Transcript Aanmelding Experimentenprogramma Bevolkingsdaling

Aanmelding Experimentenprogramma Bevolkingsdaling
Derde ronde 2016 – 2019
In het kader van het Programma Bevolkingsdaling van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties (BZK) begeleidt Platform31 sinds 2009 krimpexperimenten. De oorzaken en gevolgen
van demografische veranderingen verschillen regionaal, maar alle krimp- en anticipeergebieden krijgen te
maken met problemen die gevolgen hebben voor de leefbaarheid in brede zin – op het terrein van wonen,
economie, arbeidsmarkt, mobiliteit, zorg en voorzieningen. Het doel van het Experimentenprogramma
Bevolkingsdaling is om de (negatieve) effecten van bevolkingsdaling op de leefbaarheid tegen te gaan en
praktijkervaring op te doen met vernieuwende vormen van (samen)werken in een veranderende
leefomgeving. De uitkomsten van de recent verschenen evaluatie van de tweede experimentronde zijn
reden voor het ministerie van BZK en Platform31 om een nieuwe ronde krimpexperimenten te starten.
Oproep
Platform31 nodigt initiatieven uit krimp- en anticipeerregio’s (zie afbeelding 1) uit om een project aan te melden
voor de derde ronde van het Experimentenprogramma Bevolkingsdaling. De projecten kunnen betrekking hebben
op een of meer van de volgende thema’s:

Wonen & ruimte

Zorg & voorzieningen

Economische vitaliteit & arbeidsmarkt
De eerste ronde krimpexperimenten bestond uit 13 experimenten (2009-2012) en werd begin 2013 afgesloten
met een evaluatie. In 2013 ging de tweede ronde krimpexperimenten van start met 14 nieuwe experimenten. De
recent gepubliceerde evaluatie ’Ondernemerskracht in krimpgebieden’ beschrijft de conclusies, aanbevelingen en
kennislacunes.
Zeven jaar experimenteren in krimp- en anticipeergebieden wijst uit dat de aanpak ‘van onderop’ de toekomst
heeft. Afstemming en samenwerking met gemeente, regio of provincie is echter essentieel voor maatschappelijke
organisaties, burgers en ondernemers om goed op demografische veranderingen in te kunnen spelen .
Vanzelfsprekend moeten overheidsorganisaties ook goed ingericht zijn op het faciliteren van initiatieven van
onderop.
Lag in de eerste jaren de nadruk op agendering en bewustwording van de gevolgen van bevolkingsdaling, nu
richten steeds meer regio’s zich op de vertaling van beleidsvisies naar plannen en concrete uitvoering van
aanpakken. Een aantal thema’s uit eerdere experimentrondes blijft relevant zoals leegstandsproblematiek, het
zorgen voor voldoende maatschappelijke voorzieningen, het binden van jongeren, de economische vitaliteit en
culturele identiteit.
Met de krimp- en anticipeerregio’s zijn in het Actieplan Bevolkingsdaling 2016 afspraken gemaakt voor een
structurele aanpak van de (negatieve) gevolgen van bevolkingsdaling. Bij de uitvoering van acties moeten de
regio’s samenwerken met partijen zoals woningcorporaties, scholen, zorginstellingen, actieve burgers en
bedrijven om tot regionale beleidsverankering te komen. Het ministerie van BZK stimuleert en ondersteunt lokale,
regionale en provinciale overheden om tot goede samenwerking en effectief bestuur te komen.
1
Afbeelding 1: Overzicht krimp- en anticipeerregio’s
Waarom meedoen aan het Experimentenprogramma Bevolkingsdaling?
De meerwaarde voor lokale initiatieven om een project aan te melden als experiment:

Inhoudelijke begeleiding en expertise van Platform31

Nauwe samenwerking met het ministerie van BZK

Een financiële bijdrage voor haalbaarheidsonderzoek (€ 5.000 per experiment)

Kennisdeling en verbinding tussen projecten

Publiciteit via nieuwsberichten en artikelen

Een onafhankelijke evaluatie
Een experiment ziet er op hoofdlijnen als volgt uit:
1.
Haalb aarheidsfase: De projecten werken het projectidee verder uit. Eventuele vragen, belemmeringen
kunnen worden onderzocht in een haalbaarheidsonderzoek.
Rol Platform31: helpen bij het scherp krijgen van de vraag, uitzetten en begeleiden van onderzoek,
deelnemen aan bij projectbijeenkomsten of stuurgroep, verspreiden van kennis en verbinden met soortgelijke
projecten.
2
2.
Uitvoeringsfase: De projecten hebben belemmeringen en andere vragen onderzocht en kunnen tot uitvoering
over gaan.
Rol Platform31: Houdt vinger aan de pols, verspreiden van kennis en verbinden met soortgelijke projecten.
3.
Evaluatiefase: De projecten naderen het einde van de experimentperiode. Dit betekent dat de evaluatie wordt
uitgevoerd: wat is er bereikt van het initiële plan en welke lessen kunnen hieruit worden getrokken?
Rol Platform31: Opzetten en uitvoeren van de evaluatie.
Platform31 publiceert gedurende het traject regelmatig over de projecten zodat deze bekendheid verwerven en
opgedane kennis wordt verspreid. Platform31 heeft een begeleidende en coördinerende rol. De initiatiefnemers
van de experimenten blijven projecteigenaar en verantwoordelijk voor de uitvoering van het experiment. Meer
informatie vindt u in de experimentenmethodiek van Platform31.
Selectieprocedure
De experimenten worden door Platform31 en het ministerie van BZK beoordeeld op verschillende aspecten. Is
het experiment innovatief, dat wil zeggen dat er nieuwe thema’s, werkvormen of samenwerkingsverbanden
worden ingezet om krimpgerelateerde problematiek aan te pakken? Is er bestuurlijk commitment? Zijn er
financiële middelen en menskracht (betaald/onbetaald) beschikbaar voor de organisatie en uitvoering van het
experiment? Daarnaast wordt rekening gehouden met geografische spreiding (verdeling van de projecten over
het land en over krimp- en anticipeergebieden) en sectorspreiding (verdeling van de projecten over particuliere
sector, overheid en maatschappelijke organisaties).
Hoe beter uitgedacht en onderbouwd een voorstel is, des te groter de kans op selectie. Doel is minimaal zeven
experimenten te selecteren.
Planning
De planning van het experiment ziet er als volgt uit:
-
Aanmelden van experimenten
voor 15 september 2016
-
Bekendmaking geselecteerde experimenten
uiterlijk 30 september 2016
-
Startgesprekken met geselecteerde experimenten
begin oktober 2016
-
Haalbaarheidsfase
oktober 2016 – december 2016
-
Uitvoeringsfase
januari 2016 – oktober 2018
-
Evaluatie
oktober 2018 – februari 2019
-
Presentatie resultaten
maart 2019
Aanmelding
U kunt uw project aanmelden via het aanmeldformulier en dit verzenden naar: [email protected].
Eventuele vragen kunt u per e-mail stellen aan: [email protected]. De vragen worden verzameld
en de antwoorden worden in de eerste helft van juli gepubliceerd (Q&A), zodat iedereen over dezelfde informatie
beschikt.
Graag ontvangen wij uw aanmelding voor 15 september 2016.
3