Transcript Nieuwsbrief februari 2016 - Koninklijke Vereniging van Organisten

Digitale nieuwsbrief van de
Koninklijke
van
uitga
ve van de Vereniging
KNOV en GOV-VvK
1 | 2008
Organistenjaargang
en Kerkmusici
nummer 1 | juli
jaargang 9 - 2016
nummer 2 - februari
Orgeldag Kogerkerk
te Koog aan de Zaan
De Stichting Vrienden van de Kogerkerk organiseert op zaterdag
5 maart 2016 een orgeldag, bestaande uit een masterclass en
orgelconcert door Jos van der
Kooy en een rondleiding bij Flentrop Orgelbouw in Koog aan de
Zaan.
De rondleiding bij Flentrop Orgelbouw in Koog aan de Zaan start
om 10.30 uur.
Van 12.00-13.00 uur is er een
lunch in de Kogerkerk. Daar vindt
van 13.00-15.00 uur ook de masterclass plaats van Jos van der
Kooy. In de masterclass begeleidt
Jos van der Kooy de deelnemers
bij het improviseren. Voor- en tussenspelen voor diverse momenten in een dienst en variatie in
klankkleur door gebruik van registratiemogelijkheden komen aan
de orde.
Voor wie open staat voor oefening en uitbreiding van zijn/haar
speelkwaliteit is de masterclass
wellicht een mooie uitdaging.
Om 16.00 uur geeft Jos van der
Kooy een vrij toegankelijk orgelconcert.
De dag inclusief rondleiding,
lunch, masterclass en concert
kost €15 p.p.
Aanmelden: [email protected]
Tel: 06 273 977 26
Inschrijving: tot 25 februari 2016
via het genoemde mailadres
Meer info: www.kogerkerk.nl
Nieuw internationaal
orgelfestival & studentenconcours
Van donderdag 2 t/m zondag 5 juni vindt er in de provincie Groningen een nieuw orgelfestival plaats.
Een festival met als hoogtepunt een orgelconcours voor orgelstudenten! Het internationaal getinte
festival zal plaatsvinden in opdracht van de Stichting tot Behoud en Bevordering van Orgelcultuur in
Noord Nederland (StiBeONN). Er is voor gekozen om de orgels van Meeden, Noordbroek en Zuidbroek
centraal te stellen, historische instrumenten die al eeuwenlang als 'Groninger pronkjuwelen' worden
gekenmerkt.
Naast het orgelconcours zijn er andere evenementen bij te wonen, waaronder het openingsconcert op donderdag 2 juni in Noordbroek, en
het grootse avondconcert op zaterdag 4 juni met
orgel i.s.m. een befaamd koor.
Het concours is openbaar toegankelijk en vindt
plaats van vrijdag 3 t/m zondag 5 juni. Juryleden zijn Thiemo Janssen (Norden), Leonore Lub
(Noordbroek) en Henk de Vries (Zuidbroek). Er
worden na de voorselectie maximaal zes kandidaten toegelaten, studenten die ten tijde van het
concours als zodanig zijn ingeschreven bij een
binnen- of buitenlands conservatorium.
Iedere kandidaat speelt drie ronden. Naast een
aantal verplichte werken geeft de organisatie de
kandidaten de gelegenheid om zowel in Noordbroek (ronde 1) als Zuidbroek (finale ronde 3)
een kwartier zelf gekozen repertoire ten gehore
te brengen. De winnaar ontvangt de mogelijkheid
om recitals te spelen in de Martinikerk te Groningen, de Grote- of Jacobijnerkerk te Leeuwarden,
de Hervormde Kerk in Noordbroek en de St.-Ludgerikirche van Norden (D).
Er vindt een voorselectie plaats door middel van
het inzenden van een geluidsopname. De deadline voor inzending is 1 april 2016.
Meer info: www.orgelcultuur-noordnederland.nl.
Orgel Zuidbroek Foto: Jan Smelik
Orgelradio.eu gestart
Onlangs is orgelradio.eu, een initiatief uit Vlaanderen én Nederland, gestart. Orgelradio.eu wil de
leemte opvullen die ontstaan is doordat Radio Klara in Vlaanderen en Radio 5 in Nederland geen
orgelprogramma’s meer uitzenden. Op orgelradio.eu is 24 uur per dag, zeven dagen in de week orgelmuziek te horen. Er is een vast uitzendschema met elke dag een bepaald thema. Zo staan bijvoorbeeld op maandag recente cd’s uit Vlaanderen (en met uitbreiding België) op het programma, terwijl
er op zondag uitsluitend koraalgebonden werken aan het bod komen. In 2016 wordt gestart met
een wekelijks programma op zaterdag rond actuele thema’s. Dit programma wordt afwisselend door
Vlaanderen en door Nederland verzorgd. Link: http://orgelradio.eu/#NL/1
Nieuws
Start aanmelding
Zomeracademie &
Improvisatieconcours
Haarlem
Ambitus Orgelconcours
Foto: Jan den Ouden
Ambitus Foundation organiseert haar eerste nationale Ambitus Orgelconcours. Dit prestigieuze concours is bestemd voor Europese
jongeren tot en met 21 jaar en is onderverdeeld in drie leeftijdscategorieën. Jonge organisten met ambitie krijgen de gelegenheid
zich tijdens het Ambitus Orgelconcours op historische Nederlandse
orgels te presenteren en zich verder te ontwikkelen door middel
van een coaching traject. De jury bestaat uit befaamde organisten.
Het orgelconcours wordt van 2016 tot en met 2017 gehouden.
Ambitus Foundation wil met dit orgelconcours eveneens de grote
rijkdom aan Nederlandse orgels en de orgelcultuur in de schijnwerpers zetten. Om zo breed mogelijk kennis te maken met de
bijzondere orgels die er in Nederland zijn, is er bewust gekozen
voor het bespelen van verschillende orgels tijdens de vier rondes
van dit orgelconcours:
- voorronde: 4 juni 2016 - St. Joriskerk (Naber-orgel), Amersfoort;
- 1e ronde: 19 november 2016 - Eusebiuskerk (Strumphler-orgel)
Arnhem;
- halve finale: 11 februari 2017 - Grote of Maria Magdalenakerk
(Marcussen-orgel), Goes;
- finale: 24 juni 2017 - Grote of St.-Bavokerk (Müller-orgel), Haarlem.
Voor dit orgelconcours worden de volgende drie categorieën onderscheiden:
- categorie A: organisten tot en met 12 jaar;
- categorie B: organisten van 13 tot en met 16 jaar;
- categorie C: organisten van 17 tot en met 21 jaar.
Binnen elke categorie zijn diverse prijzen te winnen, bestaande uit
een geldbedrag, een bedrag voor studie en een aantal concerten.
Daarnaast is er ook een publieksprijs.
Van 18 tot 30 juli 2016 vindt
rondom de Grote of St.-Bavokerk
in Haarlem het 51e Internationaal Orgelfestival Haarlem plaats.
Als vanouds bestaat het uit drie
hoofdonderdelen: het Improvisatieconcours, de Zomeracademie
en een concertreeks met volgend
jaar activiteiten in Haarlem, Zutphen, Doesburg, Zwolle, Leiden
en Alkmaar. Voor zowel het improvisatieconcours als de academie
kunnen deelnemers zich vanaf 1
januari aanmelden.
Het cursusaanbod van de Zomeracademie staat al enige tijd op de
website www.organfestival.nl. Inmiddels zijn ook de repertoirelijsten en de lestarieven toegevoegd.
Op 1 januari zullen de online aanmeldformulieren beschikbaar zijn
en kan worden ingeschreven
voor
Sytze de Vries
(een of meer) cursussen. Ook de
opdrachten voor de voorronde
van het concours zullen dan worden gepubliceerd. In de komende
maanden zal de website voortdurend worden bijgewerkt.
De Artistieke Raad heeft de 51e
editie van het Internationaal Improvisatieconcours aangegrepen
om belangrijke vernieuwingen
door te voeren. De laatste jaren
werd al geëxperimenteerd met
nieuwe improvisatievormen. Na
een gedegen evaluatie en bezinning in het voorjaar van 2015,
waarbij met name ook compo-
nisten en internationale deskundigen op (al dan niet orgel)
improvisatiegebied van buiten de
festivalorganisatie zijn betrokken,
is besloten deze ontwikkeling
voort te zetten en het ‘ambachtelijke’ karakter waarmee het Haarlemse improvisatieconcours vaak
werd gekarakteriseerd, deels los
te laten.
Succesvolle experimentele opdrachten uit de afgelopen jaren
– denk aan het improviseren bij
een soundscape (2014) of naar
aanleiding van een video (2012)
– zijn met name internationaal
met veel belangstelling gevolgd
en zeer goed gewaardeerd. Dergelijke en wellicht verdergaande
experimenten zullen de komende
jaren niet worden geschuwd. Een
tipje van de sluier: hierbij valt te
denken aan opdrachten als het
improviseren met andere improviserende musici, onvoorbereide
improvisaties n.a.v. poëzie, videokunst, beeldende kunst en
andere kunstdisciplines, en nog
veel meer.
Bewust wordt aansluiting gezocht
bij het actuele componeren voor
en hedendaagse improviseren
op orgel en ook op andere instrumenten, zoals dat momenteel in
binnen- en buitenland wordt gepraktiseerd. Een ander belangrijk
argument is de vergroting van de
betrokkenheid van het publiek bij
de wedstrijd, en het streven naar
het aan het festival binden van
een muziekpubliek dat betrokken wil zijn en verrast wil worden.
De deelnemende organisten tot en met 12 jaar die zijn doorgedrongen tot de finale, krijgen de mogelijkheid om zich op de volgende ronde voor te bereiden door lessen te nemen bij organisten
van naam. Bij de twee andere categorieën geldt het coachingstraject voor deelnemers die zijn doorgedrongen tot de halve finale.
De jury verschilt per ronde en bestaat uit Nederlandse toporganisten. De juryleden voor de voorronde zijn Ton Koopman, Ab Weegenaar, Sander van den Houten en Petra Veenswijk.
Meer info: www.ambitusfoundation.org
2
NotaBene | Februari 2016
Nieuws
Ook hiervoor zijn de laatste jaren
al belangrijke stappen ondernomen: dankzij de aanwezigheid
van beeldschermen is de afstand
tussen de speler en het publiek
opgeheven. In 2016 zal hier een
vrijwel continue uitzending via
internet aan worden toegevoegd,
zodat wereldwijd de verrichtingen
tijdens het concours en de academie grotendeels kunnen worden
gevolgd.
Het improvisatieconcours vindt in
2016 plaats op maandagavond
18 juli (8 deelnemers), woensdagavond 20 juli (5 of 6 deelnemers)
en vrijdagavond 22 juli (finale met
3 of maximaal 4 deelnemers).
Een andere opvallende verandering in 2016 is de flinke uitbreiding van de Young Talent-masterclass. Werden de zes lessen in
2010, 2012 en 2014 door twee
docenten geleid, in 2016 krijgen
de maximaal acht jonge talenten
van 13 tot 18 jaar behalve een
groter aantal lessen ook begeleiding van meer docenten. Dit jaar
zullen Guy Bovet, Ben van Oosten, Peter Planyavsky (improvisatie), Christophe Mantoux, Jos van
der Kooy (improvisatie) en Leo
van Doeselaar de jonge organisten coachen.
Deelnemers aan deze cursus zijn
in 2016 geheel vrij in het repertoire dat ze meebrengen. De cursus
is een gouden buitenkans voor
jonge, nog niet professionele organisten; de eisen voor toelating
zijn dan ook hoog. De Young Talents dienen zich aan te melden
met een opname van hun eigen
spel van onder meer verplichte
delen uit Messiaens Nativité en
Bachs Sonates voor orgel.
Deze vernieuwingen in het concours en de academie zijn naar
de mening van de Artistieke Raad
in de eerste plaats artistiek aantrekkelijk voor zowel de musici
als het publiek. Aanpassing aan
een voortdurende veranderende
musiceerpraktijk is echter ook
noodzakelijk om op termijn het
Haarlemse Orgelfestival een voorhoederol te blijven laten spelen.
Meer info: www.organfestival.nl
Heringebruikname
orgel te IJsselmuiden
Op vrijdag 12 februari zal het gerestaureerde Verhofstadt-orgel
in de Dorpskerk te IJsselmuidenGrafhorst na een restauratie opnieuw in gebruik genomen worden.
Matthijs Verhofstadt uit Gemert
bouwde het instrument in 1716
voor de Lutherse kerk in Utrecht,
waar het zich tot 1880 bevond.
Toen daar een nieuw instrument
kwam, werd het oude orgel verkocht aan de Kamper orgelbouwer Zwier van Dijk. Deze breidde
het orgel uit en maakte het speelklaar zodat het tijdelijk dienst kon
doen in de nieuwgebouwde kerk
in Genemuiden. In 1885 kocht de
kerkvoogdij van de hervormde gemeente van IJsselmuiden het instrument aan, waarna Zwier van
Dijk het in de Dorpskerk plaatste.
Sindsdien is er verschillende keren aan het orgel gewerkt, waarbij
wijzigingen aangebracht werden
die in lijn waren met toenmalige
opvattingen en smaak. De laatste
aanpassing vond plaats in 1968
en werd uitgevoerd door de Fa.
Verschueren uit Heythuysen.
Op basis van een onderzoek
dat orgeladviseur Peter van Dijk
in mei 2009 verrichtte, werd in
2010 besloten het orgel te restaureren. Daartoe werd een restauratieplan opgesteld. Hoewel
een rijkssubsidie in 2011 werd
afgewezen, werd de restauratie
toch mogelijk toen de provincie
Overijssel in december 2013 een
substantiële subsidie toekende.
De restauratie werd uitgevoerd
door Gebr. van Vulpen, die daar
half juni 2014 mee begon. Het
overgrote deel van de werkzaamheden vond plaats in de
werkplaats van de orgelbouwer
te Utrecht. In oktober 2015 is begonnen met de wederopbouw van
het orgel.
De ingebruikname op 12 februari
begint om 14.30 uur en is toegankelijk voor belangstellenden. Peter van Dijk zal een lezing houden
over het orgel en de restauratie.
NotaBene | Februari 2016
Festival Nieuwe Muziek in de Klaas
De zevende editie van het ‘Festival voor Nieuwe Muziek in de
Klaas’ te Utrecht wordt gehouden van 3 tot en met 6 maart
2016. De Utrechtse Nicolaïkerk zal een weekend lang gevuld
zijn met een zeer gevarieerd aanbod van eigentijdse muziek.
In deze monumentale kerk
met zijn prachtige akoestiek
en schitterende orgels golven hedendaagse klanken
door ruimte. De concerten
op zondag zijn een samenwerking met Gaudeamus.
• Donderdag 3 maart 20:15 uur - Open Performance Site
Een verrassende avond met de ‘nieuwste’ composities van en
door studenten van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht
(HKU), Media Technologie en het Utrechts Conservatorium. Instrumenten, waaronder de Marcussenorgels, klinken in combinatie
met electronica. Het publiek volgt de performers door de prachtig
uitgelichte ruimte van de kerk.
M.m.v. Kamerkoor Neon o.l.v. Fokko Oldenhuis
Toegang: €10,- / €9,- (CJP/Pas65/Upas) / €5,- (studenten)
• Zaterdag 5 maart 20:15 uur – Vibrating
Een zinderend concert met koor- en instrumentale werken van
Cor Edskes Foto: Jan Willem van Willigen
componisten die een bijzondere band hebben/hadden met de
stad Utrecht: Cor Kee, Joep Straesser, Jan Welmers, Willem Tanke,
Carlos Micháns en Berry van Berkum. Een programma met een
spannend samenspel tussen orgel, slagwerk en koor!
Kamerkoor Next o.l.v. Fokko Oldenhuis; Berry van Berkum, orgel;
Ko Zwanenburg, orgel; Fredrike de Winter, slagwerk; Diederik van
Dijk, cello
Toegang: €15,- / €12,50 (CJP/Pas65/Upas) / €7,50 (studenten)
• Zondag 6 maart 13.00 uur en 14.30 uur – ‘Ob-literate’
Zeno van den Broek & Gagi Petrovic. Première i.s.m. Gaudeamus.
Ob-literate is een unieke performance van live elektroakoestische
muziek met topmusici uit de hedendaagse muziek, gemaakt door
Zeno van den Broek & Gagi Petrovic. Deze compositie voor orgel,
5 stemmen en elektronica, werd geschreven in opdracht van de
Stichting Gaudeamus Muziekweek in coproductie met het Festival
Nieuwe Muziek in de Klaas. Vandaag de première!
Stephanie Pan & Anat Spiegel, sopraan; Florian de Backere, Kevin
Walton & Arnout Lens , bariton; Berry van Berkum, orgel
Toegang: €15,- / €12,50 (CJP/Pas65/Upas) / €7,50 (studenten)
17.00 uur - Jazzvesper
• Vespercantorij o.l.v. Ko Zwanenburg. M.m.v. Steven Kamperman, saxofoon, Dion Nijland, contrabas, Berry van Berkum, orgel
Toegang: vrij
Meer info: www.nicolaiconcerten.nl
Tevens zal hij het orgel bespelen. Het officiële gedeelte zal duren tot
16.00 uur, waarna het orgel kan worden bezichtigd. Na afloop is in ‘De
Zaaier’ het boek In ere hersteld, geschreven door organist Thijs Snoeijer, voor € 15 te koop. Verder is er voor alle bezoekers een tijdschrift
verkrijgbaar dat speciaal voor deze gelegenheid is samengesteld.
Zaterdagavond 13 februari is er in de Dorpskerk een zang- en orgelavond. Deze avond is bedoeld voor de gemeente en verdere belangstellenden.
3
Nieuws
Snep en dochters
"Orgelspelen is niets voor vrouwen"
Eens leefde in Zierikzee een componist wiens beroemdheid tot over de
landgrenzen ging. Johannes Snep leefde van 1656 – 1719. Deze barokcomponist schreef werken voor klavecimbel, gamba en zangstem
en was organist op het grote orgel van de voormalige Sint-Lievensmonsterkerk. Om een goede boterham te kunnen verdienen dreef hij ook
een modern koffiehuis, waar de notabelen van Zierikzee deze nieuwe
drank kwamen drinken en waar zij discussieerden over de toenmalige
politiek. De componist had ook twee muzikale dochters. Zij wilden maar
één ding: orgelspelen op het grote Niehoff-orgel in de Sint-Lievensmonsterkerk.
Maar kan dat wel? Een vrouw achter de toetsen?
De Stichting Kinderconcerten Nieuwe Kerk Zierikzee bedacht een groot
project waarin men terug gaat in de tijd. Een voorstelling met scènes
uit het leven van de achttiende-eeuwse componist, zijn koffiehuis, zijn
muziek en zijn twee dochters die zo dolgraag orgel willen spelen. Uiteindelijk werden zij de eerste vrouwelijke kerkorganisten van Nederland!
Na meerdere uitvoeringen voor honderden schoolkinderen zal op
woensdag 10 februari om 19.30 uur in de Nieuwe Kerk ook een voorstelling zijn voor iedereen.
Snep en Snepshots
Al meer dan tien jaar worden in
Zierikzee enkele malen per jaar
speciale muzikale projecten voor
basisscholen georganiseerd. De
naam ‘Keet in de kerk’ is afgeleid van de presentatrice “Cathy’’
Kotoun. Op de website www.keetindekerk.nl kan men een indruk
krijgen van de vele projecten,
meestal eigen producties. Ook dit
nieuwe project belooft een groots
gebeuren te worden waarbij
spel, muziek en projecties hand
in hand gaan. Diverse fondsen
en ook de gemeente SchouwenDuiveland werden enthousiast toen zij de plannen voor het spektakel
lazen. Zo groeide uit een enkel idee een groot gebeuren diverse acteurs
en musici zullen meewerken. Het idee is van musicus Mar van der Veer,
maar regisseur Nelleke Tamerus verwerkte het geheel in een script en
filmmaker Jan Oosterloo maakte meerdere filmpjes (tot in Versailles!)
die als zogenaamde ‘Snepshots’ regelmatig het spel van de acteurs
zullen onderbreken. De flitsende filmpjes benaderen het verhaal vanuit
vandaag. Wat is vandaag een koffiehuis, een componist, een klavecimbelbouwer enz. Ook is er een Snep-shot met vrouwelijke organist van
vandaag: Margreet de Jongh uit Middelburg.
Zingen over koffie
De rol van Johannes Snep wordt uitgevoerd door de Zeeuwse organist
en beiaardier Jos Vogel uit Middelburg. Zijn dochters zijn Mirjam van
den Hoek, die koordirectie studeert aan het Rotterdams Conservatorium en Annelies Poortvliet die aan het conservatorium gamba heeft
gestudeerd. Het verhaal blijft een verrassing, maar er zal natuurlijk veel
muziek klinken: muziek van Johannes Snep zelf, maar ook van tijdgeno-
4
ten als Bach en Händel. Van Bach
wordt een deel van de beroemde
en toepasselijke ‘Koffiecantate’
uitgevoerd: Ach wat smaakt de
koffie goed! En natuurlijk zal het
orgel klinken….. De kinderen in
de kerk zullen ook actief zingend
betrokken worden in het project,
zodat zij na afloop een prachtig
beeld hebben van Zierikzee in de
achttiende eeuw en de cultuur en
de muziek uit die tijd.
Gratis Snepkoffie in restaurants
Ook voor ouderen is het de moeite
waard om de uitvoering van deze
productie bij te wonen. Daarvoor
wordt er op woensdagavond 10
februari een extra voorstelling
gehouden. Als toegang wordt
er een kleine bijdrage gevraagd
maar het toegangskaartje heeft
ook een verrassing. Op vertoon
van het kaartje kan men gratis
‘Snep-koffie’ gaan drinken in één
van de hedendaagse Zierikzeese
koffiehuizen. De deelnemende
ondernemers hebben beloofd om
van deze koffie iets speciaals te
maken.
Collegereeks
in het Orgelpark
In het Orgelpark te Amsterdam
wordt van dinsdag 23 februari tot
5 april 2016 een collegereeks gehouden onder de titel ‘Het orgel
- een muzikale tijdmachine’. De
cursus bestaat uit zeven colleges
(steeds van 14.15 – 17.00 uur) en
wordt gegeven door Hans Fidom,
bijzonder hoogleraar Orgelkunde
aan de Vrije Universiteit Amster-
dam en leider van het Orgelpark
Research Program.
Een van de meest bijzondere eigenschappen van orgels is dat
ze stokoud kunnen worden, zonder hun stem te verliezen. De
oudste nog beluisterbare orgels
zijn inmiddels zelfs meer dan
vijf eeuwen oud. De cursus ‘Het
orgel: een muzikale tijdmachine’
is daarop gebaseerd. Hoe zien
we de geschiedenis van Europa
met de sound van vroeger in
onze oren? Dichterbij kunnen we
nauwelijks komen. De cursus bestrijkt een breed terrein: klankgeschiedenis heeft natuurlijk alles
te maken met muziekgeschiedenis, maar minstens zoveel ook
met
architectuurgeschiedenis,
kunstgeschiedenis, technologiegeschiedenis en filosofiegeschiedenis.
De cursus bestaat uit zeven colleges, waaronder twee excursies,
onder meer naar een orgelmakerij. Elk college is gewijd aan een
specifieke historische periode. De
rode lijn is de muziek van Johann
Sebastian Bach. Componist Max
Reger wist het honderd jaar geleden al: ‘Bach ist Anfang und Ende
aller Musik.’
Bij de cursus hoort een online
informatiepagina, bereikbaar via
www.orgelpark.nl; daar zijn (verwijzingen naar) de teksten, films
en geluidsfragmenten te vinden
die in de colleges aan de orde
komen. Ook treft u er praktische
informatie aan.
Let op: de collegereeks is alleen
toegankelijk voor GastVrienden
Foto: www.orgelpark.nl
NotaBene | Februari 2016
Nieuws
van het Orgelpark. Een GastVriendschap kost € 70,- per jaar.
Als GastVriend kunt u gratis naar
alle concerten (gemiddeld 80
concerten per jaar).
Meer info: www.orgelpark.nl
Summerschool voor
organisten in Vianen
Van maandag 22 tot vrijdag 26
augustus 2016 is er in de Grote
Kerk in Vianen een Summerschool voor organisten, zowel
professioneel als nog studerend
of vergevorderde amateurs.
Reitze Smits, docent aan het
Utrechts Conservatorium en het
Lemmensinstituut in Leuven,
geeft dagelijks les van 10-17 uur
op het Thomas-orgel in de Grote
Kerk in Vianen.
Op woensdag- en vrijdagmiddag
is er een excursie naar de Bätzorgels in de Lutherse Kerk in Den
Orgel Grote Kerk Vianen Foto: Hans Kluit
Haag en de Grote Kerk in Gorinchem.
Het repertoire is vrij, maar passend bij de lesorgels: met name
Duitse muziek van Barok (zoals
Böhm, Bruhns, Bach) t/m Romantiek (zoals Brahms, Mendelssohn, Ritter).
Er is plaats voor 5-7 deelnemers
per dag; er is ook mogelijkheid
voor privélessen. Kosten: € 45
per dag (inclusief een eenvoudige lunch); op de excursiedagen
€ 75.
Informatie & inschrijving:
[email protected].
Onderzoek uitvoeringspraktijk orgelwerken J.S. Bach
Per 1 januari 2016 is Jolanda Zwoferink verbonden aan de LUCA, school of arts, Brussel (Lemmens Instituut en Katholieke Universiteit Leuven). Zij zal in het kader van de doctoraatsopleiding in de Kunsten
onderzoek doen naar de uitvoeringspraktijk van de orgelwerken van Johann Sebastian Bach in relatie
tot Midden-Duitse orgels uit de zeventiende en achttiende eeuw in het algemeen, en tot Gottfried
Silbermann-orgels in het bijzonder.
Het onderzoek heeft tot doel Bachs orgelcomposities verantwoord te interpreteren, waarbij een hoog
artistiek gehalte, ontstaan vanuit een artistiek, praktijkgericht onderzoek enerzijds en vanuit een wetenschappelijk bronnenonderzoek anderzijds, overheerst. Promotor is prof. dr. Carl Van Eyndhoven en
copromotor dr. Ton Koopman.
In het kader van dit onderzoek zal Zwoferink vele toonaangevende Midden-Duitse barokorgels bespelen en tevens
concerten, masterclasses en lezingen verzorgen.
Al decennia lang zijn in Nederland kennis en ideeën over
de uitvoeringspraktijk van Bachs orgelwerken voornamelijk gebaseerd op de principes van het in Nederland veel
voorkomende Noord-Duitse orgeltype (o.m. Arp Schnitger,
Christian Müller). Door onder meer werkopbouw en doorzichtigheid in klank zijn deze instrumenten ongetwijfeld
een geschikt medium voor de vertolking van Bachs composities, hetgeen leidde tot opnamen van vooraanstaande
organisten, onder wie Marie-Claire Alain, Bram Beekman,
Daniel Chorzempa, Piet Kee, Ewald Kooiman en Ton Koopman.
Echter, de visie van Bach op orgelbouw en gewenste orgelklank, zoals deze op te diepen is uit authentieke bronnen,
is grotendeels tot stand gekomen vanuit klanktechnische
en bouwkundige aspecten van de historische Thüringer en
Saksische (Midden-Duitse) orgelbouw. Wezenlijke verschilJolanda Zwoferink
len tussen de barokke Noord-Duitse en Midden-Duitse orgels uit de zeventiende en achttiende eeuw liggen in de werkopbouw,
dispositie en mensurering van het pijpwerk.
Bach, die als adviseur nauw betrokken was bij nieuwbouw van Midden-Duitse orgels, hechtte bijzonder
veel waarde aan ‘Gravität’, die zich bij de Midden-Duitse instrumenten aanzienlijk meer ontwikkeld
heeft dan bij de Noord-Duitse. De specifieke eigenschappen van het Midden-Duitse orgeltype (zoals de
samenstelling van dispositie, manuaal en pedaalomvang, timbre en werkindeling) waren onlosmakelijk
verbonden met Bach als organist, zodat hij zich vermoedelijk voor een groot deel van zijn orgelcomposities heeft laten inspireren door deze instrumenten.
De laatste decennia kwamen, doordat de voormalige DDR toegankelijk werd, met enige regelmaat
toonaangevende Bach-opnamen op Midden-Duitse barok-orgels tot stand, door met name Marie-Claire
Alain, Jean Ferrard, Felix Friedrich Almut Rößler, John Schot-Whitley en Gerhard Weinberger).
De historische Midden-Duitse Saksische orgelkunst is het laatste decennium pas van invloed op de
Nederlandse orgelbouw; in 2007 werd het eerste instrument, een midden-groot Bach-orgel, geplaatst
in de Grote Kerk te Dordrecht. Klankkleur en dispositie van de Freibergse orgelbouwer Gottfried Silbermann vormden bij het vervaardigen van dit instrument het uitgangspunt. Vrij recent is besloten om tot
de bouw over te gaan van een Midden-Duits barok-orgel in het Orgelpark te Amsterdam in de stijl van
Silbermanns leerling Zacharias Hildebrandt.
Jolanda Zwoferink werd in 1969 in het Utrechtse Leersum geboren. Zij studeerde aanvankelijk orgel bij
haar vader, de organist Bert Zwoferink. Zij zette haar studie voort aan het Rotterdams Conservatorium
en het Brabants Conservatorium bij Arie Keijzer, Folkert Grondsma en Bram Beekman. Als organiste
binnen de Protestantse Kerk in Nederland is Jolanda Zwoferink o.a. verbonden aan De Dorpskerk te
Oostvoorne (Gideon Thomas Bätz & Johann Caspar Friedrichs, 1771/1807). Als concerterend organiste
is zij actief in binnen- en buitenland.
NotaBene | Februari 2016
5
Nieuws
Restauratie Bätzorgel Nieuwe Kerk Delft van start
De restauratie van het monumentale orgel van de Nieuwe Kerk van
Delft is begin 2016 van start gegaan. De restauratie is gericht op conserverend herstel van de toestand waarin de vermaarde Utrechtse
orgelbouwer Jonathan Bätz het instrument in 1840 opleverde. De later toegevoegde windvoorziening en de dispositiewijzigingen blijven
behouden. Orgelbouwer en -restaurateur Pels & Van Leeuwen uit ’sHertogenbosch voert de werkzaamheden uit. Orgeladviseur Aart Bergwerff begeleidt de restauratie. Het project maakt deel uit van de grote
restauratie, herinrichting en uitbreiding van de Nieuwe Kerk en zal naar
verwachting duren tot halverwege 2017.
Het is de bedoeling dat de orgelpijpen straks weer hun oorspronkelijke
klank hebben. Aanpassingen in het verleden hebben grote gevolgen
gehad voor de klank. Zo kwam het orgel na de vorige restauratie van
de kerk –in de jaren 1923-1938, onder architectuur van Herman van
der Kloot Meijburg– in een aanzienlijk grotere ruimte te staan, terwijl
de muren werden ontpleisterd. Latere ingrepen in de windvoorziening
en de winddruk deden de klank evenmin goed, net als de gedeeltelijke
herintonatie.
Behalve de klank worden het complete speelmechaniek, de balgen en
de windladen hersteld. Ook het orgelfront krijgt een beurt. De ernstig
vervuilde frontpijpen worden gereinigd en de kassen van hoofd- en rugwerk geschilderd. Sinds 1865 heeft het instrument de kleur “imitatieeiken”. Deze kleur werd tijdens de vorige restauratie door Van der Kloot
Meijburg gehandhaafd. Bij de huidige restauratie en herinrichting wordt
de visie van Van der Kloot Meijburg als uitgangspunt genomen. Daarom
wordt ook het orgelfront opnieuw in deze kleur geschilderd.
De restauratie van het orgel kost 400.000 euro. Onder meer het Prins
Bernhard Cultuurfonds en Fonds 1818 leverden een bijdrage.
DEZE MAAND IN MUZIEK & LITURGIE
Inhoud:
Thema: ‘Lichte’ muziek in de eredienst (1)
· Opwekking in de eredienst? (Peter Ouwerkerk)
· Je comfort zone verlaten - Wim Ruessink over lichte muziek in de praktijk
(Janieke Mollenhorst)
· Wellness (Signalement, Cees-Willem van Vliet)
· Hemelhoog juichend... Recensie bundel ‘Hemelhoog’ (Gerard van Zanden)
· ‘Respecteer elkaars muzikale smaak’ - In gesprek met Fred Omvlee
(Sebastiaan ‘t Hart)
· Lichte muziek in Aalten, vijf jaar later... (Janieke Mollenhorst)
En verder:
· Gereformeerden zingen lutherse liederen - Een teruggevonden liedboekje
(Jaco van der Knijff)
· De oorspronkelijke vorm van het Glorie, de Grote Doxologie (Jan van Biezen)
· ‘Ik heb leren relativeren’ - In gesprek met Arie Eikelboom (Jeroen de Haan)
· Muziekbijlage Lied 612 van Bert t Hart
· Wij komen als geroepen (maar niet toevallig) - Bij een lied van Sytze de Vries
(Liedbespreking Lied 612, Wim Kloppenburg)
· ‘Als gelaagdheid en zinsverband met de Schrift verdwijnt, trek ik me liever terug’ In gesprek met Bert ‘t Hart (Portret, Peter Ouwerkerk)
· Leonardo da Vinci, De aanbidding der Wijzen (Verbeelding, Peter Ouwerkerk)
Nabestellen: [email protected]
6
Foto: Cor van Gastel
NotaBene | Februari 2016
Nieuws
colofon
NotaBene is de digitale nieuwsbrief de
Koninklijke Vereniging van Organisten
en Kerkmusici, opgericht op 12
december 2008 te Leeuwarden
Adres bestuur
Hans Beek | Klipper 49 | 9801 MT
Zuidhorn | 0594 50 78 76 |
[email protected]
© KVOK 2016
ISSN 1876-2921
Eindredactie
Peter Ouwerkerk (oneven maanden) |
Postbus 1091 | 1000 BB Amsterdam
| 020 4880481 |
Jan Smelik (even maanden) |
H. van Steenwijckstraat 10 | 8331 KK
Steenwijk | 0521 521 276 |
E-mailadres NotaBene
[email protected]
Corrector
Kees Kugel, Noordhorn
Agenda
Concertaankondigingen in de Agenda
kosten € 2 per concert. Opgave van
concerten kan uitsluitend geschieden
via het aanmeldformulier op www.
hetorgel.nl. Opgave van kerkmuziekuitvoeringen via het redactieadres.
Recensies
Cd’s, boeken en bladmuziek die
aan de redactie van Het Orgel en de
redactie van Muziek & Liturgie worden
Orgeltocht op
Stille Zaterdag
Op 26 maart wordt voor de tiende
keer een orgeltocht gehouden onder leiding van Sietze de Vries. Elk
jaar probeert hij diverse orgels
van verschillende karakters te demonstreren middels literatuur en
improvisaties.
De tocht start in de Grote Kerk
van Wijk bij Duurstede, waar het
fraaie Kiespenning-orgel uit 1631
te beluisteren is. De prachtige
renaissancekas dateert grotendeels uit 1540. Matthijs Verhofstadt verbouwde het instrument
in 1717. Het instrument kreeg
toen zijn huidige vorm.
De tocht wordt – met eigen vervoer – vervolgd naar de Grote
Kerk in Vianen. Hier bevindt zich
een in 2010 nieuw gebouwd orgel
van Manufacture d’Orgues Thomas, geplaatst in de bestaande
kas van het Abraham Meere orgel
uit 1803, waarvan het binnenwerk in de jaren vijftig van de vorige eeuw werd verkocht. De Fa.
Van Leeuwen bouwde toen een
geheel nieuw orgel dat tot 2010
gefunctioneerd heeft. Dit orgel
werd verwijderd maar de kassen
werden geheel gerestaureerd
naar de toestand van Meere met
een loos rugwerk.
Tot slot voert de orgeltocht naar
de Grote Kerk te Gorinchem met
het beroemde Bätz/Witte orgel.
Zoals elk jaar besluit Sietze de
Vries deze dag met een grote im-
Kiespenning-orgel, Grote Kerk Wijk bij Duurstede Foto: Jan Smelik
provisatie over een bekend passielied, waarbij hij al gaat preluderen
op Pasen.
De tocht op 26 maart begint om 11.00 uur in Wijk bij Duurstede en
eindigt ongeveer om 17.00 uur.
Toegangsprijs is € 15,- incl. twee consumpties.
Aanmelden kan bij Piet Alkema, e-mail: [email protected]
gestuurd, worden zo snel mogelijk
genoemd op de nieuwssite www.
orgelenkerkmuziek.nl. Het is mogelijk
dat uitgaven naderhand uitvoeriger
aan de orde komen in Het Orgel of
Muziek & Liturgie.
Advertenties
Bureau van Vliet B.V. | Postbus 20 |
2040 AA Zandvoort | 023-5714745
| contactpersoon: Mariëlle Groot |
[email protected] |
website: www.bureauvanvliet.com
Abonnementen
Harco Clevering | Jabbingelaan 21 |
9591 AL Onstwedde | 0599 33 18 90
[email protected]
NotaBene | Februari 2016
7
vERENIGINGSNIeuws
Bestuurscolumn
Beste muziekvrienden,
Bijna had ik boven dit stukje ‘Beste orgelvrienden’ gezet, maar ik kon
mij op tijd inhouden. Sommigen van u zouden dan misschien denken
dat ik mij richt tot de abonnees van De Orgelvriend, al is dat natuurlijk
wat vergezocht: orgelvrienden komen overal voor. Overigens heb ik de
laatste Orgelvriend met plezier gelezen, zeker het interview met ons
voormalig bestuurslid Willeke Smits. Ze heeft een leuke “happy”- cd
gemaakt en het verhaal over de liturgie in ‘haar’ Tuindorpkerk vond ik
zeker interessant.
Zou ik mij beperken tot ‘orgelvrienden’ dan zou mij dat op de eerstvolgende bestuursvergadering zeker wat verwijtende blikken opleveren,
want de liturgie moet er zeker bij. En terecht: we hebben niet voor niets
twee tijdschriften! En dat is nou net waar ik het even over wil hebben.
We hebben, afgezien van Nota Bene, twee tijdschriften. Dat is mede
een product van ons verleden, toen beide voormalige verenigingen een
eigen blad hadden. De KVOK heeft er goed aan gedaan beide bladen te
behouden, waarbij Het Orgel meer op het orgel was gericht en Muziek
& Liturgie meer op de kerkmuziek. Het nadeel daarvan is dat we drie
‘soorten’ leden hebben: Leden die geabonneerd zijn op Het Orgel,
abonnees van Muziek & Liturgie en leden die beide bladen ontvangen.
Misschien geen ideale situatie. Er gaan dan ook in de vereniging stemmen op om tot één blad te komen, waarin het orgel en de kerkmuziek
een plaats hebben en waarin ook verenigingsnieuws kan worden
opgenomen. Voor de buitenwereld geeft dat ook duidelijkheid: één
vereniging met één blad! Misschien scheelt dat ook in de kosten. In de
discussies van de laatste tijd over de toekomst onze vereniging is dit
punt duidelijk naar voren gekomen.
Er is natuurlijk ook een andere kant. Het is wel mooi om twee tijdschriften te hebben met elk hun eigen doelgroep. Er zijn, dat weet
ik, orgelliefhebbers die met plezier Het Orgel lezen, maar weinig met
liturgie hebben. Het omgekeerde kan natuurlijk ook. Daarbij komt dat
orgel en kerkmuziek wat verder uit elkaar groeien. Kerkmuziek gaat
van veel meer instrumenten gebruik maken dan van het orgel alleen.
Anderzijds is er het idee om het orgel als (klassiek?) muziekinstrument
te beschouwen en niet zozeer als een kerkmuzikaal instrument. Er zijn
mensen die de kerk hebben verlaten of in het geheel geen kerkelijke
achtergrond hebben, maar wel van orgelmuziek houden. Concertcommissies proberen het orgel te promoten als meer dan een kerkelijk
instrument. Kortom een (klein?) deel van onze achterban heeft weinig
met kerkmuziek en een (klein?) deel heeft niet zo veel met het orgel.
Het nadeel van het uitgeven van één blad is dat je weliswaar de hele
vereniging bij elkaar hebt, maar dat een deel van de abonnees mogelijk
minder interesse heeft voor een deel van de inhoud van het blad.
Wat is wijs? Deze discussie zal ons ongetwijfeld de komende jaren
bezighouden. De meningen zijn verdeeld, zoals ik al schreef. Ook vanuit
het bestuur weet ik dat er verschillende ideeën leven over dit onderwerp. En van de redacties van de beide bladen hoor ik ook wel eens
wat.
Met dit verhaal (op persoonlijke titel) probeer ik de verschillende kanten
van de discussie aan te geven, zonder overigens de pretentie te hebben
volledig te zijn. Mijn mening? Die heb ik wel, maar die laat ik nu
maar even voor wat zij is.
Henk Eijsenga, voorzitter ([email protected])
8
Noord-Holland
De eerste bijeenkomst van dit
jaar willen wij zaterdag 13 februari houden in de kapel van het
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Locatie Oost in Amsterdam.
Deze is voor ons gereserveerd
van 14.00 uur tot 16.00 uur.
Het adres van het ziekenhuis is:
Oosterpark 9. Parkeren (€ 5,00
per uur) kan in de parkeergarage
onder de hoofdingang. De ingang
hiervan is aan het ’s Gravesandeplein. Goedkoper is het openbaar
vervoer. Dit kan vanaf Amsterdam
Centraal met metrolijn 51, 53 of
54, uitstappen halte Weesperplein en zuidwaarts het water
oversteken, na vierhonderd meter
links de Ruischstraat ingaan, de
ingang van het ziekenhuis is dan
aan de achterzijde. Ook is het mogelijk op het Weesperplein tram 7
te nemen, deze stopt voor de ingang van het ziekenhuis.
Het voorstel is dat we om ca
Flentrop-orgel OLVG-Amsterdam
Foto: www.flentrop.nl
13:45 uur elkaar ontmoeten in de
hal van het ziekenhuis tegenover
de portier. Hier is een wachtruimte. Van binnenuit is het namelijk
even zoeken naar de kapel.
Zoals gewoonlijk is dit een tweeledige bijeenkomst waarin wij
beginnen met het huishoudelijk
gedeelte dat uit de volgende punten bestaat:
1. Opening
2. Herdenking overleden collega’s
3. Notulen vorige ledenvergadering
4. Jaarverslag secretaris
5. Jaarverslag penningmeester
6. Begroting 2011
7. Jaarprogramma 2011
8. Bestuursverkiezing
Reglementair aftredend en niet
herkiesbaar is Klaas Koelewijn,
wel herkiesbaar is Sybren Boukes. Er is nu een vacature waarvoor de leden kandidaten kunnen
inbrengen en een vacature waarvoor tegenkandidaten kunnen
worden genoemd. Kandidaten
kunnen zich tot één dag voor de
vergadering melden bij Sybren
Boukes of bij de voorzitter, Wim
Tip.
9. Rondvraag
10. Sluiting van het huishoudelijk
gedeelte.
Hierna gaan wij over tot het praktisch gedeelte van de middag. De
nieuwe kapel van het Onze Lieve
Vrouwe Gasthuis in Amsterdam is
een bijzonder fraaie ruimte, die
in 2001 in gebruik is genomen.
Architect Bas Molenaar liet zich
inspireren door de Romaanse
basilica uit de 11e en 12e eeuw.
Het eenvoudig interieur en de natuurlijke materialen maken deze
kapel tot een oase van rust, die
uitnodigt tot bezinning. Informatie
en foto’s op: http://www.onzelievevrouwekapel.nl.
Flentrop bouwde in 2002 een
mechanisch orgel voor de kapel.
De dispositie omvat negen registers verdeeld over twee klavieren
en pedaal. De Prestant 8’ is grotendeels van hout is gemaakt en
staat in het front. Het instrument
leent zich bijzonder goed voor
AANVULLING
Per abuis is in de vorige
nieuwsbrief op pagina 4 de
herkomst van de foto van
Jaap Remmelzwaal niet
vermeld. De foto was van het
Reformatorisch Dagblad/
Christiaan Zielman
NotaBene | Februari 2016
vERENIGINGSNIeuws
Afdelingen
DRENTHE - Leo Ridderbos | Ballastweg
15 | 7741 ZM Coevorden | 0524-51
74 61 | [email protected]
FRYSLÂN - Wim Dijkstra | buorren 19
| 9012 DK Raerd | 06-41526032 |
[email protected]
GELDERLAND - J. van den Brand
| Schrijnwerkershorst 10 | 7328
PC Apeldoorn | 055-533 10 89 |
[email protected]
GRONINGEN - Ties Wildeboer |
Wethouder Huismanlaan 34 |
9902 LR Appingedam | 0596-682956
| [email protected]
LIMBURG - Huub Geurten | Hofstraat
12 | 6121 ZE Born | 046-4857919 |
[email protected]
NOORD-BRABANT - Han van Weeren
| Bergmannstraat 53 5615 KE
Eindhoven | 040- 251 57 99 | jp.van.
[email protected]
NOORD-HOLLAND - Sybren Boukes |
Roelat 50 | 1906 VG Limmen | 072505 48 50 | [email protected]
kleine concertante orgelwerken
van bijvoorbeeld Händel, Haydn
en Wesley, maar ook koraalbewerkingen zijn zeer geschikt. Bijzonder is de keerkoppel van het
klavier, deze koppel maakt dit
kleine instrument tot een orgel
met bijzonder veel registratiemogelijkheden. De dispositie is te
vinden op de site van Flentrop:
www.flentrop.nl/orgelbouw/amster_olvg.html
U bent allen, leden zowel als belangstellenden, van harte welkom.
SYBREN BOUKES
Zuid-Holland-Noord
Als bestuur vinden we het belangrijk dat de leden door deskundigen toegerust worden voor hun
taak als organist. Daarom sluiten
we wat betreft de keuze van de
onderwerpen graag aan bij de
core-business van velen van ons.
In de serie ‘Orgel ontmoet … ‘ is
op zaterdag 20 februari 2016 Jan
Marten de Vries onze inleider. Hij
is onder andere deskundig als het
gaat om het gebruik van de piano
tijdens de kerkdienst. En dat is
een ontwikkeling die zich steeds
meer verbreedt. Als componist
heeft hij bijgedragen aan het
OVERIJSSEL - Bastiaan Nuijen |
Pastoor Schneiderstraat 7 | 7545 CM
Boekelo |
053-4303029 | [email protected]
nieuwe liedboek (2013).
We gaan het hebben over het
gebruik van de piano in de eredienst voor improvisatie en literatuurspel, hoe dit gebruik zich
verhoudt tot dat van het orgel en
hoe dat ook een andere blik kan
geven op het gebruik van het orgel in de eredienst.
Het belooft een boeiende middag
te worden met een mix van theorie en praktijk.
De plaats van samenkomst is het
Groene Kerkje (ook wel Groene of
Willibrordkerk) in Oegstgeest.
Onze gastheer is Hans de Jong,
organist van de kerk.
Adres: Haarlemmerstraatweg 6.
De kerk ligt aan de noordkant van
het Oegstgeester Kanaal, in het
verlengde van de Dorpsstraat.
‘Orgel ontmoet piano’ begint om
14.00 uur.
JAN VAN DER SPEK
(mede namens Rob van Efferink)
Zuid-Holland-Zuid
Zaterdag 20 februari: studiemiddag, Dorpskerk te Hendrik Ido
Ambacht,
Organist Rien Donkersloot verzorgt een studiemiddag in de
Dorpskerk te Hendrik Ido Ambacht, aanvang 14.00 uur. De
Duitse componist Matthias Weckmann (1616-1674) staat deze
middag centraal, vanwege zijn
geboortejaar, 400 jaar geleden.
Deze middag horen we dat deze
componist ‘op de achtergrond’
een volwaardige plaats verdient
in de muziekgeschiedenis en in
het concertleven.
Rien Donkersloot zal het leven en
het werk van deze componist op
boeiende wijze belichten. Daarnaast zal hij een masterclass geven aan enkele leden. Rond het
schitterende Duyschot-orgel zal
dit voor ons allemaal een leerzaam moment worden!
Informatie over het orgel kunt u
vinden op http://duyschot.nl/
historie-van-het-orgel/
De middag wordt afgesloten met
een concert door onze inleider.
Zaterdag 19 maart komen we
bij elkaar in de Wilhelminakerk,
Blekersdijk 41 te Dordrecht. Aanvang 14.00 uur. Onze gastheer
is de bekende organist Herman
van Vliet en het thema is: 'De koraalgebonden muziek van Johannes Gijsbertus Bastiaans (1812
-1875)'.
Deze middag is georganiseerd in
samenwerking met de VOGG (Ver-
Duyschot-orgel, Wilhelminakerk te Dordrecht Foto: Job van Nes (www.reliwiki.nl)
UTRECHT en FLEVOLAND ZUID-OOST
Karel Demoet | Vechtoever 57 | 3555
SZ Utrecht | 06-49391998 | info@
kareldemoet.nl
ZEELAND - Kees Tempelaar |
A. Pouwer-straat 14 | 4333 MC
Middelburg | 0118-436091 |
[email protected]
ZUID-HOLLAND-NOORD - Jan van
der Spek | Werkzijde 39 | 2543
CA Den Haag | 070-36624932 |
[email protected]
ZUID-HOLLAND-ZUID - Thea Verhagen
| Oude Haven 87 | 2992 BL
Barendrecht | 0180-65 46 31 |
[email protected]
NotaBene | Februari 2016
9
vERENIGINGSNIeuws
Voor (oecumenische) basisgroepen, ecclesia’s,
parochies, kloosters en gemeenten die op een
vernieuwende wijze liturgie willen vieren.
- 1152 pagina’s Prijs: € 25,00
- Uitgeverij Kok, Utrecht
- Een BEGELEIDINGSBUNDEL verschijnt
in het voorjaar van 2016
- www.projectoecumenischeliedbundel.nl
& b œj œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ .
Een rijk en vernieuwend repertoire van
750 liederen die aansluiten bij het
geloofsgevoel van nu.
In eigen�jdse geloofstaal en beeldspraak.
Een grote diversiteit. Uitnodigend en
verbindend.
Verrassend en origineel. Oude en nieuwe
klanken.
Gemeentezang staat centraal, vaak verrijkt
door koor en/of cantor.
- Een bundel waaruit mensen
geïnspireerd zingen (Kerk in stad)
- Blijvend eerbetoon aan
Herman Verbeek
(Dagblad van het Noorden)
Aanschaf van deze bundel is zeker
het overwegen waard, vooral voor
hen die in het Liedboek te weinig
van hun (vrijzinnige) gading
vonden. (Laetare)
Liederen over de mens, over de
gemeenschap, zijn in�em en
mijden grote, religieuze taal.
Het zijn liederen die vrijzinnigen
zullen aanspreken, die aansluiten bij
postmoderne geloofsopva�ngen
(www.vrijzinnig.nl)
10
eniging organisten Gereformeerde
gemeenten) afdeling West. We
vinden het fijn om met elkaar deze
bijeenkomst te houden.
Wat kunnen we zoal verwachten
deze middag?
* Een inleiding over het leven en
het werk van Bastiaans.
* Spelen van koraalbewerkingen
onder begeleiding van Herman
van Vliet.
* Speciale aandacht voor de grote
begaafdheid van de componist.
Zijn dubbelfuga staat hierbij centraal.
* Afsluitend zal Herman van Vliet
een orgelbespeling verzorgen.
In de Wilhelminakerk staat een
fraai Bakker en Timmenga-orgel
uit 1906.
Op de site www.dewilhelminakerk.
nl/index.php/kerkgebouwen/
wilhelminakerk/160-het-orgel
vindt u meer gegevens over dit instrument.
THEA VERHAGEN
Zeeland
Op zaterdag 6 februari komen we
weer bij elkaar. Plaats van samenkomst is de Corneliuskerk (Dorpskerk) van Noordwelle met het
mooie Flaes & Brünjes-orgel. We
beginnen met de jaarvergadering,
waarna ds. Maarten Diepenbroek
in dialoog met organiste Willie
den Hollander een inleiding zal
houden over het thema ‘Samenwerking organist en predikant in
de eredienst’. Hun ervaringen en
ideeën over dit onderwerp komen
daarbij aan de orde, mede naar
aanleiding van hun samenwerking
in de afgelopen jaren. Maarten
Diepenbroek was tot vorig jaar
predikant van de Hervormde kerk
in Burgh en Willie den Hollander is
daar cantor-organist.
Gastheer op deze middag is Ton
Kranendonk, organist van de Corneliuskerk. Hij zal het orgel bij ons
introduceren.
We beginnen om 13.30 uur en het
bestuur hoopt weer op een goede
opkomst. Ook gasten zijn van harte welkom.
De vastgelegde activiteiten verderop in het jaar zijn:
De voorjaarsexcursie op zaterdag
23 april. Deze keer maken we een
ronde over Walcheren en bezoeken de kerken van Vrouwenpolder
(GKv, Proper), Serooskerke (PKN,
Standaart), Zoutelande (PKN,
Witte) en Aagtekerke (GG, Edskes).
Voor zaterdag 8 oktober hebben
we een studiebijeenkomst georganiseerd in de Koorkerk in Middelburg. De bekende musicoloog
en Bach-kenner Albert Clement
zal met ons een aantal koralen uit
het Orgelbüchlein behandelen.
KEES TEMPELAAR
Overijssel
Als u dit februarinummer in uw
mailbox ontvangt is onze eerste
bijeenkomst in Dalfsen al geweest.
Voor de volgende maand staat
voor 12 maart 2016 om 14:00 u.
gepland de behandeling van de
muziek van de eerste helft van
de negentiende eeuw door Peter
van Dijk.
Locatie: waarschijnlijk het Kerkelijk Centrum Sion te Rijssen, Johannes Vermeerstraat 2.
In het maartnummer leest u de
definitieve lokatie.
BASTIAAN NUIJEN
Gelderland
De eerstvolgende studiemiddag
is gepland op 12 maart 2016
in de Jacobskerk in Winterswijk.
Cantor-organist: Wim Ruessink
zal een workshop verzorgen met
als thema ‘Handreikingen bij liederen uit het Liedboek - Zingen
en bidden in huis en kerk in het
‘lichte muziek-idioom’. Wim Ruessink geeft achtergronden, tips,
do’s & don’ts. Voorbereiden uit de
begeleidingsbundel: een keuze
uit 4a, 260, 301j, 915, 1005
U bent welkom om 14.00 uur, Jacobskerk, Markt 1, 7101 DA, Winterswijk.
Gasten zijn welkom, aanmelden
is gewenst.
JAN VAN DEN BRAND
NotaBene | Februari 2016
Agenda
orgelconcerten in februari
wo 03 | Amsterdam | Orgelpark | 20.15 | I/O: Openbare Repetitie Put your hands on it - Thanasis Deligiannis, componist; Kaja Draksler,
componist en pianist; George Dumitriu, componist, gitarist en live
elektronica; Roelof Pothuis, scenograaf; Jacob Lekkerkerker, orgel
Leeuwarden | Jacobijnerkerk | 20.00 | Theo Jellema. 4e concert
Focus op Frankrijk.. Info: www.orgelleeuw.nl
do 04 | Tiel | St. Maartenskerk | 20.00 | Jonathan Kooman. Info:
www.jonathankooman.nl
vr 05 | Amsterdam | Orgelpark | 20.15 | Jörg Abbing.
Ede | Edesche Concertzaal | 20.00 | Gerben Mourik - Vierne, KargElert en improvisatie. Info: www.edescheconcertzaal.nl
za 06 | Almelo | Doopsgezinde Kerk | 14.00 | Folkert Binnema
(Sneek). Info: www.dgtwente.doopsgezind.nl
Amsterdam | Orgelpark | 20.15 | Colloquium: Corrosie . Voertaal:
Engels. Info: www.orgelpark.nl
Rotterdam | Breepleinkerk | 15.00 | Martin Mans, orgel en Lydia van
Mourik, fluit. Info: www.martinmans.nl
Utrecht | Domkerk | 15.30 | Albert van der Hoeven - Max Reger (3).
Info: www.zaterdagmiddagmuziek.nl
Wapenveld | Herv. kerk | 20.00 | Evert van de Veen, orgel m.m.v.
Noortje van Middelkoop, panfluit. Info: www.evertvandeveen.nl
Zaltbommel | Sint Maartenskerk | 20.00 | Martin Mans, orgelconcert. Info: www.martinmans.nl
zo 07 | Amsterdam | Orgelpark | 14.15 | Studium Chorale: Duruflé.
Uitvoerenden: Studium Chorale o.l.v. Hans Leenders; Jo Louppen,
orgel. Info: www.orgelpark.nl
Assen | Adventskerk | 16.00 | Vesper Vespercantorij o.l.v. Peter Siebesma, Wietse Meinardi –orgel o.a. Magnificat van Herbert Brewer
Schagen | St. Christoforuskerk | 15.30 | Tjeerd van der Ploeg, Reger:
Zweite Sonate; Karg-Elert: Zweite Symphonische Kanzone Info: www.
nicholsonschagen.nl
do 11 | Amsterdam | Orgelpark | 20.15 | Vocaal: Meesters & Gezellen met Sigvards Klava. Uitvoerenden: Studenten en leden van Cappella Amsterdam en het Nederlands Kamerkoor o.l.v. Sigvards Klava;
Hayo Boerema, orgel. Info: www.orgelpark.nl
muziek-lekkerkerker 160207.indd 1
NotaBene | Februari 2016
vr 12 | Ermelo | Content Orgelzaal | 20.00 | The Martin Mans
Formation o.l.v. Martin Mans, Liselotte Rokyta en Carina Bossenbroek,
panfluit. Info: www.martinmans.nl
Zierikzee | Christelijk gereformeerde kerk | 20.00 | André Knevel
(orgel). Improvisatie&samenzang. Meekijken op groot doek. Gratis.
Programma in teken van herdenking Watersnoodramp. Info: www.
cgkzierikzee.nl
za 13 | Amsterdam | Orgelpark | 20.15 | Orgel & Strijkorkest. Uitvoerenden: Strijkorkest van het Conservatorium van Amsterdam o.l.v. Pim
Cuypers; Organisten van de conservatoria in Amsterdam en Groningen.
Info: www.orgelpark.nl
Amersfoort | St.-Joriskerk | 20.00 | Componistenportret. Rien Donkersloot speelt werken van Gerard Bunk. Om 19.30 uur inleiding door
Rien Donkersloot. Info: www.orgelconcertenjoriskerk.nl
Bennekom | Oude Kerk | 16.00 | Jan Jansen kabinetorgel, Maarten
Jansen cello. Info: http://onderhorst.com
Ridderkerk | Singelkerk | 20.00 | Gert van Hoef, jong virtuoos talent
op het Vd Heuvel orgel
Zwijndrecht | Oude Kerk | 20.00 | The Martin Mans Formation o.l.v.
Martin Mans, Liselotte Rokyta en Carina Bossenbroek, panfluit. Info:
www.martinmans.nl
zo 14 | Amsterdam | Koepelkerk of Ronde Lutherse Kerk | 16.00 |
Christiaan de Vries & Matthias Havinga, orgel: Mendelssohn, Schumann, Brahms. Info: www.koepelkerkconcerten.com
Bergen op Zoom | Gertrudiskerk | 16.00 | Andreas Meisner. Johann
Sebastian Bach & Max Reger. Info: www.gertrudiscultuurstichting.nl
vr 19 | Amsterdam | Orgelpark | 19.00 | Muziektheater: Macbeth Uitvoerenden: Studenten muziektheater ArtEZ; Aike Dirkzwager, regie;
Jan Pieter Koch, muziekdramaturgie; Berry van Berkum, orgel. Info:
www.orgelpark.nl
Amsterdam | Orgelpark | 21.00 | Muziektheater: Macbeth. Studenten muziektheater ArtEZ; Aike Dirkzwager, regie; Jan Pieter Koch,
muziekdramaturgie; Berry van Berkum, orgel. Info: www.orgelpark.nl
za 20 | Almelo | Doopsgezinde Kerk | 14.00 | Margreet Prinsen
(Meppel). Info: www.dgtwente.doopsgezind.nl
Deventer | Broederenkerk | 15.00 | Klaas Tok. Info: www.zaterdag-
07-01-16 12:48
11
Agenda
middagconcertendeventer.nl
Tiel | Sint Maartenskerk | 20.00 | Minne Veldman. Info: www.orgelconcertenminneveldman.nl
zo 21 | Amsterdam | Orgelpark | 14.15 | Spinvis: Zerafin & Quatre
Bouches - Ensemble Zerafin. Info: www.orgelpark.nl
Groningen | Lutherse kerk | 15.00 | Erwin Wiersinga. Populaire werken uit de Franse & Duitse Romantiek. benefietconcert i.k.v. Schnitger2017
vr 26 | Alphen aan den Rijn | Adventskerk | 20.15 | Gastorganist
Aarnoud de Groen bespeelt het Steinmeyer-orgel (1922). Toegang €
7,--. Info: www.orgelcommissiealphen.nl
za 27 | Amsterdam | Orgelpark | 20.15 | Jazz: Brederode, Van Geel
& Fateev - Wolfert Brederode, Oene van Geel en Oleg Fateev musiceren. Op het programma eigen composities en improvisaties. . Info:
www.orgelpark.nl
Epe | Grote Kerk | 20.00 | Vier Dominees uit Epe en omstreken
Orgelconcert op het Meere-orgel met samenzang. Info: www.meereorgelepe.nl
EA
zo 28 | Amsterdam | Orgelpark | 14.15 | Componistenportret: Hans
Koolmees - Uitvoerenden: ?, sopraan; Tatiana Koleva, slagwerk; Rutger
van Otterloo, saxofoon; Jan Hage, orgel; Doelenkwartet: Frank de
Groot, viool; Maartje Kraan, viool; Karin Dolman, altviool; Hans Woudenberg, cello. Info: www.orgelpark.nl
Assen | Adventskerk | 16.00 | Choral evensong Vocaal Ensemble
Magnificat o.l.v. Daniël Rouwkema Wietse Meinardi – orgel o.a. John
Stainer, Charles Wood, Peter Nardone
Soest | De Open Hof | 16.00 | Rienk Bakker, m.m.v. Amersfoorts
Kamerkoor o.l.v. Rienk Bakker;. Info: www.zondagmiddagconcertensoest.nl
12
Y
RL
NotaBene | Februari 2016