Schoolondersteuningsprofiel SO AFDELING TYLTYLSCHOOL DE WITTE VOGEL

1. Basisondersteuning Beeldvorming Wat zien wij?

De Witte Vogel biedt onderwijs, vorming en behandeling aan kinderen met een (ernstige) meervoudige beperking van nul tot twintig jaar. Kinderen van nul tot vier jaar gaan naar het KDC (kinderdagcentrum ressorterend onder Middin) dat binnen het zelfde gebouw te vinden is.. Alle leerlingen van vier tot twintig jaar krijgen diepte ondersteuning d.m.v. een geïntegreerd aanbod van onderwijs en behandeling op onze afdelingen voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs.

Dit gebeurt aan de hand van het ontwikkelingsperspectief. Het onderwijs wordt geboden in vier leerroutes.

Onderwijs wordt geboden in nauwe samenwerking met behandelaren vanuit Sophia Revalidatie. Gezien deze samenwerking en het feit dat er geen andere scholen in het samenwerkingsverband zijn voor leerlingen met een meervoudige beperking bieden wij als enige dit unieke aanbod.

2

Kengetallen

De school biedt (voortgezet) speciaal onderwijs aan leerlingen van 4 t/m 20 jaar van de volgende doelgroep(en) en omvang:

1-10-2015 1-10-2014 1-10-2013 1-10-2012

ZMLK LG MG* LZ -somatisch ZMOK LZ -psychiatrisch *VERDELING SO VSO 103 61 42 LL LL LL LL LL LL LL 109 61 48 LL LL LL LL LL LL LL 115 56 60 LL LL LL LL LL LL LL 112 LL LL LL LL LL LL LL

3 Iedere leerling heeft een

individueel handelingsplan

waarin het ontwikkelingsperspectief wordt uitgewerkt.

- . De Witte Vogel werkt met een zeer uitgebreid handelingsplan, met daarin de volgende onderdelen: Algemene gegevens over de leerling; - Medische en psychodiagnostische gegevens; - - Huidige situatie op de volgende gebieden: o Sociaal-emotionele ontwikkeling o Communicatie o Houding en motoriek o o o Zintuiglijke waarneming Spelen en leren Praktische redzaamheid Persoonsbeeld (korte omschrijving van het kind) en - begeleidingsafspraken (zaken die iedereen moet weten die met de leerling omgaat, ten aanzien van een aantal onderdelen zoals communicatie en ontwikkelingsstimulering); Ontwikkelingsperspectief en doelen. - Voorzieningen- en medicatielijst. Dit handelingsplan wordt opgesteld door het onderwijsteam ,in samenwerking met behandelaren van de revalidatie en vastgesteld door de CvB, voor de periode van een schooljaar. Het handelingsplan wordt besproken en geëvalueerd met en ondertekend door de ouders. Daarnaast beschikken alle leerlingen over een portfolio. Met dit portfolio kunnen leerlingen laten zien wat zij hebben geleerd en waartoe zij in staat zijn. De Witte Vogel onderscheidt vier

leerroutes

 In leerroute 1 zitten leerlingen met een diepe verstandelijke beperking en een lichamelijke beperking waarbij vaak ook sprake is van andere stoornissen. De leerlingen hebben veel individuele begeleiding en zorg nodig, Het na te streven eindniveau voor het SO is niveau 1-2 van de Plancius leerlijnen, voor  het VSO is dat niveau 2-3 van de Plancius leerlijnen. In leerroute 2 zitten leerlingen met een ernstige verstandelijke beperking en een lichamelijke beperking, waarbij vaak ook sprake is van andere stoornissen. Het IQ ligt onder de 35. Het na te streven eindniveau voor het SO  is niveau 4 van de Plancius leerlijnen, voor het VSO is dat niveau 6 van de Plancius leerlijnen. In leerroute 3 zitten leerlingen met een lichamelijke beperking en een matig verstandelijke beperking. Deze leerlingen kunnen ook bijkomende stoornissen en problemen hebben, het IQ van deze leerlingen ligt tussen de 35 en 50. Het na te streven eindniveau van het SO voor deze leerlingen is niveau 4 van de ZML leerlijnen. Het na te streven eindniveau voor het VSO is voor deze leerlingen niveau 7 van de ZML leerlijnen.  In leerroute 4 zitten leerlingen met een lichamelijke beperking en een licht verstandelijke beperking. Deze leerlingen kunnen ook bijkomende stoornissen en problemen hebben, het IQ van deze leerlingen ligt tussen de 50 en 70. Het na te streven eindniveau van het SO is niveau 7 van de ZML leerlijnen. Het na te streven eindniveau van het VSO is eindniveau 12 van de ZML leerlijnen. Iedere groep heeft een leerkracht of onderwijsbegeleider en klassenassistent die in samenwerking met therapeuten, orthopedagoog, maatschappelijk werkende en verpleegkundige, het onderwijs vorm geven en de noodzakelijke zorg verlenen.

Oordeelsvorming Wat vinden wij? De

groepen

zijn

samengesteld

op basis van leeftijd, belevingswereld, ontwikkelingsniveau en speciale zorg die de leerling nodig heeft. Sommige leerlingen hebben voor 20% van de onderwijstijd zorg nodig, bij andere leerlingen gaat dit om 80% van de onderwijstijd. Wij zien zorg ook als een middel om opbrengstgericht te werken, waardoor er gedurende de dag continu aan doelen gewerkt kan worden. De

groepsgrootte

is op dit moment gemiddeld 8 leerlingen. In EMG-groepen zitten, zo mogelijk, maximaal zeven leerlingen in verband met de grotere zorgbehoefte van deze leerlingen. Leerlingen met een (ernstige) meervoudige beperking leren het beste in reële situaties. Het onderwijs is daarom praktisch en functioneel. Specifieke

methodes

voor tyltylonderwijs zijn zeer beperkt beschikbaar. Wel zijn er passende leerlijnen ZML- en Planciusleerlijnen die een goede handreiking bieden voor het te voeren onderwijs. Methodes voor (speciaal) basisonderwijs, praktijkonderwijs en ZML onderwijs worden door het personeel aangepast aan de doelgroep. Het werken aan doelen en binnen leerlijnen maakt dat er per kind gekeken wordt naar wat de ondersteuningsbehoefte is en welke materialen hierbij nodig zijn.

Methodes kunnen hierbij ondersteunend gebruikt worden.

Binnen het VSO wordt, voor de MG-leerlingen, oriëntatie op arbeid een steeds groter onderdeel van het onderwijsprogramma. Daarbij wordt gekeken naar de uitstroommogelijkheden van de leerling en wat de leerling daarvoor nodig heeft.

Wij werken vanuit de LACCSvisie

Volgens de ‘Goed leven-visie’ is het leven voor mensen met ernstige beperkingen goed als het ‘goed voor elkaar is’ op de vijf gebieden: Lichamelijk welzijn, Alertheid, Contact, Communicatie en Stimulering. De eerste letters vormen samen de term LACCS. Een goed leven betekent dat het goed gaat op deze vijf LACCS-gebieden. LACCS-werken betekent dat de volwassenen rond het kind of de jongere met ernstig meervoudige beperkingen zich in hun werk richten op het optimaliseren van alle LACCS-gebieden. Het optimaliseren van deze gebieden is lang niet altijd eenvoudig. Het vraagt om specifieke kennis en vaardigheden op deze gebieden. Inzicht in iemands niveau/belevingswereld is hierbij essentieel. Om goed zicht op te krijgen op het niveau/de belevingswereld van een kind of jongere met ernstig meervoudige beperkingen wordt de theorie van het Ontwikkelingsdenken gebruikt (ontwikkeld door Karin de Geeter en Kirsten Munsterman). Deze theorie beschrijft drie ontwikkelingsfasen: de sensatiefase, de klikfase en de begrijpfase. De theorie helpt bij het in beeld brengen van wat je van een kind of jongere kan verwachten, hoe dat per situatie kan verschillen en wat het kind of de jongere van de omgeving nodig heeft om een goed leven te hebben. Het geeft de volwassenen handvatten hoe de ondersteuning op de LACCS-gebieden vorm te geven. Vanuit deze organisatie bewerkstelligen wij de Een Kind Een Plangedachte (EKEP), waarbij alle disciplines samen werken aan de ontwikkeling van een leerling. Op basis van interne evaluatie en externe evaluatie (zie inspectieverslagen) hebben wij de basisondersteuning op orde. Er wordt continu gewerkt aan de 4

Besluitvorming Wat gaan wij doen? doorontwikkeling van het primair proces. Dit wordt zichtbaar in ons schoolplan en jaarplannen. Wij willen ons blijven specialiseren in de diepteondersteuning voor leerlingen met een meervoudige beperking. Waar wij verder aan blijven werken in de komende jaren is het opbrengst gericht werken. Hiertoe zijn de reeds ingevoerde leerlijnen de basis. Samen met de betrokkenen werken wij eraan ook doelgericht aan de ontwikkeling te werken, hoe klein een doel ook is. Tevens zal in de komende jaren gekeken worden of wij ook een aparte groep moeten opstellen waarin naast de meervoudige beperking er sprake is van sterk externaliserend gedrag en/of autisme. 5

2. Handelingsgericht werken

Beeldvorming Wat zien wij van handelingsgericht werken op onze school? Handelings Gericht Werken (HGW) gaat uit van zeven principes. Dit wordt binnen onze school als volgt uitgewerkt. 1. Onderwijsbehoeften van de leerlingen staan centraal en verwerkt in het Handelingsplan (HP). De instructie is op maat en wij kijken bij elk kind op welk niveau het uitgedaagd kan worden. Vanuit de plannen wordt gedifferentieerd. De leertijd is een aandachtpunt, hiertoe zal een project effectieve leertijd worden opgenomen in het nieuwe schoolplan, 2. Afstemming en wisselwerking tussen kind en zijn omgeving: de groep, de leerkracht, de school en de ouders. De omgeving moet goed afgestemd zijn op wat het kind nodig heeft. Wij werken vanuit het Een Kind Een Plan gedachte waarbij ook de ouder een belangrijke partner is om de ontwikkeling van een kind te optimaliseren. Wij zijn ons bewust dat deze samenwerking nog verdere impuls kan krijgen en staat op de ontwikkelagenda. 3. De leerkracht doet ertoe. Hij kan afstemmen op de verschillen tussen de leerlingen en zo het onderwijs passend maken. Dit is binnen ons onderwijs de dagelijkse uitdaging. 4. Positieve aspecten zijn van groot belang. Dit gaat niet alleen om de positieve aspecten van het kind, maar ook van de leerkracht, de groep, de school en de ouders. Als een leerkracht een negatief beeld heeft van de leerling, dan ziet hij vaak alleen nog maar het negatieve gedrag. Het is belangrijk dat de leerkracht dan zoekt naar positief gedrag, dan zijn er meer mogelijkheden om het probleem op te lossen. Vanuit de LACCSvisie en de grondhouding van onze medewerkers denken wij in kansen en niet in bedreigingen. Wij zien juist de ontwikkelmogelijkheden van leerlingen, hoe complex de beperking ook is. Het is in onze ogen juist de uitdaging om in de kleinste momenten kansen te pakken voor handelen en ontwikkelen. 5. Constructieve samenwerking tussen school en ouders. De verantwoordelijkheid voor initiatief ligt bij de school. Maar de school geeft wel de verwachtingen over de verantwoordelijkheid van ouders duidelijk aan. Als school hebben wij dit op de ontwikkelagenda. Dit betekent niet dat wij ontevreden zijn over de rol van ouders, maar zien , zeker in het kader van het handelingsgericht werken en het optimaliseren van opbrengsten nog volop kansen en willen wij in de komende jaren verder vergroten. 6. Doelgericht werken. Het team formuleert doelen met betrekking tot leren, werkhouding en sociaal emotioneel functioneren. Het gaat hierbij zowel om korte als lange termijndoelen. De doelen worden geëvalueerd volgens de HGW-cyclus (zie hieronder). Ze worden SMART geformuleerd. Dit zit “in onze genen” en wordt duidelijk in het uitgebreide HP. 7. De werkwijze van school is systematisch en transparant. Er zijn duidelijke afspraken over wie wat doet en wanneer. Door met elkaar in gesprek te blijven, intern en extern blijven wij werken aan een effectieve en efficiënte organisatie, waarbij centraal moet staan: wat wij doen, moet ten goede komen aan de leerlingen. Anders moeten wij overwegen om het niet te doen.

Om het handelingsgericht werken in de praktijk te brengen heeft iedere leerling een

individueel handelingsplan

. De Witte Vogel werkt met een uitgebreid handelingsplan, met daarin de volgende onderdelen: - - - Algemene gegevens over de leerling; Medische en psychodiagnostische gegevens; Huidige situatie op de volgende gebieden: o Sociaal-emotionele ontwikkeling o o Communicatie Houding en motoriek 6

Oordeelsvorming Wat vinden wij van wat we zien? Besluitvorming Met welke drie standaarden van handelingsgericht werken gaan we de aankomende twee jaar aan de slag? - o o o Zintuiglijke waarneming Spelen en leren Praktische redzaamheid Persoonsbeeld (korte omschrijving van het kind) en begeleidingsafspraken (zaken die iedereen moet weten die met de leerling omgaat, ten aanzien van een aantal onderdelen zoals communicatie en ontwikkelingsstimulering); - - Handelingsplan (doelen voor de komende periode); Voorzieningen- en medicatielijst. - Ontwikkelingsperspectief Dit handelingsplan wordt opgesteld door het groepsteam en vastgesteld door de CvB, voor de periode van een schooljaar. Het handelingsplan wordt altijd besproken en geëvalueerd met en ondertekend door de ouders. Daarnaast beschikken alle leerlingen over een portfolio. Met dit portfolio kunnen leerlingen laten zien wat zij hebben geleerd en waartoe zij in staat zijn. De basis voor handelingsgericht werken is aanwezig. . Uitgangspunt voor de komende jaren is de doorontwikkeling van het EKEPgedachtengoed, Het is voor de komende jaren het streven om het ontwikkelingsperspectief en het capaciteitenprofiel van revalidatie aan elkaar te koppelen en dit te samen de basis te laten vormen van ons handelingsgericht werken. Zie verder ons schoolplan en jaarplan 7

3. Ondersteuningsdeskundig

heid (intern en extern) Beeldvorming Wat zien wij? Oordeelsvorming Wat vinden wij? Tyltylcentrum De Witte Vogel is een centrum dat zowel onderwijs als zorg en revalidatiebehandeling biedt. Op het centrum werkt veel personeel, met uiteenlopende expertise. Een deel van het personeel is in dienst bij Middin of Sophia Revalidatie, maar werkt uitsluitend voor De Witte Vogel. Alle leerlingen krijgen onderwijs van een leerkracht of onderwijsbegeleider. Een onderwijsbegeleider is een zeer ervaren en competente klassenassistent die, na interne en externe bijscholing, les geeft onder eindverantwoordelijkheid van de Intern Begeleider. In alle klassen is full-time een klassenassistent aanwezig. Naast leerkrachten, onderwijsbegeleiders, klassenassistenten, verzorgingsassistenten een Intern Begeleider (IB-er) is de volgende expertise aanwezig in het team van De Witte Vogel; fysiotherapeuten; logopedisten; ergotherapeuten; orthopedagogen; revalidatiearts; maatschappelijk werkers; leerkrachten bewegingsonderwijs; muziektherapeut; schoolverpleegkundige en een stagecoördinator VSO. Voor personeel van De Witte Vogel is het van belang dat ze om kunnen gaan met kinderen/jongeren met een beperking. Het personeel kan buiten kaders denken en inspelen op individuele hulpvragen van kinderen. Gezien specifieke hulpvragen hebben wij voor ondersteuning in de zorg verzorgingsassistenten en een fulltime verpleegkundige

.

Omdat deze leerlingen vaak langzaam ontwikkelen en methodes voor tyltylonderwijs niet beschikbaar zijn, zijn personeelsleden van de Witte Vogel ook zeer geduldig en creatief en hebben ze oog voor kleine ontwikkelingsstapjes. Ze hebben specialistische kennis van de doelgroep en kunnen heel goed samenwerken, juist ook met mensen van een ander vakgebied Een aantal klassenassistenten en onderwijsbegeleiders/leerkrachten is opgeleid om medische handelingen te verrichten zoals het geven van sondevoeding, katheteriseren, geven van medicatie, toedienen van zuurstof. Doordat De Witte Vogel veel personeel voor zowel onderwijs, zorg, en behandeling als onderwijs in huis heeft, komt het niet vaak voor dat een hulpvraag niet beantwoord kan worden. Er kan besloten worden om externe ondersteuning aan te vragen/ Dit kan bijvoorbeeld gaan om: - Visio onderwijs, voor leerlingen met een visuele beperking; - - - Kristal (centrum voor psychiatrie en verstandelijke beperking); Centrum voor Consultatie en Expertise. Kentalis

Grenzen aan toelaatbaarheid:

Als school streven wij het volgende na: Iedere leerling is in cognitieve en communicatieve zin bereikbaar voor onderwijs als we de ingang maar weten te vinden. Ieder kind heeft recht op onderwijs. Waarbij wij in principe dus geen grenzen stellen aan de toelaatbaarheid. Vanuit deze visie hebben wij reeds veel expertise opgebouwd voor leerlingen met een ernstige meervoudige beperking met een IQ onder de 35.

Gezien de specifieke setting is er al erg veel ondersteuningsdeskundigheid aanwezig. Dit is op voldoende niveau 8

Besluitvorming Wat gaan wij doen? In het samenwerkingsverband willen wij de diverse mogelijkheden van ondersteuning die wij reeds in ons team hebben, onder de aandacht brengen. 9

4. Voorzieningen in de fysieke omgeving

Beeldvorming Wat zien wij? Oordeelsvorming Wat vinden wij? Besluitvorming Wat gaan wij doen? De school heeft veel speciale en extra

voorzieningen

, in vergelijking met een reguliere school. Bijvoorbeeld een snoezelruimte, behandel- en therapieruimtes, een zwembad, tilliften, een speel-o-theek met speelgoed speciaal voor kinderen met een beperking en een aangepaste keuken. Gezien de lichamelijke beperkuingen zijn de aangepaste verzorgingsruimtes, en drempelloze ruimtes noodzakelijk. Gezien de integrale aanpak om de leerlingen optimaal te laten ontwikkelen zijn behandel-therapieruimtes noodzakelijk. Gezien ons centrum bieden wij dit unieke aanbod onder een dak. Het gebouw is verouderd. Wij gaan ervoor om in 2016 nieuwbouw te betrekken. Hiertoe zijn de eerste stappen gezet. Wij verwachten in 2016 een expertisecentrum te hebben waar collegascholen ook het voordeel van kunnen halen. 10

5. Samenwerkende ketenpartners

Beeldvorming Wat zien wij? Oordeelsvorming Wat vinden wij? Besluitvorming Wat gaan wij doen? Tyltylschool De Witte Vogel maakt onderdeel uit van Tyltylcentrum De Witte Vogel . Het centrum is een nauwe samenwerking tussen RESPONZ (onderwijs), Sophia Revalidatie (verantwoordelijk voor de behandeling) en Middin, Middin exploiteert een Kinderdagcentrum voor meervoudig gehandicapte kinderen van 0 t/m4 jaar. Door de intensieve samenwerking, op basis van samenwerkingsovereenkomsten , kan er sprake zijn van een doorgaande lijn van 0 t/m 20 jaar. Daarnaast organiseert Middin binnen het centrum de naschoolse- en vakantieopvang. Binnen het centrum werkt daarom veel personeel, met uiteenlopende expertise. Alle leerlingen krijgen onderwijs van een leerkracht of onderwijsbegeleider. Een onderwijsbegeleider is een zeer ervaren en competente klassenassistent die, na interne en externe bijscholing, les geeft aan de EMG-groepen onder supervisie van de Intern Begeleider. In alle klassen is full-time een klassenassistent aanwezig. Door Middin wordt vakantieopvang geboden, waardoor naast de schoolweken er ook opvang is in de vakantieweken. Ketendenken is de basis van ons werken en is de kracht van De Witte Vogel. Wij gaan voor verdere continuering van de samenwerking met de ketenpartners. Daar waar mogelijk zullen wij actief meewerken aan het vormen van nieuwe ketens, waaronder het samenwerken binnen het Samenwerkingsverband. 11

12

Eventuele opmerkingen Samenvatting van de hoofdlijnen

13