Transcript Programy zdrowotne

Badanie na temat
programów zdrowotnych
Prezentacja z badania jakościowego
przeprowadzonego z mieszkańcami terenów
objętych programami zdrowotnymi
przygotowany dla
Ministerstwa Zdrowia
Przygotowanie:
Wojciech Giza
Wojciech.Giza@
iqs-quant.com.pl
Warszawa, grudzień 2010
Informacje o badaniu
Raport z badania o programach zdrowotnych
 Informacje podstawowe:
2
− Badanie zostało przeprowadzone metodą zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI).
Zostało zrealizowanych 5 FGI, trwających ok. 90 minut.
− Badaniem zostały objęte osoby biorące udział w programach zdrowotnych (4 FGI) oraz
potencjalni uczestnicy (1 FGI)
− Badanie zostało zrealizowane w obszarach objętych programami zdrowotnymi:
Regionalnym Programem Aktywności Fizycznej Seniorów (Włocławek, Mrocza) oraz Programem
Profilaktyki i Promocji Zdrowia Dla Miasta Krosna Na 2010 r. – Profilaktyka Chorób Układu
Krążenia (Krosno)
 Schemat badania:
– Włocławek: 07.12.2010 2 FGI – 1 FGI z uczestniczkami Regionalnego Programu Aktywności
Fizycznej Seniorów oraz 1 FGI z potencjalnymi uczestnikami Regionalnego Programu Aktywności
Fizycznej Seniorów (mężczyźni po 50 roku życia)
– Mrocza: 08.12.2010 – 1 FGI z uczestniczkami Regionalnego Programu Aktywności Fizycznej
Seniorów
– Krosno: 10.12.2010 – 2 FGI z uczestnikami Programu Profilaktyki I Promocji Zdrowia Dla
Miasta Krosna Na 2010 r. – Profilaktyka Chorób Układu Krążenia
POSTAWY WOBEC
ZDROWIA
Raport z badania o programach zdrowotnych
Sposób myślenia o zdrowiu
4
Wszyscy respondenci są zdania, że zdrowie to jedna z
najważniejszych wartości
 Respondenci myślą o zdrowiu na dwa sposoby:
− pozytywne myślenie o zdrowiu – przejawia się
traktowaniem zdrowia i jego posiadania jako czegoś, co daje
możliwość działania, aktywności, realizowania własnych potrzeb
− negatywne myślenie o zdrowiu – to myślenie o zdrowiu w
kontekście jego braku – jako czegoś, czego brak nie pozwala na
wykonywanie różnych czynności, aktywność (jest to
zdecydowanie częstszy sposób myślenia o zdrowiu)
 Mimo wysokiej wartości przypisywanej zdrowiu, respondenci
przyznają, że w życiu codziennym zdrowiu nie
poświęca się dużej uwagi (szczególnie w okresie
aktywności zawodowej)
 Zdrowie jest zazwyczaj utożsamiane z kondycją
fizyczną – brak zdrowia oznacza niemożność wykonywania
pewnych fizycznych czynności (podnoszenie ciężkich
przedmiotów, praca w ogrodzie, intensywny wysiłek etc.)
Raport z badania o programach zdrowotnych
Znaczenie zdrowia – etapy życia
5
Respondenci twierdzą, że zdrowie jest ważne dla wszystkich,
jednakże na różnych etapach życia myśli się o zdrowiu inaczej
DZIECIŃSTWO I
MŁODOŚĆ
W okresie
dzieciństwa i
młodości nie myśli
się o zdrowiu wcale
lub prawie wcale.
Wszyscy respondenci
zaznaczają, że w tym
okresie zdrowia
jest najwięcej. Jest
to czas, w którym nie
ma żadnej potrzeby,
aby myśleć o zdrowiu.
Dla dzieci i młodych –
zdrowie ma małe
znaczenie.
DOJRZEWANIE
Dojrzewanie jest
okresem, w którym
często zdrowie jest
niszczone – jest to
czas, w którym
pojawia się
najwięcej zagrożeń
dla zdrowia (używki,
ryzykanctwo),
połączonych z brakiem
wyobraźni i niechęcią
do dbania o zdrowie.
Dojrzewający nie
przykładają do niego
wagi.
AKTYWNOŚĆ
ZAWODOWA
Okres aktywności
zawodowej: pojawia się
rodzina, o którą trzeba
zadbać, kariera, którą trzeba
„zrobić”, jest okresem, w
którym myślenie o własnym
zdrowiu jest oceniane do
pewnego stopnia jako przejaw
egocentryzmu. Zdrowie
znajduje się wówczas
nisko na liście
priorytetów; wyższe miejsca
zajmują rodzina, praca,
obowiązki domowe. Znaczenie
zdrowia zaczyna wzrastać.
EMERYTURA
Emerytura to czas,
w którym najwięcej
uwagi poświęca się
zdrowiu – jest ono w
cenie, ponieważ „się
kończy”; jest czas na
jego pielęgnację i
silna potrzeba, aby
ocalić go jak
najwięcej. Zdrowie
jest najważniejsze –
zarówno na poziomie
deklaracji jak i
codziennych
aktywności.
Raport z badania o programach zdrowotnych
Czynniki wpływające na myślenie o zdrowiu
6
Sposób myślenia o zdrowiu i stopień uwagi, jaki poświęca się mu w
codziennym życiu jest zależny od różnych czynników
WERYFIKACJA
Czynniki
sprzyjające
myśleniu o
zdrowiu
Czynniki
utrudniające
myślenie o
zdrowiu
TRAUMATYCZNE
DOŚWIADCZENIA
BRAK PROBLEMÓW
ZE ZDROWIEM
STANU ZDROWIA U
PRZYPADKOWA
LEKARZA
WERYFIKACJA
WIEK
STANU ZDROWIA
CODZIENNE
OBOWIĄZKI,
RUTYNA (INNE
PRIORYTETY)
UNIKANIE
PROBLEMÓW I
NEGATYWNE
MYŚLENIE
MAŁA AKTYWNOŚĆ
Raport z badania o programach zdrowotnych
Czynniki sprzyjające myśleniu o zdrowiu
7
TRAUMATYCZNE
DOŚWIADCZENIA
WERYFIKACJA
STANU ZDROWIA U
LEKARZA
PRZYPADKOWA
WERYFIKACJA
STANU ZDROWIA
WIEK
Najczęściej są związane z własnym złym stanem zdrowia albo groźną chorobą
lub śmiercią kogoś z bliskiego otoczenia – członka rodziny, przyjaciela.
Według respondentów jest to najbardziej bezpośredni impuls, który
rozpoczyna proces myślenia i dbania o zdrowie.
Wizyta u lekarza może zaowocować zidentyfikowaniem poważnej lub
przewlekłej choroby lub ogólnego złego stanu zdrowia. Wizyta może być
zarówno przypadkowa (rutynowe badania pracownicze, wizyta u okulisty etc.)
jak i planowana, powodowana pojawiającą się okazją (np. badania w
programie zdrowotnym), przy czym te drugie rzadziej stanowią impuls.
Sporadycznie – respondenci sami, zazwyczaj przypadkowo – weryfikują swój
stan zdrowia. Może się to zdarzyć podczas wchodzenia po schodach,
wykonywania prac domowych lub czynności, które respondenci wykonują
sporadycznie, że pojawiające się wtedy oznaki, świadczące o pogorszeniu
stanu zdrowia (zadyszka, ból) część respondentów skłaniają do refleksji na
temat stanu zdrowia.
Wiek wiąże się dla części respondentów z postanowieniami związanymi z
dbaniem o siebie w szerszym kontekście, obejmującym także zdrowie.
Respondenci stają się wtedy bardziej refleksyjni i świadomi zagrożeń,
wynikających z niedbania o zdrowie. Zazwyczaj jednak jest to związane ze
zmianą stylu życia oraz z weryfikacją stanu zdrowia.
Raport z badania o programach zdrowotnych
Czynniki utrudniające myśleniu o zdrowiu
8
BRAK PROBLEMÓW
ZE
ZDROWIEM
CODZIENNE
OBOWIĄZKI, RUTYNA
(INNE PRIORYTETY)
UNIKANIE
PROBLEMÓW I
NEGATYWNE
MYŚLENIE
MAŁA AKTYWNOŚĆ
Ludzie zdrowi i osoby, których najbliżsi nie chorują nie są zmotywowani do
podejmowania działań profilaktycznych ani nawet samego tematu zdrowia.
Zazwyczaj traktują zdrowie jako coś zwyczajnego, oczywistego, nie widzą
potrzeby dbania o zdrowie, nie czują, że zaniedbania mogą doprowadzić do
jego pogorszenia, a w końcu utraty.
Codziennie są rzeczy „bieżące”, wymagające działania. Myślenie i dbanie o
zdrowie wymaga włożenia dodatkowego, dużego wysiłku w znalezienie czasu
między „bieżącymi” sprawami. Zdrowie jest spychane na dalsze miejsca na
liście „spraw do zrobienia”. Często też – myśli się o nim krótkoterminowo,
stosując co najwyżej doraźne działania (dodawanie sałatki do niezdrowego
obiadu, łykanie multiwitamin i suplementów diety, etc.).
Często wspominaną przez respondentów postawą jest postawa, polegająca
na „chowaniu głowy w piasek” i udawaniu, że problem nie istnieje. Jest to
często wynik negatywnego myślenia o zdrowiu, ale także lęku przed chorobą,
który jest silniejszy niż obawy o jej konsekwencje. Często owocuje silną
niechęcią do wizyt u lekarzy. Jest to postawa trudna do zmiany.
Mała aktywność cechuje ludzi, którzy są mało skłonni do działania, mają
wytworzone silne, nieuświadomione mechanizmy unikania wysiłku i
problemów. Dlatego też – ponieważ myślenie o zdrowiu zawsze
doprowadziłoby ich do refleksji, że muszą zacząć o nie dbać – starają się
unikać tego tematu.
Raport z badania o programach zdrowotnych
Czynniki wpływające na zdrowie i działania prozdrowotne [1/4]
9
ODŻYWIANIE
SIĘ I
DIETA
RUCH,
STRES, PRACA,
RELACJE Z LUDŹMI
Czynniki
uświadamiane
CZYNNIKI
AKTYWNOŚĆ
GENY
NAŁOGI I UŻYWKI
FIZYCZNA
ŚRODOWISKO
I
OTOCZENIE
BIERNOŚĆ,
DELEGOWANIE
Czynniki
nieuświadamiane
ODPOWIEDZIALNOŚCI
KONTROLOWALNE
CZYNNIKI NIEKONTROLOWALNE
ZŁY WIZERUNEK SŁUŻBY LEKCEWAŻENIE
ZDROWIA
CHORÓB
Raport z badania o programach zdrowotnych
Czynniki wpływające na zdrowie i działania prozdrowotne [2/4]
10
Czynniki kontrolowalne są przez respondentów traktowane jako część
wiedzy powszechnej – wiedzą o nich wszyscy i jeśli ktoś je ignoruje, to są
sam sobie jest winny, jeśli podupada na zdrowiu (z wyłączeniem dzieci, za
których zdrowie i edukację odpowiedzialni są rodzice)
ODŻYWIANIE SIĘ I
DIETA
STRES, PRACA,
RELACJE Z LUDŹMI
Wymieniając czynniki wpływające na zdrowie, na pierwszym miejscu
większość respondentów umieszcza dietę, rozumianą na dwa sposoby. Dieta
jako racjonalny sposób odżywiania się – jedzenie zdrowych rzeczy i unikanie
niezdrowych (fastfoody, żywność przetworzona) jest rzeczą oczywistą,
podstawowym i koniecznym czynnikiem w kontekście dbania o zdrowie.
Drugie rozumienie odżywiania się to dbanie również o odpowiedni dobór
składników – unikanie produktów spożywczych zawierających substancje
niezdrowe (konserwanty, E, cukry etc.). Jest to „bardziej zaawansowane”
rozumienie diety, wymagające dużego wysiłku wkładanego w poszukiwanie
produktów i wysokich kompetencji – świadomości co jest zdrowe, a co nie.
Stres jest wymieniany jako jeden z najbardziej zagrażających zdrowiu
elementów dzisiejszego świata. Jest on najczęściej wynikiem pracy: lęku
przed jej utratą, wysokiego stopnia konkurencyjności rynku, „wyścigu
szczurów”. Pewną równowagę dla stresu mogą stanowić dobre relacje z
ludźmi – spokojna sytuacja rodzinna, dobre relacje ze współpracownikami.
Jednak problemy w obszarze relacji międzyludzkich mogą stać się
dodatkowym elementem stresogennym
Czynniki wpływające na zdrowie i działania prozdrowotne [3/4]
Raport z badania o programach zdrowotnych
RUCH,
11
AKTYWNOŚĆ
FIZYCZNA
NAŁOGI I UŻYWKI
Wszyscy respondenci traktują ruch i aktywność fizyczną jako sposób na
dbanie o dobry stan zdrowia. Jednocześnie uznają brak ruchu za pewną
drogę do utraty zdrowia. Mimo to, większość respondentów (poza
uczestniczkami Regionalnego Programu Aktywności Fizycznej Seniorów) jest
mało aktywna ruchowo, nie uprawia sportów i unika wysiłku fizycznego.
Respondenci uznają używki za duże zagrożenie dla zdrowia. Głównym
niebezpieczeństwem wśród używek są papierosy – ze względu na ich silne
właściwości uzależniające i wysoką szkodliwość. Inne używki (alkohol,
narkotyki) są uznawane za mniej powszechne, ale bardziej destrukcyjne
Czynniki niekontrolowalne są dla respondentów czymś, na co nikt nie ma
wpływu – niektórych rzeczy, nawet przy najsilniejszej woli i motywacji nie
da się ominąć
GENY
ŚRODOWISKO I
OTOCZENIE
Są osoby, które rodzą się z predyspozycjami do pewnych chorób (zwłaszcza
do chorób kardiologicznych i związanych ze stawami). Takie osoby nie mają
wystarczająco dużego wpływu na zdrowie, trudno jest też im pomóc.
Coraz więcej osób żyje zdaniem respondentów w warunkach, które szkodzą
zdrowiu. Czynniki szkodliwe to przede wszystkim wysokie natężenie hałasu
oraz zanieczyszczone powietrze, sąsiedztwo ośrodków przemysłowych
(fabryki, elektrownie, oczyszczalnie ścieków) i brak kontaktu z naturą.
Raport z badania o programach zdrowotnych
Czynniki wpływające na zdrowie i działania prozdrowotne [4/4]
12
Czynniki nieuświadamiane są charakterystyczne raczej dla osób aktywnych
zawodowo. Najczęściej uświadomienie sobie działania tych czynników jest
równoznaczne z rozpoczęciem dbania o zdrowie
BIERNOŚĆ,
DELEGOWANIE
ODPOWIEDZIALNOŚCI
ZŁY WIZERUNEK
SŁUŻBY ZDROWIA
LEKCEWAŻENIE
CHORÓB
Dbanie o zdrowie często jest delegowane na inne osoby – zarówno na innych
członków rodziny (np. żonę), jak i na lekarzy. Osoby bierne w kwestii zdrowia
często zrzucają odpowiedzialność na innych, sami pozostając bezrefleksyjni.
Osoby takie mają wrażenie dbania o zdrowie – wykonując minimalny wysiłek
zdejmują z siebie ciężar odpowiedzialności – chociaż zdaniem respondentów
ich dbanie o zdrowie jest niepełne, fragmentaryczne i „udawane”.
Wizerunek służby zdrowia – długie kolejki, trudności z otrzymaniem
skierowania do specjalisty od lekarza rodzinnego, bardzo długi okres
oczekiwania na zabiegi oraz nieprzychylna atmosfera w gabinetach sprawiają,
że respondenci niechętnie chodzą do lekarzy. Nakłada się na to przekonanie,
że lekarze często myślą bardziej o ekonomicznej wydajności przychodni i
szpitali niż o dobru pacjentów.
Mniej powszechną, ale zauważalną przez wszystkich postawą jest
lekceważenie chorób. Wynika ono z przekonania, że dbanie o zdrowie jest
tylko próbą doszukiwania się chorób, hipochondrią. Osoby lekceważące
choroby często zrzucają odpowiedzialność za zły stan zdrowia na czynniki
zewnętrzne, na które nie mają wpływu.
PROGRAMY ZDROWOTNE
KLASYFIKACJA
PROGRAMÓW
ZDROWOTNYCH
Raport z badania o programach zdrowotnych
Podział programów zdrowotnych
15
Respondenci zupełnie inaczej postrzegają Program Profilaktyki Zdrowotnej
Dla Miasta Krosna Na 2010 r. – Profilaktyka Chorób Układu Krążenia i
Regionalny Program Aktywności Fizycznej Seniorów
Program Profilaktyki i
Promocji Zdrowia Dla
Miasta Krosna Na 2010
r. – Profilaktyka Chorób
Układu Krążenia
Przede wszystkim badania:
Respondenci dostrzegają w nim głównie badania oraz możliwość
kontaktu ze specjalistą, co przy wykorzystaniu tradycyjnych
ścieżek dostępu byłoby bardzo utrudnione.
Na potrzeby niniejszego opracowania zostanie użyta nazwa
„podstawowe programy zdrowotne”
Przede wszystkim zajęcia ruchowe:
Regionalny Program
Aktywności Fizycznej
Seniorów
Składają się z powtarzalnego cyklu akcji, który ma na celu
zwiększenie wiedzy oraz kompetencji związanych z budową
zdrowia poprzez ruch i wyrobienie dobrych nawyków.
Na potrzeby niniejszego opracowania zostanie użyta nazwa
„rozbudowane programy zdrowotne”
OCENA POSZCZEGÓLNYCH
ELEMENTÓW
PROGRAMÓW
ZDROWOTNYCH
Wizerunek programów zdrowotnych
Raport z badania o programach zdrowotnych
Niezależnie od ich kształtu i zakresu – samo hasło „programy zdrowotne”
wywołuje w respondentach pewne skojarzenia
17
 Programy podstawowe opierają się przede
wszystkim na badaniach
 Programy rozbudowane opierają się przede
wszystkim na zajęciach ruchowych
 Przychodzą na myśl jako pierwsze
(świadomość istnienia programów z
elementami aktywności fizycznej jest niska)
 Są adresowane raczej do osób starszych i
raczej do kobiet (wynika to z charakteru
zajęć i z częstszego uczestnictwa kobiet w
zajęciach)
 Adresowane są raczej do osób w ściśle
określonych grupach wiekowych
 Umożliwiają dostęp do specjalistów i do
badań, do których dostęp jest trudny
 Umożliwiają dostęp do
wykwalifikowanych trenerów
(pokazujących odpowiednie ćwiczenia)
 Łatwo jest je wpleść w codzienną rutynę
(dość swobodny wybór godziny badania/
spotkania)
 Wymagają znacznych zmian w
codziennej rutynie (regularne spotkania
kilka razy w tygodniu)
Postrzegany użytkownik:
Postrzegany użytkownik:
Osoba odpowiedzialna, rozsądna, raczej starsza niż
młodsza
Osoba aktywna, w starszym wieku, raczej kobieta (dla
użytkowników)
Rzadziej (tylko dla niektórych nieuczestników) – osoba
mało aktywna, hipochondryczna
Dla nieuczestników: osoba mało sprawna fizycznie,
niewiedząca jak dbać o kondycję
Raport z badania o programach zdrowotnych
Źródła informacji o programach zdrowotnych i ich ocena
18
Zdaniem respondentów nie ma potrzeby zmieniania sposobu informacji
(zwiększenie liczby zainteresowanych sprawi, że pojawi się kolejki i/ lub
listy uczestników)
media lokalne
ulotki
liderzy/ organizacje
plakaty
Internet
lekarz
poczta pantoflowa
wysoka docieralność
niska docieralność
media lokalne
Internet
parafia
plakaty
ulotki
poczta pantoflowa
liderzy/ organizacje
media lokalne
liderzy/ organizacje
lekarz
wysoka perswazyjność
niska perswazyjność
parafia
parafia
plakaty
lekarz
poczta pantoflowa
ulotki
mało informacji
W tej grupie znajdują się źródła, które mają szeroki zasięg, wysoki poziom
perswazyjności a także przekażą odpowiednią ilość informacji
Internet
dużo informacji
Motywacje przystępowania do programów
Raport z badania o programach zdrowotnych
W organizowaniu programów należy zwracać szczególną uwagę na
motywacje i bariery przystępowania do programów
19
 Do programów łatwiej jest przystępować osobom, które bardziej troszczą się
o zdrowie (emeryci, kobiety, osoby aktywne etc.)
 Programy podstawowe wymagają mniej zaangażowania, więc łatwiej jest też do
nich przystąpić
 Informacja o programach zachęca wiele osób do wzięcia udziału w
programach, należy z dużą świadomością wykorzystywać odpowiednie narzędzia
komunikacyjne (eksponowanie motywacji, likwidowanie barier)
 Motywacja pozytywna jest często silniejsza niż motywacja negatywna, co ma
istotną rolę w komunikacji
 Programy są bardziej atrakcyjne dla osób, które mają utrudniony dostęp do
tego, co dany program oferuje (badania w Krośnie, czy ćwiczenia w Mroczy nie
byłyby tak atrakcyjne dla mieszkańców dużych miast)
 Silną motywacją dla wielu uczestników jest przykład z najbliższego otoczenia
(lokalny lider, osoba poważana etc.)
Bariery przystępowania do programów
Raport z badania o programach zdrowotnych
Bariery przystępowania do programów znacznie różnią się w zależności od
rodzaju programu
20
 Do programów podstawowych przystąpienie jest w miarę łatwe, nie występują
bariery silniejsze niż te ogólnie związane z chodzeniem do lekarza (tylko w przypadku
choroby, „lepiej nie zapeszać” etc.)
 Do programów rozbudowanych przystąpienie jest znacznie trudniejsze –
należy silniej akcentować korzyści z uczestnictwa, ponieważ bariery są liczne, związane z:
– nonkonformizmem, który jest konieczny szczególnie w mniejszych miejscowościach, gdzie
uczestnictwo w programach jest traktowane jako „dziwactwo” – należy wykorzystywać
lokalnych liderów do promocji programów
– poczuciem sprawności – niemal wszyscy męscy respondenci mają się za fizycznie sprawnych i
aktywnych, często podciągają np. prace w ogródku pod trening – należy zwiększyć
świadomość konieczności ćwiczeń pod okiem trenera: mężczyźni nie wiedzą, że jest różnica
– wizerunek – dla mężczyzn jest on za mało atrakcyjny, dla części kobiet onieśmielający: warto
rozważyć stworzenie programów osobnych dla kobiet i mężczyzn, budując różne wizerunki (dla
kobiet – familarny, przyjazny; dla mężczyzn – aktywny i rywalizacyjny)
Problem stanowi także brak dostatecznej wiedzy o programach (chociaż respondenci go nie odczuwają)
– kto i po co je organizuje, jaki jest ich nadrzędny cel, co można dzięki nim zyskać.
Raport z badania o programach zdrowotnych
Najważniejsze rekomendacje respondentów [1/3]
21
 Motywacja przede wszystkim pozytywna – poza tym, że zwiększa szansę na
przystąpienie do programu, świadczy o dużej aktywności człowieka, co sprawia, że czuje
się on lepiej:
− respondenci zwracają uwagę, że branie udziału w programach daje widoczne na co dzień
rezultaty – poprawiają samopoczucie, zwiększają mobilność, zmniejszają masę, czy (szczególnie
istotne dla kobiet) – wysmuklają sylwetkę („wcięcie, wcięcie, kobiety na starość dostają kształtów
workowatych, a tu i talia i bioderka się wyrabiają”
− zwłaszcza w przypadku mniejszych możliwości ważną korzyścią programów jest też to, że
stwarzają one atrakcyjną możliwość spędzania czasu – spotkań z nowymi znajomymi,
porozmawiania na różne tematy etc.
− respondenci wspominają osoby starsze, które bez regularnych aktywności „usychają” i
„nikną w oczach”: „Trzeba mieć jakieś zajęcie, coś robić co się lubi. Żeby było po co żyć.”
 Edukacja kluczem do sukcesu – zwłaszcza byli nauczyciele są zdania, że należy
edukować i uświadamiać społeczeństwo w kwestiach związanych ze zdrowiem:
− edukacja prozdrowotna już na poziomie szkół
− zdaniem respondentów za świadomością pójdzie w parze potrzeba
− tylko edukacja zwiększy świadomość, zwłaszcza dotyczącą diety (składniki jedzenia)
− dla osób starszych (niż w wieku szkolnym) programy zdrowotne powinny zawierać
elementy edukacyjne – szkolenia, wykłady
Najważniejsze rekomendacje respondentów [2/3]
Raport z badania o programach zdrowotnych
 Motywacja powinna przyjść też z zewnątrz – nawet osoby dość aktywne czują
potrzebę podtrzymywania własnej motywacji, na przykład przez:
22
− udział w zajęciach grupowych – „w grupie jest się łatwiej zmobilizować niż samemu”
− udział w zajęciach/ treningach, prowadzonych przez trenera motywacji (psycholog
specjalizujący się w motywacji jako element programów zdrowotnych)
 Troska o rodzinę i młodzież jest bardzo silna wśród wszystkich badanych:
− rodzina – składająca się z najbliższych sercu osób – jest szczególnie ważna dla
respondentów, również w kwestii zdrowia
− dzieci i młodzież, w tym te z najbliższej rodziny, są szczególnie narażone na czynniki
szkodliwe (wpływ rówieśników, skłonność do używek etc.)
 Respondenci deklarują chęć przystąpienia do programu, pod warunkiem
otrzymania następujących propozycji aktywności:
− możliwość gry w gry zespołowe (siatkówka, koszykówka) z osobami, reprezentującymi
podobny poziom (kondycja, umiejętności techniczne)
− gimnastyka tak, ale tylko na przyrządach – dla mężczyzn nie są atrakcyjne ćwiczenia, jeśli
nie będzie obiektywnych wskaźników poprawy kondycji z dnia na dzień/ porównania się z innymi
(którą dają przyrządy)
− komfort ćwiczeń – mężczyźni deklarują, że ćwiczyć będą jedynie w sali, która daje możliwość
wygodnego przebrania się, wzięcia prysznica etc.
Najważniejsze rekomendacje respondentów [3/3]
Raport z badania o programach zdrowotnych
 Informacja o programie powinna przybierać różne formy, dzięki czemu jej
zasięg i perswazyjność będą jak największe
23
− bezpłatna prasa i ulotki (rozdawane i kolportażowe) – dotrą nawet do osób, które nie mają
kontaktu z innymi mediami
− autorytety, lekarze, osoby bliskie – mają największą siłę przekonywania do wzięciu udziału –
szczególnie z bezosobowymi mediami, czy ulotkami
− kościoły, szkoły – promocja programów wśród księży i wśród dzieci w szkołach sprawi, że będą
oni zaangażowani w promocję wśród parafian, albo zmotywowani do nakłaniania rodziców do
wzięcia udziału w programach
 Korzyści z programu są wyraźne, dla każdej z osób, które posiadają na ich temat
wiedzę:
− możliwość zrobienia sobie badań krwi o szerokim zakresie (cholesterol, cukier etc.)
bez skierowania
− poprawa sylwetki, nabranie kondycji
− wyrazistość korzyści sprawia, że do programów zdrowotnych nie przystępują jedynie
osoby leniwe lub pochodzące z małych miejscowości/ wsi (gdzie programy docierają
rzadziej)
OCENA PROGRAMÓW
ZDROWOTNYCH
(REGIONALNEGO PROGRAMU AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
SENIORÓW ORAZ PROGRAMU PROFILAKTYKI I PROMOCJI
ZDROWIA DLA MIASTA KROSNA NA 2010 R. – PROFILAKTYKI
CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA)
Raport z badania o programach zdrowotnych
Ocena programów [1/2]
Oba programy są przez respondentów oceniane wysoko. Pojawiają się
pomysły, co można zrobić, żeby je jeszcze ulepszyć, ale nie mają one wpływu
na wysoką ocenę programów.
 Regionalny Program Aktywności Fizycznej Seniorów:
+ wysoko oceniane są:
+
+
+
+
przemyślana formuła programu (obecność trenera, różnorodne aktywności fizyczne)
brak presji (np. możliwość dostosowywania tempa ćwiczeń do własnych możliwości)
przyjazna, swobodna atmosfera zajęć (zasługa zarówno trenerów jak i uczestniczek)
przygotowanie do samodzielnego ćwiczenia tak, by nie zagrażać zdrowiu i móc zoptymalizować wydajność
− Respondentki są zdania, że „turnusy” powinny być dłuższe (cały rok z wyłączeniem wakacji)
 Najważniejszą dla uczestniczek cechą Regionalnego Programu
Aktywności Fizycznej Seniorów jest realizacja
długoterminowego planu, który poprawia jakość życia poprzez
poprawę stanu zdrowia i wydolności organizmu (motywacja
pozytywna)
 Zwiększenie zasięgu programu na mężczyzn będzie trudne,
głównie ze względu na postrzeganie programów zdrowotnych
jako adresowanych do kobiet lub do osób, które są mało
sprawne fizycznie
Rekomendacja:
Akcentowanie w komunikacji obecności
mężczyzn w programie, rozszerzenie
aktywności o bardziej męskie zajęcia:
rywalizacyjne sporty, zajęcia siłowe
Dodatkowym elementem, który może
wpłynąć na poprawę jest wykorzystanie
liderów lokalnych (mężczyzn, nie
kobiet) do promocji programu
Co powiedziałyby Panie osobie, która odpowiedzialna jest za program?
Dałybyśmy tej osobie kwiaty i pięknie byśmy jej podziękowały!
Mrocza, uczestniczki programu
25
Raport z badania o programach zdrowotnych
Ocena programów [2/2]
 Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia
Dla Miasta Krosna Na 2010 r. –
Profilaktyka Chorób Układu Krążenia:
+ szczególnie wysoko oceniane są:
+ możliwość wygodnego i szybkiego
wykonania kompleksowych badań
+ możliwość uzyskania informacji o ogólnym
stanie zdrowia i rekomendacji, co należy
robić
− elementy do poprawy to:
− progi wiekowe – w percepcji respondentów
wszelkie programy zdrowotne oferujące badania
mają progi wiekowe, co często eliminuje osoby,
które potrzebują uczestnictwa
− dalsze działania – dla respondentów dużym
problemem jest brak możliwości otrzymania
skierowania do specjalisty/na dalsze badania w
ramach programu, a także tendencji do
ignorowania rekomendacji uzyskanych w ramach
programu przez lekarzy rodzinnych.
Rekomendacja:
Zlikwidować progi wiekowe i zaznaczać je w
komunikacji
Rekomendacja:
Ułatwić respondentom podejmowanie dalszych kroków
(wystawianie skierować, poprawa edukacji,
rozszerzenie zakresu rekomendacji).
Co powiedzieliby Państwo osobie, która odpowiedzialna jest za program?
Super! Tak trzymać! Dziękujemy i prosimy o więcej!
Krosno, uczestnicy programu
26
Grupa IQS
ul. Lekarska 7
00-610 Warszawa
tel. +48 (22) 592 63 00
fax. +48 (22) 825 48 70