Transcript Sonnet 49 vertaald - Op zoek naar Will | Nederlandse vertalingen

Sonnet 49
Against that time, if ever that time come,
When I shall see thee frown on my defects,
Whenas thy love hath cast his utmost sum,
Call’d to that audit by advis’d respects;
Against that time, when thou shalt strangely pass,
And scarcely greet me with that sun, thine eye,
When love, converted from the thing it was,
Shall reasons find of settled gravity;
Against that time do I ensconce me here
Within the knowledge of mine own desert,
And this my hand against myself uprear,
To guard the lawful reasons on thy part;
To leave poor me thou hast the strength of laws,
Since, why to love, I can allege no cause.
Vertalingen door:
Burgersdijk
Jonk
Van der Krogt
Messelaar
Numan
Gerard Messelaar
Tegen die tijd, indien die tijd ooit komt,
doet ten onrechte denken aan: als die tijd bijna aanMij wapenend tegen de tijd – indien die tijd ooit komt –
[breekt / jegens / zie aantekening
Dat u het zien van mijn gebreken stuit,
(= tegenstaat)
dat ik u afkeurend zie kijken naar mijn gebreken,
En gij uw liefde met verstand* besomt,
?
dat uw liefde haar eindbalans heeft opgemaakt,
Waarna voorgoed gij deze reek’ning sluit;
bij dat accountantsonderzoek op grond van ingefluisterde overwegingen;
Tegen die tijd, dat gij m’als vreemd* passeert
een vreemde
mij wapenend tegen de tijd dat gij mij zult voorbijgaan als een vreemde
En nauwelijks die zon, uw oog, mij groet,
en mij nauwelijks met die zon – uw oog – begroet,
Als¹) liefde ²) in haar tegendeel verkeerd,
en dat liefde, in haar tegendeel is verkeerd,
¹)
dat
Het nodig vindt¹),²) dat z’afgemeten doet³);
redenen zal vinden tot bezonken ernst;
¹)
zal vinden
Tegen die tijd verschans ik mij reeds nu,
jegens die tijd verschans ik mij hier
met “tegen” i.p.v. “jegens” lijkt het een
[“contradictio in terminis”!
Waar ik mijzelf om onverdienste¹) laak²),
in het besef van mijn eigen tekortschieten,
¹) onwoord (niet in Van Dale)
²) beknopte bijvoeglijke bijzin tussen
[komma’s (nú regel met een “taalfout”!)
²) misplaatste komma!
[³) overbodige elisie
²)
bombast
En deze eigen* hand bezweert, dat u
“echo” van “tegen mijzelf “ / waarom zou
en dat doet mij de hand tegen mijzelf opheffen,
[ een hand iets bezweren?)
De wet terzijde staat in deze zaak.
“dat de wet u terzijde staat” (Burgerdijkse spagaat)
om te waken over de rechtvaardige gronden waarop gij aanspraak maakt;
Verlaat gij mij, dan steunt gij op het recht,
om mij, och arme, te verlaten, bezit gij kracht van wet,
Dat aanspraak op uw liefde mij ontzegt.
Dat stáát er helemaal niet!
want om lief te hebben kan ik geen motief aanvoeren.
Aantekening:
In het octaaf mijmert de dichter over de tijd dat de vriend er op onaangename wijze blijk van zal geven dat hun
liefde voorbij is, om vervolgens in het sextet aan te geven waarom en hoe dit vermeden kan worden. Op
voorhand wil hij zich tegen die tijd verzetten! De Nederlandse uitdrukking “tegen die tijd” (als die tijd bijna is
gekomen) geeft hier dus uiteraard verwarring! Regel 9 bewijst dat jegens die tijd dit bezwaar ondervangt!
L.A.J.Burgersdijk
Komt eens* de tijd, – is ooit de tijd zo wreed, –
jegens!! / misinterpretatie!!
Mij wapenend tegen de tijd – indien die tijd ooit komt –
Dat u het zien van mijn gebreken stuit,
(= tegenstaat)
dat ik u afkeurend zie kijken naar mijn gebreken,
En, door koelzinnig reek’nen overreed,
dat uw liefde haar eindbalans heeft opgemaakt,
a) ingevoerd
Uw hart de reek’ning zijner liefde sluit;
bij dat accountantsonderzoek op grond van ingefluisterde overwegingen; b) onvertaal[de regel!
Komt eens de tijd, dat liefde in haat verkeert,
mij wapenend tegen de tijd dat gij mij zult voorbijgaan als een vreemde
En gij mij bij ’t voorbijgaan nauw’lijks kent,
zie aantekening
en mij nauwelijks met die zon – uw oog – begroet,
Uw oog, die zon, mij met geen groet vereert,
en dat liefde, die in haar tegendeel is verkeerd,
bombast
En gij met deftige’ ernst u van mij wendt;
redenen zal vinden tot bezonken ernst;
naïeve combinatie
Komt eens die tijd, gewapend vindt hij mij
jegens die tijd verschans ik mij hier
In ’t diep besef van mijn onwaardigheid;
in het besef van mijn eigen tekortschieten,
onwaardig = verachtelijk / bombast
Ik hef de hand en strijd aan uwe zij,
en dat doet mij de hand tegen mijzelf opheffen,
de hand tegen iemand heffen! (alleen de hand
[heffen betekent niets speciaals)
Tot kampen met mijzelf geheel bereid;
a) herhaling van de vorige regel
om te waken over de rechtmatige gronden waarop gij aanspraak maakt; b) onvertaalde
[regel
Verstoot gij mij, rampzaal’gen, ‘t is naar recht, bombast
om mij, och arme, te verlaten, bezit gij kracht van wet,
Ikzelf weet niet, wat band aan mij u hecht.
Burgersdijk i.p.v. Shakespeare / Burgerwant om lief te hebben kan ik geen enkel motief aanvoeren.
[dijkse Spagaat (“mij aan u”)
Aantekening:
Iemand kan zich voordoen of hij een ander nauwelijks kent (hem voorbijgaan als een vreemde), maar tijdens (of
ná) een liefdesrelatie de ander “nauwelijks kennen” is niet reëel. De vertaling laat te wensen, omdat de dichter
spreekt van “nauwelijks groeten” i.p.v. “nauwelijks kennen”. De vertaler kan zich hoogstens beroepen op door
hem ingevoerde (dus verwerpelijke) ironie.
Lucas Numan
Ik wraak de tijd – indien die tijd ooit komt–
Mij wapenend tegen de tijd – indien die tijd ooit komt –
dat g’om mijn fouten nors te kijken staat,
dat ik u afkeurend zie kijken naar mijn gebreken,
uw liefde haar laatste vraagprijs heeft besomd,
dat uw liefde haar eindbalans heeft opgemaakt,
bij ‘n kascontrole op grond van steels beraad;
Numan i.p.v. Shakespeare
bij dat accountantsonderzoek op grond van ingefluisterde overwegingen;
die tijd dat ge als een vreemde mij passeert,
mij wapenend tegen de tijd dat gij mij zult voorbijgaan als een vreemde
en nauw die zon (uw oog) mij tegenlacht,
en mij nauwelijks met die zon – uw oog – begroet,
en liefde – in gans haar tegendeel verkeerd –
en dat liefde, die in haar tegendeel is verkeerd,
op goede gronden bezonken ernst betracht;
redenen zal vinden tot bezonken ernst;
ja, jegens deze tijd verschans ik mij,
jegens die tijd verschans ik mij hier
ten diepste beseffend dat ik schiet tekort,
in het besef van mijn eigen tekortschieten,
en kies ik, contra mij, voor ú partij,
en dat doet mij de hand tegen mijzelf opheffen,
omkering van woorden onder rijmdwang
Numan i.p.v. Shakespeare
opdat uw volle recht geëerbiedigd word’;
om te waken over de rechtvaardige gronden waarop gij aanspraak maakt;
uw eigen weg te gaan heeft kracht van wet,
om mij, och arme, te verlaten, bezit gij kracht van wet,
daar géén motief voor liefde het u belet.
idem
want om lief te hebben kan ik geen motief aanvoeren.
Arie van der Krogt
Tegen de tijd, wanneer die tijd ooit komt,
misinterpretatie! /
Mij wapenend tegen de tijd – indien die tijd ooit komt –
jegens!
Dat jij vermanend¹) kijkt naar mijn tekort²); ¹) vermanen = ernstig waarschuwen ²)
dat ik u afkeurend zie kijken naar mijn gebreken,
tekorten
En dat onder je hoge liefdessom
nietszeggend
dat uw liefde haar eindbalans heeft opgemaakt,
Een weldoordachte streep getrokken wordt;
vertaler verzint het zelf
bij dat accountantsonderzoek op grond van ingefluisterde overwegingen;
Tegen de tijd dat jij me straal negeert,
mij wapenend tegen de tijd dat gij mij zult voorbijgaan als een vreemde
En dat je zon nog amper naar me lacht;
kan de verklarende bijstelling wel gemist
en mij nauwelijks met die zon – uw oog – begroet,
[worden?
Als liefde zich van mij heeft afgekeerd
men spreekt van liefde als zij van twee kanten komt;
en dat liefde, die in haar tegendeel is verkeerd [wat betekent dan: zij heeft zich van mij afgekeerd?
En tussen ons meer afstand nodig acht;
redenen zal vinden tot bezonken ernst;
vertaler verzint het zélf
Tegen die tijd zal ik mij hier verweren,
jegens die tijd verschans ik mij hier
verweer
In het besef geheel alleen te staan.
in het besef van mijn eigen tekortschieten,
misinterpretatie!
Met opgeheven hand zal ik dan zweren
misinterpretatie!
en dat doet mij de hand tegen mijzelf opheffen,
Dat jij gerechtigd bent om heen te gaan.
dit komt op de volgende regel
om te waken over de rechtvaardige gronden waarop gij aanspraak maakt;
Verlaat me dus, geen wet die dat verbiedt;
om mij, och arme, te verlaten, bezit gij kracht van wet,
Een grondslag voor de liefde is er niet.
mijn
want om lief te hebben kan ik geen motief aanvoeren.
Jan Jonk
Tegen de tijd, als die ooit komen gaat,
Dat ik je al mijn tekorten laken zie,
Balans opmakend hoe het met mij staat,
Na het onderzoek op liefde en sympathie;
hoor
balans hoe…
dié combinatie…
Mij wapenend tegen de tijd – indien die tijd ooit komt –
dat ik u afkeurend zie kijken naar mijn gebreken,
dat uw liefde haar eindbalans heeft opgemaakt,
bij dat accountantsonderzoek op grond van ingefluisterde overwegingen;
Tegen de tijd dat jij mij niet ziet staan,
Mij nauwelijks nog wat blikken waardig gunt,
Als liefde kiezen gaat een vreemde baan,
Mij vallen laat om een zwaarwichtig punt;
eensklaps met blindheid geslagen…
een blik gunt / waardig keurt / waard acht
in een vreemde zin…
als een slapende kat gedrapeerd…
mij wapenend tegen de tijd dat gij mij zult voorbijgaan als een vreemde
en mij nauwelijks met die zon – uw oog – begroet,
en dat liefde, die in haar tegendeel is verkeerd,
redenen zal vinden tot bezonken ernst;
Tegen die tijd verschans ik mij hier vast
In het feit dat ik mij toch onschuldig prijs;
Het is deze hand die hier mijzelf belast,
En die afweert jouw wettige bewijs;
contradictio in terminis?
raar Nederlands
snapt u het?
een bewijs afweren ook niet geweldig
jegens die tijd verschans ik mij hier
in het besef van mijn eigen tekortschieten,
en dat doet mij de hand tegen mijzelf opheffen,
om te waken over de rechtmatige gronden waarop gij aanspraak maakt;
Mij te verlaten praat jouw wet wel recht
– Mijn liefde is machteloos in het rechtsgevecht.
jouw “wet” roert handig zijn mondje…
het rijmt; dat is alles wat je ervan kunt zeggen…
om mij, och arme, te verlaten, bezit gij kracht van wet,
want om lief te hebben kan ik geen enkel motief aanvoeren.
Voor zover het zich laat aanzien bestaat er geen tweede vertaling van wie ook
die – en dat op zulk een armzalige wijze – zozeer het tegendeel verkondigt van
wat het origineel behelst!