Transcript Moet Roeselare een merk worden, vragen we op het

STAD IN DE KIJKER
Burgemeester Luc Martens - Roeselare
DIMENSION
© Studio Dann
“Roeselare is vandaag inspirerend voor anderen”
30
STAD IN DE KIJKER
Burgemeester Luc Martens kwam als
jonge leraar in Roeselare wonen, maar
tekende zijn latere politieke carrière als
staflid van de toenmalige CVP, adjunctkabinetschef van wijlen minister Coens,
parlementslid en minister vooral uit in
Brussel. Voor hij in 2005 de sjerp overnam van de zittende burgemeester,
maakte hij werk van een uitgebreide
studieronde. “Om voor mezelf een mapping van de stad te maken, heb ik mijn
oor te luisteren gelegd bij een brede
groep mensen. Welk gezag kan de stad
zich aanmeten in de regio? Welke infrastructuur heb je nodig om dat waar te
maken. Welke zijn de contouren van de
stad?”
De katalysator voor de stadsvernieuwing waren de plannen voor een nieuw
station en de herontwikkeling van de
omgeving daarrond. Het uiteindelijke
masterplan, geschraagd door ontwerpend onderzoek van het bureau voor
stedenbouw en architectuur uapS uit
Parijs en het omgevingsplan van Bas
Smets, legt de link tussen het stadscentrum en de achter de verhoogde spoorwegberm weggestopte wijk Krottegem.
Burgemeester Martens: “Het project is
gegroeid uit een constante dialoog die
leidde tot een sterk verhaal waarin het
ene het andere oproept. Het nieuwe station zal de reiziger tot in het hart van
de stad brengen. Door zijn invulling
wordt het stationsplein een echte stedelijke ontmoetingsruimte. Het transparante karakter van het gebouw maakt
het open naar Krottegem. We hebben
de wijk ook mee geïncorporeerd in de
nieuwe kleine ring, die is opgevat als
een stadsboulevard en waarvan al een
groot deel is gerealiseerd. Zo vormt de
wijk, een getuige van Roeselare’s industriële verleden, voortaan een geheel met
het centrum dat naast de woonfunctie
overwegend een commercieel karakter
heeft.”
Mastaba voor urban art
In de wijk, die tot ontwikkeling kwam
onder impuls van de textielindustrie en
de daarmee verbonden aanleg van de
spoorweg en de vaart, bieden de oude
bedrijfsterreinen volop kansen tot herontwikkeling. Burgemeester Martens:
“In een geklasseerd deel van de brouwerij Rodenbach is het Vlaams Huis
van de Voeding ondergebracht, een
podium voor de voedingssector die erg
belangrijk is voor deze regio. In de nabije toekomst installeren we in de oude
bottelarij het Streekhuis. Dat wordt het
onderkomen voor de medewerkers van
Midwest, het samenwerkingsverband
dat 17 Midden-West-Vlaamse gemeenten onder impuls van Roeselare hebben aangegaan om kennis en expertise
te delen. Op het programma staat ook
de verdere ontwikkeling van de site Dumont-Wyckhuyse, een voormalige weverij waar de sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel al sociale woningen
heeft gebouwd. Andere investeerders
bieden zich nu aan voor verdere ontwikkelingen. BURO II & ARCHI+I heeft een
herbestemmingsstudie gemaakt voor
de oude cichoreifabriek, die recent door
minister-president Bourgeois geklasseerd werd. Een mogelijk denkspoor
is dat deze plek met de uitvergrote cichorei-ast, die voor mij reminiscenties
oproept aan een klassieke mastaba, uitgroeit tot een plaats voor urban art, met
ateliers voor kunstenaars en andere creatieve werkplekken. Meteen kan dat een
mooie opportuniteit bieden om actief in
dialoog te treden met de wijkbewoners
van allochtone afkomst, die hier sterk
vertegenwoordigd zijn, en om hun creativiteit en manier van denken in dialoog
aan bod te laten komen.”
“De stad is erg versteend.
Daarom hebben we BUUR
de opdracht gegeven om een
globaal groenplan te maken.”
“Enkele jaren geleden heeft de stad ook
de GLS-site gekocht en het Gentse architectenbureau NERO een masterplan
laten maken voor de herbestemming. In
een aantal fases komt hier een ruimte
voor de jeugd, met een fuifzaal, repetitielokalen en ontmoetingscentrum, allemaal gegroepeerd rond een overdekt
plein. Door al die projecten en de nog
op stapel staande plannen en investeringen wordt de spoorwegberm stilaan
onze kleinschalige versie van het Antwerpse Park Spoor Noord. Meer naar
het zuiden staat de ontwikkeling van
de kop van de vaart op het programma,
wat je dan weer zou kunnen vergelijken
met wat er aan de vaart in Leuven gebeurt. Hier vestigden zich in het verleden vooral veevoederbedrijven. Het is
de bedoeling dat de gebouwen van de
familie Dossche worden herbestemd tot
een verticale woon- en kmo-zone voor
creatieve sectoren.”
Kenniscentrum als
vuurtoren
Ook in het eigenlijke centrum is alles
volop in beweging en zijn er meerdere
herbestemmings- en inbreidingspro- »
DIMENSION
Moet Roeselare een merk worden, vragen we op het einde van het
gesprek. Burgemeester Luc Martens denkt even na. “Een merk? Ja,
maar dan een merk dat meer is dan louter een laagje vernis. Ik denk
dat we op de goede weg zijn. Vroeger stond Roeselare bekend als
een wat gezapig commerciestadje. Dat is veranderd. De stad Namen
heeft interesse in onze city app ter ondersteuning van de retail.
Rotterdam nodigde ons uit om onze plannen voor een station midden
in de stad toe te lichten. We krijgen een betekenis die ook voor
anderen inspirerend kan zijn.”
31
STAD IN DE KIJKER
slagen als je daar voldoende beweging
creëert en de mensen zich identificeren met de omgeving. Omdat wij op dat
ogenblik op zoek waren naar een plek
waar we drie afzonderlijke bibliotheken
konden bundelen en herinvullen tot een
kenniscentrum van de toekomst, hebben wij de koppen bij elkaar gestoken.
Zo is een project tot stand gekomen
waar ARhus als trekker fungeerde voor
de investeerders.”
Een van de mensen die hier een appartement betrekt, is de burgemeester
zelf. Het mooiste appartement, vindt
hij zelf. “De oppervlakte beantwoordde
aan mijn behoefte aan Lebensraum, en
ik kreeg er een prachtig uitzicht tot in
© Klaas Verdru
jecten gepland. Een vuurtorenproject
is daar het in 2014 opgeleverde kenniscentrum/bibliotheek ARhus en het
omliggende woon- en winkelproject De
Munt. Voor het kenniscentrum werd een
bestaand bankgebouw compleet verbouwd en uitgebreid. Dat gebouw, omgeven door verwaarloosde woningen en
een slordige parking, vormde voordien
een lelijke vlek op een boogscheut van
de Grote Markt. Burgemeester Martens:
“De groep Coussée, later aangevuld met
ontwikkelaar Extensa, zag wel brood in
een binnenstedelijke ontwikkeling van
10.000 m² winkeloppervlakte en ruim
100 appartementen. Maar een dergelijk
omvangrijk project heeft alleen kans op
DIMENSION
32
© Klaas Verdru
© Klaas Verdru
01
Passendale bij. Het appartement stond
al even te huur toen ik mijn vorige woning kon verkopen. Voordien woonde ik
in een villa die ik in begin van de jaren
zeventig liet bouwen door het bekende
architectenbureau Konstrukto, indertijd
opgericht door Georges Vandenbussche
en Marc Verkest.”
De stad teruggeven aan
de bewoners
Naast de stadsboulevard, het opnieuw
activeren van de “quasi afgestorven
zenuwknopen” zoals de burgemeester de industriële sites omschrijft, en
de inbreidingsprojecten, is groen een
STAD IN
REPORTAGE
DE KIJKER
02
03
ander aandachtspunt. “De stad is erg
versteend. Daarom hebben we BUUR
de opdracht gegeven om een globaal
groenplan te maken. Zo komt er in het
zuiden een uitbreiding van het Sterrebos met 100 hectaren en vergroenen we
in de stad zelf een aantal pleinen. Door
de parking op het De Coninckplein om
01. Het kenniscentrum ARhus, een ontwerp van
BURO II & ARCHI+I, vormt een onderdeel van een
ruimere binnenstedelijke ontwikkeling naar een
masterplan van hetzelfde architectenbureau, met appartementen, flats voor senioren, winkels, kantoren,
hotels, parkeergarages en nieuw aangelegde pleinen.
Voor ARhus werd een bestaand bankgebouw langs
alle zijden uitgebreid en compleet transparant gemaakt. Het kenniscentrum opende in 2014 de deuren
en kreeg al verschillende awards en nominaties.
te vormen tot een open plein, ontwikkelen we een groene laan die loopt van
het winkelcentrum tot de Kleine Bassin
in het noorden.”
“Met ons parkeerplan willen wij de
straat ook teruggeven aan de bewoners.
Rond het station komt een blauwe zone,
om forensen ertoe aan te zetten de grote
ondergrondse parking die daar verrijst
te gebruiken. In ruil zullen wij de helft
van hun parkeerabonnement terugbetalen. Bovengronds parkeren is vandaag al
veel duurder dan ondergronds en wordt
afgebouwd. Wel behouden we op gepaste plekken zones voor kort parkeren,
zodat handelaars niet in de problemen
komen of mensen de kans hebben snel
even geld af te halen. Met het oog op ons
shoppingbeleid zijn we ook blij dat de
Vlaamse overheid met de staatshervorming de bevoegdheid voor de sociaaleco-
nomische machtiging kreeg, de toelating
voor bepaalde commerciële activiteiten
op grote oppervlaktes. Wij pleiten ervoor
die te fusioneren met de omgevingsvergunning. Zo kunnen we het shoppinggebeuren in zijn geheel veel beter aansturen, controleren en doseren.”
Jongeren terughalen
Zoals in alle steden staat de zoektocht
naar jonge gezinnen in Roeselare hoog
op de agenda. Burgemeester Martens:
“Net zoals de rest van de provincie leden
wij tot voor kort onder een brain drain.
Jonge mensen trekken weg om aan de
hogeschool of universiteit te studeren,
en keren niet terug. Die trend trachten
we te keren door een voor twintigers
en dertigers aantrekkelijke omgeving te
creëren. De vele nieuwe organisaties die »
02. Het stationsplein is al gedeeltelijk heraangelegd
naar een ontwerp van Bas Smets. Het bestaande
station wordt door Edward Sorgeloose Architecture
het centrum en de aangrenzende wijk.
03. VK architects & engineers won de architectuurwedstrijd die het fusieziekenhuis AZ Delta uitschreef
voor de nieuwe campus in Roeselare en staat in
voor de architectuur, stabiliteit, speciale technieken,
landschapsarchitectuur en interieurarchitectuur. Het
masterplan is gebaseerd op een pathologische clustering.
04. In de deelgemeente Oekene tekent Architecten
© ARCHITECTEN GROUP III
omgevormd tot een open en transparante link tussen
04
Groep III voor de verbouwing en uitbreiding van de
en onderhoud zijn in handen van Scholen vanDAAG.
05. De bestaande bebouwing op de site van VMS
Roeselare wordt verwijderd en er komen een nieuwe
sporthal met accommodatie van circa 2.000 m², een
open speelplaats, een gedeeltelijk overdekte speelplaats, groenaanleg en een aantal parkeerplaatsen.
Het ontwerp is van Architecten Groep III, de aannemer is Jan De Nul nv - Van Laere.
05
DIMENSION
het DBFM-initiatief Scholen van Morgen. Uitvoering
© ARCHITECTEN GROUP III
vrije basisschool De Ark. Het project kadert binnen
33
STAD IN DE KIJKER
© Klaas Verdru
06
07
08
De katalysator voor de
stadsvernieuwing waren de
plannen voor een vernieuwd
station en de herontwikkeling
van de omgeving daarrond.
DIMENSION
in de wijken ontstaan, bieden we logistieke steun en veel bewegingsvrijheid
om in de openbare ruimte initiatieven
te ontwikkelen. Dat lukt, want zij stellen zich zeker niet alleen op als kritische
analisten, maar sleutelen actief mee
aan de sociale cohesie op de sites waar
de stadsvernieuwing zich afspeelt. Op
die manier maken zij de transitie waarin de samenleving zit, meer zichtbaar.”
“Voor jonge gezinnen heeft Roeselare
het voordeel dat woningen en zeker
gronden hier niet overdreven duur zijn.
De huurmarkt staat wel onder druk,
want 82% van de inwoners is eigenaar
van hun woning. Jongeren zijn zeker
niet onze enige bekommernis. Net zoals andere steden tellen ook wij bijvoorbeeld veel alleenstaanden. Daarom
proberen wij nieuwe woontypologieën
en alternatieve woonvormen een zetje
te geven. In de laatste afbakening van
het regionaalstedelijk gebied voor Roeselare, Ieper en Ingelmunster zijn we
onder andere bedeeld met een ontwikkelingsmogelijkheid voor 1.000 woningen. Het masterplan daarvan, waarin
elke ontwikkelaar zich moet inschrijven
34
om een vergunning te kunnen krijgen,
werkt heel sturend, onder andere inzake woontypologieën, het gebruik van
ons warmtenet, de waterbeheersing, de
groenaanplanting, de invulling van gemeenschappelijke zones, de ontsluiting
en de plaats van openbaar vervoer, fiets
en auto.”
Burgemeestersconvenant
06. In het kader van Scholen van Morgen krijgt de
Spanjeschool in Roeselare een gedeeltelijke renovatie en een deel nieuwbouw, naar een ontwerp van
Architecten Groep III. De werken gebeuren in twee
fases zodat de school kan blijven functioneren. Interbuild NV-BAM Contractors nv neemt de bouw en
het onderhoud op zich.
07. Muze’um L is een fraai staaltje architectuur van
architect Marc Van Schuylenbergh. Het muze’um
met de L van licht en landschap heeft een overlangse
inkeping die van de lokale lengtegraad een lichtmeridiaan maakt waarop de centrale kunstenaar de
Roeselare heeft ook het Burgemeestersconvenant van de Europese Commissie
ondertekend, wat zich weerspiegelt in
een aantal initiatieven. Luc Martens:
“Wij hebben intussen al 20 jaar ervaring
met warmtenetten. Dankzij de evolutie
van de technologie en sterke partners
als Mirom en Eandis kunnen we dat nog
breder ontplooien in een aantal ontwikkelingen.”
“We hebben ook een studie laten uitvoeren over ons huidige administratieve centrum, zeg maar het nieuwe
stadskantoor. De vraag was of we het
bestaande stadhuis energievriendelijk
konden renoveren, beter konden slopen
en vervangen door een nieuwbouw, dan
wel konden kiezen voor een nieuwbouw
op een andere locatie. Die knoop is intussen doorgehakt. We verhuizen naar
een nieuw kantoor bij het station, dat
volledig afgestemd zal zijn op onze organisatie. De verhuizing zal wel nog een
zestal jaar op zich laten wachten.”
zon is. Zo ligt het museum aan de oorsprong van
een transcontinentale kunstlijn die loopt van Blankenberge tot het Nigeriaanse Lagos. Info: www.muzeuml.be en www.lightmeridian.org.
08.Wie naar Roeselare rijdt via de A17, kan niet
naast de site van Accent Business Park kijken. Voor
het masterplan en het ontwerp van Accent Offices
(4.000 m² kantoren) en hotel Mercure tekende BURO
II & ARCHI+I. Het hotel met 88 kamers, auditorium
en fitnessruimte paalt aan een centraal plein met
bomen en fungeert als schakel op de site.
09. Het architectenbureau NERO maakte het masterplan voor de reorganisatie van de GLS-site tot
TRAX. Een loods wordt aan vier zijden opengemaakt, wat een overdekt stedelijk plein oplevert.
Onder die luifel komen diverse volumes, gericht op
de jeugd: een polyvalente zaal, een ontmoetingsruimte met repetitielokalen, ateliers.
10. In het centrum van Roeselare verbouwt ontwikkelaar HABITAR een uitstekend gelegen gebouw
met kantoren en appartementen tot het woonproject
De Boterbloem, goed voor 10 panoramische appartementen en 2 penthouses met garages en kelderbergingen. Het ontwerp is van BURO II & ARCHI+I.
ARCHITECTURAL VERTICAL ALUMINIUM FACADE SYSTEM
“Wat de privéwoningen betreft loopt er momenteel een proeftuinproject rond energierenovatie in de Blekerijstraat. Daar
voeren we een energiezuinige renovatie uit van kleine woningen, waarvan de eigenaars niet over voldoende financiële
middelen beschikken om dat zelf te bekostigen. Bedoeling is
dat zij de investering terugbetalen met de besparing die ze
op hun energiefactuur realiseren. Als de evaluatie positief is,
kunnen we dat uitrollen naar andere straten en wijken, waar
mensen wonen die stelselmatig naast alle premiestelsels vallen.”
“Ik ben classicus van opleiding en een fervente aanhanger
van het oude Griekse gezegde panta rhei, alles verandert. Ik
geloof in de dynamiek van de dingen, maar daar moet je wel
kansen voor creëren, zonder dwingend te zijn. Ik wil mijn opvolger en de inwoners van de stad een Roeselare doorgeven
dat goed is voor zijn inwoners van vandaag maar ook voor
die van morgen. Om de komende generatie gastvrij te kunnen ontvangen, moet je nadenken over nieuwe modellen van
openbaar vervoer, zorgvuldig omspringen met de klimaatverandering, en veel respect hebben voor de creativiteit en
ondernemingszin van mensen. Want de mensen die initiatief
nemen en hun verantwoordelijkheid opnemen, zijn de trendsetters voor de toekomst en bepalen hoe die er zal uitzien.”
De ALINEL systeembenadering
werd ontwikkeld met
uitdrukkelijk oog voor
details, zoals hoeken en
raamaansluitingen. ALINEL is
een totaalsysteem, een volledig
uitgewerkte samenstelling voor
de bekleding van zowat elk
denkbaar oppervlak.
ALINEL omvat een reeks van
8-10 profielen per type profiel.
Samen vormen ze een uniek
en gepatenteerd systeem. Een
slimme manier waarmee de
profielen onzichtbaar bevestigd
zijn en op een inventieve manier in elkaar schuiven, waardoor ze
zich aanpassen aan elk oppervlak.
Design: Dit is Belgisch !
ALINEL Type A :
Unieke verticale
symmetrische en
blokvormige lijnen
ALINEL Type C :
Door Colette Demil & Staf Bellens
Unieke verticale
symmetrische en
blokvormige lijnen, variatie
in diepte
ALINEL Type D :
Koelribachtige vinnen
09
10
ALINEL NV
[email protected]
www.alinel.be