Transcript H5: De Dictatuur

H5: DE DICTATUUR
KENMERKEN, HERKOMST EN SOORTEN
DICTATUUR: KENMERKEN
• Tegenover democratie staat een autoritair regime
Alle macht berust bij 1 persoon of bij
een beperkte groep.
• Ondemocratisch maar doet zich soms
democratisch voor:
 Er zijn ook verkiezingen maar er is maar 1 partij die zelf de
kieslijsten opstelt en stemming gebeurt niet geheim.
DICTATUUR: KENMERKEN
• Werking van autoritair regime:
“Deze jeugd leert niets anders dan Duits denken,
Duits handelen. Ze gaan van het Jungvolk naar de
Hitlerjugend, dan nemen we ze direct over in de
partij. En als ze dan nog niet helemaal nationaalsocialist zouden zijn, dan komen ze bij de
Arbeitsdienst. En wat er dan nog aan klasse- of
standenbewustzijn is, dat lost het leger op. Ze worden
niet meer vrij, hun hele leven niet."
- Adolf Hitler, 1938
DICTATUUR: KENMERKEN
• Grondwet maar geen scheiding der machten
• Vrijheden en rechten van volk worden beperkt:
 Perscensuur
 Geen godsdienstvrijheid
 Opsluiting zonder proces
 Onderdrukking van tegenstanders van dictator
• Probleem in Europa: Silvio Berlusconi (art. p.36)
http://www.youtube.com/watch?v=R4-C5ywCNXs
DICTATUUR KENMERKEN
• Art. p.36:
Vrijheid van meningsuiting en informatie in gevaar
door ongeziene bundeling van politieke-,
economische- en mediamacht.
 90% van televisiemarkt in Italië in handen van
Berlusconi
 Europa verwijt de Italiaanse regering 'inmenging, druk
en censuur ten aanzien van de personeelsbezetting en
de programmering' van de RAI.
DICTATUUR KENMERKEN
• Hoe komt een dictatuur tot stand?
 Vaak militaire staatsgreep of burgeroorlog
 Soms democratisch verkozen (bvb. Hitler)
Niet zo abnormaal.
- Schakelen democratische instituties geleidelijk aan uit
- Hollen democratische instituties uit maar laten ze ‘de
facto’ bestaan om de schijn hoog te houden.
(verkiezingsfraude, benoemingsprocedure)
 Een gevestigde dictatuur draagt niet noodzakelijk die
naam  pas als ze ook in wet wordt gegoten.
HERKOMST DICTATUUR
• ‘DICERE’ (latijn)
 Romeinse senaat benoemt een dictator in tijden van
nood. Die persoon had alle macht tot situatie voorbij was.
Gebruik opgedoekt toen Julius Caesar, de senaat hem
tot ‘dictator voor het leven’ liet uitroepen
 begin Keizerrijk en einde van republiek
DICTATUUR IN EUROPA
•
•
•
•
•
- Hitler (1933-1945)
- Stalin (1927-1953)
- Franco (1936-1975)
- Mussolini (1922-1945)
- Salazar (1928-1968)
DICTATUUR IN EUROPA
• Opvallend:
Stalin, Hitler, Napoleon, e.a. waren nieuwelingen en
outsiders op politiek veld.  komen uit een uithoek van
het rijk en hebben geen bekende voorouders.
- Napoleon: Corsicaan
- Hitler: Oostenrijker
- Stalin: Georgiër
Waarom toch aan de macht gekomen?  speciale
omstandigheden die een machtsvacuüm en
scepticisme t.o.v. gevestigde waarden in de hand
werken.
SOORTEN DICTATUREN
Cursus p. 39
•
•
•
•
•
Absolute monarchie
Autocratie
Cesaristische dictaturen
Eenpartijstaat
Militaire Junta
Dictatuur waarin de staat sterke controle uitoefent op
samenleving en het persoonlijke leven van mensen
controleert: een totalitair regime.
Vb. Sovjet-Unie onder Jozef Stalin en nazi-Duitsland onder Adolf Hitler.
Noord-Korea is een eigentijds voorbeeld
SOORTEN DICTATUREN
• Artikel p. 41
 Tegen welke achtergrond moet je de uitspraak van Kennedy
houden om ze te begrijpen?
 Worden de VS vandaag nog steeds met deze paradox
geconfronteerd?
Aparte categorie: door God bestuurde staat of
Clerocratie waar een klasse in de bevolking de wil van
God oplegt aan het volk.
Vb. Iran: sjiitische clerus onder de ayatollah Khomeini in 1979 de macht
overgenomen van sjah Mohammaad Reza Pahlavi; Talibanregime in
Afghanistan.