Transcript Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging

Kwaliteit van Geestelijke Verzorging
2e Symposium Religie en Zorg, vrijdag 22 juni 2012
Narratieve kwaliteit
Michael Scherer-Rath
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
• aanwezig zijn
• luisteren naar de ander
• in contact komen met de ander
• je zelf kunnen zijn
• open staan voor de ander
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
empathie
echtheid
onvoorwaardelijke
acceptatie
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
These:
Narratieve kwaliteit van gesprekken in de Geestelijke
Verzorging is afhankelijk van de inhoudelijke input
van geestelijk verzorg(st)ers
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
1. Gesprek met GV is narratieve reconstructie van
interpretaties van ervaringen
2. Narratieve reconstructie behoeft ondersteuning om
interpretatieperspectieven te verbreden
3. Werken aan de explicitering van intrinsieke
behoeftes is een adequate ondersteuning
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
1. Gesprek met GV is narratieve reconstructie van
interpretaties van ervaringen
- Narratieve competentie: denken, voelen en
handelen in tijd en ruimte plaatsen
- Wat is kenmerkend voor mij?
- Wat vind ik belangrijk?
- Wat streef ik na?
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Trees, 85, opgenomen in ziekenhuis
“Ja, het voelt zo van, hoe ouder je wordt hoe
kwetsbaarder je bent. Toen ik niets mankeerde
en iemand dan tegen me zei ja maar je bent wel
85 jaar, ik merkte er niks van. Maar nu, nu wordt
het 100.000 keer tegen je gezegd. En dan wordt
je ermee geconfronteerd. Zo lang als het samen
goed gaat, prima. En dan ga je iets mankeren
en dan raakt het je….”
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
2.Narratieve reconstructie behoeft ondersteuning
om interpretatieperspectieven te verbreden
- Het zelf als een ander
- Kennis over jezelf verwerven
- Ondersteuning door GV om kennis te
verzamelen
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Theo, GV, in gesprek met Jannie, 56, kanker-patiënte, opgenomen in ziekenhuis
GV: “Wat is je levensdoel?”
Jannie: “Momenteel eigenlijk om te overleven. Maar wat ik in mijn
hele leven probeer na te streven…het drijft mij om toch bezig te
zijn, om niet te zitten piekeren.”
GV: “Is dat de reden dat u leeft, bezig zijn?”
Jannie: “Nee, en ook de kleinkinderen wel hoor. Die vier heb ik
toch wel echt gevonden.”
GV: “Dus als u over uw hele leven kijkt, wat is dan
wat u nastreeft?”
Jannie: “Eigenlijk dat ik zo lang mogelijk van de kleinkinderen
mag genieten. Maar hoelang dat nog zal duren, dat mag Joost
weten.”
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
3. Werken aan de explicitering van intrinsieke behoeftes
is een adequate ondersteuning
- Motivatietheoretische benadering
- Spanningsrelatie tussen levensgebeurtenis
en ultiem levensdoel
- Ultiem levensdoel is een einddoel dat zelf
geen doel nastreeft
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Existentiële
levensgebeurtenis
Interpretatie van
contingente
levensgebeurtenis
Ultiem
levensdoel
Verankerd
ultiem
levensdoel
Funderende
werkelijkheid
Reconstructiemodel van de interpretatie van levensgebeurtenissen (Van den Brand et al 2012)
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Levensgebeurtenis: “Naar Nederland gekomen” dieptepunt (verleden) / hoogtepunt (heden)
Ruud: “Nou, wat er is gebeurd? Nou….ja, het verhaal is bekend. De zogenaamde telefooncoup.”
GV:” Telefooncoup?”
Ruud: “Dus politieke redenen in Suriname, waar dus alle Nederlanders en buitenlandse
eenheden, die moesten dus het land verlaten. “
Ruud: “Nou, het begin was een dieptepunt. En naderhand, na 10 jaar is het een hoogtepunt
geworden. Ja, pas later, toen ik begon te werken en op mijzelf was, was het een hoogtepunt
natuurlijk.”
GV: “Wat maakte het eerst tot een dieptepunt en later tot een hoogtepunt?”
Ruud: “Nou de dieptepunt was dat ik de cultuur niet kende. En ik me moest aanpassen. En het
feit dat ik geen goeie opvang kreeg. Dat waren dus de dieptepunten.“
GV: “En de hoogtepunten”
Ruud: “Dat ik vrij mag zijn hier. En mezelf mag zijn. En mijn huis heb… “
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Ultiem levensdoel: Onafhankelijkheid
GV: Hoe weet jij zo zeker dat dit doel zo belangrijk voor je is?”
Ruud: “Omdat het eh… de waardigheid van de mens denk ik. Ja.”
Onafhankelijkheid:
• abstract
• universeel
• niet te vervangen
• niet te verzadigen
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Funderende werkelijkheid: Immanente transcendentie: ik en het lot
Ruud: « Eh.. hi, hi… nou, nee… Het lot is gedeeltelijk bepaald, maar het kan bijgesteld worden.
Als je dus de mogelijkheid krijgt om het te veranderen. “
GV:“ Wie of wat is er volgens u verantwoordelijk voor de gebeurtenis die in uw leven heeft
plaatsgevonden? Ben jij dat of is dat iets of iemand anders?”
Ruud: “Beide. “
“I: Kun je dat uitleggen?
Ruud: “Het woord lot weet je wat dat betekent. Ik kan het uitleggen. Het lot was dat het zo
gebeurde en dat ik dus ja… de politieke toestanden waren zo. Dus ja… Dat was dus de externe
reden. En ik, ja…. ik kon dus voor kiezen dat ik mijn nationaliteit verwisselde. Dat zou ik ook
kunnen hebben gedaan.“
GV: “Heb je dat gedaan? “
Ruud: “Ja.”
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
These 1.0:
Narratieve kwaliteit van gesprekken in de Geestelijke
Verzorging is afhankelijk van de inhoudelijke input
van geestelijk verzorg(st)ers
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
These 2.0:
Kennis over de narratieve reconstructie van de
interpretatie van contingente levenservaringen biedt
geestelijk verzorg(st)ers de mogelijkheid cliënten en
patiënten doelgericht te ondersteunen in de
zelfrealisatie van de eigen identiteit
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Religie is de kunst van de cultivering
in het omgaan
met menselijke grenzen overstijgende ervaringen
die interpretatie- en handelingsmogelijkheden creëert
zonder de menselijke beperktheid en eindigheid
buiten beschouwing te laten.
Narratieve kwaliteit van Geestelijke Verzorging
Mensen vertellen wie ze zijn