Transcript pdf

Logius
Logius
Voorlichtingsnoti
Voorlichtingsnotitie
SBR-pilot
pilot voor de woningcorporaties
1
Bezoekadres:
Wilhelmina van Pruisenweg 52
2595 AN Den Haag
Postbus 96810
2509 JE Den Haag
www.logius.nl
Inlichtingen bij
Eveline Karper
Datum
21 oktober 2015
Aanleiding
In opdracht van het ministerie van BZK heeft Logius in samenwerking met de ketenpartijen –
woningcorporaties, CorpoData, accountants en softwareleveranciers - onderzocht op welke wijze
Standard Business Reporting (SBR) een bijdrage kan leveren aan het efficiënter en effectiever
inrichten van de verantwoording door woningcorporaties. Dit heeft ertoe geleid dat BZK, in
afstemming met de ketenpartijen, heeft besloten
beslot
om in 2016 een pilot uit te voeren gericht op het
aanleveren van de jaarrekening aan CorpoData.
CorpoData
Deze notitie heeft tot doel om voor de woningcorporaties inzichtelijk te maken wat de SBR-pilot
SBR
inhoudt en wat de impact is voor de organisatie om deel te n
nemen
emen aan de pilot. Hiervoor zal
achtereenvolgens de volgende onderwerpen worden toegelicht:
•
Wat biedt Standard Business Reporting (SBR) de woningcorporaties?
•
Wat is de
e scope van de SBR
SBR-pilot voor woningcorporaties?
•
Wat is de
e impact en benodigde investering voor pilotdeelnemers?
•
Wat biedt de SBR-pilot de deelnemende woningcorporaties?
2
2.1
Wat biedt Standard Business Reporting (SBR) de woningcorporaties?
woningcorporaties
Wat is Standard Business Reporting (SBR)?
(SBR)
Standard Business Reporting (SBR) is de nationale standaard voor digitale uitwisseling van
bedrijfsmatige gegevens tussen keten
ketenpartijen.. Daarbij wordt gebruik gemaakt van open
(inter)nationale standaarden voor:
•
het definiëren en vastleggen van de gegevensdefinities in een gegevenswoordenboek
alsook de presentatie van d
de rapportages en de semantische relaties (Taxonomie)
Taxonomie)
•
het structureren van de rapportages (XBRL)
•
het vastleggen van de verwerkingen van de rapportages (BPMN)
•
koppelvlakken voor vertrouwelijk en betrouwbaar uitwisselen van rapportages richting
uitvragende partijen
rtijen als CorpoData
Ten aanzien van de toepassing van deze standaarden zijn SBR-breed ketenoverstijgende afspraken
gemaakt. Hierdoor is het mogelijk om deze standaarden voor iedere keten en bedrijfsmatige
rapportages in te zetten.
Met de toepassing van de SBR-standaarden
standaarden hoeven organisaties als woningcorporaties slechts
eenmalig de gegevens in de bedrijfsadministratie op een eenduidige, standaard manier vast te
leggen en de aansluiting op SBR te realiseren. Vervolgens zijn de organisaties in staat om met één
druk op de knop verschillende bedrijfsmatige rapportages op te stellen en aan te leveren bij
meerdere uitvragende partijen.
SBR draagt op deze wijze bij aan de realisatie van efficiëntere en effectievere verantwoording,
waarbij de organisatie minder tijd en geld kwijt is aan het genereren van de rapportages
rapportages. Doordat
de gegevensuitwisseling met SBR geautomatiseerd tot stand komt
komt,, neemt het aantal handmatige
handelingen af wat leidt tot een verhoging van de kwaliteit van de verantwoordingsgegevens. D
De
uitvragende partijen beschikken
en vervolgens over uniforme rapportages waarbij de gegevens
geautomatiseerd verwerkt kunnen worden.
Op dit moment wordt SBR al toegepast voor diverse fiscale rapportages richting de Belastingdienst,
waaronder de:
•
Aangifte Omzetbelasting,
•
Aangifte Vennootschapsbelasting
•
Aangifte Loonheffing en de Overdrachtsbelasting.
Tevens is het al mogelijk om ook de jaarrekening ten behoeve van de Kamer van Koophandel via
SBR aan te leveren. In de Tweede Kamer is een wetsvoorstel in behandeling waarin onder meer de
aanlevering van de jaarrekening aan de Kamer van Koophandel via SBR verplicht wordt gesteld
vanaf het boekjaar 2017.
2.2
Standard Business Reporting toegepast in het corporatiedomein
Meerdere uitvragende partijen als CorpoData, de Kamer van Koophandel en gemeenten vragen bij
woningcorporaties
corporaties soortgelijke verantwoordingsinformatie op waaronder de jaarrekening en dVi.
Iedere verantwoordingsrapportage wordt opgesteld conform de voor deze rapportage vastgestelde
gegevensdefinities en aanleverkanalen. Elke rapportage kent zijn eigen gegevenswoordenboek,
structuur en aanlevermodaliteit. Het opstellen van de verantwoordingsrapportages
ordingsrapportages is voor de
woningcorporaties veelal een handmatig proces, doordat slechts een beperkt percentage van de
rapportages geautomatiseerd gegenereerd kan worden. Dit maakt dat het gehele proces van
opstellen en aanleveren voor de woningcorpora
woningcorporaties zeer arbeids- en tijdsintensief is.
Figuur 1:: Huidige situatie aanlevering verantwoordingsrapportages
Op dit moment zijn er per individuele rapportageketen tussen de ketenpartijen afspraken gemaakt
over de gehanteerde gegevensdefinities,
evensdefinities, de structuur van de rapportages en de aanleverkanalen.
2
Echter, om te komen tot efficiëntere en effectievere verantwoording binnen het corporatiedomein
moeten er ook juist ketenoverstijgende afspraken worden opgesteld.
De toepassing van de SBR standaarden betekent voor de woningcorporaties dat:
•
Zij beschikken over eenduidig gedefinieerde gegevens, waardoor het mogelijk wordt om de
gegevens uit bijvoorbeeld de jaarrekening eenvoudig te hergebruiken voor het opstellen
van de dVi en andere verantwoordingsrapportages (of vice versa).
•
Handmatige handelingen voor het genereren van de verantwoordingsrapportages tot een
minimum worden beperkt, doordat de te rapporteren gegevens rechtstreeks vanuit de
informatiesystemen kunnen worden aangeleverd. Dit verhoogt de kwaliteit van de
gegevensuitwisseling.
•
De controleactiviteiten zullen verplaatsen naar de bron (bedrijfsadministratie) wat een
vermindering van het aantal accountsverklaringen zal betekenen.
•
Voor de aanlevering van de jaarrekening, dVi en andere verantwoordings- en fiscale
rapportages aan de verschillende uitvragende partijen dezelfde aanlevermodaliteit gebruikt
wordt.
•
De beveiligde verbindingen van de aanlevermodaliteiten de veiligheid van de uitwisseling
van de te rapporteren vergroot.
•
Zij eerder en sneller zekerheid hebben over de volledigheid en ontvangst van de
aangeleverde verantwoordingsrapportages.
Dit zal ertoe bijdragen dat woningcorporaties met een beperkte tijdsbelasting en controle in staat
zullen zijn om meerdere verantwoordingsrapportages aan te leveren aan verschillende uitvragende
partijen. Daarbij zullen deze uitvragende partijen de beschikking krijgen over uniforme rapportages
met gegevens van een hogere kwaliteit.
Door het ministerie van BZK en de ketenpartijen is de toegevoegde waarde van SBR onderkent.
Echter, de huidige situatie bij de woningcorporaties staat nog ver af van de hierboven beschreven
situatie met de toepassing van SBR. Hiertoe is besloten om de implementatie van de SBR
standaarden voor de verantwoordigsrapportages gefaseerd uit te voeren. De eerste fase zal
bestaan uit de SBR-pilot.
3
Wat is de scope van de SBR-pilot voor de Woningcorporaties?
Het ministerie van BZK heeft, in afstemming met de ketenpartijen, besloten om in 2016 een SBRpilot uit te voeren, waarbij wordt aangesloten bij de verplichtstelling ten aanzien van de
aanlevering van de jaarrekening via SBR aan de Kamer van Koophandel.
De SBR-pilot voor de woningcorporaties is erop gericht dat:
•
•
•
•
•
Woningcorporaties en de accountants de jaarrekening met getekende controleverklaring via
SBR aanleveren aan CorpoData
De jaarrekening en controleverklaring worden opgesteld in XBRL conform de RJ645
De controleverklaring wordt door de accountant digitaal ondertekend
De aanlevering zal plaats vinden via het aangewezen koppelvlak van SBR
Elementen uit de jaarrekening welke identiek zijn aan de uitvraag dVi worden door
CorpoData in het portaal geïmplementeerd. Deelnemende woningcorporaties hoeven
hierdoor minder elementen voor de dVi in het portaal aan te leveren.
De pilot zal plaats vinden in de eerste helft van 2016. Het eerste kwartaal van 2016 staat in het
van de aansluiting op SBR en het opstellen van de jaarrekening en controleverklaring. In het
tweede kwartaal van 2016 zal de daadwerkelijk berichtuitwisseling plaats vinden. Gedurende de
maanden april tot en met juni worden de deelnemende pilotpartijen in de gelegenheid gesteld om
hun jaarrekening met getekende controleverklaring in XBRL via SBR aan te leveren aan CorpoData.
Ten aanzien van het proces, de techniek en gegevens wordt volledig aangesloten bij het
vastgestelde ontwerp en implementatie van SBR voor de aanlevering van de jaarrekening aan de
3
Kamer van Koophandel. Dit betekent dat de wijze waarop SBR wordt toegepast in deze pilot gelijk
is aan de toepassing
ing van SBR voor de Kamer van Koophandel.
Buiten scope pilot
Figuur 00: Scope SBR-pilot
pilot Woningcorporaties
De woningcorporaties die deelnemen aan de pilot worden in de gelegenheid gesteld om
om- onder
begeleiding van Logius- in een afgebakende, gecontroleerde en veilige omgeving berichten uit te
wisselen en daarbij ervaring op te doen met de toepassing van de SBR standaarden. Deze
woningcorporaties zijn dan ook in staat om naast de aanlevering aan CorpoData de jaarrekening
ook
k via SBR aan te leveren aan de Kamer van Koophandel.
Uiteindelijk zullen alle woningcorporaties vanaf boekjaar 2017 moeten aansluiten op SBR in
verband met de verplichtstelling voor a
aanlevering
anlevering van de jaarrekening aan de Kamer van
Koophandel. De woningcorporaties
rporaties die deelnemen aan de pilot zullen hierop een voorsprong
nemen.
4
Wat is de impact en benodigde investering voor pilotdeelnemers?
Hoe groot de impact is en wat de benodigde investering zal zijn voor de woningcorporatie om
deelname aan de pilot te realiseren
ealiseren is afhankelijk van de keuze die een woningcorporatie maakt ten
aanzien van:
•
het generen van de jaarrekening in XBRL
•
de aanlevering via SBR aan CorpoData.
Echter, een woningcorporatie neemt niet alleen deel aan de pilot, maar samen met de accountant.
accou
Het is dan ook van belang dat de accountant van de woningcorporatie in staat is om:
om:
•
de controleverklaring in XBRL te genereren
•
de verklaring digitaal kan ondertekenen.
Daarentegen hebben de accountants veelal ervaring met de aanlevering van bedrijfsrapportages
bedri
via SBR in verband met de aanlevering van de fiscale rapportages aan de Belastingdienst. De
woningcorporaties kunnen gebruik maken van deze kennis en ervaring voor de aanlevering van
va de
jaarrekening aan CorpoData en daarmee ook aan de Kamer van Koophandel.
4
Uit de Quick Scan en Detailanalyse, die door Logius in opdracht van BZK zijn uitgevoerd, komt naar
voren dat veel woningcorporaties de jaarrekening momenteel nog handmatig in Word en Excel
opstellen. Dan kan de stap naar het in XBRL genereren van de jaarrekening een grote stap zijn.
In de markt worden twee soorten tooling aangeboden ten aanzien van het genereren van de
jaarrekening. Het onderscheid in de tooling zit met name in de mate waarin de jaarrekening
geautomatiseerd gegenereerd wordt.
•
De eerste soort, de lichtere (simpele) tooling-varianten bieden de functionaliteit om de
jaarrekening, opgesteld in Word of Excel, te converteren naar XBRL. Met behulp van deze
tooling-variant hoeven woningcorporaties weinig aanpassingen door te voeren in de huidige
werkwijze en kunnen ze wel beschikken over een jaarrekening in XBRL. Deze tooling is
erop gericht dat woningcorporaties, conform hun huidige werkwijze de jaarrekening
opstellen in Word of Excel. Vervolgens kunnen ze met de tool de jaarrekening omzetten
naar XBRL.
De impact en benodigde inspanning, om te komen tot een jaarrekening in XBRL, zal
minimaal zijn (geschat maximaal 40 uur). Naast deze verwachte inspanning komen nog
wel de inspanning voor de selectie van de tooling en kosten voor toepassing van de tooling.
Naar verwachting zijn de kosten voor toepassing van deze tool minimaal.
•
De tweede soort, de uitgebreidere tooling-varianten, bieden veelal ook de mogelijkheid van
een geautomatiseerde koppeling met SBR. Het betreft hier rapportage tooling, waarbij ook
validatieregels zijn opgenomen. Hierbij wordt veelal ook de mogelijkheid geboden om een
groot gedeelte van de jaarrekening volledig geautomatiseerd te genereren alsook dat er
een koppeling is om conform SBR aan onder meer CorpoData en de Kamer van Koophandel
aan te leveren.
De toepassing van deze tooling zal meer inspanning van de woningcorporatie vragen en
meer impact hebben op de huidige werkwijze, omdat er mogelijk koppelingen gerealiseerd
moeten worden met de bedrijfsadministratie van de corporatie. De mate van impact en
benodigde investering zal daarbij ook bepaald worden door de mate van de IT
volwassenheid van de corporatie. Hierbij geldt wel dat deze tooling veelal ook beschikt over
de koppelingen nodig voor SBR. De in XBRL gegenereerde jaarrekening, conform de RJ645,
kan dan direct worden aangeleverd bij CorpoData en ook de Kamer van Koophandel.
Voor beide soorten geldt dat het goede tooling betreft welke volop wordt doorontwikkeld.
5
Wat biedt de SBR-pilot aan de pilotdeelnemers?
CorpoData zal van deze woningcorporaties geen jaarrekening meer in Word, Excel of PDF
ontvangen,
maar
in
het
gestructureerde
format
van
XBRL.
Doordat
deze
verantwoordingsrapportage system-to-system bij CorpoData wordt aangeleverd, is CorpoData in
staat om de gegevens uit de rapportages direct te verwerken. Hierdoor kan zij de (80 tot 100)
elementen uit de jaarrekening, die gelijk zijn aan de uitgevraagde elementen in de dVi, in het eigen
portaal importeren ten behoeve van de dVi. Voor de deelnemende woningcorporaties betekent dit
een tijdswinst doordat zij minder elementen handmatig hoeven in te vullen in het portaal.
De deelnemende woningcorporaties zullen met de pilot waardevolle ervaringen opdoen met het
gebruik van:
•
•
•
een standaard gegevenswoordenboek met presentatiestructuur en semantische relaties
(Nederlandse Taxonomie)
het genereren van een verantwoordingsrapportage in XBRL, en
de system-to-system gegevensuitwisseling.
Hierdoor is CorpoData in staat om de jaarrekening geautomatiseerd te verwerken en kan ze
identieke elementen uit de jaarrekening importeren in het portaal voor de dVi.
5
De winst voor de woningcorporaties zit daarbij niet alleen in een tijdsbesparing ten opzichte van de
aanlevering van de dVi. De deelnemende woningcorporaties zijn namelijk dan ook in staat om de
jaarrekening via SBR aan te leveren aan de Kamer van Koophandel. Tevens heeft de winst voor de
corporaties ook betrekking op de accountantscontrole ten behoeve van de dVi. De door CorpoData
geïmporteerde elementen in het portaal, hoeven namelijk niet opnieuw gecontroleerd te worden
door de accountant.
De SBR-pilot biedt niet alleen de woningcorporaties en CorpoData mogelijkheden, maar ook de
accountants. Met behulp van de pilot worden de accountants in staat gesteld om ervaring op te
doen met het digitaal genereren van de controleverklaring en het digitaal ondertekenen van de
verklaring. Deze ervaring is voor van hen van grote waarde met het oog op de aanstaande
verplichtstelling ten behoeve van de aanlevering van de jaarrekening aan de Kamer van
Koophandel. Daarnaast stelt de gestructureerde jaarrekening de accountants in de gelegenheid om
de mogelijkheden van geautomatiseerde controleactiviteiten nader te onderzoeken en uit te
voeren. Zeker ook doordat met de toepassing van SBR de controleactiviteiten meer aan de bron,
bij de bedrijfsadministratie, zal gaan plaats vinden.
5.1
Wat gaat er gebeuren met de resultaten van de SBR-pilot?
Gedurende de pilot zal er een klankbordgroep worden opgericht, onder voorzitterschap van BZK
waarbij de samenstelling zal bestaan uit enkele deelnemende pilotpartijen, CorpoData en Logius.
De klankbordgroep heeft tot doel om de ervaringen en bevindingen van de pilotdeelnemers in kaart
te brengen en te bespreken.
Op basis van de resultaten en bevindingen die tijdens de pilot naar voren komen zal een Roadmap
opgesteld worden ten aanzien van de implementatie van SBR in het corporatiedomein. In zijn brief
aan de Tweede Kamer van 7 juli 2015 inzake het verbeteren van informatiestromen in de
corporatiesector, heeft minister Blok aangegeven bij een positief resultaat van de SBR-pilot, de
implementatie van SBR stapsgewijs uit te willen breiden naar de volledige dVi en dPi.
In een Roadmap worden de tijdslijnen en de wijze waarop de uitbreiding naar de dVi en dPi via SBR
kan worden gerealiseerd beschreven. Tevens zal hierin onderzocht worden op welke wijze invulling
gegeven kan gaan worden aan de uitvoering van controleactiviteiten bij de bron. Met als doel te
komen tot een efficiëntere en van hogere kwaliteit gegevensuitwisseling vanuit woningcorporaties.
6