Transcript Er ligt een zonnestroomlab op ons dak

onderhouden+verbouwen
Als Vereniging Eigen Huis een zonnepaneel verkoopt, testen we die ook
Er ligt een
zonnestroomlab
op ons dak
Een van de grootste testcentra voor zonnepanelen in
Nederland ligt op het dak van een doorsnee kantoorgebouw:
dat van Vereniging Eigen Huis.
34
TEKST MARIJKE VAN GERVEN BEELD ISTOCK
H
oewel op Nederlandse daken meer dan vier miljoen
zonnepanelen zijn geïnstalleerd, worden op maar
vier locaties in Nederland
verschillende merken en typen zonnestroomsystemen getest en vergeleken.
In Eindhoven – misschien wel de
technische hoofdstad van Nederland;
op het dak van de universiteit van
Utrecht; in Groningen, waar het zonne-energie kenniscentrum zetelt; en
op het dak van een niet bijzonder
opvallend kantoor op een Amersfoorts
bedrijventerrein: dat van Vereniging
Eigen Huis.
Vanaf de stoep is het niet te zien,
maar op het dak glimmen 54 zonne-
123 zonne-energie
Zelf zonne-energie opwekken is
zo geregeld met 123 zonne-energie van Vereniging Eigen Huis.
Zonnestroomspecialisten van de
vereniging selecteerden de beste
zonnepanelen en leveranciers.
Als u meedoet, krijgt u een
persoonlijk en eerlijk advies en u
bent verzekerd van een vakkundige installatie. Meedoen kan
nog tot 1 mei 2015, of totdat alle
4.500 zonnestroomsystemen zijn
verkocht. Ga naar 123zonneenergie.nl voor meer informatie,
of bel op werkdagen met het
Informatie & Adviescentrum van
Vereniging Eigen Huis op (033)
450 77 50.
panelen. Ze wekken genoeg stroom
op om elk jaar bijna vier gezinnen (die
3.500 kWh per jaar verbruiken) van
stroom te voorzien.
Vereniging Eigen Huis is de zonnepanelen gaan testen sinds ze drie
jaar geleden zonnestroomsystemen
is gaan verkopen via de collectieve
inkoopactie ‘123 zonne-energie’. Alle
omvormers – die zetten de opgewekte gelijkstroom om in wisselstroom
die we in huis kunnen gebruiken – en
alle panelen die de vereniging verkoopt, worden gedurende hun levensduur uitgebreid getest. Zo weet de
vereniging precies wat er bij de kopers
wordt geïnstalleerd. Energiespecialist
Theo Elfrink volgt de prestaties van
de systemen nauwgezet. Soms zelfs
dagelijks, als het bijvoorbeeld een paar
dagen achter elkaar slecht weer is.
‘Het is toch mooi om te zien dat de
panelen zelfs energie opwekken tijdens hondenweer?’
Vereniging Eigen Huis gebruikt het
zonnelab ook om te zien of leveranciers hun claims kunnen waarmaken.
‘Leveranciers beloven bijvoorbeeld
een bepaalde opbrengst’, zegt Elfrink.
‘Wij controleren of die wel wordt
behaald. Wat blijkt? De zonnestroomsystemen die we verkopen, presteren
beter dan beloofd. De leveranciers die
meedoen aan 123 zonne-energie gaan
ervan uit dat vier zonnepanelen van
250 Wattpiek 900 kilowatturen
stroom per jaar opwekken, dat is ongeveer een kwart van wat een gezin
per jaar aan stroom verbruikt. Maar
in 2014 komen we boven deze waardes uit. Deels komt dat doordat de
zon vorig jaar vaker scheen. Het komt
ook doordat het rendement van de
panelen tot nu toe gelijk is gebleven,
en nog niet is afgenomen.’
In de afgelopen drie jaar is slechts
één keer iets nadeligs opgevallen: een
piepende omvormer. Elfrink: ‘Wij
werden gek van het geluid. Navraag
leerde dat anderen, met diezelfde
omvormer, dat ook werden. Daarom
hebben we ervoor gezorgd dat de
omvormer bij die mensen kosteloos
werd verplaatst of vervangen.’ Een
ander voordeel van het Zonnelab is
dat mensen die twijfelen of hun zonnepanelen goed werken, contact kunnen opnemen met Vereniging Eigen
Huis. ‘De vereniging is een referentiepunt. Wij kunnen mensen precies
vertellen hoeveel stroom onze panelen opwekken. Leden kunnen de prestaties van hun panelen ermee vergelijken’, zegt Elfrink. Hoewel in drie
jaar tijd maar één probleem is geconstateerd, is pas aan het einde van de
technische levensduur van een paneel
écht te zeggen of die z’n werk goed
heeft gedaan. Elfrink: ‘En dat is over
22 jaar.’
Geschikt dak?
Ga met de dakcheck van Vereniging Eigen Huis na of uw dak
geschikt is voor zonnepanelen,
hoeveel panelen op uw dak
passen, wat dat kost en hoeveel
geld en stroom u per jaar kunt
besparen. Kijk op
123zonne-energie.nl/dakcheck
eigen huis magazine maart 2015 35
Uiterlijk van zonne
Wim Sinke weet het zeker. Over
tien jaar is het over met one size
fits all zonnestroomsystemen.
Sinke is manager programmaontwikkeling bij het Energieonderzoek
Centrum Nederland en hoogleraar
Zonnestroom aan de UvA.
‘Tot nu toe keken gebruikers – begrijpelijk – vooral naar de prijs van
zonnestroomsystemen. Vaak was er
weinig aandacht voor andere aspecten. Zoals hoe het geheel van
zonnepanelen op het dak eruitziet.’
Volgens Sinke krijgen huishoudens
inmiddels steeds meer aandacht voor
de kleur van de panelen en verwerking in het dakvlak. En waarom zijn
panelen toch altijd rechthoekig? ‘Er
wordt al gewerkt aan panelen die
vormvrij zijn, zelfs flexibele zonnefolies. We leven in een dichtbevolkt land
met kritische inwoners. Zonne-energie
kan hier alleen groot worden als
mensen het aantrekkelijk vinden,
FOTO JEROEN OERLEMANS
Wim Sinke: 'Er
wordt gewerkt
aan flexibele
zonnefolies'
Voor de liefhebber: deze zonnepanelen liggen op het dak van Vereniging Eigen Huis
In 2012 werd de eerste set van zes panelen geïnstalleerd. Sindsdien zijn de prijzen flink gedaald en is het rendement
gestegen. De eerste zes panelen kostten 4.150 euro. De laatste set, die begin 2015 werd geïnstalleerd, kostte 2.425 euro.
Alle sets bevatten zes zonnepanelen.
Merk en type
Geïnstalleerd
Opbrengst
in 2014
Opbrengst
sinds
installatie
Omvormer
Set 1
Suntech STP245S-20/Wd
februari 2012
1.386 kWh
3.991 kWh
SMA SB1600TL-10
Set 2
CSUN 250-60M
oktober 2012
1.389 kWh
2.842 kWh
SMA SB1300TL
Set 3
CSUN 250-60P
maart 2013
1.428 kWh
2.733 kWh
Growatt 1500TL
Set 4
ZNshine ZXP6-60-255/P
juli 2014
538 kWh
551 kWh
Growatt 1500TL
Set 5
ZNshine ZXP6-60-255/P
september 2014
223 kWh
240 kWh
Samil SolarRiver 1600TL
Set 6
SolarFabrik Premium-L 260
januari 2015
-
-
Omniksol 1.5K-TL
Set 7
CanadianSolar 6p-260P
januari 2015
-
-
Growatt 1500S
Set 8
JAP6-60/260-3BB
januari 2015
-
-
Omniksol 1.5K-TL
Set 9
Jinko JKM260P-60
januari 2015
-
-
Growatt 1500S
36 eigen huis magazine maart 2015
stroomsystemen wordt steeds belangrijker
want het is behoorlijk bepalend voor
hoe je huis eruitziet. Gelukkig wil een
toenemende groep gebruikers ook
iets meer betalen voor een systeem
dat past bij huis en omgeving.
Panelen zijn nu donkerblauw,
donkerbruin of zwart, al dan niet met
lichtere strepen en randen. Daarmee
kun je al veel moois doen. Anders
gekleurde zonnepanelen komen
geleidelijk op de markt. Die zijn niet
even goed als traditionele zonnepanelen. Het meest rendabele paneel is
nu eenmaal zwart. Ook de prijs zal
waarschijnlijk hoger zijn. Maar als dat
geen bezwaar is, krijg je dus meer
keuze. We gaan steeds meer naar
maatwerk op basis van een slimme
set standaardelementen’, zegt Sinke.
Wanneer zonnepanelen in dakpankleuren op grote schaal zullen
worden verkocht, is volgens Sinke
moeilijk te zeggen. ‘We zitten in een
vicieuze cirkel. Alles wat afwijkt van
de standaard is behoorlijk duurder,
dus wordt het niet gekocht. En
omdat het niet wordt gekocht, wordt
het niet gemaakt. Het begint met de
vraag van consumenten. Overigens
vind ik niet dat zonnedaken er
hetzelfde hoeven uitzien als gewone
daken, wel dat ze mooi moeten zijn.’
De prijs van de traditionele zwarte en
blauwe zonnepanelen zal de
komende jaren slechts licht verder
dalen, verwacht Sinke. ‘Afgelopen
jaren hebben we een pijlsnelle
prijsdaling gezien, terwijl de fabricagekosten minder hard zijn gedaald.
Het ging dus ten koste van de
marges van fabrikanten en leveranciers. Die zijn te klein geworden voor
een gezonde verdere groei van de
sector. Je kunt zeggen dat we boven
onze stand leven.’ Het aandeel
zonnestroom in Nederland groeit
gestaag, maar is nog altijd heel
bescheiden. Ongeveer 1 procent van
de stroom in Nederland wordt nu
met zonnepanelen opgewekt. Maar
vorig jaar behaalde Nederland een
mijlpaal, volgens de Stichting
Monitoring Zonnestroom: in september van dat jaar stonden genoeg
zonnestroomsystemen opgesteld om
1 gigawatt vermogen op te wekken.
Sinke heeft overigens zelf nog geen
zonnepanelen op zijn dak. Hij is
onlangs verhuisd. Op het dak van zijn
vorige huis lagen ze wel. Sinke: ‘Ik
woon in een beschermd dorpsgezicht, met een bruikbaar dak op het
noordwesten. Een uitdaging. Het zal
een efficiënt, in het dak geïntegreerd
systeem worden. Het moet reclame
voor zonnestroom zijn.’
Prof.dr. W.C. Sinke (1955) is manager
programmaontwikkeling bij het
Energieonderzoek Centrum Nederland
in Petten. Ook is hij hoogleraar
Photovoltaic Energy Conversion aan de
Universiteit van Amsterdam en
vice-voorzitter van het European
Photovoltaic Technology Platform.
Het dak van Vereniging
Eigen Huis met een deel
van de zonnepanelen. In
de inzet: de omvormers.
eigen huis magazine maart 2015 37