Transcript Interpretatie ATEX veiligheid

Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Wat is de bedoeling van de wetgever en hoe wordt dit vertaalt naar toetsinstrumenten (normen) om overeenstemming met de direc7ve aan te kunnen tonen. Wie oefenen invloed uit op die normen en wat voor consequen7es hee= dit voor de gebruiker. Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Overheden missen detailkennis om aan te kunnen geven hoe aan een wet te voldoen Normcommissies krijgen geen subsidie. Ze moeten dus inkomsten genereren om hun onkosten te kunnen betalen. Leveranciers willen niet door normen buiten spel worden gezet. Fabrikanten willen kunnen voldoen aan minimum vereisten Eindgebruikers hebben vaak behoe=e aan een duidelijk kader: wat mag wel, wat mag niet. Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Overheid stelt kaderrichtlijnen op en laat invulling van de details over aan de markt. Voor een goede werking van dit principe moet de markt, lees alle par7jen in de markt, tot eensluidende eisen overeenkomen, waarmee aan invulling van de weQelijke eisen wordt voldaan. Een direc7ve wordt uitgevaardigd, omdat er (teveel) incidenten zijn gebeurd, waarop de overheid niet in staat is geweest handhavend op te treden. Het is dan handig als de status van een installa7e getoetst kan worden aan een referen7edocument. Helaas blijkt dat van de toetsing aan de wet bij het opstellen van normen vaak weinig terecht komt, omdat de kennis bij de overheid ontbreekt en als er al iemand aan een normcommissie is toegewezen, dan stelt de bijdrage aan commissievergaderingen teleur. Tegenwoordig wordt iedere ATEX norm 1x per 5 jaar gereviseerd. Ik kan mij herinneren dat ik eens een norm heb gekocht die al meer dan 30 jaar hetzelfde was. Normcommissies moeten nu iedere 5 jaar iets nieuws verzinnen, anders worden er voor het normins7tuut geen inkomsten gegenereerd. Als er dan toch regelma7g een update van de normen komt, dan kun je er ook voor zorgen dat de technische voorsprong die je als leverancier hebt in normen wordt vastgelegd, waarmee je de concurren7eposi7e verstevigt. Ik kom hier later nog op terug. Helaas ontbreekt het bij de eindgebruikers van onder normen geproduceerde apparatuur aan voldoende middelen om in normcommissies deel te nemen. Het kost veel 7jd en vaak reizen, terwijl je in die 7jd niet beschikbaar bent voor je werkgever. Daarbij leidt je effort niet tot een snel te behalen resultaat voor je werkgever en je concurrenten profiteren er ook nog eens van! Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Waarom worden normen regelma7g geupdate? Wat we in de maatschappij zien is dat de omgeving van de industrie steeds minder accepteert. Als vroeger je buurman veel geluid maakte in zijn smidse, dan wist je dat. Moest je maar niet naast de smid gaan wonen. Tegenwoordig willen we wonen en recreëren waar wij dat willen en als er dan toevallig industrie in de buurt is, dan moet die zich maar aanpassen. Steeds meer klachten zijn dus het gevolg. We zien tevens dat de overheid zich terugtrekt. Steeds meer regulering overlaat aan de markt. Kaderrichtlijnen zijn daar een voorbeeld van. Alleen als het mis gaat moet je kunnen uitleggen dat je er alles aan hebt gedaan om het te voorkomen, maar een maatlat daarvoor ontbreekt vaak. Nala7gheid is vaak aantoonbaar, nadat een incident hee= plaatsgevonden, maar wordt van te voren niet als zodanig ingeschat. Daarbij zien we dat in het geval van handhaving eigenlijk het risico “nul” had moeten zijn. Puur theore7sch kan dat al niet. Soms is het gewoon pech gehad. Het bedrijfsleven, met name op management niveau (dus niet persé de raad van bestuur, de leiders) hee= tegenwoordig een horizon tot aan de volgende jaarcijfers. Vanuit het principe dat de kost voor de baat uitgaat moet er wel eerst geïnvesteerd worden voordat er rendement kan worden gemaakt. Management, het woord zegt het al: “beheer” probeert alleen de kosten zo laag mogelijk te houden. Pas als er een beetje geld over is, kun je investeren. De baat moet voor de kosten uit gaan. Het resultaat van toepassning van normen is alleen in 7entallen jaren uit te drukken. (Chemische) Installa7es staan over het algemeen langer dan 30 jaar. Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Aan de hand van een aantal voorbeelden, wordt de rela7e tussen de direc7ve, de norm en de gebruikerseis geschetst. In deze tekst uit de ATEX leidraad gaat het met name om de termen “normaal beschermingsniveau” en “voldoende veiligheidsniveau”. Wat zijn dat? Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Wat voldoende veiligheidsniveau is staat ook in de ATEX leidraad. Nl. Apparatuur van categorie 3 die geschikt is voor normaal bedrijf. Er hoe= geen rekening te worden gehouden met storingen. Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 In de leidraad staat een noot 35. Wat staat er in deze noot: Aanvullende eisen voor apparaten van categorie 3: vermijden van ontvlammingsbronnen en geen hogere oppervlakte temperaturen dan aangegeven. Overschrijding is kortstondig toegelaten, indien extra beveiligd. Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Hoe zijn deze regels nu vertaald naar den norm voor non-­‐sparking apparaten. Een categorie die alleen geschikt is voor categorie 3 apparaten. Er wordt hier ingezoomd op wartels voor zone 2. Via de 60079-­‐15 komt men bij de 60079-­‐0 en vervolgens bij Annex A Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Overigens slaan deze eisen op wartels voor zowel categorie 2 als categorie 3, maar toch. Wat willen we eigenlijk bereiken met ons categorie 3 apparaat? Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Aan welke eisen zou een gebruiker moeten voldoen om een apparaat te bedrijven in zone 2? -­‐ Zorg dat er geen vocht en stof in de behuizing komt, want door het ontstaan van kruipwegen kan doorslag optreden waarbij ontsteking van een explosief mengsel mogelijk is. -­‐ Wordt het apparaat blootgesteld aan mechanische krachten zoals stoten, slaan, trekken? -­‐ Komen er bij een vast geïnstalleerd apparaat trekkrachten op de kabel? Is deze eis anders dan bij normale industriële motoren -­‐ Kan de kabel beschadigd worden door de wartel? Wat zijn hiervan de consequen7es. -­‐ Wij zijn eraan gehouden te beveiligen conform NEN1010. Bij een kabelfout betekent dat dus afschakelen binnen maximaal 5 seconden. Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Hee= de zaal hierop een antwoord? Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 De Ex-­‐n norm schrij= ook voor hoe wij een frequen7egeregelde aandrijving dienen te ontwerpen. Voor de combina7e van motor en frequen7eregelaar moet er een gecombineerde typetest zijn uitgevoerd, of er moet een warmte dissipa7eberekening zijn gemaakt (met name voor de rotortemperatuur) Is het aannemelijk dat een rotor 200°C of warmer kan worden? Wat denken jullie gebeurt er bij die rotortemperatuur met de temperatuur van de as? Hoe warm worden de lagers dan? Hoe lang kan een motor in bedrijf blijven bij een lagertemperatuur van 200 °C? We hebben het wel over con7nu bedrijf!!! Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Waar moeten wij als gebruiker op leQen bij de toepassing van frequen7eregelaars? Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Als laatste een voorbeeld van een norm voor toepassing van beschermingswijze “t” in stofzones. Dit is overigens een voorstel om de norm te updaten. Waarom het vermogen beperken tot 10kA? Kent iemand industriële installa7es met een dergelijk lage kortsluitstroom? Waarom de afdich7ngsgraad standaard voorschrijven, terwijl de bescherming moet worden afgestemd op het beoogde gebruik? (zie ATEX 59 leidraad) Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Wat is belangrijk in stofzones 22? Oog op ATEX -­‐ Peter Pieters -­‐ 11-­‐02-­‐2010 Bovenal: De normen zijn geharmoniseerd in Europa. Voldoe je eraan, dan voldoe je in principe aan de wet. Maar als je op de hoogte bent van poten7ële risico’s, dan zul je daar toch rekening mee moeten houden (overspanning bijv.) Voldoe je niet aan de normen, dan wil dat nog niet zeggen dat je niet aan de wet voldoet Je moet wel kunnen aantonen met de poten7ële gevaren rekening te hebben gehouden.