Blokker Holding

Transcript Blokker Holding

JAARVERSLAG BLOKKER

HOLDING

JAARVERSLAG BLOKKER HOLDING

Logo te gebruiken vanaf 75 cm

INHOUD

VOORWOORD 4 VERSLAG RAAD VAN BESTUUR 6 INTERVIEW ANTOINE BROUWER RISICOMANAGEMENT 10 BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN 9 12 INTERVIEW HILDA DEKKER HIGHLIGHTS 2015 ONZE FORMULES INTERVIEW NIENKE VAN DE STREEK 14 15 16 19 2015 IN BEELD DE OMNICHANNEL TRANSFORMATIESTRATEGIE INTERVIEW ROEL MEGENS 20 25 26 JAARREKENING BLOKKER HOLDING GECONSOLIDEERDE BALANS GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING EN OVERZICHT TOTAALRESULTAAT GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT GRONDSLAGEN VOOR DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING ENKELVOUDIGE BALANS ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING OVERIGE GEGEVENS 27 28 30 31 32 37 43 45 45 46 50 KERNGEGEVENS 53 ADRESSEN 55 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 3

4 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

VOORWOORD

Verandering als enige constante

In 2015 is met veel energie gewerkt aan de omni channel transformatiestrategie die moet leiden tot winstgevende groei en ons bedrijf dichter bij de klant moet brengen. Er zijn zichtbare stappen gezet. Ik noem hier de opening van het efulfilment distributie centrum voor Blokker.nl in Gouda, de vernieuwing van de Blokkerfilialen en het samenvoegen van de hoofdkantoren van Bart Smit en Intertoys. Ook de professionalisering van onze online activiteiten met Nextail werpt zijn vruchten af met een forse online omzetgroei. Noodzakelijk waren ook de reorganisaties bij Blokker en Xenos. Het raakt ons allemaal dat we afscheid hebben moeten nemen van medewerkers die zich met liefde hebben ingezet voor ons concern.

EN DE KLANT?

Wat kan de klant in 2016 van ons verwachten? Nog meer zichtbare veranderingen, in onze winkels en online. We investeren meer dan 200 miljoen euro in de komende drie jaar. Deze investeringen worden gekoppeld aan concrete meerjarenplannen die al onze winkelformules de komende tijd ontwikkelen en uitrollen. Met Blokker als voorloper, die in april de eerste ‘Nieuwste Blokker’-winkels geopend heeft met een vernieuwde formule en positionering als dé omnichannel retailer die toonaangevend is in van je huis ‘een thuis’ maken.

MEER FOCUS EN SNELHEID

Het tempo dat het snel veranderende retaillandschap vraagt, dwingt ons tot duidelijke keuzes. Bij mijn aantreden in januari hebben wij heldere prioriteiten gesteld voor 2016. Deze zijn: het versneld op orde brengen van onze bedrijven in de sector Huishoud, het samenstellen van topteams, de nieuwe speelgoedorganisatie fysiek samenbrengen in één kantoor om de speelgoedstrategie voor de toekomst in te vullen en het verhogen van de effectiviteit van onze ondersteunende diensten. En het verlagen van kosten en werkkapitaal, zodat wij extra financiële ruimte creëren voor het continu versterken van onze winkelbedrijven.

INVESTEREN EN HERSTRUCTUREREN

We hebben voorzien dat we voor de weg naar winstgevende groei een aantal jaren nodig hebben. Hoewel de omzet in de loop van het afgelopen jaar is gestabiliseerd, is onze winst gevendheid gedaald en is het nettoresultaat op - € 52 miljoen uitgekomen. De concrete resultaten van de transformatie strategie zijn daarom nog onvoldoende. Het moet sneller, doeltreffender en ook zicht baar anders. Wij vervolgen de omnichannel-strategie, maar we moeten met nog meer urgentie en snelheid de veranderingen doorvoeren. Waarbij ‘investeren’ en ‘herstructureren’ twee kanten van de medaille zijn. Onder ‘investeren’ versta ik het herijken van merk en positionering van onze formules zodat ze een voorkeursplek houden in het dagelijks leven van onze klanten. Met een kwalitatief, verrassend en concurrerend assorti ment. ‘Herstructureren’ is goed ondernemerschap en verwijst naar noodzakelijke ingrepen die de kostenstructuur van onze formules in lijn brengen met de gerealiseerde omzet en marge. Activiteiten om het winkel bestand te optimaliseren en de loon- en huisvestingskosten te verlagen zijn een prioriteit voor het hele bedrijf. Met de focus op deze prioriteiten verwacht ik dat we met al onze bedrijven een basis leggen voor een bestendige toekomst waarin onze formules stuk voor stuk sterke merken zijn die, zowel in onze winkels als online, een rol van betekenis spelen in het dagelijks leven van onze klanten. Casper Meijer

CEO

Verandering als enige constante

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 5

‘ Het moet sneller, doeltref fen der en ook

zichtbaar anders.’

6 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR

VERSLAGPERIODE Blokker Holding kent een gebroken boekjaar dat loopt van de vijfde week van januari tot en met de vierde week van januari van het volgende jaar. Blokker Holding rapporteert in 13 periodes van vier weken. Als gevolg hiervan ontstaat elke vijf tot zes jaar een 53e handelsweek. Hier was in het rapporta ge jaar 2015 sprake van. Het boekjaar 2015/16 liep van 25 januari 2015 tot en met 30 januari 2016. Het boekjaar wordt in het jaarverslag ook aangeduid met ‘het verslagjaar’ of ‘het jaar 2015’. In het verslagjaar is de samenstelling van de groep niet gewijzigd. OMZET De netto-concernomzet (excl. BTW) is in het verslagjaar uitgekomen op € 2.109 miljoen (53 weken). Gecorrigeerd voor de 53e week is de netto-omzet uitgekomen op een fractionele daling ten opzichte van 2014 toen een netto omzet werd gerealiseerd van NETTOOMZET in duizenden euro’s Huishoud Speelgoed Wonen

Detailhandel

Groothandels Bedragen 2014 excl. TCO ONLINE met 37% tot € € 129 filialen gesloten en 53 filialen geopend.

€ 2.076 miljoen, 2.098 miljoen (gecorrigeerd voor de verkoop van Tuincentrum Overvecht (TCO) per 30 juni 2014). Het tempo van de omzetdaling in de voorgaande jaren lijkt tot stilstand te zijn gekomen. De netto-omzet is onder staand weergegeven verdeeld over de drie strategische detailhandel ssectoren van ons concern en onze groothandels: 53 weken 52 weken 1.084.261 1.065.055 1.083.020 98,3 671.541 331.635 665.064 666.854 324.708 323.379 99,7 100,4

2.087.437 2.054.827 2.073.253

21.959 21.545 24.728

99,1

87,1

99,0

Het concern telde ultimo verslagjaar 2.289 winkels, waarvan 1.982 eigen filialen (inclusief 12 webshops) en 307 franchise filialen, en twee groothandels. In het verslagjaar zijn in totaal De omzet van onze webwinkels is in 2015 opnieuw sterk gestegen. De consumentenomzet (incl. BTW) uit verkoop via onze webwinkels en online bestelpunten in de winkels steeg 133 miljoen (52 weken). Met name de sterke stijging van online verkoop bij Leen Bakker, Blokker en Cook&Co heeft bijgedragen aan deze groei. Alle formules behalve Big Bazar en Marskramer hebben een webshop. Het aantal webshops bleef in het verslagjaar onveranderd twaalf. Met de opening van het nieuwe e-DC zet Blokker de servicebelofte van de ‘endless aisle’, oftewel de digitale verlenging van het winkelaanbod, extra kracht bij. Ook in de distributiecentra van de andere formules als Xenos en Leen Bakker werd fors geïnvesteerd om de online groei en de servicebelofte aan de klanten waar te maken. In 2015 zijn de pilots met online bestelpunten (kiosken) in de winkels van Blokker en Bart Smit succesvol afgerond en is besloten deze service in de winkels definitief uit te rollen. Bij Blokker alleen al werden in 2015 bijna 200 kiosken in de winkels geïntroduceerd. In die winkels waar de kiosken geïnstalleerd zijn, komt een steeds belangrijker deel van de omzet via dit kanaal. Het succes van de kiosken onderstreept de wens van de klant om ook via de winkels te kunnen beschikken over het uitgebreidere online assortiment.

RESULTAAT De operationele EBITDA* is uitgekomen op € 21 miljoen (2014: € 65 miljoen). De forse daling van het resultaat is met name veroorzaakt door de tegenvallende ontwikkelingen binnen de sector Huishoud. Zoals in het voorwoord aan gegeven is er in het verslagjaar voortvarend gewerkt aan de invulling en uitvoering van de concernstrategie. In deze sector zijn opnieuw maatregelen genomen om de omzet en marge te verhogen en te komen tot structurele kostenver lagingen. De resultaten van de formules in de sectoren Speelgoed en Wonen zijn door tegenvallende margeontwik kelingen en kostenstijgingen achtergebleven bij vorig jaar. Ook hier is in het verslagjaar een aanvang gemaakt met de invulling van de meerjarenstrategie.

Het nettoresultaat over 2015 is uitgekomen op - € 52 miljoen (2014: - € 20 miljoen). * Bedrijfsresultaat voor rente, belastingen, afschrijvingen, amortisatie en voorzieningen t.b.v. herstructurering.

INVESTERINGEN EN KASSTROMEN In 2015 is voor een totaalbedrag van € 59 miljoen (2014: € 67 miljoen) geïnvesteerd in (im)materiële vaste activa.

In 2015 zijn opnieuw diverse gerichte investeringen gedaan in het kader van de transformatiestrategie. Er is geïnvesteerd in de uitbreiding van de activiteiten van Nextail, de organisatie voor alle e-commerce-activiteiten van de werkmaatschappijen. Verder is opnieuw fors geïnvesteerd in ICT, supply chain en in de verdere positionering van de diverse werkmaatschappijen. De investeringen zijn intern gefinancierd.

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 7 Het concern heeft in het boekjaar een sterke focus op kasstroom gehad. Alle activiteiten van het management nu en in de toekomst zijn gericht op het verbeteren van de zogenaamde vrije kasstroom, zijnde de kasstroom uit opera tionele activiteiten minus de kasstroom uit investerings activiteiten. De voorraden zijn in het verslagjaar verlaagd wat een positief effect op het werkkapitaal heeft gehad. De netto kasstroom uit opera tionele activiteiten is, gecorrigeerd voor het 53e week effect van een extra (5e) BTW-afdracht vlak voor einde boekjaar, uitgekomen op uitgekomen op - € € 47 miljoen (2014: - 8 miljoen (2014: miljoen). De vrije kasstroom is weliswaar licht verbeterd, maar € 65 miljoen). € 2 in Nederland. De COR heeft in het verslagjaar zeven keer vergaderd, waarvan drie keer in een overlegvergadering met de bestuurder. Deze vergaderingen worden doorgaans bijgewoond door een lid van de Raad van Commissarissen. In het verslagjaar heeft het dagelijks bestuur van de COR ook regelmatig overleg gevoerd met de bestuurder. In de overleg vergadering van april is uitvoerig gesproken over de inrichting van een shared service center (‘SSC’) ICT, de reorganisatie bij Blokker, de samenwerking tussen de werkmaatschappijen en Nextail en de concernstrategie. In de overlegvergadering in juli is onder meer gesproken over de jaarcijfers 2014, de gang van zaken en de inrichting van een arbeidsvoorwaardenregeling voor de medewerkers van het nieuwe e-DC. OVERZICHT VRIJE KASSTROOM in duizenden euro’s

2015/16

Kasstroom uit operationele 2014/15 Met de COR is voorts gesproken over de uitvoering van de werkkostenregeling, de concern tantièmeregeling en het opleidingsplan voor het concern.

activiteiten -42.833 8.167

* 1.959

Saldo (des)investeringen (im)materiële vaste activa *Gecorrigeerd voor extra (5e) BTW-afdracht Bedragen 2014 excl. TCO BALANS EN LIQUIDITEIT -54.686 -54.686 -66.585

-97.519 -46.519 -64.626

In 2015 zijn adviesaanvragen bij de COR ingediend voor de oprichting van een SSC ICT, mutaties in de Raad van Bestuur, de herindeling van de logistieke activiteiten van Blokker en Marskramer, de aanstelling van een concern directeur Speelgoed, de herbenoeming van de heer Klaver tot commissaris en de organisatiewijziging en verhuizing van de hoofdkantoren van Intertoys en Bart Smit.

Het verslagjaar is afgesloten met een balanstotaal van € 1.082 miljoen (2014: € 1.104 miljoen). Het eigen vermogen is in het verslagjaar gestegen naar € 467 miljoen) door een agiostorting van de aandeelhouders van € 130 miljoen. Hierdoor is de solvabiliteit gestegen tot 50,2% (2014: 42,2%). De aandeelhouders onderschrijven hiermee de transformatiestrategie van het concern. Het bedrijf heeft een zeer sterke balans om de uitdaging goed aan te kunnen. Na balansdatum is tevens de kredietfaciliteit met de aandeelhouders vastgelegd. Deze faciliteit heeft een limiet van gesteld. € 415 miljoen, geldt voor 3 jaar (met een optie tot verlenging van 3 jaar) en heeft een vast en variabel/seizoens karakter. Er zijn geen convenanten afgesproken of zeker heden gesteld. Hiermee is de liquiditeit voor het bedrijf zeker RESULTAATBESTEMMING € 544 miljoen (2014: In verband met de resultaatontwikkeling stelt de Raad van Bestuur voor om over het boekjaar geen dividend uit te keren. Dit voorstel is ook in de jaarrekening verwerkt. In alle gevallen heeft de COR een weloverwogen positief advies uitgebracht. De COR is verder om instemming gevraagd over resultaatgericht beoordelen en een wijziging van de excedent pensioenverzekering.

In november 2015 heeft de derde overlegvergadering met de bestuurder plaatsgevonden. Tijdens deze vergadering heeft de voltallige COR kennisgemaakt met het nieuwe lid van de Raad van Bestuur van Blokker Holding, de heer C.T.H. Meijer. De COR heeft positief geadviseerd over zijn aanstelling per 1 januari 2016 als CEO. De gesprekken met de COR verlopen altijd in een goede en openhartige sfeer met wederzijds respect en vertrouwen. De Raad van Bestuur heeft veel waardering voor de constructieve opstelling van de medezeggenschap binnen het concern. CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD De Centrale Ondernemingsraad (COR) is samengesteld uit leden van de ondernemingsraden van dochteronder ne mingen PERSONELE MUTATIES CONCERNORGANISATIE Binnen de Raad van Bestuur zijn in het verslagjaar enkele mutaties geweest. De CEO en voorzitter van de Raad van Bestuur, de heer R.E. Palmer, is in juni teruggetreden om zijn loopbaan buiten het concern te vervolgen. De heer Palmer is

8 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 sinds oktober 2010 lid geweest van de Raad van Bestuur. De functie van CEO en voorzitter is van juni 2015 tot 1 januari 2016 waargenomen door de heer L.M. de Kool, vicevoorzitter van de Raad van Bestuur. Per 1 augustus is de heer T. Smit teruggetreden uit de Raad van Bestuur. Hij is per dezelfde datum toegetreden tot de directie Speelgoed als inkoop directeur. De heer Smit was sinds oktober 2010 lid van de Raad van Bestuur. Per 19 oktober is de heer Meijer als lid toegetreden tot de Raad van Bestuur. Per 1 januari 2016 is hij vervolgens aangesteld als CEO en voorzitter van de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur bestaat hiermee uit twee leden: C.T.H. (Casper) Meijer (CEO) en J.W. (Jeroen) Visser (CFO).

In de directies van de winkelformules zijn in het verslagjaar eveneens diverse mutaties geweest. In lijn met de concern strategie is de functie van marketing en formule ook in de directies van diverse werkmaatschappijen verankerd. Voorts zijn er in het kader van de versterking van de organisatie diverse benoemingen van algemeen directeuren geweest. Ook binnen de holding organisatie en de shared service centers zijn in het verslagjaar diverse senior managers benoemd. In het kader van de Wet bestuur en toezicht voldoet het concern op dit moment niet aan een evenwichtige verdeling van bestuurs- en toezichthoudende functies over vrouwen en mannen. Bij benoemingen wordt primair gekeken naar de kwaliteit en geschiktheid van kandidaten voor de functies. Van de groep directeuren en managers direct onder de Raad van Bestuur is bijna 30% vrouw.

Bij enkele werkmaatschappijen zijn in het verslagjaar reorgani saties aangekondigd, waardoor een aantal werknemers hun baan heeft verloren. Een beperkt aantal werknemers kon worden herplaatst. VOORUITZICHTEN Na een tegenvallend jaar 2015 zijn in 2016 concrete stappen gezet gericht op de uitrol van de plannen geformuleerd in de transformatiestrategie én in de meerjaren-strategische plannen van de werkmaatschappijen. Inmiddels zijn de hieruit voort vloeiende transformaties bij Blokker (De Nieuwste Blokker) en Cook&Co (sluiting van winkels en keuze voor internet ‘pure player’) gestart. Inmiddels is sprake van voorzichtig economisch herstel in de Europese landen waarin het concern actief is. De omzet ontwikkeling in de eerste maanden van het jaar ligt fractioneel onder het niveau van vorig jaar. Het resultaat van een detail handelsonderneming als Blokker Holding wordt voor het grootste deel behaald in het tweede halfjaar. Het is daarom te vroeg voor uitspraken over het resultaat van het lopende jaar.

In het lopende jaar zullen de geplande investeringen hoger zijn dan die in het verslagjaar. Veel aandacht gaat hierbij uit naar investeringen in automatisering(ssystemen), supply chain, optimalisering van de e-commerce-activiteiten van de formules en modernisering van de winkels. Het aantal werknemers (op basis van volledige werktijd) zal, mede door reorganisaties en optimalisering van de winkel operaties, naar verwachting dalen.

De Raad van Bestuur dankt de ruim 21.700 medewerkers, van wie de meeste in de winkels werken, voor hun inzet voor onze onderneming in het verslagjaar en voor de miljoenen klanten die in onze winkels en via onze webshops kopen. Amsterdam, 13 mei 2016

Raad van Bestuur

Casper Meijer, CEO Jeroen Visser, CFO

INTERVIEW MET

ANTOINE BROUWER

‘ We naderen de top 10

van online retailers in Nederland.’

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 9

In 2015 steeg de omzet van online verkopen van Blokker Holding. De verwachtingen voor de toekomst zijn hoog gespannen. Het online aanbod is al fors toegenomen en wordt dagelijks nog verder uitgebreid. De endless aisle, dat oneindige winkelschap, komt dus daadwerkelijk dichterbij. “Nee-verkopen past niet meer in deze tijd. Dat geldt voor de webshops en voor de winkels”, zegt Antoine Brouwer, directeur Nextail.

Als het gaat om de beleving van een merk maakt het voor klanten niet uit of ze online kopen of een winkel bezoeken. Om die reden volgt Nextail de omnichannelstrategie. De webshops en de winkels van Blokker Holding moeten dezelfde uitstraling hebben, dezelfde prijsstelling hanteren en dezelfde service bieden. “Klanten vertonen steeds vaker omnichannelgedrag”, vertelt Antoine Brouwer (44). “Ik ook. Ik koop veel online. Als ik haast heb bijvoorbeeld of als ik het niet noodzakelijk vind om een product van te voren te bekijken. Maar in het weekend ben ik een echte funshopper. Dan ga ik samen met mijn gezin winkel in, winkel uit. Online en fysiek kopen vullen elkaar dus heel goed aan.”

Technisch platform

Het online verkopen is een dynamisch proces dat continu in beweging is, ook op technisch vlak. Er zijn vaak en veel wijzigingen. Om ervoor te zorgen dat het beheer van de webshops efficiënt verloopt, heeft Nextail in 2015 een uniform technisch platform gecreëerd. “Dit is een omvangrijk project waarbij we de opzet en de inhoud van onze webshops in lijn met elkaar hebben gebracht. Zo’n platform heeft grote voordelen. Een wijziging hoeft nog maar één keer te worden doorgevoerd. Dat scheelt tijd en fouten.” Het aantal producten dat online verkrijgbaar is, werd in 2015 behoorlijk uitgebreid. Dat gaf de invoering van online bestelpunten in de fysieke winkels extra kracht. Nu kunnen medewerkers gemakkelijk voor klanten producten bestellen die niet in het assortiment van de winkel zitten of niet meer op voorraad zijn. En dat betekent verhoging van de omzet. Klanten zien dit bovendien als extra service, net zoals de invoering en verbetering van Click & Collect. “Consumenten bestellen online bij een webshop en halen het product bij een winkel op. Zo kunnen zij zelf bepalen wanneer en waar ze hun bestelling ophalen.”

Long tail en real time

De focus voor 2016 is gericht op winstgevendheid en het hart van de e-commerce: long tail en real time. Consumenten willen graag veel keuze en snelle levering op het moment dat het hen uitkomt. Uitbreiding van het assortiment is nodig. “Voor het bieden van een endless aisle moet je dus ook oneindig veel producten online kunnen aanbieden (long tail). Het vergroten van ons assortiment is een continu proces waaraan we veel aandacht besteden.” Bij real time spelen de verschillende vormen van distributie een rol. De komst van het e-DC in Gouda heeft de levering aan consumenten gestroomlijnd. Maar er zijn meer opties. “We hebben een pilot met distributeur PostNL om speelgoed binnen een uur na de online bestelling bij de klant thuis te laten bezorgen. Dat product komt uit een winkel in de buurt en wordt gehaald en gebracht door PostNL. Dit is een interessante pilot, ook voor de andere werkmaatschappijen. We beschikken dankzij onze winkels over een fijnmazig netwerk dat volop mogelijkheden voor distributie biedt.” De omzetten van online retailers in Nederland worden bijgehouden door Twinkle, een onafhankelijk kennis- en informatieplatform. In de jaarlijkse e-retail top 200 steeg Blokker Holding in 2015 van de 17e naar de 13e plaats. De ambities van Nextail gaan verder. “Winstgevende groei realiseren en een plek in de top 10, dat wordt het in 2016.”

10 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

RISICOMANAGEMENT

ALGEMEEN Blokker Holding kent ten behoeve van de beheersing van risico’s een aantal algemene beheersmaatregelen.

De risico’s, de (financiële) impact ervan, de kans van optreden, de beheersmaatregelen en de te ondernemen acties worden door de holding bewaakt en beoordeeld. De risico’s worden periodiek geactualiseerd en besproken met de CFO en met de Auditcommissie. De belangrijkste punten inzake risico beheersing worden eveneens besproken met de Raad van Commissarissen. De risico’s worden ingedeeld in een aantal categorieën: operationeel, financieel, juridisch, maatschappe lijk, informatie en logistiek, en fiscaal.

In de jaarlijkse budgetcyclus wordt vastgesteld welke kansen en bedreigingen Blokker Holding voor de groep als geheel en voor de individuele werkmaatschappijen onderkent op conjunc tureel, strategisch en commercieel vlak. Het door de Raad van Bestuur opgestelde budget wordt vervolgens besproken met en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen.

De directies van werkmaatschappijen rapporteren per periode de behaalde financiële resultaten (omzet, marge, kosten, bedrijfsresultaat, voorraden en kasstromen) aan Blokker Holding. De Raad van Bestuur bespreekt deze rapportages per periode met de betrokken directieteams, waardoor direct toezicht wordt gehouden op de diverse bedrijfsactiviteiten. De rapportages zijn met ingang van het verslagjaar volledig gestandaardiseerd. Een geconsolideerde samenvatting van deze rapportages per periode wordt gedeeld met de Raad van Commissarissen en vormt periodiek onderwerp van bespreking met de Auditcommissie en de Raad van Commissarissen. De werking van de administratieve organisatie en systemen wordt jaarlijks door de externe accountant beoordeeld in het kader van de controle van de jaarrekening. De bevindingen van de controle worden door de externe accountant zowel met de CFO, alsook met de Auditcommissie en de Raad van Commissarissen besproken.

De belangrijkste risico’s voor Blokker Holding en haar werkmaatschappijen zijn onderstaand weergegeven.

De financiële risico’s betreffen het niet realiseren van omzet en marge door met name de verscherpte concurrentie, zowel on- als offline. Deze risico’s verschillen per sector, maar vertonen ook veel overeenkomsten. Het overkoepelende risico is dat Blokker Holding niet voldoende en tijdig kan inspelen op de snel wijzigende marktomstandigheden in de retail. Op basis van de uit komsten van de strategische heroriëntatie en de trans for matie strategie van het concern én door uitgebreid en gedegen consumentenonderzoek, marktinformatie en concurrentie analyse worden de positionering, het product-aanbod, de prijsstelling en het serviceniveau van de formules in de eigen markt(en) voortdurend aangescherpt. De belangrijkste financiële instrumenten van Blokker Holding zijn leningen en overige financieringsverplichtingen, derivaten, handelsvorderingen/-schulden en geldmiddelen. Deze instru men ten hebben als belangrijkste doelstelling het aantrekken van langere termijn- en werkkapitaalfinanciering, en het afdekken van valutaschommelingen (van de US Dollar). Er zijn geen derivaten voor handelsdoeleinden. Na balansdatum is de kredietfaciliteit met de aandeelhouders vastgelegd met een limiet van € 415 miljoen en een vast en variabel/ seizoens karakter. Er zijn geen convenanten afgesproken of zekerheden gesteld.

Daarnaast hebben de aandeelhouders gedurende het boekjaar een agiostorting van € 130 miljoen gedaan waardoor de solvabiliteit terug is op een niveau boven de 50%. Onder noot 15 in de toelichting van de jaarrekening wordt nader ingegaan op het beleid met betrekking tot krediet-, rente-, valuta- en liquiditeitsrisico’s. Juridisch bestaat het risico van non-compliance met weten regelgeving op diverse gebieden, waaronder productaan sprakelijkheid, consumentenbescherming en verslaglegging. Deze risico’s worden ondervangen door enerzijds kwaliteits onderzoek door ter zake deskundige experts en anderzijds door afstemming met externe (juridische) adviseurs. Operationeel onderkent het concern de risico’s van opkomende internet pure players, low cost partijen, directe levering van leveranciers aan consumenten via eigen web shops en de periodieke seizoenstoename van aanbieders van met name speelgoed, waardoor omzet en marges in de winkels onder druk komen. Wat betreft de sourcing van producten wordt er naar gestreefd dat in principe (het aanbod van) iedere leverancier binnen aanvaardbare tijd te vervangen is. Voorts zijn er grote uitdagingingen en risico’s in de tijdige omvorming van de logistieke organisaties naar supply chain organisaties. De maatschappelijke risico’s betreffen primair imago- en reputatieschade als gevolg van ondeugdelijke producten, dan wel onverantwoordelijk handelen in brede zin. Controlesystemen georganiseerd door het shared service center Kwaliteit van het concern zorgen ervoor dat producten voldoen aan de eraan te stellen eisen. Daarnaast draagt de bedrijfscultuur, waarin integriteit en eerlijk zaken doen kernwaarden zijn, in belangrijke mate bij aan het beheersen van de risico’s.

Andere risico’s betreffen de beschikbaarheid van informatiesystemen die de primaire processen

ondersteunen en de beschikbaarheid van de l

ogistieke

faciliteiten. Ter beheersing van deze risico’s is de IT architectuur zodanig ingericht, dat de kassasystemen lokaal (standalone) kunnen werken en van de gegevens van alle backofficesystemen permanent back-ups worden gemaakt. Voor de pinfunctie van kassa’s wordt in 2016 een voorziening uitgerold, zodat in geval van uitval van het primaire netwerk de pintransacties via een alternatief netwerk verlopen. Voor de uitval van ERP-systemen zijn noodvoorzieningen beschikbaar, die bij calamiteiten zeer snel de primaire systemen overnemen, zonder data-verlies. De logistieke risico’s betreffen met name de goederendistributie vanuit de diverse distributiecentra in Nederland en België. Wat betreft de Fiscaliteit heeft Blokker Holding in februari van het lopende jaar de fiscale functie binnen het concern versterkt. Blokker Holding onderhoudt goede relaties met de belastingdienst(en) in de landen waar zij actief is. In het kader van het ‘horizontaal toezicht’ heeft Blokker Holding een handhavingsconvenant met de Nederlandse belastingdienst ondertekend. Op deze wijze wordt bereikt dat belasting kwesties in een open sfeer en transparant worden besproken. De Raad van Bestuur bespreekt periodiek de fiscale zaken met de Auditcommissie en Raad van Commissarissen.

Naast de genoemde risico’s leidt ook de

rapportage van de

accountant tot een aantal extra maatregelen om risico’s te beheersen. De externe accountant beoordeelt in het kader van de controle van de jaarrekening de interne beheers processen en geeft gerichte observaties ter verbetering van deze processen via de management letter aan de Raad van Bestuur en aan de Auditcommissie, en via het accountantsverslag aan de Raad van Commissarissen.

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 11

12 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

VERSLAGJAAR 2015 In het verslagjaar is gewerkt aan de inrichting van de concernstrategie, gebaseerd op vier pijlers: ‘dicht bij de klant’, ‘eigentijdse formules’, ‘excellente operatie’ en ‘open en betrokken teams’. Door de aanhoudende druk op de consumentenbestedingen in de landen waar het concern actief is met winkelformules en de sterk toenemende concurrentie is nog onvoldoende voortgang gemaakt met de uitvoering van deze concernstrategie. Wel is door Nextail als expertisecentrum voor e-commerce met succes gewerkt aan de verdere uitrol van de omnichannelstrategie van het concern. De uitvoering van de strategische plannen wordt in 2016 met kracht vervolgd.

zittings duur als lid sinds oktober 2010 en als CEO sinds juli 2011. Per 1 augustus 2015 is ook de heer T. Smit terug getreden uit de Raad van Bestuur. Hij is per dezelfde datum toegetreden tot de directie van Blokker Holding Speelgoed. De heer Smit was lid van de Raad van Bestuur sinds oktober 2010. Wij danken de heer Smit voor zijn inzet en constructieve bijdrage voor het concern in deze periode. In oktober is de heer C.T.H. Meijer benoemd tot lid van de Raad van Bestuur. Per 1 januari 2016 is hij vervolgens benoemd tot CEO en is de heer De Kool teruggetreden als CEO en als lid van de Raad van Bestuur. Wij danken de heer De Kool voor zijn inzet als commissaris van 2010 tot november 2013 en zijn belangrijke bijdragen aan de transformatie van (de organisatie van) het concern als (vice)voorzitter van de Raad van Bestuur van november 2013 tot januari 2016. De Raad van Bestuur bestaat nu uit C.T.H. Meijer (CEO) en J.W. Visser (CFO). De totale concernomzet is in 2015 (53 weken) licht gestegen ten opzichte van die in 2014 (52 weken exclusief TCO). Op basis van 52 weken was sprake van een fractionele daling van de omzet. In de tweede jaarhelft stabiliseerde de omzet. In het directie verslag wordt een nadere toelichting gegeven op de omzet- en resultaatontwikkelingen in de sectoren Huishoud, Speelgoed en Wonen. Het geconsolideerde netto- concernresultaat over 2015 bedraagt na herstructurerings lasten en resultaat deel nemingen - miljoen).

€ 52 miljoen (2014: - € 20 In het verslagjaar zijn geen wijzigingen geweest in de samenstelling van de Raad van Commissarissen. De voor zitter is volgens rooster in het verslagjaar als commissaris teruggetreden en tijdens een Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 8 oktober als commissaris voor een nieuwe termijn herbenoemd en vervolgens door de Raad opnieuw als voorzitter van de Raad van Commissarissen aangewezen. De Raad van Commissarissen biedt de door de Raad van Bestuur opgestelde jaarrekening over het boekjaar 2015 ter vaststelling aan. De jaarrekening is gecontroleerd door BDO Audit & Assurance B.V. Hun verklaring is vermeld op pagina 51/52. Wij hebben mede op grond van deze verklaring en hun verslag de jaarrekening goedgekeurd en stellen u voor deze vast te stellen.

In het verslagjaar heeft het concern in nauwe samenspraak met de Auditcommissie een proces doorlopen voor de selectie van een nieuwe controlerend accountant. In de aandeelhouders vergadering in oktober is besloten dat met ingang van de controle over boekjaar 2016/17 KPMG Accountants N.V. de controlerend accountant van het concern wordt. Wij danken het team van BDO Audit & Assurance B.V. voor de samenwerking in de afgelopen reeks van jaren.

SAMENSTELLING RAAD VAN BESTUUR EN RAAD VAN COMMISSARISSEN

In juni van het verslagjaar is de heer R.E. Palmer teruggetreden als CEO en lid van de Raad van Bestuur. De functie van CEO is vervolgens tot eind december waargenomen door de vicevoorzitter van de Raad van Bestuur, de heer L.M. de Kool. Wij danken de heer Palmer voor de initiatieven die hij vanuit de Raad van Bestuur heeft ondernomen in zijn

CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD

Leden van de Raad van Commissarissen wonen de overleg vergaderingen met de Centrale Ondernemingsraad bij. In het verslagjaar zijn drie overlegvergaderingen met de Centrale Ondernemingsraad gehouden: in april, juli en november. Met de COR is uitvoerig en openhartig gesproken over de uitdagingen waar het concern zich voor gesteld ziet. De COR heeft een aantal belangrijke advies- en instemmings aanvragen behandeld. De Raad van Commissarissen spreekt zijn waardering uit voor de goede open overlegstructuur tussen de medezeggenschap en de bestuurder.

TOEZICHT EN GOVERNANCE

Met de Raad van Bestuur werd in het verslagjaar volgens een vastgesteld schema van vergaderingen de gang van zaken besproken. In het verslagjaar heeft de voltallige Raad van Commissarissen zes keer vergaderd met de Raad van Bestuur. De commissarissen zijn ook buiten deze vergaderingen diverse malen bijeen geweest. Voorts zijn in het verslagjaar op regel matige basis besprekingen geweest van delegaties uit de Raad met de CEO en de CFO. De Raad kent drie commissies: de Auditcommissie, de Selectie- en benoemingscommissie en de Remuneratiecommissie. De commissies uit de Raad zijn in het verslagjaar diverse malen bij elkaar geweest.

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 13 De Auditcommissie heeft in het verslagjaar drie keer vergaderd. In een vergadering met de CFO en de externe accountant is gesproken over de samenvatting van de controlebevindingen, de jaarstukken en het accountants verslag. De Selectie- en benoemingscommissie is onder meer actief geweest met de search en de selectie van een nieuwe CEO. De Remuneratie commissie heeft de invulling van de bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur besproken.

Het jaar 2015 was door de tegenvallende omzet- en resultaat ontwikkeling een teleurstellend jaar voor Blokker Holding. De Raad heeft er vertrouwen in dat de juiste maatregelen worden genomen om de resultaten ten goede te keren in de komende jaren. De Raad van Commissarissen spreekt een woord van dank uit naar de Raad van Bestuur, de directies en de mede werkers voor hun inzet en inspanningen in het verslagjaar. In de vergaderingen met de Raad van Bestuur is uitvoerig gesproken over de concernstrategie, de ontwikkeling van pilotwinkels van de verschillende winkelformules en de sterke uitbreiding van de online activiteiten van de winkelformules en e-fulfilment conform de omnichannelstrategie. De vergade ringen met de Raad van Bestuur worden periodiek op locatie gehouden bij een van de werkmaatschappijen, waarbij een presentatie van de Algemeen Directeur van deze formule de basis vormt voor discussies over de voortgang van de activiteiten. Met de Raad van Bestuur is uitvoerig gesproken over de uitvoering en verfijning van de concernstrategie, de operationele gang van zaken, de inrichting van de supply chain organisaties, de automatisering van de interne rapportage systemen, het operationele budget, het investeringsbudget, desinvesteringen en de omzet- en resultaatontwikkeling van de verschillende formules en van het concern. In de vergaderingen met de Raad van Bestuur is ook periodiek gesproken over onderwerpen op het gebied van personeel en organisatie, zoals het sociaal beleid, de noodzakelijke reorganisaties binnen de winkelorganisaties, management development en over de uitkomsten van het medewerkers betrokkenheidsonderzoek. Amsterdam, 13 mei 2016

Raad van Commissarissen

P.C. Klaver, voorzitter A. Blokker M.J. Poots-Bijl H.Th.E.M. Rottinghuis A.J.L. Slippens De Raad heeft het jaarverslag en de jaarrekening besproken in een vergadering met de Raad van Bestuur waarin ook de externe accountant aanwezig was. De Raad heeft ook het functioneren en de samenwerking tussen beide raden en de overige stakeholders besproken en geëvalueerd. De Raad heeft in deze bespreking ook de samenstelling van de Raad van Bestuur besproken. In het voorjaar van 2015 heeft de Raad zijn eigen functioneren geëvalueerd. In het verslagjaar is besloten om opnieuw voorzieningen te vormen voor herstructuringen van diverse formules.

14 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

In 2015 werden vijf winkels van Leen Bakker verbouwd. Een daarvan staat op het Woonplein in Enschede. Na de heropening heeft deze sfeervolle en eigentijdse winkel al snel een hogere omzet. Ook bijvoorbeeld Raamdecoratie, de afdeling van Hilda Dekker. “Onze service is doorslaggevend om bij ons te kopen. Wij geven klanten advies op maat en dat vertaalt zich terug.”

Hilda (39) is op haar twintigste begonnen bij Leen Bakker in Enschede. Na de geboorte van haar tweede kind stopte ze om thuismoeder te zijn. Dat beviel niet. “Mijn leven is beduidend minder leuk zonder klanten en collega’s. Bovendien miste ik mijn vak. Ik vind verkopen het leukste wat er is.” Hilda ging dus terug, en bleef. Ze is nu afdelingsverantwoordelijke Raamdecoratie.

Klanten voelen zich welkom

Drie jaar geleden woedde er op de meubelboulevard van Enschede een flinke brand. Het pand van Leen Bakker bleef gespaard. Toch kreeg deze winkel minder bezoek omdat de omgeving zo gehavend was. Al snel startte de herbouw van de meubelboulevard die in oktober 2015 als Woonplein Enschede officieel werd heropend. Bijna een half jaar daarvoor was de Leen Bakker al verbouwd. Hilda: “Klanten vinden onze vernieuwde winkel veel groter dan eerst. Maar de verbouwing is binnen de bestaande muren gebleven. Dankzij een slimme inrichting oogt het nu veel ruimer en overzichtelijker. De winkel ademt een gastvrije sfeer. Klanten voelen zich welkom bij ons, dat hoor ik vaak.”

We bieden extra service

De afdeling Raamdecoratie is bijna een winkel in een winkel. Klanten hebben keuze uit 250 verschillende gordijnstoffen en uit zo’n 500 kleuren van andere raamdecoratie zoals jaloezieën en rolgordijnen. Hilda weet dat klanten zich oriënteren op internet en in woonbladen. Daarna gaan ze naar de winkel om een definitieve keuze te maken. “Het gaat daarbij om de exacte kleur en de structuur bijvoorbeeld. Is een klant nog niet helemaal zeker van wat hij of zij wil, dan vragen wij om foto’s van het interieur, de vloer en de muren. Zo krijgen we een goede indruk van welke stijl de klant houdt en kunnen daardoor gerichter allerlei stofstalen of andere producten laten zien en, minstens net zo belangrijk, laten voelen. We bieden extra service in samenwerking met onze stoffeerder. Dat bestaat uit het ter plaatse opmeten en ook het monteren bij de klant thuis. Daar is veel vraag naar.”

Feedback wordt serieus genomen

De omzet van Raamdecoratie in Enschede is nu fors hoger. Natuurlijk speelt de vernieuwde winkel hierbij een rol. De presentatie van het assortiment komt er geheel tot z’n recht. “Twee keer per jaar wisselt de collectie. We krijgen schapplannen om alles zo goed mogelijk te presenteren. Het servicekantoor hoort graag onze ervaringen. Wij voeden ze, zeggen ze. De feedback uit de winkels wordt serieus genomen en dat is prettig. Soms komt er een tussentijdse aanpassing.” In zo’n inspirerende omgeving kunnen Hilda en haar collega’s helemaal doen waar ze goed in zijn: adviseren en verkopen. Daarom zijn de verwachtingen voor 2016 hoog. “We krijgen bovendien een nieuwe collectie kant-en-klare zonwering die aantrekkelijk is geprijsd. Mocht de juiste maat er niet tussen zitten, dan kunnen we die tegen zeer lage meerkosten bij de leverancier bestellen. Zo hoeven klanten niet zelf de zonwering in te korten. Veel mensen kunnen of durven dat niet en waarderen dat wij een dergelijke service bieden.”

INTERVIEW MET

HILDA DEKKER

‘ Klanten waarderen

maatwerk en service.’

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 15

HIGHLIGHTS 2015

AANTAL WINKELS

2.289

AANTAL MEDEWERKERS

21.736

OMZET

2.109 mln

AANTAL WINKELS 2015/16

HUISHOUD

1.399

SPEELGOED

709

WONEN

181

NETTO-OMZET (

€

MILJOEN)

3.000

2.000

1.000

AANTAL MEDEWERKERS 2015/16

HUISHOUD

14.059

SPEELGOED

5.238

WONEN

2.264

GROOTHANDEL/OVERIG

175

2012 2013

OMZET ONLINE (

€

MILJOEN)

150 100 50 0

2012 2013 2014 2014 2015 2015

16 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

ONZE FORMULES

INLEIDING Blokker Holding is in april 2016 precies 120 jaar prominent aanwezig in de Nederlandse winkelstraten met Blokker, en later met de formules Bart Smit, Leen Bakker, Intertoys, Xenos, Marskramer, Big Bazar en Cook&Co. En niet alleen in Nederland, ondertussen zijn veel van deze formules en Maxi Toys al jaren vertrouwde merken in België, Luxemburg, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland en Italië. De retail in Nederland zit midden in een grote verandering die niet alleen door de economische crisis is ingezet. Klanten oriënteren zich, winkelen en kopen via verschillende kanalen en op verschillende tijden. Voorheen afgebakende markten vervagen. Foodretail wordt ook horeca en andersom, dieren artsen voeren een gezamenlijke webshop, supermarkten bezorgen hun producten aan huis en bezorgdiensten gaan zelf voedingsmiddelen leveren. De economie trekt weliswaar weer licht aan, maar voor de retail is 2015 net als 2014 een woelig jaar gebleken. Grote namen verdwenen voorgoed uit het straatbeeld, anderen wisselden van eigenaar en gingen in afgeslankte vorm door. Al in het begin van het nieuwe jaar werd duidelijk dat ook bij Blokker Holding ondanks de inspanningen voor het optimaliseren van de loonkosten verdere maatregelen nodig waren om de kosten beter in lijn te brengen met de dalende omzet. Voor Blokker en Xenos was een reductie van het aantal arbeidsplaatsen in winkels helaas noodzakelijk. De verschillen tussen de markten waarin Blokker Holding zich begeeft zijn echter groot. Ondanks een toegenomen consumentenvertrouwen leveren huishoud en speelgoed ook in 2015 beiden respectievelijk 5% en 4,5% in (Bron: CBS). Dat er weer meer huizen verkocht worden is gunstig voor de woonbranche die een goede omzetgroei van maar liefst 6,6% liet zien (Bron: CBS). Online groeide nog steeds met dubbele cijfers, maar de omnichannel-spelers hebben hun achterstand ingehaald. De omzetgroei van de pure players is nu nagenoeg hetzelfde als de online omzetgroei van de omnichannel retailer (Bron: CBS). Wat de klant betreft is het dus geen kwestie van “of, of”, maar “én,én”. Ook de online activiteiten van Blokker Holding hebben in 2015 een groei van maar liefst 37% laten zien. Dat is het bewijs dat de omnichannelstrategie die het concern heeft ingezet de juiste is. KERNGEGEVENS WERKMAATSCHAPPIJEN

HUISHOUD

BLOKKER

Blokker is al sinds 1896 een vertrouwde naam in de winkelstraten van Nederland en is toonaangevend in van je huis ‘een thuis’ maken. Het is dé omnichannel-winkel die altijd dichtbij is met relevante en verras sende producten. Met een fijn mazig netwerk van winkels, een webshop -Blokker.nl-, ruim 6.700 medewerkers en een breed assorti ment brengt Blokker onderscheidende merken en vernieuwende producten van kwaliteit tegen een goede prijs. Blokker biedt producten uit de categorieën Eten & Tafelen, Koken & Bakken, Schoonmaak & Huishoud, Opbergen & Organiseren, Elektrische Apparaten, Baden & Slapen, Cadeauartikelen en Woon & Sfeermakers. Daarnaast biedt Blokker altijd verrassende en seizoensgebonden producten. Op de 450 beste locaties in Nederland opent Blokker in 2016 en 2017 vijf Nieuwste Blokker winkels per week. In de Nieuwste Blokker is ook altijd een Kiosk, de webshop service in de winkel waar de klant artikelen uit de webshop kan bestellen, thuis laten bezorgen of in de winkel afhalen. WINKELFORMULE EIGEN WINKELS

474

WINKELFORMULE EIGEN WINKELS

204

MEDEWERKERS

6.771

FRANCHISEWINKELS

BLOKKER BUITENLAND

96

MEDEWERKERS

1.069

FRANCHISEWINKELS

3

LANDEN NEDERLAND WEBSHOP BLOKKER.NL

LANDEN BELGIË, LUXEMBURG SURINAME WEBSHOP BLOKKER.BE

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 17

XENOS

Xenos verkoopt avontuurlijke woon-, huishoud- en cadeauartikelen in Nederland en Duitsland. De winkelketen biedt wereldse, decoratieve en praktische food en non-food producten aan tegen verrassend lage prijzen. Sinds het voorjaar van 2015 heeft Xenos een webshop waarop inmiddels een belangrijk deel van het assortiment verkrijgbaar is.

WINKELFORMULE EIGEN WINKELS

261

BIG BAZAR

Big Bazar is een discountketen waar klanten voordelig kunnen winkelen in een onder scheidende en inspirerende omgeving. De winkel heeft een breed, actueel en snel wisselend assortiment. Klanten vinden bij Big Bazar een groot aanbod van A-merken tegen de laagste prijzen.

WINKELFORMULE EIGEN WINKELS

127

COOK&CO

Cook&Co is de online kookwinkel met fysieke winkels in Nederland voor de hobbykok, kookfanaat en levensgenieter. Het assortiment van Cook&Co bestaat uit kwalitatief hoogstaande en trendy kookartikelen. In april van het lopende jaar is besloten om de twintig winkels van Cook&Co te sluiten en als online formule verder te gaan. WINKELFORMULE EIGEN WINKELS

20

MARSKRAMER

Marskramer verkoopt goede en betaalbare huishoud- en speelgoedartikelen. De winkels zijn vooral te vinden in wijken en dorpen. Marskramer exploiteert ook de soft-franchise formules Novy en Prima en de speelgoedformule Toys2Play.

WINKELFORMULE EIGEN WINKELS

129 WONEN

EIGEN WINKELS Logo te gebruiken vanaf 75 cm

226

INTERTOYS

Intertoys is de grootste speelgoedketen in Nederland en heeft ook winkels in Duitsland en België. Intertoys is een allround speelgoedwinkel met een uitgebreid assorti ment traditioneel speelgoed en een actueel aanbod multimedia artikelen, gifts en bijoux. Intertoys viert in 2016 haar 40-jarig bestaan. WINKELFORMULE EIGEN WINKELS

175

MEDEWERKERS

1.858

WEBSHOP BARTSMIT.COM

MEDEWERKERS

2.237

FRANCHISEWINKELS

124

LANDEN NEDERLAND, BELGIË LUXEMBURG LANDEN NEDERLAND, BELGIË DUITSLAND WEBSHOP INTERTOYS.NL

INTERTOYS.DE

MAXI TOYS

Maxi Toys is een gespecialiseerde groot schalige speelgoedketen. Een typische Maxi Toys-winkel ligt meestal net buiten de grote steden in grote winkelcentra. Het collectieaanbod is breed met specifieke aandacht voor 22 huis merken en een goed uitgebalanceerd aanbod buitenspeelgoed. Maxi Toys opereert vanuit haar hoofdkantoor in Houdeng-Goegnies, België.

WINKELFORMULE EIGEN WINKELS

176

MEDEWERKERS

1.143

FRANCHISEWINKELS

2

LANDEN FRANKRIJK, BELGIË LUXEMBURG ZWITSERLAND, ITALIË WEBSHOP MAXITOYS.FR

MAXITOYS.BE

MAXITOYS.LU

ONLINE & ECOMMERCE

NEXTAIL

Nextail huisvest alle e-commerce- en omnichannel-activiteiten van de formules van Blokker Holding, waaronder alle webshops van het concern. Enkele van deze activiteiten zijn: web develop ment, online marketing, CRM en online category management.

GROOTHANDELS

ELEKTROBLOK EN TREND CENTER

Elektroblok en Trend Center zijn zelfstandige groothandels met afnemers in Europa, de Nederlandse Antillen en in Suriname.

66

HOOFDKANTOOR AMSTERDAM

INTERVIEW MET

NIENKE VAN DE STREEK

‘ De wens van de klant is altijd

ons uitgangspunt.’

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 19

In 2015 zijn zo’n dertig Blokkerwinkels vernieuwd, maar gedurende het jaar werd het duidelijk dat de transformatie van Blokker fundamenteler en zichtbaarder voor de klant moest zijn. Een nieuwe positionering, een nieuw logo en huisstijl, ander assortiment en een zichtbaar andere winkel was het resultaat in april 2016. Met een strakke verbouwplanning en opleidingsprogramma’s voor de medewerkers opent Blokker de komende twee jaar 450 Nieuwste Blokkerwinkels op de beste locaties. “De integrale aanpak van deze vernieuwings slag geeft enorm veel energie. We weten waar we naar toe gaan en wat we daarvoor nodig hebben”, zegt Nienke van de Streek, hoofd formulemanagement. “We zijn trots zijn op onze nieuwste winkels en onze medewerkers.”

Nienke (37) koos na haar studie bedrijfskunde aan de universiteit van Groningen bewust voor een carrière in de retail. Na de HEMA, C1000 en Jumbo ging ze zo’n drie jaar geleden aan de slag bij Blokker. “Blokker is een krachtig merk. Mensen kennen Blokker en hebben er een mening over. Dat trekt mij aan. Voor zo’n merk wil ik graag werken.” Er lag een prachtige uitdaging voor haar klaar: de beschrijving van het merk Blokker en de vertaling ervan naar de fysieke winkels en de medewerkers. De radicale vernieuwing van de formule moet ervoor zorgen dat Blokker zich kan aansluiten bij de wensen van de hedendaagse consument.

De markt is en blijft in beweging

Was 2014 het jaar van de ontwikkeling van het eerste concept, 2015 gaat de boeken in als het jaar van het uittesten en door ontwikkelen en 2016 het jaar van de lancering en snelle uitrol van de Nieuwste Blokker. Strakke schema’s zijn nodig om de winkels in korte tijd te verbouwen. Zo’n metamorfose duurt anderhalve week. Nienke: “In die periode krijgt een Blokkerfiliaal een nieuw jasje. Letterlijk in de zin van een nieuwe inrichting, maar ook figuurlijk. We gebruiken de sluitingsperiode namelijk voor het opleiden van de medewerkers. Na de heropening kunnen zij de klanten nog beter van dienst zijn dankzij producten servicetrainingen.” Extra folders en scherpe aanbiedingen zorgen ervoor dat de Nieuwste Blokker meteen weer aandacht trekt. Klanten komen snel kijken en zijn te spreken over de ruim opgezette winkel waar zij meer overzicht hebben dan voorheen. Producten zijn sneller gevonden en mocht er iets niet in huis zijn, dan biedt de Kiosk, de webshopservice in de winkel, een oplossing. Nieuwe merken zijn toegevoegd aan het assortiment en het Blokker huismerk is onderweg. Nienke is tevreden over het winkelconcept. “Er staat een prachtige winkel. De wensen van de klanten vormen altijd onze leidraad en de reacties van consumenten zijn zeer positief.”

Belangrijke rol voor medewerkers

Op de verbouwingsplanning voor 2016 staan ruim 150 winkels. Ook de marketingmix wordt opnieuw geladen. Dat geldt voor onder andere de folder en de tv-reclame, voor zowel de winkels als de webshop. “De omnichannelstrategie vraagt uiteraard om een integrale communicatie. Op welke manier dan ook, de klant moet altijd dezelfde boodschap krijgen. We zetten Blokker neer met heldere en herkenbare beelden.” Er wordt fors geïnvesteerd, en niet alleen in de winkels en in de marketingmix. “Ook in trainingen van onze medewerkers. Zij vervullen immers in onze organisatie een belangrijke rol.”

20 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

FEBRUARI

 Blokker maakt bekend dat het bedrijf 25 miljoen euro inves teert in een nieuwe winkelformule.

FEBRUARI

 Nieuwe Big Bazar logo gelanceerd en uitgerold in alle communicatie.

MAART

‘Le Sud’.

 Blokker en Leen Bakker introduceren gezamenlijk het nieuwe tuinmeubelmerk

MEI

 Blokker lanceert op 9 mei een landelijke televisiecampagne met de pay off: ‘Blokker, fijn dat we er zijn’.

2015 IN BEELD JANUARI

Het uitblijven van nieuwe cao’s en daarmee het uitblijven van een salarisverhoging was een punt van zorg voor veel medewerkers. Blokker Holding voert in het eerste kwartaal van 2015 dan ook een eenzijdige salarisverhoging van 1,5% door voor werknemers die vallen onder de cao’s in Nederland. Bart Smit neemt SAP in gebruik. Hiermee is een belangrijke stap gezet in het actualiseren van het automatiserings systeem dat bedrijfsinformatie koppelt en analyseert: van inzicht in winkelvoorraden tot omzetgegevens en andere commerciële en logistieke informatie.

FEBRUARI

Blokker maakt bekend dat het bedrijf 25 miljoen euro inves teert in een nieuwe winkelformule en betere online strategie om het omnichannel-aanbod voor de klant te verbeteren. Ook de distributie, IT en klantenservice worden aangepakt. Op basis van onderzoek naar werkprocessen in de filialen, omzet en klantstromen heeft de huishoudwinkel ook een nieuwe bezettingsnorm geformuleerd. Om de loonkosten meer in lijn te brengen met de dalende omzetten verdwijnen in de winkels uiteindelijk 390 banen. Dit nieuws komt breed in de media.

NIEUWE WEBSHOP BLOKKER.BE

Blokker.be, de webshop voor Blokkerklanten in België, gaat op 3 februari live.

COMMERCIAL BLOKKER

‘Blokker, fijn dat we er zijn’.

 Screenshot van de televisiecampagne: Big Bazar start met een nieuw A3 formaat folder huis-aan huis-verspreid, tot op de dag van vandaag een groot succes. Tegelijk is het nieuwe Big Bazar logo gelanceerd en uitgerold in alle communicatie, tassen en winkels.

MAART

Nederlandse consumenten kunnen vanaf 30 maart bij Xenos ook online winkelen. Big Bazar start met radioreclame. Het effect is een forse stijging in naamsbekendheid.

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 21

MEI

 Leen Bakker speelt met het nieuwe winkelconcept in op de wens van de klant.

NIEUWE WEBSHOP XENOS.NL

Op xenos.nl vindt de klant enkele duizenden populaire artikelen uit het Xenosassor timent en het online aanbod wordt geleidelijk vergroot.

Blokker en Leen Bakker introduceren gezamenlijk het nieuwe tuinmeubelmerk ‘Le Sud’. Het merk staat voor een eigentijds design en goede kwaliteit en speelt in op de nieuwste trends voor buiten. De tuinspecial ‘welkom buiten’ met daarin de complete Le Sud collectie wordt landelijk verspreid, daarnaast wordt het merk vier weken lang ondersteund met radio-en tv commercials.

APRIL

Zowel Blokker als Xenos zijn genomineerd voor de CCDNA Award 2015, een prijs voor bedrijven die er het afgelopen jaar het beste in zijn geslaagd hun klanten centraal te zetten.

MEEST KLANTGERICHTE BEDRIJF Tijdens de derde editie van deze award wint Blokker de prijs van ‘meest klantgericht bedrijf’ in de categorie Offline retail.

MEI

Blokker lanceert op 9 mei een landelijke televisiecampagne met de pay off: ‘Blokker, fijn dat we er zijn’. De reclamereeks met acht spotjes loopt tot december 2015. Ieder spotje behandelt een vertrouwd onderdeel van het Blokker assorti ment, zoals het eerste over wassen, drogen en strijken. Met de campagne bevestigt Blokker zijn positie als toonaan gevende omnichannel-huishoudspecialist.

Leen Bakker speelt met het nieuwe winkelconcept in op de wens van de klant die extra inspiratie, beleving en service verwacht in een wereld waar alles online verkrijgbaar is. Op de woonboulevard in Breda is op 21 mei een compleet vernieuwde winkel geopend. In september wordt ook begonnen met de facelift van de Belgische winkels. Ook de webshop leenbakker.nl is vernieuwd. Blokker Holding maakt bekend dat op termijn online kiosken worden geplaatst in alle winkels van formules met een webshop. De retailer investeert ook in click & collect, extra bezorgmogelijkheden, mobiele websites en het online ontsluiten van actuele winkel voorraden (vergroten van het long tail assortiment). Deze activiteiten worden opgezet en uitgevoerd door Nextail, de online organisatie van Blokker Holding. Leen Bakker voegt steeds meer ‘op maat’ artikelen toe aan het assortiment. Het in 2014 met succes geïntroduceerde merk ‘UMIX’ voor eigen ontwerp van stoelen en banken wordt uitgebreid met boxsprings en eetkamerstoelen. Het merk ‘Stock’ voor zelfbouwkasten wordt geïntroduceerd. Deze kastenserie heeft oneindig veel mogelijkheden. In vier stappen kiest de klant een kast die helemaal aansluit bij zijn wensen. In 2016 wordt de ‘op maat collectie’ van Leen Bakker nog verder uitgebreid.

22 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

AUGUSTUS

 Extra impuls aan verdere vernieuwing speelgoedformules.

JUNI

De vernieuwing van de Blokkerwinkels gaat gestaag door. Nog vóór de zomervakantie openen vijf geheel vernieuwde Blokkerfilialen hun deuren.

JULI

Marskramer en Blokker gaan intensiever samenwerken. Dit om te komen tot een gezonde bedrijfsvoering en toekomstbestendig huishoudportfolio van Blokker Holding. Concreet betekent dit dat de inkoop van het huishoudassortiment volledig wordt ondergebracht bij Blokker.

BIG BAZAR

 Big Bazar’s nieuwe winkelformule is verder doorontwikkeld met een andere layout van de winkel.

SAMENWERKING MARSKRAMER EN BLOKKER De Marskramerwinkels worden sinds januari 2016 bevoorraad vanuit het distributiecentrum van Blokker in Geldermalsen.

AUGUSTUS

Steven van Nieuwenhuijzen is per 1 augustus aangesteld als concerndirecteur Speelgoed. Hiermee geeft Blokker Holding een extra impuls aan verdere vernieuwing, snellere omzetgroei en een volledig omnichannel-aanbod bij de speelgoedformules van het concern. Tevens stelt Maxi Toys Alain Hellebaut aan als nieuwe algemeen directeur. Hij rapporteert rechtstreeks aan de concerndirecteur Speelgoed.

SEPTEMBER

De online winkel van Intertoys wordt verkozen tot Webshop of the Year in de categorie Speelgoed bij de Webshops awards van de beste winkelketen van Nederland verkiezing 2015-2016.

Big Bazar’s nieuwe winkelformule is verder doorontwikkeld met een andere layout van de winkel. Er zijn nu rechte gangpaden en de productgroepen zijn anders ingedeeld en gepresenteerd. In 2015 zijn ongeveer 40 winkels omgebouwd. Voor 2016 staan er 35 in de planning.

SEPTEMBER

 De online winkel van Intertoys wordt verkozen tot Webshop of the Year.

OKTOBER

 Nextail introduceert dynamic pricing.

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 23

NOVEMBER

 Vanaf de zomer 2015 een nieuw distributie centrum voor de webshop blokker.nl

OKTOBER

Rob Heesen is de nieuwe algemeen directeur van Blokker per 1 oktober. Met zijn benoeming versterkt Blokker Holding de leiding en de commerciële slagkracht van Blokker. Het vernieuwde directieteam onder leiding van Rob Heesen gaat verdere invulling geven aan de vernieuwing, snellere omzetgroei en een volledig omnichannel-aanbod bij Nederlands grootste huishoudwinkelketen. Nextail introduceert dynamic pricing. Dat houdt in dat prijzen real time kunnen worden aangepast op basis van bijvoorbeeld de prijzen bij de concurrent. Er wordt op beperkte schaal begonnen met artikelen die alleen in de webshop verkrijgbaar zijn, het zogenaamde web only

assortiment.

NOVEMBER

De hoofdkantoren van Bart Smit en Intertoys zijn deze maand officieel geïntegreerd. De nieuwe hoofdkantoororganisatie van Bart Smit en Intertoys staat per 1 november onder leiding van één directie. De nieuwe organisatie zal klantgerichter, innovatiever en flexibeler opereren en daarmee haar promi nente marktpositie (in de Benelux en Duitsland) versterken. Vanaf de zomer 2015 is hard gewerkt aan een nieuw distributiecentrum voor de webshop blokker.nl in Gouda. Dit nieuwe e-DC biedt ruimte voor groei van het assortiment naar 12.000 en op termijn 45.000 artikelen. Hiermee krijgt de online ambitie van Blokker alle ruimte en is een belangrijke stap gezet om de omnichannel-belofte waar te maken.

NIEUWE EDC IN GOUDA Het eDC in Gouda is zeven dagen per week, 16 uur per dag in gebruik. Hierdoor worden tot wel 11.000 orders per dag verwerkt voor klanten van de webshops van Blokker in Nederland en België. Dat zijn 700 orders per uur.

VERHUIZEN SPEELGOEDORGANISATIE In juni 2016 verhuist de voltallige nieuwe speelgoedorganisatie naar Amsterdam Zuidoost, waar naast het kantoor van Blokker Holding een nieuw kantoor wordt ingericht.

24 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

DECEMBER

 Blokker Holding ziet dat de zaterdagmiddag steeds drukker wordt en voert bij zijn formules daarom verruimde openingstijden in.

JANUARI

versterken.

 Xenos neemt maatregelen om zijn positie te

JANUARI

 Transformatie Blokker van een inkoopgerichte naar een klantgerichte omnichannelorganisatie.

DECEMBER

Nextail zet in het najaar de eerste gezamenlijke online marketingcampagne op voor alle webshops van Blokker Holding in Nederland en België. ‘Prijzen vangen’ heet de campagne waarbij onder andere een auto en twee complete vakanties gewonnen kunnen worden. De actie is online uitgezet, maar ook via flyers in de winkels.

CAMPAGNE ‘PRIJZEN VANGEN’ De campagne ‘Prijzen vangen’ loopt elf weken en levert zo’n 500.000 emailadressen op.

JANUARI 2016

Xenos neemt maatregelen om zijn positie te versterken. De winkelketen gaat de bezetting in de filialen beter aan laten sluiten op het veranderende winkelbezoek en aankoopgedrag van de klant. De loonkosten worden daarmee meer in lijn gebracht met de omzetontwikkeling. Hierdoor worden zo’n 250 winkelmedewerkers boventallig. Blokker besluit om in maart 2016 van start te gaan met een vernieuwde ‘categorie management’- organisatie. De maatregelen zijn onderdeel van de transformatie die Blokker ondergaat van een inkoopgerichte naar een klantgerichte omnichannel-organisatie. Blokker Holding ziet dat de zaterdagmiddag steeds drukker wordt en voert bij zijn formules daarom bij wijze van proef verruimde openingstijden in. Klanten kunnen nu op zaterdag tot 18.00 uur bij de winkels van Blokker Holding terecht. Tijdens weken voor de feestdagen in december zijn de winkels ’s avonds tot minimaal 19.00 uur open.

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 25

DE OMNICHANNEL TRANSFORMATIESTRATEGIE

De Raad van Bestuur heeft in juni 2014 een nieuwe strategie geformuleerd. Deze strategie rust op vier pijlers: dicht bij de klant, eigentijdse formules, excellente operatie en open en betrok ken teams. Deze strategie is erop gericht weer winstgevende groei te realiseren binnen de sectoren Huishoud, Speelgoed en Wonen en een prominente toekomst bestendige omnichannel-speler te zijn in de Benelux. De online omzet gaat een nog significanter deel van onze totale omzet uitmaken.

DICHT BIJ DE KLANT

Klanten willen zich 24/7 kunnen oriënteren en altijd en overal kunnen winkelen. Wij moeten met onze winkelformules naadloos aansluiten op de ‘customer journey’. Niet alleen op de winkel- vloer, maar ook online. Wij onderzoeken diep gaand hoe klanten winkelen, wat zij willen en wat zij verwachten. Zo verhogen wij de klant tevredenheid en de aankoopbereidheid.

EIGENTIJDSE FORMULES

Door onze winkelketens continu te vernieuwen, blijven wij onze klant off- en online inspireren. Daarbij moeten wij onze ketens ook duidelijk ten opzichte van elkaar positioneren. Onderschei dende en relevante winkelmerken zijn de kracht van Blokker Holding.

EXCELLENTE OPERATIE

Blokker Holding werkt aan actuele en optimaal ingerichte bedrijfsprocessen. Zo kunnen we de kosten verder omlaag brengen en de opbrengsten van al onze activiteiten vergroten. Intensievere samenwerking tussen de verschillende werk maatschappijen leidt tot meer synergie. Dit geldt voor e-commerce, logistiek, supply chain manage ment, Category Management en ICT. Informatie over onze bedrijfsprocessen is actueel. Zo kunnen we real time onze organisatie aansturen en zitten we korter op de bal.

OPEN EN BETROKKEN TEAMS

Wij streven naar open en betrokken teams die er continu op gericht zijn onze klanten de beste service te bieden. Managers en medewerkers zijn ondernemend, vernieuwend en resultaat gericht. Door te investeren in goede beoor delingssystemen en ontwikkelingsmogelijkheden faciliteren we onze medewerkers en werkmaat schappijen in hun ontwikkeling.

VOOR 2016 ZIJN UIT DE OMNICHANNEL TRANSFORMATIESTRATEGIE VIJF PRIORITEITEN GEFORMULEERD:

Toporganisatie met topmensen Backbone Huishoud versneld op orde brengen De nieuwe speelgoedorganisatie opbouwen Ondersteunende functies effectiever maken Kosten en werkkapitaal beter in balans brengen

26 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

In 2015 ging het nieuwe e-fulfilment distributiecentrum (e-DC) in Gouda van start. Van hieruit worden de bij de webshops bestelde producten rechtstreeks geleverd aan de consument. Weblogistiek heeft specifieke kenmerken. “Zo komen de goederen als bulk binnen en moeten wij ze in kleinere eenhe den overal in het land laten uitleveren”, zegt sitemanager Roel Megens. “De kunst is om dit proces efficiënt te laten verlopen.”

Toen jaren geleden het online bestellen door consumenten in opmars kwam, had dat gevolgen voor het logistieke proces. Roel Megens (37) zat er meteen bovenop. De complexiteit van weblogis tiek trok hem aan. “Het vraagt om een andere manier van denken en werken. Als organisatie moet je slagvaardig zijn en durven te veranderen. Blokker Holding wil niet een enkele bladzijde aan e-commerce besteden, maar kiest voor een heel boek. Dat wil ik meemaken, en daarom heb ik in 2015 besloten om te gaan werken bij Blokker.”

Volledig en op tijd leveren

Om de logistiek van de webshops in goede banen te leiden was een e-DC noodzakelijk. Dat kwam er in september 2015. Het e-DC staat in Gouda en is speciaal ingericht voor de e-commerce. “Voor consumenten moeten we een gevarieerd assortiment in huis hebben. Daarvan kunnen we geen grote voorraden aanleg gen. De indeling van waar alles staat is daarom essentieel, evenals de wijze van orderpicken. Medewerkers moeten meer met elkaar samenwerken omdat ze gezamenlijk een bestelling met meerdere producten klaarmaken.” Wat online vóór 22.00 uur is besteld, wordt de volgende dag geleverd. Dat kan bij het huisadres van de klant zijn of bij een winkel waar de bestelling kan worden opgehaald. Er is weinig tijd tussen de order en de daadwerkelijke distributie door PostNL. De planning van de voorraad, het personeel en de inzet van de distributeur luistert daarom nauw, ook al omdat consumen ten geen volledig voorspelbaar bestelgedrag vertonen. “We moeten flexibel zijn, anders kunnen we niet volledig en op tijd leveren. En dat zijn wél onze beloftes aan de klant.”

Leanprincipes

Bij de start in september 2015 omvatte het e-DC zo’n 15.000 vier kante meters. Al snel volgde een flinke uitbreiding. In de tussentijd werd ook de inrichting aangescherpt. Het e-DC is nu volgens ‘leanprincipes’ ingedeeld. “Dat is een strategie waarbij het gaat om een efficiënte en een veilige bedrijfsvoering. Een van die principes is het gebruikmaken van kleuren. We hebben nu gele looppaden die snel de weg wijzen in het e-DC, de groene zones zijn de plaat sen waar gewerkt wordt en wit gebruiken we voor het opslaan van goederen. Zo kan iedereen veiliger en efficiënter het werk doen.” Op een normale dag werken in het e-DC circa 150 medewerkers. Ingeval van drukte kan dat aantal worden uitgebreid naar rond de 250. En dat is ook zeker nodig in het laatste kwartaal van het jaar waarin consumenten massaal hun inkopen voor de feestdagen doen, ook online. “We zijn nu bezig het aantal producten uit te breiden. We hebben uiteindelijk zelf de meeste producten in Gouda op voorraad, maar kunnen dan ook artikelen online verkopen die wij via derden leveren. Door de vergroting van het assortiment verlengen we wederom digitaal het aanbod in onze winkels. Dit past bij de ambitie om een endless aisle - het oneindige winkel schap - te realiseren.”

INTERVIEW MET

ROEL MEGENS

‘ Efficiënte en klantgerichte bedrijfsvoering

in e-DC.’

JAARREKENING BLOKKER HOLDING

28 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

GECONSOLIDEERDE BALANS

in duizenden euro’s, na voorstel winstbestemming

ACTIVA

Vaste activa

Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Overige vaste bedrijfsmiddelen Financiële vaste activa Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen Overige financiële vaste activa

Vlottende activa

Voorraad handelsgoederen Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa Liquide middelen noot

30 januari 2016

24 januari 2015 1 16.643 14.609 2 115.467 95.922 211.389 130.734

95.282

226.016 3 270.093 4 - 270.093 12.657

4 32.271 10.123

302.364 292.873

5 393.156 410.952

6 25.384 7 51.441 20.852

57.376 8 31.243 34.759 108.068 112.987

50.803

1.082.423

47.061

1.104.498

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 29 in duizenden euro’s, na voorstel winstbestemming

PASSIVA

Eigen vermogen Voorzieningen

Belastingen Overige voorzieningen

Langlopende schulden

Schulden aan deelnemingen Overige schulden

Kortlopende schulden

Schulden aan handelscrediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende passiva noot

30 januari 2016

24 januari 2015 27 543.787 466.628

9 3.443 10 59.721 11.593

57.668

63.164 69.261 11 138.033 11 115.512 162.015 131.697

253.545 293.712

86.900 12 33.566 658 13 100.803 89.065

90.874

403 94.555 221.927 274.897

1.082.423 1.104.498

30 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING

in duizenden euro’s Netto-omzet Kostprijs van de omzet Bruto-omzetresultaat Verkoopkosten Som der kosten noot 16

2015/16

2.109.396 -1.543.084 2014/15 2.117.923

-1.525.294

592.629

570.007 72.765 -642.772 545.600

64.938

-610.538 -17.909

2.971 -3.472 3.166

-2.363

-501 803

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen

Belastingen -76.961 -17.106

20 4.341

-12.765

-20.285

GECONSOLIDEERD OVERZICHT TOTAALRESULTAAT

in duizenden euro’s Nettoresultaat Omrekeningsverschillen (via eigen vermogen) Totaalresultaat

2015/16

-52.395 -446

-52.841

2014/15 -20.285

682

-19.603

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 31

GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT

in duizenden euro’s Bedrijfsresultaat (EBIT) Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Overige

Operationele kasstroom voor mutatie werkkapitaal

Mutatie werkkapitaal in: • • • voorraden vorderingen kortlopende schulden

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

Betaalde en ontvangen rente Betaalde en ontvangen winstbelasting

Netto kasstroom uit operationele activiteiten

Investeringen in (im)materiële vaste activa Ontvangsten uit desinvesteringen (im)materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa Desinvestering deelnemingen (na aftrek van afgestoten geldmiddelen)

Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten

68.382 -17.138 -557 914 50.687 36.930 1.165 -53.225

828 -52.338 -14.243 -40.016 3.435

-48.962

16.139

-3.283 466 -58.828 4.142 -465 -

2015/16

-76.460 -25.773 -42.833 55.655

26.441

-55.151 -1.915

-13.698

-67.408

823 -4.540

-7.422

2014/15 -17.909

83.010

65.101

526 -78.547

Aflossing / ontvangst langlopende leningen Agiostorting

Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten Saldo kasstromen

Liquide middelen per begin boekjaar Effect wijzigingen in wisselkoersen

Liquide middelen per einde boekjaar

-28.012 130.000 101.988 68.428

68.428

-9.593

47.061 -262

50.803

56.210

444

47.061

32 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

GRONDSLAGEN VOOR DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING

ALGEMEEN Blokker Holding, gevestigd te Hessenbergweg 8, 1101 BT Amsterdam, is een besloten vennootschap. De onderneming staat als holdingmaatschappij aan het hoofd van een detailhandelsconcern met winkelketens in de sectoren Huishoud, Speelgoed en Wonen, en met groothandels.

Statutair eindigt het boekjaar op de zaterdag van week 4 in het kalenderjaar. Het boekjaar bestond in 2015/16 uit 53 weken (2014/15: 52 weken). De laatste dag van het boekjaar 2015/16 was 30 januari 2016 en van vorig boekjaar 24 januari 2015.

De jaarrekening is opgesteld op continuïteitsgrondslagen en volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten.

De volgende waarderingsgrondslagen zijn naar de mening van het management het meest kritisch voor het weergeven van de financiële positie en vereisen schattingen en veronderstellingen: • Beoordeling van de mate van incourantheid van de voorraden en de effecten daarvan op de verwachte opbrengstwaarde, de te maken kosten en dientengevolge de waardering van de voorraden. De mate van incourant heid wordt beoordeeld op basis van de kwaliteit en ouderdom van de voorraden en ervaringscijfers inzake verkoop van deze voorraden, waarbij een bandbreedte wordt gehanteerd ten aanzien van de verwachte opbrengstwaarde en te maken kosten.

• Inschattingen en aannames die worden gedaan ter bepaling van de voorziening voor verlieslatende contracten, dit betreft met name inschattingen en aannames omtrent verwachte toekomstige kasstromen.

• Inschattingen die worden gedaan over de mate van zekerheid van voldoende toekomstige fiscale winsten ter verrekening van verliescompensaties, rekening houdend met ‘tax planning opportunities’.

De financiële gegevens van de onderneming zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de enkelvoudige winsten verliesrekening conform artikel 402 Boek 2 BW slechts het aandeel in het resultaat na belastingen van vennootschappen waarin wordt deelgenomen en het overige resultaat na belastingen.

GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA EN DE RESULTAATBEPALING Met betrekking tot activa, verplichtingen, baten en lasten worden de algemene conventies van de jaarverslaggeving toegepast.

Waar nodig zijn de vergelijkende cijfers (in lijn met art. 2:363 lid 5 BW) geherrubriceerd om aan te sluiten bij de presentatie in het huidige boekjaar. De jaarrekening is opgesteld in duizenden euro’s (tevens de functionele valuta van de groep).

GRONDSLAGEN VOOR DE CONSOLIDATIE

De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van Blokker Holding B.V. en haar groepsmaatschappijen (‘de groep’). Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin een beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Bij de bepaling of beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend, worden (meerderheids)belangen en financiële instrumenten betrokken die potentiële stemrechten bevatten en direct kunnen worden uitgeoefend. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie betrokken vanaf het tijdstip waarop beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie betrokken tot het tijdstip van beëindiging van deze invloed.

GEBRUIK VAN SCHATTINGEN

De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management zich oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen van deze schattingen van toekomstige opbrengsten, kasstromen en resultaten afwijken; deze schattingen zijn omgeven door onzekerheden als gevolg van wijzigingen in economische en marktomstandigheden. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge vorderingen, schulden, transacties en daarmee samen hangende resultaten geëlimineerd. De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd. De gegevens van de in de consolidatie opgenomen maatschappijen per 30 januari 2016 zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. Voor de afzonderlijke jaarrekeningen van de binnenlandse deelnemingen wordt in beginsel gebruik gemaakt van de vrijstelling van artikel 2:403 lid 1 BW.

GRONDSLAGEN VOOR DE OMREKENING VAN VREEMDE VALUTA’S

Transacties luidend in vreemde valuta’s worden in de functionele valuta van de groepsmaatschappijen omgerekend tegen de geldende wisselkoers op de transactiedatum.

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 33 In vreemde valuta’s luidende monetaire activa en verplichtingen worden per balansdatum in de functionele valuta omgerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers. De bij omrekening optredende valutakoers verschillen worden in de winsten verliesrekening opgenomen. De activa en verplichtingen van groepsmaatschappijen in landen buiten de eurozone worden in euro’s omgerekend tegen de geldende koers per balansdatum. De opbrengsten en kosten van die groepsmaatschappijen worden in euro’s omgerekend tegen de gemiddelde wisselkoers. Valuta omrekeningsverschillen worden verwerkt in de reserve omrekeningsverschillen. Als een buitenlandse activiteit geheel of gedeeltelijk wordt verkocht, wordt het betreffende bedrag uit de reserve omrekeningsverschillen overgeboekt naar de winsten verliesrekening.

FINANCIËLE INSTRUMENTEN

Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financierings verplichtingen, afgeleide financiële instrumenten (derivaten), handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde, waarbij (dis)agio en de direct toerekenbare transactiekosten in de eerste opname worden meegenomen. De onderneming documenteert de hedgerelaties in generieke hedgedocumentatie en toetst periodiek de effectiviteit van de hedgerelaties door vast te stellen dat er sprake is van een effectieve hedge respectievelijk dat er geen sprake is van overhedges. De onderneming bepaalt op elke balansdatum de mate van (in)effectiviteit van de combinatie van het afdekkingsinstrument en de afgedekte positie (de hedgerelatie). De mate van (in)effectiviteit van de hedgerelatie wordt vastgesteld door het vergelijken van de kritische kenmerken van het afdekkings instrument en de afgedekte positie in de hedgerelatie. De onderneming hanteert voor deze vergelijking als kritische kenmerken het afgedekte risico (USD) en de looptijd (max. 13 maanden). Indien de inschatting en realisatie van kritische kenmerken aan elkaar gelijk zijn (geweest), is geen sprake (geweest) van ineffectiviteit. In geval van ineffectiviteit wordt deze vastgesteld door de verandering in reële waarde van het afdekkingsinstrument te vergelijken met de verandering in reële waarde van de afgedekte positie. Deze ineffectiviteit (het verlies) wordt direct in de winsten verliesrekening verwerkt.

In contracten besloten financiële instrumenten die niet worden gescheiden van het basiscontract, worden verwerkt in overeenstemming met het basiscontract.

Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd. Verstrekte leningen en overige vorderingen, en langlopende/kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. De aflossingsverplichtingen voor het komend jaar op langlopende schulden worden opgenomen onder kortlopende schulden.

Tenzij anders vermeld staan de liquide middelen ter vrije beschikking van de vennootschap.

Een financieel actief dat niet wordt gewaardeerd tegen (1) reële waarde met waardewijzigingen in de winsten verliesrekening of (2) geamortiseerde kostprijs of lagere marktwaarde, wordt op iedere verslagdatum beoordeeld om te bepalen of er objectieve aanwijzingen bestaan dat het actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Objectieve aanwijzingen zijn gebeurtenissen die zich na de eerste opname van het actief hebben voorgedaan met een negatief effect op de verwachte toekomstige kasstromen van dat actief, voor zover daarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt. Dit betreft bijvoorbeeld het niet nakomen van betalingsverplichtingen door een debiteur, en aanwijzingen dat een debiteur failliet zal gaan.

Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot een tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd financieel actief wordt berekend als het verschil tussen de boekwaarde en de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente van het actief. Deze verliezen worden opgenomen in de winsten verliesrekening. De groep past kostprijshedge accounting toe op afgesloten valutatermijncontracten. Zolang het afgeleide instrument betrekking heeft op afdekking van het specifieke risico van een toekomstige transactie die naar verwachting zal plaatsvinden, vindt geen herwaardering van dit instrument plaats. Zodra de verwachte toekomstige transactie leidt tot verantwoording in de winsten verliesrekening, wordt daarin ook het met het afgeleide instrument samenhangende resultaat verwerkt.

Als in een latere periode de waarde van het actief, onderhevig aan een bijzondere waardevermindering, stijgt en het herstel objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die plaatsvond na de opname van het bijzondere waardeverminderingsverlies, wordt het bedrag uit hoofde van het herstel (tot maximaal de oorspronkelijke kostprijs) opgenomen in de winsten verliesrekening.

34 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafprijs, verminderd met cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Het geactiveerde bedrag wordt volgens de lineaire methode afgeschreven gedurende de verwachte economische levensduur van 5 jaar. Goodwill die is betaald bij de overname van een onderneming is tot en met 2015/16 rechtstreeks in mindering gebracht op het eigen vermogen. Vanaf 2016/17 wordt goodwill in lijn met de gewijzigde wettelijke voorschriften (prospectief) geactiveerd en afgeschreven gedurende de verwachte economische levensduur.

MATERIËLE VASTE ACTIVA

De gebouwen en terreinen en overige vaste bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd tegen hun kostprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminde ringen. De kostprijs bestaat uit de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en overige kosten om de activa op hun plaats en in de staat te krijgen noodzakelijk voor het beoogde gebruik. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de verwachte economische levensduur. Op terreinen en op materiële vaste activa in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. Bij het bepalen van de afschrijvingen wordt rekening gehouden met de volgende verwachte economische levensduren: Gebouwen Verbouwingen (onder gebouwen) Overige vaste bedrijfsmiddelen 25 – 50 jaar 10 jaar 3 – 5 jaar De afschrijvingspercentages worden jaarlijks beoordeeld en indien nodig herzien. Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen. Ter zake van verwachte kosten van periodiek groot onderhoud aan gebouwen wordt een voorziening gevormd. Zie hiervoor de grondslag onder het hoofd Voorzieningen.

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. Bij de bepaling van de nettovermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen van de onderneming gehanteerd. Resultaten op transacties waarbij overdracht van activa en passiva tussen de onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, worden geëlimineerd voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.

Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de onderneming echter geheel of ten dele garant staat voor de schulden van een deelneming, dan wel de feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar aandeel) in staat te stellen tot betaling van haar schulden, wordt een voorziening gevormd ter grootte van de verwachte betalingen door de onderneming voor de deelneming. De voorziening wordt primair ten laste van de vorderingen op de deelneming gevormd en voor het overige gepresenteerd onder de voorzieningen. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere realiseerbare waarde. Indien sprake is van een stellig voornemen tot afstoting vindt waardering plaats tegen de eventuele lagere verwachte verkoopwaarde. Leningen aan niet-geconsolideerde deelnemingen worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.

De grondslagen voor de overige financiële vaste activa zijn opgenomen onder het hoofd Financiële instrumenten.

Dividenden worden verantwoord in de periode waarin zij betaalbaar worden gesteld. Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren.

BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN

Voor immateriële en materiële vaste activa wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat deze activa onderhevig zijn aan bijzondere waardeverminderingen. Als dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief geschat. De realiseerbare waarde is de hoogste van de bedrijfswaarde en de opbrengstwaarde. Als het niet mogelijk is de realiseerbare waarde te bepalen voor een individueel actief, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort.

Wanneer de boekwaarde van een actief (of een kasstroom genererende eenheid) hoger is dan de realiseerbare waarde, wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Indien sprake is van een bijzonder waardeverminderingsverlies van een kasstroomgenererende eenheid, wordt het verlies allereerst toegerekend aan goodwill die is toegerekend aan de kasstroomgenererende eenheid. Een eventueel restant verlies wordt toegerekend aan de andere activa van de eenheid naar rato van hun boekwaarden. Verder wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er enige indicatie is dat een in eerdere jaren verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies is verminderd. Als een dergelijke indicatie aanwezig is, wordt de realiseerbare waarde van

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 35 het betreffende actief (of kasstroomgenererende eenheid) opnieuw geschat. Terugneming van een eerder verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies (anders dan op goodwill) vindt alleen plaats als sprake is van een wijziging van de gehanteerde schattingen bij het bepalen van de realiseerbare waarde sinds de verantwoording van het laatste bijzonder waardeverminderingsverlies. In dat geval wordt de boekwaarde van het actief (of kasstroomgenererende eenheid) opgehoogd tot de geschatte realiseerbare waarde, maar niet hoger dan de boekwaarde die bepaald zou zijn (na afschrijvingen) als in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het actief (of kasstroomgenererende eenheid) zou zijn verantwoord.

VOORRAAD HANDELSGOEDEREN

Handelsgoederen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs op basis van de gemiddelde inkoopprijs, of lagere opbrengst waarde. De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en externe bijkomende kosten, zoals invoerrechten, transportkosten en andere kosten die direct kunnen worden toegerekend aan de verwerving van voorraden. Handelskortingen, rabatten en soortgelijke (te) ontvangen vergoedingen met betrekking tot de inkoop worden in mindering gebracht op de verkrijgingsprijs.

VOORZIENINGEN

Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer er sprake is van: - een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het - waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en - het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die Indien (een deel van) de uitgaven die noodzakelijk (is) zijn om een voorziening af te wikkelen waarschijnlijk geheel of gedeeltelijk door een derde (wordt) worden vergoed bij afwikkeling van de voorziening, wordt de vergoeding als afzonderlijk actief gepresenteerd.

Tenzij anders vermeld worden voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wikkelen.

• gevolg is van een gebeurtenis in het verleden; verplichting een uitstroom van middelen nodig is.

De voorziening voor herstructurering is bedoeld ter dekking van kosten verbonden aan reorganisaties van onderdelen van het concern en de kosten van verlieslatende contracten. Een reorganisatievoorziening wordt getroffen als op balansdatum een gedetailleerd reorganisatieplan is geformaliseerd en uiterlijk op opmaakdatum van de jaarrekening de gerechtvaardigde verwachting van uitvoering van het plan is gewekt bij hen voor wie de reorganisatie gevolgen zal hebben. Van een gerecht vaardigde verwachting is sprake als is gestart met de uitvoering van de reorganisatie, of als de hoofdlijnen bekend zijn gemaakt aan hen voor wie de reorganisatie gevolgen zal hebben. In de reorganisatievoorziening worden de als gevolg van de reorganisatie noodzakelijke kosten opgenomen die niet in verband staan met de doorlopende activiteiten van de onderneming. De voorziening voor verlieslatende contracten betreft het contant gemaakte negatieve verschil tussen de verwachte voordelen uit de door de onderneming na de balansdatum te ontvangen prestaties en de onvermijdbare kosten om aan de verplichtingen te voldoen. De onvermijdbare kosten zijn de kosten die tenminste moeten worden gemaakt om van de overeenkomst af te komen, zijnde de laagste van enerzijds de kosten bij het voldoen aan de verplichtingen en anderzijds de verschuldigde vergoedingen of boetes bij het niet voldoen aan de verplichtingen.

• Voor verwachte kosten inzake periodiek

groot onderhoud

van panden in eigendom wordt een voorziening gevormd. De toevoegingen aan de voorziening worden bepaald op basis van het geschatte bedrag van groot onderhoud en de periode die telkens verloopt tussen de werkzaamheden van groot onderhoud, een en ander zoals blijkend uit een meerjarenonderhoudsplan. De kosten van groot onderhoud worden verwerkt ten laste van de voorziening voor zover deze is gevormd voor de beoogde kosten.

• De voorziening voor garantieverplichtingen houdt verband met de geschatte kosten van de vervanging van geleverde producten/verrichte diensten, voor zover sprake is van in rechte afdwingbare verplichtingen (geleverde producten of verrichte diensten voldoen niet aan de overeengekomen kwaliteiten) of feitelijke verplichtingen (bij wijze van service/ coulance). Deze geschatte kosten zijn gebaseerd op historische garantiedata.

• Een voorziening uit hoofde van

claims, geschillen en

rechtsgedingen wordt gevormd indien het waarschijnlijk is dat de onderneming in een procedure zal worden veroordeeld. De voorziening betreft de beste schatting van het bedrag waarvoor de verplichting kan worden afgewikkeld, en omvat ook de proceskosten.

• De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd.

OPBRENGSTVERANTWOORDING

Opbrengsten uit de verkoop van handelsgoederen via detail- en groothandel worden opgenomen in de netto-omzet tegen de reële waarde van de ontvangen of te ontvangen vergoeding, na aftrek van omzetbelasting, retouren en tegemoetkomingen, handels- en volumekortingen. Deze opbrengsten worden in de winsten verliesrekening verwerkt op het moment van de verkoop/kassa-transactie in een winkel, en in overige situaties op het moment van levering van de goederen.

36 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

KOSTPRIJS VAN DE OMZET

De kostprijs van de omzet bestaat uit de inkoopwaarde van de handelsgoederen verhoogd met de direct en indirect aan de netto-omzet toerekenbare kosten. In deze kosten is ook de mutatie in de voorziening voor incourantheid begrepen.

Als de onderneming optreedt als lessee in een operationele lease, wordt het leaseobject niet geactiveerd. Leasebetalingen inzake operationele lease worden lineair over de lease-periode ten laste van de winsten verliesrekening gebracht.

RESULTAAT DEELNEMINGEN

Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de groep in de resultaten van deze deelnemingen, bepaald op basis van de grondslagen van de groep, en resultaten bij eventuele verkoop van een deelneming. De resultaten van deelnemingen die gedurende het boekjaar zijn verworven of afgestoten worden vanaf het verwervingsmoment respectievelijk tot het moment van afstoting verwerkt in het resultaat van de groep.

PERSONEELSBELONINGEN/PENSIOENEN

De onderneming heeft voor haar werknemers een pensioenen excedentenregeling getroffen die beide kwalificeren als een toegezegde-bijdrageregeling. Dit betekent dat de over het boekjaar verschuldigde premies als pensioenlast worden verantwoord. Factoren als loonontwikkeling, prijsindexatie en beleggingsrendement op het fondsvermogen zullen mogelijk leiden tot toekomstige aanpassingen in de jaarlijkse bijdragen aan het pensioenfonds. De onderneming heeft bij een tekort dan wel overschot van het bedrijfstakpensioenfonds geen andere verplichting dan het betalen van toekomstige hogere dan wel lagere premies. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies.

Het concern heeft buitenlandse pensioenregelingen die vergelijkbaar zijn ingericht en functioneren op de wijze waarop het Nederlandse pensioenstelsel is ingericht en functioneert, met een strikte scheiding tussen de verantwoordelijkheden van en een risicodeling tussen de betrokken partijen (onderneming, fonds en deelnemers). Deze worden verwerkt en gewaardeerd conform de Nederlandse pensioenregelingen (zie hiervoor).

LEASING

De onderneming heeft leasecontracten afgesloten. Een leaseovereenkomst waarbij de voor- en nadelen verbonden aan het eigendom van het leaseobject geheel of nagenoeg geheel door de lessee worden gedragen, wordt aangemerkt als een financiële lease. Alle andere leaseovereenkomsten classificeren als operationele lease. Bij de leaseclassificatie is de economische realiteit van de transactie bepalend en niet zozeer de juridische vorm.

BELASTINGEN

Belastingen omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De belastingen worden in de winsten verliesrekening opgenomen, behalve voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt.

De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen of te verrekenen belasting over de belastbare winst van het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting.

Indien de boekwaarde van activa en verplichtingen voor de financiële verslaggeving afwijkt van hun fiscale boekwaarde, is sprake van tijdelijke verschillen.

Voor belastbare tijdelijke verschillen wordt een voorziening latente belastingverplichtingen getroffen.

Voor verrekenbare tijdelijke verschillen, beschikbare voorwaartse verliescompensatie en nog niet gebruikte fiscale verrekeningsmogelijkheden wordt een latente belastingvordering opgenomen, maar uitsluitend voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening respectievelijk compensatie. Latente belastingvorderingen worden per iedere verslagdatum herzien en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd.

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. Kasstromen in vreemde valuta’s zijn herleid naar euro’s met gebruikmaking van de gewogen gemiddelde omrekeningskoersen voor de betreffende periode. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van financiële baten en lasten en winstbelasting zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Mutaties in het geïnvesteerd vermogen als gevolg van acquisities of deconsolidaties zijn opgenomen onder “kasstroom uit investeringsactiviteiten”, waarbij de meegekochte en/of meeverkochte netto geldmiddelen in mindering zijn gebracht op het investeringsbedrag respectievelijk de desinvesteringsopbrengst.

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 37

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA

1. IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt weer te geven: in duizenden euro’s

Stand begin boekjaar

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen

Boekwaarde Mutaties in het boekjaar

Investeringen Desinvesteringen, afboekingen en omrekenverschillen Afschrijvingen op desinvesteringen, afboekingen en omrekenverschillen Afschrijvingen

Stand einde boekjaar

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen

Boekwaarde

24.736

-10.127

6.643 -2.340 2.301 -4.570

29.039

-12.396

De immateriële vaste activa hebben voornamelijk betrekking op software/licenties en websites.

Totaal

2. MATERIËLE VASTE ACTIVA

Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven: in duizenden euro’s

Stand begin boekjaar

Aanschafwaarde

Boekwaarde Mutaties in het boekjaar

Investeringen Desinvesteringen, afboekingen en omrekenverschillen Afschrijvingen op desinvesteringen, afboekingen en omrekenverschillen Afschrijvingen

Totaal mutaties Stand einde boekjaar

Aanschafwaarde

Boekwaarde

Gebouwen en terreinen Overige vaste bedrijfsmiddelen

Totaal

315.566 246.467 562.033

-184.832 -151.185 -336.017

16.466 -19.508 16.431 -28.656

-15.267

312.524 269.823 582.347

-197.057 -173.901 -370.958

De post ‘Gebouwen en terreinen’ heeft voornamelijk betrekking op verbouwingen in gehuurde panden.

35.719 -12.363 12.440 -35.156

640

52.185 -31.871 28.871 -63.812

-14.627

38 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

FINANCIËLE VASTE ACTIVA 3. DEELNEMINGEN

De post deelnemingen betreft een belang van 99,99% in Casa Holding B.V. ( € 269 miljoen) en een belang van 20% in Dennenhoorn B.V. ( € 1 miljoen), beide gevestigd te Laren. In 2014 heeft Blokker Holding B.V. één aandeel in het geplaatst kapitaal van Casa Holding B.V. overgedragen aan een gelieerde vennootschap buiten de groep van Blokker Holding B.V. Vervolgens is een aandeelhoudersovereenkomst gesloten, waarin is overeengekomen dat Blokker Holding B.V. de beleids bepalende zeggenschap over Casa Holding B.V. en haar deelnemingen met ingang van boekjaar 2014/15 overdraagt.

Met de wederpartij is afgesproken dat: • de beleidsbepalende zeggenschap over Casa Holding B.V. en haar deelnemingen weer terugkomt bij Blokker Holding B.V. als er een wijziging in het bestuur van de wederpartij plaatsvindt; • Casa Holding B.V. op dat moment een eigen vermogen zal hebben gelijk aan het eigen vermogen ultimo boekjaar 2013/14 ( € 269 miljoen); • Blokker Holding B.V. gedurende de tussenliggende periode recht heeft op een jaarlijkse vergoeding van 1% van het eigen vermogen ultimo 2013/14, welke zal worden uitbetaald op het moment dat de beleidsbepalende zeggenschap weer terugkomt.

Het bedrag van de jaarlijkse vergoeding ( € 2,7 miljoen) is onder de financiële baten verantwoord. De deelneming Casa Holding B.V. wordt met ingang van boekjaar 2014/15 gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, zijnde de nettovermogenswaarde per 26 januari 2014, tot het moment dat de beleidsbepalende zeggenschap weer wordt overgedragen aan Blokker Holding B.V.

4. VORDERINGEN OP DEELNEMINGEN EN OVERIGE FINANCIËLE VASTE ACTIVA

in duizenden euro’s

30 januari 2016

24 januari 2015 Vorderingen op deelnemingen Vorderingen op gelieerde ondernemingen Actieve belastinglatenties (zie noot 9) Waarborgsommen Overige vorderingen - 5.395 12.657

2.205

19.528 1.015

2.662 2.464

4.686

32.271

4.439

22.780

Met uitzondering van actieve belastinglatenties hebben de mutaties in het boekjaar betrekking op verstrekte geldmiddelen en terugbetalingen, en op de hiervoor genoemde jaarlijkse vergoeding op de deelneming Casa Holding B.V.

De vorderingen op gelieerde ondernemingen en de overige vorderingen betreffen renteloze vorderingen en hebben voor een bedrag van € 0,9 miljoen een looptijd korter dan 1 jaar.

5. VOORRAAD HANDELSGOEDEREN

In verband met de mutatie van de voorziening voor incourantheid is een bedrag van van € incourantheid is € € 19,2 miljoen ten gunste van de winsten verliesrekening gekomen (2014/15: last 8,2 miljoen). Het bedrag van de voorziening voor 53,5 miljoen (2014/15: € 72,7 miljoen).

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 39

VORDERINGEN 6. HANDELSDEBITEUREN

Het bedrag van de voorziening wegens oninbaarheid is € 3,1 miljoen (2014/15: € 3,3 miljoen).

7. OVERIGE VORDERINGEN

Onder de overige vorderingen is begrepen een bedrag van € 18,3 miljoen (2014/15: € 25,3 miljoen) ter zake van winstbelasting.

De overige vorderingen bevatten voorts van leveranciers te ontvangen bedragen uit hoofde van bonussen, retouren en crediteringen ( € 23,2 miljoen; 2014/15: € 24,0 miljoen), vorderingen op gelieerde ondernemingen ( € 4,1 miljoen; 2014/15: € nihil), te verzilveren waardebonnen ( € 3,1 miljoen; 2014/15: € 2,9 miljoen), te vorderen omzetbelasting ( € 0,8 miljoen; 2014/15: € 1,0 miljoen) en andere vorderingen ( € 1,9 miljoen; 2014/15: € 4,2 miljoen).

8. OVERLOPENDE ACTIVA

De overlopende activa bevatten vooruitbetaalde huisvestingskosten ( € 19,3 miljoen; 2014/15: € 20,4 miljoen), overige vooruitbetaalde kosten ( € 4,4 miljoen; 2014/15: € 7,6 miljoen), voorraad niet-handelsgoederen inclusief verpakkings- en reclamemateriaal ( € 5,0 miljoen; 2014/15: € 5,3 miljoen) en overige overlopende activa ( € 2,5 miljoen; 2014/15: € 1,5 miljoen).

PASSIVA

9. BELASTINGEN

De actieve en passieve belastinglatenties omvatten het belastingeffect van de verrekenbare en belastbare tijdelijke verschillen tussen commerciële en fiscale winstbepaling. Het verloop van beide balansposten kan als volgt worden weergegeven: in duizenden euro’s Stand begin boekjaar Activering compensabele verliezen boekjaar Mutaties in tijdelijke verschillen Voorheen niet gewaardeerde tijdelijke verschillen

Subtotaal

Saldering

Stand einde boekjaar

Het totaalbedrag van fiscale verliezen dat niet in de waardering van belastinglatenties is verwerkt, is circa € 5,8 miljoen (2014/15: € 5,8 miljoen).

Actieve latenties Passieve latenties

Saldo

1.015 20.415 18 4.009 -11.593 - 2.221 - -10.578

20.415

2.239

4.009

25.457 -9.372 16.085

-5.929 5.929 -

19.528 -3.443 16.085

40 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

10. OVERIGE VOORZIENINGEN

Het verloop van de overige voorzieningen kan als volgt worden weergegeven: in duizenden euro’s Herstructurering Garantie Jubileumuitkeringen Procedures Overige

Totaal

Stand begin boekjaar Toevoeging t.l.v. resultaat Aanwending

Stand einde boekjaar

42.779 29.437 -29.146 43.070

7.124 98 - 7.222

4.602 905 -546 4.961 1.752 1.537 -334 2.955

1.411 442 -340 1.513

57.668 32.419 -30.366 59.721

Van de voorziening voor herstructurering heeft circa € 26,2 miljoen (2014/15: € 27,1 miljoen) een looptijd korter dan 1 jaar.

Ten laste van de garantievoorziening komen de kosten die voortvloeien uit het honoreren van garantieclaims. De dotaties en onttrekkingen zijn in het verloopoverzicht gesaldeerd. De gehele voorziening heeft een looptijd korter dan 1 jaar.

Van de jubileumvoorziening heeft circa € 0,5 miljoen (2014/15: € 0,5 miljoen) een looptijd korter dan 1 jaar. Van de voorziening procedures heeft circa € 2,1 miljoen (2014/15: € 0,9 miljoen) een looptijd korter dan 1 jaar.

De overige voorzieningen betreffen onder meer een voorziening voor groot onderhoud ad € 0,5 miljoen (2014/15: € 0,5 miljoen) en een voorziening voor ziekengeld ad € 0,6 miljoen (2014/15: € 0,4 miljoen). De voorziening voor groot onderhoud houdt verband met toekomstig groot onderhoud aan de panden in eigendom, en is nagenoeg geheel langlopend. Van de voorziening ziekengeld heeft circa € 0,5 miljoen (2014/15: € 0,3 miljoen) een looptijd korter dan 1 jaar.

LANGLOPENDE SCHULDEN 11. SCHULDEN AAN DEELNEMINGEN EN OVERIGE SCHULDEN

De schulden aan deelnemingen bedragen € 138,0 miljoen (2014/15: € 162,0 miljoen) tegen rentepercentages variërend van 1,0% tot 2,2%. De overige schulden betreffen schulden aan gelieerde ondernemingen voor een bedrag van € 115,5 miljoen (vorig jaar: € 131,7 miljoen). De rentepercentages variëren van 0,25% tot 2,0% (2014/15: 0,33%); deze rentepercentages zijn gerelateerd aan de 3- en 12-maands euribor, en aan de 3-jaars swap rente. Van alle leningen is de looptijd langer dan 1 jaar en korter dan 5 jaar. Er zijn geen zekerheden gesteld.

KORTLOPENDE SCHULDEN 12. BELASTINGEN EN PREMIES SOCIALE VERZEKERINGEN

in duizenden euro’s Winstbelasting Omzetbelasting Loonheffing Premies sociale verzekeringen/pensioenen

30 januari 2016

24 januari 2015 1.230 1.647

19.852 70.624

6.786 15.613

5.698 2.990

33.566 90.874

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 41

13. OVERLOPENDE PASSIVA

in duizenden euro’s Vakantiegeld en -dagen Nog te betalen overige personeelskosten Nog te betalen huisvestingskosten Nog te betalen verkoop- en vervoerskosten Nog te ontvangen inkoopfacturen Verplichting cadeaubonnen/-cards Overige

30 januari 2016

24 januari 2015 33.551 15.462 10.307 12.139 35.668

17.798

11.882

7.486

7.026 14.605 1.825

12.800

7.713 7.096

100.803 94.555

14. NIET UIT DE GECONSOLIDEERDE BALANS BLIJKENDE INFORMATIE HUUR- EN LEASEVERPLICHTINGEN

Op grond van langlopende lease- en huurovereenkomsten dient in 2016/17 een bedrag van circa € 219 miljoen (vorig jaar: € 228 miljoen) te worden betaald. Jaarlijks expireren contracten. Een aantal per balansdatum lopende contracten heeft een resterende looptijd van één tot vijf jaar (totaal huur-/ leasebedrag circa € 485 miljoen) en een aantal contracten heeft een resterende looptijd van meer dan vijf jaar (totaal huur-/leasebedrag circa € 316 miljoen).

INVESTERINGSVERPLICHTINGEN

De investeringsverplichtingen ultimo 2015/16 bedragen circa € 6,9 miljoen (vorig jaar: € 7,4 miljoen).

INKOOPVERPLICHTINGEN

De per balansdatum uitstaande inkoopverplichtingen bedragen circa € 177 miljoen (vorig jaar: € 210 miljoen).

BANKGARANTIES EN ACCREDITIEVEN

In verband met bankgaranties en accreditieven is een bedrag van circa € 13 miljoen (vorig jaar: € 19 miljoen) geblokkeerd op de bankrekeningen, waarvan € 12 miljoen bij Nederlandse vennootschappen (vorig jaar: € 15 miljoen).

15. FINANCIËLE INSTRUMENTEN ALGEMEEN

De onderneming maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de onderneming blootstellen aan markt-, valuta-, rente-, kasstroom-, krediet- en liquiditeitsrisico. Om deze risico’s te beheersen heeft de onderneming een beleid inclusief een stelsel van limieten en procedures opgesteld om de risico’s van onvoorspelbare ongunstige ontwikkelingen op de financiële markten en daarmee de financiële prestaties van de onderneming te beperken. De onderneming zet afgeleide financiële instrumenten (valutatermijncontracten) in om risico’s te beheersen. Afgeleide instrumenten worden niet ingezet voor handelsdoeleinden.

KREDIETRISICO

De onderneming loopt kredietrisico over leningen en vorderingen opgenomen onder financiële vaste activa, handels- en overige vorderingen, liquide middelen en de positieve marktwaarde van afgeleide financiële instrumenten. De verkopen in eigen winkels worden contant afgewikkeld, zodat hierover geen risico wordt gelopen. Op het moment dat onzekerheid bestaat omtrent het innen van (een gedeelte van) een vordering wordt een voorziening voor oninbaarheid gevormd voor het bedrag waaromtrent onzekerheid bestaat. Aanwending van de voorziening vindt plaats zodra onvoldoende uitzicht bestaat op het innen van de vordering.

42 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 Het maximale kredietrisico dat de onderneming loopt is € 116,4 miljoen, bestaande uit langlopende vorderingen ( € 12,7 miljoen), handelsdebiteuren ( € 25,4 miljoen), overige kortlopende vorderingen ( € 32,4 miljoen), liquide middelen ( € 44,9 miljoen) en de positieve marktwaarde van afgeleide financiële instrumenten ( € 1,0 miljoen). Bij de bewaking van het kredietrisico worden klanten beoordeeld op kredietkenmerken, waaronder bedrijf/ particulier, geografische locatie, ouderdom/looptijd en eventuele eerdere financiële problemen. Handelsdebiteuren hebben met name betrekking op de franchisenemers en groothandelsklanten. Bij franchisenemers is sprake van tegenpartijen waarmee een lange relatie bestaat en goederen onder eigendomsvoorbehoud worden geleverd.

De langlopende vorderingen betreffen met name vorderingen op gelieerde ondernemingen, waarborgsommen en overige vorderingen. De overige kortlopende vorderingen bevatten naast te vorderen winstbelastingen met name van leveranciers te ontvangen bedragen uit hoofde van bonussen, retouren en crediteringen. Dit betreft leveranciers waarmee een lange relatie bestaat.

werkkapitaalfinanciering van € 305 miljoen. Beide delen van de faciliteit hebben een rente van euribor + 2%. Er zijn geen convenanten afgesproken of zekerheden gesteld. De onderneming bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opvolgende liquiditeitsprognoses. Het management ziet erop toe dat voor de onderneming steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen te kunnen voldoen en dat ook voldoende financiële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft.

REËLE WAARDE

De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten benadert de boekwaarde daarvan. De reële waarde is de contante waarde van toekomstige kasstromen gebaseerd op een rente die per balansdatum zou gelden voor gelijksoortige leningen vermeerderd met een risicopremie voor iedere individuele lening. De reële waarde van valutatermijncontracten is op balans datum € 1,0 miljoen positief (vorig jaar: € 11,4 miljoen positief).

RENTERISICO

De onderneming loopt renterisico over de rentedragende vorderingen en schulden. Over alle uit de balans blijkende rentedragende schulden wordt een marktconforme rente betaald. Er zijn geen instrumenten in verband met het afdekken van renterisico’s afgesloten.

De onderneming heeft vastrentende leningen opgenomen voor € 138,0 miljoen (1%-2,2%) en leningen met een variabele rente voor € 115,5 miljoen (0,25%-2%).

VALUTARISICO

Als gevolg van de inkopen van goederen in andere valuta dan de euro loopt de onderneming over in de balans opgenomen liquide middelen en schulden aan handelscrediteuren alsmede toekomstige transacties een valutarisico van met name Amerikaanse dollars (USD).

Het beleid van de onderneming is om tot 50% van de zeer waarschijnlijke toekomstige kasstromen uit inkooptransacties voor de eerstvolgende 6 tot 12 maanden af te dekken met valutatermijncontracten. De valutatermijncontracten worden tegen kostprijs gewaardeerd zolang de afgedekte positie nog niet in de balans is verwerkt.

LIQUIDITEITSRISICO

De onderneming heeft een langlopende liquiditeitsfaciliteit met een gelieerde partij. Deze faciliteit is na balansdatum vastgelegd. De onderneming heeft hiermee een 3-jaars faciliteit (met een verlengingsoptie van 3 jaar) van maximaal € 415 miljoen met een vast deel van € 110 miljoen en een

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 43

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING

16. NETTO-OMZET

De netto-omzet bestaat nagenoeg geheel uit verkoop van handelsgoederen. De verdeling van de omzet naar categorie en geografisch gebied is als volgt: in duizenden euro’s

Nederland

• Detailhandel • Groothandel

Buitenland

• Detailhandel • Groothandel

Netto-omzet groep 2015/16

2014/15 1.378.893 1.385.189

154.335 161.361

1.533.228 1.546.550

544.896 536.695

31.272 34.678

576.168

2.109.396

571.373

2.117.923

in duizenden euro’s Salarissen Sociale lasten Pensioenlasten

2015/16

2014/15 329.353 326.243

57.047 57.983

21.025 22.105

407.425 406.331

18. AFSCHRIJVINGEN

in duizenden euro’s Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Herleid tot fulltime equivalenten is het totaal aantal personeelsleden 12.858 (2014/15: 13.063).

2015/16

2014/15 4.570 63.812

68.382

3.518

52.137

55.655

In de afschrijvingen zijn begrepen bijzondere waardeverminderingen van € 8,6 miljoen (2014/15: € 0,6 miljoen).

19. PERSONEELSBESTAND

(AANTAL MEDEWERKERS) Nederland Buitenland

2015/16

2014/15 17.564 18.140

4.172 4.055

21.736 22.195

44 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

20. BELASTINGEN

Blokker Holding B.V. maakt samen met gelieerde ondernemingen en alle Nederlandse groepsmaatschappijen deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. in duizenden euro’s Alle buitenlandse groepsmaatschappijen zijn zelfstandig belastingplichtig.

Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden

Crediteuren Overige schulden en overlopende passiva

Totaal

29 258.740 1.341 9.184 10.525

813.052

24 januari 2015 2.257 3.828 711.078 25.992 38.718

781.873

25.000

114.427

678 326.523

466.628 28 - 295.975

4.976

5.787

10.763

781.873

ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING

in duizenden euro’s Resultaat deelnemingen na belastingen Saldo van de overige baten en lasten na belastingen

Nettoresultaat

-54.865 2.470

-52.395

2014/15 -23.110

2.825

-20.285

46 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING

ALGEMEEN De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2015/16 van de onderneming. Ten aanzien van de enkelvoudige winsten verliesrekening van de onderneming is gebruikgemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 BW.

Voor zover posten uit de enkelvoudige balans en de enkelvoudige winsten verliesrekening hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening.

GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA EN DE RESULTAATBEPALING De grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening, waarbij deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde.

23. IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

Stand begin boekjaar

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen

Boekwaarde Mutaties in het boekjaar

Investeringen Desinvesteringen en afboekingen Afschrijvingen op desinvesteringen en afboekingen Afschrijvingen

Totaal mutaties Stand einde boekjaar

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen

Boekwaarde

De immateriële vaste activa hebben betrekking op software/ licenties en websites.

2.795

-538 2.150

-271 271 -646 4.674

-913

1.504

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 47

24. MATERIËLE VASTE ACTIVA

in duizenden euro’s

Stand begin boekjaar

Aanschafwaarde

Boekwaarde Mutaties in het boekjaar

Investeringen Desinvesteringen en afboekingen Afschrijvingen op desinvesteringen en afboekingen Afschrijvingen

Totaal mutaties Stand einde boekjaar

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen

Boekwaarde

Gebouwen en terreinen bedrijfsmiddelen 3.746 1.806 5.552

-1.177 -547 -1.724

- -3.746 1.278 -101

-2.569

1.009 -568 463 -318

586

1.009

-4.314 1.741 -419

-1.983

- 2.247 2.247

- -402 -402

- 1.845 1.845

25. FINANCIËLE VASTE ACTIVA

in duizenden euro’s

Deelnemingen

Stand begin boekjaar Aandeel in resultaat Dividend Overige mutaties

Stand einde boekjaar

De overige mutaties betreffen de reclassificatie van de resultaten van deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde naar de vorderingen op groepsmaatschappijen/deelnemingen.

Vorderingen op groepsmaatschappijen/deelnemingen

Stand begin boekjaar Verstrekt

Stand einde boekjaar Actieve belastinglatenties

Stand begin boekjaar Mutaties

Stand einde boekjaar Overige vorderingen

Stand begin boekjaar Verstrekt

Stand einde boekjaar Totaal financiële vaste activa einde boekjaar

574.281

-54.865

-10.877

46.899

157.153 36.727

16.050

De overige vorderingen hebben voor een bedrag van circa € 0,9 miljoen een looptijd korter dan 1 jaar.

528.438 193.880

16.050

6.644 3.446

10.090

748.458

48 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

26. OVERIGE VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA

Deze post bevat te vorderen vennootschapsbelasting ad € 17,9 miljoen, vorderingen op gelieerde ondernemingen ad € 4,1 miljoen, debiteuren ad € 2,2 miljoen en overige vorderingen/overlopende activa ad € 1,0 miljoen.

PASSIVA

27. EIGEN VERMOGEN

De mutaties in het eigen vermogen luiden als volgt: Stand 25 januari 2014 Resultaatbestemming vorig boekjaar Valutakoersverschillen

Stand begin boekjaar

Resultaatbestemming Agiostorting Valutakoersverschillen

Stand einde boekjaar

Geplaatst

Totaal

omrekenings reserves

Totaal

verschillen 114.427 - -4 - 346.808 -20.285 461.231

-20.285

- 682

114.427 678

- 682

326.523 441.628

- 130.000 - -52.395 -52.395

- - 130.000

- -446

244.427 232

- -446

274.128 518.787

GEPLAATST KAPITAAL

Het maatschappelijk kapitaal per balansdatum bedraagt € 100.000.000 en is verdeeld in 90.000.000 aandelen van elk nominaal € 1 en 10.000.000 P-aandelen van elk nominaal € 1. Hiervan zijn 22.500.000 gewone en 2.500.000 P-aandelen geplaatst en volgestort.

AGIORESERVE

Het agio omvat de opbrengsten uit de uitgifte van aandelen voor zover deze hoger zijn dan het nominale bedrag van de aandelen (opbrengsten boven pari) en aanvullende agiostortingen. Op 28 januari 2016 heeft een agiostorting van € 130 miljoen plaatsgevonden op gewone aandelen.

Het agio kan geheel als vrij agio in de zin van de Wet op de inkomstenbelasting 2001 worden aangemerkt.

28. VOORZIENINGEN

Stand begin boekjaar Aanwending/vrijval Saldering met actieve belastinglatenties

Stand einde boekjaar

8.507

-5.929

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 49

29. LANGLOPENDE SCHULDEN

Van de totale langlopende schulden heeft € 143,2 miljoen (2014/15: € 164,3 miljoen) betrekking op groepsmaatschappijen/ deelnemingen, de resterende schulden betreffen schulden aan gelieerde ondernemingen. Zie verder de toelichting onder noot 11.

30. NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE INFORMATIE

Voor nagenoeg alle Nederlandse vennootschappen zijn aansprakelijkheidsverklaringen gedeponeerd, op grond waarvan Blokker Holding B.V. aansprakelijk is voor schulden uit rechtshandelingen van deze groepsmaatschappijen. Uit dien hoofde zijn voor die vennootschappen de bepalingen ingevolge artikel 2:403, lid 1 BW van toepassing.

Op grond van langlopende lease- en huurovereenkomsten moet in 2016/17 een bedrag van circa € 1,5 miljoen (vorig jaar: € 665.000) worden betaald. Jaarlijks expireren contracten. Een aantal per balansdatum lopende contracten heeft een resterende looptijd van één tot vijf jaar (totaal huur-/ lease bedrag circa € 5,9 miljoen) en een aantal contracten heeft een resterende looptijd van meer dan vijf jaar (totaal huur-/ leasebedrag circa € 6,7 miljoen).

De vennootschap maakt deel uit van Nederlandse fiscale eenheden voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting met meerdere groeps- en gelieerde maatschappijen en is op grond daarvan hoofdelijk aansprakelijk voor belastingschulden van deze fiscale eenheden.

BANKGARANTIES EN ACCREDITIEVEN

In verband met bankgaranties en accreditieven is een bedrag van circa € 2,4 miljoen (vorig jaar: € 2,4 miljoen) geblokkeerd op de bankrekeningen.

31. GEMIDDELD AANTAL WERKNEMERS

In het verslagjaar zijn gemiddeld 163 personen werkzaam geweest voor de vennootschap (2014/15: 61 personen).

32. BEZOLDIGING (VOORMALIGE) BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN

In de winsten verliesrekening is voor de bezoldiging van de (voormalige) bestuurders van Blokker Holding B.V., waarin ook zijn opgenomen de pensioenpremies, een bedrag begrepen van € 2,6 miljoen (vorig jaar: € 2,6 miljoen).

Aan bezoldiging van commissarissen van Blokker Holding B.V. kwam in het boekjaar 2015/16 een bedrag van € 217.000 (2014/15: € 189.000) ten laste van de vennootschap.

Amsterdam, 13 mei 2016 w.g.

Raad van Bestuur

C.T.H. Meijer, CEO J.W. Visser, CFO

Raad van Commissarissen

P.C. Klaver, voorzitter A. Blokker M.J. Poots-Bijl H.Th.E.M. Rottinghuis A.J.L. Slippens

50 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

OVERIGE GEGEVENS

STATUTAIRE REGELING OMTRENT DE BESTEMMING VAN DE WINST Het geplaatste kapitaal van de vennootschap beloopt € 25 miljoen, verdeeld over twee soorten aandelen. Voor de geplaatste aandelen zijn de volgende samengevatte bepalingen met betrekking tot de winstbestemming van toepassing.

Toevoegingen, aanzuiveringen en uitkeringen van de winst aan aandeelhouders geschieden na goedkeuring van de jaarrekening waaruit de voor die toevoegingen, aanzuiveringen en uitkeringen beschikbare winst blijkt.

Uitkeringen ten laste van een reserve vinden alleen plaats voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het geplaatste kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden.

Beide soorten aandelen zijn op dezelfde wijze gerechtigd tot het resultaat. De algemene vergadering besluit tot uitkering, dan wel tot reservering in een dividendreserve, die per soort aandeel wordt gevormd. Er kan door de algemene vergadering worden besloten tot uitkering aan de houders van het ene soort aandelen, terwijl een corresponderend bedrag voor de houders van de andere soort aandelen in een dividendreserve wordt gereserveerd.

Uitkeringen ten laste van een dividendreserve kunnen te allen tijde geschieden, doch slechts krachtens een besluit van de algemene vergadering genomen al dan niet op verzoek van de vergadering van houders van de desbetreffende soort aandelen.

Bij besluit genomen met algemene stemmen hebben de aandeelhouders van de vennootschap bepaald vanaf het boekjaar 2016/17 over te gaan tot verdeling van de winst waarbij wordt afgeweken van het beginsel vermeld in de statuten dat beide soorten aandelen op dezelfde wijze gerechtigd zijn tot die winst.

VOORSTEL WINSTBESTEMMING In het kader van de winstbestemming wordt voorgesteld het resultaat in mindering te brengen op de overige reserves.

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 51

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT

Aan: de aandeelhouders en de raad van commissarissen van Blokker Holding B.V. de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

VERKLARING OVER DE JAARREKENING 2015/16

ONS OORDEEL

Wij hebben de jaarrekening 2015/16 van Blokker Holding B.V. te Amsterdam gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening.

Naar ons oordeel geeft de in dit rapport opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Blokker Holding B.V. op 30 januari 2016 en van het resultaat over de periode 25 januari 2015 tot en met 30 januari 2016 in overeenstemming met titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW).

De jaarrekening bestaat uit: 1. de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 30 januari 2016; 2. de geconsolideerde en enkelvoudige winsten verlies rekening over de periode 25 januari 2015 tot en met 30 januari 2016; en 3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de onderneming in staat is om haar werkzaam heden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfs activiteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de vennootschap.

ONZE VERANTWOORDELIJKHEDEN VOOR DE CONTROLE VAN DE JAARREKENING

Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

DE BASIS VOOR ONS OORDEEL

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’.

Wij zijn onafhankelijk van Blokker Holding B.V. zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN HET BESTUUR EN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VOOR DE JAARREKENING

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: • het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het

52 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; • het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap; • het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; • het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven; • het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en • het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.

VERKLARING BETREFFENDE OVERIGE DOOR WET- OF REGELGEVING GESTELDE VEREISTEN

ANDERE INFORMATIE

Dit rapport omvat, naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, andere informatie. De andere informatie bestaat uit: • het bestuursverslag • de overige gegevens Wij vermelden op basis van de verplichtingen onder titel 9 Boek 2 BW en de controlestandaarden dat: • wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de door titel 9 Boek 2 BW vereiste overige gegevens zijn toegevoegd; • het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.

Ons oordeel over de jaarrekening omvat niet de andere informatie en we brengen over de andere informatie geen controleoordeel of andere vorm van assurance conclusie tot uitdrukking. In het kader van onze controle van de jaarrekening is het, op basis van de controlestandaarden, onze verantwoordelijkheid om de andere informatie te lezen. Hierbij overwegen wij of een inconsistentie van materieel belang bestaat tussen de andere informatie en de jaarrekening. Hiertoe gebruiken wij de verkregen controle informatie van de jaarrekeningcontrole en de tijdens de controle getrokken conclusies. Daarnaast gaan wij na of de andere informatie anderszins afwijkingen van materieel belang lijkt te bevatten. Als wij concluderen, gebaseerd op werkzaamheden die wij hebben uitgevoerd, dat deze andere informatie een afwijking van materieel belang bevat, zijn wij verplicht dit feit te rapporteren.

Wij communiceren met de raad van commissarissen onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie waaronder het opstellen van het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met titel 9 Boek 2 BW. Amstelveen, 13 mei 2016 BDO Audit & Assurance B.V.

namens deze, w.g. A.P. van Veen RA

BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 53

KERNGEGEVENS

bedragen in miljoenen euro’s Netto-omzet Bedrijfsresultaat voor rente, belastingen, afschrijvingen en amortisatie (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBIT) Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen

2015/16

2014/15 2013/14 2012/13 2011/12 2.109 2.118 2.503 2.609 2.723

-8 -76 -1 38 -18 1 166 77 -1 166 82 - 249 167 -77 -17 76 82 167 25 4 -15 -18 -39 -52 -13 61 64 128 - -7 - - -52 -20 61 64 128 Nettoresultaat Afschrijvingen Kasstroom uit operationele activiteiten Netto-investeringen in (im)materiële vaste activa 68 56 89 84 82 -43 1 185 117 260 55 67 68 69 75 -98 -66 117 48 185 544 467 486 508 499 Groepsvermogen Rendement op beginvermogen Belastingdruk Resultaat als % netto-omzet Aantal -11,2% -4,1% 12,0% 12,8% 24,7% 50,2% 42,2% 52,1% 52,1% 52,1% 31,9% 25,4% 20,5% 22,2% 23,4% -2,5% -0,9% 2,4% 2,5% 4,7% 21.736 22.195 25.652 25.985 25.547

AANTAL VESTIGINGEN PER WINKELFORMULE

Huishoud

Blokker Xenos Marskramer Big Bazar Cook&Co Novy Budg € t Casa Novalux

Speelgoed

Intertoys 779 813 832 836 839 264 252 229 212 202 176 206 220 234 241 127 131 113 70 39 23 27 27 29 26 22 25 31 35 40 8 13 25 42 526 523 516 10 11

1.399 1.467 2.003 1.991 1.914

301 303 305 306 307 E-Plaza

Wonen en tuin

227 235 250 252 248 181 179 183 189 182 6 58

709 717 738 753 795

181 181 178 180 178 18 19 20 Diervoordeel

Totaal 181 181 198 199 198 2.289 2.365 2.939 2.943 2.907

Het verslagjaar 2015/16 loopt van 25 januari 2015 tot en met 30 januari 2016. De resultaten van de gezamenlijke concernonderdelen in binnen- en buitenland over die periode worden in dit verslag weergegeven. Alleen het boekjaar 2015/16 rapporteert over een periode van 53 weken, alle overige boekjaren beslaan een tijdsspanne van 52 weken.

In 2014/15 zijn Casa en Tuincentrum Overvecht gedeconsolideerd als gevolg van respectievelijk overdracht van beleidsbepalende zeggenschap en verkoop van de activiteiten. Novalux Estland is met ingang van 2011/12 een 100% dochtermaatschappij (voorheen een joint venture), en wordt sindsdien voor 100% in de financiële cijfers opgenomen (voorheen voor 50%). Begin 2013 zijn de activiteiten in Estland verkocht. * Gecorrigeerd voor deconsolidatie Casa: 46,7%

54 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015 AANTAL MEDEWERKERS Huishoud Detailhandel Overige*

Totaal eigen medewerkers

Medewerkers franchisewinkels

Totaal medewerkers

Nederland Buitenland

Totaal eigen medewerkers

2014 excl. TCO

2015/16 21.736

2.250

23.986

2014/15 *

21.865

2.400

2015/16

2014/15 14.059 14.405 7.758 7.953 5.238 5.132 3.330 3.287 2.264 2.253 1.603 1.596

21.561 21.790 12.691 12.836 175 75 167 72

12.858 12.908

[email protected]

I

www.xenos.nl

SPEELGOED

Hoofdkantoor

Hessenbergweg 8 1101 BT Amsterdam-Zuidoost Postbus 22591 1100 DB Amsterdam-Zuidoost

T

+31 (0)20 3587000

BART SMIT B.V.

E

[email protected]

I

www.bartsmit.com

INTERTOYS HOLLAND B.V.

E

[email protected]

I

www.intertoys.nl

MAXI TOYS SA

Rue Athena 4 7110 Houdeng-Goegnies, België

T

+32 (0) 64516100

E

[email protected]

I

I

www.trend-center.nl

BLOKKER HOLDING B.V.

Hoofdkantoor

Hessenbergweg 8 1101 BT Amsterdam-Zuidoost Postbus 22591 1100 DB Amsterdam-Zuidoost

T

+31 (0)20 3589000

E

[email protected]

I

www.blokkerholding.nl

Vastgoed

vanaf augustus 2016

+31 (0)20 5683568

Shared Service Center ICT

Hessenbergweg 8 1101 BT Amsterdam Zuidoost Postbus 22591 1100 DB Amsterdam-Zuidoost

T

+31 (0)20 3587777

56 BLOKKER HOLDING JAARVERSLAG 2015

COLOFON

Concept en vormgeving

Monter, Amsterdam

Fotografie

Maarten Feenstra Peter Strelitski Sebastiaan Westerweel Archiefbeeld Blokker Holding

Tekst en redactie

Marc Broskij Jaco Havelaar Ingrid Houtkooper Peter Krenn Sandra Maas Casper Meijer Jos van de Schraaf Marie-Louise van der Ven Jeroen Visser

Drukwerk

Drukkerij Tesink, Zutphen Dit verslag is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier: 300 grams sulfaatkarton, Matterhorn en 130 grams halfmat mc.

Blokker Holding B.V. heeft een besloten structuur en de formele verantwoording van het boekjaar 2015/16 wordt afgelegd op de wijze zoals door de wetgeving en de statuten is bepaald. Dit interne jaaroverzicht is bestemd voor kadermedewerkers, franchisenemers, deelnemers aan het participatieplan en relaties die nauw betrokken zijn bij de ontwikkeling van het bedrijf. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Blokker Holding B.V.

BLOKKER HOLDING B.V.

Hessenbergweg 8 1101 BT Amsterdam Zuidoost Postbus 22591 1100 DB Amsterdam Zuidoost T +31 (0)20 3589000 E [email protected]

I www.blokkerholding.nl