Transcript Aanleiding Integraal plan Enkele Wiericke Een idee

Aanleiding
Integraal plan Enkele Wiericke
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden legt op dit moment de laatste
hand aan project ‘Integraal Plan Enkele Wiericke’. In dit project zijn diverse
werkzaamheden op en rond de (oostelijke oever van de) Enkele Wiericke
gecombineerd gerealiseerd. Na jaren van ophogen en verbreden van de
dijk, het baggeren van de Enkele Wiericke en de aanleg van een
natuurvriendelijke oever is het einde van het project in zicht gekomen.
Eén van de afrondende werkzaamheden is het kappen van drie populieren
langs het Wierickepad. Deze volwassen bomen, in de teen van de dijk,
vormen een risico voor de veiligheid van de dijk. Met name door de forse
boomkruin kunnen de bomen als ze vol in blad staan, omwaaien. Als dat
gebeurt, kan met het wortelstelsel ook een deel van de dijk beschadigen.
Reden voor het waterschap om maatregelen te nemen. Het waterschap
heeft onderzocht of het mogelijk is om met een alternatieve constructie de
bomen te behouden. De kosten van de constructie zijn, afgezet tegen de
leeftijd van de drie populieren (circa 40 jaar), echter te hoog. De bomen
moeten gekapt worden.
Deze populieren zijn momenteel wel een blikvanger in het landschap en
staan bovendien op een markante plek:
- Langs de Enkele Wiericke en nabij de Prinsendijk, beiden
onlosmakelijk verbonden met de Oude Hollandse Waterlinie;
- Langs een aantrekkelijke en veel gebruikt fiets- en wandelroute te
midden van het prachtige veenweide landschap in het Groene Hart;
- Op de grens waar natuur, cultuur en agricultuur elkaar ontmoeten;
- Op de grens van twee waterschappen: Hoogheemraadschap van
Rijnland (west) en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
(oost).
Een idee is geboren
Er is niet veel fantasie voor nodig om in te beelden hoe prachtig uitzicht op
de omgeving kan zijn als men in één van de populieren zou kunnen
klimmen… Zo is het idee ontstaan om het realiseren van een uitkijktoren op
die plek te verkennen. Vanuit deze toren is er uitzicht op de Enkele Wiericke,
de Oude Hollandse Waterlinie, Driebruggen, de polder Lange Weide, polder
Oukoop, het fort Wierickerschans, de Reeuwijkse plassen en natuurlijk de
dorpskernen in de omgeving.
Met de bouw van een uitkijktoren langs de Enkele Wiericke, wordt een
markant object in het landschap opgericht. Deze uitkijktoren, als symbool om
de vijand aan te zien komen, maakt het mogelijk om de Enkele Wiericke
zowel in historisch perspectief als in de tegenwoordige tijd te laten zien en te
beleven.
In historisch perspectief laat het de bescherming zien tegen de vijand, zijnde
de franse troepen. Het gebied tussen de Enkele en Dubbele Wiericke is in
e
de 17 eeuw ingericht om te kunnen inunderen ter bescherming van Holland.
Aan de westzijde van de Enkele Wiericke is destijds de Prinsendijk
opgeworpen om het inundatiewater te kunnen keren. De oostelijke
waterkering was ontworpen om door te kunnen steken. In de tegenwoordige
tijd biedt ook deze oostelijke waterkering langs de Enkele Wiericke
bescherming tegen de vijand van nu, het water.
Een geste na jarenlange werkzaamheden door HDSR
Het waterschap is al in 2010 begonnen met de werkzaamheden op en rond
de Wierickes. Ondanks de omvangrijke ingrepen in een kwetsbaar gebied
met bijbehorende overlast voor de omgeving tot gevolg is het waterschap
dankbaar voor het begrip van, en de samenwerking met, alle
belanghebbenden in de omgeving. Het waterschap wil daarom graag iets
terug doen en denkt door zich in te spannen en bij te dragen aan een
uitkijktoren een passende geste de doen.
Schoenmaker, blijf bij je leest
Uiteraard beperkt de taak het waterschap zich toch vooral tot het beheren
van dijken, watergangen en rioolzuiveringen. Het bouwen en beheren van
een uitkijktoren is toch een andere tak van sport.
Het waterschap bouwt een uitkijktoren uiteraard niet voor zichzelf en zal het
daarom alleen doorzetten als alle belanghebbenden net zo enthousiast
worden van het idee als het waterschap is.
Naam ontwerp 1
Ontworpen door
Korte omschrijving
van het ontwerp
Kenmerken van het
ontwerp
Verwachte planning
realisatie
Kansen
Risico’s
Kijk! op de Enkele Wiericke (werktitel)
Hennie Peek, Wellant College en HDSR
Bij het ontstaan van het idee (zoals hiervoor omschreven bij de aanleiding) is het
uitgangspunt geweest dat de te kappen populieren een (niet constructief) onderdeel
van de uitkijktoren worden. De stammen van deze drie populieren na toppen kunnen
worden gebruikt als pijlers op de hoekpunten van de uitkijktoren.
•
De feitelijke dragende constructie zijn drie te heien (buis)palen.
•
De toren bestaat uit twee niveaus. Het eerste niveau, op circa 5
meter boven het maaiveld (ca NAP +3,60m) is bereikbaar via een
stalen wenteltrap welke bekleed is met hout.
•
Het tweede niveau, op circa 7,70 meter boven het maaiveld (ca
NAP +6,30m) is vervolgens te bereiken via een trap vanaf niveau
1.
•
De driehoekige plateaus krijgen worden afgetimmerd met hout
waardoor het geheel een natuurlijk uiterlijk krijgt.
•
Op een van de plateaus komt rondom een uitkijkbord waarop de
geschiedenis van de omgeving beschreven staat en waarop je ziet
wat er in de omgeving is te zien als je de verschillende richtingen
uitkijkt. Hier komen alle bedrijfslogo’s op terug om zo alle partners
zichtbaar te maken die een bijdrage hebben geleverd.
Bij de realisatie van Kijk! op de Enkele Wiericke werkt het waterschap samen met
(maatschappelijke) partners. Het ontwerp wordt uitgewerkt en gebouwd door
leerlingen van het Wellant College (studies Watermanagement en Groen, Grond &
Infra) in samenwerking met en onder leiding van Peek Bouw & Infra B.V.
Zie schets van ontwerp in bijlage 1A -> Veilig en ‘hufterproof’
Gelet op het tijdelijk karakter van de uitkijktoren wordt hij zodanig ontworpen dat hij
aan het einde van de looptijd gedemonteerd kan worden en mogelijk kan worden
hergebruikt op een andere locatie.
Draagvlak creëren:
Medio 2015 - maart 2016
Vergunningen:
April – juni 2016
Realisatie (bouw) uitkijktoren:
Juni – augustus 2016
Opening uitkijktoren (icm oplevering):
September 2016
Beheerfase (beheer en onderhoud):
Tot medio 2026
•
De plannen zijn concreet, het budget en de subsidie zijn haalbaar en
diverse partijen hebben zich reeds gecommitteerd waardoor de realisatie op
relatief korte termijn haalbaar lijkt.
•
De opening van de uitkijktoren wordt gecombineerd met de oplevering van
het project Integraal Plan Enkele Wiericke. Hiervoor zal een feestelijke
bijeenkomst georganiseerd worden. Voor deze bijeenkomst wordt breed
uitgenodigd. Zowel maatschappelijke partners als belanghebbenden en
omwonenden worden benaderd. De communicatie en PR loopt samen op
met de afronding van het Integraal Plan Enkele Wiericke.
•
10 jaar na de realisatie van de uitkijktoren kan worden bekeken met welke
partner(s) de uitkijktoren mogelijk definitief kan blijven staan en kan de
uitkijktoren opgenomen worden in de diverse routebeschrijvingen van
toeristische routes die er langs komen.
•
Mogelijk bestaat de kans om na demonteren van de uitkijktoren alsnog
ontwerp 2 (Waterlinie monument) te plaatsen. Het tijdelijke bestaan van de
uitkijktoren biedt tijd en gelegenheid om de realisatie voor een permanent
monument mogelijk te maken.
•
Het waterschap dient toestemming te krijgen (middels vergunningen en
kadastrale overeenkomsten) van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk die
eigenaar is van de grond en bovendien vergunningverlenende instantie.
Naam ontwerp 2
Ontworpen door
Korte omschrijving
van het ontwerp
Kenmerken van het
ontwerp
Verwachte planning
realisatie
Kansen
Risico’s
WATERLINIEMONUMENT ‘350 jaar Oude Hollandse Waterlinie’
Het van origine kunstwerk is gemaakt voor een wedstrijd met de opdracht BELEEF
HET GROENE HART
Het ontwerp is voorgedragen door Peter Kraan (beheerder Fort Wierickerschans)
Zie de schetsen in bijlage 2A.
De zuilen zijn 16 meter hoog van onbehandeld cortenstaal. De ene zuil is voorzien
van blauw glas (het water) de andere zuil met groen glas (het land) daartussen
balanceren twee figuren die al eeuwen de balans houden tussen water en land. De
binnenzijde van beide zuilen worden voorzien van trappen en op de weg naar het
uitkijkniveau is elk bordes van informatie voorzien. In de blauwe zuilen over het water
en in de groene zuil over het landschap.
Boven aangekomen heeft u een zicht over landschap met een zeer rijke
geschiedenis, 2000 jaar noeste arbeid heeft tot dit landschap geleid. 350 Jaar
geleden heeft hier de Oude Hollandse Waterlinie gelegen ter bescherming van het
gewest Holland.
Een bovenregionaal landmark in de vorm van dit kunstwerk met een uitkijkfunctie en
informatie over 2000 jaar levende geschiedenis zou dit landschap bekronen.
Het model is te bewonderen in de Arrangementenfabriek op Fort Wierickerschans.
De opnames voor een audio visuele presentatie van dit monument zijn gemaakt door
Peter Kraan en gaan bij interesse in productie.
De zuilen zijn 16 meter hoog van onbehandeld cortenstaal. De zijden van de
vierkante zuilen zijn circa 4 meter.
De aanleg van dit monument heeft een permanent karakter waarvoor het
bestemmingsplan gewijzigd dient te worden. Indien er geen bezwaren van
belanghebbenden worden ingediend bedraagt de proceduretijd normaal gesproken
minimaal een half jaar. In de praktijk heeft deze procedure echter vaak doorlooptijd
van circa een jaar. Realisatie zal derhalve op zijn vroegst in 2017 plaatsvinden.
•
Een bovenregionaal monument, deze landmark langs de Wiericke zet de
Oude Hollandse Waterlinie op de kaart wat een positieve uitwerking kan
hebben op de regio;
•
Crowdfunding voor een monument van deze omvang lijkt kansrijk.
•
Het waterschap is tot op heden initiatiefnemer voor de aanleg van een
uitkijktoren omdat het gecombineerd kan worden met de realisatie en
oplevering van Integraal plan Enkele Wiericke. Indien de termijn voor de
realisatie van een uitkijktoren of monument de formele afsluiting van het
project overschrijdt heeft de realisatie voor de uitkijktoren een andere
trekker nodig om het project tot een goed eind te brengen.
•
Het is nog niet zeker of het waterschap hetzelfde budget ter beschikking kan
stellen indien de aanleg van het monument pas plaats vindt na financiële
afsluiting van Integraal Plan Enkele Wiericke.
•
De kosten van dit ontwerp zullen het beoogde budget gebaseerd op
ontwerp nummer 1 vermoedelijk overschrijden. Er is in dat geval aanvullend
budget nodig.
•
Het waterschap wil na realisatie geen beheerder/eigenaar van het
monument zijn. Voor een tijdelijk bouwwerk ziet het waterschap
mogelijkheden om beheer, onderhoud, keuringen, demontage etc
contractueel vast te leggen met een derde partij af te kopen.
Voor een monument voor onbepaalde tijd lukt dat niet.
•
Er dient toestemming verkregen te worden (middels vergunningen en
kadastrale overeenkomsten) van het waterschap voor het gebied op de
kade en de gemeente Bodegraven-Reeuwijk voor het gebied bij de bomen.
Bijlagen:
1A. Schets van ontwerp 1
1B. Foto’s van maquette ontwerp 1
2A. Schets van ontwerp 2
2B. Foto van maquette ontwerp 2
3. Artikel Kijk op Bodegraven-Reeuwijk, 17 februari 2016
Bijlage 1A: Schets van ontwerp 1
Bijlage 1B: Foto’s maquette uitkijktoren
Bijlage 2A: Schets van ontwerp 2
Bijlage 2B: Foto van maquette ontwerp 2
Bijlage 3: Artikel Kijk op Bodegraven-Reeuwijk, 17 februari 2016