Transcript Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport tav

Margriettoren, 9e etage
Haaksbergweg 75
1101 BR Amsterdam
Telefoon (020)23 74 740
Web www.ant-tandartsen.nl
E-mail [email protected]
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
t.a.v. mevrouw. drs. E. I. Schippers, minister van VWS
Postbus 20350
2500 EJ Den Haag
Amsterdam, 28 september 2016
Betreft: open brief inzake AMvB "tijdelijk besluit zelfstandige bevoegdheid
mondhygiënist"
Geachte mevrouw Schippers,
De Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT) ontkomt niet aan de indruk, dat u als
minister de tandartsen (persoonlijk) verantwoordelijk maakt voor het feit dat de
taakherschikking zoals uw ministerie die al 15 jaren voor ogen staat niet van de grond
komt. Dat verklaart waarschijnlijk het aura van "niet goedschiks, dan maar kwaadschiks"
dat aan het indienen van de AMvB ex art 36a Wet BIG kleeft. Uw weigering tot elk
inhoudelijk overleg over deze maatregel met de beroepsgroep kunnen we helaas niet
anders zien dan als bevestiging van onze vermoedens.
Maar stel dat u zich toch in de tandartsen vergist en met deze maatregel op het
verkeerde paard wedt. Stel dat het potentieel voor taakherschikking veel kleiner is dan u
wordt voorgespiegeld omdat van de foute veronderstellingen wordt uitgegaan. Zoals u
immers zelf aan ons hebt aangegeven ontbreekt elk rapport, elke feitelijke onderbouwing
voor uw beleid. Of moeten we zeggen dat de rapporten die er wel zijn eerder het
tegendeel aantonen? Immers, zelfs het Capaciteitsorgaan mondzorg heeft erkend dat het
model dat al 15 jaar ten grondslag ligt aan de taakherschikking niet veel verder is
gekomen dan de tekentafel en nooit aan de praktijk is getoetst.
Taakherschikking lijkt voor u de panacee voor het capaciteitstekort in de mondzorg. Daar
een experiment op baseren kan een uiterst kostbare beleidsfout blijken te zijn op de
lange termijn. Er is namelijk wel degelijk een serieus capaciteitsprobleem aan het
ontstaan in de mondzorg. Er worden hoe dan ook veel te weinig mondhygiënisten
opgeleid en het effect wordt versterkt door het lage rendement van deze opleiding (30%
uitval). En het tekort aan tandartsen wordt kunstmatig gecamoufleerd door de instroom
van ruim 200 tandartsen met een buitenlands diploma, een beleid dat door VWS in 2000
is ingezet en gefaciliteerd en dat door u actief wordt gesteund.
De ironie van uw beleid is echter dat door de expat-regeling voor buitenlandse
tandartsen de Nederlandse schatkist jaarlijks ca. € 20 mln. misloopt. Een bedrag ruim
genoeg om de 47 ontbrekende studieplaatsen voor tandartsen (zie het
Capaciteitsorgaan, deelplan mondzorg 2013), budget-neutraal te financieren. Kan beleid
dat voor het oprapen ligt doelmatiger zijn?
EEN DIALOOG MET DOVEN
U heeft in uw brief aan de Tweede Kamer van 7 juni jl. geschreven: " Het experiment
voorziet op verzoek van de tandartsen in onderzoek". Dit is pertinent onjuist en u weet
dat. Noch de ANT noch de KNMT hebben hierom gevraagd. Integendeel, beide
beroepsverenigingen zijn tegen dit experiment in de vorm zoals door u voorgesteld. Wij
hebben u om bewijs gevraagd en dit kracht bijgezet via een Wob-verzoek. Dat bewijs is
er gewoon niet. Dit moeten wij dus uitleggen als politiek opportunisme dat alleen maar
het vertrouwen van de tandartsen in het ministerie van VWS op scherp kan gaan zetten.
Wat juist ontbreekt is een onderzoek voorafgaande aan een mogelijk experiment, een
onderzoek dat de afgelopen 15 jaren van het beleid van VWS in kaart brengt en de
werkelijke knelpunten signaleert. En dus de weg kan wijzen voor maatregelen die wel
effectief zullen zijn.
U heeft ook gesteld dat er de afgelopen jaren regelmatig (bestuurlijk) overleg is geweest
met de tandartsen over dit voornemen. Wij zijn van mening, daarin gesteund door onze
collega's van de KNMT, dat er juist geen enkel serieus overleg in dit kader heeft
plaatsgehad. Ook hier heeft u in alle talen gezwegen op ons verzoek de bewering te
staven.
Daarop hebben wij, in de hoop de dialoog eindelijk op gang te krijgen, u op 19 juli een
brief gestuurd met een groot aantal vragen ter verduidelijking en opheldering. Eigenlijk
een verzoek om de minimale informatie waar zorgverleners en patiënten recht op hebben
om evidence based een weloverwogen mening te kunnen formuleren voor de
consultatieronde die is ingezet. Helaas bent u op geen enkele vraag serieus ingegaan. We
moeten dan ook helaas constateren dat u de vragen gewoon genegeerd heeft op
dezelfde wijze waarop de afgelopen jaren elke discussie over dit onderwerp uit de weg is
gegaan. De beantwoording is vooral blijven steken in wollige bewoordingen. Des te meer
opvallend is het daarom dat u in de toelichting bij de AMvB met instemming de brief van
de NVM van 2 december 2014 vermeldt waarin de mondhygiënisten om zelfstandige
bevoegdheid verzoeken en elke tegengeluid systematisch doodzwijgt. Dit is niet wat wij
van transparant en zorgvuldig beleid mogen verwachten.
Wij hebben sedert uw aankondiging aan de Kamer op 7 juni jl. een aantal initiatieven
ontplooid om met u in gesprek te komen, zowel schriftelijk als mondeling. Met name
hebben wij voorgesteld om tot een bestuurlijk overleg te komen. De reactie daarop van
uw kant is meer dan teleurstellend geweest. Een botte weigering is wellicht nog de beste
kwalificatie. Wij krijgen daarom de indruk een dialoog met de doven te voeren.
ROULETTE
U bent kennelijk bereid omwille van bezuinigingen de kwaliteit van de mondzorg in
Nederland op het spel te zetten. Wat de tandartsen u kwalijk nemen is dat u daar niet
gewoon open voor uit komt zodat de kiezer binnenkort zijn stem kan laten horen. U
camoufleert uw voornemen door curatie te bestempelen als tertiaire preventie waarmee
iedereen zand in de ogen wordt gestrooid. Bovendien stimuleert u een beroepsgroep die
juist het voortouw in de echte preventie dient te nemen om zich op curatieve zaken te
gaan storten en daar een verdienmodel van te gaan maken. In feite kondigt u met uw
maatregel juist het failliet van het preventiebeleid in de Nederlandse mondzorg aan.
Als zelfs VWS er niet meer in gelooft, van wie mag dan nog in de toekomst iets verwacht
worden?
U schrijft in de toelichting dat het experiment moet onderzoeken of de mondhygiënisten
daadwerkelijk in staat zijn zelfstandig de voorbehouden handelingen te verrichten.
Mondhygiënisten hebben echter al 50 jaar beperkte ervaring met röntgen, 15 jaar met
anesthesie en 10 jaar met het boren van primaire cariës. Dan mag inmiddels verwacht
worden dat u zich een redelijk beeld heeft kunnen vormen van de capaciteiten van de
mondhygiënisten. Kortom, het experiment duurt in feite al 10 jaar. Dat experiment
verlengen met weer 5 jaar (6,5 om preciezer te zijn) getuigt niet van veel vertrouwen in
de juistheid van de maatregel. Nog afgezien van het feit dat u in onze ogen een
oneigenlijk gebruik maakt van het experimenteerartikel speelt u in feite roulette met de
mondzorg en gokt u op de voor u wenselijke uitkomst. Daarmee neemt u een zware
politieke verantwoordelijkheid en trekt u een wissel op uw opvolgers.
Op geen gebied is de volksgezondheid directer betroffen dan op het gebied van de
radiologie. Het ALARA-principe dat internationaal algemeen als leidend wordt gezien
vereist dat de hoogste eisen worden gesteld aan opleiding en nascholing. Het is gewoon
niet meer van deze tijd dat een beroepsgroep over zichzelf verklaart voldoende
geschoold te zijn en dat die uitspraak door u voor waarheid wordt aangenomen zonder
dat daar serieus onderzoek naar gedaan is. Op 4 februari van dit jaar heeft u overleg
gehad met de opleidingsexperts op radiologisch gebied. Daar is in ondubbelzinnige
termen gesteld dat mondhygiënisten minimaal 20 dagen bijscholing nodig zullen hebben
op voorwaarde dat het instroom niveau minimaal VWO-is (hetgeen in de praktijk veelal
niet het geval is). Experimenteren met röntgenstraling? Dat kan toch niet waar zijn!
U heeft de veldpartijen uitgenodigd om mee te denken over een onderzoek tijdens het
experiment en zitting te nemen in een klankbordgroep. U zult begrijpen, na hetgeen wij
hierboven uiteengezet hebben, dat onze animo om daar aan gehoor te geven niet al te
groot is en dat tandartsen weinig vertrouwen zullen hebben in een "onafhankelijk"
onderzoek dat door VWS in opdracht gegeven en gefinancierd wordt terwijl de
beroepsgroep de afgelopen jaren gewoon genegeerd is en u door raast op een
doodlopende weg.
SCHIPPERSKINDEREN VAN DE REKENING
Wij zijn teleurgesteld dat een dialoog tussen u en het veld niet mogelijk is gebleken. Dat
kan alleen maar contraproductief werken waarbij de wal het schip zal keren. Aan het
einde van uw experiment in 2023 zal het één minuut voor twaalf zijn en zal een deel van
de bevolking door uw beleidsmaatregel verstoken blijven van goede mondzorg. Dat deel
zal dan als de Schipperskinderen door het leven gaan, geen fraaie politieke erfenis. Het is
momenteel vijf minuten voor twaalf en nog niet te laat om de juiste maatregelen te
nemen. Het is tijd om de waarheid onder ogen te durven zien.
Mocht u tot een ander inzicht komen dan zijn wij vanzelfsprekend bereid de draad met u
weer op te pakken. ANT neemt niettemin haar verantwoordelijkheid en zal het initiatief
ontplooien om binnen de sector tot bestuurlijk overleg te komen en te inventariseren
welke maatregelen wel zinnig en effectief zijn.
Met vriendelijke groet,
Jan-Willem Vaartjes
voorzitter ANT
cc
Bas van den Dungen
Katja Mur
Hugo van Kasteel