Transcript Transport_Prognoses_2016_2017_Finaal

Economisch Bureau Nederland
Nadia Menkveld | +31 20 62 86 441
Prognoses - Transport & Logistiek
12-2- 2016
Volumes Nederlandse transportsector stijgen
Prognoses voor Transport & Logistiek
In 2016 groeien de volumes bij de verschillende sectoren, zoals bouw, industrie en detailhandel.
volume
2015
Hier zullen de transportmodaliteiten van profiteren. Zo heeft het wegvervoer vooral voordeel van
2016
2017
% mutaties
Totaal
2
2,3
2
Wegtransport
lagere prijs van diesel zorgt voor minder druk op de marges bij de wegtransporteurs, maar door
2
2,3
1,8
Kustvaart
2
1,5
2
de hoge concurrentie kan niet ieder bedrijf van dit voordeel profiteren.
Binnenvaart
1
1,5
2
Logistieke dienstverleners
2
2,3
2,3
de hogere bouwproductie, terwijl de binnenvaart profijt trekt van de hogere vraag naar olie. De
Macro economie: positief, maar
risico’s toegenomen
Met een groei van 2% in 2015 deed de
Nederlandse economie het beter dan de
economie van de eurozone. Zowel de export, als
de consumentenbestedingen en de
investeringen leverden een bijdrage aan deze
groei. ABN AMRO verwacht dat de groei zich
doorzet in 2016. De lastenverlichting zal voor
een verhoging van de particuliere consumptie
zorgen, maar ook de andere componenten van
de economie dragen bij aan de groei. In
Duitsland en de rest van de eurozone is het
beeld niet anders. Ook hier zijn de
binnenlandse bestedingen een belangrijke driver
voor de economische groei. De indicatoren die
invloed hebben op de ontwikkeling van de
vrachtvolumes in Nederland zijn dus positief.
Maar de neerwaartse risico’s zijn toegenomen.
De wereldwijde terreurdreiging, de afkoeling van
de Chinese economie en de geopolitieke
spanningen zijn risico’s met een potentieel grote
impact. Vooralsnog blijft ons basisscenario voor
de Nederlandse economie positief.
Nederlandse marktsectoren: groei houdt
aan
De Nederlandse marktsectoren profiteren van
de aangetrokken economie. Zo draagt de betere
huizenmarkt bij aan de groei van de bouwsector
en heeft de sector retail profijt van de
toenemende particuliere bestedingen. Voor
bouw geldt dat de productie in 2016 met 4,5%
zal groeien.
Prognoses sectoren Nederland
2015
2016
2017
% mutaties
0
0,5
1
Bouwproductie
9,0
4,5
3,5
Industriële productie
2,5
3,0
2,3
Retail volumes
2,3
2,5
2,3
Agri volumes
Transport: vrachtvolumes trekken de kar
Door de stevige groei van de bouwvolumes, de
toename van de detailhandelsverkopen en de
economische groei van de eurozone namen de
vrachtvolumes in 2015 toe. Internationaal bleef
de groei achter. De haven van Rotterdam
rapporteerde over 2015 weliswaar een groei van
4,9%, maar die groei werd voornamelijk
gedreven door een groei van de natte bulk
overslag. De lage prijs van olie zorgde voor een
hogere vraag. De overslag van droge bulk
goederen daalde en ook de containeroverslag
nam licht af in 2015. In 2014 trok voornamelijk
de containeroverslag nog de kar, dat beeld was
vorig jaar dus duidelijk anders.
Overslag Antwerpen met 4,7% gegroeid
Groeivertraging China merkbaar op
volumes Schiphol
Faillissementen gedaald in 2015
Aantal faillissem enten
Transport & Logistiek
600
j.o.j. ontw ikkeling
20%
10%
0%
-10%
-20%
500
400
300
200
100
0
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
-30%
dec-14
jun-15
dec-15
Bron: CBS
Europa (incl. Domestic)
Noord-Amerika
Verre-Oosten
Bron: PortofRotterdam, PortofAntwerp
Bron: Schiphol
De haven van Antwerpen kende daarentegen
wel een groei van de containervolumes (4,6%).
De haven van Hamburg laat juist weer een
slechter beeld zien. Hier was de
containeroverslag in de eerste negen maanden
van 2015 met meer dan 5% afgenomen. En
kwam de totale overslag in de periode uit op een
daling van 4,8%.
De goederenoverslag op Schiphol viel in 2015
tegen. Dat kwam deels door een hoge groei in
de eerste maanden van 2014, maar een deel
heeft te maken met de groeivertraging in China.
Het Verre Oosten is de belangrijkste
bestemming voor het vrachtvervoer door de
lucht.
De volumeafname van en naar het Verre
Oosten heeft dus een grote impact op de
totaalvolumes op Schiphol. In de eerste helft van
2015 daalden de totale volumes op Schiphol en
na de zomer namen ze weer toe, maar dat was
onvoldoende om het verlies goed te maken.
Over heel 2015 daalden de lucht vrachtvolumes
met 0,7%.
Uit de flinke daling van het aantal
faillissementen in de transportsector, in 2015,
blijkt dat het weer beter gaat met de
Nederlandse transportsector. In 2015 daalde
het aantal faillissementen met 30% en kwam uit
op 244. Daarnaast is ook de faillissementsgraad
erg laag. Niet alleen is het aantal faillissementen
afgenomen, ook het aantal bedrijven is
toegenomen. Hierdoor is de faillissementsgraad
duidelijk verbeterd voor de transportsector.
Momenteel gaan er circa 7 op de 1.000
bedrijven failliet.
Wegtransport: binnenlandse volumes
trekken aan.
De internationale groei van de volumes viel dus
tegen. De groei van vrachtvolumes kwam in
2015 dan ook voor een groot deel vanuit de
binnenlandse sectoren. De wegtransporteurs
profiteerden hier het meeste van. Wegtransport
is namelijk vooral een binnenlandse
aangelegenheid. Het CBS becijferde dat het
grootste deel van de goederen dat in Nederland
wordt geladen niet verder gaat dan 150 km. Dat
het wegtransport er beter voor staat bevestigt
ook TLN in haar laatste conjunctuurbericht.
Wegtransportondernemers zien een toename
van de bedrijvigheid, vooral in het
bouwmaterialen transport. En ook voor 2016 zijn
de stemmingsindicatoren positief: de
ondernemers verwachten een nog hogere
bedrijvigheid. Ook de COEN enquête voor
Transport laat zien dat ondernemers steeds
minder belemmeringen in hun bedrijfsvoering
zien. Vooral de vraag is toegenomen.
Tarieven wegtransport gedaald in 2015
40%
7%
5%
20%
3%
opzichte van 2014. Een belangrijke oorzaak van
de daling is de afgenomen dieselprijs. Brandstof
is een belangrijke kostenpost voor de
transportsector en een lagere dieselprijs
betekent dat er in principe meer ruimte is om de
marge te verbeteren. Echter doordat de
wegvervoersector zich kenmerkt door een hoge
concurrentie, waarbij de verladers relatief veel
prijsmacht hebben, daalden de tarieven en
konden transportondernemers niet volledig van
dit voordeel genieten.
Dit hoeft overigens niet te betekenen dat de
marges dunner worden. Uit het laatste TLN
conjunctuurbericht blijkt dat
wegtransportondernemers juist positiever zijn
over de ontwikkeling van de winst. Ook de
COEN geeft een positiever beeld voor de
winstverwachtingen.
Concurrentie voor internationaal
wegvervoer neemt toe
-3%
-20%
-5%
-40%
2005 3e
kwartaal
2010 3e
kwartaal
-7%
2015 3e
kwartaal
dieselprijs (EUR) (l.as)
tarieven goederenvervoer over de weg (r.as)
Herkomst voertuig internationaal
w egvervoer Nederland (aandeel)
-1%
100%
80%
60%
40%
20%
0%
Bron: CBS, Thomson Reuters
2006
Nederland
Ondanks de toegenomen volumes daalden de
tarieven voor het goederenvervoer over de weg
in de eerste drie kwartalen van 2015 ten
Voor 2016 verwacht ABN AMRO een verdere
groei van de volumes over de weg. Met name
een hogere bouwproductie, maar ook
toenemende retailverkopen en industriële
productie zorgen voor een groei van de
wegtransportvolumes. Naar verwachting komt
die groei uit op 2 ¼ %.
Kustvaart: lagere tarieven als gevolg van
overcapaciteit
1%
0%
Ongeveer een kwart van de
wegtransportvolumes gaat over de grens heen.
Duitsland is het belangrijkste bestemmings- en
herkomstland. De internationale
wegvervoervolumes stegen wel, maar minder
hard dan de binnenlandse volumes (Panteia).
Ook in het internationale wegvervoer is er
sprake van een hoge concurrentie. Vooral de
concurrentie uit Oost-Europa neemt duidelijk
toe, maar ook voertuigen uit andere Europese
landen zijn steeds vaker terug te zien bij het
laden en lossen van vracht in Nederland. De
grafiek op links laat dit duidelijk zien.
Bron: CBS
Midden en Oost Europa
2014
Europa overig
De kustvaart is een belangrijke modaliteit in
Nederland. Deze modaliteit vervoert circa 45%
van de goederen die over zee aan- en af worden
vervoerd. Het andere deel neemt de zeevaart
voor zijn rekening. Toch is het aandeel kustvaart
in Nederland laag vergeleken met bijvoorbeeld
Frankrijk of het Verenigd Koninkrijk. Dit komt
doordat de haven van Rotterdam een
belangrijke bestemming is voor de grote
deapsee schepen. In absolute termen vervoert
Ook de tarieven lieten een flinke daling zien. Met
name na de financiële crisis toen er door een
volumeterugval en een gelijktijdige groei van de
vloot overcapaciteit ontstond.
indicatie voor j.o.j. ontw ikkeling
kustvaart tarieven
Tarieven kustvaart verder gedaald
20%
10%
0%
-10%
-20%
-30%
2007 3e
kwartaal
2009 3e
kwartaal
2011 3e
kwartaal
2013 3e
kwartaal
2015 3e
kwartaal
Bron: CBS, ABN AMRO
De tarieven krabbelden in 2010 wat op, maar
bleven op een relatief laag niveau. In de eerste
maanden van 2015 daalden de tarieven j.o.j.
verder. Een oorzaak daarvan is de
overcapaciteit in de sector, waardoor ondanks
hogere volumes de tarieven alsnog licht
daalden. Voor 2016 verwacht ABN AMRO een
groei van de kustvaartvolumes die in lijn ligt met
de groei van de eurozone: 1,5%.
Binnenvaart: omzetboost door laag
water
Het gaat weer beter met de binnenvaart. Na een
aantal jaar van dalende volumes en tarieven,
lijkt de overcapaciteit langzaam maar zeker af te
nemen. Wel vielen de volumes in 2015 voor de
droge lading tegen. De kwakkelende
staalindustrie en de afnemende vraag van
energiekolen in Duitsland zorgden voor een
lagere droge bulk overslag in de Rotterdamse
haven en tevens lagere vervoersvolumes voor
de droge ladingvaart. In het derde kwartaal van
2015 bood het lage water soelaas: De capaciteit
nam af, waardoor de tarieven flink stegen.
Hierdoor groeide de omzet van de branche in
deze periode met bijna 10%.
Derde kwartaal 2015 saves the day
20%
j.oj. Om zetontw ikkeling
Nederland wel weer veel met kustvaartschepen.
Zo vervoert Nederland circa 250 mln ton, terwijl
Frankrijk rond de 150 mln ton vervoert met
kustvaartschepen. In Europa is het Verenigd
Koninkrijk koploper. Meer dan 300 mln ton wordt
hier aan- en afgevoerd door de kustvaart. Door
haar Europese karakter is kustvaart sterk
afhankelijk van de economische groei in onder
meer de eurozone. Dit was duidelijk te zien toen
in 2009 en 2012 door respectievelijk de
financiële crisis en de eurocrisis het BBP daalde
in de eurozone en de kustvaart de volumes zag
afnemen.
10%
0%
-10%
-20%
2009 3e kwartaal
2012 3e kwartaal
2015 3e kwartaal
Bron: CBS
De volatiele olieprijs zorgde voor hogere
vervoersvolumes voor de tankvaart. Ook nam
hier de capaciteit licht af door het uitfaseren van
een aantal enkelwandige tankers. Dit verlichtte
de tariefdruk enigszins. Bij een volatiele olieprijs
zal ook de tankvaart ook nog in 2016 blijven
profiteren van een toenemende vraag.
Logistieke dienstverleners: opslag
profiteert van toename online
bestedingen
De omzet van de logistieke dienstverleners
groeit in gelijke tred mee met de omzet van de
gehele transportsector, maar doet het iets beter
dan de modaliteiten. De afgelopen tien jaar
groeide de omzet van de logistieke
dienstverleners met gemiddeld 3%, tegen een
gemiddelde groei van 2% voor de gehele
In gebruikname logistiek vastgoed met
mee dan 60% gestegen
1.600
1.200
1000 m 2
transportsector. De hogere groei is vooral te
danken aan het feit dat de dienstverlenende
branche zich net iets sneller herstelde na de
crisis. Logistieke dienstverleners zijn over het
algemeen flexibeler dan de asset-heavy
transporteurs.
Bij de opslagbranche is dit minder het geval.
Toch heeft ook deze branche het relatief goed
gedaan. De gemiddelde omzetgroei lag net als
bij de andere dienstverleners ook rond de 3%,
maar kende een totaal ander patroon. Een
vlakkere daling tijdens de financiële crisis, maar
juist weer een sterkere daling tijdens de euro
crisis. De vlakkere daling tijdens de financiële
crisis heeft de branche voornamelijk te danken
gehad aan het feit dat ze door de lagere olieprijs
tijdens de crisis profiteerden van de hogere
vraag naar opslag. Een patroon dat ook vorig
jaar terug te zien was. Toch is deze dynamiek
niet terug te zien bij alle grondstoffen. De
dalende prijzen voor ijzererts, koper en andere
metalen zorgen bij de afnemers juist voor een
afwachtende houding. Zo zijn veel bedrijven nu
aan het interen op hun voorraad en wachten zij
zo lang mogelijk op het aanvullen daarvan.
800
400
0
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Bron: CBRE, ABN AMRO
In 2015 is er 60% meer logistiek vastgoed in
gebruik genomen dan in 2014. Een belangrijk
deel daarvan houdt verband met de toename
van online retailverkopen. De vraag naar zeer
moderne opslagfaciliteiten voor e-commerce
stuwt de opname van logistiek vastgoed. De
keerzijde hiervan is dat de vraag naar minder
efficiënt en vaak wat ouder vastgoed juist
afneemt. Voor 2016 verwachten wij in lijn met
de groei van de vrachtvolumes een groei van
2%.
Economisch Bureau | Nederland
Contactgegevens ABN AMRO | Economisch Bureau Nederland:
Aandachtsgebied
Telefoonnummer:
E-mailadres:
Jacques van de Wal (hoofd)
Algemeen
020 628 0499
[email protected]
Eric Huliselan
Zakelijke Dienstverlening
020 628 2138
[email protected]
Casper Burgering
Industrie (w.o. industriële materialen)
020 383 2693
[email protected]
Nadia Menkveld
Transport & Logistiek
020 628 6441
[email protected]
Frank Rijkers
Agrarisch, Food
020 628 6437
[email protected]
Sonny Duijn
Retail,TMT
020 343 6535
[email protected]
Hans van Cleef
Olie & Gas
020 343 4679
[email protected]
Madeline Buijs
Bouw, Real Estate
020-383 8201
[email protected]
Nico Klene
Macro-economie
020-625 4204
[email protected]
Philip Bokeloh
Woningmarkt, Macro-economie
020-383 2657
[email protected]
Theo de Kort
Informatieanalist, Autohandel
020 628 0489
[email protected]
Volg ons ook op Twitter: @ABNAMROeconomen
Disclaimer
© Copyright 2016 ABN AMRO Bank N.V. and affiliated companies ("ABN AMRO").
Dit document is samengesteld door ABN AMRO. Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de energiemarkt. ABN AMRO behoudt
zich alle rechten voor met betrekking tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie. Het is niet toegestaan dit document
(geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven bedoeld. Dit document is informatief bedoeld
en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te doen.
U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is. Er wordt
geen garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde partijen,
groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid wordt geaccepteerd
voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie. De opvattingen en meningen opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering
onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien.
Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico’s, alsmede mogelijke beperkingen voor u en uw
investeringen als gevolg van toepasselijke wetgeving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een product, raadt ABN AMRO aan
om een dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante product – met inachtneming van alle mogelijke
risico’s – past bij uw investeringen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst. ABN AMRO
behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen.
Alle rechten voorbehouden