Transcript lees verder - Actum Woudrichem

Belangrijke Aanvullingen:
‘de 10e penning uit 1555’.
Het Spaanse bewind verordineert in 1553 een belastingmaatregel met de naam ‘10e penning’.
(Niet te verwarren met de 10e penning later door Alva ingesteld.) Dit is een heffing op
inkomsten uit vermogen. Woudrichem legt zijn opgave hiervan in 1555 vast in twee cohieren,
waarin alle eigendommen van huizen en percelen grond zijn beschreven, zowel van de Stad
Woudrichem als van de Oude Banne en de Nieuwe Banne. Genoemd worden de naam van de
eigenaar, de aard of omvang van het bezit, alsmede of het in eigen gebruik of verhuurd is. En
uiteraard de grootte van de aanslag. In enkele gevallen zijn bijzondere details vermeld, zoals
een vrijstelling van betaling en de reden daarvan. De ligging van het eigendom is summier
aangeduid of geheel afwezig.
De lijsten zijn opgesteld kort voordat ‘van Deventer’ zijn kaart van de Stad tekent (ca 1558).
De kaart van ‘Schillinx’ met de percelen in de Bannen dateert van 45 jaar later. In die
tussentijd hebben zich grote wijzigingen voorgedaan, zowel in de Stad als in de Bannen, met
name als gevolg van de oorlog (de stadsbrand van 1573 en de aanleg van de vestingwallen),
de reformatie (confiscatie van geestelijke goederen) en de inundaties (dijkdoorbraken).
Een analyse van de gegevens leidt zeker tot een verdiept inzicht in de geschiedenis van
Woudrichem. In elk geval is mij duidelijk dat diverse aanvullingen in mijn website te
verwachten zijn. De gehele analyse zal echter wel een aantal maanden in beslag nemen.
Een eerste aanvulling zal ik binnenkort presenteren.
Dat betreft een detail in het boek “van Wording tot Wasdom”, deel 1.
Daar kan ik nu, in figuur 1-3 en op blz 5 in de 2e alinea, het grondgebied “de Echt” aanduiden.
Dit agrarische gebied van omstreeks 15 hectaren, verdeeld over 14 percelen, blijkt al vòòr
1555 door de Merwede te zijn overstroomd. ‘Van Deventer’ geeft het nog aan als bedijkt
gebied, maar bij Schillinx komen de percelen niet meer voor.
30-4-2016, Ferd van Roode.