Transcript Bodem van nederland - Wikiwijsleermiddelenplein

Bodem van nederland
Auteur
Harm Geert Moesker
Laatst gewijzigd
02 August 2016
Licentie
CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Webadres
http://maken.wikiwijs.nl/25222
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je
leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere
onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Inhoudsopgave
Bodem van Nederland
Leerlijn
Aanpak/Werkdocument
Actueel en video's
Nederland zakt
Oriëntatie bodem
Bodemvorming
ijs
stromend water
wind
bodembewegingen
leven
mens
Bodemsoorten
zandgrond
hoogveen
laagveen
zeeklei
rivierklei
lössgrond
Bodem in kaart
grondsoortenkaart
in Googlemaps
EduGIS kaarten
in 3D en dwarsdoorsnede
Bodemloket
Extra opdrachten
Toets
links
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Bodem van nederland
Bodem van Nederland
arrangement gemaakt door H.G.Moesker
[email protected]
De bodem: we wonen erop, we eten ervan, we halen ons drinkwater en onze brandstoffen
eruit. De bodem van Nederland ... bestaat die eigenlijk wel of moeten we spreken over de
bodemsvan Nederland? In dit arrangement gaan we de bodem van Nederland in kaart
brengen met video’s en andere bronnen.
Ter introductie hieronder filmmateriaal uit de afleving de ondergrond. Deze maakt deel uit van
de serie Nederland van boven.
Nederland van boven: 9 video's over de ondergrond
kn.nu/wwb807be1 (youtu.be)
De opbouw van dit leerarrangement is als volgt:
Na een oriëntatie over wat we verstaan onder bodem worden de bodemvormende processen bekeken.
Daarna worden de verschillende bodemsoorten in beeld gebracht in samenhang met het landschap dat er uit
ontstaan is. Tenslotte worden de grondsoorten bijeengezet op de kaart. Ontdek daarbij de grondsoorten die
bij jou in de buurt voorkomen.
Leerlijn
Dit arrangement maakt onderdeel uit van een leerlijn. Aansluitend bij de kwalificatiedossiers voor het
MBO. Dit arrangement en de overige die hieronder genoemd worden kunnen bij de behandeling van
de kerntaken en werkprocessen worden ingezet.
Examenstandaard: 713-2 Beheer grasland en voedergewassen (melkvee niv. 4)
Examenstandaard: 703-1 Verzorgen grasland en voedergewassen (melkvee niv. 3)
Kerntaak: Draagt zorg voor productiie
Werkproces: Draagt zorg voor voederwinning en begrazingsterrein
Omschrijving werkproces: De dierverzorger beheert op een dierenhouderijbedrijf het
weiland en de percelen waar voedergewassen verbouwd worden, zodat het land optimaal
benut wordt en de oogst kwalitatief goed voer oplevert, afgestemd op de bedrijfsdoelen.
Binnen dit werkproces zijn de volgende arrangementen ontwikkeld. Deze arrangementen kunnen vrij
gebruikt worden en als bronarrangement dienen. Uiteraard met bronvermelding.
Bodemsoorten
Pagina 2
Bodemstructuur
Bemesting
Bodem van nederland
Teelt van mais
Graslandgebruik
Etiket lezen
Vragen? Opmerkingen? Suggesties? Mail ons: [email protected]
Disclaimer: Mocht u materiaal aantreffen dat met auteursrechten beschermd is stuurt u ons een mailtje. We zullen het materiaal dan direct
verwijderen of de auteursrechten regelen.
Aanpak/Werkdocument
Werkdocument Bodem van Nederland
kn.nu/ww832800d (doc, maken.wikiwijs.nl)
Alle opdrachten van dit leerarrangement bijeen in een werkdocument.
De opbouw van dit leerarrangement is als volgt:
Na een oriëntatie over wat we verstaan onder bodem worden de bodemvormende processen
bekeken. Daarna worden de verschillende bodemsoorten in beeld gebracht in samenhang met
het landschap dat er uit ontstaan is. Tenslotte worden de grondsoorten bijeengezet op de
kaart. Ontdek daarbij de grondsoorten die bij jou in de buurt voorkomen.
Vragen? Opmerkingen? Suggesties? Mail ons: [email protected]
Disclaimer: Mocht u materiaal aantreffen dat met auteursrechten beschermd is stuurt u ons een mailtje. We zullen het materiaal dan direct
verwijderen of de auteursrechten regelen.
Pagina 3
Bodem van nederland
Actueel en video's
startpagina over bodem: meer dan honderd links over bodemzaken
http://bodem.startpagina.nl
bodemlinks
kn.nu/ww0252f18 (bodem.startpagina.nl)
Nederland zakt
Nederland zakt langzaam weg
kn.nu/wwba7909b (youtube.com)
Pagina 4
Bodem van nederland
Oriëntatie bodem
Wat bedoelen we met bodem, aarde en grond.
Maak aan de hand van de volgende bronnen onderstaande vragen.
bodem in wikipedia
grond in wikipedia
aarde in wikipedia
hoe hoog woon jij?
vragen (antwoorden invullen in het werkdocument):
1. Wat verstaan we onder de bodem?
2. Zijn aarde, grond en bodem drie omschrijvingen van hetzelfde? Geef met behulp van bovenstaande
bronnen een omschrijving van deze drie begrippen.
3. De bodem ligt er nu eenmaal en verandert niet. Is dat zo? Leg uit.
4. ‘Nederland is vlak en plat.’ Is dat zo? Zoek de hoogte op waarop jij woont. Zoek via de viewer
je woonplaats op en klik voor de hoogte.
5. Hoogste punt van Nederland is Vaals en laagste: Nieuwerkerk aan de IJssel. Hoe hoog liggen deze 2
steden?
Pagina 5
Bodem van nederland
Bodemvorming
bodem en landschap
De nederlandse bodem is het resultaat van een langdurig proces. Wind, IJs, Rivieren, de Zee en
bewegingen in de aardkorst hebben allemaal een rol gespeeld bij deze bodemvorming. Met als gevolg
een land waar veel verschillende bodemsoorten dichtbij elkaar kunnen zitten. We zullen de
bodemvorming bekijken aan de hand van de volgende bodemvormende processen:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
ijs
stromend water(rivier en zee)
wind
aardkundige bewegingen (tektoniek)
leven
mens
Bestudeer het document bodemvorming. Hierin worden de bodemprocessen uitgelegd. Hierna
ga je de subpagina's bekijken waar de verschillende processen in beeld worden gebracht.
ijs
Lees over de rol van IJs eerst het volgende artikel : IJs als bodemvormer
Vragen/opdrachten:
1. Schrijf van bovenstaand artikel 5 steekwoorden op en omschrijf deze steekwoorden.
2. Geef van elke video aan: wat het "Proces van bodemvorming" is.
3. Geef van elke video aan welke gevolgen het bodemproces voor het daaruit ontstane
Landschap heeft.
Maak de vragen in je werkdocument.
gletsjer
kn.nu/ww28c1b44 (schooltv.nl)
stuwwallen
kn.nu/ww86e9959
(schooltv.nl)
stromend water
Lees over de rol van rivieren eerst het volgende artikel : Rivieren, stromende kracht
Vragen/opdrachten:
1. Schrijf van bovenstaand artikel 5 steekwoorden op en omschrijf deze steekwoorden.
2. Geef van de video aan: wat het "Proces van bodemvorming" is.
3. Geef van de video aan welke gevolgen het bodemproces voor het daaruit ontstane
Landschap heeft.
Pagina 6
Bodem van nederland
Maak de vragen in je werkdocument.
rivierkleigebied
kn.nu/wwec82369 (schooltv.nl)
wind
Lees over de rol van de wind eerst het volgende artikel : Wind
Vragen/opdrachten:
1. Schrijf van bovenstaand artikel 5 steekwoorden op en omschrijf deze steekwoorden.
2. Geef van de video aan: wat het "Proces van bodemvorming" is.
3. Geef van de video aan welke gevolgen het bodemproces voor het daaruit ontstane
Landschap heeft.
Maak de vragen in je werkdocument.
stuifzand
kn.nu/wweba787c (schooltv.nl)
bodembewegingen
Lees over de rol van bewegingen in de aardkorst eerst het volgende artikel : Tektoniek
Vragen/opdrachten:
1. Schrijf van bovenstaand artikel 5 steekwoorden op en omschrijf deze steekwoorden.
2. Geef van de video aan: wat het "Proces van bodemvorming" is.
3. Geef van de video aan welke gevolgen het bodemproces voor het daaruit ontstane
Landschap heeft.
Maak de vragen in je werkdocument.
aardbeving
kn.nu/ww657c5e6 (schooltv.nl)
leven
leven: levende kracht
http://www.geologievannederland.nl/landschap/vormende-krachten/leven-levende-kracht
Vragen/opdrachten:
1. Schrijf van bovenstaand artikel 5 steekwoorden op en omschrijf deze steekwoorden.
Pagina 7
Bodem van nederland
2. Geef van de video aan: wat het "Proces van bodemvorming" is.
3. Geef van de video aan welke gevolgen het bodemproces voor het daaruit ontstane Landschap
heeft.
Maak de vragen in je werkdocument.
vorming van kalksteen
kn.nu/ww58510ee
(schooltv.nl)
mens
Mens: handige kracht
http://www.geologievannederland.nl/landschap/vormende-krachten/mens-handige-kracht
Vragen/opdrachten:
1. Schrijf van bovenstaand artikel 5 steekwoorden op en omschrijf deze steekwoorden.
2. Geef van de video aan: wat het "Proces van bodemvorming" is.
3. Geef van de video aan welke gevolgen het bodemproces voor het daaruit ontstane Landschap
heeft.
Maak de vragen in je werkdocument.
invloed mens op bodem
kn.nu/ww2d490db
(schooltv.nl)
Pagina 8
Bodem van nederland
Bodemsoorten
bodem van Nederland, klik voor een grotere kaart
Grondsoorten worden ingedeeld op basis van de grootte van
de deeltjes. Een maat om de deeltjesgrootte weer te geven is
mu, dit is 1/1000 mm.
Het resultaat van de bodemvormende processen uit het
verleden is een landschap waarin een grote variatie aan
bodemtypen te zien is. Zand, klei, hoogveen, laagveen, löss
en allerlei tussensoorten.
We zullen deze grondsoorten met behulp van video's
bekijken. Te beginnen met zandgronden. Daarna de
veengronden, vervolgens de kleigronden en tenslotte löss.
Bekijk steeds een video en ga dan de vragen daarover maken
in je werkdocument.
Pagina 9
Bodem van nederland
zandgrond
Maak in je werkdocument de volgende vragen na het bekijken van de film en lezen van het document
Dekzand:
1. Hoe zijn dekzanden ontstaan?
2. Hoe werden ze door de mensen gebruikt?
3. Hoe werden (gedeelten) van de grond geschikt gemaakt voor akkerbouw?
4. Hoe noemen we deze gronden en hoe herken je ze in het landschap?
5. Waar in Nederland tref je dekzanden aan?
dekzand
kn.nu/wwd5a128a
(schooltv.nl)
Maak de volgende vragen in je werkdocument na het bekjken van de film en lezen van het
document duinlandschap:
6. Waar tref je duinen aan in Nederland?
7. Wat zijn de functies van duinen?
8. Hoe ontstaan duinen?
9. Wat is de functie van begroeiing?
ontstaan van duinen
kn.nu/ww252241a
(schooltv.nl)
Maak in je werkdocument de volgende vragen na het bekijken van de film.
10. Hoe zijn geestgronden ontstaan?
11. Verklaar de naam "geestgronden".
12. Hoe worden de gronden klaargemaakt voor bloembollenteelt?
geestgronden
kn.nu/ww81f721c (schooltv.nl)
hoogveen
Maak de vragen in je werkdocument na het bekijken van de film en lezen van het document
Hoogveen
1.
2.
3.
4.
Wat zijn veengronden?
Hoe zijn deze gronden ontstaan?
Waarom worden planten in water niet goed afgebroken?
Waar in Nederland tref je het aan?
Pagina 10
Bodem van nederland
ontstaan van hoogveen
kn.nu/ww7ab0b31
(schooltv.nl)
5. Noem vier kenmerken van hoogveen.
kenmerken hoogveen
kn.nu/ww0877a8e
(schooltv.nl)
6. Wat is turf?
7. Waarom werd het veen ontgonnen?
wat is turf
kn.nu/ww84b645d
(schooltv.nl)
landschap hoogveen
kn.nu/ww5b0522a
(schooltv.nl)
8. Hoe zijn veengronden ontgonnen? Leg dat uit in vier stappen.
Stap 1:
Stap 2:
Stap 3:
Stap 4:
9. Hoe zijn dalgronden ontstaan? Hoe herken je deze gronden in het landschap?
laagveen
Bekijk onderstaande films en het document veenbodem maak daarna de vragen in je
werkdocument:
1. Hoe is laagveen ontstaan?
2. Hoe herken je laagveen in het landschap?
3. Noem een aantal kenmerken van laagveen.
4. Hoe ging het droogmaken van laagveen in zijn werk?
droogmaken laagveen
kn.nu/wwf77d52e (schooltv.nl)
Pagina 11
Bodem van nederland
van moeras tot laagveen
kn.nu/ww1d1bd71
(schooltv.nl)
landschap laagveen
kn.nu/wwf7b7abd (schooltv.nl)
zeeklei
Maak na het bekijken van de films en lezen van de documenten zeekleigrond , kwelder en
zeekleiafzettingen de volgende vragen in je werkdocument:
1. Waar tref je zeeklei aan?
2. Hoe is zeeklei ontstaan?
3. Bekijk de video "van kwelder tot landbouwgrond" en beschrijf hoe dit proces verloopt.
ontstaan van zeeklei
kn.nu/ww3408a73
(schooltv.nl)
van kwelder tot landbouwgrond
kn.nu/wwbc2942d (schooltv.nl)
rivierklei
Maak na het kijken van de 3 video's en lezen van de documenten rivierkleibodem , komgrond
en uiterwaarden de volgende vragen in je werkdocument:
1. Hoe ontstaat rivierklei?
2. Verklaar hoe het komt dat de bochten in de rivier steeds groter worden.
3. Hoe zijn "kommen" en "oeverwallen" ontstaan?
4. Oeverwallen worden gebruikt voor . . . . . . . . en kommen voor . . . . . . . .. Verklaar
dat vanuit de bodemkundige verschillen.
5. Wat zijn uiterwaarden? Waar worden ze voor gebruikt?
ontstaan van rivierklei
kn.nu/wwec82369 (schooltv.nl)
Pagina 12
Bodem van nederland
uiterwaarden
kn.nu/ww680d1e6
(schooltv.nl)
rivierklei-landschap
kn.nu/ww89d9b38
(schooltv.nl)
lössgrond
Maak de volgende vragen na bekijken van de film en het lezen van de documenten
Lössgronden en Löss in je werkdocument:
1. Waar tref je deze grondsoort aan?
2. Hoe is deze ontstaan?
3. Waarom zijn ze gevoelig voor erosie in de vorm van wegspoelen?
4. Wat deed men om dit te voorkomen? Noem drie maatregelen
lössgrond
kn.nu/ww6bf1719 (schooltv.nl)
Pagina 13
Bodem van nederland
Bodem in kaart
Grondsoortenkaart van Nederland,
Hoe is de verdeling over de provinciën? Zet dat in
PROVINCIE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Kleur de bodem van Nederland. Gebruik de volgende
kleuren:
10
11
1. lichtbruin
2. donkerbruin
3. groen/bruin
4. donkergroen
5. lichtgroen
6. paars
12
7. roze
Vergelijk je resultaat met de kaart uit de Atlas van Nederland.
Pagina 14
Bodem van nederland
Grondsoorten
grondsoortenkaart
Welke grondsoorten komen bij jou in de regio voor? Je kunt dat bekijken met de interactieve kaart
hieronder. Klik hier of op de kaart en een overzichtskaart wordt ingeladen. Op die kaart kun je
kaarten per gebied openen.
opdracht: Ga 4 kaarten bekijken en schrijf op welke grondsoorten er op voorkomen.
Kaart nummer: ......
Grondsoorten:
1.
2.
3.
4.
...................
...................
...................
...................
Werk dit uit in je werkdocument.
grondsoortenkaart per regio, onderstaande kaart in nieuw scherm
http://www2.hetlnvloket.nl/mijndossier/grondsoortenkaart/GRONDSOORTEN10.HTML
grondsoortenkaart
kn.nu/ww4120c3d (www2.hetlnvloket.nl)
in Googlemaps
Boer en bunder: via googlemaps zie je gegevens van elk perceel in
Nederland
kn.nu/ww.12bc4e5 (boerenbunder.nl)
Boer & Bunder is een applicatie die open data visualiseert op
perceelsniveau. De app toont voor alle 1,9 miljoen hectare landbouwgrond
in Nederland een aantal open datasets. Een bunder is een oude
oppervlaktemaat voor een hectare. Met de app kan een akkerbouwer met
één klik beschikbare open data over zijn percelen oproepen. Boeren
kunnen aangeven welke percelen hun eigendom zijn en een Boer &
Bunder profiel aanmaken. Ook kunnen zij eventueel extra data toevoegen.
Alle zoekresultaten binnen de applicatie zijn makkelijk via social media te
delen.
We kunnen ook een bodemkaart vergelijken met Googlemaps.
Ga een kaart vergelijken(b.v. de plek waar je woont) met maps.google.nl en schrijf op welke
grondsoorten voorkomen en hoe dat te zien is in het landschap. Gebruik de satellietweergave in
maps.google.nl Maak de opdracht in het werkdocument.
grondsoortenkaart van Nederland
Pagina 15
Bodem van nederland
Kaart nummer: ............
grondsoorten
kenmerken in het landschap
Sommige landschappen zijn ook weergegeven in 3D visualisatie. Klik op de link en bekijk een regio.
EduGIS kaarten
Lesmateriaal met EduGIS kaarten
kn.nu/ww.9c19a21 (edugis.nl)
EduGis kaart van Nederland
kn.nu/ww.bcef111 (kaart.edugis.nl)
EduGis kaart van Europa
kn.nu/ww.24a6870
(kaart.edugis.nl)
EduGis kaart van de Wereld
kn.nu/ww.f2974fc (kaart.edugis.nl)
in 3D en dwarsdoorsnede
1.
2.
3.
4.
Klik op https://www.dinoloket.nl/ondergrondmodellen
Vink DGM v2.2 aan in het vakje rechtsboven
5.
Kies Doorsnede in het menu in de bovenbalk
Teken een lijn op de kaart: start met een klik, eindig de l
een dubbelklik (de dwarsdoorsnede wordt automatisch
samengesteld)
Klik op de gekleurde vakken in de dwarsdoorsnede voor
informatie over de samenstelling van de betreffende
gesteentelaag
Pagina 16
Bodem van nederland
Opdracht: verbind de volgende plaatsen.
Amsterdam en Enschede
Den Haag en Middelburg
Rotterdam en je eigen woonplaats
Begrijp je de doorsnede?
Bron: http://www.geologievannederland.nl/dwarsdoorsnede
Bodemloket
Bodemloket:
kn.nu/ww.eeb316c (bodemloket.nl)
Via het Bodemloket krijgt u inzicht in de bij de overheid bekende gegevens.
Ook zie je waar vroeger (bedrijfs)activiteiten hebben plaatsgevonden die
extra aandacht verdienen omdat ze de bodemkwaliteit beïnvloed kunnen
hebben.
Bodemloket
kn.nu/ww88681cc
(bodemloket.nl)
Pagina 17
Bodem van nederland
Extra opdrachten
Opdracht: Maak je eigen landschap
http://www.daarmoetikzijn.nl/
Opdracht: Je eigen Landschap.
1.
2.
3.
4.
5.
In welk landschap ligt mijn woonplaats?
Hoe is dat landschap geologisch gezien ontstaan?
Welke inrichtingselementen en natuurlijke elementen zijn typerend voor dat landschap?
Welk type landbouw is overheersend in mijn landschap?
Bestaan er in mijn landschap economische activiteiten (behalve landbouw) die afhankelijk zijn
van het landschap? Zo ja, licht deze toe.
Graven in je eigen achtertuin
kn.nu/wwcf344c0 (verrijkingsstof.nl)
Je gaat in deze les de bodem in je directe omgeving onderzoeken. Welke grondsoort zit er in de
bodem en wat zijn de eigenschappen hiervan? Welke dieren leven er? Wat zit er in de aardlagen als
je nog veel dieper zou graven? Je leert ook welk landschap vaak samengaat met dit soort bodem.
Voor het onderzoek moet je een diep gat graven. Kies een geschikte plek zonder planten in de tuin
of, als je geen tuin hebt, bij school of bij iemand anders in de tuin. Wel toestemming vragen!
Pagina 18
Bodem van nederland
Toets
Bron: Digischool, toets nederlandse landschappen
http://www.digischool.nl/ak/2efase/modules/mens/landsch6.htm
Meerkeuzetoets over nederlandse landschappen
kn.nu/ww27e0d95 (digischool.nl)
links
LINKS:
Landschappen in Nederland
bodemstartpagina
bodemvideo's
Bodemacademie
Bodemcursus WUR
Ontdek de bodem
Profielwerkstuk over bodem
Pagina 19
Bodem van nederland
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
Harm Geert Moesker
Laatst gewijzigd
02 August 2016 om 20:11
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de
voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding; VMBO gemengde leerweg, 2; VWO 2;
VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 1; MBO, Niveau 3:
Vakopleiding; HAVO 4; HAVO 1; VMBO theoretische leerweg, 4; VWO 6;
MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding; VMBO theoretische leerweg, 2; HAVO;
VWO 1; VWO; HAVO 3; VWO 3; VMBO; Beroepsonderwijs en
Volwasseneneducatie; HAVO 5; VWO 4; VMBO theoretische leerweg, 3;
VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; HAVO 2; VMBO gemengde leerweg,
4; VWO 5;
Leerinhoud en
Natuur, leven en technologie; Milieuwetenschappen; Aardwetenschappen;
doelen
Biologie; Algemene natuurwetenschappen; Voedsel, natuur en leefomgeving;
Aardrijkskunde; Plantenteelt;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Studiebelasting
3 uur en 0 minuten
Trefwoorden
arr, bodem, bodemkaart, erosie, gletser, googlemaps, grondsoort, hoogveen,
humus, klei, lã¶ss, landschap, leem, loss, rivierklei, veen, zand, zeeklei
Bronnen
Bron
Type
Nederland van boven: 9 video's over de ondergrond
https://youtu.be/videoseries?list=PLC60952C36B762C93&hl=nl_NL
Video
startpagina over bodem: m...erd links over bodemzaken
http://bodem.startpagina.nl
Link
Pagina 20
Bodem van nederland
Bron
Type
bodemlinks
http://bodem.startpagina.nl
Video
Nederland zakt langzaam weg
http://www.youtube.com/v/m55ZjmtO6X0?version=3&hl=nl_NL&rel=0
Video
gletsjer
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20060209_gletsjerdalen01
Video
stuwwallen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030331_stuwwal01
Video
rivierkleigebied
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_rivierklei01
Video
stuifzand
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030403_stuwwal03
Video
aardbeving
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20060208_aardbeving01
Video
leven: levende kracht
http://www.geologievannederland.nl/landschap/vormende-krachten/leven--levendekracht
Link
vorming van kalksteen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030623_kalksteen02
Video
Mens: handige kracht
http://www.geologievannederland.nl/landschap/vormende-krachten/mens--handigekracht
Link
invloed mens op bodem
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20100721_waterwerken01
Video
dekzand
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030403_dekzand01
Video
ontstaan van duinen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030403_duin01
Video
geestgronden
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030403_duin03
Video
ontstaan van hoogveen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_hoogveen01
Video
kenmerken hoogveen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_hoogveen02
Video
wat is turf
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_hoogveen03
Video
landschap hoogveen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_hoogveen04
Video
droogmaken laagveen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030331_laagveen03
Video
Pagina 21
Bodem van nederland
Bron
Type
van moeras tot laagveen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_laagveen01
Video
landschap laagveen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030331_laagveen02
Video
ontstaan van zeeklei
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_zeeklei01
Video
van kwelder tot landbouwgrond
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_zeeklei02
Video
ontstaan van rivierklei
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_rivierklei01
Video
uiterwaarden
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_rivierklei03
Video
rivierklei-landschap
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030328_rivierklei02
Video
lössgrond
http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20030403_loss01
Video
grondsoortenkaart per reg...nde kaart in nieuw scherm
http://www2.hetlnvloket.nl/mijndossier/grondsoortenkaart/GRONDSOORTEN10.HTML
Link
grondsoortenkaart
http://www2.hetlnvloket.nl/mijndossier/grondsoortenkaart/GRONDSOORTEN10.HTML
Video
Boer en bunder: via googl... elk perceel in Nederland
https://boerenbunder.nl/
Link
Lesmateriaal met EduGIS kaarten
http://www.edugis.nl/lesmateriaal/
Link
EduGis kaart van Nederland
http://kaart.edugis.nl/
Link
EduGis kaart van Europa
http://kaart.edugis.nl/europa.html
Link
EduGis kaart van de Wereld
http://kaart.edugis.nl/wereld.html
Link
Bodemloket:
http://www.bodemloket.nl/kaart
Link
Bodemloket
http://www.bodemloket.nl/kaart
Video
Opdracht: Maak je eigen landschap
http://www.daarmoetikzijn.nl/
Link
Graven in je eigen achtertuin
http://www.verrijkingsstof.nl/62.html#sub2816
Link
Pagina 22
Bodem van nederland
Bron
Type
Bron: Digischool, toets nederlandse landschappen
http://www.digischool.nl/ak/2efase/modules/mens/landsch6.htm
Link
Meerkeuzetoets over nederlandse landschappen
http://www.digischool.nl/ak/2efase/modules/mens/landsch6.htm
Video
Pagina 23
Bodem van nederland