wie kan zeggen dat hij of zij op zijn of haar verjaardag tijdens een interclub een solo legt? Bovendien zouden wij eigenlijk nog moeten stellen: niemand heeft het gezien! De auteur ervan, Geert Decresson, kreeg dan ook vanwege de zaal een oververdiend applaus. De finale werd ingezet met scrabble nr 3, alweer een boosdoener voor velen. DAGRIJPE, GEPAIRDE en DRAPPIG werden afgekeurd, DAGTRIP, GRINDPAD, GRINTPAD en PAARDIG(E) werden aanvaard. Na nog de 4 de scrabble BORSTEN in beurt 17 en de woordjes ZOME en ALT bereikte theo max 954 punten. Jan De Ridder was de enige speler die de vier scrabbles op zijn conto schreef en werd ondanks slechts 13 tops op 19 zetten de verdiende winnaar met meer dan 50 punten voorsprong op Danny Crabbé en Omer Van Hoecke. Beste B werd Wytze Groen en beste C werd Yoni Cornelis. Gefeliciteerd! Het clubklassement werd nog een spannende strijd tussen 4 clubs. De favorieten ‘t Peirt Dendermonde en Littera Tessenderlo sneuvelden op de 4 de en 3de plaats. De Gentse clubs veroverden de eerste 2 plaatsen. Fairplay Destelbergen eindigde als tweede en Homerus Gent snoepte de snoepmand mee naar hun club dankzij Rob Rondou, Hilde Goedefroot en Marcel Verstraete. Beste B Wytze Groen (9e) en beste C Yoni Cornelis (33e) Beste club Homerus Gent met dank aan Hilde Goedefroot (12e), Rob Rondou (6e) en Marcel Verstraete (24e) 6 Lena Moriau, lid van onze club vatte de interclub mooi samen als volgt: Hallo scrabblevrienden, Ik denk dat onze papa zijn loonsom van vorige maand in het kwebje is verdwenen. Hij wordt er niet paardig van en heeft zelfs geen zin in de borsten van zijn heksje. We weefden de eindjes dan maar aan mekaar. Hij is boos op die vunzige baas. 't Komt altijd van eenkante en dan zegt hij wel eens 'alt', 't duurde al lang genoeg ! Nie op letten. Af en toe sla ik eens op hol. groetjes en tot ziens, Lena Uitleg van enkele gelegde woorden: VUNZIG > bijv.nw. vunzer, vunst: 1. duf, vochtig,muf 2. slodderig en vies - 3. moreel verdorven. FEEM (femen): > VEEM: (Barg.) vinger. SKYPET > onov.ww. SKYPEN: 1. internetbellen, m.n. met behulp van software van Skype. NAVI ('s): verkorting van navigator. KWEBJE > KWEB (-ben): 1. moerassige grond, met gras begroeid, waar men in zakt als men erover loopt. 2. KWEB (-ben): kwebbel. PAARDIG bijv.nw.: (van merries) naar de hengst verlangend. Twee droedels uit de Chipkakwis De oplossing van beide droedels vind je op puzzelpagina 22. 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 A B C D E F G H I a L T E R U I G C E D W E E F D E N S K Y L A O N O V T N D U U R D E S N O H Z M A I K L G O F E E M S T B O Z O M J K L M H E K S E R A X P E T E N N O J E N A V P I k A W A E R B D J I E G R S T E N E Godsdienst en taal Marc Stepman Onze clubs staan los van religie of stand. De verschillende godsdiensten hebben wel een grote invloed op het maatschappelijk leven en indirect dus ook op onze taal. Als je in de SWL 2012 (of de nieuwe Dikke Van Dale) op zoek gaat naar religieuze termen, kom je ongetwijfeld tot verrassende vaststellingen. De woorden in deze tekst die in hoofdletters staan, komen ook voor in de SWL. Het Westen In de KATHOLIEKE EUCHARISTIE vind je steevast een KYRIE, GLORIA, EVANGELIE, HOMILIE, CONSECRATIE en COMMUNIE, maar het Agnus Dei of Lam Gods kan blijkbaar alleen met een hoofdletter. Bij EXEQUIEN (uitvaartplechtigheid) worden REQUIEMS, ABSOUTEN en OFFERTARIA gezongen. Een SEMINARIST met ambitie kan opklimmen tot DIAKEN, KAPELAAN, PRIESTER, DEKEN, BISSCHOP, METROPOLIET, PATRIARCH of PAUS. De KARDINAAL maakt geen deel uit van de ambtelijke hiërarchie : sommige bisschoppen zijn kardinaal, de meeste kardinalen zijn bisschop … Te complex om uit te leggen : je moet maar eens googelen. In de PROTESTANTSE Kerk komt de DOMINEE of LEKENBROEDER uit de CONSISTORIE en bestijgt de KANSEL (een (S)PREEKSTOEL of (S)PREEKGESTOELTE). De GEMEENTE zingt PSALMEN en HYMNE(N/S). Binnen het PROTESTANTISME bestaan tal van strekkingen, waaronder het ANABAPTISME, het ANGLICANISME, het LUTHERANISME, de UNITARIERS, de CALVINISTEN, de PRESBYTERIANEN, de BAPTISTEN, de HERNHUTTERS, het METHODISME, het EVANGELICALISME, enzovoort. De MORMONEN, de APOSTOLISCHEN en de ADVENTISTEN (waaronder de getuigen van JEHOVA) vormen een afzonderlijke tak van de CHRISTENEN. In de moderne tijd is er minder plaats voor religie. Een (KINDER)BIJBEL staat in menige boekenkast, maar het ROZENHOEDJE en de CATECHISMUS vind je hoofdzakelijk nog in antiekzaken. Op religieuze feesten bij ons worden WIJWATER, WIEROOK, MONSTRANSEN en kleurige KAZUIFELS nog eens boven gehaald. Verspreid over heel de wereld Het JODENDOM en de ISLAM worden gerekend tot de ABRAHAMITISCHE religies. In de ISLAMITISCHE landen leidt de MUEZZIN van op de MINARET elk GEBEDSMOMENT. In de MOSKEEEN wordt het VRIJDAGGEBED gehouden met een preek door een IMAM. De onderlinge strijd tussen SJIIETEN en SOENNIETEN (of SALAFISTEN) lijkt eindeloos. De DRUZEN en ALAWIETEN kennen we misschien nog uit de oudste Bijbelteksten. De SOEFIS, aanhangers van het SOEFISME, zijn minder bekend, wellicht omdat het om een MYSTIEKE vorm van de Islam gaat. De JODEN kennen ook iets van feesten. De SOEKOT duurt zeven dagen en sluit de oogsttijd af. Dan wordt er een LOOFHUT gebouwd. In de hut staan de LOELAV (palmtak) en ETROG (citrusvrucht) symbool voor de oogst. 8 Rond Jom Kipoer (de Grote Verzoendag, de belangrijkste joodse feestdag) klinkt het geschal van SJOFAR of de ramshoorn in de SYNAGOGE. Blijkbaar staat dat in de Joodse wet, de Thora. De HALACHA is een dogmatische stroming binnen het jodendom waarin gedragsregels centraal staan die ontleend zijn aan de Thora en de Talmoed. Vraag dat maar aan de RABBIJN. Hij kan je ook het verschil uitleggen tussen ORTHODOXE, CHAREDISCHE, CHASSIDISCHE en CONSERVATIEVE Joden. ESSENEN, FARIZEEEN, SADDUCEEEN en ZELOTEN zijn inmiddels verdwenen joodse richtingen die je wel in onze SWL vindt. Het Oosten In het Oosten gaat het er een stuk uitbundiger aan toe. Huwelijken en begrafenissen gaan gepaard met dagenlange feesten en ongeziene pracht en praal, zelfs bij families die ontzettend arm zijn. De MANTRAS en TANTRAS van de Boeddhisten zijn ons niet vreemd. Of je nu JAINIST, SOEFI of SIKH bent, westerlingen zullen het verschil niet merken maar wel vermoeden dat je uit India komt. Van de talrijke Japanse religies lijken alleen ZEN en het SHINTOISME ons taalgebied bereikt te hebben. Mondeling overgeleverd ENDEMISCHE religies werden mondeling overgeleverd, meestal met een vorm van ANIMISME. In het begin van onze tijdrekening deed de DRUIDE dat in onze streken. Ook de Griekse, Romeinse, Noordse en Slavische mythologie werd mondeling verspreid. Van de talrijke indiaanse godsdiensten kon ik niet meteen sporen vinden in onze SWL. VOODOO wel : deze spreekt misschien het meest tot de verbeelding omdat er onverklaarbare krachten aan verbonden zijn ? Merkwaardig Blijkbaar bestaan er ook gradaties in sommige Kerken (wellicht als je meer ONZEVADERS en WEESGEGROETJES bidt) want KATHOLIEKEREN, LUTHERSEREN, GELOVIGEREN en ONGELOVIGEREN bestaan. Bij PROTESTANTEN, ANGLICAANSEN, ORTHODOXEN, BOEDDHISTEN, SHINTOISTEN, HINDOES en MOSLIMS bestaan geen trappen van vergelijking ! Onuitputtelijk Duizenden woorden hebben iets met religie of levensbeschouwing te maken. Naast de grote wereldgodsdiensten zijn er nog tal van SYNCRETISCHE (o.a. THEOSOFIE) en ENTHEOGENE religies, nieuwe religieuze bewegingen. ESOTERISCHE groepen, modern HEIDENDOM (o.a. HELLENISME en WICCA), “Alien” godsdiensten (zoals SCIENTOLOGY), SEKTARISCHE bewegingen … Veel plezier met het opsporen van deze woorden. Opgelet : soms staat een religie of strekking wel in de SWL, de aanhangers niet. Soms vice versa. Soms bestaat alleen het meervoud. Erg consequent kan je dat niet noemen, maar dat zijn we al gewoon he ? 9 IC Littera Tessenderlo - 25-6-2016 Verslaggeving: Ronny Rutten Een geslaagde 25e intercluborganisatie UNODE was het begin van een lekker potje scrabble. Geen gewoon potje, zo mocht onmiddellijk blijken. In beurt twee bracht de eerste scrabble FOEKEPOT heel wat meerpunten op voor vijf spelers. Het waren Trees van Dongen, Erna Darcis, Jan De Ridder, Bert van der Loo en Annie Clissen die een ideale start kenden. Jan Cornet had de goede trein gemist, maar hij vond terug aansluiting toen hij in beurt zes uitpakte met de soloscrabble ENCIERRO. Ook CROISEER was mogelijk, maar die mogelijkheid werd door niemand benut. Dit soort scrabbles zorgde uiteraard voor lage percentages bij de overgrote meerderheid van de spelers. In beurt acht leende de scrabble NASTUREN zich ertoe om het puntentotaal wat op te schroeven. Meer dan 60% van de deelnemers deed dat. Ook USANTIEN of TONNEAUS zouden in die beurt goed geweest zijn voor de scrabblebonus. Nog voor de pauze bouwde Jan De Ridder de voorsprong op de concurrentie verder uit. Hij deed dat met de scrabble INTERCOM. Enkel Frans Symons, tezamen met vader en zoon Leyssens deden in die beurt even goed. Na de lekkere koeken leverden aanvankelijk alleen de plakker WAL, het bevallige LADYTJE en ook RADIX meer dan veertig punten op. In de voorlaatste beurt echter gaf de vijfde scrabble VERFDOOS nog wat extra kleur Jan Wouters (22e), Annemie De Waele (7e) en Jan De Ridder (1e) zorgden voor Heureka Mechelen voor de trofee van beste club aan de wedstrijd. Slechts twaalf spelers zagen dat. Jan de Ridder (893 op 966 pt.) won met grote voorsprong. Bert Van der Loo (829 pt.) en Jos Leyssens (820 pt.) eindigden op een tweede, respectievelijk derde plaats. Ook Bert Leyssens en Jan Cornet rondden de kaap van 800 punten. Danny Beyens (754 pt.) behaalde de tiende plaats en was daarmee de beste B-speler. Chantal Naessens (688 pt.) won de prijs voor de beste C-speler. In de clubcompetitie ging Heureka Mechelen het organiserende Littera Tessenderlo met één puntje vooraf. Beste C-speler Chantal Naessens en beste B-speler Danny Beyens 10 Uitleg van enkele gelegde woorden: UNODE (-n): (wiskunde) uniplanair dubbelpunt. (uniplanair = met samenvallende platte vlakken) FOEKEPOT (-ten): rommelpot (pot die met een (varkens)blaas is overspannen, waar men in het midden een rietje doorheen gestoken heeft dat men vochtig maakt en op en neer beweegt, wat de blaas in trilling brengt). KUKEL (-s): kus, zoen (vormvariant KUKKEL (-s)). KUKELEN onov.ww.: 1. kraaien - 2. tuimelen, buitelen. ENCIERRO (-'s): Spaans volksvermaak waarbij stieren door de straten worden gejaagd en het de kunst is zo laat mogelijk opzij te springen. SMEGE > bijv.nw. SMEEG, SMEGER, SMEEGST schraal, mager. MOEEN > bijv.nw. MOE, MOEER, MOEST: vermoeid, afgemat. HAVA (geen mv.): hoogactief vast afval (hoogradioactief afval, m.n. afkomstig uit kerncentrales en opwerkingfsabrieken). 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 A B C D Z E R K U K E L V I S U W E W S M E P N E N v A G A E E F G H I J K L M N O M F e O N D E H S I K A L E J E V A N P A D H N O D E Y B E T N T E G C J Z L I N T E R C OM E E A N O S T U R E N D G E R I T E R F D O O S X N In Memoriam Sandra Aarts-Klaasen Sandra Aarts-Klaasen overleed op 11 juni 2016 op 69-jarige leeftijd. Zij was aangesloten bij A-Stijger Veldhoven samen met haar echtgenoot Wim Aarts die effectief lid is van deze club. In januari 2015 heeft zij door haar ziekte het srabble moeten opgeven. Op 8 juni heeft zij haar verjaardag nog kunnen beleven met broers en zussen en op 10 juni was hun huwelijksverjaardag. Langs deze weg bieden wij onze oprechte deelneming aan Wim en familie en hopen dat de vele woorden van troost helpen om dit groot verlies te dragen. 11 IC De Wase St. Niklaas - 30-07-2016 verslaggeving: Conny De Rouck Nipte overwinning voor Jan De Ridder met Filip Overath in het kielzog Voor de 37ste interclub van de Wase dienden aanvankelijk een aantal spelers te wachten op eventuele afzeggingen. Uiteindelijk konden 134 deelnemers beginnen aan de wedstrijd. Eerst werd de jarige Guido Laurent getrakteerd op een flesje wijn. Hij mocht ook de 1ste lettertrekking voor zijn rekening nemen. Werden in de eerste beurten weinig punten gesprokkeld, de trekkingen in beurt 4 t.e.m. 6 zorgden telkens voor een scrabble. Met de letters ‘CESOSRH’ werd voor 77 punten in de 4 de beurt SCHORSE gelegd. De letters ‘RBPEDEG’ zorgden in de 5de beurt voor de tweede scrabble GEPUBERD voor 69 punten. De trekking van een blanco samen met de letters ‘TKEFIE’ zorgden in de 6de beurt voor de derde scrabble en tevens voor de eerste solo. Alleen Godelieve Saenen wist 86 punten te versieren met KIEFTJES. In beurt 7 werd KERNHEM gelegd, een op de edammer lijkende kruidige Nederlandse dessertkaas (genoemd naar het landgoed Kernhem bij Ede). Beurt 9 zorgde met TONGELEN voor talrijke nullen. Dit woord staat in de nieuwe Van Dale maar nog niet in de huidige scrabblewoordenlijst. Voor wie het niet wist heeft dit woord 2 betekenissen: Bij slangen en hagedissen betekent dit de tong uitsteken en bewegen om geuren te analyseren; bij honden betekent het de tong uitsteken en over de neus en lippen likken, bv. als teken van stress. Na 10 trekkingen stond Filip Overath van Zandloper Lommel met 460 punten aan de leiding. Jan De Ridder bekleedde met 1 puntje minder de voorlopige tweede plaats. Plaats 3 in de tussenstand was met 457 punten voor Danny Crabbé van Verba Rotselaar. Het theoretisch maximum bedroeg 481 punten. Beste B-speler Rudi Franckaert en beste C-speler Annie Van Quathem Na de pauze kwam in de 14de beurt voor de tweede maal de blanco uit het zakje. Samen met de letters ‘YTZDIE’ werd voor 60 punten het woord GENTRY gevormd. De 19de beurt was goed voor de tweede solo. Cécile Verstraete legde met de letters ‘RAOSNX*’ EPOXY voor 42 punten, de blanco gebruikend om een PEDEL te leggen. De partij werd na 21 beurten beëindigd met een theoretisch maximum van 921 punten. De nummers 1 en 2 van de tussenstand wisselden van plaats in de eindstand. Jan De Ridder van Heureka Mechelen behaalde met 876 punten de eindoverwinning. Met 866 punten werd Filip Overath tweede. De derde plaats was voor Stefaan Roels van Littera Tessenderlo die 857 punten behaalde. Beste B-speler op een 6de plaats was Rudi Franckaert van Ypsilon Heist. De beste C-speler eindigde op de 70ste plaats: Annie Van Quathem, eveneens van Ypsilon Heist. De clubbeker ging dit jaar overtuigend naar Littera Tessenderlo met drie spelers in de top tien. Met 22 punten achterstand op de eerste werd Alfabet Putte tweede in de stand. Verba Rotselaar bekleedde de derde plaats. 12 Beste club Littera Tessenderlo met Ronny Rutten (10e), Herman Theys (5e) en Stefaan Roels (3e) Uitleg van enkele gelegde woorden: KIEFTJES > KIEFT (-en): kieviet. KERNHEM (-men): op de edammer lijkende kruidige Nederlandse dessertkaas. GENTRY (g.mv.): lage adelstand en de sociaal daartoe behorende klasse in Engeland. ONTEN > bijv.nw. 1. vuil, smerig - 2. niet helemaal betrouwbaar. MILK (g.mv.): (als verkorting van) bodymilk. EPOXY (g.mv.) (als verkorting van) epoxyhars = door verhitting hardwordende kunsthars die o.a. in lijmen en elektrische onderdelen wordt toegepast. PEDEL (-len, -s): functionaris aan universiteit of hogeschool die academische plechtigheden en examens regelt en belast is met de adminstratie betreffende studenten en examens. GEVUNSD > onov.ww. VUNZEN: glimmen, smeulen. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 A M I L K B C D E F G H I J K L M N g K E I C I S S E N E R N H E M O T F A A R G E P U B E R T e P O X Y J A J O U D E E F DW E R G S C H O R S E L E E G T E N V B I T Q U A N WO N E N A Z E N S M E D Z E N D O D V L E K T Taalzaken Taalreglement 2017: wijzigingen meervoud De huidige taalregels met betrekking tot de meervoudsvorming van zelfstandige naamwoorden (hierna: zn) zijn gebaseerd op de nogal beperkte meervoudsinformatie in de 12de tot en met de 14de uitgave van de Grote Van Dale. Door deze summiere gegevens moeten de regels vrij uitgebreid zijn (zie TR 3.2.a). In de digitale versie van de 15de uitgave van de Grote Van Dale (het EGWN 15) is dat sterk gewijzigd: bij bijna alle zn die als lemma zijn opgenomen, wordt de meervoudsinformatie vermeld. Het zou natuurlijk handig zijn als we de vermelde meervoudsgegevens zonder meer kunnen volgen, maar daarin zitten helaas nogal wat tegenstrijdigheden, zodat er toch nog heel wat regelgeving nodig blijft. Daarnaast zijn er heel veel samenstellingsvoorbeelden (ssvb’s), meestal opgenomen bij het laatste woorddeel. Hierbij staat geen meervoudsinfo, in die gevallen moeten we afgaan op het meervoud van het laatste woorddeel. Naast de algemene regel dat in hoofdlijn de meervoudsinformatie in het EGWN 15 wordt gevolgd zijn er meerdere uitzonderingen. Hierbij maken we een onderscheid tussen de uitzonderingen van het meervoud van individuele zn en de uitzonderingen die betrekking hebben op samenstellingen. Voor de eerste groep hebben we nu de bijlagen 2A tot en met 2D. Bijlage 2A voor de zn die meervoud krijgen ook als Van Dale “g.mv.” vermeldt; bijlage 2B voor de zn die juist géén meervoud krijgen i.t.t. de meervoudsvermelding in Van Dale; bijlage 2C voor de zn die een extra meervoudsvorm krijgen naast de vermelde meervoudsvorm; en bijlage 2D voor de wijzigingen in de meervoudsvorm. Deze 4 bijlagen blijven in stand, maar er staan aanzienlijk minder woorden in vermeld (ongeveer 8 pagina’s minder). Voor de samengestelde zn komen er ook vier bijlagen: bijlage 3 A tot en met 3D. In deze bijlagen staan de laatste woorddelen van de samengestelde zn, waardoor alle samenstellingen met gelijke betekenis dezelfde meervoudsvorm(en) krijgen. In bijlage 3A staan de woorden waarvan alle samenstellingen hetzelfde meervoud krijgen als het laatste woorddeel. Bijlage 3B komt overeen met de huidige bijlage 3 (geen meervoud in samenstellingen), maar er staan aanzienlijk minder woorden in dan nu. Bijlage 3C vermeldt de samengestelde zn met extra meervoud en bijlage 3D die met een ander meervoud dan in het EGWN 15 staat. De meeste taaldossiers blijven in stand, zij het dat de meervoudsinformatie wordt aangepast. In principe wordt uitgegaan van het in het EGWN 15 vermelde meervoud, maar in een aantal gevallen heeft de OTC beslist dat er een aanpassing nodig is. Ook het meervoud van de ssvb’s wordt in deze dossiers geregeld. Namens de OTC, Henk Jongepier 13 Integratie Rita Meurrens Zaterdagmiddag in Merelbeke voor de interclub van Quercus Ronse. Of ik nog de kans zou zien om een A4-tje vol te schrijven voor de Woordenaar? Zo vriendelijk gevraagd moet mijn antwoord wel “ja” zijn, alleen, er werd geen onderwerp voorgesteld… Bij ondervinding weet ik dat ik pas in de pen kan vliegen eens ik een aannemelijk onderwerp heb gevonden en dat bleef voorlopig wel achterwege. Er bleef echter wel een zoekmotortje draaien op de achtergrond. Een vervolg op Taalgekte of Gekke Taal viel me niet meteen te binnen. Ik ging dus maar elders op zoek. De redding kwam uiteindelijk sneller dan gedacht, namelijk tijdens het huiswaarts keren toen mijn drie medereizigers een poging ondernamen om mij foutloos het woord “zeiresleunse” te leren uitspreken Ze vinden namelijk dat ik zwaar in gebreke blijf door nog steeds geen West-Vlaams te spreken. Zeventig kilometer later kreeg ik na tientallen pogingen eindelijk een score van negen op de schaal van tien voor een tamelijk correcte uitspraak van dat ellendige woord. Niet gemakkelijk hoor, of dachten jullie dat het voldoende was dit zomaar van het blad af te lezen? Verkeerd gedacht! Dat is buiten de mening van de rasechte West-Vlamingen gerekend. Ze zijn echter zo lief meneer, om het met een titel van een andere tekst en ander onderwerp te zeggen. Als de juiste uitspraak van dit – overigens mooi en schilderachtig – dialect een bewijs moet zijn van integratie voor een “aangespoelde” moet ik met schaamrood op de wangen toegeven dat ik daar na tien jaar nog niet in geslaagd ben. Jammer? Ja en neen want ik heb daar wel een eigenzinnige mening over. Toen ik als zesjarige na mijn eerste vakantie aan zee terug naar school ging in Haren Brussel was ik zo fier als een gieter te kunnen pochen met enkele woorden uit die vreemde taal die ik bij het spelen op het strand had geleerd: een “stutte”, een “seultje” en een “scheptsje”…niemand begreep waarover ik het had. Zelfs de vertaling werd met ongeloof in twijfel getrokken. Een boterham, een emmertje en een schopje? Haha, maak ons wat anders wijs! Was ik toen onbewust al bezig met de voorbereiding van mijn zogenaamde integratie in de WestVlaamse gemeenschap waar ik toen al per se wilde gaan wonen? Ik leerde eerst nog Frans - verplicht in het Brusselse - en andere talen die me mateloos interesseerden. Dat doet me meteen denken aan die leuke Fransman die ik leerde kennen onderweg in Spanje. De conversatie verliep vlot tot hij opeens verrast vroeg:” mais tu es Belge?” en ik zei “oui, pourquoi?”. “Tu dis septante deux. En France on dit soixante douze” Ha, bon! Gek is dat maar hij bracht me dan nog meer cijfers bij en daar kon ik mee leven. Ik was al blij dat het niet mijn uitspraak was die me verraden had hoewel, er is niets mis met het Belgische Frans dacht ik toch. Zo waren er ook in andere talen nog adders onder het gras waar ik in trapte zodat ook daar mijn herkomst werd verraden maar ik heb nooit gedacht me in Frankrijk, Duitsland of Engeland te gaan integreren. Oef! Ik blijf het West-Vlaams na het Brussels van Ketje het mooiste dialect vinden maar het is en blijft het moeilijkste wat ik ooit heb moeten leren. Ik doe nu verder mijn best om dat verdomd moeilijke “zeiresleunse” onder de knie te krijgen. Voorlopig zit het nog -letterlijk- om mijn pols haha. Daarna volgen vast en zeker nog wel een hele boel uitspraken en gezegden te leren. Ik kreeg laatst een boekje van een van mijn zussen:”Wuk zeg je!, het allermooiste en leukste West-Vlaams” Zal vast helpen. Belangrijk is, “’kjeunemi”. “Zin’k ghen keppe, ‘kzin ok ghen bette!” En kijk, ondanks de titel werd het dan toch nog een vervolg op Taalgekte of Gekke Taal… 14 Jubileumtoernooi Arendsoog Amsterdam Verslaggeving: Bert van der Loo Maarten Beekhuis pakt unieke hoofdprijs op Arendsoogjubileumtoernooi! Op zaterdag 13 augustus vierde de Amsterdamse NTSV-club Arendsoog haar 20-jarig bestaan in de sjoel van de nieuwe synagoge in hartje Amsterdam. Behalve de vaderlandse toppers van diverse clubs en (in)actieve oudarendsoogleden (hij blijft leuk) waren er ook ere-gasten uit Vlaanderen namelijk Paul de Bosscher en Nana Van Den Bossche van Quercus Ronse en Ronny Rutten en Hilde Machiels van Littera Tessenderlo. Vanaf 10 uur werden de deelnemers onthaald op koffie en lekkernijen en ook voor de lunch werd door Arendsoog genoeg ter tafel gebracht. Een pittige quiz met algemene- en scrabblevragen kregen de deelnemers na het openingswoord voorgeschoteld en inderdaad, het was niet makkelijk. Van waar is “Van Dale geboren en waardoor kunnen Gekko`s tegen gladde oppervlakten lopen, tot aan wat is de huidige ranking van de NTSV-voorzitter”, dat soort fratsen…winnares van de quiz werd Prateeksha Bouma die alle zeven Nederlandse interclubwinnaars wist op te noemen. De scrabble-partij dan, helaas kon Jan de Kruiff door droevige verplichtingen niet op tijd zijn dus zijn uiteindelijke score was aan de lage kant. Met LOTTE werd afgetrapt, daarna de eerste scrabble DRANGHEK voor 68 punten waarna direct de tweede scrabble kwam met SPROKKE in aanbouw met plotte voor 100 punten. De cameravrouw van AT5 deed haar werk tussen de beurten door waardoor de eerste helft iets langer zou duren dan de tweede maar daar was alle begrip voor bij de spelers. OEN voor 27 en WEENDEN voor 49 leidden naar GRADUERE voor 90 punten die door de zaal niet werd opgemerkt. Inmiddels was Jan de Kruiff ook gearriveerd en de derde scrabble ONKUISTE was vervolgens goed voor 84 punten waarna CLUBT voor 60 punten op het bord verscheen en vervolgens met MANS (44) en VIEW voor 30 de pauze werd bereikt. Jan Tiek had de touwtjes in handen met achter hem o.a Jeroen Kramer en Floris van Ouwerkerk. Na de pauze ging het verder met DOEFE voor 39 en een lucratieve YIN voor 55 die echter wel het bord “dichtlegde” aan de kant van de A-lijn. Duplomaat gaf ons NEERJAGE (97) waar ook andere scrabbles mogelijk waren. De hoogste score van de dag was voor IJSVELD die menig speler wist te maken, echter leider Jan Tiek durfde hem niet aan. Zou de SOEP (65) zo heet gegeten worden dat het hem de zege kostte? De partij kabbelde met kleinere zetten naar het einde, MAX (59) BEFTEN voor 38 waarna Jan de Kruiff zijn aanwezigheid opleukte met de solo HENZE voor 33 hetgeen Jan Tiek deed besluiten de CARDS nog eens te schudden met zijn solo voor 36 punten. Met ZOEM voor 35 kwam een einde aan deze jubileumpartij en kon de jury de eindstand gaan opmaken. Met een verloting van tal van prijzen kon Arendsoog nog veel mensen belonen voor hun komst naar Amsterdam en daarna kon de verrassende winnaar Maarten Beekhuis gehuldigd worden en zijn unieke, door kunstenaar Jacky Chaigneau uit Cheffois vervaardigde trofee in handen gedrukt krijgen terwijl de camera`s klikten. Eindstand Arendsoog Jubileumpartij MAX: 1141 (Duplomaat) 1. Maarten Beekhuis 2. Floris van Ouwerkerk 3. Jan Tiek 4. Jos van Rooijen 5. Hilde Machiels 960 956 950 935 910 84,14% 83,79% 83,26% 81,95% 79,75% Over vijf jaar doen we het, bij leven en welzijn, nog eens dunnetjes over… V.l.n.r. de jubileum top-3: Floris van Ouwerkerk, Maarten Beekhuis en Jan Tiek 15 Interland België-Nederland - 06-08-2016 Verslaggeving: Marc Stepman en Chantal Naessens België opnieuw de meerdere van Nederland De harde scrabblekern van Nederland Wedstrijd 1: sprookje van 1001 … punten De 30 deelnemers van België en Nederland werden door de mensen van Littera Tessenderlo hartelijk onthaald in de ruime zaal van De Griffel, een ideale plek voor de clash der titanen. Nadat de nationale volksliederen gezongen waren, werd de eerste partij stipt om 10.30u aangevat. Na een aarzelende start (AFTOOM voor 32 p.) stegen de scores gestaag tot de eerste scrabble in beurt 4 : TOEWAGEN, gevonden door 10 spelers. Wie dacht dat dit een werkwoord was, zou zijn aanbouw in de daaropvolgende beurten met een nulscore terug krijgen. De plakkers TOGA, DREM en CEL vormden de aanloop naar scrabble 2: DUNNENDE. Aan de korte plaspauze bleek Ridder Jan nog aan 100% te spelen. 4 Nederlanders in de top10 lagen op de loer … alles was nog mogelijk. Geen tijd om te speculeren want in beurt 11 werd de 3 e scrabble gelegd : ZITTENDS, of ZEDONIST of ZANDKIST voor enkele puntjes minder. Toen X en Y samen uit het zakje kwamen en Duplomaat als topscore SARDONYX toonde, wist ik dat deze 15e beurt beslissend kon worden. 10 spelers scoorden hiermee 89 punten en liepen minstens 49 punten uit op de concurrentie. In de voorlaatste beurt vond praktisch iedereen een scrabble tussen 82 en 93 punten, maar dat bracht geen zoden meer aan de dijk. Jan De Ridder had slechts één maximumzet gemist en werd uiteraard individueel winnaar (991 op 1001). De ereplaatsen werden bezet door 3 Nederlandse topspelers (Bert Van der Loo, Floris Van Ouwerkerk en Jan De Kruiff), gevolgd door een legertje Belgen, maar doordat het landenklassement op de top-10 van elk land berekend wordt ging de overwinning in deze wedstrijd naar België: B: 91 p., N: 159 p. Achteraf bleek dat de spelers geen enkel punt lieten liggen ten opzichte van de computer. Er werd aandachtig maar voorzichtig gespeeld, want er vielen slechts 34 nulscores en niet één solo. Wellicht zou de vermoeidheid na de lunch toeslaan en voor meer vuurwerk zorgen … Jan De Ridder toonde nog maar eens zijn scrabbletalent en won beide scrabblewedstrijden 16 De Belgische harde scrabblekern Wedstrijd 2: solo’s en scrabbles bij de vleet Bij aanvang van de wedstrijd stelden de deelnemers vast dat de voorzitter en secretaris van het NTSV van plaats verwisseld waren: de voorzitter verdween naar de catacomben van De Griffel om de jury te versterken terwijl de secretaris de wedstrijd in goede banen mocht leiden. Zij beloofde alvast voor een gunstige trekking te zorgen zodat de deelnemers de eindscore, het aantal scrabbles en solo’s van de voormiddagpartij kon overtreffen. Zij hield woord. De deelnemers ook. En of deze partij voor vuurwerk zou zorgen! Beurt 1 ging meteen van start met een solo voor de Nederlander Floris van Ouwerkerk: DOGKAR (= tweewielig licht rijtuig voor één paard, waarin men rug aan rug zit). Als beloning mocht hij een Belgisch biertje kiezen. In de beurt erna waren er 24 mogelijkheden om alle blokjes kwijt te kunnen, 9 ervan vonden hun weg naar een scrabblebord, NASPOELE was de hoogste zet. Opmerkelijk: behalve 1 nulscore hadden alle deelnemers een scrabble gevonden!!! Twee beurten later waren er 3 scrabbles mogelijk op 10 verschillende plaatsen maar de ERWTJES op A3/v gingen met de eer lopen. In beurt 7 soleerde de Nederlander Jan de Kruiff met ANNUEL (= eenjarige plant). Ook hij mocht een Belgisch biertje kiezen. Twee beurten later was het de beurt aan de Belg Jan De Ridder om te soleren, deze keer met de scrabblesolo LANINGEN (laning = 1) losse vloer in een schuit 2) deel van de kruitkamer 3) onderlaag in een bedstee, 4) laan). En ook hij mocht een Belgisch biertje kiezen. Een quintet vond in deze beurt de enige andere mogelijke scrabble: inknagen. Aan de pauze liet Jan De Ridder met zijn 503 punten slechts 5 puntjes liggen (gevolg van de 2 solo’s van onze Noorderburen). Zijn partner Annemie De Waele volgde op 9 puntjes. De enige Nederlanders in de top-10 waren de 2 solospelers. Met 61 punten voor België tegenover 203 punten voor Nederland hadden de Belgen een comfortabele voorsprong uitgebouwd. Een 19de interlandzege kon hen niet meer ontglippen. Maar wat de solo’s betrof leidde Nederland met 2 - 1. De 11de beurt deed de zaal enigszins op zijn grondvesten daveren. Niet alleen deelde de jury ongenadig 17 nulscores uit, 8 spelers vonden de 4de scrabble: LAMENTOS (lamento = klaagzang (muz.)). Onnodig te zeggen dat deze beurt de rangschikking flink dooreen schudde. Meteen daarna volgde de 5 de scrabble: 22 spelers zagen OMSTUWDE, de enige scrabblemogelijkheid. Met een HOBO werd lamentos verlengd tot lamentoso (= klagend (muz.)). Toen was het tijd voor een negenklapper, gebruik makend van 2 blanco’s. Er werd me verteld dat er 80 combinaties mogelijk waren. 20 ervan vonden hun weg naar een scrabblebord. Opmerkelijk: 59 van de 60 deelnemers vonden een negenklapper! Wellicht een unicum op een scrabblewedstrijd. De jury koos GENIETEN, genieten was het inderdaad van deze partij. In de volgende beurt was er geen plaats op het scrabblebord voor de 7 de scrabble (kromden) maar KOMEND op H1/v bracht toch nog 48 ptn. op. Jan de Kruiff was in zijn nopjes toen hij in beurt 16 KRUIF(= verwaande kerel (maar dat is Jan niet)) op het bord zag verschijnen. Met een Poolse ZlOTY kon men geen drankbonnetje kopen maar wel 39 punten scoren. Daarna kabbelde het spel rustig naar het einde. Eindscore: 1065 ptn, 3 solo’s, 6 scrabbles waarvan 1 negenklapper. Missie geslaagd. 17 Ook deze wedstrijd werd gewonnen door Jan De Ridder die 1040 p. behaalde, gevolgd door Cris Clonen (983 p.) en Luc Moelants (976 p.) De volledige top-10 kleurde Belgisch. Landenklassement: B: 54 ptn., N: 195 ptn. De spelers lieten geen enkel punt liggen ten opzichte van de computer. De nulscores gingen wel de hoogte in: 67 stuks, net niet het dubbele van de voormiddagpartij. België won het landenklassement met 145 p. tegenover 354 p. voor Nederland. Individuele winnaar werd maestro Jan De Ridder met 2 wedstrijden die hij op overtuigende wijze won. Scrabblegangmaker Marc Seghers kreeg de wisseltrofee voor België overhandigd door een fiere NTSV-voorzitter Marc Stepman Uitleg van enkele gelegde woorden van beide wedstrijden: Wedstrijd 1: AFTOOM > ov.ww. AFTOMEN: (mbt. paarden) van de toom ontdoen, van het hoofdstel en de daaraan verbonden teugels bevrijden. AFVECHT > ov.ww. AFVECHTEN: zo lang en zo fel bevechten, dat hij de strijd moet opgeven. TOEWAGEN (-s): dicht rijtuig. DREM > onov.ww. DREMMEN: 1. jagen, overhaasten - 2. dreinen, drenzen, zeuren. DUCK (-s): voertuig dat zich zowel op het water als op het land kan voortbewegen. SARDONYX (-en): edelgesteente, een uit lagen bestaande veelkleurig agaat, die vooral voor het snijden van cameeën wordt gebruikt. KIUR (-s): uitgestorven reuzenvogel van Madagaskar. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 A B C D E F G H K Z l O E E H M R E X E N E W F A C E N T S D J P E B D O G K A S I E C L A N I E E P O S E A N N U E L H I J K L M N O T Y K R U T L I J R A F A M N G E N N M S T UW O e S O B O 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 A B C D E F G H P L A B K O Z I T T E N D W E E E I J Z E E D E N S U S N A F T O OM N F I E V E N E N D U C K E H C E T O E WA G D R E M T O I J K L M N O S A L E G R E R D O N Y X J B E K E S I G H U R A R e L e N S P A Wedstrijd 2: DOGKAR (-ren): tweewielig licht rijtuig voor één paard, waarin men rug aan rug zit. BICEPS (-en): 1. tweehoofdige bovenarmspier - 2. een van de buigspieren aan de achterzijde van het dijbeen - 3. orgaan dat twee knopvorige delen draagt. LANINGEN > mv. van LANING: o.a. 1. losse vloer in een schuit 2. deel van de kruitkamer - 3. onderlaag in een bedstee. D E Z E G E N I E T E N LAMENTOS (mv. van LAMENTO): klaagzang. KRUIF (kruiven): verwaande kerel. ZLOTY ('-s): munteenheid van Polen. 18 IC Quercus Ronse - 27-08-2016 Verslaggeving: Nana V.D. Bossche Jan De Ridder is de onklopbare numero uno Antoin Meerschaert is beste B- en Twan Swenker beste C-speler De cluboverwinning is voor 't Peirt Dendermonde Of spelleider Paul De Bosscher "goede vingers" heeft, is nog af te wachten. Na het welkomstwoord aan de spelers en dankbetuiging aan directeur Pascal Van Hoecke van het K.A. GITO te Merelbeke voor het ter beschikking stellen van de schoollokalen worden de eerste letters uit het zakje gehaald. Het verheugt ons om Leonel Van Elsuwé die nog volop aan het revalideren is terug te zien en hij krijgt prompt het letterzakje toegestopt om de eerste trekking te doen. Na wat perikelen met het computernetwerk in de jurykamer zijn we vertrokken met de letters ERZV*TT en wordt OP D8 H VERZET aangetekend. In de 2e beurt put de jury met de letters EDANERT uit verschillende scrabblemogelijkheden VERTANDE voor 80 punten. Tussendoor krijgt Marc Clauwaert verjaardagsfelicitaties vergezeld van een fles wijn overhandigd door Quercusvoorzitster Martine. Daarna kan men VADEMEN om in beurt 4 een WERPLIJN voor 85 punten te leggen, ook een LIJNWORP zou goed geweest zijn. In de 5e beurt kan men RACHEN dat in de 6e beurt verlengd wordt tot RACHENDEN, beiden voor 54 punten. Een zevental spelers heeft waarschijnlijk naar schrijfster dezes gekeken, zij legden zonder blozen 3 scrabblemusketiers in Merelbeke: Jan De Ridder geflankeerd door KAMANKEN,en dat ik kan manken weet ik beste B Antoin Meerschaert en beste C Twan Swenker ondertussen wel! ALHOGE in beurt 8 is goed voor 42 punten. Spijts dat in beurt 9 op de 13-lijn men een formidabele plakker ONEET (moeraspaardenstaart) mist voor 44 punten brengt een BOEDJE toch 39 punten op. Jan De Ridder loodst ons door een buizenstel naar een MOFEIND voor een scrabblesolo van 102 punten waarna de alarmklok gaat voor de koffiekoeken met een maximum tussenstand van 596 punten. Guido Laurent komt 21 punten tekort en Antoin Meerschaert 11 punten om koploper Jan De Ridder met 577 punten of 96,81 % bij te benen. Dat er iets GEURIGS (78 pt.) in de lucht hing na het koffiekransje hoef ik niet te vertellen, hiermee komt een vijfde scrabble op het bord. In beurt 12 betalen enkel Stefaan Roels en Bert van der Loo met KORUNAS een vroegere Tsjechische/Slowaakse kroon van 56 punten. In de 13e beurt komt WAFS op het bord maar de letters *EFSWSB geven een WOLFSBES prijs, spijtig niet gevonden in de zaal. Met BITSEND in de 14e beurt komt de laatste scrabble op het bord voor 96 punten. Na EXCURS, TYPTE en BEZOLES is het einde van deze zwoele scrabblepartij geblazen met een max. van 1003 punten na amper 17 beurten. De letters O en Q blijven in het zakje, van "goede vingers" gesproken... En de scrabbelaars, zij waren er niet treurig om want het was blazen en puffen van de warmte. Dit zijn niet de Vier Heemskinderen van 't Peirt Dendermonde maar de clubwinnaars met voorzitter Marc Seghers, Dirk Van den Herrewegen (11e), Guido Laurent (9e) en Willy Van Laethem (2e) 19 Jan De Ridder bewijst weer eens zijn grootse scrabblekennis en wint glorieus deze scrabblepartij met 972 punten of 96,91 %. Willy Van Laethem en Luc Steels eindigen met 901 (89,83 %) punten op een tweede plaats. Op plaats 4 met 897 punten (89,43%) mag Antoin Meerschaert van Coxhyde Koksijde zich tot beste B-speler kronen en tot groot jolijt van zijn clubgenoten kan Twan Swenker van Arendsoog Amsterdam op een 45e stek met 757 punten (75,47 %) fier de trofee van beste C-speler in ontvangst nemen. 't Peirt Dendermonde weet de clubtrofee te versieren, met dank aan Willy Van Laethem (2e), Guido Laurent (9e) en Dirk Van den Herrewegen (10e). Een dikke proficiat aan al de laureaten.. Bij deze wil ik ook nog namens het Quercusbestuur alle medewerkers van harte danken, zonder hulp van zowel binnen- als buitenaf zou dergelijk evenement onmogelijk zijn voor ons klein clubje. Uitleg van enkele gelegde woorden: VERTANDE > ov.ww. VERTANDEN: 1. van (nieuwe) randen voorzien 2. onov.ww: nieuwe tanden krijgen. VADEMEN > o.a. ov.ww.: met de uitgestrekte armen omvatten - 2. met de vadem meten. WERPLIJN (-en): o.a. 1. dunne lijn van een schip op de wal geworpen om een meertros aan wal te halen - 2. lijn die met een werphengel wordt uitgebracht - 3. lijn vanwaar of waarachter de bal geworpen wordt bij grensbal. RACHEN > onov.ww.: schelden, schimpen, foeteren. KAMANKEN > onov.ww. KAMANKELEN: mank, kreupel gaan. BOEDJE > BOED (-en) - BOEDE (-n): kleine schuur of loods, meestal van planken als bergplaats van hout, kolen, stro, enz. MOFEIND (-en): moereind = buiseind met binnenschroefdraad waarin het vaareind van een andere buis past. KORUNAS > KORUNA (-s): munteenheid van Tsjechië en van Slowakije (vóór 1993 van Tsjecho-Slowakije) verdeeld in 100 heller. BITSEND < ov.ww. BITSEN: op bitse, vinnige wijze zeggen. EXCURS (-en): uitweiding. BEZOLES > bijv.nw.: ziek, bedorven. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 A B B O E D J W E a F S W C D E F G H I J K L M N E Z O L E s T Y X C U R S P T A K E L O H G E U R I G S O V E R Z E T U G E N E R P L I J N A T S K A M A N K E N N M O F E I N D V A D E M E N E R A C H E N D E Ons Puzzelhoekje Oplossing Kruiswoordraadsels "De Woordenaar 2016/2: RIETVELD en EXPLOSIE Onder de juiste inzendingen werd Chris De Meester van FairPlay Destelbergen op de IC van Quercus Ronse uit het zakje geloot en won een Van Dale Miniwoordenboek. Ronny Rutten bezorgde terug 2 nieuwe kruiswoordraadsels waarvoor dank. Terug eventjes jullie brains laten werken, het sleutelwoord van de beide kruiswoordraadsels van pagina 21 doorsturen naar redactieverantwoordelijke [email protected] of op de IC van Coxhyde Koksijde onder gesloten omslag in het documentenbakje van Quercus Ronse club 17 t.a.v. Nana, met vermelding van "oplossing De Woordenaar nr. 2016/3" en maak kans op een volgend miniwoordenboek van Van Dale. Beide sleutelwoorden worden uiterlijk verwacht tegen 30 oktober 2016. Op het A-B-C-kampioenschap te Overmere op 19 november 2016 wordt onder de juiste inzendingen dit miniwoordenboek verloot. 20 O B I T S E N D N Kruiswoordraadsels, met alleen woorden uit de SWL A B C D E F G H I J K A B C D E F G H 7 I J K 5 1 1 2 2 3 3 6 3 5 4 4 5 5 4 4 6 6 1 1 7 7 8 8 3 2 7 9 9 10 10 8 6 2 11 11 Sleutelwoord 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 8 2 3 4 Sleutelwoord 5 6 7 8 1 Horizontaal canapés - oprechts vod - eenheid van verlichtingssterkte boomsoort verdieping - dopheide ziekte, veroorzaakt door een wondinfectie sportterm - muziekgroep een nieuwe versie van een al eerder uitgevoerd lied stuwkracht - eerste persoon kunstwerken van aan elkaar genaaide lapjes textiel parcours - Afrikaans dier familielid - basis van het taoïsme studentenkamer zeker - regenachtige 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 2 3 4 5 6 7 8 Horizontaal opslaan - gebak ruw en ongezouten - ik - mannelijk schaap zandminnende plantensoort - bijzonder groot beroep toestand van bedwelming - gebruiker orgaan dat een stof afscheidt hol in gesteente - uitroep van verbazing daarnet sierlijk schrijfmeubel - verzorgde 1000 kilo - vliegend voorwerp - Frans water slechter - edelgas Verticaal geen helder geluid kunnen geven - gebaar oppervlaktemaat - deel van het lichaam - kever vieze - onderste deel van een dak zonder goot pc voor op een bureau naar omlaag - dag vaarwel landbouwer - roestvrij staal psychische aandoening sportwedstrijd - land laten afgrazen draaistijl - ratelpopulier - basis van het taoïsme K poetsgerei met hengsel - uitkering A B C D E F G H I J Verticaal A afhangend deel van een kleed - met vlees gevuld pasteitje B wilde haver - adieu - oom C zotte inval - indianenvrouw D oorlogstuig E losbandige vrouw - een weinig F dat wat zoveel mogelijk gerecycleerd zou moeten worden G vroegere echtgenoten - achterstevoren gezongen noot H onderdeel van een dagblad of tijdschrift I herrie - breekt J onwillekeurige samentrekking van spieren lichaamsdeel - doelpunt K oud-Noorse hofdichter - kleine groep van voorname mensen 21 Blokkenpuzzel Breng de blokjes van 9 letters over in het rooster zodat je nieuwe woorden vormt. Om u op weg te helpen zijn er een aantal letters ingevuld. Op de ingekleurde blokjes verkrijg je een vijftienletterwoord. Alle woorden staan in Van Dale. E D E R C C U A L M A E V E A F I N O A A L M B O N G M I A N M B L A G O E A A P S N B R E L A K I D J J A E E E R T A D R U E R T E W E I M E S I G E G E N E O C U I T L A R E L R A P E L E A Z E R I K S D A G E E N N A G D Z E G E E E E L I N A I A T G N U G E U W L U E E F D E L A K E A N S A Y I D E N E D E D O U A S R E C E N N B R T A P L E B O R D E B T O M E O Oplossing puzzel Chipka Aalst van Woordenaar 2016/2: Opgave 1 STA: IJSTAART – PISTACHE – BIJSTAND – HUISTAAK – PROSTAAT Opgave 2 RAT: KARATEKA – MARATHON – STRATEGO – HYDRATEN – OPERATIE Opgave 3 ART: KWARTJES – PAARTIJD – HAARTOOI – SMARTLAP – SCHARTEN Opgave 4 BUI: KABUIZEN – AFBUIGEN – ERBUITEN – EETBUIEN – HANGBUIK Opgave 5 DIK: LEDIKANT – OPDIKKEN – PREDIKEN – IJSDIKTE – RIJENDIK Opgave 6 DEL: AFDELING – DODELIJK – MADELIEF – PENDELEN – ZEEDELTA 18-letterwoord: DI KST AA RTB UIDELRA T Oplossing van de droedels op pagina 7 van deze Woordenaar: COMBINE (C om B in E) en AANEENKNOPEN (aan 1 knopen) 22 E Seizoensranking top 100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 NAAM DE RIDDER Jan VAN ROOIJEN Jos ROELS Stefaan WYDOOGHE Bram DE SCHACHT Dave VAN LAETHEM Willy CORNET Jan DE BOUVERE Bertrand SYMONS Frans CRABBÉ Danny LEYSSENS Bert RUTTEN Ronny OVERATH Filip RONDOU Rob JONGEPIER Henk VERDONCKT Tina DE WAELE Annemie VAN HOECKE Omer LINTERMANS Willy FRANCKAERT Rudi CLISSEN Annie VAN MIERLO Gerda THEYS Herman LAURENT Guido VAN LINDEN Karin VAN DER JEUGHT Roland CLONEN Cris STEELS Luc REYMEN Alex VAN DEN HERREWEGEN Dirk MOELANTS Luc VAN DER LOO Bert LEYSSENS Jos MISSIAEN Daniël VERFAILLIE Michel JANSSEN Maddy BEKS Mieke MOONEN Mieke STRUYVE Julien GREGOOR Frany LEZY Magda BOUMA Prateeksha HENNEKAM Corrie FRICKX Romain ANTHEUNIS Monique FEIJEN Christine CLAUWAERT Marc VERSTRAETE Marcel VAN MIERLO Rina WOUTERS Jan RP 98,81 91,90 91,06 89,51 89,09 88,15 87,33 86,89 86,53 86,37 86,18 86,09 85,57 85,25 84,86 84,55 84,45 84,37 84,30 83,78 83,54 83,13 83,03 82,87 82,78 82,59 82,41 82,14 82,14 82,10 81,92 81,82 81,76 81,73 81,70 81,64 81,52 81,15 81,11 81,05 81,03 80,95 80,92 80,88 80,81 80,65 80,61 80,49 80,40 80,33 Wds 9 3 7 3 8 8 8 6 9 7 5 5 4 7 7 5 9 8 7 6 4 7 9 8 9 8 6 8 4 9 9 9 7 4 4 3 4 6 4 7 5 7 5 7 5 7 9 6 8 8 Na de IC Quercus Ronse dd. 27-08-2016 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 23 NAAM ADELAAR Carla DARCIS Erna DE BEULE Kris GEENS Susan VAN DE VEN Rita VANACKERE Herman BOSSU Christine MANGELSCHOTS Guy BEYENS Danny GOEDEFROOT Hilde VERBEKE An GROEN Wytze JANSSENS Kriene JOLIE Frank VANBECELAERE Anny VANLUCHENE Johan VINCK Marjan LENAERTS Greet MEURRENS Rita OSSELAER Nathalie SERNEELS Paul VAN DEN BOSSCHE Nana SMOLDERS Mia DEPREZ Monique VAN DEN NEST Marianne DE BEULE Christine SMETS Willy SEGHERS Marc VANDENHENDE Erik DE CORTE Paul VAN DER HEYDEN Priscilla TIMMERMAN Jeroen VANDER STRAETEN Annemie OUNANE Riccardo MACHIELS Hilde BOESMANS Rudi DERYCKE Urbain STEPMAN Marc DUTS Marleen VOET Marc UYTTERHOEVEN René VAN POTTELBERGH Juliette DE BOSSCHER Paul VANDAELE Joseph VAN BELLEGHEM Dirk ROEX Nicole DEHOPERÉ Chris VETSUIPERS Camille DE SMET Nadine QUINTENS Miet RP 80,10 79,78 79,60 79,32 79,25 79,19 79,06 78,99 78,87 78,72 78,61 78,54 78,47 78,43 78,29 78,25 78,07 77,83 77,73 77,58 77,38 77,32 77,27 77,26 77,19 77,09 77,00 76,99 76,99 76,98 76,98 76,89 76,81 76,67 76,61 76,44 76,04 76,04 75,60 75,57 75,32 75,07 74,98 74,63 74,62 74,55 74,29 74,23 74,08 74,02 Wds 5 9 5 9 9 3 9 9 6 6 9 7 5 3 4 5 7 6 8 5 6 6 6 4 7 8 8 7 4 4 4 3 6 4 6 9 5 7 3 9 4 5 7 4 4 4 8 6 6 7