AAN VRIENDIN Midden in de rouw om haar overleden dochter, werd Julia verliefd

‘Net toen mijn leven kwam hij…’ op instorten stond,

Toen haar dochter overleed, voelde Julia (54) zich zo intens verdrietig en incompleet. Dat ze vier maanden later, op het dieptepunt van haar leven, haar grote liefde Bart (56) zou vinden, voelde heel verwarrend. “Ik was totaal niet met liefde bezig.”

ulia: “Al op jonge leeftijd trouwde ik met mijn jeugdliefde en op mijn 25ste werd ik moeder van Adwa, een prachtige dochter. Adwa was klein en tenger en ze kwam maar niet boven haar geboortegewicht. We woonden in het buitenland en de huisarts en het consultatie bureau gingen niet tot actie over. Adwa at slecht en hield haar eten vaak niet binnen. Ook had ze longinfecties en buikkrampjes. Ik maakte me echt zorgen. Toen ze vier maanden oud was, heb ik ingegrepen. Intuïtief voelde ik dat er iets goed mis was. Wij gingen met haar naar het ziekenhuis en zeiden daar niet eerder weg te gaan voordat we wisten wat er met haar aan de hand was.”

Ongeneeslijk ziek

“Tijdens de tweede dag in het ziekenhuis kwamen we in gesprek met andere ouders. Zij herkenden de klachten van Adwa en vroegen ons of onze dochter al op CF, oftewel taaislijmziekte, was getest. Wij hadden op dat moment nog nooit van CF, Cystic Fibrosis gehoord. 38 VRIENDIN•NL JULIA: ‘De dagen na het overlijden van Adwa zijn als in een roes voorbij gegaan.’ De arts nam een zweetproef bij haar af, waarmee aan de hand van het zoutgehalte kon worden vastgesteld of ze taaislijmziekte had. Het werd al snel duidelijk: Adwa had deze ongeneeslijke chronische ziekte. Onze wereld stortte in, maar ik moest sterk blijven voor ons kind. Ruim twee jaar na de diagnose verhuisden we terug naar Nederland. Hier ging het een stuk beter met Adwa, het vochtige klimaat deed haar goed. Ze was een vrolijk kind.”

Goede klik

“Anderhalf jaar na Adwa’s geboorte kregen we een zoon, Roï. Tussen mij en de vader van mijn kinderen ging het steeds minder goed. We groeiden uit elkaar. Toen Adwa vier jaar was en Roï anderhalf, zijn we gescheiden. In 2001 leerde ik op mijn werk Bart kennen. Ik was op dat moment niet op zoek naar een nieuwe partner; ik had mijn draai alleen prima gevonden en was daarnaast bang om gekwetst te worden. Wel hadden Bart en ik veel raakvlakken; allebei gescheiden, allebei jonge kinderen. Het klikte, we werden vrienden en hadden bijzondere gesprekken. We aten vaak bij elkaar en vierden zelfs Kerst samen. We hadden het zo leuk, dat we tijdens de zomer van 2002 besloten samen op een georganiseerde eenoudervakantie te gaan. Kort nadat we geboekt hadden, probeerde Bart mij te kussen na een etentje bij hem thuis. Dat overviel mij. Ik had echt nooit gemerkt dat hij verliefd op mij was. Natuurlijk hadden mensen in onze omgeving weleens een toespeling gemaakt, maar dan zei ik altijd: ‘Nee joh! Met mannen kun je ook bevriend zijn!’ Wat mij betreft waren we vrienden, meer niet. Sinds mijn scheiding in 1992 had ik twee korte relaties gehad. Ik wilde mijn kinderen Adwa en Roï een veilige basis bieden en hen niet het idee geven dat relaties altijd van voorbijgaande aard zijn. Toch wel geschrokken van de kuspoging van Bart, annuleerde ik de vakantie. Bart ging uiteindelijk wel met zijn drie kinderen en ontmoette daar een vrouw met wie hij een relatie kreeg. Dat verbaasde mij wel, maar ik stond er niet te veel bij stil, ook omdat ik zelf niet verliefd op hem was. Bart en ik bleven elkaar zien, maar hooguit

‘Bart en ik hadden veel raakvlakken, maar ik had mijn draai alleen prima gevonden’

VRIENDIN•NL 39

één, twee keer per jaar. Dan was het altijd weer fijn en vertrouwd.”

Soort afscheid

“Vanaf 2010 ging het steeds wat slechter met Adwa. Ze was inmiddels 23 en zat op de kunstacademie. Ze was ontzettend getalen teerd, ze tekende, schilderde en schreef gedichten en verhalen. Maar ze trok de lange schooldagen niet. Ook het stof op school deed haar longen geen goed. Ik probeerde zo min mogelijk stil te staan bij Adwa’s ziekte en positief te blijven voor haar en haar broertje, JULIA: ‘Bart is ervan overtuigd dat Adwa hem mijn kant op gestuurd heeft. Ik denk dat hij gelijk heeft.’

‘Nog nooit was ik zo verdrietig geweest, maar ik was ook verliefd’

maar natuurlijk dacht ik ook na over haar toekomst. Ik hoopte op een medicijn of een longtransplantatie. Adwa was sinds haar zeventiende al heel gelukkig met de liefde van haar leven. In 2011 trouwden ze, Adwa was toen 25 jaar. Het was een prachtige bruiloft. We hebben met een boot over de grachten van Amster dam gevaren.

Twee weken voordat Adwa in 2013 met buikpijn en benauwdheid in het ziekenhuis werd opgenomen, sprak ze voor het eerst over de dood. Dat was voor mij toch nog vrij onverwachts. Ze vertelde dat ze onlangs iets had gelezen over een natuurbegraafplaats wat haar erg aansprak. We spraken af dat we daar eens zouden gaan kijken. Kort na dat bewuste gesprek belde ze mij. Ze wilde per se gaan varen. Nou deden we dat regel matig, dus op zich was dat niet zo vreemd, maar het was slecht weer. Adwa zei tijdens de tocht nauwelijks iets, ze staarde wat voor zich uit. Ik vroeg haar of er iets was, maar ze zei: ‘Nee hoor, mam.’ Pas achteraf begreep ik dat ze op dat moment afscheid nam.”

Geen hoop meer

“Adwa kreeg een verstopping in haar darmen. Omdat ze erg veel pijn in haar buik had en 40 VRIENDIN•NL daardoor hoog ademhaalde, werd ze met de dag benauwder. Je zag dat ze het zwaar had. ‘Kom’, luidde haar laatste appje aan mij, meer niet. Ik ben direct naar het ziekenhuis gegaan. Vanaf dat moment zijn wij bijna continu bij haar gebleven. Ruim tweeënhalve week nadat ze was opgenomen, kwam het bericht dat er misschien longen van een donor beschikbaar waren. Nieuwe longen zouden Adwa nieuw leven brengen. Eindelijk zou ze kunnen ervaren hoe het is om je fit te voelen, dat had ze nooit gekend. Adwa stond als tweede op de wachtlijst. Alleen als de longen voor eerste patiënt op de lijst niet geschikt zouden zijn, zou Adwa ze krijgen. We hebben lang gewacht op een telefoontje, maar er kwam geen goed nieuws. ‘Het spijt me heel erg, we hebben de longen kunnen gebruiken’, deelde de arts mee. Ik was blij voor die andere ouders, die waren natuurlijk net zo wanhopig als wij. Maar diep in mijn hart wilde ik die longen voor mijn eigen kind, ik gunde het Adwa zó om een leven te leiden zonder benauwdheid, om zich fit

AAN VRIENDIN

In haar blog schrijft Julia ook over het gemis en het leven van haar dochter.

te voelen en alle fases van het leven te door lopen. Adwa wilde zo graag leven.

Kort daarna ging het helemaal mis. Ze kreeg een klaplong en als gevolg daarvan een fatale infectie. Met een infectie kom je niet in aanmerking voor een longtransplantatie en dus werd Adwa van de wachtlijst verwijderd. Er was geen hoop meer. Wij moesten Adwa laten gaan.

De begrafenis moest geregeld worden, op de natuurbegraafplaats zoals ze wilde. Het voelde allemaal zo surrealistisch. De dagen en weken na het overlijden van Adwa zijn als in een roes voorbij gegaan. Ik was intens verdrietig en voelde mij afgesneden; iets wezenlijks was er opeens niet meer, het was alsof de navelstreng nog was achtergebleven.”

Toch verliefd?

“Vier maanden na het overlijden van Adwa appte Bart: ‘Zullen we een hapje gaan eten?’ We spraken af in een restaurant in Amster dam. Hij vroeg naar Adwa en ik vertelde hem tot in detail hoe het gegaan was. Het was fijn om over haar te praten en te kunnen vertellen wat er was gebeurd. De gedachte dat Bart wel een heel fijne en lieve man was, flitste voorbij. Maar ik drukte die gedachte weer net zo snel weg; ik had wel wat anders aan mijn hoofd. En daarbij had Bart een relatie.

Enkele maanden later appte hij opnieuw. Zijn relatie was voorbij en hij had een schouder nodig om op uit te huilen. Zijn dochter had hem ‘mijn kant op geduwd’. Bart kwam naar mijn huis en we hebben uren aan de keukentafel gepraat. ‘Jeetje Juul, ooit had ik een andere insteek’, zei hij. ‘Maar dat was niet wederzijds.’ We hadden inmiddels een wijntje op en ik flapte het er zomaar uit: ‘Dat was het wel…’ Ik schrok van mijn eigen woorden en weet ook niet waarom ik het zei. Had ik dan destijds toch meer voor hem gevoeld? We praatten er snel over heen. Barts relatie was na negen jaar verbroken en ik zat midden in een heftige rouwperiode. Dit was niet het goede moment. Toen hij wegging, drukte hij mij even stevig tegen zich aan. Dat had hij nog nooit eerder gedaan. Het voelde zo goed en vertrouwd.”

Ruimte en liefde

“De volgende dag appte Bart dat hij zijn gevoelens voor mij wel verder wilde onderzoeken, maar niet nu. Niet nu zijn relatie net voorbij was en niet nu ik nog zo volop in de rouwverwerking zat. Maar het hek was van de dam. Ik was verliefd. We appten elke dag en vaak tot diep in de nacht. Na twee weken spraken we weer af. We gingen uit eten en naar de film en wisten ons maar lastig een houding te geven. Vlak voordat zijn tram eraan kwam, vroeg hij of hij mij mocht kussen. Ik knikte en even later stond ik te tollen op mijn benen. Ik leek wel dronken, terwijl ik geen druppel op had!

Het gevoel dat ik had, was heftig en fijn, maar ik was ook heel bang. Bang dat ik Barts rebound was. Ik was zo kwetsbaar, ik kon er niet nog meer verdriet bij hebben.

‘Dankzij Bart heb ik het leven weer op kunnen pakken’

Het eerste jaar van onze relatie bleef die angst nadrukkelijk aanwezig. Ik verkeerde tegelijkertijd in het dieptepunt én het hoogtepunt van mijn leven. Ik was verliefd en ik was ook nog nooit zo verdrietig geweest, dat was verwarrend. Ik heb het Bart dat eerste jaar best lastig gemaakt. Al mijn angsten en verdriet; hij moest er maar mee omgaan! Hij liet mij mezelf zijn, hij gaf me ruimte en liefde. Bart heeft mij gered. Dankzij hem heb ik het leven weer op kunnen pakken. Het overlijden van Adwa had de veilige bodem onder mijn leven weggeslagen. Bart heeft mij weer een stukje van deze veilig heid teruggegeven. Bart is ervan overtuigd dat Adwa hem mijn kant op heeft gestuurd. Ik denk dat hij gelijk heeft.

Bart completes me!

”

MEER LEZEN

Julia houdt een persoonlijk ‘beauty, life style & rimpelblog’ bij, waarin ze ook over het gemis en het leven van haar dochter schrijft. Kijk op rippling.nl

VRIENDIN•NL 41