Transcript Presentatie `Universiteit Gent`

Project stadstuinbouw Gent
Prof. dr. ir. Gijs Du Laing
Karel Folens
Barbara Vanthorre
Ron Hermans
1
Inleiding
•
Toegenomen interesse in
stadslandbouw/stadstuinbouw
•
Mogelijke (historische) vervuilingsbronnen (o.a.
verkeer, industrie, verbrandingsprocessen,
verven, bestrijdingsmiddelen, meststoffen,...),
o.a. persistente polluenten cadmium (Cd), lood
(Pb) en arseen (As)
•
Impact op kwaliteit van gewassen al in andere
steden aangetoond
2
Inleiding
•
Toegenomen interesse in mogelijk impact van vervuiling op
kwaliteit van geproduceerde gewassen
•
Artikels EOS, Test Aankoop,...
•
Project aardbeien – Prof. Roeland Samson (Antwerpen)
•
Gids voor gezond tuinieren en kippen kweken – in
voorbereiding bij Vlaamse Overheid
•
...
3
Inleiding
•
Voedingsgewassen: opname vanuit bodem, lucht of water
gebruikt voor irrigatie
4
Inleiding
•
Acute versus chronische toxiciteit
•
Cadmium (Cd)
•
O.a. schade aan nieren
•
Lood (Pb)
•
Arseen (As)
5
Inleiding
•
Normen gebaseerd op chronische toxiciteit
6
Doel
Onderzoek naar mogelijke impact van milieuvervuiling op
kwaliteit van landbouwgewassen geproduceerd in Gentse
stadsomgeving
•
Focus op zware metalen
•
Focus op atmosferische depositie (kweek in bakken op
potgrond)
7
Proefopzet
Snijsla gekweekt – vooral in bakken op
potgrond + deels volle grond
30 deelnemers in totaal, gespreid over Gent en ruime
omgeving - verdeeld over 2 oogsten:
•
Eerste oogst (28) zomer 2013
•
Tweede oogst (22) oktober 2013
8
Proefopzet
Inzameling van alle geoogste planten (deel gewassen, deel niet
gewassen) en vragenlijst bij deelnemers
Chemische analyse in laboratorium:
•
droge stof gehalte,
•
lood, cadmium en arseen,
Statistische dataverwerking en toetsen aan voedingsnormen
Rapportering en feedback naar deelnemers
9
Proefopzet
Analyseresultaten van laboratorium:
•
•
•
•
•
Droge stof gehalte
Lood
Cadmium
Arseen
Bodemonderzoek
in combinatie met
Enquêtes van deelnemers:
•
•
•
•
Ligging
Substraat: volle grond versus kweekbak
Behandeling: wassen versus rechtstreeks
Beschutting: voortuin versus achtertuin versus appartement
10
Resultaten
11
2686
2688
2689
2693
2695
2697
2698
2699
2700
2703
2704
2705
2708
2709
2710
2711
2714
2715
2717
2489
2490
2491
2492
2493
2494
2495
2496
2497
2498
2499
2500
2501
2502
2503
2504
2505
2506
2507
2508
2509
2510
2511
2512
2513
2514
2515
2516
2517
2518
2519
2520
2521
2522
2523
2524
2525
2526
2527
2528
2529
2530
2531
2532
2533
2534
2535
2536
2537
2538
2539
2540
2541
2542
2543
2544
2545
2546
2547
2548
2550
2551
2552
2553
Concentraties As, Cd en Pb in sla
1.8
1.6
1.4
1.2
1.0
As
0.8
Cd
0.6
Pb
0.4
0.2
0.0
5.0
4.5
4.0
3.5
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
0.0
As
Cd
Pb
Uit beide kweekrondes
- 1: Zomer 2013
- 2: Oktober 2013
12
Effect van kweekbak
Onderscheid naar substraat waarin planten gekweekt werden:
Pb.microgram.per.kg
Kweekbak:
60000
Uniform substraat
40000
Uitschakelen van bodemverontreiniging
20000
Enkel effect van externe invloeden,
waaronder afzetting via lucht
0
Geen uitspraak over volle grond
Bak
Volle grond
Substraat
13
Effect van wassen
Onderscheid in alle gegevens naar behandeling:
•
Rechtstreeks
•
Na wassen
1500
1500
Alle
1000 waardes duidelijk onder norm van
0,200 mg/kg verse stof (2782 µg/kg DS –
DS gehalte 7,2%)
Cd.microgram.per.kg
Cd.microgram.per.kg
VOOR CADMIUM:
1000
500
500
Wassen zorgt voor reductie van het aantal
outliers
0
0
Geen Gewassen
Voorbehandeling
Volle grond
Bak
Substraat
14
Effect van wassen
Onderscheid in alle gegevens naar behandeling:
•
Rechtstreeks
•
Na wassen
60000
VOOR
LOOD:
Op sommige plaatsen hoge concentraties
40000
lood aangetroffen
Pb.microgram.per.kg
Pb.microgram.per.kg
60000
40000
Drastische terugdringing na wassen
20000
20000
Tot 2 van 35 overschrijden norm van
0,300
mg/kg verse stof (4172 µg/kg DS 0
DS gehalte 7,2%)
NORM
0
Geen
Gewassen
Voorbehandeling
Bak
Volle grond
Substraat
15
Cadmium
16
Lood
17
Aanbevelingen
1.
2.
3.
4.
5.
Locatie: nabijheid van industrie en drukke auto- en
spoorwegen mijden
Gebruik van teelaarde bij verontreinigde bodem
Goed wassen of schillen van groenten voor consumptie (met
water vrij van zware metalen!)
Beschutte opstelling: vermijd opwaaiend stof
Steeds consumeren als onderdeel van gezond en afwisselend
dieet
18
Conclusies
•
•
Veilige groenten kweken in stadsomgeving moet mogelijk zijn
Cadmium: geen enkele overschrijding van norm
waargenomen
•
Lood: afzetting op blad via lucht (invloed van verkeer)
•
Positief effect van wassen van sla
•
Andere aanbevelingen: www.stadslandbouwgent.be
19
Conclusies
•
•
Kweek op volle grond: geen algemene conclusies mogelijk effect van mogelijke (historische) contaminatie voor elke site
specifiek te onderzoeken
Vervolgprojecten?
•
studie HOGent – impact van technische maatregelen en
kweek in volle grond
•
masterthesis m.b.t. impact van spoorwegen
•
aardbeienexperiment Prof. Roeland Samson: gebruik van
aardbeienplantjes om aanwezigheid van fijn stof te meten
20
Contact
Prof. dr. ir. Gijs Du Laing (UGent) - [email protected] –
www.ecochem.ugent.be
+ 32 9 264 59 95
Barbara Vanthorre (Con Brio)
+ 32 494 27 05 86
Ron Hermans (Labeur/ Recup Design)
+ 32 473 90 30 66
Dank
Prof. dr. ir. Marie–Christine Van Labeke & studenten – verwerking resultaten
Vragen?
21