Transcript - Geandewei

G
m
e
Th
KERKBLAD
KERKBLAD
eandewei
e
m
um
n
a
v
e
r 'G
'
n
e
Geven heeft niet alleen met geld te maken
Dienstbaar aan de stad
ondanks de krimp
Ook voor de collecte
bestaat een app
Wat kan de kerk
mij geven?
G
eandewei
Kerkblad voor de Protestantse kerk
Fryslân • www.geandewei.nl
Hoofdredacteur
Arjen Bakker, Leeuwarden
Redactie
D. van der Boon, Lauwersoog
S. Boukes, Damwâld
H. F. de Vries, Ternaard
G. Rinsma, Goutum
A. E. de Bildt, Drachten
Medewerkers
ds. T. Korteweg, Ferwert
ds. P. Boomsma, Nijverdal
ds. N. J. van den Herik, Drachten
dr. J. Mol, Nijega (Sm)
ds. E. J. Terpstra, Urk
ds. P. Huisman, Donkerbroek
dr. J. D. Wassenaar, Hellendoorn
prof. W. Verboom, Harderwijk
prof. R. Roukema, Zwolle
B. Kamphuis, Goutum
ds. R. Reitsma, Leeuwarden
INHOUD
Actueel : ‘Volg Mij’
3
Collecteren: Geen muntgeld, maar geven via app of betaalpaal
4
Fotocolumn: De tiid hâldt gjin skoft
Column: Gryt van der Galiën
4
5
Meditatie: Geven is leven
5
Geloofsgetuigen: Jan Utenhove
6
Leesrooster
Efkes Meitinke: Krimp, kramp of liever kiezen?
Actueel: Wat kan de kerk ons geven?
Diversen:
5
6
7
7
Kopij algemene gedeelte
Uiterlijk 15 dagen voor verschijnen inleveren
Arjen Bakker,
L. Jacobszstraat 33, 8921 AR Leeuwarden
T: (058) 216 82 44
E: [email protected]
(Géén bezorgklachten en geen opzeggingen e.d.)
Kopij gemeentenieuws
Zie vermelding bij plaatselijke gemeenten.
Abonnementen, adreswijzigingen en
bezorgklachten
Bij een collectief abonnement bij uw
plaatselijke kerk. Of kijk op www.geandewei.nl
Postabonnementen
Dekker Creatieve Media & Druk
Hortensiastraat 10, 8922 HD Leeuwarden
E: [email protected]
Advertenties
Dekker Creatieve Media & Druk
Hortensiastraat 10, 8922 HD Leeuwarden
E: [email protected]
Vormgeving en Drukwerk
Dekker Creatieve Media & Druk
Hortensiastraat 10, 8922 HD Leeuwarden
E: [email protected]
KE R KB L AD G E AN D E WE I
2
Bij de foto op de voorpagina
Geven heeft niet alleen met geld te maken, betoogt ds. Herman de Vries in zijn artikel op pagina 3: je kunt bijvoorbeeld
ook tijd vrijmaken om te dienen en te offeren. Het is één
van de verhalen rondom geven in dit themanummer
ALG E M E E N
Actueel
‘Volg Mij’
Januari staat voor de kerken veelal in het teken van de geldwervingsactie Kerkbalans. Maar geven heeft niet alleen met geld te maken. In
dit artikel zeven aspecten van wat geven óók is.
door Herman F. de Vries
Luister naar de Bijbel en ontdek wat er gebeurt.
Als mens moet je er op voorbereid zijn dat er
een beroep op jouw kwaliteiten en tijd wordt
gedaan. Plotseling kan het zover zijn. ‘Volg Mij’
vraagt Jezus op een goede dag. Geen enkele
dwang, maar natuurlijk wel hoop en verwachting bij Jezus. Een vraag ook uit nood geboren.
God zoekt mensen die Hem moedig willen volgen en vertrouwen hebben in Zijn aanwijzingen. Vrijwillig laten mannen en vrouwen hun
netten en arbeid liggen en slaan een nieuwe
weg in.
Delen en dienen
Gaandeweg wordt de weg gewezen. Het blijkt
een weg te zijn van delen en dienen. Kwaliteiten, talenten, mogelijkheden worden gedeeld.
Het leven wordt gedeeld. De tijd, die je tot dan
toe voor jezelf hield, wordt gedeeld met anderen. Jezus neemt geen mensen aan die op hun
strepen staan, voor zichzelf gaan, of slechts tot
op zekere hoogte willen delen. Niet graaien,
maar geven. Niet half, maar helemaal. Je kunt
niet én Christus dienen én jezelf voorrang
geven. God heeft jou al voorrang gegeven, door
je uit te nodigen Hem te dienen. Meer voorrang
is niet nodig. Nu mag je vanuit deze koppositie
dienen.
Offeren
Als predikant ontmoet ik vele vrijwilligers in
gemeentes. Mensen geven hun tijd en luisteren
naar elkaar. Sommigen twee uur per week, anderen zes uur of nog meer. De één heel zichtbaar – muziek, een getuigenis, bij de kerk een
pad door de sneeuw vegen, een liturgische
bloemschikking - en de ander in stilte – een
kaartje, een bezoek, hulp bij het doen van een
paar boodschappen, een stil en dagelijks gebed
– in dienst van Jezus en zo Zijn Lichaam en de
kerk tot zegen.
Vermoeiend
Waar loopt dit in eerste instantie op uit? Het
vergt veel. Jezus volgen is mooi, maar ook moeilijk. Het gaat om volharding, of training, en dat
valt niet altijd mee. De discipelen vallen tenslotte in slaap. Verontwaardigd dat Jezus tijdens een storm was gaan slapen, maar even
later in de Hof van Gethsémané zelf uitgeput.
En afwezig bij Zijn Kruis. Je zou je kunnen afvragen: ‘Moet ik dan wel aan deze evangelische
opdracht van de navolging beginnen?’
Opstaan
Soms haken mensen een tikkeltje te snel af en
geven zij iets te vroeg op. Soms beginnen mensen net iets te snel met het stellen van vragen
en het uiten van twijfels. In tweede instantie
loopt het immers op Pasen uit en daarna op
Pinksteren. Het einde in de navolging is nooit
de strijd, de slaap of het lijden. Het offer loopt
uit op een bevrijdende opstanding en een geluk
op aarde dat op geen enkele andere manier
ooit bereikt had kunnen worden. Jezus heeft
Zich niet vergist toen Hij u en mij riep.
Bidden
Onderweg zijn er diepe dalen en hoge bergen,
donkere nachten, en momenten van vertwijfeling te overwinnen. Vijanden liggen op de loer,
om ons heen, maar ook in onszelf. Soms denken wij alleen te zijn en op een dwaalspoor geleid te zijn. Heb ik mij vergist? Het gebed maakt
het continue contact met Jezus – oftewel de
Vader en de Geest – mogelijk.
Het Antwoord wordt ons ingefluisterd: ‘Wees
niet bevreesd. Je bewandelt een moeilijke weg,
maar het is wel de weg die je moet gaan. De
moeite komt voort uit de zonde die de wereld
in de greep houdt. Ik heb jou uitgenodigd om
een bijdrage te leveren aan de verlossing van
deze wereld. Ik zal het volbrengen, maar nodig
jou uit om jouw vrienden en buren dagelijks te
laten zien wat ik bedoel en verlang.’ Je blijft alleen maar praten met iemand die ook antwoord blijft geven. De kerk en de christen blijft
in gesprek met God – biddende -, omdat het
Antwoord gehoord werd en nog steeds gehoord
wordt.
Openbaring
Waar loopt dit dan allemaal op uit? Dat zal ons
geopenbaard worden als het tijd is. Het zal ongekend goed, liefdevol, vriendelijk en gezond
zijn. Is het te hoog gegrepen om in 2016 een
nieuwe start te maken? Te moeilijk? Nee, want
dan vroeg Jezus het niet aan mensen.
Geven begint heel dichtbij, in de situatie waar
u zich op dit moment in bevindt. Eén avond in
de maand minder televisie kijken. Of een paar
kaarten en postzegels kopen. Of één middag in
de week minder fietsen. De tijd die vrijkomt en de postzegels - benutten om te dienen en te
offeren, opdat de ander kan opstaan en wereld
ooit vrede zal kennen.
Het begint bij Jezus. Daarna bent u en ben ik
aan zet. Of niet. Ieder van ons wordt hartelijk
uitgenodigd om in 2016 gehoor en gezicht te
geven aan een christelijk leven. Leven door te
geven. U hoeft niet te wachten totdat een ouderling met een bepaalde vraag bij u langs
komt. De vraag is immers al gesteld. De wereld
wacht niet op anderen. De wereld wacht op
hen die de aarde in 2016 bewonen, waaronder
u en ik. Het is jammer als wij kansen laten liggen. Misschien is het zelfs zonde. Als het goede
in ons de kans niet krijgt, dan krijgt het kwade
in de wereld die kans.
Ds. Herman F. de Vries is predikant van de
protestantse gemeente Dokkum-Aalsum-Wetsens
en redactielid van Geandewei.
Eén avond in de maand minder televisie kijken en de tijd die vrijkomt benutten om te dienen en te offeren: dat is óók geven.
Foto: Pixabay
ALG E M E E N
KE R KB L AD G E AN D E WE I
Vrijwillig volgen
3
Fotocolumn - Willem Wilstra
De tiid hâldt gjin skoft
’Wat west hat, wie der al lang en wat komme sil, hat der al lang west,
mar God siket wat ferflein is, wer op’. (Preker 3:15)
Mei de slinger fan in klok kin men in oere langer of koarter meitsje. Sa soe men ek in jier langer meitsje kinne…?
Dat is fansels strúsfûgelpolityk. Wy hawwe te krijen mei atoomtiid, op 'e sekonde presys.
Yn Fryslân binne der noch in pear tsjerken mei in sânglês by de preekstoel en op guon plakken in sinnewizer oan 'e toer.
Destiids kaam it noch net op 'e minút oan.
Yn de Grutte Tsjerke fan Drachten hinget boppe de kreake in saneamd waach-oerwurk.
In klok mei ien wizer en mei in horizontale slinger (foliot). It meganisme is der earder alris úthelle om’t it ferrustke wie,
mar ja, it wie ek al fan 1657. De klok stiet no ivich op alve oere. Dy alve oere mei dan symboalysk wêze, feit is wol dat yn
dizze Grutte Tsjerke de sneinske earetsjinst om alve oere begjint!
Snein 24 jannewaris is it feest, nei in jier fan renovaasje wurde tsjerke en konsistoarje / keuken opnij yn gebrûk naam.
Kommende simmermoannen sille de doarren faker iepenstean, ynrinsneonen mei iten en spultsjes foar harren
dy’t it krap hawwe en in eksposysje oer ‘Safolle jier Grutte tsjerke’ mei bylden en âlde foto’s,
yn kombinaasje mei de nije Drachtster Feart.
Collecteren
Geen muntgeld, maar geven via app of betaalpaal
Er komen steeds meer producten op de markt waarmee kerken hun collecte met zakjes en muntgeld kunnen vervangen door digitaal betalen via app, sms of contactloos pinnen. Maar veel kerkleden zitten er nog niet op te wachten.
Door Arjen Bakker
KE R KB L AD G E AN D E WE I
In het Dienstencentrum van de Protesnantse Kerk
staat een paal: als je daar je pinpas langs haalt,
wordt automatisch een euro afgeschreven voor een
goed doel: een collecte via contactloos pinnen. Wie
in De Open Poort (GKV) in Hattem geen muntgeld
bij zich heeft, kan een SMS-je sturen naar het telefoonnummer dat op de beamer komt en op die manier vijf euro bijdragen. Ook Kerk in Actie kent iets
dergeljiks: als je het woord ‘KERK’ stuurt naar 433,
geef je automatisch 1,50 voor de meest recente collecte van het landelijke rooster.
Er bestaan ook diverse apps voor kerken, waarmee
gemeenten niet alleen het contact met en tussen
gemeenteleden kunnen bevorderen, maar ook de
collecte digitaal kunnen inrichten. Socie bijvoorbeeld, een product van Tizin in Groningen. De gebruiker stort af en toe een bedrag van zijn bankre-
4
ALG E M E E N
kening in een ‘potje’ binnen de app en tikt tijdens
de dienst het bedrag in dat hij op dat moment wil
geven. De Zalige Zalm in Deventer heeft iets soortgelijks gemaakt, speciaal voor protestantse gemeenten: de app Protestant.
Aan de techniek zal het dus niet liggen als het aankomt op modernere vormen van collecteren. Het
zal van de kerkenraden en gemeenteleden afhangen of en hoe snel collectezak en muntgeld plaatsmaken voor pinkastje en/of telefoon. En voorlopig
houden die het graag bij het oude, blijkt uit een
online enquête die de Protestantse Kerk onlangs
hield onder 878 leden van het eigen onderzoekspanel.
Hoewel vier van de tien ondervraagden toegeven
steeds minder contant geld op zak te hebben – ook
op zondagochtend – ziet bijna de helft van de deelnemers een digitale collecte niet zitten. Een kwart
wil het wel, het andere kwart twijfelt. De helft die
alles bij het oude wil houden, is waarschijnlijk dezelfde helft die collectebonnen of –munten gebruikt.
Enkele andere resultaten uit de enquête: (oorspronkelijk) gereformeerde kerkgangers geven gemiddeld het meest, 40 procent van hen zit in de categorie ‘tussen 2 en 4 euro’. Voor hervormden staat
de bandbreedte tussen 1 en 2 euro bovenaan. De
economische crisis lijkt geen invloed te hebben op
het geefgedrag: 80 procent van de repondenten
zegt hetzelfde te geven als in de afgelopen jaren.
40 procent heeft trouwens toe sowieso elke week
hetzelfde te geven, zonder precies te kijken voor
welk doel de collecte bestemd is.
Meditatie
Geven is leven
Column
Gryt van der Galiën
Leesrooster
Foto Lolkje v.d. Meulen
Week 2, 10 t/m 16 januari
zondag
Lucas 3:15-22
maandag
Lucas 3:23-38
dinsdag
Lucas 4:1-13
woensdag
1 Korintiërs 8:1-13
donderdag
1 Korintiërs 9:1-14
vrijdag
1 Korintiërs 9:15-27
zaterdag
Exodus 2:11-22
Week 3, 17 t/m 23 januari
zondag
Exodus 2:23–3:10
maandag
Exodus 3:11-22
dinsdag
Exodus 4:1-17
woensdag
Exodus 4:18-31
donderdag
1 Korintiërs 10:1-13
vrijdag
1 Korintiërs 10:14-22
zaterdag
1 Korintiërs 10:23–11:1
Give a little happiness’
‘Give a little happiness’, dé reklame yn de feestdagen. By ‘Joris Krystbeam’ stiet in jonge frou
dy’t in nier ôfstien hat oan immen dy’t se alhiel
nét koe. Mar it lei (sa sei se) yn har libben besletten dat se ea sawat dwaan soe foar in oar. De
blide ûntfanger stiet sûn en strieljend njonken
har, hinget as tank in oantinken yn de beam. Hy
sil har nea ferjitte!
Tagelyk is der it mailtsje: ‘Mem, wol mem my
helpe om sponsors te finen? Ik sil fytse foar it Ronald McDonaldhûs’. Ik bin grutsk op myn soan,
in sterke jonge heit fan twa sûne famkes, dy’t
hurd oan’t trainen is om mei kollega’s fiifhûndert kilometer te fytsen foar it goeie doel. Ik fiel
my tige belutsen by dy jonge keardels mei in
‘drive’ om Jo tsjin te sizzen.
It kin hast gjin tafal wêze: de oare deis wurd der
thús in pakje foar my besoarge. Ik pak in prachtich selsmakke krystkleed út, sa't ik earder ien
bewûndere haw by goekunde. It is my fergund,
sa skriuwt se, om ek sa’n sfearfolle yttafel te
hawwen yn de tige drokke krysttiid fanwegen
myn wurk.
Letter tear ik de krante iepen en lês oer ’It jier
fan de frijwilliger’. Tûzenen hawwe harren
opjûn by Flechtelingewurk.
De krystsfear kriget my leau 'k wat yn besnijing,
want it wurd my waarm om it hert. Al dy positive krêften lûke efkes in gerdyntsje foar alles
wat yn 2015 sa dreech wie. Al it skerpe en seare
barren rûnom yn de wrâld, wat jin somtiids de
moed yn ’e skoan sinke lit. Dêrom is it wichtich
om elk jier ek werom te sjen. Want yn in hiel jier
is der yn ús ‘participatiesamenleving’ aardich
wat oan goeds út ’e wei set. Us kening hie der
gjin moaier wurd foar betinke kinnen; en wat
sil er grutsk wêze op ‘syn folk’.
‘Jaan’, it is in prachtich begryp. We diele wat we
hawwe mei in oar. Soms sels in nier, mar ek tiid,
enerzjy, oandacht én wat út it knipke. En wat sa
moai is, elk fielt him der better troch. Dat seit
ek dit âlde ferske út myn poëzyalbum:
‘Wees altoos lief voor jong en oud,
toon iedereen een hart van goud.
Maak geen verschil voor arm of rijk,
let niet alleen op ’t uiterlijk.
Zoek achter de wolken steeds de zon,
wees voor elkaar een vreugdebron.
Wanneer je zo je leven leeft,
ontvang je nóg meer dan je geeft!’
Sa is it: ‘Give a little happiness’,
de wrâld wurdt der allinne mar better fan!
ALG E M E E N
KE R KB L AD G E AN D E WE I
‘…geef mij geen armoe en geen rijkdom spijzig mij met het brood mij toebedeeld…’
(Spreuken 30: 8B)
Door ds. Geert van Wieren
De postcodekanjer van bijna vijftig miljoen euro Agur vraagt God om afhankelijkheid. Dat beteis gevallen. Ook de decemberjackpot van de kent volgens mij, dat hij afhankelijkheid als een
Staatsloterij is gevallen. Nederland is dus enkele zegen ziet. Ik geloof daar wel in. Afhankelijkheid
miljonairs rijker. Weer een aantal mensen die fi- opent de weg naar de ander. Je bent aangewezen
nancieel onafhankelijk zijn. Dat zal ook de reden op elkaar. Je hebt elkaar nodig. Leven in afhankezijn waarom er zoveel meedoen, denk ik. Wie wil lijkheid schept ruimte om elkaar tot zegen te
dat niet, financieel onafhankelijk? Niet meer zijn. Dat is natuurlijk niet gemakkelijk. Telkens
hoeven werken. Kunnen doen wat je wilt. Eigen is er de neiging om onafhankelijk te zijn. Daarbaas zijn. Soms, in een sombere bui, denk ik wel door kun je immers de baas spelen. Daarin ligt
eens: laten we als kerk meedoen aan deze lote- ook de wortel van het kwaad. Eigen baas zijn berijen. Stel dat we de jackpot winnen, dan zijn we tekent dat je geen rekening hoeft te houden met
in één klap uit de geldzorgen. Kunnen we doen de ander/Ander. Met alle gevolgen van dien. De
en laten wat willen. Want laten we wel zijn, de fi- baas willen spelen roept immers weerstand op.
nanciën zijn vaak een probleem. Ideeën genoeg,
maar het geld ervoor…
Leven in afhankelijkheid is leven in vertrouwen.
Is leven van geven, in plaats van leven in hebben.
De woorden hierboven uit Spreuken 30 komen Dan gaat het niet om wat ik bezit, maar om wat
van Agur. Het zijn woorden uit een gebed. Agur de ander mist. Wat zal de wereld er anders uitbidt God om hem te behoeden voor armoe en zien wanneer we zo met elkaar proberen om te
rijkdom. Als je wilt weten wat hij bedoelt, moet gaan.
je doorlezen. Als ik arm zou zijn, zegt Agur, zou
ik gaan stelen en mij daardoor vergrijpen aan de Leven in geven, dat kunnen we van God afkijken.
naam van God. Over de rijkdom zegt hij: ‘verza- Hij gaf de wereld, zijn schepping, in handen van
digd door de rijkdom zou ik U verloochenen en mensen. Hij gaf vertrouwen, op het gevaar af dat
zeggen: wie is de Ene?’
het mis zou gaan. Dat is het risico van geven; dat
het nemen wordt. Kortgeleden hebben we weer
Verzadigd, mooi gevonden. Verzadigd betekent stilgestaan bij het geven van God. Hij gaf zijn
genoeg hebben. Beter: méér dan genoeg hebben. zoon. Opnieuw om te laten zien dat geven, leven
Dan heb je niemand meer nodig. Zo’n rijkdom betekent.
vervreemdt je van God, zegt Agur. Je denkt Hem
niet meer nodig te hebben. Trouwens, het ver- Leven in afhankelijkheid. Misschien ligt daar wel
vreemdt niet alleen van God, ook van je mede- de grootste rijkdom in. Met dank aan Agur.
mensen. Verzadigd van rijkdom maakt je wereldvreemd. Ook egoïstisch. Ik heb nog nooit gehoord
ds. Geert van Wieren is predikant van de
dat iemand de helft van zijn/haar gewonnen jackProtestantse gemeente Oosternijkerk
pot aan goede doelen weggaf.
5
Geloofsgetuige
Efkes Meitinke
Krimp, kramp of liever kiezen?
Krimp zonder kramp, revitaliseren, samenwerken van gemeenten, minder uren voor de dominee, liever een kerkelijk werker. Minder, minder, minder…
Door Door-Elske Cazemier
Jan Utenhove
Als een hert haeckt na waterbeken,
na dat hy langhe is bejaeght,
so haeckt myn siele vol ghebreken,
tot dy, myn God onversaeght (Ps. 42)’
1516, Gent
6 januari 1566, Londen
Wat onderscheidt calvinisten van andere christenen? Eeuwenlang was dat in elk geval: ouderlingen
in het kerkbestuur, catechismus leren, psalmen
zingen, zelf bijbel lezen. In het leven van Jan Utenhove zijn al deze elementen al terug te vinden.
Deze Vlaamse edelman had gestudeerd in Leuven
en kende meerdere talen. Na de opvoering van een
ketters rederijkerspel waaraan hij zelf had meegeschreven ontvluchtte hij met dertig families in
1544 Vlaanderen. Via Aken en Straatsburg, een belangrijk centrum van de Reformatie, kwam hij in
Engeland. Hij raakte daar betrokken bij de stichting van de eerste gereformeerde kerkgemeenschappen op Engelse bodem. In Londen werd hij als
ouderling leidinggevende van de Nederlandssprekende vluchtelingengemeente, naast Maarten Micron en Johannes a Lasco. Op vreemde bodem
gaven zij het Nederlandse calvinisme voor ’t eerst
een eigen vorm en gezicht. Hun kerkgebouw Austin Friars is nog steeds het thuis van de Nederlandse gemeente in Londen. De vluchtelingen
brachten ook de lakenindustrie mee. In de jaren
van koningin Maria Tudor, ‘Bloody Mary’, 15531558, verbleef Utenhove in Emden en Polen. Hij
trouwde met Anna van Horne. Utenhove leverde
ook vertalingen, onder meer van een kindercatechismus. In 1556 heeft hij in Emden - met hulp van
de predikant Godfried van Wingen - het hele
Nieuwe Testament vertaald uit het Grieks, ‘grondlich ende trauwlick’. Het was de eerste Bijbelvertaling in de landstaal met een indeling in genummerde verzen, voor het gemak van de lezers. Hij
financierde zelf de uitgave. Dat werd een financieel drama. De druk werd niet goed uitgevoerd.
Utenhoves algemene Nederlandse taal werd als te
kunstmatig ervaren. Zijn spelling was erg ingewikkeld, met ongebruikelijke lettertekens. Alleen
dankzij een grondige herziening door Johan Dyrkinus overleefde Utenhoves werk enigszins in de
‘Deux-Aes-bijbel’ die dienst zou doen tot de Statenvertaling van 1637. Tussen 1557 en 1566 berijmde
Utenhove alle psalmen ten gebruike in de vluchtelingengemeente, de meeste op de melodieën zoals
die tezelfdertijd in Straatsburg en Genève kersvers
werden gedrukt. Ook dit werk was geen lang leven
beschoren. Datheens psalmberijming van 1566 was
beter toegankelijk. Liefhebbers zongen zijn psalmen in Londen dwars door die van Utenhove heen.
Maar het begin was door hem gemaakt. De uitbraak van de Nederlandse opstand tegen Spanje in
1566 maakte Utenhove niet meer mee.
Ds. Harmen Jansen
6
ALG E M E E N
Wat doe je als gemeente om uit de ‘kramp om
de krimp’ te raken? Want van de introductie
boven dit stukje wordt natuurlijk niemand blij.
De kerk wordt kleiner, er zijn minder mensen,
veel jongeren voelen zich niet zo aangesproken
door de vorm van de kerk, al zal het met de
Boodschap nog wel gaan.
Gemeenten moeten bedenken hoe ze met deze
vragen willen omgaan, hoe ze het gemeentezijn in de buurt vormgeven. Ondanks krimp
zijn er wel mogelijkheden. Het synoderapport
Waar een Woord is, is een Weg (kerk 2025) zet
mogelijkheden op een rij. De uitdagingen van
deze tijd vragen van ons als kerk een reactie. Als
we doorgaan met wat we altijd deden, dan loopt
het met minder, minder en nog minder vanzelf
af. De afkalving leidt uiteindelijk tot een grote
plons in het water van de vergetelheid.
Het kan anders
Hoe het ook anders kan, zag ik bij de start van
het nieuwe werkseizoen. Als gemeenteadviseurs waren we te gast bij de Protestantse Gemeente van Amsterdam (PGA). Een relatief
kleine groep in een grote stad: de PGA vormt
met 20.000 leden een minderheid tussen de
830.000 Amsterdammers. De PGA heeft zich
voorgenomen de levende geloofstraditie door te
geven, dienstbaar te zijn aan de stad, uitnodigend voor iedereen. Men kijkt niet onverschillig
toe hoe de samenleving verandert, maar wil
juist het verschil maken.
Zelf bezocht ik de Evangelisch Lutherse diaconie (deel van de PGA). Deze gemeente organiseert voor kinderen van de basisschool lessen
over duurzaamheid en klimaat. Jaarlijks maken
kinderen van 8 tot 10 scholen kennis met het
werk van Lutherse kerken elders in de wereld.
Deze lessen laten zien hoe mensen hun geloof
in de praktijk brengen. De leerlingen leren op
een positieve manier wat geloof je kan brengen.
Een ander voorbeeld uit deze relatief kleine gemeente is een woonproject in een (niet meer gebruikte) Lutherse kerk. De sociale huurwoningen die er gerealiseerd worden, bieden een huis
voor mensen die in een nieuw ‘hofje’ willen
wonen. Daar wonen, vraagt van je hoe je samen
met je buren gemeenschappelijk leven kunt organiseren, een nieuwe ‘hofjescultuur’. Zo kan
zorg voor elkaar een nieuwe impuls krijgen en
geeft de Lutherse gemeente ook het v/Verhaal
door.
Inspirerend
Inspirerend was het bezoek omdat de PGA de
kramp om de krimp achter zich heeft gelaten.
Ze heeft gekozen om voor iedereen in de stad
beschikbaar te willen zijn. Ze staat open en gastvrij in de stad en de mensen die er werken,
leken blij met die keus. Geen demotiverende ervaringen of zorgelijke verhalen, maar enthousiasme en bezieling die aanstekelijk werken.
Maanden na het bezoek kijk ik er nog met veel
plezier op terug.
De kerk geeft een meerwaarde aan het dagelijkse bestaan. Samenzijn, een gemeenschap
vormen dat is in de maatschappij de basis van
het samen-leven. Daaraan draagt de kerk bij.
Ook een kleine gemeenschap kan het verschil
maken.
Om dat te doen hoef je niet per se lid te zijn van
de kerk. De gemeente vormt een uitgangspunt
hiervoor, je mag je eerst welkom voelen en erbij
horen. Het geloof in Jezus krijgt in de gemeente
gestalte en vandaar uit heet zij anderen welkom. Een open houding, die gasten vertrouwen
geeft, waardoor zij zich welkom voelen. Zo geef
je de kans tot navolging. Je geloof en spiritualiteit in de praktijk brengen, door aanwezig te
zijn en open te staan voor anderen. Daar dragen
de mensen van de PGA aan bij.
De Protestantse Gemeente Amsterdam is de
kramp voorbij. Ze heeft gekeken naar de meerwaarde van haar aanwezigheid in de stad. En
dat doet ze op manieren die in een grote stad
passen. Ik heb maar een klein stukje gezien en
was overtuigd. Kiezen geeft lucht. Je moet er
moed voor opbrengen. En achter je keuze staan.
De ruimte die je ermee wint is groot en dat
geeft nieuwe inspiratie. Kijk zelf maar eens op
www.protestants.amsterdam/
U kunt een beroep doen op ondersteuning door
een gemeenteadviseur als ú keuzes wilt maken.
In het nieuwe jaar wensen we u daarom veel inspiratie en keuzevrijheid.
Door-Elske Cazemier is gemeenteadviseur.
Ze is bereikbaar via (030) 8801880 (Servicedesk)
Actueel
Wat kan de kerk ons geven? Het is een vraag die aan de orde komt als je nadenkt over de
betekenis van de kerk in onze tijd. Natuurlijk speelt hierbij mee dat we in een nogal consumerende maatschappij leven. We zijn gewend te shoppen om datgene te krijgen wat we willen hebben en dat merkt ‘de kerk’ ook.
Door Nelleke Berntsen
Maar wat verstaan we eigenlijk onder ‘de kerk?’ worden. En dat was volgens mij ook zo met
Veel mensen denken aan hun kerkgebouw. Paulus. In de Romeinenbrief lezen we uitgeDaar zijn ze nogal aan gehecht, omdat het iets breid, hoe hij geworsteld heeft met de plaats
tastbaars is. We zijn ingesteld op materie en dat van Israël en van de christenen en Gods beloflijkt ons houvast te geven. We weten wel dat ten bij dit alles. Hij leed eronder tot de Heilige
een kerk ‘meer’ is dan een gebouw: dan denken Geest steeds meer aan hem openbaarde. En zo
we aan ‘de mensen die erbij horen’. Dat willen schrijft hij in Romeinen 11 vs 25 over een godwe zelf ook wel, maar er zijn nog zo veel an- delijk geheim, dat hij hen niet wil onthouden,
dere zaken, zoals een sportclub of een leuke namelijk, dat de afval van een deel van Israël is
hobby. Hiermee kan de kerk echter nooit con- opgenomen in Gods plan en ruimte heeft gegecurreren. Want ‘de kerk’ is van een hele andere ven voor het ontstaan van ‘het Lichaam van
dimensie, als het goed is.
Christus’. En als dat Lichaam zijn volheid heeft
In het werkboekje voor de Alpha-cursus wor- bereikt, dan zal heel Israël worden gered.
den vijf beelden genoemd om het begrip ‘kerk’ Het Lichaam van Christus is dus een nieuw - en
duidelijk te maken. Ik ga ze langs.
heel bijzonder - hoofdstuk in het plan van God
met de wereld!
Ik denk dat veel christenen daar lang niet geHet volk van God
noeg van doordrongen zijn. Het is namelijk het
‘Het volk van God’ was aanvankelijk een term
werktuig waar doorheen God werkt in deze wedie alleen voor Israël bedoeld was. Maar omdat
reld én waar mee Hij zal werken in de komende
de Christenen geënt zijn op de stam van ‘deze
wereld!! In het Nieuwe Testament lezen we reedele olijfboom’ (Rom.11:24) mogen zij zich
gelmatig hierover, bijv. Rom. 5:17: ‘Allen die de
óók zo noemen. ‘Eens was u geen volk, nu bent
genade en de vrijspraak hebben ontvangen zulu Gods volk’, zegt Petrus in 1 Petrus 2 vs 10).
len leven en als koningen heersen in het eeuwige leven’. ‘Weet u dan niet dat Gods heiligen
Huisgezin van God
over de wereld zullen oordelen?’ (1 Kor. 6vs 2)
‘Het huisgezin van God’ is een beeld van een of : ‘Als wij volharden zullen wij ook met Hem
kleinere groep. En ook wat intiemer. Dan is heersen.’ (2 Tim. 2:12).
God onze vader en zijn wij broers en zussen van
elkaar. Paulus schrijft bijv. in Ef.2 vs 19 over de Vorming en toerusting
Christenen als huisgenoten van God.
Dit Lichaam van Christus , dat zijn de mensen
die zich hebben overgegeven aan Christus. PauHeilige tempel
lus noemt hen heiligen (=apart gezet), maar…
Het beeld van een heilige tempel laat vooral dat wil nog niet zeggen dat zij al deze taken nu
zien dat ons lichaam een plaats is waar de Hei- en in de toekomst zomaar kunnen vervullen!
lige Geest in kan wonen. Ieder van ons is dan Paulus ziet daarvoor de noodzaak van vorming,
een steen hiervan en Christus is de hoeksteen toerusting en bemoediging. En daarvoor is ‘de
die alles bijeen houdt, lezen we bijv. in Ef. 2 vs kerk’ bedoeld.
Zo kunnen we de gaven van de Geest delen en
21.
oefenen met de vruchten van de Geest, ten behoeve van elkaar en de wereld. Dit vindt alleBruid van Christus
maal plaats als we - op allerlei manieren - met
Bij ‘de bruid van Christus’ staan vooral centraal
elkaar ‘kerk’ proberen te zijn.
de liefde en trouw die Christus voor ons heeft
In dit Lichaam van Christus wordt ieder van
en Zijn verlangen om een relatie met ons te
ons een plaats aangeboden mèt àlle beloften
hebben. We lezen hierover bijvoorbeeld in
die daarbij horen, voor nu en voor de eeuwigEf.5:25.
heid. Het wordt ons ‘om niet’ aangeboden,
maar wordt dus uitgewerkt door met elkaar
Lichaam van Christus
‘kerk’ te zijn.
Het beeld waar ik het meest mee kan is het Dat is wat de kerk ons geeft: het is eigenlijk onbeeld van het Lichaam van Christus. ‘Welnu, u betaalbaar!
bent het lichaam van Christus en ieder van u
Nelleke Berntsen uit Leeuwarden is
maakt daar deel van uit’, zegt Paulus in 1 Kor.
docente levensbeschouwing.
12 vs 27. Dit beeld van het Lichaam van ChrisZe gaat ook vaak voor in kerkdiensten.
tus, daar ben ik steeds enthousiaster over ge-
Foto Lolkje v.d. Meulen
Swingend nieuwe jaar in
met Fanfare Oranje
Chr. Fanfare Oranje Dokkum o.l.v. Andries de
Haan viert in 2016 haar 120-jarig jubileum en
begint het jaar met een nieuwjaarsconcert op
9 januari in theater Sense in Dokkum, samen
coverband Mr. Mungo uit Groningen: vier enthousiaste (ex)conservatoriumstudenten die diverse bekende hits zingen. Aanvang 20.15 uur.
Kaarten kosten tien euro.
Nieuw Mellens zoekt
liturgieënmakers
De geestelijke verzorging van Nieuw Mellenszoekt vrijwilligers die de liturgieën willen verzorgen voor de kerkdiensten in dit zorgcentrum voor dementerenden in Leeuwarden. De
voorgangers leveren elke week op dinsdag de
liederen aan. Deze moeten vervolgens worden
uitgetypt en gekopieerd. Dat mag uiteraard
met behulp van de faciliteiten van Nieuw Mellens. Bent u geïnteresseerd of wilt u meer informatie? Dan kunt u contact opnemen met Fem
Pluimers, geestelijk verzorger in Nieuw Mellens, aanwezig dinsdag en vrijdag. Mail:
[email protected]. Telefoon: (06) 12796912
Noodfonds voor
zendingswerkers
EZA Verzekeringen uit Drachten roept een
noodfonds in het leven voor zendingswerkers
wereldwijd die in de problemen komen. Het bedrijf stopt jaarlijks een deel van de winst in dit
fonds. Zendelingen kunnen zich voor veel dingen bij EZA verzekeren, maar ook voor veel dingen niet. In zulke gevallen kunnen ze voortaan
een beroep doen op het fonds. ,,Zo helpen we
voorkomen dat een financiële strop zendingswerkers beperkt in hun missie. Wij vinden het
belangrijk dat zendingswerkers hun werk kunnen blijven doen. Voor ons betekent toegewijde
ondersteuning aan zendingswerkers méér dan
het bieden van goede verzekeringen”, meldt
het bedrijf.
Reünie van cmv
Crescendo Drachten
Christelijke Muziekvereniging Crescendo
Drachten bestaat volgend jaar honderd jaar.
Naast veel andere activiteiten wordt op 12 november 2016 een reünie gehouden. De voorbereidingscommissie hoopt zoveel mogelijk oudleden, -dirigenten en anderen die de vereniging
door de jaren heen gediend hebben, hiervoor
te mobiliseren. Verder zoekt de commissie materiaal voor een tentoonstelling: foto’s, oude
uniformen en andere attributen zijn van harte
welkom. Informatie is te vinden op de website
www.crescendodrachten.nl en opgave is mogelijk via
[email protected]
KE R KB L AD G E AN D E WE I
Wat kan de kerk ons geven?
ALG E M E E N
7
VOLGENDE KEER
eandewei
in
Weet: er is een Vader
die op u wacht
G
Geloofsgetuige:
Nathan Söderblom
Eerste aflevering in serie over de Bergrede
Carl Heinrich Blok,
Bjergprædiken