Transcript SUNUM - “E-Kitap neleri degistirdi?”

Tayfun Basal
•Asil olan iceriktir!
•Icerigin farkli
kanallardan
yapilandirilan
baglantilari yeni
boyutlar olusturur.
•Sartlar,cevre ve
kullanici
aliskanliklari,yeni
boyutlarin tasarim
ihtiyacini belirler.
Gunluk degisim gosteren ihtiyaclara
adaptasyon zorunlulugu
 Artan icerik ve kompleks veri gruplarini
etkin/verimli arama yollarinin bulabilmek





Yuzlerce farkli kaynaktan gelen veriyi entegre
etmek ve taramak zorunda oldugunuzu hayal
edin?
Her kaynagin farkli bir yapiya sahip oldugunu hatta
bazilarinin mevcut bir yapisi bile bulunmadigini
dusunun?
Verilerin bazen tam olamayabilecegini, ayni
verinin, farkli kaynaklarca, farkli sekilde sunulmus
olabilecegini unutmayin
Tum bu zorluklar, kullanicilarin dogru sonuclara
kolayca erisiminin onunde buyuk bir engel olarak
durmaktadir.
ICERIK
 ARAMA
 UYUM
 GIDERLER

• Indekslenen icerigin kapsami ve derinligi
• Indekste yer alan metadatanin zenginligi ve
tutarliligi
• Icerik guncelleme frekansi
• Arzu edildigi takdirde yerel icerigin dahil
edilebilme kolayligi
.
* J Judy Luther & Maureen C. Kelly, March 2011,“Next generation of discovery”
• Arayuz kolayligi
• Ilgili sonuc olmasina gore siralama prensibi
(relevance ranking)de dahil sonuclarin kalitesi
• Arama ve ilgililik ayarlarinin kisisellestirilebilmesi
yetenegi
• Arama sonuclari uzerinde navigasyona imkan
verecek araclarin varligi (Gruplama, gorunum,
vb.)
• Mevcut kurumsal araclara dahil edebilme
kolayligi
•Yeni kullanim ortamlari icin destek olanaklari
(Mobil erisim ve sosyal ag ozellikleri gibi)
* J Judy Luther & Maureen C. Kelly, March 2011,“Next generation of discovery”
• Uygulamaya gecme kolayligi
• Mevcut yazilim ve icerik ile uyum
• Gelismeler kapsaminda onceliklerin
siralamasi ve ihtiyaclara cevap verme
yetenegi
• Kullanici destegi
* J Judy Luther & Maureen C. Kelly, March 2011,“Next generation of discovery”
• Mevcut araclara ek yeni bir servis
• Guncellemelerin gecikmesi ya da
mevcut arama seceneklerine ek
olmasindan kaynaklanabilecek giderler
•Kutuphanelerin amac ve hedeflerini
dogrulama (es gudum ve yatirim geri
donus analizini destek)
* J Judy Luther & Maureen C. Kelly, March 2011,“Next generation of discovery”

Uretim, yayin, dagitim, pazarlama, tanitim ve
satis sureclerinde bir yayin yada kitabla iliskili
bilgilerin tumune Metadata adi verilir.
 Baslik, yazar, format, haklar, vb. bilgileri
barindiran dijital dosyadir.Bu haliyle, arama
motorlari icin kullanilabilir icerik
barindirmaktadir.
* Edward Nawotka, July 29-2011,“Why Metadata is the Key to Your Digital Future”
Metadata Yayin Tanimi
Genel karakteristikleri;
•Metadata yapilari, kamuya, genel bir web sitesi uzerinden
yada indirme yoluyla aciktir
•Sisteme bir veri eklemesi yada guncellenmesi islemleri icin,
dokumente edilmis bir gozden gecirme ve onay sureci
bulunur
•Yeni surumler, bir oncekileri bozmadan kullabilmektedir
•Metadataninyayincisi,kontrol ve guncelleme surecini
denetler
Metadatanin Dis Kullanicilar icin Faydalari
• Dis sistemlerin (hem bireyler hem de aracilar icin) bir
sistem kapsamindaki veri elemanlarinin semantik yapisini
acikca anlamasina yardimci olur
• 3. kisi ve taraflarin, veri modelleri arasinda semantik
haritalar yapilandirmasina ve sistemler arasinda veri alis
verisine izin verir
•Servis merkezli mimarileri ve geleneksel bilgi depolama
alanlari arasinda yatay bilgi paylasimini destekler
•Sistemlerin dogru indekslenmis ve federe arama surecleri
icine katilabilmesine izin verir
Metadata yayininin dezavantajlari
•Metadatalarini erisilebilir kilan organizasyonlar, yetkisiz
kisilerin organizasyonun guvenlik duvarinin asilmasi
durumunda hassas verilere ulasabilmelerini de olasi hale
getirmis olabilirler
•Metadatalari saglayicilari, kullanicilarin kendi
tasarlayabilecekleri araclar yoluyla, bilgisayar sistemleri
uzerinden verilerinin sistem disina cikartilmasi riskini almis
olurlar; bu da saglayicilarin kullanimdaki sistemleri uzerindeki
kullanicilarin gocune/ayrilmasina yol acabilir
Metadatanin onemi ve yayincilarin
metadatalarini iyilestirme yonundeki yatirim ve
cabalari
 Dijital icerikteki artis ve yayincilarin ilk arama
sonuclari sayfalari uzerinde iliskili sonuc kalitesini
arttirma calismalari (Dusey deneyimler, arayici
profil ozellikleri, vb)
 Semantik avantajlar ve buna bagli olarak
abstrak&indeks servislerinin metadata saglama
istekliligi

Gelecek
•Arama araclarinin hangi vadeye kadar
ihtiyaclari karsilayaci hala tartisilmaktadir
•Kutuphanelerin bulut temelli yaklsaimlar ile
kendi cozumlerini olusturma cabalari
artmaktadir
•Arama cozumlerine ait secimler, icerik
kapsama faktorlerine bagli kalmaya devam
etmektedir; bu da yayincilarin surec icindeki
agirlikli rolunu korumaya devam etmektedir
•Mobil cihazlar, sosyal aglar ve artan
elektronik icerik kullanimi goz onune
alindiginda. arama arac saglayicilarinin
esnek ve inovatif cozumler olusturmasi
gerekmektedir
Son Degerlendirme
•Bilgi profesyonelleri, kurumsal duzeyde, bilgi
kaynaklari stratejileri icinde arama cozumlerinin
nereye oturdugunu oncelikli olarak belirlemelidir
•Kullanilacak, olusturulacak arama cozumunun,
bilgi kaynaklari kullanicilari tarafindan verimli
kullanimi ve bilgi kaynaklarinin etkin kullanimindaki
artis yakindan takip edilmelidir.