Highlights

In deze veiling zijn meer dan 3500 lotnummers bijeengebracht uit vele verschillende particuliere collecties en nalatenschappen. Hieronder enkele hoogtepunten: De wereld in je hand – deel twee

Precies een jaar geleden verkochten wij een Engelse zilveren zakglobe gemaakt door Richard Cushee uit 1731, uit de collectie van D.G. van Beuningen voor het wereldrecord van € 100.100. We zijn trots dat wij ook dit jaar weer een zeer zeldzame zakglobe mogen aanbieden. De papier maché zakglobe, gemaakt door de Hollandse maker Johannes Deur in 1720 is nog in de originele leren houder waarin de hemellichamen te zien zijn in prachtig helder gebleven kleuren, opgehoogd met goudstof. De zakglobe, maar 2,5 inch (6,35 cm) groot, komt uit de particuliere collectie van de erven van de Amsterdamse School architect, Guillaume Frédéric la Croix (1877 1923). Volgens overlevering kreeg hij de globe van een kapitein die leefde in het huis met de kabouters op de Ceintuurbaan in Amsterdam. Zakglobes zijn zo zeldzaam vanwege het formaat, in de loop der eeuwen gingen deze kleinoden van de ware internationaal handelende gentleman snel verloren. Deze zakglobe gemaakt door Johannes Deur is het vijfde bekende exemplaar van de hand van deze maker en de derde welke ooit op veiling is aangeboden. Puur en niet gerestaureerd zijn de gebruikssporen nog te zien. Maar dit is, indien gewenst makkelijk te restaureren. Een uniek object voor de ware verzamelaar

(lot 2436)

.

Catalogus De Zwaan / Pagina 5

Het belang van de herkomst

Afkomstig van een prachtig Hollandse adellijk landgoed veilen wij onder verschillende lotnummers meubels, schilderijen en toegepaste kunst. Met meubels afkomstig uit de collectie van de Prinsen van Thurn und Taxis (

lot 6543

), kapitale schilderijen van jacht- en keukenstillevens (

lot 4502 en 4506

Willem V van Oranje-Nassau (

lot 4515

) maar ook prachtige portretten van o.a. stadhouder ) ademt deze hele collectie de sfeer van weleer.

Een andere adellijke collectie is afkomstig van het landgoed Schwarzenbach, Oostenrijk van de familie van wijlen Peter Baron von Görschen en Judith Baronin von Görschen - née Ghyczy de Gicz, Assa et Abláczkürth. Getuigen van grote partijen en feesten is de collectie Herend, het zilveren bestek en andere decoratieve objecten welke geveild worden onder o.a.

lotnummers 668-670 en 2537

.

Uit een Duitse particuliere collectie veilen wij o.a. een collectie Meissen porselein (

lot 2524-2527 e.v.

) maar ook een kapitale kroon (

lotnummer 4043

) en verscheidende meubelen en ander kleingoed.

Andy Warhol: “Er is één grote schilder in Frankrijk en dat is Bernard Buffet”

In onze speciale schilderijen avond veiling bieden wij weer meerdere bijzondere werken aan. Onder Amsterdam.

lot 4575

veilen wij het prachtige bloemstilleven 'Roses jaunes fond vert' van de hand van de Franse kunstenaar Bernard Buffet (1928-1999), ex-collectie Galerie d’Eendt, Een ander werk dat wij onder de aandacht willen brengen is het mooie inkijkje in de kunstenaars kringen rond F. Arntzenius. Op het schilderij van zijn hand (

lot 4580

) is niet alleen hij maar ook kunstenaars als Van Rossem du Chattel en Louis van Soest afgebeeld al rokend en kaartspelend in de beroemde sociëteit van de kunstenaarsvereniging Studio Pulchri te Den Haag. Een oase van licht en lente is het vierkante grote schilderij van de zo liefelijk door de Belgische kunstenaar Edgard Wiethase (1881 1965) afgebeelde spelende kinderen (

lot 4590

).

Catalogus De Zwaan / Pagina 6

Grand tour mozaïek collier

In onze rubriek juwelen en gouden sieraden veilen wij een prachtig subtiel Grand Tour sieraad gemaakt rond 1820 (

lot 65

). De gouden choker met zeven oplopende ovalen met micro mozaïek van klassieke ruïnes is een typisch voorbeeld van een sieraad waarmee de herinnering aan de Grand Tour levendig werd gehouden. Van de 18e tot het begin van de 20e eeuw was het gebruikelijk voor de jonge mannen van de Europese elite om een rondreis langs de monumenten van het continent, en dan vooral Italië, te maken. Dit werd beschouwd als een vormend onderdeel van de opvoeding, door deze reis en de kunsten die bekeken werden leerden men de, met name klassieke, kunsten waarderen. Een sieraad is vaak de drager van herinneringen, of deze choker is gegeven aan de moeder van de rondreizende jongeling of aan een al dan niet geheime liefde vertelt het verhaal niet, maar de herinneringen aan de monumenten die gezien waren blijven op deze manier eeuwig bewaard.

Uit de nalatenschap van de kunstenaar H.J. van der Weele (1852-1930)

Via een directe lijn veilen wij enkele objecten uit de nalatenschap van Herman Johannes van der Weele (1852-1930), een navolger van Haagse School schilders als Anton Mauve. Van der Weele was in zijn jonge jaren bevriend met Vincent van Gogh en G.H. Breitner. Samen met andere Haagse School kunstenaars exposeerde van der Weele op de Wereldtentoonstelling in Chicago in 1893. Naar aanleiding van deze expositie ontstond er een grote Amerikaanse verzamelaarskring rond van der Weele, tot op de dag van vandaag zijn veel werken van hem daar te vinden. In de nalatenschap bevinden zich enkele schetsboekjes en een schilderij van W.B. Tholen (

lot 4889-4895

). Van der Weele en de jongere kunstenaar Tholen waren vrienden die vaak samen er op uit trokken in o.a. de Achterhoek. Een ander mooi object is het bijzonder album met uitgewerkte aquarellen door o.a. F. Arntzenius, H.W. Mesdag en J.C.K. Klinkenberg (

lot 4550

). Ook de aquarel van G.H. Breitner, getiteld ‘de Krijgsraad’ komt uit het bezit van Van der Weele (

lot 4551

).

Door zijn succes in Amerika en Nederland was Van der Weele een niet onbemiddeld kunstenaar. Andere objecten uit deze nalatenschap, zoals de set met goudleer beklede stoelen van rond 1720 (

lot 8040

) of de 18e eeuwse Delft aardewerk plaquette (

lot 2572

) getuigen van zijn goede smaak. Een bijzonder verhaal is de herkomst van de 19e eeuwse broche in de vorm van een valk ( de broche als cadeau mogen ontvangen van een lid van het koninklijk huis.

lot 67

). Deze was gegeven aan van der Weele door de echtgenote van Tholen. Volgens familieoverlevering had zij Catalogus De Zwaan / Pagina 7

Foto’s direct uit de ateliers van Cor Jaring (1936-2013) en Ad Windig (1912-1996)

Onder

lotnummers 5150 t/m 5170

veilen wij een collectie foto’s. Beiden collecties worden direct aangeboden door de erven van de beide fotografen, alle foto’s zijn door Cor Jaring en Ad Windig zelf afgedrukt. Cor Jaring was een ras Amsterdammer, geboren in Amsterdam Oost. Voor jongens van de Oostelijke eilanden stond de toekomst zo goed als vast, je werd of zeeman of havenarbeider. Jaring wist met zijn Leica Camera te ontsnappen aan het bestaan als arbeider. Hij stond altijd vooraan als er iets gebeurde in de stad en werd zo, ook door zijn pure en avontuurlijk manier van fotograferen, de spraakmakende fotograaf van de jaren ’60. Enkele afdrukken uit deze tijd zullen worden aangeboden als ook exemplarische foto’s van de Insektensekte in Ruigoord, Max Reneman, Robbie Jasper Grootveld en Theo Kley, havenarbeiders en andere kleurrijke figuren. De recente tentoonstellingen in het Amsterdamse stadsarchief, Huis Marseille en de prachtige zalen in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam laten zien dat de magie van Cor Jaring nog steeds springlevend is.

Ad Windig behoort tot de groep GKf-fotografen (Gebonden Kunstenaarsfederatie fotografen) die na de Tweede Wereldoorlog het gezicht van de Nederlandse reportagefotografie bepaald hebben. Zijn onderwerpen strekken zich uit van portretten tot bedrijfsreportages, van landschappen tot stillevens. Zijn leermeesters als Emmy Andriesse en Carel Blazer brachten hem de kneepjes van het vak bij. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sloot Windig zich aan bij het kunstenaarsverzet. Aangezien fotograferen zonder vergunning in die tijd verboden was, maakte hij vanaf buikhoogte illegale foto’s met een in zijn jas verborgen camera. Windig werd hiervoor drie maal opgepakt. De derde keer wist hij via een wc-raampje te ontsnappen. Op deze manier documenteerde hij de bezetting, wat heeft geleid tot een indringende fotojournalistiek.

Design door de eeuwen heen, Piet Kramer, Alvar Aalto en Martin Visser

Piet Kramer (1881-1961) was een van de voornaamste vertegenwoordigers van de Amsterdamse School. Hij heeft voornamelijk bekendheid verworven met zijn ontwerp van de Haagse Bijenkorf, de velen Amsterdamse bruggen, kios ken, straatmeubilair en het ontwerp voor de socialistische woningbouwvereni ging de Dageraad in de Pijp. Onder

lotnummer 8215

veilen wij een tafel en vijf fauteuils van zijn hand. De Finse ontwerper Alvar Aalto (1898-1976) vond dat de menselijke huid geen metaal mocht aanraken. Zijn organische ontwerpen staan in het verlengde van het functionalisme van Corbusier en Frank Lloyd Wright maar in tegenstelling tot het Duitse zake lijke en koude functionalisme van de Bauhaus. Het ontwerp behoorde zich in zijn ogen aan te passen aan de mens en niet andersom. Een aantal van deze beroemde ontwerpen van gebogen hou ten meubels veilen wij onder

lotnummers 8225 8228

. De door ons aangeboden simpel verstel bare banken van Martin Visser (1922-2009) zijn iconisch voor zijn heldere ontwerpen (

lot 8210

).

Catalogus De Zwaan / Pagina 8

Persoonlijke objecten van Mata-Hari (1876-1917)

Uit particulier bezit veilen wij onder

lotnummers 2350 à 2361

enkele voorwerpen uit het persoonlijk bezit van Margaretha Geertruida Zelle, legendarisch geworden onder de naam Mata-Hari (1876 1917). De collectie bestaat onder meer uit enkele sieraden, een pendule, een Chinees marmeren beeld, zilveren bestek en een toneelkijker. Ze werden door Mata-Hari, waarschijnlijk in 1916, in bewaring gegeven aan de beeldend kunstenaar Piet van der Hem (1885-1961) voor ze haar geboorteland verliet, om nooit meer terug te keren. (Documenten met betrekking tot deze transactie, een brief van een notaris en het antwoord van Piet van der Hem, zijn

lot 2357

) In 1914, aan het begin van de Eerste Wereldoorlog verbleef Mata-Hari na lange tijd weer in Nederland. Haar roem had zij toen al ruim verworven door vanaf eind 1904 in Parijs op te treden met exotische dansen, waarbij zij sluier na sluier van zich afwierp. Ze trad eind 1914 op in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag en in de Amsterdamse Stadsschouwburg. Na aanvankelijk in Den Haag neer te strijken, verkoos zij toch om terug te keren naar Parijs. Ze verkeerde in militaire en mondaine kringen en had, zoals ze gewend was, affaires met onder meer hoge militairen van diverse – geallieerde – landen. De geheime diensten van Frankrijk en Groot-Brittannië hielden haar op haar omzwervingen door belegerd Europa in de gaten. De Fransen arresteerden haar in haar Parijse hotelkamer op 13 februari 1917 op verdenking van spionage voor de Duitsers. Ze werd schuldig verklaard door de militaire rechtbank en op 15 oktober 1917 gefusilleerd. Haar (on)schuld is nooit geheel vast komen te staan, hetgeen vrijwel meteen na haar dood tot een grote mythevorming leidde.

Catalogus De Zwaan / Pagina 9

Friese Majolica uit de Collectie Minze van den Akker, Harlinger Aardewerk Museum

Onder

lots 2200 à 2312

wordt een bijzondere collectie keramiek geveild. Het gaat om de collectie Friese majolica, die onderdeel uitmaakte van het afgelopen jaar opgeheven particuliere Harlinger Aardewerk Museum. De collectie is samengebracht door de rasverzamelaar Minze van den Akker. Al op jonge leeftijd was Van den Akker geboeid door het onderwerp Fries aardewerk. Door de jaren heen wist hij hiervan een grote, belangrijke collectie op te bouwen. Deze verzameling deelde hij met het publiek in het door hem opgerichte Harlinger Aardewerk Museum, in Harlingen.

De tijd is gekomen dat de familie Van den Akker afstand doet van de verzameling. Hiertoe heeft men allereerst musea in Friesland benaderd, zodat deze een keuze konden maken van hetgeen voor de provincie behouden moet blijven. Daarna heeft de familie Antoon Ott van bureau Artilaw benaderd om voor hen te bemiddelen dat de voorwerpen een nieuw leven kunnen beginnen bij andere liefhebbers en verzamelaars van Fries aardewerk. De nu aangeboden collectie Friese majolica, in totaal zo’n 200 stuks, bestrijkt ruwweg het tweede kwart van de 17de eeuw tot en met het derde kwart van de 19de eeuw. Tussen de objecten bevinden zich diverse gedateerde exemplaren. In veel gevallen is precies bekend wie de stukken heeft geschilderd en/of in welke stad en fabriek ze zijn vervaardigd (Bolsward, Harlingen of Makkum). Vrijwel alle majolica voorwerpen uit de collectie zijn meerdere malen gepubliceerd en afgebeeld. Deze veiling biedt kortom een unieke kans om een museaal stuk aardewerkgeschiedenis te bemachtigen.

Catalogus De Zwaan / Pagina 10