Transcript het recentste Ons Recht nummer - LBC-NVK

MAANDBLAD VAN DE LANDELIJKE BEDIENDENCENTRALE - NATIONAAL VERBOND VOOR KADERPERSONEEL 120STE JAARGANG - NUMMER 2 - FEBRUARI 2016
ALTERNATIEVE
ENERGIE:
POLITIEK FAALT
FLEXIBILITEIT:
‘TROP’ IS TEVEEL
BELFIUS BANK
LOKAAL VERANKEREN!
INHOUD
04
© FOTO: BELGAIMAGE
16
14
ONS RECHT
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER:
HOOFDREDACTEUR: Denis Bouwen
Ons Recht wordt gedrukt
op verbeterd krantenpapier.
Dit papier wordt gemaakt
op basis van gerecycleerd
materiaal.
VORMGEVING: Peer De Maeyer
www.lbc-nvk.be
Veerle Verleyen
Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen
REDACTIESECRETARIS: Jan Deceunynck
DRUKKERIJ: Corelio Printing
REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen
Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83
[email protected]
2
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
03
04
06
08
09
10
11
12
© FOTO: BELGAIMAGE
10
cOveR
Alternatieve energie: politiek faalt
standPUnt
Modernisering
WetsOntWeRP dRiJFt FleXibiliteit
nOG MeeR OP de sPits
Plannen beloven weinig goeds voor deeltijdse werknemers
snaPsHOts
sOciale veRKiezinGen
Militant Michel Dekens: "Ik ben er
niet alleen voor kaderleden"
sOciale veRKiezinGen
Veerle Vanpoucke vangt veel signalen op
vaKbOnd bOeKt ResUltaten OP vele niveaUs
Grote inzet is niet altijd zichtbaar of bekend
besPaRinGen in sOciale zeKeRHeid
ziJn PeRFect te veRMiJden
Open brief aan premier Charles Michel
vRaaG van de Maand
STAND
PUNT.
MODERNISERING
Stefaan Decock
Algemeen Secretaris
Het sociaal overleg over ‘werkbaar werk’ zou
moeten resulteren in goede afspraken tussen vakbonden en werkgevers, aangemoedigd door de regering. Iedereen wil toch dat
we goede jobs hebben, dat die werkbaar zijn
en dat we onze loopbaan lang(er) volhouden?
De vakbonden ijveren hier sinds jaar en dag
voor. Het behoort tot de kern van ons werk.
18
13
14
16
18
21
22
24
26
28
29
29
30
31
32
nieUWe aFsPRaKen van KRacHt
biJ Kleine banKKantORen
Sectorbarema's, ADV-dagen en anciënniteitsverlof
vaKbOnd HeeFt ROl te sPelen in KliMaatstRiJd
Akkoord van Parijs is relatief succes
GROene eneRGie in Plaats van KeRncentRales
Waarom lukt het in België niet en in Duitsland wel?
aRMen de scHUld Geven vOOR eiGen ellende?
GRiezeliG!
Jaak Brepoels beschrijft
rijke geschiedenis arbeidersbeweging
vaKbOnd zeGt sORRY
vOOR vele veRWezenliJKinGen
Actie op Brussels Airport valt in de smaak
WaaRde landGenOten
"Het gaat goede kant op in Charleroi"
belFiUs MOet lOKaal veRanKeRde banK WORden
Vakbond dringt aan op serieus debat over toekomst bedrijf
vRiJe tiJd / UitGaanstiP / FilM
scHOenenKeten bRantanO KRUiPt
dOOR OOG van de naald
Overnemers beloven investeringen en nieuwe dynamiek
activiteitenKalendeR
acv-bOeKJe Met inFO
OveR OPleidinGsMOGeliJKHeden
Wat Onze lezeRs eRvan denKen
UitbetalinG vaKbOndsPReMie
vanMOl
Met gezonde ambitie willen we deze onderhandelingen
aanvatten. Zonder naïef te zijn willen we alles uit de kast
halen om goede afspraken te bereiken. Veel thema’s liggen op de tafel: recht op opleiding, een beter kader voor
werken op afstand, meer ruimte voor tijdkrediet en landingsbanen, werktijden op maat, meer fatsoenlijke en
minder gammele jobs, preventie & bescherming op het
werk, stress aanpakken, loopbaansparen, recht op loopbaanbegeleiding, mobiliteitsbudgetten. Aan discussiepunten géén gebrek. En erg boeiend als iedereen van
goede wil is en er geen dubbele agenda op na houdt.
Aan ‘ons werk’ valt heel wat te sleutelen. Jongeren snakken bijvoorbeeld naar voltijdse jobs terwijl ze almaar
vaker blijven steken in deeltijdse contracten die ze niet
kunnen combineren met andere deeltijdse banen. Steeds
vaker zijn parttime jobs niet langer netjes afgebakend.
Parttimers moeten al te dikwijls dienen om goedkope
flexibiliteit te leveren. Je kan hen te pas en te onpas
inschakelen, extra uren laten kloppen, oproepen om in
te springen. Geweldig toch?! Alleen: niet voor de werknemer. Dit is één van de punten uit het hoofdstuk ‘Werkbaar
werk’ die zeker moeten worden gemoderniseerd of vereenvoudigd. Maar dan wel op de juiste manier.
In het kader van hun moderniseringsdrift willen de werkgevers niet langer alle mogelijke uurroosters opnemen in
het arbeidsreglement. Ze willen de kans krijgen om een
variabel uurrooster niet langer 5 dagen op voorhand mee
te delen maar desnoods maar 1 dag van tevoren. ‘Heel
modern’ misschien, maar zoiets helpt geenszins om het
een loopbaan lang vol te houden.
Komt daar nog bij dat deze regering vindt dat jonge
deeltijdse werknemers toch ook een beetje ‘profiteurs’
zijn. Deeltijds werken en een aanvulling krijgen vanuit
de werkloosheid is voor deze regering iets te genereus.
Snoeien dus maar in die werkloosheidsuitkeringen, de
begroting kan er maar baat bij hebben. Vervelend alleen
dat banken aan jongeren niet toestaan om leningen
maar voor de helft terug te betalen. Huishuren worden
ook niet gehalveerd voor deeltijdsen, en rekeningen voor
het gebruik van internet al evenmin.
De LBC-NVK vecht voor voltijdse banen en voor leefbare
deeltijdse jobs op mensenmaat die het mogelijk maken
om 2 jobs te combineren. Iedereen heeft recht op een volwaardig inkomen en (later) een leefbaar pensioen. Dat is
nu eens modern! |
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 |
3
Wetsontwerp drijft FLEXIBILITEIT
nog meer op de spits
PLANNEN BELOVEN WEINIG GOEDS VOOR DEELTIJDSE WERKNEMERS
Chris Van Droogenbroeck
Flexibel moeten werken heeft een
ongelooflijke impact op het leven van
werknemers met een deeltijds contract. Ook hun omgeving ondervindt
de gevolgen. De getuigenissen van
Saskia (Texaco) en Annelies (H&M)
spreken in dit verband boekdelen. Je
leest er elders op deze pagina’s meer
over. Een wetsontwerp van de regering-Michel dreigt het voor deeltijdse
werknemers nog lastiger te maken.
Toen Annelies bij H&M solliciteerde, wist
ze dat er vier deeltijdse contracten voor 18
uur per week werden aangeboden. Zij vroeg
naar een voltijdse job maar kreeg ze niet. De
werkgever was perfect in staat om een voltijds contract te geven maar weigerde.
Werkgevers die zo handelen, veroordelen
mensen om tegen hun wil deeltijds te werken. Of om werkloos te blijven, voort te zoe- JOUW RECHTEN
dat zelf misschien niet zo aan. Hun werkgeken en opnieuw te worden ‘geactiveerd’. In
ver speelt het namelijk klaar om in elk van
het slechtste geval krijgen ze een sanctie en Je arbeidsregeling en uurrooster moeten zijn winkels de werknemers zo onder druk
moeten ze elders toch een deeltijdse job aan- sowieso verplicht in je arbeidscontract te zetten dat ze extra presteren en dus vaak
vaarden. Gevolg: Annelies, Saskia en vele worden toegelicht. Is er een vaste arbeids- liever zwijgen om zich niet buiten de groep
anderen accepteren toch maar een deeltijds regeling met een wisselend uurrooster? te plaatsen.
contract in plaats van werkloos te blijven.
Dan somt de werkgever de uurroosters op Het zit erin dat de situatie van werknemers
De verhalen van Annelies en Saskia, die of verwijst hij naar die uurroosters uit het als Saskia en Annelies zal verslechteren. De
niet toevallig uit winkelbedrijven komen, arbeidsreglement die op jou van toepassing regering-Michel heeft namelijk een wetsbewijzen dat er met de bestaande wetge- zijn. Werk je met een gemiddelde arbeids- ontwerp klaar om deeltijds werk te ‘verving al veel flexibiliteit kan worden geor- duur die is gekoppeld aan een periode van eenvoudigen’ en ‘moderniseren’, zogezegd
ganiseerd. Beide werkneemsters werken meer dan één maand? Ook in dat geval moet zonder de rechten en de bescherming van
in een winkel waar het uurrooster volgens de werkgever verwijzen naar de bestaande de werknemers aan te tasten.
de sectorafspraken drie weken op voorhand uurroosters, opgesomd in het arbeidsreglewordt bekendgemaakt. Desondanks is het ment.
WAT WIL DE REGERING
voor beiden moeilijk om de kinderopvang
VERANDEREN?
vlot te regelen of afspraken te maken met
de kapper of de huisarts.
Als de regering haar zin krijgt, moet je
Volgens de regering zou de
Normaal gezien kan het uurrooster niet
arbeidscontract voortaan nog alleen de
meer worden aangepast nadat het is uitge- nieuwe wet moeten bepalen
overeengekomen arbeidsregeling vermelhangen. Tenzij als de werknemer akkoord dat een uurrooster tot één
den. Als de arbeidsregeling variabel is, moegaat. Dikwijls komen er toch nog aanpassinten de regels van het arbeidsreglement worwerkdag op voorhand mag
gen en durft de werknemer niks te zeggen.
den gerespecteerd.
Het gebeurt ook vaak dat werkneemsters op worden bekendgemaakt.
De uurroosters moeten niet meer worden
vraag van de winkelverantwoordelijke dooropgesomd in het arbeidsreglement. Wel is
werken nadat ze hun uren hebben gepreser sprake van een ‘algemeen kader’: hoeveel
teerd: in kleine teams in winkels wordt het De wetgeving zegt verder dat het uurrooster dagen per week kan er worden gewerkt?
meestal niet geapprecieerd als je op tijd uiterlijk 5 dagen op voorhand moet worden Binnen welk dagelijks tijdsvak moet er worvertrekt en collega’s met het onafgewerkte bekendgemaakt en dat veranderingen niet den gewerkt? Wat is het minimale en maxiwerk laat zitten.
mogen, tenzij dus wanneer de werknemer male aantal werkuren per dag? Hoe moeAan flexibiliteit bij werknemers is er dus dat oké vindt. Elke prestatie buiten het uit- ten die worden gepresteerd? Volgens welke
zeker geen gebrek. Maar werknemers gehangen uurrooster moet worden bijge- timing moeten werknemers op de hoogte
beschikken wel over mogelijkheden om houden in een ‘wijzigingsschrift’.
worden gebracht van hun uurrooster?
hun rechten af te dwingen.
Saskia en Annelies zijn dus wel degelijk Volgens de regering zou de nieuwe wet
door de wet beschermd. Ook al voelen ze moeten bepalen dat een uurrooster tot één
4
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
werkdag op voorhand mag worden bekendgemaakt. Dat
zou voortaan ook gewoon langs digitale weg mogen
gebeuren. Als de wet in die zin verandert, zal dat niet
meteen grote gevolgen hebben in bedrijven waar de
arbeidsreglementen langere termijnen voorzien. Maar
het zit er wel in dik in dat het gaandeweg ‘normaal’
zal worden dat een nieuw uurrooster tot één werkdag
vooraf wordt meegedeeld. Hoe moet je zo nog privé een
activiteit, een bezoek aan de huisarts of gepaste kinderopvang organiseren? Laat staan op zoek gaan naar een
tweede job, ter aanvulling van je eerste?
Akkoord, de verplichting om alle mogelijke uurroosters
te beschrijven leidde vaak tot ellenlange opsommingen.
En in de praktijk werden soms toch nog andere uurroosters gehanteerd dan de bestaande. Maar een werknemer
kon nog altijd zijn gelijk halen als hij of zij vaststelde
dat het opgelegde uurrooster niet overeenkwam met
een bestaand uurrooster. Straks dreigen werknemers
écht alle uurroosters te moeten slikken, voor zover die
maar vallen binnen het kader dat is beschreven in het
arbeidsreglement.
TIJDSREGISTRATIE
Volgens het wetsontwerp moeten veranderingen aan
uurroosters straks ook niet meer worden bijgehouden
in een wijzigingsschrift. Tenminste, toch niet wanneer
er een degelijk systeem voor tijdsregistratie is. De vakbond is voorstander van tijdsregistratie, maar het moet
wel duidelijk zijn dat elk systeem dat op dat vlak vandaag bestaat niet alleen de arbeidstijd bij begin en einde
van de dagtaak en bij iedere onderbreking registreert.
In veel van zulke systemen kunnen de oorspronkelijke
‘tikkingen’ achteraf nog worden gecorrigeerd. Soms zijn
die correcties zichtbaar, soms veel minder.
Geen woord daarover in het wetsontwerp! Zodra een
systeem het begin en einde van de werkdag en daarbij
iedere onderbreking registreert, volstaat dat om geen
wijzigingsschrift te moeten bijhouden. Vergeet niet dat
deze maatregel ook impact zal hebben in alle ondernemingen waar bij arbeidsreglement of bij conventie een
langere termijn geldt voor de uithanging van het uurrooster dan de wettelijk toegestane één dag.
OVERLOON
Als toemaatje mikt het wetsontwerp nog op een ‘vereenvoudiging’ van de regeling voor de berekening van het
‘overloon’ voor de extra prestaties van deeltijdse werknemers. De huidige wetgeving aanvaardt dat er aanpassingen kunnen worden aangebracht in het uurrooster
van deeltijdwerkers; daarom worden voor een deeltijdwerker met een vast werkregime de eerste 12 uren per
maand die afwijken van het officiële uurrooster, toch
vergoed als gewone uren tegen 100 procent. Voor zij die
met een gemiddelde arbeidsduur werken, geldt nu nog
een maximum van 39 meeruren.
Het nieuwe ontwerp wil dat plafond afschaffen waardoor alleen nog de basisregel overeind blijft die zegt
dat per week telkens de eerste 3 uren prestaties buiten het uurrooster tegen 100 procent – en dus zonder
toeslag – zullen worden betaald. De huidige regeling is
heel omslachtig en moeilijk en wordt hierdoor niet altijd
juist toegepast. Maar de vakbond vreest dat de nieuwe
regeling als gevolg zal hebben dat heel wat deeltijdse
werknemers, die werken met een gemiddelde arbeidsduur, minder loon zullen krijgen. |
“VOLTIJDS CONTRACT
IS VOOR H&M
ONBESPREEKBAAR”
“HOE NOG NAAR
DOKTER OF
OUDERCONTACT
GAAN?”
Lieveke Norga
Pol Schats
Annelies heeft een job bij de kledingketen H&M. Het bedrijf nam
haar in dienst met een contract van
bepaalde duur. “Van meet af aan
kreeg ik de boodschap dat H&M mijn
contract kon stopzetten voor het
einde van de looptijd. Werken in de
sector is niet weggelegd voor iedereen, zo klonk het. H&M wil werknemers die flexibel, fysiek sterk en
klantvriendelijk zijn.”
Saskia werkt in een vestiging
van Texaco, de keten van tankstations. “De huidige regering
maakt van meer flexibel werken haar stokpaardje maar
haar plannen zullen een grote
weerslag hebben op ons privéleven”, waarschuwt ze.
Toen Annelies solliciteerde, had H&M
vier contracten van 18 uur per week in
de aanbieding. De vraag naar een voltijds contract bleek onbespreekbaar.
“Heel wat van mijn collega’s bij H&M
wilden niets liever dan meer werkuren. Onze uurroosters hingen twee
weken op voorhand uit. Elke week
zagen die er anders uit. Dikwijls werden de uurroosters nog aangepast
nadat ze waren meegedeeld. De winkelverantwoordelijke sprak me daarover aan. Werknemers durven niet
neen te zeggen, het wordt normaal
gevonden dat iemand zich vrijmaakt.”
“Als we nog meer flexibiliteit in
onze job moeten accepteren,
hoe moeten we naar de dokter
gaan, met de tandarts afspreken, oudercontacten van onze
kinderen op school plannen?
Wie plannen maakt, kan dan
alleen maar hopen dat het
uurrooster op het werk niet
meer verandert. Wat zal er
overblijven van ons gezinsleven of sociaal leven? Niet veel.”
De afdelingsverantwoordelijke wil
geregeld dat Annelies wat langer
blijft om taken af te werken. “Van het
hoofdkantoor komen er steeds striktere richtlijnen, en de shopmanager
staat onder zware druk om de cijfers
te halen. Wij moeten elke keer springen om de gaten op te vullen.”
Volgens Saskia zal het nog
vaker voorkomen dat ouders
hun kinderen alleen ’s ochtends of ’s avonds zien. “Als
kinderen hun mama te veel
moeten missen of hun ouders
veel te weinig zien, is dat geen
goede zaak, niet voor de kinderen en niet voor de ouders.
Soms krijg je nu al het gevoel
dat je een onbekende bent
voor je kinderen. Ze zien de
oppas meer dan vader of moeder. Als je goede opvangmogelijkheden hebt, houdt het ook
op. Eigenlijk moeten we kiezen: werken en geld verdienen
maar de kinderen weinig zien
of stempelen, de kinderen wel
zien maar de rekeningen niet
kunnen betalen. Alles in het
teken van de flexibiliteit!”
Een collega van Annelies vroeg
ouderschapsverlof. De werkgever kan
zoiets niet weigeren, maar de collega kreeg géén vaste vrije dag. “Wat
ben je met vrije dagen als je ze niet
kan gebruiken wanneer er een probleem is met de kinderopvang?”, zegt
Annelies. “Voor mij is deze toestand
niet vol te houden. De shopmanager merkt maar al te goed dat ik het
zwaar heb. Mijn contract wordt na
een jaar waarschijnlijk niet verlengd.”
“Werkgevers verlangen dat
hun personeel te allen tijde
beschikbaar is, liefst ook bijna
elk weekend. Zo raakt de
balans tussen werk en privé
helemaal verstoord. Om nog
te zwijgen van wat we verdienen. We krijgen een karige
premie als we vroeg starten
maar geen premie voor weekendwerk. Ze verwachten veel
flexibiliteit voor weinig loon.”
Annelies heeft nog een klein kindje
dat naar de kinderkribbe gaat. “In de
kribbe weten ze graag een maand op
voorhand hoe de planning eruit ziet.
Het is dan ook vervelend dat ik geregeld moet vragen om van dagen te
wisselen. Gelukkig springt mijn moeder af en toe bij.”
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 | 5
SNAPSHOTS
SOCIAAL AKKOORD
NA LANGE STAKING IN
FRANS PRIVÉZIEKENHUIS
NEEM DEEL AAN
ACV-ENQUÊTE OVER
OUTPLACEMENT!
De Vedici-groep kocht in 2012 het ziekenhuis in het Franse Pont de Chaume. Vedici
is een grote privé-onderneming in de Franse
zorgsector die op winst en expansie uit is.
Sinds kort krijgt de groep ook financiële
middelen van investeerder CVC om deze
strategie uit te voeren.
Voor het ziekenhuis in Pont de Chaume
betekende de overname een grote verandering. In drie jaar tijd werd er wel drie keer
geherstructureerd. Dat leidde tot grote problemen voor de arbeidsorganisatie en de
veiligheid van personeel en patiënt. Via
sociaal overleg trachtte de vakbond de problemen aan te kaarten, zonder resultaat.
Het personeel van het ziekenhuis staakte
twee keer maar telkens weigerde de directie te onderhandelen over een collectief
akkoord.
Op 22 oktober 2015 was de maat vol voor de
werknemers. Ze voerden niet minder dan 51
dagen lang actie. 183 van de 500 personeelsleden namen aan de diverse acties deel. Het
misprijzen van de directie ten aanzien van
de actievoerders was groot. Al het mogelijke werd gedaan om het overleg te vertragen of saboteren.
Maar op een bepaald moment werd de druk
te groot voor de directie. Op 14 december
kwam er toch een voorakkoord. Hierin stonden afspraken over extra aanwervingen, een
bruto premie van 400 euro en meer verlofdagen.
De Dienst Onderneming van het ACV heeft
een enquête gemaakt rond outplacement.
Sinds 1 januari 2014 was het mogelijk om bij
werknemers, die worden ontslagen met een
opzegvergoeding van meer dan 30 weken,
4 weken loon hiervan af te trekken om met
dat geld outplacement te regelen. Tot 31
december 2015 kon de ontslagen werknemer van dit outplacement afzien en zo dus
Lees meer op www.epsu.org
6
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
PRODUCTIEKETEN VAN
50 TOPBEDRIJVEN
ONDER DE LOEP GELEGD
De mondiale vakbondsconfederatie IVV
heeft onderzoek gedaan naar de productieketen van 50 topbedrijven waaronder Sony,
Samsung, Siemens, L’Oréal, Maersk, 3M en
Fedex. Al die bedrijven hebben samen een
omzet van 3.100 miljard euro. In theorie
geeft dit hen de macht om de ongelijkheid in
de wereld te verminderen. In plaats daarvan
stellen ze in hun productieketen slechts zes
procent van de werknemers te werk via een
direct arbeidscontract. Dat betekent dat 94
procent of 116 miljoen werknemers via een
‘indirecte arbeidsrelatie’ hun bijdrage leveren aan het te vervaardigen product. De productieketen is complex en ondoorzichtig.
Neem nu Apple. Die onderneming telt
98.000 werknemers maar
stelt indirect nog eens 1,6
tot 2,3 miljoen mensen in
haar productieketen tewerk.
In heel die wirwar gaan
bedrijven als Apple telkens
op zoek naar goedkopere
grondstoffen en lage lonen.
Telkens proberen ze ook
te vluchten wanneer regeringen meer regels willen
opleggen of meer belasting
willen innen. Lokale leveranciers worden uitgeperst.
Dat heeft natuurlijk zo zijn
effect op de gewone werknemer.
de volledige opzegvergoeding behouden.
Maar sinds 1 januari 2016 is de situatie veranderd: werknemers kunnen nu niet langer
weigeren en kunnen dus ook niet meer verhinderen dat er 4 weken loon wordt afgetrokken om outplacement te betalen.
Het ACV wil dan ook heel graag inschatten
hoe het is gesteld met de kwaliteit van outplacement en met de service van de erkende
outplacementbureaus.
De ondernemingsraad of de vakbondsafvaardiging hebben namelijk inspraak wanneer er een outplacementbureau moet
worden gekozen. Het is dan ook zeer nuttig dat de vakbond een beter zicht krijgt op
de kwaliteit en de resultaten van outplacementkantoren.
Ook jij kan daarbij helpen, als je al hebt
gebruik gemaakt van outplacement!
Vertel het ACV over jouw ervaringen! Wil je
graag deelnemen aan de enquête? Surf dan
naar deze plek: https://goo.gl/7Nx7Mi.
Bedankt om mee te doen!
In de toeleveringsketen van het
Amerikaanse Walmart zie je hoe werknemers in China worden gedwongen om
overuren te presteren. De vakbond wordt
er actief tegengewerkt.
Sommige multinationals trachten opnieuw
greep te krijgen op hun productieketen
om wantoestanden te kunnen aanpakken.
Zo zie je bijvoorbeeld dat er bij groepen
als Carrefour, Umicore en Ikea mondiale
afspraken worden gemaakt met de internationale vakbonden. Die afspraken moeten de basisrechten van werknemers in de
productieketen beter beschermen. Er is
natuurlijk nog een lange weg af te leggen
om gerealiseerde vooruitgang in de praktijk om te zetten.
Meer details over het onderzoek vind je
op www.ituc-csi.org
De transportsector is een belangrijk onderdeel van de Europese economie. Vijf procent van de Europese bevolking (of 11 miljoen mensen) is direct tewerkgesteld in de
sector. Europa heeft tal van stappen gezet
om een open interne markt te creëren voor
transport. Dat proces ging spijtig genoeg
niet gepaard met een proces van sociale
harmonisering. Wel integendeel. Het ging
bergafwaarts met de tewerkstelling en de
arbeidsvoorwaarden, en dat voor alle vervoer (weg, spoor, water, lucht). Nationale
wetgeving is niet altijd perfect afdwingbaar,
wat leidde tot oneerlijke concurrentie, sociale dumping en frauduleuze praktijken.
Voor de Europese transportvakbond ETF is
het hoog tijd om gemeenschappelijke normen af te spreken rond faire arbeidsvoorwaarden en sociale rechten in de Europese
transportsector. Om die reden startte ETF
met een campagne die steun krijgt van de
VEEL ARMOEDE BIJ
NIET-EUROPESE
NIEUWKOMERS
Mensen die niet in Europa zijn geboren en in
België komen wonen, hebben een vier keer
hoger risico om in armoede te leven dan
autochtone Belgen. Dat stond in de krant
te lezen in januari. Nergens in de Europese
Unie is de kloof groter dan in ons land.
Van de mensen die buiten Europa werden
geboren maar hier wonen, leven er zeven
op de tien onder de armoededrempel.
Griekenland is de enige EU-lidstaat waar
nationale transportvakbonden. Het uiteindelijke doel is om de Europese Commissie
te doen nadenken over een goed wetgevend
kader. Om dit doel te realiseren mikt ETF
via een petitie op de steun van één miljoen
Europese burgers uit de 28 lidstaten. Als dit
lukt, is de Commissie verplicht om te reageren op hun oproep. Zet je mee jouw handtekening?
nieuwkomers er nog iets slechter aan toe
zijn. Ter vergelijking: van de mensen die
in België zijn geboren, dreigt 18 procent in
armoede te moeten leven. Wat ook al niet
niks is.
In landen als Zweden en Luxemburg lopen
nieuwkomers ook betrekkelijk veel risico
om armoede mee te maken. Het Verenigd
Koninkrijk en Duitsland scoren dan weer
betrekkelijk goed. Geen wonder dus dat
vluchtelingen momenteel graag naar die
landen trekken.
Een probleem in België is dat we er te weinig
in slagen om nieuwkomers aan het werk te
krijgen. Soms zijn nieuwkomers te laaggeschoold. Maar er is ook nog altijd veel discriminatie op onze arbeidsmarkt. Heel wat
mensen met vreemde roots vinden geen job
of moeten genoegen nemen met een baan
die ver onder hun capaciteiten ligt en slecht
wordt betaald.
Het blijft dan ook een geweldige uitdaging
voor de federale en regionale regeringen
om armoede structureel aan te pakken.
Niet alleen bij nieuwkomers, maar ook bij
andere lagen van onze bevolking.
Kijk op www.fairtransporteurope.eu
© FOTO: BELGAIMAGE
EUROPESE VAKBOND
ETF IN ACTIE VOOR ‘FAIR
TRANSPORT’
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 | 7
SOCIALE VERKIEZINGEN (5)
Militant Michel Dekens: “Ik ben
er niet alleen voor kaderleden”
WERKEN AAN EEN BETER CARREFOUR VOOR ÀLLE WERKNEMERS
Sandra Vercammen
Michel Dekens begon zijn carrière
in 1983 bij Carrefour, dat toen nog
GB heette. Tien jaar later ging hij
zich bij de vakbond engageren.
“Betrokkenheid bij de vakbond heb
ik eigenlijk altijd al gevoeld”, vertelt
Michel. “Voor ik vakbondsmilitant
werd, had ik al veel respect voor de
vakbonden. Gaandeweg groeide bij
mij de goesting om me in ons bedrijf
in te zetten rond de sociale situatie.”
© FOTO: DANIËL RYS
Michel is een actief lid van het preventiecomité (CPBW), de ondernemingsraad en de
kaderafvaardiging. Hij heeft ook een zitje
in de Europese ondernemingsraad.
Kaderleden en professionals hebben specifieke vragen, weet Michel. “We helpen hen
op een discrete manier. Achter persoonlijke
vragen gaan vaak collectieve problemen
schuil, en die willen we graag via sociaal
overleg oplossen. Veel mensen denken dat
kaderleden het voor mekaar hebben omdat
ze meer verdienen maar het gaat ook om werkomstandigheden alleen in functie van
werknemers die een zware werkdruk erva- winstbejag en concurrentie.
ren. De druk om soms onrealistische streef- Volgens Michel kan een kadermilitant
doelen te bereiken kan heel zwaar wegen. invloed uitoefenen en bruggen bouwen. Zelf
Kaderleden die lid zijn van een vakbond krij- kan Michel door zijn inbreng op de ondergen mettertijd een andere kijk op bepaalde nemingsraad en in het preventiecomité
situaties. Redenen genoeg dus om ook mee wegen op sommige beleidsbeslissinkaderleden genoeg te bereiken.”
gen. Hij gelooft ook in een goede dialoog en
Maar Michel wil er zijn voor alle werkne- samenwerking. “Vakbonden staan sterker
mers, niet alleen voor kaderleden. “Collega’s als ze samenwerken in plaats van elkaar te
kunnen altijd bij mij terecht, in alle vertrou- beconcurreren. Ook met een directie moet
wen. Daar ligt mijn roeping.”
je goed kunnen dialogeren, met wederzijds
Vooroordelen over kaderleden zijn dikwijls respect en vertrouwen. Verschillen qua
misplaatst, vindt de militant. “Kaderleden ideeën of overtuiging hoeven geen obstazijn meestal niet minder sociaal bewogen kel te zijn. Maar als een dialoog niet leidt
maar verbergen dat wel eens achter een tot een oplossing, moet je ook niet aarzelen
façade. Ze denken zo hun kansen op promo- om actie te voeren.”
tie te beschermen en niets te moeten verliezen van hun variabel loon. Een bedrijf ver- ‘GEEN ZALANDO-TOESTANDEN’
wacht nu eenmaal meer van kaderleden en
zet hen meer onder druk.”
Internationale ondernemingen als
Carrefour hebben belang bij een sterke vakbond. “Zonder het werk en de acties van de
BRUGGEN BOUWEN
vakbonden zouden wij hier toestanden als
Met steun van de vakbond kunnen werkne- bij Zalando meemaken. Je kunnen organimers opboksen tegen de puur economische seren als werknemers en vrij je vakbond
logica in een onderneming. Anders staan de kunnen kiezen zijn belangrijke rechten.
Iets wat jonge werknemers te weinig beseffen. Soms veranderen ze van bedrijf omdat
ze bij Carrefour te weinig perspectief zien.
Ik zou zulke jongeren liever bij ons houden
om samen te werken aan een betere onderneming.”
Volgens Michel moet er worden gestreefd
naar zoveel mogelijk degelijke én voltijdse
jobs. “Ben je hoog opgeleid of ambitieus?
Dan is de distributie niet aantrekkelijk
door de vele gammele jobs met lage lonen,
contracten met weinig werkuren, tijdelijke
contracten, het weekendwerk, de onregelmatige werkuren. In de voorbije tientallen
jaren gebeurde het niet zo vaak dat werknemers van aan de basis doorstroomden naar
een kaderfunctie. Terwijl ervaring en vakmanschap juist zo belangrijk zijn in onze
branche.” |
Michel Dekens, vakbondsmilitant bij Carrefour: "Achter
persoonlijke vragen gaan vaak collectieve problemen
schuil".
8
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
Veerle Vanpoucke vangt veel signalen op
‘ANDER MENSBEELD ZAL WERKGEVERS GOED DOEN’
Op een bepaald moment kreeg Veerle de
vraag om kandidaat te zijn bij de sociale
verkiezingen in 2012. Ze was al lang bewust
aangesloten bij de vakbond, zonder meteen te overwegen om militant te worden.
“Toen ik de vraag kreeg, zei ik niet meteen
ja want het is in een bedrijf toch een hele
stap om openlijk uit te komen voor je sociaal engagement.” Uiteindelijk stelde Veerle
zich toch kandidaat. Zo kreeg ze de kans
om, samen met collega-militanten, op een
meer gestructureerde manier engagement
te tonen en zo meer impact te hebben.
BESPARINGSWEDLOOP
© FOTO: DANIËL RYS
Veerle Vanpoucke werkt al 26 jaar
bij KBC. Als organisatieadviseur is
ze nauw betrokken bij diverse (re)
organisatieprojecten. Veerle heeft
dan ook veel contacten met collega’s
bij KBC. “Zo vang ik heel wat signalen van op de werkvloer op”, zegt ze.
Veerle Vanpoucke engageert zich voor het personeel bij KBC. Zij ziet de werkdruk zienderogen toenemen als gevolg van
de niet aflatende besparingswedloop tussen de financiële instellingen.
te koesteren competente en loyale bondgenoten.”
SAMEN AAN DE KAR TREKKEN
“In mijn job krijg ik veel signalen, op alle Bij KBC is de kaderwerking van de LBCvlakken, maar ik merk vooral dat de werk- NVK geïntegreerd in de globale vakbondsdruk op de vloer zienderogen toeneemt als werking. “En zo moet het ook”, zegt Veerle.
gevolg van de niet aflatende besparings- “Die samenwerking is volgens mij cruciaal.
wedloop tussen de financiële instellingen. Enerzijds om voldoende slagkracht te kunDe werkdruk is zeker niet op alle plaatsen nen ontwikkelen voor acties en dienstverleonder controle, met alle gevolgen van dien.” ning, maar anderzijds vooral omdat kaderIn de ondernemingsraad van KBC is Veerle leden aan het eind van de rit ook gewoon
actief als kaderafgevaardigde. Ze is ook werknemers zijn die worden geconfronafgevaardigde in de Europese onderne- teerd met dezelfde bedreigingen, zorgen
mingsraad en plaatsvervangend lid van het en bekommernissen.”
preventiecomité (CPBW). “In dat laatste Veerle zit ook in het dagelijks bestuur van
orgaan concentreerde ik me op meedenken het NVK, de structuur voor kaderwerking
binnen de stresswerkgroep, vooral rond de binnen de LBC-NVK. Dat is een werking
thema’s stressbeheersing en burn-out.”
voor kaderleden en –militanten die over alle
sectoren heen werkt. “Ik kreeg een ruimere
kijk door in het dagelijks bestuur te zitten”,
MENSELIJK PRIJSKAARTJE
stelt Veerle. “Zo leerde ik hoe ze in andere
“Voor veel bedrijven staat groei gelijk met bedrijven en sectoren met resultaat aan vakhet brutaal schrappen van jobs of het ver- bondswerk doen. De problemen van kaderplaatsen van tewerkstelling naar landen met leden zijn niet in alle sectoren dezelfde. Ze
lagere lonen. Werknemers worden bij zulke staan ook niet overal even hoog op de vakoefeningen dikwijls herleid tot pure ‘cijfers’, bondsagenda.”
die je makkelijk kan schrappen of vervan- “Kaderleden zijn een groeiende doelgroep
gen door een lager cijfer. Sociaal overleg voor vakbondswerk”, ervaart Veerle. “Het
moet ervoor zorgen dat we de werkgever NVK geeft ondersteuning rond inhoudeblijven sensibiliseren rond het maatschap- lijke thema’s en specifieke dienstverlening
pelijke en menselijke kostenplaatje van waarmee we kaderleden en hoger opgeleizijn beslissingen. Het moet ook de ruimte den kunnen aanspreken.” |
scheppen om in onderling overleg te zoeken naar creatieve oplossingen om het tij
van de tanende tewerkstelling te keren. Met
een open geest bij alle partijen, maar vooral
vertrekkend van een mensbeeld dat werknemers niet alleen als kosten ziet, maar als
Zin om je collega’s te
verdedigen? Surf naar
www.wordacvkandidaat.be
NVK GEEFT
KADERLEDEN
EEN STEM
Het NVK is de kaderwerking van LBCNVK en ACV die kadervertegenwoordigers uit alle sectoren bijeen brengt. De
kaderwerking diept onderwerpen uit
die de kadermilitanten zelf van heel
groot belang vinden: aansprakelijkheid, werkdruk, zich gekneld voelen
tussen hamer en aambeeld, leiderschap, loonbeleid, innovatie…
Al deze thema’s en de geïntegreerde
manier waarop ze worden aangekaart op het sociaal overleg hebben
als gevolg dat heel wat kaderleden
zich willen engageren als lid of vertegenwoordiger van het kaderpersoneel. Het NVK roept (hogere) kaderleden, mannen en vrouwen, op om te
kiezen voor een actief engagement.
Kaderleden kunnen mee vorm geven
aan een ‘win-win’: de uitdagingen van
werkbaar werk en inkomen koppelen
aan een snel innoverende en concurrentiële werkomgeving.
Vragende partij voor een discreet
gesprek of meer info?
Surf naar www.nvk.be
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 | 9
Vakbond boekt
op vele niveaus
RESULTATEN
GROTE INZET IS NIET ALTIJD ZICHTBAAR OF BEKEND
Veerle Verleyen
Vakbonden worden door sommigen
wat graag verguisd. Maar ze boeken wel dagelijks resultaten, werken
aan oplossingen, sluiten akkoorden en halen asociale regeringsmaatregelen van de agenda. Dat
was vroeger zo. En dat is nu nog zo.
Denk bijvoorbeeld aan de nieuwe sectorakkoorden, zoals de overeenkomst rond
nachtwerk voor e-commerce. Of aan onze
resultaten in de strijd tegen de mogelijke
bestraffing van langdurig zieke werknemers. In dat dossier ging de financiële sanctie voor langdurig zieken van tafel, onder
meer nadat meer dan 10.000 mensen hadden gereageerd op een poll van de LBC-NVK
en nadat heel wat zieke werknemers getuigenissen hadden afgelegd. Ziek zijn kies je
niet, straffen helpt je niet. De vakbond wil
de werkgever op zijn verantwoordelijkheid
aanspreken om zo betere resultaten te boeken in de strijd tegen ziekte, stress en burnout.
ONDERHANDELEN EN VEEL
MEER
Vakbondswerk speelt zich vooral af op de
werkvloer en aan de onderhandelingstafel.
Militanten en secretarissen bemiddelen,
zoeken naar oplossingen, onderhandelen,
leggen voorstellen op tafel, stellen kritische
vragen, vermijden ontslagen en ijveren voor
degelijke arbeidscontracten die inkomensen jobzekerheid bieden.
Lokaal, regionaal en landelijk zijn vakbondsafgevaardigden lid van sociale raden,
milieuraden, raden voor ontwikkelingssamenwerking, gemeentelijke commissies
voor ruimtelijke ordening. Ze zijn sociaal
rechter bij de arbeidsrechtbank. Of vrijwilliger bij de lokale Hart boven Hard-afdeling
of in een ngo.
TAL VAN CAO’S
werknemersbelangen verdedigen. Elk jaar
worden in de bedrijven en instellingen tal
van cao’s afgesloten over de lonen, degelijke
jobs, arbeidsorganisatie, veiligheid en preventie, vorming, verlof, functieclassificaties
en noem maar op.
In de sectoren bereikt de vakbond belangrijke afspraken. Die afspraken zorgen ervoor
dat ook werknemers in bedrijven zonder
vakbondswerking betere loon- en arbeidsvoorwaarden hebben.
Om resultaten te behalen moet de vakbond
een draagvlak vinden en creëren voor zijn
ideeën en voorstellen. De snelheid waarmee
de regering-Michel asociale maatregelen
lanceert en wetsvoorstellen op de agenda
zet dwingt de vakbond meer dan eens in een
strak en dwingend carcan. In de media krijgen de werknemersorganisaties niet altijd
de ruimte om de kern van de zaak goed uit
te leggen.
MODERNE COMMUNICATIE
Maar de vakbond laat zich niet in een hoekje
drummen. Zo werd het filmpje over de ‘rijkentaks’ op de LBC-NVK-facebookpagina
meer dan 850.000 keer bekeken. Een persbericht van het ACV over de dwaasheid van
nog meer besparingen in de sociale zekerheid en over de roep naar een eerlijker fiscaliteit kreeg veel weerklank in de media. Veel
Belgen vragen een belasting op grote vermogens, en toch bedient deze regering zo
graag het Grote Geld. In West-Vlaanderen
scoorde het ACV met een fictief aanslagbiljet, dat voor de mensen pijnlijk duidelijk maakte dat hun rekening sterk aandikt
door de vele besparingsmaatregelen. Op het
kabinet van premier Charles Michel konden
ze er niet om lachen. De waarheid kwetst
waarschijnlijk.
In Vilvoorde en op Brussels Airport voerden
militanten van de LBC-NVK ‘sorry-acties’. Ze
verontschuldigden zich voor de afschaffing
van de kinderarbeid, voor de kinderbijslag,
voor ons pensioen, voor de degelijke sociale zekerheid. Deze acties zetten duidelijk
het belang en de waarde van vakbonden in
de verf. En er is ook een ‘event’ om de strijd
voor een degelijk statuut voor onthaalouders opnieuw kracht bij te zetten.
Individuele en collectieve belangen verdedigen staat ook hoog op de vakbondsagenda. De juridische medewerkers op
onze LBC-NVK-secretariaten handelen
elk jaar talloze ledendossiers af met goed ACTIE IN VELE VORMEN
resultaat. Als de werkgever zijn plichten
niet vervult, stapt de vakbond voor het lid Sociale vooruitgang bereik je meestal niet
naar de arbeidsrechtbank. Collectief vor- zonder slag of stoot: acties zijn nodig om
men onze militanten en secretarissen een de werknemersbelangen pittig en kordaat
sterke ploeg die in bedrijven en sectoren de te verdedigen. De LBC-NVK en het ACV
10
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
bewijzen dat ook alternatieve acties helpen om draagvlak te creëren, de vinger op
de wonde te leggen en resultaten te scoren.
Wordt er zwaar gereorganiseerd en staan
er jobs op het spel? Worden werknemersof mensenrechten flagrant geschonden?
Dan zijn hardere acties soms noodzakelijk
omdat niemand aan de overkant van de
onderhandelingstafel wil bewegen. Uit de
sociale geschiedenis hebben we onthouden
dat allerlei vormen van actie noodzakelijk
zijn om resultaten te boeken.
Draagvlak creëren, de macht van het getal,
vrije meningsuiting, het recht om actie te
voeren in allerlei vormen: ziedaar essentiële componenten van een maatschappij die
democratisch wil zijn. |
De vakbond wil dat alle mensen een fatsoenlijk bestaan
kunnen leiden en dat inspanningen eerlijk en rechtvaardig worden verdeeld. Vandaar ook de vraag naar eerlijke
fiscaliteit en een faire taks op grote vermogens.
Besparingen in sociale zekerheid
zijn perfect te vermijden
OPEN BRIEF AAN PREMIER CHARLES MICHEL
Geachte Eerste Minister
Charles Michel,
U moet wel zijn geschrokken toen u hoorde
dat Bart De Wever (N-VA) opriep om nog
meer te besparen in de sociale zekerheid.
Het vergt van u al veel om de bevolking
ervan te overtuigen dat de besparingen
die u oplegt aan werknemers, werklozen, zieken, invaliden en gepensioneerden
broodnodig zijn om ons land een begroting in evenwicht te bezorgen. Het moet
voor u nog moeilijker zijn geweest dat
juist Bart De Wever, een historicus van
opleiding, in de media zei dat er bijkomende besparingen te vinden zijn door de
werkloosheidsvergoedingen niet langer
door de vakbonden te laten uitkeren.
Het is immers geen toeval dat vakbonden
werkloosheidsuitkeringen uitbetalen: zij
hebben de werkloosheidsverzekering uitgevonden en het is iets van hen! Aan het
einde van de 19de eeuw staken vakbondsleden iedere maand een bijdrage in een kas
waarop ze bij werkloosheid een beroep konden doen. Werkgevers richtten kassen op voor
vakantiegeld en kinderbijslag. Allemaal buiten de overheid die daar toen weinig of geen
belangstelling voor had. Met het Sociaal
Pact van 1944 werd dit systeem verankerd.
Werkgeversorganisaties werden zo de uitbetalingsinstelling voor kinderbijslag en vakantiegeld, centen die werden uitgekeerd via de
kassen die georganiseerd zijn in sociale secretariaten. Sindsdien betalen de vakbonden de
werkloosheidsuitkeringen en de ziekenfondsen de ziekte-uitkeringen.
ILLEGALE BELASTINGDEALS
De reactie van uw regering bleef dan ook niet
uit en u gaf de opdracht aan uw ministers om
de bevolking gerust te stellen dat er geen bijkomende bezuinigingen zouden komen bovenop
de 3,2 miljard euro besparingen in de sociale
zekerheid. Dat leidde de aandacht af, want u
kreeg nog maar pas te horen van de Europese
Commissie dat de belastingdeals die België
sloot met multinationals, onwettig zijn. 700
miljoen euro zou u moeten terugvorderen van
die bedrijven. U had waarschijnlijk gehoopt
dat de bevolking hier niet te veel aandacht
aan zou schenken. Maar helaas reageerde uw
minister van Financiën, Johan Van Overtveldt
(N-VA), prompt dat hij ‘er alles zou aan doen om
een terugvordering te vermijden’. Wat een herrie moet dat zijn geweest in uw regeringsploeg!
Stel u even voor dat deze uitspraken de werknemers, werklozen, zieken, invaliden en
gepensioneerden doen beseffen dat er bij hen
het zwaarst wordt bezuinigd. Maar er is, uiteraard, wel een andere weg. Zoals bijvoorbeeld
faire belastingen heffen op grote vermogens.
VERMOGENSBELASTING
Ik weet natuurlijk, beste Premier, dat uw regering van MR, CD&V, N-VA en Open VLD geen
voorstander is van een vermogensbelasting.
Zo’n vermogensbelasting kan het land nochtans veel geld opleveren. Surft u eens naar
de website van journalist Ludwig Verduyn:
www.derijkstebelgen.be. Daar vindt u de
200 rijkste families van België. Uit de lijst
blijkt dat een vermogensbelasting voor de
25 rijkste gezinnen van ons land – die samen
beschikken over 93,6 miljard euro – ons al
genoeg geld zou opleveren. Als we op hun
gezamenlijk vermogen een taks van 3 procent
heffen, brengt dat 2,8 miljard euro op. Dat is
bijna het bedrag dat uw regering zo graag wil
wegsnoeien uit de sociale zekerheid, maar
dan alleen betaald door de 25 rijkste families.
U hoeft écht niet het geld te gaan zoeken bij
werknemers, werklozen, zieken, invaliden en
gepensioneerden.
Vanwaar komt die 3 procent? Die komt van
de berekening van de vermogensbelasting die
het Financieel Actie Netwerk (FAN) voorstelt.
Deze vermogensbelasting bestaat uit drie
tarieven: 1 procent voor het bedrag boven
de 1 miljoen euro, 2 procent voor het bedrag
boven de 2 miljoen euro en 3 procent voor het
bedrag boven de 3 miljoen euro. En meneer de
Eerste Minister, hierbij wil ik er nog aan toevoegen dat een onderzoek heeft aangetoond
dat 85 procent van de Belgen voorstander is
van een belasting op grote vermogens vanaf
1 miljoen euro.
Met vriendelijke groeten,
Guido Deckers, nationaal ACV-propagandist
voor het thema rechtvaardige fiscaliteit.
Lees meer over het FAN op
www.hetgrotegeld.be |
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 | 11
Moet ik bij mijn
sollicitatie vertellen
dat ik zwanger ben?
Bram Van Goethem
Bij het bekijken van enkele websites met werkaanbiedingen zie
je plotseling de job van je dromen. Je bent net zwanger geraakt
en nu worstel je met de vraag of je
je potentiële werkgever hiervan
zelf op de hoogte moet brengen.
WELKE VRAGEN KAN DE
WERKGEVER JE EIGENLIJK
STELLEN?
In principe mag de werkgever je geen vragen stellen die gaan over je privéleven, tenzij ze relevant zouden zijn wegens de aard en
12
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
de uitoefeningsvoorwaarden van de functie WELKE HOUDING KAN JE ZELF
waarvoor je solliciteert. Hoogst uitzonder- AANNEMEN?
lijk kan een zwangerschap melden echt als
relevant worden beschouwd, bijvoorbeeld In principe ben je dus niet verplicht om zelf
wanneer het gaat om een job waarbij je in spontaan te vertellen dat je zwanger bent.
aanraking zou komen met gevaarlijke stof- Ook als de werkgever ernaar vraagt of peilt
fen.
naar je eventuele kinderwens, ben je niet
Daarnaast zijn er criteria waarmee de werk- verplicht om te antwoorden. Een bepaalde
gever in feite geen rekening mag houden rechtspraak aanvaardt zelfs dat je hierover
bij de aanwerving, bijvoorbeeld het feit of liegt. Gewoon zwijgen zou immers argwaan
je al dan niet lid bent van de vakbond, maar kunnen wekken bij de werkgever en biedt
ook het feit of je misschien zwanger bent. dus niet noodzakelijk genoeg bescherming.
Iemand niet aanwerven op basis van zulke Als je ongeoorloofde vragen niet of zelfs vergronden kan vallen onder de wettelijk ver- keerd beantwoordt, kan dat niet leiden tot
boden vormen van discriminatie.
de nietigheid van je arbeidsovereenkomst
wegens bedrog. De werkgever kan zoiets
evenmin inroepen om een ontslag om dringende reden te rechtvaardigen. |
© FOTO: BELGAIMAGE
VRAAG VAN DE MAAND
© FOTO: DANIËL RYS
Nieuwe afspraken van kracht
bij kleine bankkantoren
SECTORBAREMA'S, ADV-DAGEN EN ANCIËNNITEITSVERLOF
Ook bij de kleine bankkantoren is het bewijs geleverd dat werknemers meer gedaan krijgen als ze de handen in elkaar slaan, via de vakbond.
Denis Bouwen
De meer dan 10.000 personeelsleden bij kleine zelfstandige bankagentschappen genieten sinds
begin 2016 van nieuwe afspraken
over hun loon en arbeidsduur. Het
gaat om een groep werknemers
die sinds midden vorig jaar valt
onder het nieuwe paritair comité
341, bevoegd voor de ‘bemiddeling
in bank- en beleggingsdiensten’.
Voor de zomervakantie van 2015 ging het
nieuwe PC officieel van start. Werkgevers en
vakbonden maakten afspraken over nieuwe
loon- en arbeidsvoorwaarden die werken in
de sector aantrekkelijker moeten maken.
De nieuwe afspraken staan in collectieve
arbeidsovereenkomsten (cao’s) waaraan alle
werkgevers zich moeten houden.
De lonen van de werknemers bij kleine
bankkantoren zijn voortaan gebaseerd op
zeven functiecategorieën. Onder welke
functiecategorie val je precies? Die informatie moet je van jouw werkgever krijgen.
Aan elke functiecategorie zijn sectorbarema’s gekoppeld die de lonen bepalen op
basis van ervaring. Bijna alle ervaringsjaren
in en buiten de sector worden in rekening
gebracht. Deze afspraken zijn trouwens van
toepassing op oude én nieuwe werknemers.
Op 1 januari 2016 werden de barema’s en
reële lonen met 0,43 procent geïndexeerd.
LAGERE ARBEIDSDUUR
Werkgevers en bonden raakten het ook eens
over een collectieve arbeidsduurvermindering. De gemiddelde arbeidsduur zakt van
38 naar 37,5 uur per week. Als gevolg hiervan krijgt de werknemer drie dagen inhaalrust of ‘ADV’ per jaar. Die dagen kan hij of
zij opnemen in halve of volle dagen. De
arbeidsduurvermindering wordt in twee
stappen ingevoerd: in 2016 krijgt de werknemer 1,5 ADV-dag, in 2017 komt daar nog
eens 1,5 dag bij.
Er is ook overeengekomen dat de werkweek mag worden gespreid over 5,5 dagen:
vijf weekdagen en de zaterdagvoormiddag.
Het bankkantoor mag twee keer per week
worden opengehouden tot 19.00u (niet op
zaterdag).
De ‘bank holidays’ vallen dit jaar op 25
maart en op een datum die de werknemer
vrij mag afspreken met de werkgever.
EXTRA VERLOF
Nieuw in de sector is ook het anciënniteitsverlof. Per begonnen schijf van vijf jaar
ononderbroken anciënniteit krijgt de werknemer een extra verlofdag per jaar. In totaal
kan de werknemer zo maximaal vier ancienniteitsverlofdagen opbouwen. Deeltijdse
werknemers krijgen deze dagen in verhouding tot hun tewerkstellingsregime. Neem
deze dagen wel voor het eind van het jaar op,
anders ben je ze kwijt.
De nieuwe afspraken illustreren wat werknemers kunnen bereiken door hun krachten te bundelen via de vakbond. Het spreekt
vanzelf dat de LBC-NVK ook voor deze groep
werknemers haar inspanningen voortzet.
Wil je meer weten? Surf naar http://pc341.
lbc-nvk.be. Wil je graag geregeld nieuws ontvangen over de ontwikkelingen in deze sector?
Geef dan je e-mailadres, naam en bankkantoor
door via [email protected]. Hartelijk dank
namens je vakbond! |
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 |
13
Vakbond heeft rol te spelen in
KLIMAATSTRIJD
AKKOORD VAN PARIJS IS RELATIEF SUCCES
N
atalie is meer dan fashionable late. Zo’n
twee uur na de afspraak komt ze het
café nabij Brussel-Zuid binnen. Maar dat
is oké. Natalie is spoedarts in opleiding
en op haar stageplaats moest een patiënt
in ijltempo naar intensieve zorgen, dat
heeft toch even voorrang. Naast geneeskunde heeft ze een passie voor ecologie.
Ze is frontvrouw van de klimaatactiegroep
Climate Express. Met 10.000 naar Parijs,
dat was de doelstelling. Een actie om aan
te sluiten bij de miljoenenbetoging voor een
goed klimaatakkoord. Maar een stel terroristen en de daaropvolgende noodtoestand
beslisten er anders over. Climate Express
trok dan maar een week later met 14.000
betogers naar Oostende.
Wouter Parmentier
MIRAKEL EN RAMP
ONS RECHT: Ben je tevreden over het
Parijse klimaatakkoord?
N AT H A L I E
ZWAKKE ENGAGEMENTEN
EGGERMONT:
ONS RECHT: Waarom is het akkoord dan ook
“Journalist en milieu-activist
George Monbiot drukte het zo
uit: ‘Als je het akkoord vergelijkt
met wat het zou kunnen zijn
geweest, is het een mirakel.
Als je het vergelijkt met wat
het zou moeten zijn, is het een
ramp.’ De COP (‘Conference
of Parties’, de klimaatonderhandelingen, nvdr) is een
plaats waar wetenschap vertaald wordt in beleid. Daar
zitten geen wetenschappers of activisten rond
de tafel, maar politici en
zelfs multinationals. Die
laatste sponsoren de
COP zelfs. Eigenbelang
een ramp?
NATHALIE: “Het akkoord is even zwak in
zijn engagementen als het sterk is in zijn
retoriek. Ieder land moest een klimaatplan
indienen. Als je alle klimaatplannen optelt,
kom je aan een temperatuurstijging van
3 graden. In het akkoord staat dat we willen streven naar 1,5 graad. Wat we effectief
doen is ruim onvoldoende. De poort wordt
ook opengezet voor een aantal non-oplossingen. In het akkoord staat niet dat de uitstoot nul moet zijn, er staat dat de uitstoot
netto nul moet zijn. Er mag dus uitstoot zijn
zolang die maar wordt gecorrigeerd. Dat is
een belangrijk detail, want zo zetten ze de
deur open voor allerlei technieken zoals
koolstofopvang en -opslag. Daarmee wil
© FOTO: BELGAIMAGE
“Het klimaatprobleem gaat over
meer dan een windmolen rechts
en een zonnepaneel links, het gaat
over een maatschappelijke omwenteling. De vakbond is daarom een
essentieel onderdeel van de klimaatstrijd, net zoals een klimaatactivist moet deelnemen aan de sociale
strijd. We moeten elkaar versterken.” Dat zijn de woorden van Natalie
Eggermont, de sterke vrouw achter
het klimaatcollectief ‘Climate Express’.
Zij schreef het gelijknamige boek over
haar klimaatreis naar Warschau en
over de vraag hoe de sociale en ecologische strijd met elkaar verweven zijn.
en winstbejag komen vaak roet in het eten
strooien. In zo’n context is het een wonder dat er eindelijk een klimaatakkoord is
dat geldt voor heel de wereld. En het heeft
de ambitieuze doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad
Celsius. Het is een enorme verdienste dat dit
er zo in staat. Dit akkoord zou er nooit zijn
gekomen zonder zware druk van onderuit
en zonder de talloze mensen die wereldwijd
de straat zijn opgegaan. Zo bekeken is er dus
zeker succes geboekt.”
14
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
men CO2 uit de lucht zuigen en onder de in stukken geknipt. Als je dan als milieuac- We moeten de hele economie omvormen. Je
grond steken. Wetenschappers onderzoe- tivist zegt: ‘We sluiten de mijnen’, dan zeg kan de kennis en de organisatiekracht van
ken dit al sinds de jaren 1990 en de resul- je net hetzelfde als wat de rechtse regering de vakbonden gebruiken om dat te doen.”
taten waren nooit bevredigend. Terwijl we al jaren aan het zeggen is. Dat is een klap in
perfect kunnen overschakelen op hernieuw- het gezicht van al die mijnwerkers.”
DEENS VOORBEELD
bare energie die wél de toets van de weten- “Tijdens een rondetafelgesprek met de vakschap doorstaat. Het is onaanvaardbaar bonden zei de vertegenwoordiger van de ONS RECHT: Welk land is voor jou een goed
risicogedrag van wereldleiders wanneer ze Poolse bonden dat ze helemaal niet tegen voorbeeld als het op klimaatbeleid aanzouden inzetten op zaken die hun nut nog een transitie waren. Maar ze wilden wel komt?
niet hebben bewezen. Ik vergelijk dat met dat zoiets op een rechtvaardige manier NATHALIE: “Denemarken. Duitsland, met
geneeskunde. De aarde is een kritiek zieke gebeurde. Ik besefte dat het over veel meer zijn ‘Energiewende’, wordt dikwijls aangepatiënt. Je moet dan handelen op basis van ging dan het afstappen van fossiele grond- haald als voorbeeld. In Duitsland komt alles
de beste wetenschappelijke kennis. Dan doe stoffen. Het ging over een maatschappe- van onderuit. Je hebt er coöperatieven en
je zo snel mogelijk alles wat je kan en ga je lijke omwenteling die impact heeft op jobs klimaatneutrale steden. Maar als je wat verniet tot het laatste moment wachten om en de samenleving. Die omschakeling gaat der kijkt, zie je dat de energiemarkt er nog
experimentele geneeskunde toe te passen.” er alleen maar komen als mensen het gevoel altijd in handen is van een aantal multinahebben dat ze veilig is. Wat met mijn ener- tionals en dat die blijven kiezen voor bruingiefactuur? Wat met mijn job en mijn pen- kool, een vervuilende energieopwekker.
POOLSE MIJNWERKERS
sioen? Daarom hebben we met Climate De overheid laat begaan. Zo komt het dat
ONS RECHT: Je hebt een boek geschreven met
Express meegedaan aan de nationale vak- Duitsland de doelstelling met betrekking tot
de titel ‘Climate Express’. Toen ik het eerste bondsbetoging op 7 oktober. Omdat we hernieuwbare energie niet zal halen.”
hoofdstuk las, was ik verrast. Je neemt het op weten dat een transitie niet rechtvaardig “In Denemarken is er een overheid die natiovoor Poolse steenkoolmijnwerkers en bent kan zijn als ze plaatsvindt in een omgeving nale plannen maakt en nationale wetten uitkritisch voor Greenpeace. Hoe leg je dat uit? waarbij het hele sociale weefsel wordt afge- vaardigt. Daar hebben ze een langetermijnNATHALIE: “Greenpeace had voor de COP
broken.”
visie. Er is een uitstootnorm en een degelijk
in Warschau al campagne gevoerd om de
klimaatplan. De klimaatneutrale steden en
steenkoolmijnen te sluiten. Dat is logisch ONS RECHT: In je boek vertel je dat 90 onder- coöperatieven in Denemarken werken in
vanuit het gezichtspunt van een klimaatac- nemingen in de voorbije 200 jaar verant- een andere context dan in Duitsland. Daar
tivist: steenkool is slecht voor het klimaat, woordelijk waren voor twee derde van de heb je geen multinational die deze initiatiedus steenkoolmijnen moeten dicht. Daar is uitstoot van broeikasgassen. Zie je dan ook ven allemaal teniet doet. In Denemarken is
heel veel tegenkanting tegen gekomen en een rol voor de vakbond in die bedrijven?
er enorm veel hernieuwbare energie en een
de Poolse vakbonden waren gedegouteerd NATHALIE: “Ja. Alles waar ik nu van kan heel grote daling van emissies. Vorig jaar
van de klimaatactivisten. Toen wij met genieten - mijn weekend, mijn vakanties, produceerden de Denen zoveel windenerClimate Express naar Polen trokken, wilden stemrecht – zijn er gekomen door strijd van gie dat de hele elektriciteitsbehoefte was
de vakbonden een tegenbetoging organise- onderuit en daar hebben de vakbonden een gedekt én ze zelfs elektriciteit konden verren! Waarover ging dat? De mijnbouw had belangrijke rol in gespeeld. Dat zal voor de kopen aan hun buurlanden. Een voorbeeld
het al twintig jaar hard te verduren. Ze gin- klimaatverandering niet anders zijn. Eén dus.” |
gen van de ene herstructureringsgolf naar van de mensen van Climate Express, Marc
de andere. De productiviteit moest omhoog, Alexander, werkt bij Nyrstar, een bedrijf dat
mensen verloren hun werk. En dat in een zink produceert in Balen. Marc is als vaksociale context waar er ook aan de pensioe- bondsafgevaardigde bezig met het klimaat. Een betoging voor doortastende maatregelen tegen de
nen en de werkloosheidsuitkeringen werd In zijn bedrijf denkt hij na over de overscha- klimaatopwarming bracht op zondag 6 december 14.000
geknibbeld. Het hele sociale vangnet werd keling naar een duurzaam productieproces. mensen op de been in Oostende.
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 | 15
GROENE ENERGIE
in plaats van kerncentrales
WAAROM LUKT HET IN BELGIË NIET EN IN DUITSLAND WEL?
Sebastiaan Kok
Duitsland kiest met zijn
‘Energiewende’ resoluut voor hernieuwbare energie. In ons land worden versleten kerncentrales tien jaar
langer open gehouden. Sara Van
Dyck van de Bond Beter Leefmilieu
vertelt aan Ons Recht hoe we onze
energie kunnen ‘vergroenen’ en legt
uit waarom België zo achterop hinkt.
Is overschakelen naar hernieuwbare energie wel mogelijk in België?
SARA VAN DYCK: “Ook ons land kan volledig
overschakelen naar hernieuwbare energie.
Zulke energie kan je halen uit windmolens,
zonnepanelen en in mindere mate biomassacentrales. Om volledig te kunnen overschakelen heb je ook een flexibele vraag
nodig, bijvoorbeeld door elektrische auto’s
op te laden wanneer er veel wind is. Met Typisch Belgisch?
kerncentrale het net met een constante hoeeen Europees energienetwerk kunnen we SARA: “Het klimaatbeleid van ons land veelheid elektriciteit. Komt daar nog veel
overschotten aan elektriciteit gemakkelijk wordt gekenmerkt door een gebrek aan windproductie bij op momenten van weitransporteren naar plaatsen met tekorten. visie. De regering neemt beslissingen die nig vraag, dan ga je windmolens moeten
Overschakelen naar hernieuwbare ener- ze zelf meteen ter discussie stelt. In 2003 uitschakelen. Om de dalen in hernieuwbare
gie is technisch perfect haalbaar, maar kwam de regering-Verhofstadt op de prop- energie op te vangen, is een gascentrale
dan moet het beleid daar wel voor kiezen. pen met een wet die mikte op een kern- veel geschikter. Met zulke centrales kan je
Duitsland bewijst dat het kan.”
uitstap tegen 2025. Maar kort nadien veel sneller inspelen op stroomtekorten.”
discussieerden ministers al over de bevoorONS RECHT: Is Duitsland de beste leerling
radingszekerheid. Na jarenlang gekibbel en STERKE LOBBY
van de klas?
akkoordjes sluiten met Electrabel besliste
SARA: “Duitsland doet het erg goed. De
de regering-Di Rupo om Tihange 1 open te ONS RECHT: Hoe komt het dat de regering zo
zichtbare klimaatopwarming en de kern- houden. En de regering-Michel houdt ook vasthoudt aan kernenergie?
ramp in het Japanse Fukushima brachten Doel 1 en 2 tien jaar langer open. Zelfs de SARA: “De regering houdt Doel 1 en 2 lanalles in een stroomversnelling. In 2011 lan- nucleaire uitstap tegen 2025 staat ter dis- ger open om de elektriciteitsbevoorraceerden onze oosterburen de ‘Energiewende’ cussie. Kiezen voor kernenergie betekent ding te garanderen. ‘Toevallig’ verklaarde
om een einde te maken aan de risico’s van hernieuwbare energie dwarsbomen.”
Elia, de beheerder van het stroomnetwerk,
kernenergie en de afhankelijkheid van fospas enkele dagen na die beslissing in een
siele brandstoffen. In 2022 gaat daar de laat- ONS RECHT: Waarom gaan kernenergie en rapport dat deze kerncentrales niet nodig
ste kerncentrale dicht. De CO2-uitstoot moet groene energie niet samen?
zijn om het licht te laten branden. Ook de
er verminderen met 40 procent tegen 2020 SARA: “Wind en zonneschijn variëren elke CREG (Commissie voor de Regulering van
en met 80 tot 95 procent tegen 2050.”
dag. Tegen 2050 kunnen we evolueren naar de Elektriciteit en het Gas) bevestigt dat. Er
“Maar Duitsland is niet het enige land dat een samenleving die volledig draait op her- zijn geen objectieve redenen om de centrawerk maakt van een energietransitie. Zo is nieuwbare energie. Maar op korte termijn les langer open te houden. In Duitsland nam
Denemarken een echte koploper. En ook kan je met wind- en zonne-energie alleen de bevoorradingszekerheid zelfs toe sinds
in Spanje en Portugal maakte hernieuw- de stroomtoevoer niet garanderen. Je hebt de Energiewende.”
bare energie de voorbije jaren een stevige dus in een overgangsfase nog alternatieven “Achter deze onlogische beslissing zit een
opmars.”
nodig, voor wanneer er te weinig zon en sterke lobby, die inspeelt op de onterechte
wind is. Kernenergie is geen geschikt alter- angst dat het licht zal uitgaan. De fedenatief. Een kerncentrale kan je niet even rale minister van Energie, Marie-Christine
VEEL GEKIBBEL
aanzetten als het plots te weinig waait. Het Marghem (MR), heeft zich omringd met
ONS RECHT: Terwijl Vlaanderen en Wallonië
duurt verscheidene dagen om een centrale kabinetsmedewerkers die komen van
bleven kibbelen over de klimaatdoelstellin- in Doel of Tihange weer te laten draaien. Electrabel, de uitbater van de kerncentragen voor 2013-2020, hakte de klimaatconfe- Als een kerncentrale elektriciteit levert, les. Grote stroomverbruikers zoals BASF
rentie in Parijs knopen door voor 2020-2050. is dat voor een langere tijd. Zo ‘bezet’ een en Solvay doen er alles aan om zo goedkoop
ONS RECHT:
16
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
mogelijk elektriciteit te krijgen. Zij hebben én van de buurlanden. Daarom zijn Bond verzetten zich daardoor veel minder tegen
het meeste baat bij een grote ‘basislast’, Beter Leefmilieu en Inter-Environnement de bouw van windmolens.”
dat is de hoeveelheid energie die constant Wallonie naar het Grondwettelijk Hof “Er moet ook ruimte zijn om omwonenden
wordt geproduceerd. Omdat deze elektrici- gestapt om de wet over de levensduurver- inspraak te geven wanneer er nieuwe windteit toch wordt geproduceerd, vraag of geen lenging van de kerncentrales te laten vernie- turbines worden gepland. In ons land worvraag, is de prijs ervan laag. In België, waar tigen. We zoeken via crowdfunding steun den de omwonenden dikwijls pas betrokken
kernenergie zorgt voor zowat de helft van de voor deze rechtszaak. Meer daarover lees je wanneer ze worden geconfronteerd met de
stroomproductie, is de basislast erg groot. op www.sloopdekerncentrales.be.
vergunningsaanvraag. Op zo’n moment
De grootindustrie geniet van de laagste prij- “De overheid moet ook meer ruimte maken kunnen ze alleen nog maar een bezwaarzen, terwijl de kleine consument opdraait voor coöperatieve energieproducenten, schrift indienen. Dat is veel te laat.”
voor alle investeringen in groene stroom en met genoeg locaties voor windmolens. “Verder is er nood aan een stabieler invesbinnenkort zelfs ook voor die in gascentra- Coöperatieve energieleveranciers vinden teringsklimaat. Welke energieproducent
les. De Turteltaks en andere verhogingen nauwelijks gronden voor windmolens. In durft nog windmolens te bouwen als je niet
van de elektriciteitsprijs bewijzen dat.”
Duitsland komt 47 procent van de her- weet of de kerncentrales wel of niet langer
nieuwbare energie van coöperatieve ver- zullen open blijven? Tot slot moet de bevolenigingen. Burgers participeren hierin en king ook de voordelen van hernieuwbare
MEER DAN 300.000 JOBS
dat heeft een positief effect. Als mede-eige- energie beter leren kennen. Deze vorm van
ONS RECHT: Zal hernieuwbare energie de
naar van een windmolen geniet je ook van energie leidt tot meer jobs en een gezondere
stroomfactuur doen stijgen?
de voordelen – groene stroom en inkomsten leefomgeving zonder dat het meer hoeft te
SARA: “De studie ‘Our Energy Future’ van – en zie je niet alleen de nadelen. De Duitsers
kosten.” |
de Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en
het Wereldnatuurfonds (WWF) toont aan dat Sara Van Dyck (Bond Beter Leefmilieu): “De federale minister van Energie, Marie-Christine Marghem (MR), heeft zich
het niet duurder is om in ons land over te omringd met kabinetsmedewerkers die komen van Electrabel, de uitbater van de kerncentrales.”
stappen naar een energiemix met een veel
groter aandeel voor hernieuwbare energie.
Wist je dat de bouw van een nieuwe kerncentrale in Groot-Brittannië alleen maar
mogelijk is dankzij miljarden subsidies, terwijl zonnepanelen op dit moment winstgevend zijn zonder overheidssteun? Maar de
lasten zijn ongelijk verdeeld. Grote industriële bedrijven krijgen allerhande vrijstellingen en kortingen, terwijl de burger opdraait
voor de investeringen in groene stroom.”
“Investeren in hernieuwbare energie betekent ook meer jobs. In Duitsland heeft de
Energiewende meer dan 340.000 banen
gecreëerd!”
ONS RECHT: Kernenergie produceert geen
CO2. Zal België zijn klimaatdoelstellingen
wel kunnen halen zonder kernenergie?
SARA: “In België is de elektriciteitsproductie maar voor 20 procent verantwoordelijk
voor de uitstoot van CO2. De rest van die uitstoot heeft te maken met transport, gebouwen, industrie en landbouw, met een groot
potentieel aan energiebesparing. Maar ook
binnen de elektriciteitsproductie hoeft de
CO2-uitstoot niet te stijgen als kerncentrales
worden vervangen door windmolens, zonnepanelen en in mindere mate biomassacentrales. Trouwens, met het huidige beleid
zal België de verlaging van de CO2-uitstoot
met 40 procent tegen 2030 niet halen. Het
zal daarvoor ook geen boekhoudkundige
trucjes meer kunnen toepassen.”
ANDERE KEUZE GRAAG
Hoe kan België de omslag
maken naar duurzame energie?
SARA: “Het beleid moet voluit kiezen voor
hernieuwbare energie en niet voor kernenergie. Geen langere levensduur voor de
versleten centrales. De regering is doof
voor de kritiek van milieu-organisaties
ONS RECHT:
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 | 17
"Armen de schuld
geven voor eigen
ellende? Griezelig!"
Denis Bouwen
“Wie arm is, heeft dat alleen
maar aan zichzelf te wijten.” Zo oordeelde de goegemeente meer dan eens in de
19de eeuw. Anno 2016 is die
opvatting opnieuw ‘bon ton’
JAAK BREPOELS BESCHRIJFT RIJKE GESCHIEDENIS
bij sommigen. “Griezelig”,
ARBEIDERSBEWEGING
vindt historicus Jaak
e christelijke en bestaanszekerheid te geven”, zegt Brepoels. “In de 19de eeuw vond
Brepoels, die onder de
socialistische arbei- het establishment dat je maar hard moest werken om iets te bereititel ‘Wat zoudt gij zondersbeweging kunnen ken, tegen om het even welke voorwaarden. Alleen wie toen geld
der ’t werkvolk zijn?’ een
een palmares voorleggen had, hoefde zich geen zorgen te maken over de toekomst. Die visie
dat de grondleggers ervan maakt nu een verontrustende comeback.”
geschiedenis schetst
voor onmogelijk zouden “Vanuit de politieke rechterzijde – N-VA en Open VLD - worden gerevan de Belgische arbeihebben gehouden. “Er is geld ballonnetjes opgelaten, die de toegang tot de sociale zekerheid
dersbeweging tuszwaar gestreden om arbei- en het leefloon koppelen aan strenge voorwaarden. Wie geen werk
ders en werkers die veroor- heeft of langdurig werkzoekend of ‘armlastig’ is, heeft dat bijgesen 1830 en 2015. Het
deeld waren tot een armoe- volg alleen maar aan zichzelf te danken. Maar goed dat er tegen dat
boek is uitgegeven
dig bestaan in de marge van ‘voor-wat-hoort-wat’-verhaal steeds meer verzet komt: niet alleen
bij Van Halewyck.
de kapitalistische samenle- van de vakbonden, maar ook van het middenveld, zoals het Netwerk
D
ving sociale rechten en meer
18
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
tegen Armoede en Hart boven Hard.”
De christelijke arbeidersbeweging kan prat gaan op een
rijk en gevarieerd verleden.
“VAKBONDEN ZULLEN
NIEUWE ALLIANTIES
VORMEN”
Zullen er in 2050 nog vakbonden
zijn? “Zeer zeker”, weet Jaak Brepoels.
“Zolang de wereld van het kapitaal
weigert om de wereld van de arbeid
mee te laten genieten van de vruchten
van de koek die samen wordt gebakken– en die bereidheid neemt elke dag
af – zal de vakbeweging nodig blijken
om de rechten van de werknemers
solidair veilig te stellen. Werkgevers
willen bijvoorbeeld wat graag nog veel
meer flexibiliteit opleggen.”
Tegelijk wijzen andere bewegingen
op andere bedreigingen, die mee de
toekomst beïnvloeden van de manier
waarop we werken, leven en consumeren. “Met bewegingen als Hart
boven Hard en Climate Express zullen allianties worden gesloten om
de gezamenlijke bedreigingen aan te
pakken. In die zin zal de vakbeweging
mee de tolk moeten worden van een
verzet dat veel meer dekt dan alleen
maar de werksituatie. Het is dan weer
verontrustend dat de broodnodige
solidariteit sterk op de proef wordt
gesteld door onzekerheid over de toekomst, de vluchtelingencrisis en de
terreurdreiging.”
In België bestaat de arbeiders- het beleid hebben ons de verzorgingsstaat
beweging uit twee grote poten, een christe- opgeleverd.”
lijke en een socialistische. Een goede zaak?
JAAK BREPOELS: “België is in syndicaal
ALGEMEEN STEMRECHT
opzicht een tweestromenland, waar de
socialistische en de christelijke arbeidersbe- ONS RECHT: De katholieke arbeidersbeweweging een vaste stek in het sociaalecono- ging ontstond ooit als reactie op de socialismisch landschap verwierven. Als je naar het tische. Tegelijkertijd werkten socialisten en
resultaat kijkt, kan je moeilijk zeggen dat dit progressieve liberalen wel vaak samen met
schadelijk was. Integendeel. De christelijke de daensisten. Ze waren dus zeker niet altijd
arbeidersbeweging leunde historisch dicht vijanden of tegenstrevers?
aan bij één van de klassieke machtspartijen BREPOELS: “Dat klopt. Al deze stromingen
en dat hielp soms om sommige eisen sneller vonden elkaar in de strijd voor het algegerealiseerd te krijgen.”
meen stemrecht. Na de Eerste Wereldoorlog
“Bij de grote staking van 1936 schreven werd dat stemrecht afgedwongen, weliswaar
beide arbeidersbewegingen geschiedenis alleen voor mannen. Het gemeenschappedoor samen te vechten voor het minimum- lijk doel was gerealiseerd en dus kwamen
loon, de betaalde vakantie en arbeidsduur- de sociale en economische tegenstellingen
verkorting. Tot dan waren beide bewegin- opnieuw bovendrijven, waardoor de arbeigen eerder water en vuur. Na de Tweede dersbewegingen ook naar mekaar toegroeiWereldoorlog ontstond het gemeenschap- den. Niet vergeten dat het ACW eerder een
pelijk vakbondsfront, dat hoogtes en laag- soort politieke beweging was, die heel wat
tes kende. Die goede verstandhouding tus- raakvlakken had met de socialisten. Beiden
sen vroegere kemphanen én de deelname vonden elkaar in de progressieve regering
van christendemocraten en socialisten aan Poullet-Vandervelde (1926), maar die werd
ONS RECHT:
door het bankkapitaal en conservatieve
krachten ten gronde gericht. Daarna was
het spijtig genoeg gedaan met de politieke
paringsdans tussen socialisten en christendemocraten.”
WERKLOOSHEIDSGELD
De vakbonden keren werkloosheidsgeld uit, iets wat graag wordt gehekeld
door hun tegenstanders. Ten onrechte.
BREPOELS: “Wie de rol van de uitbetalingsinstellingen (mutualiteiten, vakbonden)
bekritiseert, mag best eens worden herinnerd aan de oorsprong van het socialezekerheidsstelsel. Dat gaat terug op de bijstandskassen uit de 19de eeuw, toen arme donders
die hooguit konden rekenen op het manna
dat van de tafelen der rijken viel, uit eigen
zak spaarcentjes opzij legden om zich onder
elkaar tegen onverwacht onheil te verzekeren. Met andere woorden, de arbeidersbeweging kan het vaderschap van en dus de
zeggenschap over de sociale zekerheid opeisen. Als de politieke rechterzijde de rol van
vakbonden en mutualiteiten als uitbetalingsinstellingen in vraag stelt, is dat niet
zonder bijbedoelingen.”
“Het hele sociaal overleg is de rechterzijde
ook een doorn in het oog. We hebben in ons
land een model waarbij diverse belangengroepen elkaar kunnen vinden. Dat heeft
gezorgd voor een zekere sociale stabiliteit. Het sociaal overleg krijgt steeds minder speelruimte. De werkgevers weten zich
gesterkt door de regering, die zich steeds
minder gelegen laat aan sociale consensus. ”
ONS RECHT:
VERMOGENSBELASTING
ONS RECHT: Wie je boek leest, merkt dat
progressieve inkomstenbelasting en een
vermogensbelasting altijd opnieuw op tafel
werden gelegd door de arbeidersbeweging?
BREPOELS: “Juist. Het is nooit echt gelukt
om grote vermogens – de rijke bovenlaag
– in dezelfde mate als loon- en weddetrekkenden mee te laten bijdragen voor de
financiering van de sociale zekerheid of
van collectieve diensten. De sociale zekerheid wordt gefinancierd door bijdragen van
werknemers en werkgevers maar de overheid zelf gebruikte belastinggeld om het
systeem financieel drijvend te houden. Wat
gebeurt nu? Werkgeversbijdragen worden
verminderd. Het financieel onevenwicht
wordt opgevangen door te besparen in de
uitgaven of voorwaarden te koppelen aan
uitkeringen. Tegen die achtergrond betaalt
de verzekerde dubbel: door een beperking
van de baten en door via de fiscus mee te
betalen aan de tekorten. Van een taxshift of
een verschuiving van belastingen op arbeid
naar belastingen op kapitaal is geen sprake.
Er is dan ook geen sprake van een hogere
bijdrage van meer vermogenden aan de
financiering van het stelsel.”
>
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 | 19
Historicus Jaak Brepoels: “Als de politieke rechterzijde de rol van vakbonden en mutualiteiten als uitbetalingsinstellingen in vraag stelt, is dat niet zonder bijbedoelingen.”
RECHTSPERSOONLIJKHEID
“RENARD EN CARDIJN,
TWEE GROTE BRONNEN
VAN INSPIRATIE”
De Waalse socialistische vakbondsleider André Renard en de Vlaamse
priester Jozef Cardijn, de stichter van de
Katholieke Arbeidersjeugd (KAJ), zijn
voor Jaak Brepoels monumenten uit de
syndicale geschiedenis. Beide mannen
waren controversieel, Renard wegens
zijn Waalse opstelling in Vlaanderen,
Cardijn lange tijd in katholieke middens
én bij de socialistische tegenstrever.
“Renard besefte in de jaren ‘50 wat
Wallonië in economisch opzicht te
wachten stond. Het holdingkapitaal
verliet de leeggezogen regio voor het
meer toekomstgerichte Vlaanderen.
Om die dreiging te keren wilde Renard
de vakbeweging tot motor van economische structuurhervormingen maken.
Hij inspireerde een hele generatie
Waalse syndicalisten en politici.”
“Een gelijkaardige invloed ging uit van
Cardijn, maar dan binnen de katholieke
arbeidersbeweging. Deze geëngageerde
priester, die het van kapelaan tot kardinaal bracht, wilde de arbeidersklasse
als een volwaardige stand erkend en
gewaardeerd zien. Dat leek in de jaren
twintig en dertig minder vanzelfsprekend dan later. In de jaren zeventig
belandde zijn geesteskind, de KAJ, in
moeilijker vaarwater: ook katholieke
jongeren kwamen in de greep van de
anti-autoritaire tijdsgeest, die niet langer traditioneel gezag zomaar voetstoots aanvaardde.”
20
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
ONS RECHT: De eis om vakbonden rechtsper-
soonlijkheid te geven is ook al zo oud als de
straat?
BREPOELS: “Aan het eind van de 19de eeuw
konden mutualiteiten overheidssubsidies
krijgen als ze onder meer rechtspersonen
werden. Daar viel wat voor te zeggen omdat
ze een verzekering waren. Maar pogingen
om vakbonden in dat juridisch keurslijf te
dwingen zijn steevast mislukt. En terecht.
Want het zijn belangen- en strijdorganisaties, waarvan de slagkracht er juist in
bestaat om in alle vrijheid te mogen kiezen
welke actiemiddelen ze willen inzetten. Het
debat over rechtspersoonlijkheid gaat daarover: voor de rechterzijde en de werkgevers
is dat een middel om de vakbonden te kortwieken, voor de vakbonden gaat het om
hun overleven. Vakbonden geven op vele
niveaus een stem aan de werknemers en
dat zint de politieke rechterzijde niet: voor
hen is de vakbeweging een obstakel voor
hun hervormingsdrift. Zonder vakbonden
zouden bepaalde partijen veel makkelijker
hun plannen kunnen doordrukken.”
ONS RECHT: Een Besluitwet uit 1944 voerde
de sociale zekerheid in. Hoe belangrijk was
dat?
BREPOELS: “Die wet veralgemeende de toegang tot de sociale zekerheid naar iedereen
die werkte, dus ook naar niet-vakbondsleden. De invoering ervan was tijdens de
bezettingsjaren voorbereid omdat de regering in ballingschap en werkgevers zich
zorgen maakten over de sociale onrust die
na de bevrijding zou kunnen ontstaan. Die
schrik verklaart ook de ‘toegeeflijkheid’ van
het patronaat na de Eerste Wereldoorlog,
die toen het algemeen stemrecht, de achturendag en de vakbondsvrijheid opleverde.
De besluitwet van 1944 maakte een einde
Een oude affiche in het Frans, die belangrijke verwezenlijkingen van de vakbond in de verf zet.
aan de schrijnende armoede. Het monument is nu zo imposant geworden dat het
stilaan uitkijken is of het fundament nog
sterk genoeg is om het gebouw te dragen.
Het is een discussie die we niet mogen overlaten aan tegenstrevers die het systeem te
duur vinden en die er vanuit snode bedoelingen de bezem willen doorhalen.
Ons Recht kan drie exemplaren van het
boek ‘Wat zoudt gij zonder ’t werkvolk zijn?’
wegschenken. Wie belangstelling heeft in
deze historische turf, kan dat melden via
[email protected]. Graag voor 18 februari. De spreekwoordelijke onschuldige hand
zal de gelukkigen aanduiden. Wie het boek
wil kopen, kan terecht in de boekhandel of
bij de auteur zelf: jaak.brepoels@telenet.
be of 0494/33.54.00. |
Beelden: met dank aan Kadoc en
Jaak Brepoels
Vakbond zegt sorry
voor vele verwezenlijkingen
ACTIE OP BRUSSELS AIRPORT VALT IN DE SMAAK
Het eerste weekend van de kerstvakantie was een ideaal moment om ‘sorry’ te zeggen tegen een grote groep mensen.
Tijs Hostyn
Je kan geen krant meer openslaan of
de vakbond ligt onder vuur. De éne
dag lezen we dat de vakbond ‘onverantwoordelijk’ is, de andere dag zijn
er getuigenissen van mensen die
last hebben van een vakbondsactie
en, voor de week half om is, komt een
politicus ons vertellen dat de vakbond
een relikwie is van de vorige eeuw.
Voor vakbondsmensen, die zich dag in dag
uit inzetten voor hun collega’s, komt dat
natuurlijk hard aan. Zij steken al een tandje
bij om het lot van hun collega’s te verbeteren. Blijkbaar nemen journalisten en politici hen dat niet in dank af.
Blijven we dan maar bij de pakken zitten?
Neen dus. In Vilvoorde kwam een aantal
délégués op het idee om dit negatieve en
foute beeld op een sympathieke manier
ter discussie te stellen. Als we de kranten
moeten geloven, gaan we als vakbond wel
dagelijks in de fout met al het ‘onheil’ dat
we veroorzaken. Moeten we ons dan verontschuldigen bij de mensen? Zo werd de
‘sorry-actie’ geboren.
Een sorry-actie is een actie met een dikke
knipoog. Ironisch, zeg maar. Bij zo’n actie
excuseren we ons voor één van de verwezenlijkingen van de vakbond. Een verwezenlijking die door sommigen al te vanzelfsprekend wordt gevonden.
EIEREN BREKEN
Het helpt ons om even stil te staan bij het
belang van de vakbond, vroeger én vandaag.
Soms moet je alleszins eieren breken om een
lekkere omelet te kunnen bakken. Zonder
vakbondsacties was en is het onmogelijk
om de rechten van werknemers en werkzoekenden effectief te beschermen of verbeteren. Of het nu gaat over de sociale zekerheid
met al haar vertakkingen of over de loon- en
arbeidsvoorwaarden in je eigen onderneming of instelling, een sterke vakbond is
nodig om de bestaande rechten te waarborgen en om verbetering af te dwingen.
Een recente aflevering van de sorry-campagne was de actie op Brussels Airport. In
het eerste weekend van de kerstvakantie vertrokken zo’n 70.000 mensen vanuit de luchthaven van Zaventem. Een ideaal moment om
sorry te zeggen tegen een grote groep mensen. Een aantal délégués ‘excuseerde’ zich
voor de betaalde vakantie. Ludiek, met borden, pamfletten en een kerstman met snoep
en een slinger voor de kinderen, werden de
vakantiegangers verwelkomd.
BETAALDE VAKANTIE
Met de actie werd op een toffe manier in
beeld gebracht dat de vakbond véél meer
is dan de ongemakken waar sommigen wat
graag naar verwijzen. Die ongemakken
wegen niet op tegen de vele sociale voordelen waar we elke dag allemaal van genieten.
Zoals onze betaalde vakantie.
De actie op Zaventem was dus een onderdeel van een bredere campagne, die nu een
goed jaar loopt. Eerdere sorry-acties gingen
over de vijfdagenweek en over het sociaal
abonnement voor het woon-werkverkeer.
Zulke acties zijn zeer zinvol om het vaak
eenzijdige beeld te bestrijden dat media
nogal eens ophangen van ‘de vakbond’. Het
is en blijft belangrijk om te onderstrepen dat
de vakbond al veel heeft verwezenlijkt voor
de werkende bevolking in ons land.
Gelukkig blijkt ook dat heel wat mensen de
verdiensten van de vakbonden goed kennen.
Zij hebben wel positieve ervaringen en vertellen daar ook over. Het wordt tijd dat sommige politici hun beeld over de vakbond
positief bijstellen. |
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 |
21
WAARDE
5
LANDGENOTEN
"Het gaat de goede
kant op in Charleroi"
SYNDICALIST FABRICE EEKLAER ZIET
VOORUITGANG MAAR OOK GROTE KNELPUNTEN
In Charleroi werden de kaaien langs de Samber modern heraangelegd. Het stadscentrum wordt nieuw leven ingeblazen.
sinds de vorige legislatuur om de situatie wel luchtbelletjes te zien zijn maar dat het
te verbeteren. Momenteel kan je zeggen dat water nog niet kookt. De politiek van de fedeDe grootste stad van Wallonië,
zo’n 30 procent van het grondgebied van rale regering maakt het ook hier niet gemakCharleroi, draagt een flinke last uit
Charleroi aan het veranderen is. Zo zijn de kelijker om de armoede terug te dringen.
het verleden met zich mee. “Alle
kaaien langs de Samber modern heraange- Politici komen wel zwaaien met cheques
problemen zijn nog lang niet van de
legd. Het stadscentrum wordt nieuw leven voor Viva for Life maar we zien geen of te weiingeblazen. En de metro is af.”
nig structurele maatregelen tegen armoede.”
baan maar er waait toch een wind
“De politiek en het middenveld werken “Met onze beweging MOC binden we sinds
van verandering”, ervaart Fabrice
samen om van Charleroi een betere plek te lang mee de strijd tegen armoede aan. Zo
Eeklaer, verbondssecretaris van
maken. Op cultureel vlak gooien ons foto- organiseren we mee opleidingen voor werkde christelijke arbeidersbeweging
grafiemuseum en het kunstmuseum BPS22 zoekenden en kansengroepen. In stadswijMOC in de regio Charleroi-Thuin.
hoge ogen. En op het plateau van Gosselies ken hebben we acties en projecten. We hebhebben we niet alleen de bloeiende regio- ben ook een project om mensen in armoede
ONS RECHT: Charleroi heeft niet altijd zo’n
nale luchthaven maar ook nieuwe bedrij- te helpen om te besparen op hun energiefacpuike reputatie. Hoe kijk jij daar tegenaan?
ven, bijvoorbeeld in de biotechnologie. Het tuur. Heel vaak weten ze niet hoe ze premies
FABRICE EEKLAER: “Onze stad had het
enige wat nog ontbreekt is een project dat kunnen krijgen om hun energieverbruik te
trieste voorrecht om in een korte tijds- de hele bevolking écht kan mobiliseren, een drukken. Onze beweging is ook actief rond
spanne allerlei mutaties te moeten onder- programma om het stadscentrum autovrij huisvesting: heel wat mensen wonen in
gaan. Na het verlies van de steenkoolmijnen te maken of iets van die aard.”
slechte omstandigheden. In dat verband
hadden we onze hoop op de staalindustrie
beheren we mee twee maatschappijen voor
gevestigd, maar ook die sector verloor veel ARMOEDE
sociale huisvesting in Henegouwen.”
van zijn slagkracht. Dat had erg schadelijke
gevolgen voor de streek. We kregen ook af ONS RECHT: De benefietactie ‘Viva for Life’ MARSHALLPLAN
te rekenen met politieke schandalen, en zamelde in december centen in voor 12.000
de maatschappij ging veel strengere eisen kinderen in armoede in Charleroi. Een teken ONS RECHT: De werkloosheid blijft een uitstellen op het vlak van goed bestuur. Tot aan de wand?
daging van formaat?
overmaat van ramp kregen we de affaire- FABRICE : “Net als op andere plaatsen FABRICE: “Op het vlak van de tewerkstelling
Dutroux over ons heen.”
in Wallonië is het nu gelukkig zo dat de is de bloeding gestelpt maar er is nog veel
“Gedurende lange tijd zagen we geen echt armoede niet meer groter wordt. In de pro- werk aan de winkel. Laaggeschoolden en
toekomstperspectief. Maar de voorbije jaren vincie Henegouwen worden netto weer jobs vrouwen hebben het nog heel lastig om aan
merkten we toch een positieve verandering. gecreëerd. Maar de armoede en de werkloos- een job te geraken. De Waalse politiek deed
Het stadsbestuur van Charleroi tracht al heid blijven groot. Laten we zeggen dat er al al haar best om met het Marshallplan en
Denis Bouwen
22
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
© FOTO: CHRISTIAN JONIK
Het zuiden des lands lijkt voor sommigen heel ver weg.
Maar Wallonië ligt natuurlijk niet op een andere planeet.
Ons Recht brengt onze landgenoten uit het zuiden graag
een stukje dichterbij.
andere maatregelen een positievere omgeving te creëren. Maar veel meer kan ze ook
niet doen. Uiteindelijk moeten ondernemers
toch beslissen of ze wel of niet investeren.”
“Persoonlijk denk ik dat niet alleen de privésector jobs kan creëren. De overheid en
het middenveld hebben ook hun rol te spelen. Ook in Wallonië maken we nu bijvoorbeeld een ‘papy boom’ mee: een sterke stijging van het aantal senioren. Gaan we die
alleen laten opvangen door privé-investeerders of kunnen overheid en non-profit ook
hun deel doen?”
“In de geesten van velen heeft het kapitalisme als economisch systeem ondertussen de strijd gewonnen. Dat geldt ook voor
veel van onze leden. Veel mensen zijn gaan
geloven in het potentieel van het individu
en de ‘Amerikaanse droom’. Als arbeidersbeweging moeten we het belang van cultuur
opnieuw meer beklemtonen en moeten we
de kritische geest bij de burgers weer trachten aan te scherpen.”
VLUCHTELINGEN
Net als andere Belgische grootsteden wordt Charleroi geconfronteerd met
de toestroom van nieuwe vluchtelingen. Hoe
gaan jullie daar hier mee om?
FABRICE: “De MOC lag ooit mee aan de basis
van het lokale centre d’immigration. We zijn
ook betrokken bij initiatieven om nieuwkomers Frans te laten leren en in te wijden in
de betekenis van de term burgerschap. Meer
dan eens steunden we kerkbezettingen van
sans-papiers die vroegen om een regularisatie van hun situatie.”
“In alle nuchterheid moet ik erkennen dat
ook onze achterban bang is van de nieuwe
vluchtelingenstroom. Op zich is dat opmerkelijk want Wallonië is toch al lang een terre
d’immigration met alle inwijkelingen uit het
Vlaamse landsdeel, Italianen, Polen, Turken
en Marokkanen die hier ooit een nieuw
bestaan vonden. De vluchtelingenkwestie is
naar mijn smaak perfect beheersbaar maar
het probleem is voor een stuk ontstaan
doordat de vorige en de huidige regering
heel wat opvangplaatsen voor asielzoekers
hadden afgebouwd.”
“De modale burger zag in de voorbije maanden vluchtelingen in Brussel kamperen en
grote aantallen mensen Europa binnenkomen. Door het bestaan van facebook en twitter krijgt die kwestie nog veel meer weerklank, zeker wanneer een kleine gemeente
te horen krijgt dat er een asielcentrum zal
worden geopend. Ik begrijp dat mensen in
landelijke gemeenten opschrikken als ze
zo’n nieuws krijgen. Voor onze beweging is
ONS RECHT:
het dan zaak om te focussen op de rechten
en plichten van migranten en om de ontmoeting tussen nieuwkomers en Belgen
mee mogelijk te maken. We hebben trouwens een project in die zin gelanceerd.”
INTEGRATIE
ONS RECHT: Hoe kunnen we de nieuwkomers
integreren op onze arbeidsmarkt?
FABRICE: “Een uitstekende vraag. De werkgevers zullen deze vluchtelingen wel weten
te vinden, zeker als ze bepaalde vaardigheden hebben. Als arbeidersbeweging moeten we voorkomen dat de rechten van deze
nieuwe werknemers worden geschonden.
We moeten deze nieuwkomers ook winnen
voor de vakbond. Sommige Belgen zijn
bang dat de koek zal moeten worden verdeeld onder een grotere groep. Maar alle
studies geven aan dat de komst van nieuwe
migranten doorgaans leidt tot een groei
van het BNP. Wat jobs aangaat, hamer ik er
graag op dat we de beschikbare arbeid meer
moeten verdelen. Nu moeten sommigen 60
uur per week werken, terwijl anderen werkloos zijn. Een groot onrecht.”
daar trouwens in mee; we leven dan ook in
een liberaal Europa, en niet in een sociaal
Europa. Ik vind dat een overheid zich eerst
moet afvragen welke diensten ze moet verlenen, om dan uit te maken welke middelen daarvoor nodig zijn. De ene schuld is
de andere niet. Soms is het juist zinvol om
schulden te maken omdat je daarmee een
belangrijk doel kan bereiken. Vergelijk het
met een huishouden dat bewust schulden
maakt om een eigen woning te verwerven.”
BAND MET VLAANDEREN
Hoe denk je over de relatie tussen Charleroi en Vlaanderen?
FABRICE: “Tegenwoordig geniet Charleroi
weer een betere bekendheid, ook bij
Vlamingen. Ook uit Vlaanderen zien we
meer toeristen naar onze stad komen, niet
in het minst dankzij onze musea. Heel wat
mensen komen hier om de oude industrie of de ‘stedelijke archeologie’ te bezichtigen. Ik vind zeker dat Franstalige en
Nederlandstalige Belgen elkaar meer moeten ontdekken. Zelf trek ik met plezier naar
steden als Gent, Brugge, Antwerpen.”
“Met onze lokale MOC doen we ook inspanningen om de banden aan te halen. Zo trokOPEN UNIVERSITEIT
ken we naar onze collega’s van Beweging.net
ONS RECHT: De Waalse steden concurreren
in Limburg om te onderzoeken hoe zij proonderling om prestigeprojecten naar zich toe jecten rond energiebesparing ondersteunte kunnen trekken?
den. En in januari kregen we in Charleroi
FABRICE: “Ik vind die race bedroevend. bezoek van studenten van een Antwerpse
Soms heeft het Waals parlement veel weg opleiding voor maatschappelijk assistenvan een verzameling van burgemeesters ten.” |
die voor hun lokale belangen opkomen.
Charleroi staat nu wel veel meer op de kaart,
met Paul Magnette (PS) als burgemeester.
Ook al ben ik het niet noodzakelijk eens
met alles wat hij doet of voorstelt.”
“Een eigen universiteit heeft Charleroi nooit
gehad, ook al blijken de Waalse universiteiten wel meer en meer cycli ook in onze stad
aan te bieden. Een grote stap vooruit was
de oprichting van de ‘Université Ouverte’ in
Charleroi (2014), iets waar onze beweging
mee had voor gepleit. Via die open universiteit krijgen volwassenen uit heel Franstalig
EEN ÉCHTE CAROLO
België, die niet lang naar school gingen, een
tweede kans.”
Fabrice Eeklaer is een geboren en
getogen ‘Carolo’. Zijn moeder was
ONS RECHT: Vorig jaar had de stad Charleroi
een Siciliaanse. Zijn vader en grootnog zo’n 3.000 mensen in dienst. Een verminvader waren ook van Charleroi. De
dering met 500 ten opzichte van 2013?
overgrootvader
van Fabrice kwam
FABRICE: “Een neerwaartse trend die ik
uit Vlaanderen. Als arbeiderszoon
moeilijk kan toejuichen. Overal in Europa
behaalde deze syndicalist het diploma
vinden politici nu dat overheden minder
van
maatschappelijk assistent in
schulden moeten hebben en slanker moeten
Charleroi.
zijn. Die visie leidt vaak tot een verlies van
ONS RECHT:
overheidsbanen. Heel wat socialisten gaan
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 |
23
BELFIUS moet
lokaal verankerde bank worden
VAKBOND DRINGT AAN OP SERIEUS DEBAT OVER TOEKOMST BEDRIJF
B
elgische banken zijn de
De federale regering is de enige eigenaar van
voorbije tientallen
Belfius Bank maar heeft plannen om haar
jaren almaar meer
opgeslokt door interparticipatie in het bedrijf geleidelijk in te
nationale groepen
krimpen. Een deel van de politiek is ongemet beslissingscentwijfeld gemotiveerd om Belfius gewoon te
tra buiten onze landsgrenzen. Gevolg: de
privatiseren. Maar de LBC-NVK denkt daar
Belgen hebben steeds
anders over en dringt aan op een ernstig
minder te vertellen over
maatschappelijk en parlementair debat
de banken die hier aanwezig zijn. De CEO’s in ons
over de toekomst van Belfius. De instelland zijn meestal niet meer
ling kan een staatsbank blijven of evodan managers die uitvoeren
lueren naar een mengvorm tussen een
wat het moederhuis dicteert
en oplegt.
openbare bank en een coöperatieve
Daar
komt nog bij dat de
bank, waarbij de lokale en maatBelgische poot van een interschappelijke rol sterk moet doorwenationale bank vaak niet is
afgestemd op de lokale ecogen. Laten we lessen trekken uit het
nomische en maatschappelijke
verleden, adviseert de vakbond.
behoeften: die activiteiten moeten eerst en vooral dienen om
Elke Maes en Luc Soete
24
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
zoveel mogelijk winst te realiseren voor
het moederbedrijf. Aandeelhouders zetten
banken onder druk om altijd maar meer
winst binnen te rijven. Daar ligt zeker één
van de verklaringen voor de financiële crisis
van 2008 en voor de instabiliteit bij banken.
Een bank kan alleen maar duurzaam zijn als
ze financieel gezond is en in staat is om aan
alle lopende betalingsverplichtingen te voldoen. En als ze wordt beschermd tegen al te
hoge winstverwachtingen.
KANSEN GRIJPEN
Het is wenselijk en nodig om weer meer
greep te krijgen op de bankactiviteiten in
ons land. De toekomst van de Belfius Bank
biedt in dit opzicht kansen die we vooral
moeten grijpen. Zo zouden we nog iets positiefs distilleren uit de zware problemen die
de banksector teisterden.
Belfius kwam in 2011 voor 100 procent in
handen van de Belgische staat. Destijds
heette het bedrijf nog Dexia Bank België.
De vakbond vindt dat de samenleving goed moet zijn
vertegenwoordigd in het beheer van de Belfius Bank.
Wordt Belfius verkocht aan een andere speler op de Belgische markt, dan dreigt er een
sociaal bloedbad want heel wat functies zullen dan dubbel bestaan. En bij een verkoop
aan een buitenlandse speler is het ook verre
van zeker dat alle werkgelegenheid in ons
land behouden blijft.
Als Belfius de ambitie van lokale bank moet
waarmaken, volstaat het niet dat de regering de instelling puur als investeerder
bekijkt. Er is dan ook nood aan democratische controle en parlementair debat. De
vakbond vindt dat de samenleving goed
moet zijn vertegenwoordigd in het beheer
van de bank. Het is belangrijk om de dagelijkse en operationele leiding van Belfius
over te laten aan professionelen. Maar de
samenleving moet ook een rol spelen door
aan te geven hoe Belfius zijn rol als lokale
bank moet invullen en door daarop toe te
zien. Het middenveld moet meer inspraak
kunnen hebben zodat Belfius maatschappelijk verantwoord investeert.
© FOTO: BELGAIMAGE
ALTERNATIEVE SCENARIO’S
Momenteel is de overheid dus de enige eige- ons land over een bank te beschikken die
naar van Belfius Bank. De bank wordt wel lokaal is verankerd en de ambitie heeft
gerund zoals een privébank. Volgens een om de eigen economie en de publieke secrecent rapport wil de federale regering het tor te financieren. Voor een bank met zo’n
belang in Belfius geleidelijk verminderen. doelstelling zou het ook logisch zijn om de
Op zich is dat niet zo verwonderlijk want het eigendom ervan lokaal te verankeren. Het
was altijd de bedoeling van de politiek om zou geen goede zaak zijn om Belfius over te
de bank zo gauw mogelijk klaar te stomen dragen aan een externe privé-aandeelhouom te worden geprivatiseerd. Het lijkt erop der. Wie dat zou doen, zou de controle verdat de regering vanaf eind dit jaar aandelen liezen over de missie van Belfius. De missie
Belfius van de hand zal doen. Uiteraard ook van deze bank zou moeten getuigen van een
en vooral omdat die verkoop de Schatkist maatschappelijk engagement. En de nalezal plezieren.
ving van die missie moet ook kunnen worVoor de regering is het blijkbaar niet echt den gecontroleerd.
belangrijk om een maatschappelijk debat Als de regering beslist om Belfius aan privéte voeren over mogelijke toekomstscena- investeerders te verkopen, wil dat eigenlijk
rio’s voor Belfius Bank. De LBC-NVK denkt zeggen dat er geen lessen zijn getrokken
daar heel anders over. Volgens de vakbond uit de financiële crisis. Zo’n scenario zou
is een ernstig debat hierover meer dan op de voedingsbodem creëren voor nieuwe
zijn plaats.
instabiliteit en zou Belfius opnieuw de weg
opjagen van het zoeken naar zoveel mogelijk winst. Het zou ook nefaste gevolgen
BETER NIET PRIVATISEREN
kunnen hebben voor de tewerkstelling bij
De LBC-NVK vindt het belangrijk om in de onderneming.
Laten we een nieuw toekomstverhaal
bedenken voor Belfius Bank. Er is nood aan
een alternatief voor de plannen van de regering, die het bedrijf gewoon wil privatiseren.
Hoe kan een alternatief eruit zien? De bank
in staatshanden houden is één optie, maar
het is niet de enige oplossing.
Voor de vakbond is het uitermate wenselijk
dat de overheid op zijn minst een belangrijke aandeelhouder blijft. Dat zou getuigen
van een gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het gevoelige punt is dan
de relatie tussen de overheid en de bank. De
staat zou meer dan een aandeelhouder moeten worden: Belfius zou een openbare instelling met een democratisch afgesproken en
gecontroleerde opdracht moeten worden.
Ook mogelijk zijn mengvormen tussen
een openbare bank en een coöperatieve
bank. Een deel van de aandelen Belfius zou
kunnen worden verkocht aan de klanten
zodat die coöperant van de bank worden.
Misschien biedt die optie ook de mogelijkheid om de Arco-coöperanten te betrekken
bij het uitwerken van een oplossing. De
vroegere coöperanten werden de dupe van
de problemen bij Dexia/Arco. In die zin zou
het knap zijn om hen nu te betrekken bij een
nieuw project dat lessen trekt uit de fouten
van het verleden.
Er zijn in ons land misschien ook institutionele investeerders die mee in zo’n verhaal
willen stappen. Dat moeten dan ‘institutionelen’ zijn die niet alleen geld in de bank
willen steken maar ook voldoende geloven
in de ambitie om van Belfius een lokale,
duurzame bank te maken. Zulke investeerders mogen Belfius dus in geen geval alleen
als ‘melkkoe’ gebruiken. |
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 |
25
VRIJE TIJD
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
SUDOKU
11
9
4
1
4
5
3
6
5
1
2
11
1
3
7
15
3
1
2
4
4
9
4
3
7
5
13
6
4
9
8
6
6
1
8
7
2
5
2
3
8
12
2
14
9
3
8
7
9
1
6
5
8
1
10
1
10
11
CRYPTOGRAMMEN
OPLOSSINGEN SUDOKU
6
3
5
4
6
7
6
?
15
?
?
9
11
DRIEHOEKEN
9
Hoeveel driehoeken staan er
hier?
6
5
7
8
2
9
2
8
2
1
3
9
4
5
9
2
7
3
1
7
9
8
4
3
2
8
1
1
6
5
7
6 4
2
3
5
4
1
1
7
6
8
3
5
9
2
6
5
7
3
9
6
2
5
1
7
8
9
2
6
8
3
4
5
1
9
7
5
Cryptogrammen: onderwijzer / bioloog
Beroepen: Goudsmid / Dierenarts
Rekenpuzzel
8
3
6
2
4
4
1
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
Vul in de witte vakjes de cijfers
van 1 tot en met 7 in. Elk cijfer
mag maar 1 keer gebruikt worden. Elk groen getal is de som
van de cijfers uit de witte vakjes waarvan een hoek dit groen
getal raakt.
6 4
3
7
4
26
Welke beroepen oefenen deze
mensen uit?
• Gido Muds
• Dina Sterre
8
Driehoeken: Er staan 13 driehoeken
De oplossing van de vorige prijsvraag was
‘ELEKTRICITEITSPRIJSVERHOGING’. T.V.B. uit Doel werd door
loting uit de juiste antwoorden getrokken en wint een boekenbon van 20 euro. Proficiat!
Stuur je antwoord naar [email protected], ten laatste
op 15 februari 2016. Of stuur een briefje met de oplossing, naam,
adres en lidnummer naar Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000
Antwerpen. De winnaar ontvangt een boekenbon van Standaard
Boekhandel ter waarde van 20 euro.
Door deel te nemen aan de wedstrijd verklaar je je akkoord met
het wedstrijdreglement. Dit reglement vind je hier online: bit.ly/
wedstrijd-OR
REKENPUZZEL
• Wie wijst met opgeheven
vinger naar beneden?
• Welke wetenschapper sprak
niet de waarheid over zijn
leven?
PRIJSVRAAG
9
BEROEPEN
7
OPLOSSINGEN
verticaal
1. grand prix (afk.); waarbij je blijft bij
wie je was
2. slechthorende; meisjesnaam
3. Italiaanse schilder; tak dat op een
wilde plant wordt gehecht om
daarop te groeien
4. afval; muzieknoot
5. boos
6. muzieknoot; roeren (anagram)
7. Germaans volk
8. alleen gewone mensen draaien op
voor het ... van de staat; voorzetsel
9. hutjes (anagram); internationale
vakbond
10. opvouwbaar kampeerhuisje; Duitse
stad
11. meisjesnaam; wat de regering laat
springen zodat jij minder koopkracht overhoudt
4
1
Horizontaal
1. jongerenlidmaatschap
van ACV; Centrum voor
Loopbaanontwikkeling (afk.); positief antwoord
2. rendez-vous (afk.); Duits (afk.)
3. condens; hap
4. fooi (anagram); zweertje in de mond
5. heilige van de liefde
6. eensgezinde bundeling van krachten
7. vis (knorhaan, poon)
8. muzieknoot; gezicht; bijnaam (afk.)
9. lofzang; naaldboom; oud (anagram)
10. rund (anagram); meisjesnaam
11. vloeistof; raadselachtig beeld in
Egypte
6
Met de letters van de genummerde vakjes
kan je een woord vormen:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
UITGAANSTIP
FILM
Boren in de fundamenten van een huwelijksleven
(Tom Courtenay en Charlotte Rampling).
THEATERVOORSTELLING
‘HOOP’
Stijn Devillé schreef in het verleden met ‘Hebzucht’
en ‘Angst’ al twee gelauwerde politieke thrillers over
de wereld sinds de bankencrisis. In het derde deel,
Hoop, gaan de personages op zoek naar perspectieven. Zo verwoordde cultuurrecensent Wouter Hillaert
het.
Banken vallen. Fabrieken sluiten, arbeiders verliezen
hun jobs, kleine zelfstandigen gaan failliet, coöperanten verliezen hun aandelen, waarvan ze dachten dat
het spaargeld was... Je geld of je leven!
Wat is iets waard? We drukken die vraag alleen nog
in economische termen uit. Werknemers zijn geen
medewerkers meer, maar FTE’s, voltijdse equivalenten. Gelijk-waardigen. Of Human Resources.
Menselijke grondstoffen. Zelfs nu, op een moment
dat de dystopie van de vrije markt zijn gelaat laat zien,
meten we alles nog steeds af aan die economische
maatstaf.
Het gevoel ‘geen andere keuze te hebben’. TINA.
There is no alternative... Maar dat is er wel. De
realiteit is het gevolg van onze eigen keuzes. In de
alternatieven schuilt de Hoop.
Utopieën worden in eerste instantie op drie gronden
bestreden. Eén. Futiliteit: het kan niet. Twee. Gevaar:
de risico’s zijn te groot. Drie. Perversiteit: het ontaardt
in zijn tegendeel.
Maar kort nadat utopieën zijn ingevoerd, ervaren we
ze als de normaalste zaak van de wereld.
Het Nieuwstedelijk, het stadstheater van Leuven,
Hasselt en Genk, is met ‘Hoop’ op tournee.
In februari en maart 2016 zijn er nog voorstellingen
op heel wat plaatsen in het Vlaamse land.
Waar zijn er nog voorstellingen?
Kijk op www.nieuwstedelijk.be/project/hoop
Veel meer over het stuk ‘Hoop’ kan je hier lezen:
www.huubcolla.be/theater/nrnieuwstedelijk.htm
45 years
Karin Seberechts
‘My Katia’. Twee woorden,
meer niet. Maar meer dan
genoeg woorden om een
bres te slaan in een relatie die tot voor die woorden onwrikbaar leek…
een vrouw én een liefde die altijd
jong zijn gebleven…
Vijf jaar geleden liet regisseurscenarist Andrew Haigh in het
hartveroverende ‘Weekend’ twee
jongemannen in 48 uur tijd op
elkaar verliefd worden. In ‘45
years’ drijft hij in zes dagen een
wig tussen twee mensen die
elkaar een halve eeuw liefhadden. Laverend tussen trage ‘long
shots’ en intense ‘close ups’ zet
Haigh een onsentimenteel, schurend drama neer dat geduldig
peilt naar de fundamenten van
een relatie. En naar de schaduw
die (half) verborgen feiten uit het
verleden kunnen werpen over de
beslissingen uit een mensenleven.
De omzichtigheid waarmee
Haigh een storm uit stil water
puurt, verbluft en ontwapent. De
emoties mogen in deze ingetogen ‘scènes uit een huwelijksleven’ grotendeels onuitgesproken
zijn, zij zijn tegelijk glashelder. Alsof ze zich in de bleke en
vlakke uithoeken van Norfolk
– ‘zo plat als een pannenkoek’ –
nergens kunnen verschuilen.
Tom Courtenay groeit langzaam
in zijn rol van sikkeneurige
linkse jongen die de spoken uit
het verleden het hoofd moet bieden. Charlotte Rampling begeestert, tout court.
Kate en Geoffrey Mercer zijn een
mooi stel. Mooi ‘oud geworden’
ook. Zij is lerares op rust, hij een
rooie rakker die zich heeft opgewerkt tot diensthoofd in een
fabriek. Hun landelijke huis in
het kille Britse Norfolk ademt
harmonie uit. Kinderen zijn er
niet.
Een week voor de festiviteiten
voor hun 45ste huwelijksverjaardag dwarrelt een brief binnen.
De Zwitserse autoriteiten melden Geoff dat in het gletsjerijs in
de Alpen het lichaam is aangetroffen van de jonge Katia. Geoffs
toenmalige vriendin verdween
tijdens een wandeltocht in 1962
letterlijk van de aardbodem. Het
incident was geen geheim voor
Kate, toen nog lang niet ‘in beeld’,
maar meer dan een voetnoot was
het tot nog toe niet.
De twee woorden die Geoff
slaakt wanneer hij het nieuws
uit Zwitserland verneemt, zetten
hun hele geschiedenis samen op
losse schroeven. Geoffs grillige
reactie ligt voor de hand, maar
het is op Kate dat deze vreemde
tijding het meeste effect heeft. ‘45 years’ is vanaf 10 februari te
Zij moet zich plots meten met zien in de Belgische cinema’s.
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 |
27
© FOTO: DANIËL RYS
Schoenenketen Brantano kruipt
door oog van de naald
OVERNEMERS BELOVEN INVESTERINGEN EN NIEUWE DYNAMIEK
Sven De Scheemaeker
Nagelbijten en bang afwachten, zo
verliep de kerstvakantie voor de
werknemers van de schoenenketen
Brantano. De eigenaar van Brantano
België, de Macintosh Retail Group,
had op 22 december namelijk de
opschorting van betaling aan zijn
schuldeisers gevraagd. Kort voor
Nieuwjaar sprak de rechtbank het
faillissement uit. Weken van grote
onzekerheid braken aan. Brantano
dreigde te worden meegesleurd in de
financiële draaikolk. Tot de directie
drie weken later tot ieders opluchting
kon aankondigen: Brantano wordt
overgenomen, de keten is gered.
Die aankondiging op de bijzondere ondernemingsraad van 17 januari was wel een
verrassing van formaat voor vakbonden en
werknemers. Niemand minder dan rechtstreekse concurrent Wouter Torfs zou voortaan de lakens uitdelen. Onder zijn impuls
en gesteund door twee bevriende zakenpartners, Rens van de Schoor van Miss Etam
28
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
en Dieter Penninckx van Claudia Sträter en
Fred & Ginger, zag een nieuwe vennootschap het levenslicht: BrantNew.
Geen toevallig gekozen naam, want volgens
gedelegeerd bestuurder Van de Schoor is
het allerminst de bedoeling om alles bij het
oude te laten. Brantano staat voor geweldige uitdagingen. In de voorbije tien jaar
werd amper geïnvesteerd in de winkels,
‘met dank’ aan de Macintosh Retail Group.
De keten was ook licht verlieslatend.
ONLINEHANDEL
Alle schoenenketens hebben zware
migraine door de concurrentie van de
e-commerce. Onlineverkopers als Amazon,
Zalando en Bol doen de spelers met traditionele winkels en veel vaste kosten erg veel
pijn. Veel waarnemers denken dat ketens
als Torfs, Brantano, Miss Etam en Claudia
Sträter kunnen samenspannen om zo stevig weerwerk te bieden aan de e-commerce.
Aan de tewerkstelling bij Brantano verandert voorlopig helemaal niets. Alle 129 winkels en 1.130 personeelsleden worden mee
overgenomen. Ook alle bestaande akkoorden en cao’s blijven van kracht, zo verzekerde het zakentrio Torfs, Penninckx en
Van de Schoor. In de komende drie tot vier
jaar wil BrantNew investeren om minstens
100 winkels grondig te vernieuwen. Alle
winkels krijgen sowieso een opknapbeurt.
DIALOOG WORDT VOORTGEZET
In de voorbije crisisperiode hadden de werknemersvertegenwoordigers en de directie
van Brantano een intense maar vruchtbare sociale dialoog. Die dialoog wordt ten
volle voortgezet. Het huidige management,
geleid door Stefaan Van Weyenbergh, blijft
Alle schoenenketens hebben
zware migraine door de concurrentie van de e-commerce.
op post, wat ontegensprekelijk een goeie
zaak is.
Op het eerste gezicht is deze overname heel
goed nieuws en een enorme opsteker voor
het personeel. Tijdens de verdere gesprekken met de nieuwe eigenaars zal blijken of
het voorzichtig optimisme van de vakbond
gerechtvaardigd is. In de komende maanden zal alleszins nog veel worden gedebatteerd over het nieuwe investeringsplan en
de bedrijfsstrategie zodat ook de werknemers hun zeg kunnen doen. |
ACTIVITEITENKALENDER
www.lbc-nvk.be
MINISYMPOSIUM WERKERSCOÖPERATIE
In Brussel is er op woensdag 17 februari
2016 een minisymposium (met boekvoorstelling) over ‘de werkerscoöperatie’.
Je kan er in debat gaan met vakbonden,
ondernemers en experts op het vlak van
arbeidsmarkt en arbeidsrecht.
e
De Markten (achterzolder), Oude
Graanmarkt 5, 1000 BRUSSEL (onthaal
om 9.30u)
Entree? 30 euro
(boek en lunch inbegrepen)
Inschrijven? E-mail naar
[email protected]
of bel naar 03 / 294 16 70
Meer info? www.coopkracht.org
INTENSIEVE LOOPBAANBEGELEIDING IN GROEP (DRIEDAAGSE)
Loopbaanprogramma voor werkende en
werkzoekende ACV-leden. Je wisselt uit
met andere groepsleden die net zoals jij
beter willen omgaan met hun werksituatie of die willen uitzoeken of een andere
werksituatie hen beter zou liggen.
r
e
r
e
WORKSHOPS
Workshop cv en brief:
woensdag 24 februari 2016,
9.30u – 12.30u
Workshop interview:
r woensdag 24 februari 2016,
13.30u – 16.30u
e ACV-verbond, Martelarenlaan 8,
3000 LEUVEN
r
Dinsdag 16 februari 2016,
Dinsdag 1 maart 2016,
Dinsdag 15 maart 2016,
9.30u – 16.30u
ACV-verbond, Poel 7, 9000 GENT
Woensdag 20 april 2016,
Woensdag 4 mei 2016,
Woensdag 18 mei 2016,
9.30u – 16.30u
lbc-nvk, Sudermanstraat 5,
2000 ANTWERPEN
Workshop 'visibility':
vrijdag 18 maart 2016,
13.30u – 16.30u
e ACV-verbond, Mgr. Broekxplein 6,
3500 HASSELT
r
r
e
Vrijdag 16 februari 2016,
Vrijdag 26 februari 2016,
Vrijdag 4 maart 2016,
9.30u – 16.30u
ACV-verbond, Martelarenlaan 8,
3000 LEUVEN
Schrijf in via www.jeloopbaan.be
Meer info via 03 / 220 89 50 of
[email protected]
Schrijf in via www.jeloopbaan.be
Meer info via 03 / 220 89 50 of
[email protected]
Wil je je je loopbaan bijsturen of zelfs het roer omgooien? Toe aan een nieuwe uitdaging? Een nieuwe start als 50-plusser? Het gevoel te verdrinken in het werk? Dan kan
je deelnemen aan één van de startbijeenkomsten van het CLO. Er zijn er binnenkort in
Antwerpen (vrijdag 5 februari en vrijdag 4 maart), Gent (maandag 14 maart), Hasselt
(woensdag 17 februari), Mechelen (dinsdag 23 februari) en Turnhout (woensdag 2
maart). Meer info op www.loopbaanontwikkeling.be
ACV-boekje met info
over opleidingsmogelijkheden
Wil je meer weten over betaald educatief verlof, opleidingskrediet, verlof voor
sociale promotie, opleidingscheques en
bepaalde maatregelen voor werklozen?
Dan vind je nu heel wat nuttige informatie in de editie 2016 van de ACV-brochure
‘Opleiding voor werknemers & werkzoekenden’. Heb je hulp nodig bij het zoeken
naar een gepaste opleiding? Dan kan je
terecht bij de bijblijfconsulenten van het
ACV. Deze consulenten houden rekening
met je interesses, je mogelijkheden en de
manier waarop jij graag leert. Ze kijken ook
na of je recht hebt op tegemoetkomingen
zoals opleidingscheques, betaald educatief
verlof, gratis kinderopvang en een opleidingspremie. De bijblijfconsulenten vind
je in elke provincie. Het boekje ‘Opleiding
voor werknemers & werkzoekenden’ is gratis te verkrijgen in de ACV-dienstencentra
en op de LBC-NVK-secretariaten. Je kan het
hier downloaden: http://publicaties.acvonline.be (kijk in het luik over loopbaanadvies).
Ons Recht | 120ste jaargang | FEBRUARI 2016 | 29
WAT ONZE LEZERS ERVAN DENKEN
Wil jij graag je mening kwijt over één van de artikelen of berichten
in jouw ledenblad? Of zijn er andere gebeurtenissen in de actualiteit
die je sterk bezig houden? Alle interessante lezersreacties zijn erg
welkom. We kunnen alleen brieven publiceren als we de naam en
het adres van de schrijver (m/v) kennen. In principe vermelden we
de initialen van de schrijver en zijn of haar woonplaats. Op uitdrukkelijk verzoek kunnen we die informatie weglaten. Soms moeten we
een brief inkorten zonder aan de essentie ervan te raken. En als we
een brief afdrukken wil dat niet automatisch zeggen dat de redactie
het eens is met alles wat erin staat.
Je lezersbrief wordt hier met interesse gelezen:
Redactie Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen.
E-mailen kan uiteraard ook:
[email protected].
SPOORCONFLICT (1)
L.A. - PER E-MAIL
Met stijgende verontwaardiging
heb ik de berichtgeving gevolgd
over de verdeeldheid bij de vakbonden die betrokken zijn bij het
spoorconflict. Over de zin van de
spoorstakingen kan ik niet oordelen omdat ik te weinig geïnformeerd ben over de achtergronden.
Maar ik vind het verschrikkelijk
dat de spoorbonden er niet in
slagen om samen één lijn te volgen. Ze worden geconfronteerd
met een regering die onze rechten zoveel mogelijk wil uithollen.
Al in de 19de eeuw wisten de
arbeiders dat je de belangen van
werkende mensen alleen maar
kan verdedigen door samen een
vuist te vormen. Vakbonden die
zich laten verdelen, verzwakken
zichzelf en dienen de belangen
van de leden niet.
Ik vind de verdeeldheid bij de
spoorbonden heel triest. Zo
wordt het moeilijker en moeilijker om jongeren te overtuigen
dat we juist solidair moeten zijn.
N.v.d.r.
Een artikel in Ons Recht van
januari legde goed uit wat er
allemaal dreigt te gebeuren
bij onze spoorwegen. Heel
wat media maken zich er erg
gemakkelijk vanaf door vooral
het beeld op te roepen van
werknemers bij het spoor die
‘voor hun eigenbelang opkomen’.
Om te beginnen is het niet verkeerd dat werknemers hun
loon- en arbeidsvoorwaarden verdedigen. Verder is het
twijfelachtig of het spoorpersoneel zo ‘bevoorrecht’ is, ook
30
al willen anderen het graag zo
voorstellen.
De LBC-NVK deelt de wens van
velen dat de spoorbonden er
gezamenlijk in slagen de optimale aanpak te vinden om de
belangen van hun leden en
SPOORCONFLICT (2)
niet meer op de ‘nieuwe econovan de reizigers te verdedigen. S.G. - PER E-MAIL
Als het plan-Galant erdoor
mie’? Ook in de nieuwe realiteit
komt, zal dat heel schadelijk Soms vraag ik me toch af of vak- is er nood aan vakbonden die
zijn voor de werknemers maar bondsmensen op een andere pla- ijveren voor menswaardige jobs
net zo goed voor de reizigers neet leven. Na lezing van het voor mensen die almaar langer
en voor de hele samenleving, Ons Recht-artikel over de spoor- moeten werken en voor laaggedie meer dan ooit een goed wegen wil ik graag erkennen dat schoolde arbeiders. Ouders met
uitgebouwd openbaar vervoer een directie niet altijd gelijk heeft. kinderen hebben het verdomd
nodig heeft.
Maar ook de vakbonden hebben moeilijk in de huidige economie.
Het spoorconflict is geen dos- niet altijd de wijsheid in pacht.
Als de vakbond daar nu eens een
sier van de LBC-NVK. Onze ‘Goed openbaar vervoer en 6.000 breekpunt van zou maken.
centrale sloot wel in de voor- jobs staan op het spel bij NMBS’,
bije maanden tal van sector- staat er boven het artikel. Die N.v.d.r.
akkoorden in het belang van titel stoot mij tegen de borst. Is er De vakbond leeft zeker niet op
grote groepen werknemers. dan geen goed openbaar vervoer een andere planeet, maar in de
In de winkelsector werkten mogelijk met 6.000 jobs minder realiteit van hier en nu. Bij de
we intens mee aan de reali- bij de NMBS? Proximus, tot voor NMBS gaat het lang niet alleen
satie van een akkoord rond kort nog Belgacom, was ook een om ‘verworven rechten’ maar
nachtwerk voor e-commerce. mastodont maar daar hebben ook en vooral om de strijd voor
Zonder dit akkoord zouden ze via een prachtig sociaal plan een sterk spoorbedrijf met
de werkgevers gewoon ‘hun veel werknemers laten afvloeien genoeg financiële middelen.
ding hebben gedaan’. In het zodat het bedrijf nu nog mee kan Als de spoorwegen drastisch
dossier van de langdurig zieke in de telecom.
moeten bezuinigen, zullen
werknemers lukte het de vak- Natuurlijk is het gigantisch ook de reizigers en de mobilibeweging om te voorkomen moeilijk geworden om in onze teit daarvoor een prijs betalen.
dat zulke mensen een finan- economie jobs voor laaggeschool- De 6.000 jobs die de NMBSciële sanctie zouden riskeren. den te vinden. Maar wat heeft het directie hoopt weg te saneDit resultaat werd bekomen voor zin om bij de NMBS verwor- ren zijn voor vakbondsmendankzij de nodige inspannin- ven rechten uit de gouden jaren sen uiteraard geen klein bier.
gen van de bonden en overleg met hand en tand te verdedigen? Zeker niet met regeringen
in de Groep van Tien.
In KMO’s krijg je een hoop zaken die ons juist vele duizenden
Laten we ons vooral niet niet uitgelegd. Zelf werk ik in een ‘jobs, jobs, jobs’ beloven. De
gewonnen geven of verslagen 37-urenweek maar mijn werkge- vergelijking tussen NMBS en
voelen. Ook in de 21ste eeuw ver vindt het doodnormaal dat Proximus gaat niet echt op:
wil en zal de vakbond het ver- ik elk week minstens 43 uren het eerste is een bedrijf met
schil maken voor vele gewone presteer. In vele KMO’s presteren openbare dienstverlening, het
mensen van uiteenlopende bedienden veel meer uren dan in tweede is een nutsbedrijf. In
leeftijden.
hun uurrooster staat, en voor mij een openbaarvervoerbedrijf als
is dat normaal.
de NMBS heb je altijd veel perWaarom focust de vakbond zich soneel nodig om een degelijke
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht
LBC-NVK-SECRETARIATEN
EN -STEUNPUNTEN
én veilige dienstverlening
te kunnen bieden.
We delen uw mening dat
er zeker veel meer nood is
aan werkgelegenheid voor
laaggeschoolden. Net zoals
er nood is aan veel meer
jobkansen voor jongeren
en oudere werkzoekenden.
De werkgevers kregen van
de huidige regeringen vele
miljarden euro’s aan bijdrageverlagingen cadeau.
Het is nog altijd wachten
op de massale jobcreatie
die daaruit zou moeten
resulteren...
De opkomst van de ‘nieuwe
economie’ houdt ons ook
bezig, te meer daar de digitalisering van vele activiteiten per saldo eerder
werk vernietigt dan creëert. Vandaar ook onze uitgesproken aandacht voor
mogelijke risico’s rond
e-commerce en ons pleidooi voor waardige jobs.
Wij willen dat mensen fatsoenlijk werk vinden en
geen genoegen moeten
nemen met gammele loonen arbeidsvoorwaarden.
SPOORCONFLICT (3)
Y.M. - PER E-MAIL
Het staat buiten kijf dat de
vakbond nuttig werk doet.
Maar ik ben het oneens met
artikel dat Ons Recht in januari publiceerde over de spoorwegen. Bij de NMBS worden
mensen op hoge posten politiek benoemd, zonder dat ze
per se verstand hebben van
het spoorbedrijf. Als er daar
te veel (onbekwaam) volk
werkt, is dat ook het gevolg
van politieke benoemingen.
Dit is alleen op te lossen door
de spoorwegen te privatiseren. Zesduizend jobs schrappen is pijnlijk, maar het moet
rendabel blijven. Als een privatisering, een serieuze herstructurering (ook aan de
top) en eerlijke benoemingen
de belastingen kunnen drukken, zal iedereen wel iets meer
willen betalen voor een treinticket.
N.v.d.r.
De spoorwegen privatiseren lijkt ons geen verstandig idee. In GrootBrittannië weten ze dat een
privatisering leidt tot een
slechtere dienstverlening
en duurdere treinkaartjes.
Over het Kanaal eisen vakbonden, reizigersverenigingen en milieu-activisten
trouwens dat de spoorwegen opnieuw in handen van
de overheid zouden komen.
Als er bij de NMBS 6.000
jobs zouden sneuvelen, zou
dat naar alle waarschijnlijkheid resulteren in een
slechtere dienstverlening.
Openbaar vervoer is een
vorm van openbare dienstverlening en kan beter in
handen van de overheid
blijven. Wie denkt dat we
minder belastingen zullen moeten betalen na een
privatisering of (verkeerd
opgevatte) herstructurering van de NMBS, maakt
zich illusies.
GROTE VERMOGENS
M.D.C. - BRUGGE
Op basis van vroegere werkervaring weet ik dat personen met grote vermogens
de belastingen onder meer
omzeilen via hun chique huis,
hun peperdure wagens, hun
meubilair, hun buitenverblijf.
God weet wat ze nog allemaal
onderbrengen in diverse vennootschappen, om zo veel
minder aan de fiscus te moeten afstaan.
Wat ik heb gezien, dateert
van vele jaren geleden.
Tegenwoordig zal de trukendoos van mensen met grote
vermogens ongetwijfeld nog
meer geperfectioneerd zijn.
Is het dan zo moeilijk om na
te gaan wie op deze manier
heel rijk wordt, terwijl anderen hun centen met bloed en
zweet moeten verdienen?
Kan de regering dan geen
maatregelen uitwerken om te
voorkomen dat het vennootschapsrecht wordt misbruikt
om belastingen te ontduiken?
Veel zoeken is niet nodig. Op
tv is er zelfs een ‘reality show’
over heel rijke Belgen, ‘The
sky is the limit’.
Zelf heb ik al negen jaar
borstkanker, stadium 4. Mijn
kerstcadeautje was een verdubbeling van mijn belastingen.
UITBETALING VAKBONDSPREMIE
PC 329 SOCIOCULTUREEL WERK
In de socioculturele sector (PC 329) krijgen
de gesyndiceerde werknemers een vakbondspremie van 75 euro uitbetaald als
ze de volledige vakbondsbijdrage betalen.
Wie de bijdrage voor deeltijdse werknemers betaalt, krijgt een premie van 37,50
euro.
Om recht te hebben op de premie moet
je ten laatste op 1 oktober 2015 bij de vakbond aangesloten zijn.
Je moet ook minstens één dag in de sector
gewerkt hebben tussen 1 januari 2015 en
31 december 2015.
Uiteraard moet je ook in orde zijn met de
betaling van de vakbondsbijdrage op het
ogenblik van de uitbetaling.
De tewerkstellingsattesten die recht geven
op de premie, moeten ingevuld en ondertekend worden terugbezorgd aan uw plaatselijke LBC-NVK-secretariaat. De uitbetaalperiode startte op 1 december 2015.
• LBC-NVK AALST-OUDENAARDE
Hopmarkt 45 - 9300 Aalst
tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01
[email protected]
Steunpunt:
Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde
tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03
[email protected]
• LBC-NVK ANTWERPEN
Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen
tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02
[email protected]
• LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE
Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende
Steunpunt:
Oude Burg 17- 8000 Brugge
tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15
[email protected]
• LBC-NVK BRUSSEL
Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel
tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05
[email protected]
• LBC-NVK GENT
Poel 7 - 9000 Gent
tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08
[email protected]
• LBC-NVK HALLE
Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle
tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06
[email protected]
• LBC-NVK HASSELT
Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt
tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09
[email protected]
• LBC-NVK KEMPEN
Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout
tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20
[email protected]
• LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER
President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk
Steunpunten:
H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare
St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper
tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12
[email protected]
• LBC-NVK LEUVEN
Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo
tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13
[email protected]
• LBC-NVK MECHELEN-RUPEL
Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel
tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14
[email protected]
• LBC-NVK VILVOORDE
Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde
tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07
[email protected]
• LBC-NVK WAAS & DENDER
H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas
tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18
[email protected]
Steunpunt:
Oude Vest 144/2 - 9200 Dendermonde
tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19
[email protected]
ALGEMEEN SECRETARIAAT
Sudermanstraat 5 - 2000 Antwerpen
Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83
[email protected] | www.lbc-nvk.be
Missie van de lbc-NVK
De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond
voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als
deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV)
opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft
naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de
samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil
ze een strijdbare tegenmacht zijn.
32
| FEBRUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht